historia

KUR HISTORIA SHKRUHET NGA ATA QË KANË BËRË HISTORI

February 3, 2021 by dgreca

–– Të vërteta të “luftës së jetës” të Kadri Cakranit – /

NGA VISAR ZHITI/

Besojmë dhe themi që Atdheu është si një familje e madhe, po kështu ka dhe familje të mëdha që janë si atdheu. Që mbartin fatin e tij, nga drama e përjetësisë së tij, që marrin dhe japin nga identiteti i përbashkët nëpër kohëra, nga himni dhe ajo hijeshi ideale, e patjetërsueshme. Familja dhe Atdheu bëhen njësh me jetët e tyre dhe punën, me përjekjet dhe paqen dhe më shumë me luftën dhe vdekjet, me fitoret e vështira dhe ato humbje që farkëtuan bashkë me qëndresën dhe ndërgjegjen kolektive, gjithë antropologjinë, ngjarjet, karakteret, vetë lavdinë e kombit duke paraprirë ardhmërinë, e cila bëhet e tashme, duke shtuar përvojën dhe pasi ikën e shumta si çdo e shkuar, lë dhe histori dhe mbetet si truall. Por dhe si frymë. Si legjendë. Antike dhe moderne.

Familja e madhe Cakrani është një histori e gjallë e Shqipërisë së pavarur, tashmë dhe e shkruar mrekullisht, që përfshin dy shekujt e fundit, kapërcimin e shekullit XIX bashkë me robërinë e gjatë dhe të rëndë otomane dhe zë të gjithë shekullin XX, me pavarësinë dhe konfliktet ballkanike me armë, Luftën e Parë Botërore, Kongresin e Lushnjës si pavarësi e dytë e Shqipërisë, pushtimin fashist dhe Luftën e Dytë Botërore, fitimtarët dhe vendosjen e diktaturës së tyre, më të egrën në vendin më të vogël në të gjithë perandorinë komuniste dhe ikjet prej saj.

Familja Cakrani është kështu dhe një rrënjë e futur thellë, që përshkon nëpër Perandorinë Otomane dhe përhumb në atë Bizantine. Si e tillë, kjo familje e njohur feudale ka patur dhe fatin e rrënjës, e mbetur nëntokë, ushqimdhënëse, por dhe me trungje të prera përsipër, në harresën e re vrastare. Por siç arriti ta parashikonte dhe njëri nga personazhet e shumtë të këtij libri memoaristik, politikani dhe shkrimtari i ikur Ernest Koliqi në dramën e tij “Rrajët lëvizin”, do të vinte dhe koha e një kujtese tjetër, e një ringjalljeje shpirtërore, ku bashkë me vlerat dhe virtytet do të çrroposeshin dhe emrat e atyre që punuan “për Shqipëri”, duke shkrirë jo vetëm pasuritë, por edhe jetët, duke vënë në shërbim nderin dhe fatin.

LIBRI I KUJTESËS

Pas librit befasues dhe i një rëndësie të shumfishtë, “Kujtimet e një firmëtari”, nga Hajredin Bej Cakrani, ndërkaq dhe dokumet historik, që mungonte për kohën e shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, madje dhe i vlerave gjuhësore në rrëfimin shqip në toskërisht dhe pa mbaruar habia mbi këtë zbulim, ja, tani del dhe libri i të birit, Kadri Cakrani, “Të vërtetat e luftës sime”, që përfshin vazhdimin, jetën e tij e të familjes dhe të Atdheut, të ndërthurura bashkë si një e tërë. Ashtu siç i mori detyrat dhe përgjegjësitë atje ku e la i ati, me ndjesitë e një misioni të lartë, me përkushtimin e birit, pasi bëri luftëtarin e atdheut, me karakterin dhe mendësitë tipike ballkanike, por sidomos ato shqiptare, ku përzihen virtyti dhe veset, pasi iku në mërgimin e detyruar, në Perëndimin e kulturuar, në fund bëri dhe një akt, nga ato prej europiani, perëndimori, la kujtimet, që i quan të vërtetat e tij, por që po aq, janë të vërtetat e shqiptarëve dhe të vetë Shqipërisë. “Shqiptarët bëjnë shumë, por shkruajnë pak”, – thoshte Dora D”Istria, shkimtarja me origjinë shqiptare, ndër gratë më të kulturura në Europë në kohën e saj. Por ja, që pas saj Cakranët e paskëshin thyer këtë çkujdesje atavike, konservatorizëm i padobishëm, jo një, por dy herë, nga ati dhe biri.

