Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Qeveria e Kosovës niset drejt Elbasanit…

by

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/


-Në Elbasan në 26 Nëntor 2021 mbahet mbledhja e shtatë e përbashkët e qeverive të Shqipërisë e Kosovës/ -Një shkrim imi në Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë para mbledhjes së parë historike të qeverive të Shqipërisë e Kosovës në 11 janar 2014 në Prizren…/
Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari
PRISHTINË, 25 Nëntor 2021/ Qeveria e Kosovës nesër herët në mëngjes niset drejt Elbasanit për mbledhjen e përbashkët me Qeverinë e Shqipërisë.Të premten, më 26.11.2021 në Elbasan, do të zhvillohet mbledhja e përbashkët e Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë, bëhet e ditur në Tiranë e Prishtinë.Qeveritë e Shqipërisë e Kosovës mbajnë mbledhjen e shtatë të përbashkët në Elbasan në 26 Nëntor 2021, pas të gjashtës në Tiranë në 2 Tetor 2020.Më parë, Qeveria e Kosovës dhe Qeveria e Shqipërisë në 26 Nëntor 2018 në qytetin e Pejës zhvilluan mbledhje të përbashkët, të pestën, pas të parës historike në Prizren në 11 Janar 2014, të dytës në Tiranë në 23 Mars 2015 , të tretës në 3 Qershor 2016 në Prishtinë dhe të katërtës të zhvilluar në 27 Nëntor 2017 në Korçë.NGA ARKIVI- SHKRIM PARA MBLEDHJES SË PARË HISTORIKE TË QEVERIVE KOSOVË-SHQIPËRI NË PRIZREN MBAJTUR NE 11 JANAR 2014: Udhëtimi për në Prizren….
PRISHTINË, 10 Janar /ATSH-Behlul Jashari/.- “Udhëtimi për në Prizren”, ishte reportazhi që kam shkruar në fundvitin 1996, në kohën e viteve të rënda të okupimit, kur me shkrimet futuristike e shihja dhe e përshkruaja Kosovën e së ardhmes, të lirë, shtet, të ëndërrave. Personazhi, e nisura nga Arta, jugu i trojeve ku flitet shqip, në kërkimet e saj drejt “Mollës së Kuqe”, ku tregohet se dikur ishte kufiri verior, shkoi edhe në qytetin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ku ndodhte diç e ngjashme me takimin e parë historik të qeverive të Shqipërisë e Kosovës në 11 janar 2014 pikërisht në Prizren.Ai reportazh është botuar edhe në Kosovë, edhe në Shqipëri, në 31 dhjetor 1996, duke thyer kufirin e hekurt me shkrimet shqip.Në të dy anët e kufirit që i ndante shqiptarët që edhe e kishin të ndaluar ta kalojnë, madje edhe t’i afrohen, janë botuar edhe shkrimet tjera në këtë “udhëtim” titujve nëpër vite e nëpër kohë.Ishte koha kur mes Kosovës dhe Shqipërisë ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si titullohej shkrimi që u botua në 19 mars 1996.“Sa afër e sa larg Shqipëria” thoshte titulli i shkrimit të asaj kohe, botuar në 11 gusht 1996.“Në robëri pritet veç festa e lirisë”, ishin raportimet e ATSH nga Kosova të asaj kohe, që nga maji 1992 nga korrespondenti në Prishtinë, në fundivitet e para 1999-ës, në vitet e shtetrrethimeve ushtarako-policore, luftës, masakrave e gjenocidit kundër shqiptarëve.Ishte koha e pragluftës dhe e luftës, e sulmeve me “Bomba edhe mbi fëmijët shqiptarë”, që i raportoja me këtë titull në shkrimin e botuar në 5 maj 1996.Por, ishte edhe kohë me “Shpresë se s’ndërrojnë veç vitet” (titull shkrimi i botuar në 5 janar 1997), sepse u bë “Kosova preokupim i vazhdueshëm ndërkombëtar” siç thoja në titullin e shkrimit të botuar që në 6 korrik 1996.Ishte “Vija amerikane në Kosovë mbrojtëse e interesave në rajon” që e raportoja me këtë titull në shkrimin e botuar në 8 korrik 1995.“SHBA-të udhëheqëse e ndërmjetësuese në çështjen e Kosovës”, ishte titull shkrimi botuar në 10 gusht 1996.“Lajmi i ardhmërisë: Kosova e lirë” ishte titulli i shkrimit botuar në 12 shkurt, 1998, pikërisht 1 vit e 4 muaj para 12 qershorit 1999, kur herët në mëngjes nga kolona e tankeve të para të NATO-s që hynin nga ana e Maqedonisë në orën 05 e 17 minuta (të nesërmen nga ana e Shqipërisë) raportoja për ATSH-në se “në Kosovë po ndodhë liria”.Në vendin e lirë, që shpalli edhe pavarësinë në 17 shkurtin historik 2008, një prej shumë shkrimeve ka titullin “Kosova e komuniteteve të barabarta” botuar në 20 maj 2001.“Kosova e pavarur – e drejtë dhe kompromis i shqiptarëve”, ishte qëndrimi i përsëritur shumë e shumë herë nëpër vite, para, gjatë e pas lufte, dhe ky ishte dhe titulli i shkrimit botuar në 2 korrik 1997.Ishin vite udhëtimi edhe drejt ditës së 11 janarit 2014 për në Prizren. “Ecim kah një mrekulli”, ëshë titulli i librit që kam botuar në 1973 te Rilindja në Prishtinë për mrekullinë e lirisë së Kosovës që e ëndërronim. E ajo ishte “E teta mrekulli” sipas titullit të vjershës, të cilën e hoqi censura nga libri…Megjithate, titulli i librit i dalë nga ajo vjershë mbeti në ballinë, dhe gjejë edhe sot në “Paraqitje e shkurtër e regjistrimeve të gjetur” të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë, ku janë edhe titujt e shkrimeve gazetareske që përmenda dhe të tjerë.Si edhe Shqipëria, edhe Kosova e lirë dhe e pavrur është mrekullia, arritja historike e shqiptarëve në “udhëtim për në Prizren”, ku në ditën hitorike të 11 janarit 2014 qeveritë e dy shteteve në mbledhjen e përbashkët do të bisedojnë edhe për avancimin e axhendave integruese të dy vendeve edhe në udhëtimin për në Bruksel, drejt Bashkimit Evropian./a.g/

Integrimi euro-atlantik, e vetmja rrugë për Kosovën dhe Shqipërinë

by

-Presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta: Po të mos e dija se jam në AAB dhe në Kosovë, do të kisha menduar se jam në ndonjë universitet në Norvegji apo Finlandë/

Prishtinë, 24 Nëntor 2021-Gazeta DIELLI/

Në prag të 28 Nëntorit, Ditës së Flamurit Kombëtar, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Sh.T.Z. Ilir Meta, ka vizituar sot Kolegjin AAB, ku u prit nga menaxhmenti, stafi akademik dhe studentët e AAB-së. Me këtë rast, në Teatrin AAB “Faruk Begolli”, presidenti shqiptar mbajti edhe një ligjëratë për studentët, me temën “Shqiptarët si faktor stabiliteti në Ballkan”.

“Në AAB gjithmonë kanë ardhur personalitete të shquara të jetës publike, presidentë, kongresmenë, ambasadorë, etj., dhe studentët tanë kanë pasur rast të dëgjojnë ligjërata nga figura nga më të njohurat evropiane dhe botërore, por gjithmonë Presidenti i Republikës së Shqipërisë, do të jetë personaliteti më i çmuar për ne”, tha në fjalën e tij mirëseardhëse rektori i Kolegjit AAB, Bujar Demjaha.

“Po të mos e kisha ditur që jam në Kosovë, do të kisha menduar se jam në një institucion universitar në Norvegji apo Finlandë”, tha në fillim të ligjëratës së tij presidenti Ilir Meta, duke shprehur mirënjohjen më të thellë për investimet e bëra në Kolegjin AAB.

Në ligjëratën e tij “Shqiptarët si faktor stabiliteti në Ballkan”, presidenti Meta theksoi se sundimi i ligjit, vlerat demokratike dhe integrimi euro-atlantik janë e vetmja rrugë për të Kosovën dhe Shqipërinë.

Ai shprehu dyshime lidhur me nismën Ballkani i Hapur, ndërsa e cilësoi nismë rivalizuese ndaj Procesit të Berlinit, si dhe shqetësuese për shkak të qasjes së Serbisë.

Në fokus të ligjëratës së tij ishin edhe pengesat ekonomike-tregtare ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë, ndërsa përmendi se shqiptarët si në Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë, duhet të refuzojnë çdo rrugë që largon nga integrimi euro-atlantik.

Presidenti Meta theks të veçantë i kushtoi edhe shqetësimit për largimin e të rinjve nga Kosova dhe Shqipëria, ndërsa konstatoi se Shqipëria është vonuar në rrugën e saj për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Ligjërata e sotme e presidentit shqiptar Ilir Meta, u pasua edhe me një seancë pyetje përgjigje, ku z.Meta u përgjigj në pyetjet e studentëve, ndërsa gjatë vizitës së tij ai pati rast të takohet edhe me studentët dhe personelin e AAB-së.

ARAB TIMES (1990) / THIRRJA E LEKA ZOGUT I PËR LIRINË E KOSOVËS

by

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 22 Nëntor 2021

https://www.darsiani.com/…/arab-times-1990-thirrja-e…/

“Arab Times” ka botuar, të martën e 30 janarit 1990, në faqen n°6, thirrjen e Mbretit Leka Zogu I për lirinë e Kosovës, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :Bruksel, 29 janar (Reuter) : Pretendenti në mërgim (ekzil) për fronin shqiptar, “Mbreti” Leka, bëri sot thirrje për pavarësi për krahinën jugosllave të Kosovës, ku policia qëlloi për vdekje shqiptarët etnikë gjatë demonstratave të fundjavës. “Në vitin 1913 Kosova ishte viktimë e copëtimit të territorit shqiptar. Mbi të gjitha, ajo është bërë një republikë e pavarur, krejtësisht më vete”, tha Leka në një intervistë për gazetën belge “La Dernière Heure”.“Kosova, një enklavë prej 1.7 milionë shqiptarësh etnikë kryesisht myslimanë në Republikën Jugosllave të Serbisë, duhet të bëhet përfundimisht pjesë e Shqipërisë”, tha Leka.Tani jeton në Afrikën e Jugut me gruan dhe djalin e tij, por Leka ishte vetëm dy ditësh kur një pushtim gjerman dhe italian (në fakt italian) detyroi të atin, Mbretin Zog, të ikte nga Shqipëria në vitin 1939.Leka, i cili thotë se synon të përmbysë regjimin stalinist të Shqipërisë për t’i hapur rrugën demokracisë së stilit perëndimor, ishte në Bruksel në një turne në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara për të mbledhur (marrë) mbështetjen e të mërguarve shqiptarë për një kryengritje.

A CALL FOR CONVERSATION

by

by Rafaela Prifti

In Response to Merita Bajraktari’s Call for Conversion

Dear Merita,

I protect your right to express your views whatever they may be because I believe that is the American way!

That also means I would not judge you based on your past! 

Let me see if I understand the main argument of your letter. 

You are saying that you, Merita, unlike Saule, if called by your own government, will be serving this great country, with all your heart, despite your past membership at the Communist Labor Youth Union of Albania and such organizations. Because in spite of the communist indoctrination in Albania, YOU did NOT become a Communist, right Merita? In fact, you became a staunch anti-communist, right Merita? But Saule NO!  Unlike you, Saule’s past makes her a communist! 

And the difference between you and Saule is that you were not promoted through the ranks and you did not study Communist Theory like Saule did, right? Because if you did, you would know where your thesis is at this moment. And because Saule says she doesn’t know that proves she is a communist, right? Am I following your logic so far? In other words, had you studied Communist Theory and were not aware of your thesis location, that would prove your malicious agenda towards this country and adherence to communism. 

