Atdheu – Page 2 – Dielli

Atdheu, vendi me i dashur!

June 26, 2017 by dgreca

Vendi i huaj nuk te behet atdhe (Gete)/

2Sadik-Elshani

Ese nga Sadik ELSHANI/

Shpesh e hasim pyetjen apo dikush nap yet: Ç’eshte atdheu per ty? Dhe pergjigja me e shpeshte e qe te vjen ne maje te gjuhes, zakonisht eshte perkufizimi qe e hasim gati ne çdo fjalor, se atdheu eshte vendi ku kemi lindur e jetojme ne dhe ku kane jetuar te paret tane, vendi ku banon prej kohesh nje popull a nje komb. Vertet, kjo mese eshte e sakte. Por atdheu eshte edhe diçka me teper se ky perkufizim i thate e teper prozaik.

1 me flamur 2 male 4 deti 3 Kruja

Atdheu eshte dashuri, vuajtje, dhimbje. Eshte historia jone, ngjarjet e ngulitura nder shekuj ne kujtesen e kombit tone, eshte gjuha jone, flamuri yne, eshte identiteti yne, jane rrenjet tona, traditat, doket e zakonet, ritualet tona, ADN-ja jone. Atdhe jane Cikli i Kengeve te Kreshnikeve, bemat e Skenderbeut e trimave tjere nder shekuj, vaji i te porsalindurve. Atdheu eshte vendi ku balta eshte me e embel se mjalta, siç jane shprehur mendjet e ndritura te kombit tone shekuj me pare. Atdheu eshte vendi i pershkruar, i kenduar bukur me plot ndjenja atdhetare ne poezine e fuqishme te Çajupit, “Memedheu”, me vargjet emblematike: “Memedhe quhet toka/ku me ka rene koka…” Po, shqiptaret i kane dy emra per vendin, dheun e tyre: Atdhe dhe Memedhe, dheu i te atit (babait) dhe dheu i se emes.

Atdheu eshte porosia e shkrimtarit dhe atdhetarit, Mitrush Kuteli, per femijet e tij ne letren e shkruar per bashkeshorten, Efterpi: “Femijet i porosit ta duan vendin dhe gjuhen tone gjer ne vuajtje. Te mos u shqase zemra kunder Shqiperise as kur do te vuajne pa faj. Atdheu eshte atdhe, bile atehere kur te vret. Ketu kane lindur, ketu te rrojne me mish e shpirt, qofte edhe me dhembje.” Atdheu eshte vendi: Kur ecim neper qytete te huaja, neper bulevarde te gjera e plot drita (siç do te thoshte Kadare), mendja na shkon te rrugicat e ngushta e te baltosura te vendit tone; kur shikojme pallate e parqe te bukura, mendja na fluturon te kasollet tona te vogla, te lendinat e gjelberuara. Eshte vendi qe ne vende te huaja vazhdimisht na shfaqet ne endrra, eshte ajo forca magjike qe kurre nuk te leshon, por gjithmone te mban prane, sado larg tij qe te ndodhesh.

Atdheu eshte toka, jane njerezit dhe qielli i kaltert permbi. Atdheu eshte vendi ku dielli shkelqen ndryshe, luleve u vjen era ndryshe, zogjte kendojne ndryshe. Ne nje vend te huaj mund t’i kesh te gjitha, por shpirti gjithmone ndjehet i varferuar. Atdheu eshte vendi me i dashur, prandaj artistet, poetet, kompozitoret, ia kane kushtuar atij krijimet me te bukura. Atdhe eshte fjala, eshte vendi qe te ngjalle ndjenja te fuqishme e te papershkrueshme kur lexon poemen “Bageti e bujqesia” te poetit tone kombetar, Naim Frasheri; kur degjon kengen “Per ty atdhe”, te kompozitorit Pjeter Gaci. Filozofet, figurat e ndritura te njerezimit kane dhene mendimet e tyre per atdheun. Po veçojme ketu ate thenjen e poetit dhe revolucionarit hungarez, Shandor Petefi: “Per dashuri jap jeten, per atdhe jap edhe dashurine”. Pra, atdheu mbi te gjittha.

Atdheu eshte: Kur bashkatdhetaret takohen e çmallen ne nje vend te huaj dhe ne fytyren e njeri – tjetrit shohin nje cope atdhe. Atdheu eshte ai grusht dhe qe merrnin me vete mergimtaret e hershem shqiptare qe ta kishin atdheun gjithnje prane, dhe se: “Dheu i huaj nuk te tret”. Ngado qe te shkosh, merre nje cope atdhe me vete: Vendit tend, kombit tend kurre mos ia kthe shpinen, sidomos ne situata te renda, te veshtira. Shqiperia (çdo pellembe e tokes ku ujit i thone uje e bukes i thone buke) ndoshta eshte nje vend hallemadh, por per ne ajo eshte vendi me i dashur. Ai vend na lindi, na rriti dhe siç shprehet poeti yne kombetar, Naim Frasheri, ai vend na jep nder, na jep emrin shqiptar. Ne mergimtaret, Shqiperine e kemi larg syve, por ta mbajme prane zemres – dashurine per te ta mbajme thelle ne zemrat tona.

Te punojme, te perpiqemi e te luftojme, qe te jemi te sigurt qe sa te rroje gjithesia, te rroje edhe Shqiperia!

Filadelfia, 25 qershor, 2017

*Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Atdheu, partia dhe “patriotët” e portaleve

March 12, 2016 by dgreca

NGA ILVA TARE/

Prej së mërkurës kur u mbajt Asambleja e Partisë Socialiste, opinioni publik u përfshi në një debat në pamje të parë patriotik dhe në thelb krejtësisht artificial. Ndoshta ka qenë një gjetje e Blushit për të justifikuar kritikat ndaj partisë së tij, ose një mënyrë për t’u bërë të ditur kundërshtarëve se beteja e tij nuk ka qëllim final kreun e PS, por përmirësimin e Shqipërisë.

Pavarësisht qëllimit të deputetit Blushi dhe marrëdhënies së tij me pjesën më të madhe të kolegëve që i ka kundër qëndrimeve të tij, kryetitulli i lajmeve u kthye zgjedhja e partisë në vend të atdheut apo e anasjellta. Fjalimet e disa eksponentëve të lartë të socialistëve, që e cilësonin partinë si një mjet për të kontribuar për vendin u kthyen në subjekte sulmesh dhe statuesesh në rrjetet sociale nga ata që zakonisht tronditen më së shumti në raste të tilla, atdhetarët e mëdhenj të Facebook-ut dhe anonimët e portaleve.

Fyerje e madhe u konsiderua në mllefin virtual ridalja e partisë në plan të parë, në një kohë kur shqiptarët nuk i kanë shëruar ende plagët e komunizimit. Dhe në pamje të parë duket sikur bën herezi të flasësh për partinë përpara atdheut. Gjumëprishurit nga deklaratat që renditeshin në krahun e parties, gjetën rastin të akuzonin për tradhëti kombëtare, për mungesë atdhe dashurie në këmbim të favoreve që të jep rreshtimi pranë një partie.

Më mirë se shqiptarët nuk besoj se ka ndonjë popull tjetër në Ballkan që t’ja dijë vlerën të qenurit me apo kundër partisë. Sikundër nuk ka popull me probleme kaq të mprehta shtetformimi për shkak të përdorimit të partive, për interesa individuale dhe aspak kombëtare. Rizgjimi i atdhedashurisë pas më shumë se dy dekadash dështime, është i shpjegueshëm, por jo i pranueshëm edhe për ata eksponentë që kanë qenë pjesë dhe kanë përgjegjësi për Shqipërinë e sotme duke qenë në rreshtat e drejtuesve të partisë dhe qeverisë së djeshme.

Si cdo gjë, rrugët për ta bërë Shqipërinë janë të shumta dhe instrumentat për ta shprehur dashurinë ndaj vendit edhe më të shumta. Partitë janë një nga elementët me të cilët formësohet fytyra e shtetit. Elita e sotme politike është përgjegjegjëse për këtë fytyrë të Shqipërisë që kemi sot. Këtë drejtësi të korruptuar. Këtë administratë të paaftë dhe të politizuar. Këtë nivel të lartë korrupsioni dhe kompromentimi. Këtë kulturë njerëzish me dy fytyra që ndryshe flasin pas shpine dhe ndryshe kur të kanë përballë.

Të deklarohesh i përvëluar për Shqipërinë kur e ndjen se nuk të do më partia apo kur duhet të bësh sikur nuk e do më atë në kushtet e refuzimit, është më së paku një lojë dinake për të devijuar vëmendjen. Eshtë gjithashtu pabesi ndaj atdheut, sepse sërish ai do të keqpërdoret me vetëdije nëpër fjalime me synime elektorale. Atdheu nuk mund të jetë gjithmonë varka e shpëtimit të të mbyturve që në kërkim të busullës për të dalë në sipërfaqe, janë të gatshëm të kapen pas çdo fije që i risjell në vëmendjen e publikut apo militantëve.

HISTORI VATRANESH

September 9, 2015 by dgreca

Kujtim Qafa: Atdheu Detyrë e Përditëshme /

Ne Foto:Anetari i Keshillit te Vatres, Kujtim Qafa (djathtas) me kryetarin e Vatres dr. Gjon Buçaj, ne nje veprimtari te Federates Panshqiptare te Amerikes “VATRA”/

1-Skuadrat e Futbollit “Stamford-Albanians” dhe “Besa”

Pas maratonës së emigrimit në Itali, familja jone udhëtoj për në tokën e premtuar, Amerikë. Një mik i familjes, Pjetër Kimeza na priti. U vendosëm në Stamford. Fillimi si për të gjithë, ishte i vështirë dhe për ne. Kërkesa e gjuhës dhe e punësimit ishin primaret. Pasi u stabilizuam fillova me mendu se çfarë mund të bënim për të mbajtë gjallë traditën e familjes. Shikova që kombet tjera përfaqësoheshin dhe njiheshin sipas traditës së futbollit. Duke qenë dhe pasioni i rinisë, vendosa që të ngrinim një ekip shqiptar të futbollit që dhe ne të përfaqësoheshim si kombet tjera. Kështu që në vitin 1970, ideja për ngritjen e një ekipi futbolli u bë realitet. Sëbashku me disa atdhetarë të tjerë vendosëm ta quanim ekipin e ri, “STAMFORD-ALBANIANS”. E regjistrova ekipin me këtë emër dhe filluam provat. Lojtarët ishin nga të gjitha trevat e Shqipërisë etnike: Zeqir Gjini, Avdi Gjini, Hasan Bajram Ukperaj, Can Mal Dushaj, Ahmet Nezaj, Sherif Sejdiu, Gjon Hoti, Gjon Junçaj, Nik Lulgjuraj, Zef Cuni, Dede Nikollaj, Martin Mërturi, Simon Qafa, Nik Lumaj, Pjetër Micakaj.

Respekti për njeni-tjetrin ishte në standartin më të lartë vëllazërore.

Në Janar te vitit 1973, për arsye pune vendosemi familjarisht në Detroit. Detroiti qe më tepër familjar se Stamford. Familjariteti shqiptar qe më i kompletuar. Pas largimit tim nga NY, ekipi i futbollit “Stamford-Albanians” pushoi aktivitetin. Ndjeva një farë turbullimi, pse shokët atje nuk e mbajtën pas largimit tim skuadrën në fjalë?

Njohja me Shqiptarët në Detroit qe e mënjihershme, duke pasur parasysh se disa i ritakova përsëri si Pjetër Micakaj etj…Njohja me bashkatdhetarë të tjerë si: Mark Micakaj, Lucë Lulgjuraj, Gjelosh Nikprelaj. Impresioni im ishte njohja me Gjon Lulgjuraj. Ai qe në pararojë e një të reje, e cila i mungonte komunitetit, Radio.

Gjoni kishte filluar me transmetu me emertesën, “Zani i Komunitetit Shqiptar në Detroit” Njohja me Agim Bardhen, qe një gëzim plus, se bahej fjalë për shpirtin binjak si familje tradicionale të persekutuara nga regjimi i Enver Hoxhës. Takimi me Ndue Malote Lulgjuraj dhe me të vëllanë Vaselin ishte një plus në shoqërinë e krijuar. Pas njohjes me këta atdhetarë, më lindi dëshira që punën e lënë përgjysëm në Stamford ta vazhdoja në Detroit. Më parë në Detroit, kishte ekzistuar ekipi me emrin “Skenderbeu”, po ishte diskualifiku. Mbasi u mblodhën edhe zotni të tjerë në shoqninë tonë krijuam ekimin “Besa”, ku nji zëri e aprovuam, duke pasë parasysh dhe definicionin e fjalës Besë. Pasi u kryen të gjitha formalitetet ligjore, në Shkurt të vitit 1974, u mblodhëm për të vendosur trajnerin e skuadrës tonë. Deri ato momente ishim pa të. Duhej një trajner profesional. Në atë mbledhje u paraqit Ninosllav Berishiq. Baba i Ninos qe shqiptar dhe nana malazeze. Ai kishte lind në Shkodër. Dhe pse kish lind në Shkodër, ai vetë thoshte se ishte malazez. Vendosëm Ninon trainer të ekipit duke pasë parasysh se ai kishte qenë futbollist dhe e njihte futbollin më mirë se ne.

Fillimi nuk qe i suksesshëm. Megjithë vështirësitë financiare, Ninon e paguanim 600 dollarë në muaj, dhe këto para më vonë u prenë për arsye se nuk kishim fonde. Ai u largua pas ndalimit të pagesës për tu kthyer përseri pa pagesë, pasi skuadra mori emër të mirë pas disa fitoreve rrallazi. Mbase me emrin e Berishiqit skuadra jonë mori dhe një emër jo të mirë, duke pasun parasysh se Nino ishte hapur pro-Jugosllav.

Megjithse të rinj në moshë, shpesh herë vrulli rinor nuk bën diferencimin si në rastin e Ninos, jo rrallë na nervozonte me broçkulla, ne gjenim kurajon për ta falur, meqë atdheun tone të dashur nuk na e prekte. Vitin e dytë, ekipi jonë u fut në elitën më të lartë të futbollit, megjithëse Liga nuk na donte për shkak të skuadrës mëparshme “Skenderbeu” që nuk kish lënë një emër të mirë. Përpjekjen për suspendim tonë nuk u ecën kundërshtarve tanë. Loja e skuadres “Besa” u tregoi dhe kombeve të tjera që dhe Shqiptarët ekzistojnë në Amerikë, krahas atyre. Në dy vite skuadra e jonë nuk kish humbur asnjë ndeshje. Krenaria qe e madhe për ne qe përfaqesonim shqipërinë etnike me emrin “Besa”. Megjithëse disa nga lojtarët tanë nuk dinin mirë serbisht dhe nuk e kuptonin shpesh herë trainierin, i cili fliste serbisht, skuadra jonë pati suksese. Suksesi i jonë i dytë ishte se dhe Nino, mësoi shqip dhe e gjithë skuadra fliste gjuhën amtare.

Në Shkurt të vitit 1976, lindi ideja që të shkonim një turne në Jugosllavinë e atëhershme, duke pasur parasysh se Shqipëria ishte në izolim të plotë, dhe nuk na lejonin,ose po të shkonim, gjysma do të perfundonte në burg. Me tregu të vërteten, në mendjen time kish zënë vend nji sfidë. Kjo sfidë qe, për me i tregu Jugosllavisë, se shih çfarë bën nji komunitet i vogël shqiptar në emigrim, po sikur Shqipnia të ishte e hapur dhe të bashkohej, cfarë do të ndodhte? Mrekullia e Zotit do të pushtonte kombin tonë.

Në Shkurt të vitit 1977, si sekretar i K.F.Besa, udhëtova për në Jugosllavi, për të biseduar për organizimin, ku do të zhvilloheshin ndeshjet, me të cilat skuadra dhe akomodimin e skuadrës gjatë turneut tonë.

Mbledhja u zhvillua në Prishtinë me datën 23, Shkurt 1977. Përfaqësuesi i Kosovës ishte z. Zija Novoberdalia. Morën pjesë dhe përfaqësues të Serbisë, K. Nezheviç, i Malit të Zi, Sharo Brajoviç, kurse përfaqësuesit nga Vojvodina nuk ja mbaj mend emrin, i cili sipas psikologjisë time ishte njeri pa sherrina, jo si përfaqësuesi Serb. Në këtë takim, përfaqësuesi i Serbisë këmbënguli që ndeshja e parë të mos zhvillohej në Serbi, e kështu me rrallë, të gjithë përfaqësuesit kërkonin që ndeshja e parë të mos zhvillohej në republikat e tyre! Zija Novoberdalia, një burrë i matur dhe i zgjuar i tha të pranishmëve që takimi i parë do të zhvillohej në Kosovë, duke pasur parasysh se ekipi qe shqiptar. Ndeshjet e para i humbëm me skuadrat e Kosovës “Liria e Prizerenit” me rezultatin gjashtë-zero, dhe me skuadrën “Obiliq” katër-zero. Ne Mal të Zi u zhvilluan tri ndeshje, të cilat i humbëm që të trija. Me skuadrën e Ulqinit humbëm dy-zero, me “Iskra”, dhe me skuadrën e Tuzit “Deçiqit” katër me nji.

Takimi në Vojvodinë qe i njëjtë, me humbje, me skuadrën “Bella Crkva” me rezultatin katër me dy. Takimi me skuadrat e Serbisë qenë të fundit. Ndeshja me ekipin e “Radniçki” përfundoi tre me dy në favor të “Radniçkit”. Ndeshja e lamtumirës qe me skuadrën e rangut republikan “Teleoptik”, e cila perfundoi në favor të vendalive me rezultatin tre-dy. Pas këtij takimi u zhvillua një darkë, ku mori pjesë dhe artisti me famë botrore: Bekim Fehmiu dhe Faruk Bekolli.

Ato ditë iu propozue ekipit “Besa” me vendos një kunorë në shenjë nderimi tek “Ushtari i Panjohur”, dhe ne e vendosëm. Tash, ajo fotografi e vitit 1977 qarkullon si hekuraç minjësh për me kallzue se ajo kunorë a vu tek vorri i Titos! Por, Tito, vdiq më vonë, në vitin 1981, e skuadra “Besa”nuk ka luajtur më pas vitin 1977 në Jugosllavi. Më vjen mirë që këtë sajesë nuk e thotë asnjë patriot, por bash minjët e Serbisë dhe të Enver Hoxhes, që unë kam qenë dhe jam kundra tyre të pabesve, që dhe sot, i vjen erë e qelbun tradhti! Tek varri i Titos, kanë shkuar ca sahanë lëpirës të tjerë që po të dëshirojnë ua qes emrat…

Siç e shikoni, skuadra jonë nuk pati suksesin e pritur në ndeshjet e mësipërme. Mungesat e mëdha që kishim si nga ana financiare, drejtuse dhe pregaditore qenë pasojë e prezentimit tonë. Klubi “Besa”, pas turneut në Jugosllavi krijoi një çarje. Disa të entuziazmuar nga pritja, filluan të propogandonin për Jugosllavinë. Këtu filloi dhe distancimi im me klubin që bash unë e kisha emëruar! Vendosa të largohem. Një mik i imi, Gjergj Lulgjuraj, më tha që mos të largohesha: “Po i qesim tanë pro-sllavët jashtë e po e bëjmë rishtas skuadrën”. Vendimi im qe i prerë mos me u kthy kurrë më në atë skuadër ku rrëshqiti në nji vorbull të mbrapsht. Kjo skuadër u shkërmoq pesë apo gjashtë vite më vonë .

2-Radio

Njohja më Gjon Lulgjuraj siç e ceka më lart, pati një lidhje vlerash dhe për hir të çështjes kombëtare. Radio “Zëri i Komunitetit” ishte më të vërtetë një punë e vlefshme. Mora pjesë në një sere demonstratash kundër Jugosllavisë dhe kundër rregjimit komunist shqiptar. Disa prej atyre “patriotëve” që hiqen si kombëtar të mëdhenj sot, jo vetëm që nuk u çuan kundër rregjimit komunist shqiptar, por e përkrahën atë dhe në 97, duke punuar kundër qeverisë së brishtë demokrate dhe frymëzuar derdhjen e gjakut mbi 3800 viktima të pafajshme…Patriotë janë këta? Mos o Zot ma keq! I kisha lutur me ndejtë urtë se më duket i ka ardhë koha me i çjerrë maskat e tyne. Ne vitin 1987 e mora përsipër Radion dhe e udhëheqa vetë me shpenzimet e mia deri në vitin 1992. Dhe sot e kësaj dite falemnderoj, Ekrem Bardhen per 1000 dollarë që më ka ndihmuar dhe Gjergj Dedivanaj me reklamën e biznesit dhe për bashkëpunimin e mëparshëm ne Radio. Falenderoj gjithashtu dhe Shtjefën Berishen. Une, Gjon lulgjuraj, Julian Cefa, Col Pashku dhe Gjergj Dedivanaj vazhduam programin për të ndihmuar kombin dhe kundërshtuar politikën e ndyrë Jugosllave që kishte zënë vend në Michigan.

Lajmet bazoheshin nga informacioni i AP dhe UPI. Radio Vatikani dhe Zëri i Amerikës. Pas largimit të Gjonit, vendosa ta drejtoja vetë programin duke menduar se ishte koha për të ndihmuar zhvillimet progresive ne Kosovë dhe Shqipëri. Ne këtë program u përcollen të gjitha ngjarjet historike që u zhvilluan ato vite…U intervistuan shumë personalitete te Shqipërisë dhe Kosovës. Gjatë trazirave ne Kosovë 1989, korrespondenti i Radios u bë Sali Kabashi, veprimtar për të drejtat e njeriut Kosovë-Slloveni. Gjithashtu, nga Radio Prishtina, kisha korrespondent te famshmin Mehmet Aziri dhe bashkpuntorin Lekë Musolli. Nga Shqipëria, korrespondet i Radios qe Frrok Cupi, i cili mbulonte gazetën e parë demokratike “Rilindja Demokratike” në Shqipëri.