Edhe dalja e kujtimeve të Kadri Cakranit i ngjan një arkeologjie, që nuk zbulon, si të thuash veç vende, – ngjarjet nisin në vendlindjen e autorit, në Mallakastër, ku kishin domenin, “Republikën Cakrani”, vazhdojnë në Berat, ku kishin dhe aty shtëpi të madhe dhe autori shërbeu si Kryekomandant i Ballit Kombëtar, por dhe në Austri më parë, ku ai u shkollua në Akademinë Ushtarake Tereziane, vazhdimet, lufta dhe ikja e detyruar më në fund, në Itali, ende më larg, në Siri, dhe përtej oqeanit në SHBA, sikur i largohej një të keqeje, por jo kacafytjes me të. Por në këto kujtime zbulohet më e rëndëshimja, zbulohet kohë, sa vetanake, po aq dhe e përbashkët, kohë familjare dhe mbretërore, kohë për të bërë kohën, dhe vjen koha e pushtimit nazi-fashist, e luftës civile, siç e quan autori atë midis partizanëve nën udhëheqjen e Partisë Komuniste dhe Ballit Kombëtar nën udhëheqjen e pinjollëve të familjeve të mëdha, ku ai bën pjesë si themelues dhe prijëtar, mundja e atyre që duhej të fitonin dhe fitorja e atyre që duhej të humbnin, etj, por duhej kohë tjetër që të përmbysej përmbysja, qoftë dhe si një realitet tjetër, dhe autori i këtij libri e shpalos si një realitet moral. Libri është i të vërtetave të Kadri Cakranit, rrëfim dhe qortime, për të tjerët dhe i asaj që i përkiste, por dhe ndaj vetes, që duhej të kishin bërë më shumë, por dhe ndryshe, i bindur në rrugën e tij dhe në drejtësinë e saj, me një sinqeritet të ashpër, ushtarak siç dhe ishte, që ndërsa zbatonte parimet e Organizatës së tij për një luftë kundër pushtuesit me sa më pak gjakderdhje, vetë shpërthente si hero, me moton dhe dalldinë që vrasësit duhen vrarë dhe s’e lëshoi armën kurrë nga dora, që natyrisht e përdori me pasion. E rëndesishme është që të vërtetat e Kadri Cakranit, më themeloret, shtyjnë disa të vërteta të tjera, që kishin zënë vend me dhunë dhe ishin zyrtarizuar, sipas atij ligjit që historinë e shkruajnë fitimtarët. Diktatura me historianët e saj ribëri një të kaluar ashtu siç do të donte ajo të kishte qenë, mbivendosi një realitet tjetër, por krimi gjithsesi mbeti në thelb… Nga Kadri Cakrani tani na vjen një tjetër realitet i po asaj kohe, i besueshëm mes pabesive, por dhe i natyrshëm, në natyrën e tij, kur po denatyroheshin koha dhe shqiptarët. “Të vërtetat e jetës time” kthehet në të vërtetat e jetës së atdheut. Libri të tërheq dhe si një “roman”, ku çdo ngjashmëri me ngjarje dhe njerëz realë nuk është e rastësishme, por qëllim. Nis me fëmininë në atë familje të madhe, sarajet, lojrat, futbolli, pastaj lojrat e mëdha të njerëzimit, lufta, Ballkani, Europa, bota, kthehet prapë në atdhe, ndarjet, konfliktet, takimet politike në oda burrash dhe sheshet me njerëz, jeta aristokratike, hipodromi, fushat e tenisit që ata kishin dhe ku, në Mallakstrën e atëhershme, shëtitjet me kuaj, me djem dhe vajza, të ardhur dhe nga jashtë vendit, shokët dhe miqtë e tyre. Hajredin Bej Cakrani me të vëllanë, Bekash bej Cakrani, ishin bashkëpunëtorë të Ismail Qemalit, shpallësit të Pavarësisë, e kishin mbajtur në sarajet e tyre në ato ditë dhe kishin ikur bashkë me qerre nëpër baltën e kohës të themelonin shtetin e ri shqiptar në Vlorë, kur njëri vëlla do të ishte firmëtar dhe tjetri ministër, i cili jo vetëm nuk merrte pagë për punën, por paguante administratën nga arka e shtëpisë së tij. Në vitet e Kongresit historik të Lushnjës, ku ishin pjesëmarrës, krahas halleve, ra nëpër Europë dhe ajo që u quajt “Gripi Spanjoll” dhe “Vëllezërit Cakrani” krijuan fondacionin e parë shqiptar, duke iu gjendur popullit me ndihma dhe mbështetje, veshmbathje dhe barna, duke e kthyer konakun e tyre në spital. Bijtë e familjes Cakrani i ishin përkushtuar dhe dijes, duhet të bëheshin për atdheun ashtu siç ai priste: mbrojtës të tij, ekonomistë, agronomë, mjekë, juristë, diplomatë, politikanë, etj, dhe ishin shpërndarë nëpër universitete të famshme, në Vjenë e Paris, Romë, e Berlin, por dhe në Rumani e Poloni e Hungari, etj. dhe, nëse do të duhej, të merrnin armët në dorë sërisht, ishin dhe luftëtarë.

Motra e autorit të këtij libri, Suhade Cakrani, vajza e vetme e Hajredin Beut, që na përshfaqet paksa si një përndritje vetëtime. studionte në Firencen mahnitëse të Dantes, të Mikelanxhelos e Makiavelit, etj, të atyre që udhëhoqën Rilindjes Europiane. Po për çfarë studionte ajo? Për mjekësi, financë, shkencë? Jo, për Artet e Bukura, ashtu siç ishte dhe vetë. Se atdheut do t’i duhej dhe art, kulturë, që të bëhej sa më i bukur. Por dhe rebelimi. Kadriu do të burgosej si kundërshtar i Mbretit Zog, por dhe në burg ai do të ishte aq i hijshëm, me shokët, me borsalina e kravata e këpucët që i shkëlqenin. Duke ndjekur rrjedhën e kujtimeve të “Princit”, siç i pëlqente ta quanin Kadri Cakranin, zbulojmë më shumë Ballkan, absurd, ku fitorja është dhe humbje dhe i munduri mund te jete firimtari, dhe, “kur monarkitë ktheheshin në republikë, Republika e Shqipërisë bëhet monarki, – thotë autori me një buzagaz të hidhur dhe përshkruan një Shqipëri kaotike, “ku atentatet u bënë si moda sot”. Mes saj është dhe ai. Protagonist. Jeta bashkohet me historinë. Konfliktet botërore mbërrijnë dhe në Mallakastër. Njësitet partizane, – tregon autori,- shpesh bënin punën e bandave dhe merrnin po përgjigje të tilla. Me armë. I biri i Shehut – partizan, i biri i Hajredin beut – ballist. Ndarje që u thellua gjithnjë e më tepër në fshat, në krahinë, në qytete, në Shqipëri. Dhe në botë. Berlini ishte ndarë më dysh, me mur në mes. Marrëveshja e shqiptarëve në Mukje u tradhtua nga komunistët. Nacionalistët nuk donin vëllavrasjen, siç e quanin hapur autori. Po ajo erdhi dhe e deshi udhëheqja e komunistëve, me saktë Enveri që ishte nën tutelën e jugosllavëve, dy misionarë të së cilës ishin në shtabin e lartë si mbështetës a këshilltarë, por në fakt ata drejtonin dhe qëllim ishte marrja e pushtetit nga ana e tyre në një Shqipëri pa Kosovën, të cilat pushtuesi i kishte bashkuar. Pas lufte plani ishte që dhe Shqipëria e gjithë të bëhej një nga republikat e Federatës Jugosllave, ndërsa nacionalistët, Balli Kombëtar, në organizatën plulariste të cilëve lider ishin bijtë e Frashërllinjve dhe të familjeve të tjera të mëdha, pra dhe të Cakrajve, dhe profesorë – patriotë të sprovuar, qëllim ishte Shqipëria, mëvetësia e saj e humbur, prosperiteti demokratik si në botën Perëndimore, duke u shtuar kështu dhe çështja tjetër, aq shumë kritike dhe shqetësuese, jo Shqipëri komuniste. Lufta midis dy të vërtetave ashtu si mes dy të drejtave bëhet gjithnjë e më e ashpër ashtu siç dhe janë luftrat civile.

PATJETËR DHE LETËRSI

“Të vërtetat e luftës sime” në arritjet më të mira është shkruar dhe si letërsi dhe patjetër nëpër faqet e tij do të gjenim dhe biseda tërheqëse për letërsinë dhe artet. Duke qenë kohë lufte, ato ndjehen dhe janë pjesë e qëndresës dhe e mbrojtjes. Në fillim ndeshim se ç’thonë mes tyre etërit Cakrani, kur njëri vëlla mbështeste filozofinë e Samiut dhe tjetri poezinë e Naimit, por nuk bëhet shteti me poezi, ia kthente njëri, po bëhet ndërgjegjia, ngulmonte tjetri. Pra duket sikur po kërkohet një strategji veprimi si strategjitë në luftë. Ndërsa bijtë, