• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Mozaik vargjesh në partiturën poetike të Dashamir Malos

November 18, 2013 by dgreca

nga Agron Shele/

Vëllimi poetik “Ndoshta” i autorit Dashamir Malo vjen si shrehje e frymës dhe dhe ndjesisë poetike që prek kostelacionet më të larta të shpirtit, prek me brishtësinë e fjalës dhe ejmotivet e jetës, për tokën, dhimbjen, vendlindjen e fshehur mes majash mjegull dhe për të bukurën. Kjo lloj poezie e ardhur si sublimitet i një shpirti estetik dhe shpërthys dallgëzon njëlloj si valët e Jonit dhe shfryn shkulme brengash, mall të patreguar për atë që shkon dhe përvuan eremine vedlindje, flakë pasionesh e dëshirash, si dhe rikthehet e mbetet tek e thjeshta përditshmëri jetë. Leximi i këtij vëllimi poetik përpin me një frymë, të shëtit nëpër mistizmet dhe gjurmët kohë e paskohë, të zbret tek agu i ditëve rilindje dhe të çon përtej muzash perëndime.Që në fillim ndeshemi me gjetjet dhe stilistikën e veçantë, stilistikë që produkton vetëm një penë elitare, për të humbur mes ngjyrimesh dhe muzikaliteti fjalësh, të cilat tingëllojnë pareshtur si një fëshfërimë e largët. Fjalë pas fjale e varg pas vargu kupton ndjesinë dhe boshtin poetik që përshkron vëllimin, kupton thjeshtësinë e ngritur në madhështi, kupton magjinë që prek me nota fjalësh kupton hapësirat dhe përmasën e vargjeve.Vargjet e lira si vetë liria e pafund e shpirtit që ka tjerrë fijet mendime rrjedhin e rrjedhin diku zhurmshëm si shirat e rrëmbyera të vjeshtës, diku qetësisht si krojet e ftohtra pikërim, diku ëmbël si kënga e zogut harbim, diku egër si piskama e trimit kushtrim, diku dhimbshëm si dashuria e parë harrim. “Ndoshta” jep kuptimësinë e parë të një dualizmi të përbrendshëm, i cili shtjellon pas kuintave mëdyshjen dhe diskutimin rreth gjithçkaje, por thellë thellë zhyt në hamendsione dhe devijëzon tedencat dhe abstraksionin e profarmës poetike dhe filozofike.Në mënyrë krejt intuitive përmbyllja e vargjeve mbjell shpresë, ngre kolritë ylberistikë mbi harqe shpirtrash të trishtuar, risjell magjitë e netëve prushëzuar, rizgjon sirenat e fjetura buzë mbrëmjesh dhe çel mijërë kurora trëndafilash. Shtjellimi poetik qysh në fillim formëson idetë bazë dhe të qëndrueshmëe se larmia krijuese qëndërzon në tabanin dhe rrënjët e të parëve,tek epika dhe tragjikja e tyre, tek toka, gurët dhe murnajat gri që u qepen kodrinave dhe flenë poshtë këmbëve të maleve:

“toka ime është atje
toka ime e mbuluar me vetmi tragjike
toka ime
tokë e gurë bashkë “

dhe për të lakonizuar përmbylljen sa epike por dhe kaq shpresuese, hark kohor që ndan me shkuj por sintetizimi dhe paraqitja grafike jete vetëm brenda dy vargjesh:

“pas etheve të etjes (e përvuajtur , e plagosur dhe e etur në shekuj)
dhe të pritjes “( shprësës tek e nesërmja, besimi tek e ardhmja )

Në po këtë bosht poetik lëvrohet edhe poezia Kangjele (Këngë), e cila zbret nga mitizmet më të thella të legjendave dhe ringre burrat e maskruar tinëzisht për të nisur këngët e vjetra ilirishte dhe për të vërtitur fustanellat e bardha burrërishte.