3-Përpjekja për Liri

Në fundin e vitit 89 nga fillimi e 90, bëra të mundur sjelljen e Sali Kabashi dhe Jasha Zllobec, të cilët me ndërhyrjen e Z.Ekrem Bardha dhanë dëshmi para Departamentit të Shtetit Amerikan. Ata u takuan me kongresmenë dhe senatorë. Takimet qenë të sukseshme për sensibilizimin e çështjes së Kosovës. Para largimit, miqtë e nderuar i ndihmuam me një shumë prej 10,000 dollarësh per organizatën e tyre.

Fill pas atyre takimeve, Ambasadori Warren Zimerman, akredituar në Beograd, jep një deklaratë bombë, për shkeljen e të drejtave të njeriut në Kosovë. Rasti i deshmisë së Z. Ekrem Bardha para Kongresit Amerikan, në rastin e Pjetër Ivezaj, dhe rasti i dëshmisë së Zotërinjve, Kabashi dhe Zllobec para Departamentit të Shtetit, ishin çelsi i hapjes së dyerve dhe njohjes së problemit të Kosovës. Rastet e mësipërme tërhoqën vëmendjen e Shtetit Amerikan, të cilët hapen rrugë për të pritur dëshminë e Z. Ibrahim Rugova, dhe Anton Kolaj para Senatit dhe Kongresit Amerikan.

Pas këtyre ngjarjeve historike, marr një ftesë në qershor të po atij viti…nga Sali Kabashi, në nji vjetorin e “Këshillit për të Drejtat e Njeriut” dhe shoqatës “Migjeni”, të drejtuar nga Naim Maloku. Merrnin pjesë akademikë, artistë, historianë, këngëtarë e tjerë. Duke shfrytëzuar këtë rast, në Hotel Holiday kemi biseduar me Gjeneral. Tom Berishaj, për një mundësi të shpejtë për formimin e njësive mbrojtëse në rast nevoje. Në ketë bisedë ishte i pranishem dhe Naim Maloku, më vonë komandat i UCK-së. Pas takimeve me liderë të Kosovës, vizitova Dr. Tomë Berisha, i cili më dhuroi dy karta antarsie të “Lidhjes Demokratike” të shqiptarve në Kroaci. Kartat ishin me flamurin e kuq dhe pa yll. Në muajin korrik-gusht të 90, sëbashku me Dr. Dom Lush Gjergji, profesorët Mark Krasniqi, Zekeria Cana, Anton Ceta, morëm pjesë në Tuz, me festu 20 vjetorin e “Besëlidhja e Malësisë” njëzet vjet pa u vra asnjë shqipëtar. Policia Jugosllave ishte e pranishme në çdo qoshe. Shumë fjalime e urime e mbushën me jetë e shpresë atë takim. Vlen për tu theksuar, se një patriot i quajtur, Lush Nucullaj ishte arrestuar pasi kish tentuar të sillte në atë takim flamurin tonë shqiptar. Pas takimit, organizuesit kishin pregaditur një darke tek “Kroni i Traboinit”. Me këtë rast, në fjalën time falenderova orgnizimin dhe organizuesit për këtë eveniment historik. Aty merrte pjesë dhe Bajraktari i Grudës, Gjeto Ivezaj. Bisedat qenë të ndryshme me sens kombëtar dhe familjar. Në skenë dolën një grup valltarësh kuq e zi. Tom Berisha, thotë: “Eh, sikurë të kishim një flamur?!” Unë menjëhere u përgjigja, “Flamurin e kam në gji!”-“Mos luej me mue bre…” Unë qesha dhe nxora flamurin prej gjoksit që e kisha dhe e shpalosa. Më i bukur dukej flamuri në dekorin e valltarve. Ai e mori flamurin dhe e ngriti mbi krye. U bashkua me të rinjtë. Zemra m’u ba mal. Aty ishin dhe Lekë Lulguri, Gjeto Ivezaj dhe Vasel Gjonaj. Z. Lekë Lulguri u shpreh: “Duhet ta kishim pasë flamurin dhe në Tuz!”

4-Levizja Demokratike në Shqipëri.

Pas themelimit te Partisë Demokratike Shqiptare, para zgjedhjeve të para pluraliste ne Shqiperi, mendova që të shkoja ne atdheun tim për të kontribuar sadopak për fitoren e demokracisë. Tatiana Luçi, më njohu me Kryeredaktorin e RD-së, Frrok Cupi, i cili me mundësoi takimin me Dr. Prof. Sali Berisha dhe Dr. Gramoz Pashko. Folëm për ndryshimet në Shqipëri dhe u afrova bashkëpunimin tim për çështjen e demokracisë.

Pikërisht, me ftesë të Sali Berishajt, unë u nisa për në Shqipëri. Atje erdhi dhe Gjeto Ivezaj dhe Dode Ivezaj. Para se të nisesha ne Shqipëri, bisedova me Kapedanin e Mirditës, Ndue Gjon Markaj, i cili ishte Kryetar i “Blokut Kombetar Indipendent”. Ai delegoi për Shqipëri nga përfaqësues të këtij Bloku: dr. Gjon Buçaj, Gjon Kadeli, Viktor Darragjati.

Meqë isha i ftuari personal i Sali Berishës, ai më priti në Hotel Tirana. Berisha ishte i shoqeruar nga Azem Hajdari, Genc Pollo dhe Arben Imami. Me buzëqeshjen karakteristike dhe dashurinë e një vëllai m’u drejtua: “Kujtim! Ja ku eshte Arben Imami, bashkpunoni me njeri-tjetrin, dhe dua fitoren Puke–Mirdite!” Fushata filloi e ashpër, por jo si në vitin 1991 që u martirizuan katër antarë të PD-së në Shkodër…

Radion e kisha lënë në dorën e Julian Cefës dhe Shtjefën Berishës. Informacionin e percjellja përditë për në Radio. Ishte një kohë që nuk do ta harroj kurrë. Njerëzit na prisnin me brohori, me dashuri, me lotë ne faqe. Ne flisnim nga zemra pse duhej ndryshimi. Të them të drejtën nuk dita ti dalloj moshat e tyre dhe me vinte keq ti pyesja. Ata dukeshin shumë më të vjetër. Nganjëherë gëlltisja lotët përbrenda kur degjoja historitë e tyre, megjithëse historia e familjes se Qafajve ishte po aq e dhimbshme sa e disave prej tyre. Fitorja e Partisë Demokratike ndaj komunizmit gjakatar na bëri me krahë. Grupi jonë i kryesuar nga Arben Imami, fitoi katër deputetë në Mirditë dhe Pukë.

Takimin e fitores e bëmë tek hotel Tirana. Aty merrnin pjese: Ekrem Bardha, Gjeto Ivezaj, Dode Ivezaj dhe Lek Lulguri.

Pasi u ktheva ne Miçigan, mendova që ta mbyll radion. Misioni im per informimin kishte kryer, duke pasur parasysh se demokracia në Shqipëri kish fituar. Vetë qeveria demokratike do të kryente misionin e vet historik duke i dhenë një shtytje ringritjes të popullit Kosovar për rivendosje. Me presidentin Rugova pata marrdhënie shumë të mira dhe me personalitete tjera të Kosoves dhe Shqipërisë, duke u gjindur në çdo moment ku ishte nevoja për çeshtjen e madhe kombëtare. Organizata Vatra, qe djepi qe më përkundi ndër vite. Sot e kësaj dite, pjesmarrja ime në këtë organizatë të nderuar ka influencuar në qënien time dhe ka ndihmuar ne vizionin për të ardhmen…

Bektash Cakrani :Motoja E Jetës Time Ka Qenë Mbi Pasurinë E Familjen ,Atdheu

April 5, 2013 by dgreca

NGA GËZIM LLOJDIA/

Ka një gen në ADN e fisit Cakrani . Patriotizmi. I pandalshëm dhe i pashueshëm. Mund të zbehet por nuk njohu shuarje kurrë. Dielli i jetës në ardhje ,e solli në Cakran. Kërthiza ju pre me urimin ardhsh për mëmëdheun i mbarë .Viti ishte sosur 1871. Ndërkaq dritëza e Përndritjes kombëtare kishte filluar rrezatimin. Në vitet 1900-1908 Bektash Cakrani ,shkruan studiuesi Asqeri Llanaj ,sëbashku me atdhetarët e tjerë në Fier, Berat, Tepelenë, Vlorë, Mallakastër ndiqte me vëmendje gazetat që botonin kolonit shqiptare në Bukuresht, Kajro,Sofje dhe Manastir ku pasqyroheshin ngjarjet si dhe tablo nga jeta e shqiptarëve në Kosovë. Camëri,Maqedoni e krahina të vendit. Atij I vinin gazetat nga Berati dhe Vlora si “Shqipëria”,Drita,”Albania,Kombi,Shqyja e Shqypënisë”, ku shkruanin Shahin Kolonja, Grmeno, Asdreni, Mosi, Bagëri. Në tetor të vitit 1908 me këshillën e I.Qemalit u themelua klubi atdhetar ‘Labëria” ku pjesëmarrës është si dhe Hajredin Cakrani. Me iniciativën e vëllezërve Cakrani krijohet në Cakran një degë e klubit Labëria . e cila vihet në dukje nga letërkëmbimet e Ibrahim Abdulait, Hamza Isait. Kristo Karbunarës. Nga viti 1909 kemi një lëvizje të patriotëve shqiptarë Bektashi udhëton drejt Stambollit ku takohet me XH.Ypin dhe djalin e I.Beut. Në letrën, që I.Qemali u dërgon anëtarëve të klubit “Labëria’, u bënë të qartë se pushteti i Abdyl Hamitit u ka sjellë mjaftë të këqija popujve të robëruar”.Gjeografia e lëvizjeve të patriotëve shënon koordinatat të reja sepse arrestimet,burgosjet, reprezaljet janë pjesë e një strategjia perandorake otomane ku sipas konsullit austro-hungarez Kraus në relacionin dërguar Vjenës më 4 qershor 1909 u arrestuan 13 vjet I.Abdullai, E. Xhaferi, D. Shaska, A. Beqir, M. Shara. Kristo Karbunara sjell të dhëna ku flitet se atdhetarët vlonjate e mallakastriot mërguan në Korfuz,Itali dhe ndër vise të tjera,ku odiseja e udhëtimit të tyre përshkruhet me varkë nëpër Jon përmes dallgëve. Ftesa e Dervish Himës për klubin Labëria në mars të vitit 1910 për të dërguar në Manastrit 3 përfaqësonjës për kongresin e dytë rezultojnë delegatë Bektash Cakrani,Ibrahim Abdullai, Jani Minga, Abaz Mezini. Hapja e shkollës shqipe të Cakranit ruan vulën e bejlerëve të Cakranit .Kjo mund të shënohet një gur qoshje në vendin e shqipeve. Kristo Karbunara në kujtimet e tij dhe në dëshmitë e Gaqo Floqit, Viskë Baba Tasit dëshmohet se Bejlerët e Cakranit kishin paguar mësonjësit shëtitës jo0 vetëm për katundin e tyre por edhe për katunde të tjerë si Gorishovë, Buzmadh, Klosë. Në fjalën e Hajredin Cakranit në ditë çeljen e shkollës shqipe tha se në Cakran familja Cakrani janë lexuar në alfabetin shqip librat botuar në Bukuresht e Stamboll, si Abetarja e Veqilharxhit, e Sami Frashërit,”Bagëti e Bujqësi,”Qerbelaja”,”Lulet e verës” dhe vjershërimi të tjera të shkruara nga Naim beut . Për shkollën shqipe të Cakranit flet Thanas Floqi,kur ishte ende mësues në këtë shkollë lajmërohet prej ti të ndodhej në Vlorë në nëntor 1912 në ditët në prag të shpalljes së Pavarësisë Kombëtare. Ndër dokumente të shumta .Citojmë Gazeta ’Liri e Shqipërisë” Sofie,Nr 19 dt 09/09/1911 shkruan se të bijtë e Kahreman be Cakranit në Mallakastër pa marrë parasysh prishjen pasurisë së tyre ,që arrin në tre mijë lira turke të ardhura në vit,nxorën maleve një çetë për të luftuar kundra turkut,çeta kryesoj prej Bektash Cakranit. Ka dokumente të shumta dhe gazeta shqip që shkruajnë për patriotët shqiptarë citohet Bektashi dhe të tjerë në prag të shpalljes së pavarësisë .Gazeta Dielli e Bostonit, në 21 në vjeshtë të parë vihet në dukje se krahas Bektash Cakranit në beteja kundër turqve në Pazar të Cakranit .me trimëri luftuan kryetarët dhe luftëtarë të çetave shqiptare. Duke renditur të gjitha lëvizjet patriotike të periudhës së viteve 12 pikëzohet një aktivitetet i shkëlqyer patriotik si rrallë kush. Prill- maj 1912 gjatë fushatës elektorale Bektashi përkrah kandidaturën e Ismail Qemalit. Prill 1912 vjen Ismail Beu që Vlorë. Takim me krerë midis të cilëve gjendet edhe Bektash Cakrani. Bektashi merr përsipër organizmin kryengritjes anti-turke së bashku me 360 shpirt. Emri i Bektashit regjistrohet në kronika gazetash shqiptare që përhapen në disa shtete të botës. Gusht 1912 thirret në Fier një kuvend është prezent Ismail Beu dhe Luigj Gurakuqi,ka folur aty edhe Bektash Cakrani. Në takimin e Cakranit ku gjendeshin Ismail Beu dhe Gurakuqi, Bektash Cakrani tha :”Neve na u desh bashkë me atdhetarët beratas e vlonjatet,një punë madhe që ju të ishit përfaqësuesi ynë sepse lakejt xhonturq doni shërbëtorin e tyre …Ka të dhëna të mbledhura nga studiues dhe të sintetizuara në një libër nga Asqeri Llanaj për figurën e Bektash Cakranit se deri në vitin 12 Bektashi dhe i vëllai i tij Hajredini mobilizuan mjaftë vullnetarë në zonën e Mallakastrës .Ky autor citon faktin se në 9 nëntor 1912 atdhetarët në Vlorë,berat,Mallakastër e kudo kanë marrë ndërkaq njoftimin se :krerët shqiptarë do të mblidheshin shpejt për fatin e vatanit të tyre..Ismail Beru do të dërgonte telegramin :”Mbledhja e përfaqësuesve në Durrës dhe Vlorë është shumë e nevojshme. I thërrisni të gjithë deri sa të arrij unë.Mbani qetësin dhe ruani bashkimin. çështja jonë politike u sigurua..Në Vlorë ngrihet kom,misioni përgatitor i Kuvendit Kombëtar ku ishin Xhemil bej Vlora,Qazim Kokoshi,Hasan Sharra, Ibrahim Abdullai, Abaz Mezni, Alem Mehmeti, Thanas Floqi, Jani Minga, Leonidha Bezhani, Qamil Risilia, Bektash Cakrani etj. Në telegramin që Bektashi i dërgon Haziz Pashë Vrionit, thuhet :’Shkëlqesisë së tij Azis Vrioni dhe shokëve të ndershëm të Beratit. E ardhmja e Shqipërisë u sigurua. Shkëlqesia e tij Ismail Qemal Beu me shokët e e tij të ndershëm janë nisur prej Budapestit drejt për këtu që të gjenden në që të gjenden në mbledhjen e përgjithshme kombëtare e cila do të bëhet në Vlorë dhe kanë lajmëruar telegrafisht se nesër mërijnë në Durrës .Në telegramin që erdhi porosit që të dërgohen atje karroca ose kuaj për të hipur prej Beratit….Në 21 nëntor 1912 nga Durrësi L. Gurakuqi dërgonte këtë telegram në Vlorë me këtë përmbajtje:’Ethem Beut e Bektash Cakranit,ose Qazim Kokoshit në Vlorë:’ Me urdhër të Ismail Qemal Beuit, ju bëhet me dije se pas dy orësh duhet të ndodheni në zyrën telegrafike .Luigj Gurakuqi. Qëmtojmë nj dokumentacion të pasur për këtë figurë historike .Kështu përmendet se në Shpalljen e Pavarësisë Kombëtare dhe ngritje të flamurit kombëtar vëllai i tij Hajredini ishte delegatë dhe anëtar i Pleqësisë .Bektashi u emërua nga Qeveria e Vlorës në Drejtorin e Thesarit. Ka një ndihmesë në ngritjen e administratës së kësaj qeverie. E veçantë është se shtypi i kohës e përmend Bektash Cakrani në kronikat e tij. Reporterët e këtyre shkrimeve janë atdhetarë të njohur si Thanas Floqi.Ibrahim Shyti, Leonidha Naci ,Dom Mark Vasa, Sali Nivica,Muco Qulli,Josif Bageri. Kordinatat që tregojnë lëvizjet e këtij atdhetari janë mbështetja e Princ Vidit. Në Kongresin e Lushnjës delegati i Mallakastrës Bektash Cakrani, përshëndeti të gjithë delegatët që morrin pjesë në këtë me vlera jetike për kombin shqiptar. Falënderoi organizatorët lushnjarë për mikpritjen dhe kujdesin e treguar në mbrojtjen e kongresit.E panjohur deri më sot është vizita e kryeministrit Sulejman Delvinës në Cakran..Epopeja e Luftës s ë Vlorës është një gjurmë e thellë e patriotizmit shqip[tar që la Bektash Cakrani si anëtar i shtabit drejtues. Në vitin 1921 midis emrave të shquar të parlamentit është Bektash Cakrani.Lufta e Dytë Botërore nga kujtimet e Avdul Agalliut thuhet se në fillim të prillit 1939,Bektash beu i Cakranit erdhi dhe bisedoi në Fier e Vlorë me miqtë e tij Beqir Velo, Aristidh Ruci,Toli Arapi,Beqri Sulo,Ibrahim Abduallai,dotor Simonidhin e Dervish Hekalin për situatën krijuar dhe robërimin e ri të atdheut duke pritur atë me zemëratë. Pas revoltave në Vlorë,Fier,Berat, ai shkruan një letër Musa Jukës ku i kërkonte sqarime mbi të zezën që po i binte në kokë vatanit nga Italia. Në vitin 1942 zgjidhet Kryetar i Këshillit Nacional-çlirimtar të krahinës së Mallakastrës .Më 7 prill 43 largohet nga Kryetar i Nacl. Në fund të prillit 19432 thirret në Tiranë nga Bahri Omari,Skënder Muco.Nuredin Vlora Bej, Ali Klisyra për tu përfshirë në organizatën Balli Kombëtar.Njihet dhe ky dokument që zbulon se Bektashi është arrestuar në vitin 1940 dhe ishte internuar në Porto Romano. Fitoren e Frontit ai priti në banesën e tij duke pritur ngjarjet e kohës . Në vitet 45-46 filluan gjyqet popullit .Burgoset në Vlorë ndërsa gjyqi i Ballshit e pushkaton. Bektash Cakrani ka deklaruar në gjyq :’Pas Këshillit Nacional-çlirimtar në krahinën e Mallakastrës u bashkova me organizatën e BK, e cila sipas dekalogut kishte një program të mirë për interesat e popullit dhe atdheut. Por ky program mbeti në letër në kushtet që rrodhi lufta,ai nuk u zbatua. U përpoqa më mish e me shpirt për atdheun dhe kurrë nuk kam bashkëpunuar me pushtuesit nazist për të cilët kisha mendimin se do të pësonin një fund tragjik me luftën e tyre të padrejtë….Kurdoherë kam punuar për atdheun,sepse motoja e jetës time ka qenë mbi pasurinë e familjen ,Atdheu.

ATDHEU – MË I SHTRENJTË SE GJAKU

December 5, 2012 by dgreca

TREGIM NGA NAUM PRIFTI*/

Sekretari trokiti në dhomën e vogël që Skënderbeu e përdorte si studio dhe e lajmëroi se nipi me gjithë familjen dhe me ata që e shoqëronin, kishin arritur te porta e Kështjellës dhe po prisnin.

-Futini brenda! – Vetëm kaq tha Skënderbeu dhe sërish u përkul mbi tryezë për të vazhduar punën që kishte nisur. Ai nuk doli vetë t’i priste dhe nuk shfaqi asnjë gëzim kur dëgjoi lajmin e ardhjes së nipit.Ftohtësia dukej qartë në zërin dhe në fytyrën e tij, gjë të cilën sekretari e vuri re.

Kur dera u mbyll, Skënderbeu deshi të vazhdonte punën dhe sërish mori pendën, mirëpo frazat s’po i dilnin të qarta dhe mendimet iu turbulluan. Penda gërvishte mbi letër dhe karakteri i shkrimit ndryshoi.Nervozizmi ndihej edhe në lëvizjen e dorës. Kur vuri re se disa fjalë i kishte shkruar nga dy herë dhe shkronjat kishin dalë të shtrembëra, e zhubrosi letrën, e bëri shuk dhe e hodhi në shportë. U ngrit në këmbëdhe shikoi nga dritarja.Jo më kot kishte zgjedhur si studio dhomën nga juglindja. Atë e rrihte dielli më gjatë, ishte më e ngrohtëdhe me më shumë dritë se të tjerat. Nga dritaret e saj shtrihej një panoramë e larmishme, që përmblidhte valëzimet e kodrave, fushën tej poshtë, kënetën dhe hapësirat e Adriatikut.Ndryshe nga ana lindore, që kufizohej nga faqja shkëmbore dhe e ashpër e malit, këtej syri tëçlodhej në madhështinë e mjegulltë të detit.

Deti atë ditë ishte i mbushur me avuj dhe një qiell gri e i ftohtë rëndonte mbi shpatullat e maleve. Vetëtimthi e ndjeu se asnjë peizazh tjetër, i ndezur nga ngjyrat e vjeshtës a i praruar nga rrezet e verës, nuk do t’ia shkartiste mendimet që i zienin në kokë. E dinte prej disa ditësh se Gjergj Balsha do të vinte, pasi kishte marrë një letër të shkurtër prej tij për fatkeqësinë që i kishte ndodhur. Kështjella që zotëronte qe pushtuar nga turqit thuajse befasisht.Ndërsa Balsha dhe kapedanët e tjerë kishin dalë për gjah larg kështjellës, turqit kishin brofur papriturdhe kishin shtënë në dorëkështjellën. Të zotët e shtëpisë kishin ngelur përjashta, të huajt qenë futur brenda.

Pushtimi i kështjellës së Modricës e tronditi Gjergj Kastriotin, sepse, veç të tjerave, krijonte njëtëçarë në unazën e mbrojtjes.Prej andej turqit e kishin shumë më të lehtë të ndërmerrnin sulme drejt brendësisë së tokës arbërore.Skënderbeu kërciste dhëmbët nga inati, kur kujtonte sesi kishte rënë ajo kështjellë në duart e osmanllinjve. Për turp! Pa u shkrehur një top, pa u ndezur një fitil, pa flakëruar një shpatë, pa u hedhur një shigjetë, pa u thyer një shtizë. Të gjithë kapedanët e vjetër, të cilët prej më shumë se dymbëdhjetë vitesh po luftonin kundër turqve, e kishin quajtur të gabuar emërimin thuajse general të një djaloshi të ri e të pa sprovuar, që deri në atëkohë nuk ishte dalluar për asgjë. Gjergj Katrioti kishte thënë se do të shihte zotësinë e gjithsecilit dhe sipas aftësive do t’u caktonte postet dhe detyrat. Mirëpo në dy raste kishte devijuar nga ky parim. Rënia e kështjellës së Modricës u dha shkak feudalëve dhe princëve të kujtonin edhe njëherë thyerjen e ushtrisë arbërore para kështjellës së Beratit.Ndonse Skënderbeut nuk I kishin thënë gjë drejtpërsëdrejti, ai e ndiente qortimin nga vështrimet e oborrtarëve, të princëve dhe kapedanëve.Gjithsesi kunati axhami e kishte shlyer paaftësinë për humbjen e kështjellës së Beratit me jetën e vet, ndërsa nipi, djali I motrës kishte ardhur në kështjellën e Krujës me gjithë arsenalin e gjahut, me kuaj e pajisje njëlloj sikur të shkonte për verim.Ndërkohë komentet e oborrtarëve nëpër oda e korridore nuk shternin.

-Sikur të ishte dikush tjetër, Gjergji nuk kishte për ta pranuar.

-E ka nip. Nipi duhet më shumë se djali!

-Edhe sikur të dojë, s’ka çfarë t’i bëjë, se rrezikon prishjen e marrëdhënieve me të motrën.

-Gjergji i vogël nuk i afrohet as në thua daiut të vet.

-Në të ngrënë dhe në luks ia kalon.

-Edhe për të prishur para s’ia gjen shokun.

Skënderbeu nuk i dinte të gjitha sa thuheshin por i merrte me mend, aq më tepër se ato ditë një pjesë e mirë e princërve dhe e feudalëve ndodhej në kështjellën e Krujës. Skënderbeu i kishte thirrur për të biseduar për traktatin që propozonte Senati i Venedikut. Të ftuarit e fundit priteshin të vinin atë mëngjes dhe pasdite do të hapej kuvendi.Por derisa të hapej mbledhja, ai duhej të merrte një vendim për Gjergj Balshën.Ku mund ta çonte këtë komandant pa kështjellë?A mund t’i besonte ndonjë detyrë tjetër më pak të rëndësishme? Ta linte fare pa përgjegjësi? Mos kishte këtu ndonjë tradhti?Sa herë i afrohej ky dyshim, e largonte me ngulm.

-Nuk është e mundur! – bërtiti me zë të lartë. – Si mund të ma bëjë këtë gjë?

I kujtohej se kur ia kishte besuar kështjellën e Modricës dhe rrethinat e saj, kishte peshuar sinë kandar cilësitë e mira dhe dobësitë e Gjergjit të vogël, dhe peshorja nuk anonte në asnjë krah, sepse, për çudi, virtytet dhe veset plekseshin si një gërshet. Më së fundi Skënderbeu kishte arsyetuar se, sido që të vinte puna, Gjergji i Balshajve do t’i qëndronte besnik gjakut të vet. Tradhtia e Hamzait, djali të vëllait, kishte qenë e ushqyer si nga etja për pushtet, ashtu edhe nga nxitjet e pareshtura të turkeshës, nënës së tij.Ndërsa Gjergji i ri pikërisht për shkak të nënës nuk kishte për të tradhëtuar kurrë.

I kaloi edhe një herë nëpër mend ngjarjet që lidheshin me rënien e këshjellës së Modricës. Atë ditë komandanti i kështjellës kishte dalë për gjah. Gjer këtu s’kishte asgjë të jashtëzakonshme a të dyshimtë, sepse gjahu ishte një nga pasionet më të forta të feudalëve.Ai kishte marrë me vete gjithë garnizonin e tij.Po pse e kishte marrë tërë garnizonin pas?A nuk mund t’i linte një pjesë të ushtarëve në kështjellë? Dhe po atë ditë turqit vijnë papritur dhe hyjnë si krushq. Një palë ikin nga njëra anë e një palë vijnë nga ana tjetër.Pse kishte qenë e hapur porta kryesore e këshjellës?

Skënderbeu i njihte turqit dhe manevrat e tyre.Agjentë sekretë, të mbuluar me petkun diplomatik, ose tregtarë të huaj kryenin misione të ngarkuara nga turqit dhe merrnin shpërblime. Për turqit ishte krejt e natyrshme që atë gjë që s’mund ta fitonin me gjak ose me trimëri, ta blinin me para. Ata kishin dërguar një raguzian te Vrana Konti me propozimin e një shumë kolosale prej 300.000 dukatash, nëse dorëzonte kështjellën e Krujës. Vrana Konti e kishte hedhur poshtë me neveri atë propozim, por dikujt tjetër mund t’i ishte prishur mendja.

Skënderbeu doli nga dera e studios dhe, pasi përshkoi korridorin, hyri nësallën e ngrënies. Ia mori mendja se aty do ta gjente nipin dhe nuk u gabua. Ai po u tregonte vajzave dhe grave që ishin aty disa anekdota të kohës dhe atopo shkriheshin së qeshuri. Sapo hyriSkënderbeu, Gjergj Balsha u mundua t’i jepte fytyrës një pamje të pikëlluar.Gratë e vajzat u shpërndanë.

-Ç’qe kjo që bëre? – e pyeti Skënderbeu, pa i dhënë as dorën.

-Një fatkeqësi, asgjë më shumë…

-Si del për gjah, kur turqit ishin aq pranë?

-Nuk kishim asnjë dijeni. Ata erdhën fare papritur.

-A nuk keni dyshim mos i ka lajmëruar njeri për daljen tuaj në gjueti?

Gjergj Balsha ngriti supet.Mundtë kishte ngjarëdhe ashtu por ai s’kishte dijeni.

-Pse e nxorre gjithë garnizonin jashtë kështjellës?

-Shkuam për të gjuajtur drerë dhe ju e dini mirë se kjo gjueti…

-Unëe di se kur është kohë lufte, nuk dilet për gjah, – i tha rreptë Skënderbeu.

-Dajo, po marr guximin t’ju them se, po të vazhdoni të më pyesni në këtë mënyrë, nuk do të pranoj të përgjigjem.

Skënderbeu nuk lëshoi pe.

-Unë mendoj se duhet të përgjigjesh dhe të përgjigjesh mirë. – Gjergj Kastrioti e nënvizoi fjalën “mirë” dhe ajo mori një nëntekst të fortë. – Jo vetëm para meje, po kundrejt gjithë atyre që do të pyesin. Mos të duket diçka e vogël pushtimi i një kështjelle? Përgjegjësia dhe nderi prej fisniku u detyrojnë më shumë nga sa pandehni.

-Unë s’kam asnjë faj! – bërtiti Balsha i ri i fyer, duke përpjekur dorën në tryezë. – Gjithçka ndodhi krejt rastësisht.

-Shumë rastësi kanë ngjarë brenda një dite…- tha me ironi Skënderbeu.- Ju dilni për gjah, turqit vijnë papritur. Ardhjen e tyre nuk e lajmëron kërkush, tymtarët flenë, britësit nukndodhen në vendin e tyre, në kështjellënuk ka asnjë ushtar dhe turqit futen drejt nga porta e madhe.

Gjergj Balsha e pa se daja ishte shumë i zemëruar dhe biseda kishte nisur ters. Ktheu kokën nga dritarja, sikur donte t’i thoshte: “Mjaft më! Unë e ndiej gabimin vetë.”Fytyra e mbushur e Gjergj Balshësme nofullat katrore dhe sytë e vegjël e të shndritshëm tregonin qartë se ai kujdesej veçanërisht për sofrën.Jaka e bardhë e këmishës vinte në dukje ngjyrën e kuqe të lëkurës.

-Kush urdhëroi të hapej porta? – e pyeti Skënderbeu.

-Askush. Ishte e hapur.

-Kur dolët për gjah, nuk porositët të mbyllej?

-Habitem si u vete mendja të dyshoni, – tha Gjergj Balsha me duart drejt vetes së tij ndërsa sytëi vërtiste sa nga njëra anë te tjetra.

-Hapja dhe mbyllja e portës bëhet vetëm me urdhër të komandantit të kështjellës dhe ti e di këtë qëkur ishefoshnjë. Atëherëkush urdhëroi të mos mbyllej porta, kur dolët jashtë? –gjënoi Skënderbeu.

-Unë! – thame inat Gjergj Balsha.

Skënderbeu me duart prapa filloi të bënte ecejake nëpër dhomë.Hyri një kështjellar dhe i kumtoi diçka.Skender i dha shenjë të mos largohej.

-Mos edhe kjo është rastësi? – epyeti Skënderbeu.

-Sigurisht! Pse, mos kisha dëshirë të mbetesha pa kështjellë dhe të vija këtu për të kërkuar strehë e bujtje?

Skënderbeu e mbërtheu në vend me një vështrim të rreptë.

-Gjergj Balsha, o njeri i dobët, ti ke rënë në marrëveshje me turqit, ti ke lënë hapur portën, ti e ke shitur kështjellën.

Kaq e papritur ishte kthesa dhe akuza, sa Gjergj Balsha brofi izverdhur dhe vuri dorën në brez.

-E shoh se qëndrimi im këtu qenka i tepërt dhe i padëshirueshëm, prandaj do largohemqë këtë çast, -tha duke u drejtuar nga dera.

-Nuk do tëlëvizësh pa u përgjigjur për tradhtinë, – gjëmoi Skënderbeu dhe pastaj, duke u kthyer nga ushtari, i dha urdhër.-Futeni në burgun e kështjellës dhe jepjani gjyqit!

Vendimi i Skënderbeut e mpiu Gjergj Balshën dhe ai nuk rezistoi kur e çarmatosën. Vetëm kur po e hiqnin nga salla, ktheu kokën dhe bërtiti:

-Nuk do t’jua harroj këtë poshtërim!

Lajmi i burgosjes së Gjergj Balshës dhe akuza për tradhëti u përhap menjëherë gjer në skutat më të thella të kështjellës.

Në derë u ndje trokitja e butë e gishtrinjve të së shoqes dhe ajo hyri menjëherë në dhomë.Dukej e tronditur dhe përmbahej me zor.

-Më ndjeni, zot, që ju ndërpreva.

Ajo qëndroi një çast duke fërkuar duart si për të gjetur aty fillin e bisedës e si për të kërkuar fjalët më të përshtatshme. Gjergji pyeti veten: “Ka ardhur vetë, apo e ka dërguar ime motër? Ka shumë të ngjarë ta ketë dërguar Jella, s’do të vijë vetë ose ngaqëështë zemëruar”.

-Në kështjellë nuk flitet për gjë tjetër, veçse për atëqë ndodhi … -Zëri i dridhej lehtë dhe në sytë e butë shihej një dëshpërim i sinqertë.

-Në kështjellë edhe më përpara flisnin për atë. – Ai u ngrit në këmbë dhe po përpiqej të mbërthente përpara pasqyrës tokëzën e togës.

– Por ç’do të thonë të tjerët për këtë veprim?

Ai nuk u përgjigj menjëherë dhe kjo vonesë nuk iu duk shenjë e mirë së shoqes.

-Unë bëra atë që duhej të bëntë çdokush në vendin tim.

-Gjergji është gjaku tuaj!

-Andronika! – ai nuk e thirri me emrin përkëdhelës “Donika”, siç e thërriste shpesh, dhe asaj iu ndrysh zemra. – A thua të ketë gjak ai njeri? – Dhe pas pak vazhdoi. – Edhe një pikë gjak arbëri të kishtë në trup, nuk do ta bënte atë që bëri.

Donika vuri re se i shoqi ishte tepër i prerë eipalëkundur.

-Pse je kaq i bindur në fajësië e tij? Gjithçka mund të ketë ndodhur rastësisht ose nga pakujdesia.

Skënderbeu u kthye nga Donika.

-Një dyshim i vogël akoma më vërtitet në kokë. Por qoftë tradhti a pakujdesi, faji mbetet faj.

-Ka të ngjarë të jetë pakujdesi! – i tërhoqi vëmendjen ajo.

-Po atëherë pse nuk bëri atë që do të bënte gjithkush në vendin e tij? Të përpiqej të fitonte me nder atë që humbi me turp? Pse nuk luftoi, kur u kthye?Kapidani i mirë e braktis i fundit anijen ose mbytet bashkë me të.

Biseda u mbyll dhe Donika, para se tëdilte i tha:

-Ende nuk është krejt e sigurt.

Skënderbeu e njihte mirë të nipin, ia njihte dobësitë dhe të metat, po kishte shpresuar se jeta, përpjekjet, detyra dhe përgjegjësia do ta burrëronin. Me sa duket, ai ishte si ato dardhat skallangure, që nuk piqen kurrë.Megjithatë ishte kureshtar tëdinte prapaskenën dhe arsyet qëi kishte hyrë asaj rruge. E dinte që kishte njerëz, të cilët do të thoshin se ishte detyruar ta dënonte nipin për tëmbyllur gojët e botës, por ajo nuk ishte arsyeja e vërtetë .

Që atë pasdite Gjergj Balsha pohoi para hetuesisë fajin. Dëfteu se kishte rënë në marrëveshje të fshehtë me turqit dhe ua kishte dorëzuar kështjellën për 30.000 dukata. Për ta paraqitur si rastësi dhe pakujdesi, ishte organizuar gjahu dhe braktisja e këshjellës!

-Edhe tokës i vjen rëndë nga kjo fytyrë, që guxoi të shiste atdheun. Hiqeni prej këtej dhe niseni të shoqëruar për në Napoli! Do t’i lutem mikut tim mbretit të Napolit, ta mbajë në burgjet e tij, meqëne këtu s’kemi burgje, – urdhëroi Skënderbeu.

* Botoi Dielli, numer special me rast e 100 vjetorit te Pavaresise, 28 Nentor 2012