Austri – Dielli

SHQIPTARËT NË AUSTRI, IDENTITETI KOMBËTAR

November 18, 2020 by dgreca

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR SHQIPTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË AUSTRI /

Miradije Berishaj kryetare e Shoqatës së Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Austri nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Miradije Berishaj bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

SI ORGANIZOHET DHE FUNKSIONON MËSIMI I GJUHËS SHQIPE NË AUSTRI

Mësimi i gjuhës shqipe në Austri organizohet, fnancohet dhe kontrollohet nga organet kompetente të arsimit të landeve (njësi territoriale autonome), përkatësisht Drejtoritë e arsimit të Landeve/Bildungsdirektion. Mësimi në gjuhën shqipe është shumë specifk dhe zhvillohet në forma të ndryshme nga një njësi federale (Bundesland) në njësinë tjetër, madje edhe nga një shkollë në shkollën tjetër. Mësimi në gjuhën amtare nuk është mësim obligativ, por është mësim i dëshirueshëm dhe ky mësim ofrohet si ofertë. Kjo, shpeshherë në disa shkolla lë hapësirë për interpretim të ndryshëm e subjektiv nga organet e shkollave (drejtoritë e shkollave). Në Vjenë, në shumë shkolla fillore (Volksschule) drejtoritë i japin rëndësi mësimit të gjuhës amtare duke e përfshirë në orarin e rregullt paradite, por edhe pasdite me nga 2-3 orë në javë. Në mësimin paradite nxënësit nuk kanë nevojë të regjistrohen dhe orari rregullohet në marrëveshje me mësueset e klasëve dhe mësuesit e gjuhëve amtare. Mësuesit e gjuhëve amtare duhet të jenë në klasë bashkë me mësuesen e klasës dhe kjo formë e mësimit quhet: mësim integrativ i gjuhës amtare. Në mësimin pasdite – prindi duhet ta plotësojë formularin që e ka përgatitë Ministria e arsimit të Austrisë në dy gjuhë. Këtë formular prindi e pranon nga drejtoria e shkollës, dhe nëse dëshiron që fëmija i tij të marrë pjesë në mësimin e gjuhës shqipe e plotëson dhe e dërgon prapë në drejtori. Nxënësi i cili regjistrohet është i obliguar që rregullisht të vijoj mësimin e gjuhës amtare në orarin e caktuar. Në Austri për të formuar një grup të mësimit në gjuhën amtare, duhen që të paraqiten minimum 12 nxënës dhe maksimum 24 nxënës. Grupi mundte formohet edhe me nxënës me grup- moshe hetorogjene, apo kolektive (nxënës nga klasa e parë deri në të nëntën). Në mësimin pasdite nxënësit i ofrohet më shumë kohë, hapsirë, material mësimor, ushtrime etj. Përparësi tjetër e mësimit pasdite është se nxënësit mund të grumbullohen nga disa shkolla në shkollën ku organizohet mësimi. Nxënësit ndahen në nivele në bazë të moshës dhe të njohurive. Ky heterogjinitet i nxënësve, ka specifka dhe kërkesa të shumta. Në mësimin plotësues nxënësit marrin njohuri nga gjuha, letërsia, historia e gjeografa si dhe nga kultura e tradita gjithë kombëtare, duke i kushtuar rëndësi të veçantë zhvillimit të kompetencave letrare e gjuhësore.

QYTETET KU ORGANIZOHET MËSIMI DHE KURRIKULA MËSIMORE

Problemi kryesor i një popullsie të emigruar është ruajtja e gjuhës dhe identitetit. Në shtetin Austriak mesohen rreth 23 gjuhë amtare. Një nder këto gjuhë që mësohen është edhe gjuha e bukur shqipe. Mësimi plotësues i gjuhë shqipe në Austri, veçanërisht në Vjenë, ku edhe ka flluar për herë të parë të mësohet shqip në shkollat e nivelit të mësimit obligativ ka një traditë të gjatë, dhe zë fill që nga viti 1987, por atë botë me një numër të vogël nxënësish. Pra, më 14 shtator të 1987 fllon së funksionuari mësimi i gjuhës shqipe në shkollat fllore të Vjenës, me arsimtar të gjuhës amtare, zotin Shefqet Gashi. Ka qenë një fllim i mbarëdhe i suksesshëm, i cili po rrugëton edhe në ditët e sotme pa u ndalur. E sot mësimi i gjuhës shqipe mbahet në këto Lande (njësi federale): Vjenë, Austri e ulët, Austri e epërme, Kärnten, Steiermark dhe Salzburg. Mësimi plotësues i gjuhës shqipe nuk zhvillohet në tri Lande (njësi federale) Burgenland, Vorarlberg dhe Tirol. Mësuesit e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në Austri punojnë sipas Kurrikules se përbashkët të Ministrisë së Arsimit (MASHT) të Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit (MASH) të Republikës e Shqipërisë, pore dhe me plan programe te Austrisë për gjuhët amtare (Lehrplan Muttersprachlicher Unterricht“). Meqë deri me tani nuk kemi tekste te unifkuara/njësuara për të gjithë nxënësit në diasporë, tekste mësimore pranojmë nga te dy shtetet, por pa anashkaluar edhe shtetin austriak që na mundëson mësimin edhe me tekste në gjuhën shqipe, që botohen edhe në Austri.

NUMRI I NXËNËSVE, KLASAVE, MËSUESVE, BASHKËPUNËTORËVE

Në këtë vit janë të përfshirë ne procesin mësimor 18 mësues, të cilët procesin mësimor e zhvillojnë në 95 shkolla në tërë Austrinë. Rol të rëndësishëm për mësimin plotësues në gjuhën shqipe luan edhe Shoqata e Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” në Austri. Kjo shoqatë numëron 19 anëtarë me kryetare z. Miradije Berishaj, që zyrtarisht është e regjistruar në organet austriake në vitin 2010. Duke u nisur nga ajo që profesioni i mësuesit do durim dhe mbi të gjitha pasion dhe për t`a bërë sa më atraktiv mësimin, interesant dhe senzibilizues për prindërit dhe fëmijët, shoqata “Naim Frashëri” organizon edhe aktivitete-vullnetare të ndryshme me tematikë edukativo-kulturore në hapsirat shkollore dhe jashtë shkollore. Projektet e shoqatës janë shënimi i festave kombëtare si: Festa e Flamurit, Pavarësia e Kosovës, Dita e Mësuesit, Takimet sportive dhe Kuizi i Diturisë i cili ka një traditë 20 vjeçare. Dua të përmend edhe ekskursionet që oragnizohen çdo vit me moton: “Ta njohim Atdheun”, fal MDIS të Kosovës ne bashkorganizim me shoqatën tonë. Po ashtu, në bashkëpunim me MDIS dhe MASHT të Republikës së Kosovës mbajmë edhe seminare. Vlen të theksohet se me 30 Nëntor 2019 kishim paraparë manifestimin qëndror ta mbanim në Graz (Steiermark), por për shkak të termetit në Shqipëri, atë manifestim e kthyem në tubim solidariteti. Mësimi i gjuhës shqipe si formë e ruajtjes së identitetit kombëtar Fati e ka sjell që unë prej 20 vitesh, si mësuese në mesin e shumë mësuesve në Austri, të jem përfshirë në këtë punë arsimore e me rëndësi kombëtare, po edhe formative të fëmijëve shqiptarë, që po rriten e rrojnë në Austri, të mbaj mësim në gjuhën amtare me ta. Gjuha, tradita, kultura dhe zakonet janë elemente që e identifkojnë një popull, apo një komb. Megjithatë elementi themelor i një populli është gjuha e tij. Pra, gjuha, është element kryesor identiteti që e bën një popull, një etni, të veçantë nga të tjerët, por njëkohësisht edhe ndihmon që ai popull të jetë i respektuar në rrjedhën e civilizimit botëror nga popujt e tjerë pavarësisht sa ka lenë dhe sa lë gjurmë në gjuhën e shkruar.

ROLI DHE PESHA E SHQIPTARËVE NË AUSTRI

Shqiptarët në Austri janë një komunitet relativisht i madh dhe janë mirë te integruar në shoqërinë austriake. E kemi vështirë të themi saktë se sa është numri i tyre nga se edhe pse jemi një popull zyrtarisht vimë nga shtete të “ndryshme” dhe nuk kemi qasje në statistikat zyrtare, por mendohet se është diku rreth 70 – 80 mijë. Ata i gjen në vende dhe pozita të ndryshme si: profesorë në universitete, mjekë specialistë në fusha të ndryshme, inxhinierë, afarist të suksesshëm, punëtorë administrate, studentë e ndërtimtarë, teknikë e kështu me radhë. A mund të bëhet me tepër, gjithsesi se Po. Kjo mbetet në të ardhmen. Sidomos krijimi i një qendre kulturore, ku do të prezentoheshim si një komunitet edhe më i avancuar.

SI PRITET NË AUSTRI MËSIMI I GJUHËS SHQIPES, SI REAGON SHOQËRIA ATJE

Edhe pse Austria (organet kompetente të arsimit) na e mundëson që mësimi të mbahet në shkollat publike si pjesë e rregullt e procesit mësimor duke e menaxhuar dhe financuar, interesimi i prindërve prapë lë shumë për të dëshiruar, duke pasur parasysh numrin e madh të fëmijëve shqiptarë në Austri, që ndjekin mësimet në shkollat oblikative. Vijueshmëria e nxënsëve në mësimin plotësues të gjuhës shqipe është shumë e vogël diku rreth 6%. Një pjesë e prindërve që kanë shprehur dhe shprehin interesim të vazhdueshëm dhe janë gjithë herë të gatshëm në sensibilizim të prindërve të tjerë qe mësimi i gjuhës sonë amtare te jetë i vazhdueshëm, dhe fal tyre kontinuiteti i mësimit të gjuhës shqipe mbahet që tri dekada. Duhet thënë se ka edhe indikatorë të tjerë që ndikojnë në mos/vijueshmërinë e mësimit të gjuhës shqipe që janë edhe distanca e shkollës ku organizohet mësimi, orori i gjatë i punës nga dy prindërit, përshtatje e orarit me mësimin e rregullt e të tjera, por ka edhe të atillë që nuk e përfillin fare, fatkeqësisht. Mërgata jonë duhet të shfrytëzojë më shumë mundësitë që ofron shteti austriak për integrim dhe përfshirje në jetën arsimore, shoqërore dhe politike. Në të njëjtën kohë duhet vazhduar që me krenari të ruajmë, gjuhën traditën, kulturën dhe artin tonë të cilin duhet prezantuar para vendasve dhe komuniteteve tjera që jetojnë këtu. Shkollat shqipe janë ura lidhëse për fëmijët me atdheun, si dhe arsimi i fëmijës në frymë kombëtare është obligim prindëror. Këto vlera kombëtare duhet t’ua përcjellim breznive të reja, të cilat po rriten në këtë vend. Ne mundemi, që njëkohësisht, të jemi evropianë të mirë dhe të mbesim shqiptarë të devotshëm dhe krenarë për identitetin tonë, të integrohemi, por mos të asimilohemi. E gjithë kjo arrihet, së pari, duke e ruajtur dhe kultivuar gjuhën si çelës dhe promotor i të gjitha veprimtarive të tjera.

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Prindër të nderuar në USA! Mësimi në gjuhën shqipe ju krijon mundësinë fëmijëve të rriten me dy gjuhë. Kjo kontribon në ruajtjen e shumë gjuhësisë dhe garanton gjithashtu lidhjen e të rinjve me vendin e origjinës së familjes. Komunikimi me fëmijët në gjuhën shqipe ka rëndësi themelore për zhvillimin e botës shpirtërore dhe emocionale të fëmijëve. Sado mirë që ta flasin prindërit gjuhën e huaj, ata asnjëherë nuk do të jenë në gjendje që t’u transmetojnë fëmijëve në atë gjuhë të gjithë kompleksin e ndjenjave dhe emocioneve të tilla njerëzore si dashuria, kënaqësia, pakënaqësia, mospranimi, mospajtimi, dhimbja, vuajtja, përkëdhelja, siguria, zemërimi, urrejtja etj. Në mësimin e gjuhës shqipe, nxënësit mësojnë jo vetëm të shkruajnë dhe të lexojnë në gjuhën amtare por mësojnë edhe për vlerat kulturore dhe historike të prejardhjes së tyre. Ky mësim promovon pasuri gjuhësore të cilat nuk duhen nënvleftësuar, si në aspektin kulturor por edhe në atë shkencor. Është vërtetuar edhe shkencërisht se kush e flet mirë dhe e shkruan gjuhën e nënës, atëherë ai përvetëson shpejt dhe tërësisht edhe gjuhën e vendit ku jeton. Të dashur prindër, nuk ka asgjë më të rëndësishme për një fëmijë, për një familje dhe për një popull se sa gjuha amtare. Po citoj prof. dr. Gjovalin Shkurtaj, i cili thotë: “Po e humbe gjuhën, je i humbur”! Pra, të nderuar prindër dërgoni fëmijët edhe në mësimin e gjuhës shqipe, sepse është në të mirën e tyre, tuajën dhe në të mirën e kombit shqiptar.

DIASPORE-Në Austri shënohen datat historike kombëtare

February 9, 2018 by dgreca

10 vjet pavarësi e Kosovës, Viti i Gjergj Kastriotit-Skënderbeu të ndërlidhura me Vitin e Kulturës Shqipëro-Austri fillim aktivitet/

Nga Hazir MEHMETI, Vjenë? Ky vit është shpallur Viti i kulturës Austri-Shqipëri. Ambasada Shqiptare në Vjenë dhe Departamenti i Kulturës së Ministrisë Federale për Evropën Integrimin dhe Punë të Jashtme të Austrisë e fillojnë shënimin me koncert të muzikës klasike shqiptare, nga Kuarteti i Harqeve i Orkestrës së Radio Televizionit. Theks i veçantë do jetë bashkëpunimi kulturo-shkencor mes dy kombeve, i kontakteve të dy kulturave dhe një rinjohje e re me moton: ”Rizbulimi i të përbashkëtave”. Në këtë rast do të promovohen vepra ati, nga kultura, shkenca, me përparësi krijuesve të rinj. Në Palais Echenbach u mbajte koncerti i klasikes në hapje të të cilit mori pjesë dhe Roland Bimo, Ambasadori i Shqipërisë në Austri. Ishin të ftuar dhe shumë diplomat, miq e veprimtarë nga radhët e vendeve mike. Instrumentistet Albana Kola-Axha, Aristidh Prosi, Gëzim Bulçari e Blerta Ristani- Jakova, luajtën me sukses pjesë nga Prekë Jakova, Valton Beqiri dhe Dmitri Dmitrievich Shostakovich, duke entuziazmuar publikun e cili e shpërbleu me duartrokitje të gjata.

Vit Kulture dhe …

I gjithë aktiviteti do jetë gjithashtu i lidhur me 550 vjetori i vdekjes së Gjergj Kastriotit Skënderbeu dhe 10 vjet pavarësi e Kosovë të cilat do shënohen me shumë aktivitete në Austri të organizuara nga Ambasada e Republikës së Shqipërisë dhe Ambasada e Kosovë në koordinim me vendorët dhe shoqatat shqiptare. Të dy ambasadorët z.Roland Bimo dhe z.Sami Ukelli, me rrethet e tyre përcaktuan strukturë e programit duke bashkërenduar veprimet me institucionet vendore. Këto dy data historike dhe Viti i Kulturës Shqipëri Austri, jenë momente të mirëseardhura në rikujtimin e rivlerësimin e gjithë atyre veprimtarëve e miqve tanë që dhanë ndihmë për lirinë dhe bërjen e shtetit shqiptar.

…kulturë
Vjena ishte kryeqytet kulture në mes të Evropës ku linden dhe vepruan figura madhore në historinë shqiptare nga të cilët duhet veçuar themeluesin e studimeve albanologjike, Norbert Jockli, i lindur nga prindërit hebrenj, për çka dhe depërtohet në kampet fashiste duke humbë çdo gjurmë rreth tij. Ai ishte albanologu meritor në hapat fillestar të afirmimit të gjuhës shqipe dhe hulumtimeve albanologjike. Nëse dikush meriton dekoratë nga kombi ynë tani në këto data rikujtimi, është pikërisht ai. Pastaj, Franz Nopesa i njohur me fototekën e tij etnografike shqiptare miku i madh i yni, Franz Nopesa.
… gjenitë

Një lidhje e fuqishme respektuese mes dy kombeve janë gjithashtu dy gjeni me origjinë shqiptar Karl Rither Gega dhe Aleksandër Moisiu, kurse katër shekuj më parë kryekomandanti i Ushtrisë Habsburge dhe Guvenatori i Vjenës, Gjergj Basta. Ai la emër jo vetëm si komandant në luftë, por edhe në artin ushtarak në veprat e shkruara.

…pak histori

Në historinë e kulturën shqiptare Vjena ishte dhe mbetet qendër e respektuar ku vepruan shumë figura të njohura historike nga të gjitha lëmitë. A mund të kalojmë pa përmendur këtu emrin e Norbert Joklit, Franz Baron-Nopsca. Leo Freundlich, Jakob Philipp Fallmaerayer, Johanenes Gerog von Hahn, Gustav Mayer, Jan Urban Jarnik, etj të cilët vunë themelet e njohjeve mbi gjuhësinë, kulturën, etnografinë e historinë e lashtë shqiptare. Ata ndihmuan në hapjen e shtigjeve drejt njohjeve të shqiptarëve nga popujt tjerë, të cilat u vazhduan të pasurohen edhe nga studiues shqiptarë në Univerzitetin e Vjenës, Graziit e Insbrukut. Nga këtu shndritën dhjetëra emra tani të njohur të kombit shqiptar: Eqrem Çabej, Aleks Buda, Dr. Gjergj Pekmezi, Hil Mosi, etj.

Një shekull më parë studentët shqiptarë themeluan shoqëri të fuqishme, gjurmët e veprimtarisë së të cilave mbetën të ndritura në historinë e formësimit kombëtar. Shoqatat: “Liria” e cila më vonë u quajt “Dija”, “Djalëria Shqiptare” e cila më vonë u quajt “Albania” të cilat botuan revista e gazeta nga të cilat më të njohura ishin revista “Djalëria” dhe gazetat “Ora e Shqipnisë”, “Vëllaznia”, “Minerva” ,,Albanische Corespondenze”, “Bashkimi Kombëtar”, “La Fedration Balcanique”, etj. Aty botuan shkrimet e tyre figura me peshë në historinë tonë kombëtare si: Hil Mosi, Dervish Hima, Dr. Gjergj Pekmezi, Kolë Rrota, Jani Basho, Xhevat Korça, Fuad Asllani, Vasil Laboviti, Lasgush Poradeci, Sokrat Dodbiba, Irakli Buda, Nush Bushati, Gjevalin Gjadri, Kolë Mirdita (Helenau), Rrok Gera, Rrok Maliki, Rrok Kolaj, Filip Papajani, Dr. Omer Hamiti, Sokol Sopoti, Rrok Stani, Terik Bekteshi, Hasan Ceka, K. Hobdari, Gjon Temali, Krist Maloki, Kristo A. Dako, Ndoc Naraçi, Kolë Kodheli, Krist Ndue Paluca, Gasper Mikeli, Kolë Margjini, Gasper Baltoja, Lec Çurçia, Ndoc Krajni e të tjerë.
Përkrahja e organeve austriake në shkollimin e studentëve shqiptarë, kulturës e gjuhësisë shqiptare vazhdoi pa ndërprerë deri në ditët tona. Kjo u duk në veçanti gjatë viteve të luftës në Kosovë, ku shteti austriak ndau bursa për të gjithë studentët nga Kosova.

Pa dyshim vendi mik në ballë të tribunës së nderit për ne shqiptarët është Austria, i cili në momentet vendimtare e mbështeti kauzën shqiptare. Nga këtu me bekimin e shtetit të Austro-Hungarisë u nis Ismail Qemali drejtë Durrësit e Vlorës për të shpallë mëvetësinë e Shqipërisë në ato pak territore të cilat akoma nuk ishin pushtuar nga forcat grabitqare të shteteve fqinjë. Nga Vjena bisedimet shqiptaro-serbe rreth së ardhmes së Kosovës, doli përfundimi logjik, se Kosova duhet marr rrugën e vet përmes Planit të Ahtisarit, Ky bashkëpunim u vazhdua në hartimin e planit për pavarësinë e Kosovës, ku diplomati austriak Albert Rohan u dallua me qëndrimin e tij konsekuentë, i cili Plan, Kosovës i dha bazën fillestare të shtetit të pavarur.
Politika austriake e shprehur përmes emrave Alois Mock, Vicktor Klima, pastaj Ulrike Lunack dhe publicistëve analitik të njohur mes të cilëve dallohej Christne Von Kohl korrespondente e “Die Presse” në Beograd, përbajnë themelet e respektit tonë, edhe për nesër.

… programi

Aktivitetet programore do prezantohen paralelisht në të dy vendet, nga të cilat për mërgimtarët tanë në Austri, prej atyre në vazhdim do veçonim, diskutimin prezantues “Lider”nga Ministria Federale, “Letërsi, lexim letrar” në Kunst Galeri; “Film për familjet austriake në Shqipëri”, “Vepra nga Kujtim Çashku”, “Mbrëmje, film dokumentar shqiptar” TV-Shën Tereza- ikonë e shekullit”, Teatër- “ Nëntori Shqiptar”; Ekspozitë e Kolë Idromenos; Alte Schmiede, “Lexim me Ismail Kadarenë”; “Ekspozitë e veprave artistike shqiptare” dhe në përfundim do bëhet vendosja e bustit të Gjergj Kastriotit Skënderbeu në Vjenë.
Kurse nga Ambasada e Republikë së Kosovës janë paraparë takime me diplomatë dhe media, Ekspozitë rreth raporteve lidhëse historike e kulturore mes Kosovës dhe Austrisë. Nga shoqatat shqiptare në gjithë Austrinë do shfaqen programe artistike e sportive në shënim të 10 vjetorit të pavarësisë.

Krijues shqiptarë në Antologjinë e PEN-Club në Austri

November 20, 2017 by dgreca

Hazir Mehmeti, Vjenë /

Helmuth A. Niederle: Platforma letrare “literatur*grenzenlos” ( literaturë pa kufi) ofron në miniaturë një ndërrim mendimesh me qëllim, njohjen dhe kuptimin më të mirë të njëri tjetrit”.

Nga PEN-Clubs Austria mbi platformën “literatur*grenzenlos” u botua antologjia e re me titull “Wir, bevegende Steine” (Ne, gurëlëvizës) me botime të shumë urorëve austriak dhe me prejardhje nga vende tjera, përfshirë këtu edhe tre krijues shqiptarë. Drejtuesi i PEN-it z.Helmuth A. Niederle me bashkëpunëtorët e tij, janë kujdesur për zgjedhjen e krijimeve cilësore dhe gjithëpërfshirëse të poezive, eseve, prozave duke bërë një botë gjithë shprehëse dhe gjithë njohëse me elementet e saja specifike artistike. Në fjalën hyrëse të tij shkruan: “Akoma asnjëherë nuk kemi një shoqëri njerëzore, e cila nuk ka nevojë për zhvillim të mëtejmë, me vështirësi të tejkaluara, për tu ndeshur me ato që vijnë”… Është kjo një antologji me artin e veçantë nga autor e autore me origjinë kontinentesh e vendesh të ndryshme të cilët në Austri kanë gjetur një atdhe të ri, një kontakt me rrethin letrar të autorëve e autoreve të lindura në Austri. Platforma letrare “literatur*grenzenlos” ( literaturë pa kufi) ofron në miniaturë një ndërrim mendimesh me qëllim, njohja dhe kuptimi më i mirë i njëri tjetrit”.
Në antologji janë prezantuar 31 autor në 120 faqe. Promovimi i saj u bë me 20 qershor 2017, me një orë letrare ku krahas prezantimit të librit lexuan disa nga krijuesit me origjinë vende e gjuhë të ndryshme.
Nga autorët shqiptarë që jetojnë e krijojnë në Austri janë prezantuar me sukses Anton Marku dhe Besim Xhelili, anëtar të parë të BEN-Clubit me poezitë e tyre dhe Hazir Mehmeti në prozë, me tregimin “Hetuesi”, temë nga jeta e azilantit. Nga poezia e Anton Markut “Bewegende Steine”, “Gurëlëvizës” rrjedh edhe titulli kuptimplotë i antologjisë “Ne, gurëlëvizës. Kontaktet e vazhdueshme mbi të cilat u ndërtua bashkëpunimi mes Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë “Aleksandër Moisiu” me PEN-Clubin falë miqve e dashamirëve ndaj krijuesve shqiptarë u organizuan vazhdimisht lexime letrare të përbashkëta në gjuhën gjermane dhe gjuhën shqipe. Këtu figura e mikut tonë të nderuar Peter Paul Wiplinger mbetet e shënuar në kronikën e ngjarjeve letrare të Lidhjes sonë këtyre viteve në Austri.
Aktivitet letrare të përbashkëta me krijues kombesh të ndryshme po e afirmojnë krijimtarinë letrare në gjuhën shqipe që kultivohet në Austri. Lidhja e Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë “Aleksandër Moisiu” është shembulli më i mirë i ngritjes së imazhit shqiptar në Austri dhe mërgatë. Puna madhore e kryesisë, veçane në hartimin e programit dhe projekteve kanë bërë realizimin e promovimeve të shumë veprave të autorëve shqiptarë tani e gjashtë vite me radhë, integrimin në krijimtarinë shumë kombesh në Austri. Tani nga radhët e krijuesve shqiptarë kemi dy poetë anëtarë të P.E.N Clubit të njohura austriak, Anton Marku dhe Besim Xhelili. Botimi i dy antologjive “Iliricum I” dhe “Iliricum II” me krijime të zhanreve të ndryshme krijimtarie krijon histori të re në kulturën shqiptare. Si pikë programore e re u themelua “Konkursi letrar “ ku konkurrojnë krijues nga e gjithë Austria në prozë e poezi. Kjo e ka pasuruar në kualitativet aktivitetin letrarë artistik. I fundit u përkrah nga Ministria e Diasporës ku morën pjesë me krijime në prozë e poezi rreth 20 krijues shqiptarë në Austri. Fituesit do lexojnë krijimet e tyre në orën letrare festive me rastin e Ditës së Flamurit, 28 Nëntor në Vjenë, në KunstGalerinë tani të njohur në qendër të Vjenës.

Një Letër e hapur nga Mërgata e Austrisë

August 30, 2016 by dgreca

Foto: Pamje nga Graz, Austri/

Një Letër e hapur është nis nga Mërgata shqiptare në Graz të Austrisë për institucionet më të larta të Kosovës. Në focus të Letrës janë shqetësimet e shqiptarëve të Grazit për zhvillimet më të fundit në Kosovë.

Ja teksti i saj:

I nderuari,z-President Hashim Thaçi

I nderuari,z-Kryeminister Isa Mustafa

I nderuari,z-Kryetar i Parlamentit z-Kadri Veseli

Të nderuar deputet dhe deputete.

Ne mërgimtarët , antarët e Shoqatës „Atdheu“ në Graz të Austrisë jemi jashtzakonisht shumë të shqetësuar lidhur me zhvillimet e fundit në Kosovë,e sidomos me qështjen e demarkacionit me Malin e zi.Ne kemi vendosur që për mes kësaj letre t´ju kërkojmë deputetëve t,kuvendit të Republikës së Kosovës që të mos e ratifikojnë marrveshëjen sipas Komisionit të formuar nga Qeveria e Kosovës .Pa dyshim ne jemi të bindur se ka gabime te mëdhaja dhe Kosova humb shumë teritor. Gjë që ,na sjell telashe të medha, neve dhe gjeneratave pas nesh me Malin e Zi. Ne jemi të bindur se do te përmisohen gabimet para se të votohet në kuvend, si mundësi rishikimit dhe ajo e arbitrazhit ndërkombëtar siq e bejn të gjitha shtetet me prevojë të madhe dhe Demokraci të vertetë si shembull; Amerika me Mexsiken, Gjermania me Qekinë , apo Sllovenija me Kroacinë. Edhe ne si popull jemi te gateshëm ta luftojmë qdo presion qoft i mbrendëshëm apo i jashtem pë ta votuar në kët formë demokracionin e damshëm për popullin e Kosovës. Me bindjen se me anë të kësaj letre, po kontribojmë sa do pak paqe, dhe fqinjesi të mirë në ballkan edhe një herë ju bëjm thirrje Deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës që të votojnë në kët form demarkacionin me Malin e zi.

Me respekt..

Kryesia e Shoqatës Atdheu nga Grazi i Austrisë,ku gjithmonë kann qenë në ndihmë atedheut dhe kauzës shqiptare .

Kryetari i shoqates ATDHEU NE GRAZ TË AUSTRISË, Bashkim Shala.

Foto nga Arkivi

U shënua dyvjetori i themelimit të Rrjetit të Bizneseve Shqiptare në Austri

December 13, 2015 by dgreca

Hazir Mehmeti- Vjenë/

. Destani: “Secili prej nesh ta ketë si obligim në shtimin e investimeve në vendlindje”.
Rrjeti i Bizneseve Shqiptare në Austri, një shembull për të gjitha Rrjetet Shqiptare brenda Unionit Global.” Soprano, Lorika Ismaili, dhe pianisti Menan Berveniku i dhanë shije festive dyvjetorit.
Pallati Auersperg shekullor i Vjenës tanimë i njohur me historinë e tij rreth shqiptarëve, shënoj dhe një aktivitet shqiptarë në kronikën e jetës së tij katër shekullore. Ambienti i mrekullueshëm ishte rezervuar për shënimin e dyvjetorit të Rrjetit të Bizneseve Shqiptare në Austri. Morën pjesë mysafir nga disa vende, ndër të cilët edhe Lazim Destani, kryetar nderi i Unionit Global të Bizneseve Shqiptare. Tubimin e hapi Arben Myftari, sekretar i Rrjetit për Austri, kurse në emër të nikoqirit përshëndeti Yll Blakaj, kryetar i Rrjetit për Austri dhe nënkryetar i Unionit Global. “Para dy vjetësh e filluam një rrugëtim të përbashkët mbi bazat e tri kritereve. Kriteri i parë është të punojmë bashkë, të rritet besueshmëria mes bizneseve shqiptare në diasporë, kriteri i dytë është investimet në vendet tona dhe i treti mbrojtja e investimeve tona. Ne veprojmë në vendet me ekonomi të zhvilluara ku respektohen ligjet investuese, kurse në vendin tonë kemi ekonomi në zhvillim ku ngecjet janë evidente. Ne mundohemi që përmes kontakteve me institucionet përkatëse të ndihmojmë në zgjedhjen e problemeve rreth investimeve” . Në fjalën përshëndetëse biznesmeni i njohur shqiptar Lazim Destani mes tjerash tha: “Ne punojmë në vendet me ekonomi të zhvilluara dhe kemi suksese, por më vjen keq për vendlindjen ku rinia edhe pse kryen shkolla mbesin pa u punësuar. Nisur nga kjo, do thosha, që secili prej nesh ta ketë si obligim në shtimin e investimeve dhe punësimin e sa më shumë njerëzve atje. Vështirësi ka gjithmonë, sfida ka gjithmonë, por asnjëherë mos u gjunjëzoni para tyre në punën tuaj. Duajeni punën tuaj dhe kryeni me vullnet si çelës i suksesit në biznes”
Arben Myftari prezantoj aktivitetet kryesore të bizneseve gjatë këtyre dy vjetëve. Më konkretisht rreth realizimit me sukses të disa projekteve ndërtimore në bashkëpunim folën Argëtim Hani , projekti “Sigmundgasse” dhe Naim Rugova rreth projektit “Lorystrasse”. Nga aktiviteti i biznesmenëve dhe me mbështetjen e Ministrisë së Diasporës u themelua revista “Porta” të cilën e prezantoj redaktorja Lindita Fetiu-Sina. “Revista Porta është një magazinë direkte dedikuar diasporës shqiptare, sukseseve të saj” –tha mes tjerash ajo.
Saranda Iseni, kryetare i Rrjetit në Suedi përshëndeti në emër të vendeve Skandinave. “Jemi ende në fazën fillestare të formimit, por shembullin e Austrisë do përpiqemi ta ndjekim në formën e bashkëpunimit mes veti”. Ishin prezent Omer Nura(Finlandë), Atan Labjani (Angli), kryetari i Shoqërisë Kulturore “Migjeni” nga Sllovenia, Tahir Maliqaj etj.
Në programin e ofruan nga organizatori ra në sy mungesa e fjalës së stafit diplomatik të vendeve tona. Të jetë koha e limituar e programit apo e diplomatëve në raste të tilla vërehet mungesa e përfaqësimit të vendlindjes, pa të cilën s’ka shije të plotë, aq më shumë një përvjetor i nisur pikërisht nga hapësira e shtëpisë së përbashkët para dy vjetësh. Programi u shoqërua me koktej rasti.

Vjenë, 11 dhjetor 1015.