By the same logic, you must have been furious when at the nomination hearings Judge Amy Barret did not make most of her papers available to Congress. Did you write an article then? Where you defending “the American way” then? 

Take a step back for a moment and consider this: two women who grew up in countries that were part of the eastern block, and had similar young adult experiences under communism, later migrated to the US, and as immigrants both made a good life for themselves in their adopted country. Years later, both women are American citizens, but one of them claims she is anti-communist denouncing the other one “as a communist”. Doesn’t that scenario sound familiar? Didn’t communists use to practice this form of denouncing by condemning people they did not agree with? Or who held different believes and opinions from them? Indeed your own family was subjected to that in Albania?

What happened to you Merita? What makes you think you are a better American than I? or Saule? How do you measure that? 

Do you claim to love America more than I? Or Saule? What proof of love do you need to see? 

What gives you the sense of entitlement to make the call on “what is American”? 

What can be more American than to accept that we all love this country and want to see it prosper for all? 

In essence, the basis of your claim that the brainwashing comes from the left is both inaccurate and untrue. There is more than one type of indoctrination and there is a lot of it going around on all sides. 

While you call for Conversion, I call for Conversation.

Lastly, you are right, “it is time to reflect”…as it is also time for some self-reflection!

* The author of the letter published on this website owns her own words. The writer is an American citizen of Albanian nationality. She is a recipient of a Fulbright Scholarship, holds an MA in Cultural Anthropology, has written studies on Albanian language and numerous articles in English and Albanian.

MEMORANDUMI DREJTUAR LIDHJES SË KOMBEVE, Klerikët: Shtjefën Kurti, Gjon Bisaku dhe Luigj Gashi – Dëshmitarë të Popullit Martir

by

NIKOLLË LOKA/

QËNDRIMI NDAJ ETNISË SHQIPTARE NË MBRETËRINË SKS (JUGOSLLAVI)


Shteti i ri jugosllav u formua më dhjetor të vitit 1918 dhe u quajt zyrtarisht “Mbretëri e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve” dhe më vonë Jugosllavi. Pakicat kanë përbërë afërsisht një të pestën e popullsisë jugosllave. Në kohë paqje ato kanë qenë objekt diskriminimi dhe shfrytëzimi. Në kohë krize, pakicat kanë qenë kërcënimi i vetëm më i madh ndaj sigurisë së brendshme të shtetit jugosllav. Në ato kushte, politikat shtetërore, por edhe interesat e tyre strategjike i detyruan autoritetet serbe dhe jugosllave të bëjnë përpjekje në periudha të caktuara kohore që ta forcojnë frymën kombëtare dhe ta nxisin nacionalizmin te qytetarët e vetë, varësisht nga rrethanat politike, duke kultivuar një frymë shovinizmi të mbështetur mbi projekte të asimilimit kombëtar, në emër të interesave të larta shtetërore. Popullsia shqiptare u integrua në shtetin serb dhe malazez dhe pastaj atë jugosllav kundër vullnetit të vet dhe në kushte veçanërisht të dhunshme.181 Sipas Dekret Ligjit të vitit 1919, Kosova ishte nën administrimin ushtarak të Zonës së Ushtrisë III të MSKS me qendër në Shkup, përkatësisht të Divizionit të Kosovës me seli në Prishtinë. Të gjitha territoret shqiptare ishin ndarë në zona ushtarake. Raporti midis elitës politike serbe që drejtonte shtetin jugosllav dhe shqiptarëve që jetonin në Kosovë ka qenë armiqësor gjatë gjithë ekzistencës së shtetit të parë jugosllav. Shqiptarët në trojet e tyre në Jugosllavi u kategorizuan si ai tjetri i padëshirueshëm, kryesisht nga tre faktorë, të cilët gjithmonë kanë shërbyer si justifikim për shtypjen serbe. Së pari, nga perspektiva e serbëve, shqiptarët e Kosovës ishin të vonë në Kosovë dhe ishin vendosur atje për të mbushur boshllëkun, pas eksodit të serbëve në vitin1690, kur sipas tyre “mbi 30 000 njerëz të udhëhequr nga Patriarku Arsenije III u larguan nga frika e hakmarrjes osmane”. Së dyti, shqiptarët e Kosovës janë fetarisht të ndryshëm nga serbët ortodoksë, të cilët ndiheshin krenarë për aderimin e tyre në besimin ortodoks dhe kontributin e tyre në ruajtjen e krishterimit. Nacionalistët serbë besonin se fakti që shqiptarët u konvertuan në islam dhe gëzuan status të privilegjuar në Perandorinë Osmane i kishte kthyer automatikisht në të njëjtin grup me turqit. Sipas kësaj logjike, shqiptarët duhej të ndiqnin otomanët dhe të largoheshin nga Kosova, sapo osmanët të largoheshin nga Ballkani. Së treti, shqiptarët flasin një gjuhë jo-sllave, e cila ishte një faktor tjetër i rëndësishëm për t’i dalluar ata nga serbët dhe nga sllavët e jugut në përgjithësi. Ideja e Madhe Serbe kishte dy vizione: i pari që parashikonte një shtet të fuqishëm, në të cilën do të përfshiheshin të gjithë serbët; i dyti që aspironte një federatë të kombeve sllave të Jugut me Serbinë si bërthamën e tij. Shqiptarët nuk futeshin në asnjërën nga ëndrrat e nacionalistëve serbë. Serbia i kishte trajtuar shqiptarët si ai tjetri, ekzistenca e të cilit mund të injorohet dhe kjo ishte më e dukshme në emërtimin e shtetit “Mbretëria e serbëve, kroatëve dhe sllovenëve” (1919-1929). As shqiptarët nuk donin të integroheshin në shtetin jugosllav, pasi besonin se Kosova duhet t’i përkasë Shqipërisë. Ata ishin krejtësisht të vetëdijshëm se Kosova nuk kishte qenë në gjendje të bashkohej me Shqipërinë në vitet 1913-1914 dhe 1918-1919, sepse serbët e parandaluan atë. Për shkak të presionit nga shtetet e Antantës, shteti jugosllav i nënshkroi traktatet e mbrojtjes së minoriteteve në Versajë më 5 dhjetor 1919, duke pranuar se duhet t’u jepte të drejta minoriteteve që jetonin në territorin e tij, por përjashtoi shqiptarët me argumentin se Kosova kishte qenë pjesë e shtetit serb para Luftës së Parë Botërore, kështu që marrëveshjet për mbrojtjen e minoriteteve në rastin e shqiptarëve nuk u zbatuan.

Marrëdhëniet e Qeverisë së Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene (Jugosllave) me Kishën Katolike


Marrëdhënia midis Selisë së Shenjtë dhe Serbisë kishte rëndësi që nga pavarësia e vendit, e marrë në 1878 si Principatë gjatë Kongresi i Berlinit. Në gjysmën e parë të vitit 1914, diplomacia e të dy palëve ishte angazhuar në rinisjen e bisedimeve komplekse, që do të çonin në përfundimin e një konkordati me Beogradin.125 Politikanët serbë nuk kishin një qëndrim unik për “çështjen katolike”. Ilija Grashanin besonte se katolikët në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe provincat e tjera “serbe” duhet të binin nën varësinë kishtare të Serbisë. Qeveria e Nikolla Pashiçit kishte një qëndrim jashtëzakonisht kundërshtues ndaj Vatikanit, kështu që në vitin 1891 ajo ndaloi rreptësisht punën misionare të Kishës Katolike dhe udhëtimet fetare të delegatëve katolikë nëpër Serbi. Prandaj, në vitin 1892, Selia e Shenjtë e akuzoi Serbinë për shkeljen e nenit 35 të Traktatit të Berlinit të vitit 1878, i cili e ndalonte Serbinë nga diskriminimi për arsye fetare. Qëndrimi antikatolik i elitës drejtuese serbe luante rol negativ në tërheqjen e sllavëve katolikë drejt një projekti pansllavist. Në fund të shek. XIX, për të nënshkruar konkordatin me Vatikanin, u angazhua veçanërisht Stojan Novaković, i cili pa në marrëveshjen me Selinë e Shenjtë mënyrën më të mirë, për të tërhequr katolikët jashtë Serbisë në idenë e shtetit serb. Ideja u mbështet gjithashtu nga. S. Simić, por qeveria e re e Vlladan Gjorgjeviq kundërshtoi çdo marrëveshje me Vatikanin, prandaj nga viti 1898 deri në vitin 1912, nuk pati angazhime nga ana e qeveritarëve serbë në lidhje me konkordatin. Pas përfundimit të Luftërave Ballkanike, numri i katolikëve në Serbi u rrit dhe ishte e natyrëshme që na ato kushte Selia e Shenjtë të bënte përpjekje për ta përfunduar konkordatin me Serbinë, ndër të tjera dhe për shkak të pengimit të sllavizimit të katolikëve shqiptarë. Pas bisedimeve të gjata, më në fund u nënshkrua një konkordat midis Mbretërisë së Serbisë dhe Papa Piut X në Romë me 24 qershor 1914. Konkordati përcaktoi që besimi katolik do të shprehej lirshëm dhe publikisht. Ishte parashikuar themelimi i një dioqeze kishtare dhe një seminari, në të cilin “të rinjtë serbë do të përgatiteshin për priftërinj katolikë romanë” dhe, në të cilën gjuha e mësimit për lëndët jo kishtare do të ishte serbe. Klauzola tregon qartë se katolikët në Serbi, pavarësisht nga origjina kombëtare e tyre, trajtoheshin si katolikë serbë. Në Konkordat u theksua se sipas rregullave të së drejtës civile, Kisha Katolike mund të merrte dhe mbante pasuri të luajtshme dhe të paluajtshme dhe t’i administronte lirisht. Në shtojcën e Konkordatit kërkohej pëlqimi i Selisë së Shenjtë që katolikët e ritit latin në Serbi të përdorin gjuhën e vjetër sllave dhe alfabetin glagolitik gjatë ceremonive fetare në famulli të caktuara.127 Parlamenti i Serbisë, Skupština, e kishte ratifikuarm marrëveshjen me Selinë e Shenjtë më 26 korrik 1914, në seancën e fundit para shpërthimit të luftës. Pas pak, jeta tokësore e Pius X do të mbaronte dhe Benedikti XV, i sapo zgjedhur, do ta mbështeste ndërhyrjen e tij dhe veprimin e Vatikanit sipas tre pikave orientuese: paanshmëri rigoroze, veprimtari bamirësie, thirrje për paqe dhe pajtim.128 Dy muaj më vonë, në maj të vitit 1915, Kryeministri Nikolla Pashiç njoftoi dërgimin e të dërguarit të jashtëzakonshëm dhe ministrit fuqiplotë Mihajlo Gavrilović, për të vazhduar me rregullimin e çështjeve të parashikuara nga konkordati i 24 qershorit 1914 midis Selisë së Shenjtë dhe Serbisë. Në korrik të viti 1915 u vendos nga Vatikani për të ia besuar funksionet e Nuncit Apostolik Ipeshkëvit të Shkupit, Imzot Lazër Mjeda, megjithëse përkohësisht.129 Ky ishte edhe një