Kanë mbetur në Shën Thanas
me gurë gri ca varre
me lavdi mbuluar
qarkuar me qarre

dhe për të vazhduar më pas:

“pas shumë mote shkuar
u ngritën nga varri
prapë ushtoi kënga
ja atje tek qarri

isua e përzishme
nisur nga dodona
ardhur kaq e gjallë
gjer në ditët tona “

Toponime të tilla si Kangjele, Sheshkalor, Gjon Zi, Gjok Maç, Triviza etj etj shprehin më së miri trasmetimin e ruajtjes së emërtimeve të brezave dhe ruajtjen me fanatizëm të kulturës së lashtë , të cilët mitikisht janë ngritur nga varret dhe kanë bërë historinë tonë shqiptare.

Shtrishmëria e hapësirës poetike nuk mund të mos kapërcejë dhe të mbetet tek nëna, ku njëlloj si dhimbja eseniane autori e ngre në kult dhe vendos paralelizma me bukurinë dhe tejpashmërinë më mahnitëse sikurse është lulja:

“Fillikat nëna ime atje në Përmet
gjithë ditën kuvendon me lulet
në ballkon
kur shkoj
lulet më flasin me gjuhën e nënës
nëna më flet me gjuhën e luleve”

Le të hyjmë më në brendi dhe të ndeshemi me elementët sinjikativë, me ndjesitë dhe ornamentet e shpirtit me brengën e poetit dhe pasionin me dlirësinë dhe beftësinë, me gjetjet dhe ravijëzimin e vargjeve, me trishtimin pikëzim vjeshte dhe lirikën përtej blusë së nimfave joniane:

“e di
ti do të vish
pranë Jonit kaltëruar
me Diellin në sy
me Botën
në duar”

ose

“Më josh stina jote
stina jote
që i ka të katër stinët
brenda”

Vargje domethënës, shprehës, përthyes, me shumë botë dhe ngjyrime dhe figuracion të dhënë në kontraste katër dimesionalë, si vetë katër stinët me akullin dhe zjarrin, me farfurimën lule dhe bulëzimin e trshtshëm.

Poezia e Dashamir Malos është një poezi e konsoliduar, ai tashmë vjen me vëllimin e katërt poetik dhe me përkthime të poetëve të njohur, ai vjen si mbrujtje e një plejade të re poetësh dhe uragan mendimi bashkohor dhe si i tillë ai përqas dhe pëcjell universalitetin e poetit modern sot!

Filed Under: Kulture Tagged With: Agron Shele, Dashamir Malo, vellimi"ndoshta"

Artikujt e fundit

  • Një lutje për shëndetin e mikut tonë të çmuar Dalip Greca
  • SHUHET PATRIOTI I MADH DR. GJON BUÇAJ, VATRA MESAZH NGUSHËLLIMI
  • SUPREME COURT LEAK LEADS THE HEADLINES
  • GAZZETTA DI VENEZIA (1919) / SHKRESA E DJEMVE TË ISMAIL QEMALIT DREJTUAR MINISTRIT TË PUNËVE TË JASHTME TË ITALISË ME RASTIN E VDEKJES SË BABAIT TË TYRE
  • TURKEY’S COLLUSION WITH RUSSIA – NEW REPORT
  • Jo, po: ka Shqipni për Zotin
  • GJON KAMSI DHE RRËNJËT E FAMILJES SË TIJ MESJETARE
  • KAFSHËT LUFTËTARE SI DHE NJERËZIT
  • ALBANIAN LANGUAGE – ELECTIVE COURSE – AT HARVARD UNIVERSITY
  • MITINGU I MADH I 13 MAJIT 1910 NË BOSTON NË PËRKRAHJE TË KRYENGRITSËVE TË KOSOVËS DHE KRYEKOMANDANTIT ISA BOLETINI
  • Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA mirëpret të gjithë shqiptarët në festën e 110 vjetorit të krijimit të saj
  • Liria e popujve kërkon sakrificë dhe vetëmohim
  • Poezi nga Lulëzime Malaj
  • Poezi nga Emine S.HOTI
  • LEGJENDA E DUKATIT DERVISH ALI AJANI 1794-1851

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari Albin Kurti alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla Astrit Lulushi Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fadil Lushi Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Tregim Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT