7 Marsi – Dielli

DITA E MESUESIT DHE SHKOLLES SHQIPTARE

March 6, 2021 by dgreca

Historiku i shkollës shqipe, është i njëjët me historikun e të kaluares së lavdishme të popullit shqiptarë, është i njëjtë me të kaluarën rezistues, shpëtim nga fanitja e mallkimit nga okupuesitë të gjuhës shqipe dhe të librit shqip.

Shkruan: Ismail Gashi-Sllovia/

7 Marsi, është Dita e Mësuesit Shqiptarë, gjegjësisht dita e shkollës laike kombëtare shqiptare. Dita e mësuesit dhe shkollës shqipe, për arsye e rrethana të njohura, shumë vjet nuk është festua në gjithë hapësirat shqiptare, apo është festuar ndaras. Sepse në trevat e okupuara etnike shqiptare ka qenë e ndaluar dhe e denuar të festohet. Në shtetin zyrtar në Shqipërinë londineze, Dita e Mësuesit festohet e kremtohet vetëm nga 1960, ndërsa pas vitit 1968 kjo festë kombëtare, ilegalisht, pjesërisht ose gjysmë zyrtarisht u lejua, kremtohej e festohej edhe në Kosovë e treva tjera etnike shqiptare nën ish-Jugosllavinë e atëhershme. Ndërsa tash, pas 17 shkurtit 2008, Pavarësisë së Republikës së Kosovës, 7 Marsi, Dita e Mësuesit dhe e shkollës laike shqipe, është vetmja festë e përbashkët kombëtare për të gjitha trevat etnike shqiptare. Dita e Mësuesit, është festë e mësuesit, nxënësit dhe gjithë punëtorëve arsimor, të çdo mjedisi e niveli të shkollës shqipe. Andaj, kjo festë, si edhe festat e ngjarjet të tjera arsimore, historike e kombëtare, si ajo e Alfabetit të Gjuhës Shqipes, Njësimi i Gjuhës Letrare Kombëtare Shqipe, në një të ardhme të afërt Ministritë e Arsimit të Shqipërisë dhe Kosovë, por edhe Ministria e Arsimit e Maqedinisë, doemos për hirë të integrimit të shkollës kombëtare shqiptare, duhet të kordinojnë njësimin e planprogrameve, Kurikulave mësimore të të gjitha niveleve, klasave e lëndëve të shkollës shqipe, si dhe teksteve e mjeteve mësimore e çdo të mbërrirë tjetër shpirtërore, materiale arsimore e kombëtare, dhe Diata e Mesuesit të njësohet, festohet e kremtohet për datë e festë e gjithëkombëtare shqiptare. Kështu duhet të jetë e integruar edhe shkolla dhe sistemi i reformuar shkollor kombëtar shqiptar. Shkolla shqipe, pavarësisht gjendjes dhe pozitës aktuale politike e shtetërore, tash e ndarë në njësi shtetërore të ndryshme, paralelisht me reformën arsimore të kryen edhe integrimin kombëtar të shkollë shqipe, dhe pastaj, si një e vetme dhe e pandarë të integrohet në sistemin e reformave arsimore demokratike ndërkombëtare. Sepse shkolla e sistemi arsimor përgjithësisht është veprimtari praktike shoqërore që fisnikëron

që nga Apolonia e Durrësi para lindjes se Krishtit. Shkolla e mëvonshme laike në hapësirën shqiptare ndër të tjera më shumë njihen Shkolla e Stubllës 1584, shkolla e Janjevës 1665 Akademia e Re e Voskopojës 1750 e shumë të tjera, para e mbas tyre. Mësojtorja shqipe e Korçës dhe të tjerat pas saj, mësimin e shqipës e filluan dhe e zhvillun mësuesit patriotë të mëdhenj shqiptar. Në shkollën e Korçës mësuesit e saj zhvillonin këto lëndë mësimore: Shkrim, Këndim, Gjuhë shqipe, Gramatikë Shqipe, Histori e Shqipërisë, Gjeografi, Aritmetikë, Muzikë, Këngë etj. Nxënësit e saj ishin nga gjitha besimet fetare dhe mjediset e nivelet shqiptare. Mësuesit e saj ishin atdhetarët e Rilindjes sonë Kombëtare, Pandeli Sotiri që ishte edhe drejtori i parë i saj, njëherit mësimdhënësi i parë i gjuhës shqipe në ketë shkollë, Sotiri ishte mësues i popullit, nxënës i Koto Hoxhit, i vrarë në Stamboll nga armiqtë e çështjes shqiptare. Koto Hoxhi veprimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare, mësues në shkollën greke, që fshehurazi jepte edhe mësimet e shqipës në shkollën e Gjirokastrës. Mësimdhënësit tjerë në shkollën e Korçës ishin edhe, Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçe, Thoma Avrami, Balil Tahiri etj. Petor Nini Luarasi, një nga figurat kryesore të kohës, veprimtar i Rilindjes Kombëtare Shqiptare, publicist dhe pegadog, Ai mëtoi mësimin e gjuhës shqipe në fshatra të ndryshëm të Shqipërisë, hapi shkollën e parë shqipe në Ersekë dhe në krahinën e Kolonjës. Shkolla e Korçës punoi e veproi 15 vjet. Kjo shkollë në fillim të shek. 20. kishte 6 klasë, kur Turqia e mbylli më 1902 dhe u rihap më 1908. Këtë shkollë, që kur u hap më 1887, si edhe shkollat të tjera në vazhdimësi, i ndihmonin veprimtarët atdhetarë, shoqatat dhe shoqëritë atdhetare shqiptare dhe kishin ndikim në organizim të procesit mësimor, në sigurimin e mësuesve, teksteve mësimore dhe mjete materiale. Një nga nisimtarët për hapjen e shkollës shqipe është edhe Parashqevi Qiriazi, atdhetare e veprimtare e shquar e cila punoi në arsimin e gruas shqiptare. Ajo ka botuar librin e saj “Abetare për shkollat e para” dhe ka vend meritor në historikun e shkollës shqipe, është e para grua mësuese dhe autore e teksteve shkollore. Për ndihme ne hapjen, mbajtjen dhe shkrimin e teksteve mësimore veçohen vëllezërit Naim e Samiu Frashëri, Vreto, Kristoforidhi e të tjerë nga Shoqëria Shqiptare e Stambollit. Këta arsimdashës shkollës së Korçës i ndihmuan edhe me mjete financiare. Në krah të kësaj veprimtarie arsimore u angazhuan edhe atdhetarët e shoqërive tjera shqiptare, si ajo e Manastirit, Bukureshtit dhe Korçës. Korçarët janë të njohur për ndihmën materiale që i dhënë shkollës se tyre, Diamandi Terpo lëshoi shtëpinë për shkollën, i cili pas vdekjes kësaj shkolle i dhuroi gjithë pasurinë e fituar në Bukuresht. Pas shkollës së Korçës u hapen shkolla edhe në Pogradec 1887, Elbasan, Treskë, Leskovik, Kolonjë, Ohër 1887, Prizren 1889 etj. Ne fund shekullin 19-të, në Korçë më 1891 për herë të parë u hap edhe shkolla e vajzave. Më 1892 u hap shkolla në Luaras, Selenicë e katër të tjera në Gostivishtë, Rahovë, Vodicë dhe Treskë. Më 1900 u hap shkolla në Zadrimë, Durrës, Tirane, Vlorë e të tjera. Që nga fillimi i shekulli 20 shkolla shqipe u hapen edhe në Kosovë, si në Prizren, Pejë, Gjilan, Stubëll, Gjakovë, Pozhoran, Mitrovicë, Zym e vende të tjera. Shumë nga mësuesit patriot në kohëra e rrethana të ndryshme ranë dëshmorë nga armiqtë e shqiptarëve dhe shkollës shqipe, të cilët mësuesit dhe gjuhën shqipe e kishin halë në sy. Vrasjet prapa shpine martirizuan mësuesit tanë kombëtar Petro Nini Luarasin. Pandeli Sotirin, Papa Kristo Negovanin, Naum Veqilhaxhit, At Shtjefen Gjeçovin, e në vazhdimësi të kohës deri në ditët tona, kur okupuesi serb vrau mësuesin Halit Gecit 26 nëntor 1998 në Llaushë dhe më 28 nëntor 1998, ditën e shënuar të varrimit te mësuesit Halit Geci, nga motivohet përshtatshmëria e paraqitjes më të arsyeshme publike e UÇK-së. Në vazhdimësi të rezistencës ushtarake për shkollën shqipe e liri të Kosovës, ranë dëshmorë e u martirizuan shumë mësues, student e nxënës të shkollës shqipe. Këto vrasje serbe synonin që te shqiptarët ta vrisnin ndjenjën e dashurisë ndaj popullit e atdheut. Ta vrisnin dashurinë shqiptare për shkollën, gjuhën dhe librin shqip. Përkundrazi, në vazhdimësi të rrjedhave të kohës e ngjarjeve, veprimet e tilla shqiptare, këtë ndjenjë vetëm sa e rrisnin, e forconin dhe e zgjeronin kah mëvetësia e shkollës, ndarja fizike e shpirtërore e shqiptare, nga dhuna administrative shtetërore serbe. Kjo aspiratë kulmoi Më 17 shkurt 2008, erdhi dita e deshiruar, kur definitivisht Republika e Kosovës shpalli pavarësinë e cila shpejt u njoh nga shtetet të tjera. Republika e Kosovës ka krijuar identitetin e shtetësisë së saj, që në vazhdimësi po ngritet në nivelin politik, shtetëror e kombëtar në qarqet e asociacioneve ndërkombëtare

*Autori është veteran i arsimit.

MËSUESIT NË JETËN TONË DHE 7 MARSI

March 6, 2019 by dgreca

NGA ASLLAN BUSHATI/

Çdo kush mësimet e para për jetën i ka marrë në familje nga gjyshërit, prindërit, motrat , vllezërit e të afërmit. Kurse edukimin gjuhësor, letrar, historik, shkencor, profesional etj, e kemi marrë të gjithë në institucionet e shkollimit nga mësuesit, pedagogët e profesorët. Pra këto të fundit në një farë mënyre ,kanë qenë gjithnjë shtytësit e motivuesit e energjive tona edukuese në sensin praktik e shkencor. Prandaj disa (ata më kryesorët) që nga klasa e parë e deri tek ato pasuniversitare, na mbeten në kujtesë si shembëlltyra më e mirë.

Por mësuesit në jetën e përditëshme në Shqipëri, janë njerëz të zakonshëm si gjithë të tjerët e në të njejtën kohë edhe qytetarë me të gjitha të drejtat e detyrimet që atyre ju jep Kushtetuta e ligji. Si të tillë ata kanë bindje të caktuara politike, ashtu sic mund edhe të jenë anëtar dhe të zgjedhur në forumet drejtuese të partive politike. Por pikërisht kjo e drejtë ligjore dhe ky fakt, ka qenë dhe është aktualisht vrastar për punën e tyre kombëtare. Sepse rotacionet politike shpesh kanë qenë më shumë një përndjekje e vërtetë politike për to (në se partia në pushtet nuk përqaset me bindjet politike të një mësimdhënësi të caktuar). Kjo gjë e ka dëntuar shumë rëndë jetën e një mësimdhënësi, profesionalizmin në arsim dhe cilësinë në mësimdhënie në të gjitha nivelet e shkollimit në Shqipëri. Jo vetëm kaq, por dëmi është i madh për gjithë shoqërinë tonë në përgjithësi.

Shpesh politikat e arsimimit (në të gjitha nivelet) kanë qenë më shumë këndshikime partiake se sa kombëtare, më shumë kopje e keqe e vendeve të tjera se sa strategji gjithpërfshirëse kombëtare. Rasti i fundit me demostratën e rreth njëqind e dyzet mijë studentëve të universiteteve në fundvitin e 2018-tës, është treguesi më i qartë për tablonë e gjendjes së arsimit në ditët tona.

Politikanët dhe shtetarët partiakë, nuk e kanë parë mesimdhënësin, edukatorin (mësuesin, pedagogun e profesorin) si vlerë të madhe kombëtare, si profesionist që përgatit të ardhmen e Kombit për të gjitha fushat e jetës. Por e kanë parë thjeshtë si një individ (ose me saktë si një instrument) që duhet shfrytëzuar për qëllime e shërbime të ngushta kohore e partiake. Kjo ka cuar në uljen e prestigjit të mësuesit dhe interesit nga të rinjtë për të qenë punonjës i kësaj fushe me interes shumë të madh kombëtar. Ka cuar në shkatërrimin e konkurencës së drejtë e të ndershme për karierë brenda sistemit. Mjedisi ku rritet e formësohet personaliteti i mësimdhënësit është bërë tepër i rrëmujshëme se cilësia dhe mediokriteti përzihen bashkë sikur të jenë e njejta gjë. Ashtu sic edhe aftësitë intelektuale e drejtuese të personave të caktuar, barazohen me keqdashje me bajraktarizmin e fodullëkun e përtacëve e të dembelëve, të intrigantëve e neopotistëve partiak.

Në fillimet e saj shkolla shqipe u përballë me analfabetizmin e injorancën që ekzistonte kudo. Por me durimin e forcën që ajo mbartëte, theu tabutë e vjetra dhe i hapi rrugën progresit e përparimit në arsimim. Nëpërmjet mësuesit, edukatorit, pedagogut e profesorit shkolla (megjithë kufizimet bartëse në kohë të ndryshme) në vite përcolli dije që janë kthyer në vlera e pasuri të cmuara kombëtare.

Krahasuar me këtë përvojë, edhe në ditët e sotme, insistohet që shkolla nëpërmjet mësuesit të kthehet në një ushqim potencial kombëtar, qytetar, shoqëror,intelektual, fizik, emocional etj. Por realisht a është ajo një instrument i tillë kombëtar? Mendoj se jo plotësisht, sepse e pengojne dy arsye themelore: së pari pagesa e ulët për të mos thënë qesharake dhe së dyti partitizmi. Në se punonjësi i arsimit do të paguhej dy ose tre herë më mirë se sot edhe niveli në shkolla do të ishte dy-tre herë më i lartë. Pra investimi në arsim është investim strategjik për të ardhme e afërt e të largët.

Po ashtu depolitizimi me ligj i njerëzve që punojnë në sistemin arsimor (sic është ushtria), do ta clironte atë nga ngarkesat negative partiake dhe do ti hapte rrugën profesionalizmit. Ky kontigjent i depolitizuar do të ishte një forcë e madhe e kualifikuar për sistemin zgjedhor të numurimit në qendrat e votimit dhe do ti jepte fund numurimit partiak që prej kaq vitesh është një gangrenë e vërtetë.

Sot në ditën e mësuesit (7 marsit), nuk është as koha dhe as vendi për të bërë asnjë vrejtje për këtë profesion shumë të nderuar. Madje është koha si shoqëri e si individ tju përciellim , gjithë mësuesve, edukatorëve, pedagogëve e profesorëve përgëzimet më të mira për punën dhe profesionin e tyre shumë të nderuar e të respektuar. Të gjitha vrejtjet u takojnë politikës dhe politikanëve.

Duke kujtuar 7 marsin e vitit 1887, ku në Korcë u hap mësonjtorja e parë shqipe, kujtojmë me respekt e nderim mësuesit e parë : Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nuci Naci, Thoma Avrami etj. Në kërë rrugë të trasuar respekti sejcili nga ne sot kujton mësuesit e tij që e ndihmuan në edukim e arsimim. Edhe unë sot dua të shpreh ndjenjat e konsideratës time më të lartë për ish mësuesit e mi të Shkollës “Ali Merta “ në Komsi- Burrel (dhe stafin aktual të asaj shkolle). Të ri kujtoj me shumë respekt pedagogët dhe instruktorët e ish Shkollës Ushtarake “Skënderbeg”; ato të Kolegjit Ushtarak të asaj kohe (Shkolla e Bashkuar), Fakulteti i Kimisë; të Akademisë së Shtabit Përgjithshëm- Fakulteti Gjitharmësh; të Universitetit të Tiranës- Fakulteti Ekonomi (Plan). Për studimet pas universitare: Gjeneral Prof. Dr. Adem Copani, Kolonel Dr. Shyqyri Kondi, dhe Proferorët e Universitetit Zija Xholi e Arta Dade etj.

Po ashtu me shumë respekt sot dua të përshëndes disa drejtues të Vatrës që i kushtuan pjesën më të madhe të jetës së tyre arsimit si: Dalip Greca, Nazo Veliu, Lekë Përlleshi, Majana Zeneli- Bulku, dhe shumë e shumë të tjerë në degët e Vatrës që kanë mundësur hapjen e shkollave shqipe për fëmijët e komunitetit shqiptar në SHBA.

Nga miqt e familjes time këtu në NY, përshëndes Suzana Uliun që punoi në strukturat e arsimit për gati katër dekada. Po ashtu përshëndes edhe nipat e mi Dasajev e Rigersi Bushati si dhe Andi Duka që i jane futur rrugës së këtij profesioni të bukur e shumë të nderuar.

Edhe një herë shumë nder e respekt për mësuesit e të gjitha kohrave .

Dita e Mësuesit /126 vjet nga çelja e mësonjtores së parë shqipe të Korcës

March 7, 2014 by dgreca

Nga Zina Tosku/- Rreth 31 mijë mësues të arsimit parauniversitar festojnë sot 7 marsin, që përkon me 126 vjetorin e çeljes së shkollës së parë shqipe në Korçë. Përvjetori i Mësonjtores së Parë shqipe simbolizon rilindjen e madhe të shqiptarëve, luftën e tyre për identitet kombëtar, për liri dhe progres. Falë dashurisë dhe sakrificave të rilindasve tanë të shquar arsimi i rezistoi presioneve dhe i dha frutet e veta, një Shqipëri e pavarur, që iu bashkua rrjedhës së kombeve të tjera europiane, në rrugën e pavarësisë dhe zhvillimit. Përpjekjet e përbashkëta nga atdhetarët shqiptarë të Korçës, Bukureshtit e Stambollit për çeljen e një shkolle të rregullt shqipe u intensifikuan në vitet e fundit të shekullit të XIX-të. Ndër intelektualët tanë të njohur në atë kohë përmendim Naum Veqilharxhi, Zef Jubani, Jeronim De Rada, Konstandin Kristoforidhi, Thimi Marko, Naim e Sami Frashëri, Pashko Vasa, Hasan Tahsini e të tjerë. Drejtuesit e Komitetit Shqiptar të Stambollit u kujdesën në atë kohë edhe për hartimin dhe miratimin e një alfabeti të përbashkët për të gjithë bashkëatdhetarët. Me këtë alfabet ata botuan librin e parë “Alfabetarja e Gjuhës Shqipe”. Ndërsa në Korçë, nën drejtimin e Komitetit Kombëtar, ishin marrë të gjitha masat nga atdhetarët vendas për çeljen e shkollës së parë shqipe. Kështu, më 7 mars 1887, u çel shkolla në gjuhën amtare që kishte fillimisht mbi 35 nxënës. Megjithëse edhe më parë ishin bërë përpjekje për çeljen e shkollave shqipe, shkolla e parë e Korçës dallohej për fizionominë e saj kombëtare, laike dhe demokratike. Në të mësimi zhvillohej vetëm shqip, nuk kishte përmbajtje fetare dhe në të mësonin djem e vajza pa asnjë dallim. Në fillim kjo shkollë kishte katër klasa, numri i nxënësve pas tre muajsh arriti në 60 dhe në vitin e dytë të saj numëronte 300 nxënës. Mësuesit e parë që dhanë mësim në këtë shkollë ishin Pandeli Sotiri, Thanas Sina e Thoma Avrami. Si drejtues të shquar të kësaj shkolle përmenden atdhetarët e njohur Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi, Janko Minxha, Kristaq Vaja, etj. Falë punës së palodhur të armatës së madhe të mësuesve që shërbeu në vite, shpirtit arsimdashës të shqiptarëve, sot kemi një arsim të konsoliduar. Arsimi fillor, 9-vjeçar dhe i mesëm janë shtrirë në gjithë vendin. Arsimi i lartë, përveç Tiranës, po ecën dhe forcohet çdo ditë edhe në Shkodër, Elbasan, Gjirokastër, Korçë, Vlorë, Durrës, Kukës e Dibër etj.

NË DITËN E MËSUESIT-7 MARSI

March 7, 2014 by dgreca

…dhe pak fjale per nje mesuese ne diaspore: Miradije Gashi/

Shkruan:Shaban Cakolli/

Dihet mirëfilli se roli i mësuesit është një rëndësi e veçantë në çdo shoqëri,kohë apo vend.Shkollat tona shqipe luajnë një rol shumë të rëndësishëm në radhë të parë në stimulimin e atdhedashurisë,nxitëjen e ndjenjave dhe dëshirave për dije,emancipimin,identitetin,si eksperiencën në njohëjen e gjuhës,artit,kulturës e traditës.Mësuesi,familja dhe intelektualët e rrethit,për të fituar diturinë janë faktorët kryesor.Dihet mirëfilli se shqiptarët të pushtuar ,pushtues pas pushtuesi,kanë dhënë sakrifica të një pas njëshme në mbrojtëjen e shkollave shqipe.Fillet e arsimit shqip datojnë që moti,diku në shekullin e XVII,ndoshta edhe më herët.Nga këto kemi data shumë të rëndësishme të cilat nuk duhet harruar asnjëherë.Si mësonjëtorja e parë shqipe në Korçë më 1887,në Kosovë më 1889 në Prizren,shkolla e parë shqipe për vajza më 1891,kur komiteti”Vëllazëria” e ngritën këtë shkollë të vajzave,ku mësueset e para ishin:Sevasti e Parashqevi Qiriazi,Katerina Cilka,Polikseni Dhespot Laurasi, e Fanka Efthim,që ishin mësueset e para shqiptare.Po më herët shkollat të cilat pregadisnin mësues,u hap në Bukuresht më 1892,kurse në Shqipëri Normalja e Elbasanit më 1909.Pra populli ynë kishte shumë veprimtarë e intelektual të cilët bënë krejt çka ishte e mundur për dritën e kombit.Shpeshherë shkollat e tyre u mbyllën nga pushtuesit,u ballafaquan me presione të ndryshme,por nuk pati armik i cili do të mund të ua ndalonte dëshirat p137r të u arsimuar,pavarësisht sakrificave.Shkollat shqipe i drejtuan veprimtarë e dijetarë të shquar të kombit si:Luigj Gurakuqi,Aleksandër Xhuvani,Salih Ceka,,Shuteriqi,Guranjaku,e shumë,shumë të tjerë.Për shkollat u punua shumë atë botë u nxorën Abetare,e tekste tjera të gjuhës shqipe,filluar nga Kristoforidhi,Veqilharrxhi.Pashko Vasa,Koto HOXHI;Gurakuqi,Parashqevi Qiriazi,Xhovani,Shuteriqi,etj…..Qëllimi ynë është që në çdo 7 mars të shkruajmë për mësuesit,shkollat shqipe,sakrificat e shqiptarëve për njohuri,të cilën duhet të e kuptojnë dhe mos të e harrojnë kurrë brezat pas nesh.Roli i shkollave shqipe,mësuesëve kanë sjell realitete bindëse për shqipen,nga ajo kohë deri në ditët tona një varg dijetarësh të shquar,historian,arkeolog,gjuhëtarë,kanë punuar dhe sakrifikuar për diturinë,duke e mbrojtur ate qoftë me penë,qoftë me luftë.Shqiptarët nisën të shkolloheshin vonë,kjo ndodhi për shkak të pengimeve që ua sillte pushtuesi,por në ato periudha shqiptarët e etshëm për dituri i nxënë në hap edhe pushtuesit.Arsimimi i shqiptarëve në Kosovë ishte shumë më i vështirë:Pas vitit 1974,shqiptarët me hapa të mëdhenj ndoqën rrugën e arsimimit,thuajse brenda atyre viteve dolën mësues,historian e doktor,akademik,thuajse baraz me Sërbinë pushtuese,e cila na kishte ndaluar në këtë drejtim afro një shekull.Një gjë dihej:Armiku ynë ishte i vendosur të na zhdukte,e këtë e bënte sa me zhdukjen fizike,aq me zhdukjen kulturore,që të dyja ishin të njejta.Nga vitet e tetëdhjeta sllavo-sërbët u treguan krejt haptas se janë kundraj qenies dhe shkollimit tonë.Ata na e siprimuan atë pak autonomi që kishim,na vranë,burgosën e përndoqën,na i helmuan nxënësit në shkolla,na i mbyllën shkollat,na përndoqën me dhunë nga vendlindjet,e qëllimi ishte i qartë për një zhdukje kolektive të shqiptarëve.Si rezultat i kësaj dhune shumë shqiptarë u detyruan të lënë vatrat e tyre dhe të strehohen në Europë.Ajo çka ishte më e keqja,ata duhej të marrin me vete edhe fëmijët e tyre,të cilët fatkeqësisht dhe pa fajin e tyre,hapërimet e tyre jashtë atdheut i nisën në tjetër rreth,tjetër kulturë,tjetër gjuhë,tjetër traditë.Eh,po këta fëmijët këta engjuj të pafajshëm janë të prirë qysh në fëmijëri për të përvetësuar të huajën qoftë edhe më të keqen.Roli i mësuesëve në diasporën shqiptare është i një rëndësie të veçantëAta kudo në diasporat shqiptare,veçmas në Gjermani,punuan shumë për hapëjen e shkollave shqipe kudo ku kishte shqiptarë,me mbështetëjen e prindërve dhe intelektualëve të rrethit,punuan shumë me fëmijët tanë,andaj kemi shpresa se këta mësues shmangen asimilimin e fëmijëve tanë.Dihet mirëfilli se në ngjarjet historike femra jonë u gjend krah për krah me mashkullin,duke dhënë kontribut të çmueshëm në çdo fushë kombëtare.Femrat tona mësuese në shkollat shqipe në diasporë,bënë shumë për të ruajtur shqiptarizmën tek fëmijët tanë të mërguar,duke ua ndezur fëmijëve tanë zjarrin e atdhedashurisë,duke u mësuar gjuhë,histori,gjeografi,art,traditë e kulturë shqiptare.Mësuese që pregaditën fëmijët tanë të mërguar,ka qindra në diasporë,por ne sot do të bëjmë fjalë për një mësuese intelektuale dhe veprimtare e shquar e kombit,zonjën Miradije Gashi.Miradija është krenaria e botës femërore shqiptare e cila me tërë qenien punoj për kombin,arsimin,kulturën,ajo është veprimtare,mësuese dhe poete.

Miradije Gashi u lind në fshatin Arllat të Komunës së Drenasit.

Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmën (Akademinë Pedagogjike) si dhe Shkollën e Lartë Pedagogjike, në Prishtinë, ku mori titullin: “Arsimtare e grupit klasor”.

Menjëherë pas diplomimit zuri punë në Shkollën fillore “Emin Duraku” në Arllat.

Qëlloi që pikërisht në këtë kohë fryn e shfryn furtunat e pushtimit dhe ajo, bashkë me shumë kolegë të tjerë, u vu në shënjestër të sundimtarëve serbë, duke e larguar nga veprimtaria edukatovo-arsimore.

Ajo tashti filloi studimet në Degën e Pedagogjisë të Universitetit të Prishtinës, duke i përfunduar me sukses. Ndërkohë u bë anëtare e Kryesisë së Lidhjes së Arsimit Shqiptar në Republikën e Kosovës.

Po atë vit Miradija u angazhua edhe në Kryesinë e Forumit të Intelektualëve të Kosovës.

Veprimtaria e saj atdhedashëse, në vitin 1991 u bë sërish shkak i pamundësisë për punë në arsim. Madje, disa herë u mor në pyetje dhe u keqtrajtua nga pushteti serb edhe pas lirimit nga burgu.

Duke mos e pushuar aktivitetin lidhur me shkollën shqipe, ajo ndalohet nga policia serbe në Komaran, i konfiskohet materiali arsimor dhe merret në pyetje e keqtrajtohet pamëshirë në polici.

Mu në këtë kohë ajo merr ftesën që sërish të paraqitet në organet e sigurimit në Mitrovicë.

Meqë torturat në organet e hetuesisë serbe ishin si të thuash racion dhe duke qenë nën vëzhgim e përcjellje të vazhdueshme, ajo, në janar të vitit 1994 u detyrua të emigronte në Gjermani.

Sigurisht që edhe në emigrim ajo do ta vazhdojë veprimtarinë e saj arsimore, fillimisht në qytetet e Schwarzwaldit, përkatësisht në “Shkollën e Lartë të Nacionaliteteve” (VHS), në Villingen-Schwenningen. Atje ajo mbajti kurse dhe ligjëroi gjuhën shqipe, jo vetëm për gjermanët, por edhe për të tjerët të cilët interesoheshin për gjuhën tonë.

Miradije Gashi, krahas veprimtarisë arsimore, u shqua edhe në fushën e krijimtarisë letrare duke botuar poezi në shtypin shqiptar brenda dhe jashtë vendit, po njëkohësisht edhe duke trajtuar tema të ndryshme nga fushë e pedagogjisë. Më se një herë në paraqitjet e saj ajo kishte përdorur edhe pseudonimin “Fanesha”.

Miradija aktualisht jeton dhe vepron në Stuttgart, ku mban mësimin plotësues në gjuhën shqipe për fëmijët e bashkatdhetarëve tanë.

Është prezantuar me poezi në disa antologji, si: Busulla e shpirtit, Trinomi i Lirisë, Një shekull drite etj.

Ky është vëllimi i parë i saj me lirika si libër me vete.

Ka dhe një korpus krijimesh në dorëshkrim.Miradije Gashi është një veprimtare me plot energji,ajo kryan obligimet familjare,shkruan krijimtari,mëson fëmijët mërgimtarë në shkollat shqipe,duke u dhuruar njohuri nga atdheu,gjuha,letërsia,historia,gjeografia,krijimtari letrare, art figurativ,e lexim artistik.Ajo gjenë kohë me nxënësit e saj të mbajë edhe aktivitete të lira,të kremtoj festat kombëtare,të gjitha i ka organizuar në mënyrën më të sukseshme,ku gjithnjë ka shkëlqyar me punën dhe organizimet e saja.Miradija me vite e vite dha një kontribut të pashoq,arsimoj e përcolli gjenerata,kontributi i saj ishte dhe mbetet shtyllë e fortë e shkollës shqipe në mërgatën shqiptare.Kuptohet këto punë nuk janë të lehta dhe nuk bëhen pa sakrifica,por dashuria e saj për punë me rininë tonë të mërguar,historia e lavdishme e popullit shqiptar,sakrificat nëpër cilat kaloj, i dhanë dashuri e përkushtim për punë me fëmijët,për abetaren shqipe,gjuhën,letërsinë,kulturën,historinë,traditën,të i shpëtoj fëmijët tanë nga asimilimi si dhe të i bëjnë ata të ndihen sa më afër atdheut.Andaj çka të themi:Mësueses Miradije Gashit,gjithë mësuesëve kudo që ndodhen në hapësirën shqiptare e në diasporë,urime dita e juaj e mësuesëve 7 marsi.Ju ishit dhe do të mbeteni gjithmonë në kujtesën e popullit,atdheut,në kujtesën e shumë gjeneratave,ishit të shkëlqyar,intelektual me vyrtyte të larta njerëzore,që keni përhapur ,e po vazhdoni të i përhapni rrezet e diturisë gjithandej atdheut dhe diasporës.

Ne Foto: Miradije Gashi/Shtutgart-Gjermani

7 MARSI… SI 7 PRILLI…

March 7, 2014 by dgreca

Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…/

Nga Nga Fritz RADOVANI/

Kujtoj sot, një këshillë që na pat tregue shumë vite perpara një avokat nder ma të dijtunit që ka pasë Shqipnia, po që nuk kishte shumë kohë që kishte dalë nga burgu i mnershem i Burrelit. Dr. av. Baltasar Benussi, tregonte se një nder të drejtat e Njeriut në një shtet demokratik asht edhe mos me pranue me tregue një të vertetë, në kjoftë se mund të thirresh si dishmitar në një gjyq, po jo, me gënjye se “nuk e dij” ose me thanë një gënjeshter ose shpifje ndaj së vertetes. Mundesh me thanë: “Nuk due me tregue!”.Na dukej pak e çuditëshme, mbasi jetonim në një shtet diktatorial, ku njerzit u masakronin nga sigurimi i shtetit komunist per me shtremnue të verteten ose edhe me gënjye apo me u shpifë ndaj një njeriu të pafajshem. Cili mund të guxonte me i thanë një hetuesi të sigurimit: “Unë e dij të verteten, po, nuk due me e tregue!”…

Po, sot që Shqipnia thohet se asht “demokratike”, a lejohet me vazhdue ashtu?

Nuk besoj se ka në Europë një Shtet si Shqipnia, që vazhdon me mëshef çdo meritë historike të veten vetem, per hirë të urrejtjes që sllavokomunistët me anë të një grushti anadollakësh injoranta kanë ushqye nder jugorët kunder veriorëve, kjo e bame per interesat e tyne sunduese, mashtruese dhe shkatrruese të Identitetit kombtar.

Po të shfletojmë Fjalorin Enciklopedik të Akademisë së Shkencave të RPSSh, së 1985, botue në Tiranë, nuk ka ngjarje historike të pa falsifikueme ose të shtremnueme.

Ketë herë, kam marrë si subjekt në këte shkrim “Festen e Mësuesit 7 Marsin”.

7 Marsi vazhdon me kenë data e “shkollës së parë”…në Korçë…e vitit 1887.

Pra, né u themi Universiteteve dhe Akademive Europjane disa shekullore se: “Shkollen e Parë Shqipe e kemi hapë me 7 Mars 1887…me lejen e turqëve apo të grekëve, mbasi perpara kësaj datë, Shqiptarët nuk kanë dijtë se shka domethanë fjala shkollë!”

A ka turp ma të madh per një “akademik” me rrejtë deri këtu?

Edhe pse dihet se Shkollat e Para Shqipe janë dukumentue që në vitin 1935 nga At Donat Kurti, në studimet e publikimet e Tij në revisten “Hylli i Dritës”, ku thotë se “per sa dijmë na, janë kenë tri: Shkolla e Pllanës (1638), e Blinishtit dhe e Shkodres…dhe tregon sesi ato shkolla u dhunuen, u mbyllen e u dogjën nga pushtuesit turqë…”.

Apo në periudhen e Rilindjes Kombtare, dihet se ishte Shkolla e Shirokës pranë Shkodres, e hapun nga Don Zef Ashta në vitin 1874, ku mësohej Gjuha Shqipe dhe pak aritmetikë…Edhe kjo e dokumentueme me rregjistrin themeltar të Kishës së Shirokës, si dhe nga studjuesit Gjush Sheldija dhe Sander Troshani, mësues të asaj shkollë ma vonë.

Sigurisht, kur bahet fjalë per studjues klerikë katolik të Veriut, në pamundsi me ua kundershtue mendimin e Tyne, gjithmonë i bazuem në dokumenta historike dhe në revista e botime të sakta (mbasi po mos t’ ishin të tilla, nuk i lejonte kush me i botue), këta janë të “pavlefshme” per “studjuesit” e sotem, të cilët jo, vetem, nuk i njohin sepse nuk kanë pasë ku me i mësue, po edhe duhen fshi nga “Historia e Shqipnisë”, mbasi ata dokumenta e fakte të pakundershtueshme nuk i pergjegjen “materializmit dialektik” apo “revolucionit ideollogjik e kultural të vitit 1967”…dhe “Kongresit të drejtshkrimit 1972”, që, diktatori Enver Hoxha ka zbatue me sherbëtorët e vet “dr. prof. akademikë” të po kësaj Akademi Shkencash, që vazhdon me krye ata veprime që i mbeten atij pa krye.

Po të njajtin fakt historik të At Donat Kurtit e verteton studiuesi amerikan Edvin Zhak (Edwin Jacques) në librin e tij “Historia e Popullit Shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme” (The Albanians: An Ethnic History from Pre-Historic Times to the Present), po Ky, shkollat e para Shqipe i çon pak ma përpara, në vitin 1632.

Me siguri Ky studjues serioz nuk e ka dijtë se né jo vetem studimet që kanë ba ata, po edhe ndaj Klerit Katolik Shqiptar, kemi ushtrue Gjenocid per 47 vjet.

***

Jemi edhe para një fakti të shemtuem.

“Me t’u dukë okupacioni, ‘ditë feste e çlirimi!”

Dhe kur nuk na pelqen me zanë me gojë 70 vjetorin e pushtimit sllavokomunist të Shqipnisë me 29 nandor 1944, nga jugosllavët themi “pushtimi fashistëve të kuq”…

Ose kur kerkojmë me harrue viktimat e Stalinit, themi: “Viktimat e Hitlerit gjeorgjan nder kampet sovjetike” ose, per diktatorin Enver, themi “Hitleri i Shqipnisë” ose “fashistët e sigurimit të shtetit”… E ka shumë “dr. prof.” që edhe pse e dijnë se data 29 nandori 1944 asht dita e robnisë sllavokomuniste, do të vazhdojnë me e quejtë “dita e çlirimit nga okupatorët nazi fashistë…” tue dijtë mirë se Shqipnia, nuk ka pa të pakten njëditë Lirinë e Atdheut…nga ajo datë, se forcat jugosllave të Titos e sovjetike të Stalinit, ishin të pranishme dhe të kudondodhuna në Shqipninë e “çliruar”.

Jemi në vitin e 70 të permbytjes sllavokomuniste të Shqipnisë.

Edhe pse nuk kam dashtë kurrë me i pa me sy dhe as me ua ndigjue emnat e tyne sot, kisha me dashtë me ua ba një pyetje pikrisht atyne që na sollen “çlirimin” atëditë me 29 nandor 1944: “Kur ishit më të çliruar, me 7 Prill 1939 apo me 29 nandor 1944?”, tue fillue nga Qemal Stafa, Vasil Shanto, Zai Fundo, K. Xoxe, N. Spiru, Omer Nishani, Kristo Themelko, Pandi Kristo, Bedri Spahiu, Tuk Jakova, Gjin Marku, Teme Sejko, Liri Belishova, Liri Gega, Dali Ndreu, Beqir Balluku, P. Dume, Hito Çako, A Këllezi, Koço Thedhosi, Todi Lubojna, F. Paçrami, K. Ngjela, Mehmet e Fiqrete Shehu, Kadri Hazbiu, etj…etj…që “me grushta naltë”, vazhdojnë me u quejtë “çlirimtarë”.

E tmershme! “Me kenë okupatori i huej, ma i ‘mirë” se tradhëtarët tanë!”

Historia e diktatorit Enver Hoxha dhe e klanit të tij, asht historia e një dhune që pushkatoi, torturoi, vari pa mëshirë, madje tue vra edhe fëmijët në barkun e Nanës, per me ua marrë gjakun perbindshi, ndonse nostalgjiket e tij vazhdojnë me mashtrue “gjoja janë bërë n’ emen të ligjit”, po dora gjakatare e Enver Hoxhës, do të vazhdojë me kullue gjak derisa të dënohet emni dhe veprat e tyne kriminale.

Melbourne, 6 Mars 2014.( Foto:Ura e Shkinës, në fshatin Blinisht, Lezhë. (Nga A. Gradeci)