mesazh se Selia e Shenjtë kishte ndërmend t’i mbronte katolikët shqiptarë nga abuzimet e pushtetit serb. Në vjeshtën e vitit 1917, Qeveria Serbe vendosi të caktojë Gavrilovic në selinë e Petrogradit dhe dërgoi si përfaqësues në Selinë e Shenjtë, Lujo Bakotic´, një diplomat i cili kishte luajtur një rol të rëndësishëm në konkordatin e vitit 1914 me Serbinë dhe që do ta përfundonte edhe me Mbretërinë e Jugosllavisë, në vitin 1935, por që nuk u ratifikua asnjëherë nga Parlamenti i Beogradit. Pozita e katolikëve shqiptarëve ishte shumë e keqe se e atyre sllavë. Kur më 24 qershor të vitit 1914, u lidh marrëveshja midis Selisë së Shenjtë dhe Mbretërisë së Serbisë, u duk se shumë sende do të zgjidheshin në të mirë të Dioqezës Katolike Shqiptare. Kufijtë e saj të vërtetë u zgjeruan me bashkëngjitjen e pjesës, në të cilën udhëhiqte një Administrator Apostolik në Konstandinopojë. Në të vërtetë, fjala është vetëm për famullinë e Manastirit, me disa besimtarë të shkapërderdhur. Përveç kësaj, kishte qenë paraparë që në seli të themelohet një seminar në të cilin do të përgatiteshin “djelmoshat serbë”, për priftërinj katolikë. Përveç kësaj, Qeveria e atëhershme serbe kishte kërkuar që në të gjitha famullitë dhe dioqezat katolike në liturgji të aplikohet gjuha e vjetër sllave,131duke ua mohuar katolikëve shqiptarë të drejtën e përdorimit të gjuhës së tyre që e kishin fituar që në kohën e Perandorisë Osmane. Ndërkohë kishte dhe një përpjekje të klerikëve sllavë për të hapur shkolla katolike në gjuhën serbo-kroate, çfarë binte ndesh me aspiratat e shqiptarëve dhe angazhimet e klerikëve shqiptarë të ëktij kleri. Ipeshkvi i Ipeshkëvisë së Shkup-Prizrenit Janez Franjo Gnidovec, duke u pajtuar me realitetin politik të ndalimit të gjuhës shqipe, nuk do t’i dërgonte më nxënësit që do të bëheshin klerikë për tu shkolluar në Seminarin e Shkodrës, por nga viti 1928 i dërgonte në Manastir, deri sa në Prizren u hap seminari i ri në vitin 1930. Edhe në këtë Seminar dominonte gjuha serbokroate. Mbretëria Serbo-Kroato-Sllovene, siç sugjeron emri fillestar i shtetit, njihte vetëm tre kombësi, të cilat me sa duket formuan një komb jugosllav. Edhe kombeve “emërtues”, mbi bazën e ndryshimeve, formuan programe politike, veçanërisht në lidhje me ndërveprimet midis kroatëve dhe serbëve, rrjedhimisht edhe midis Kishës Katolike Romane Kroate dhe Kishës Ortodokse Serbe. Kroatët dhe sllovenët prisnin që mbretëria të ishte një shtet federal, por përfaqësuesit e tyre në negociatat për krijimin e shtetit e lanë atë pyetje të hapur. Në praktikë, kjo do të thoshte se ata ranë dakord për një sistem të centralizuar, në të cilin mbizotëronte grupi më i madh. Pra serbët, megjithëse kishin vetëm një shumicë relative, kontrolluan aparatin shtetëror nga fillimi në fund, d.m.th., ata kishin një shumicë në Asamblenë Kombëtare, mbizotëronin Qeverinë dhe ushtrinë. Myslimanët nga Bosnja dhe Hercegovina, duke qenë pjesë e Shtetit Serbo-Kroato-Slloven, ranë dakord për bashkimin me Mbretërinë e Serbisë dhe Mbretërinë e Malit të Zi, sepse jugosllavizmi para vitit 1918 ishte në thelb një ide serbo-kroate-sllovene dhe ata u anashkaluan në shumë aspekte. Për më tepër, lëvizja e tyre autonomiste (neo-bošnjaštvo) nuk ishte shfaqur para vitit 1930. Sidoqoftë, politika e tyre partiake kishte filluar të zhvillohej në vitet e fundit të Austro-Hungarisë dhe rifilloi në vitet 1920, si Organizata Myslimane Jugosllave, e cila ishte e lidhur ngushtë me komunitetin fetar islamik. Shumë më tepër padrejtësi iu bë maqedonasve, malazezëve dhe shqiptarëve, gjë që shkaktoi edhe më shumë trazira. Maqedonia (referuar vetëm si Serbia e Jugut) dhe Kosova (me shumicë shqiptare) u aneksuan me force.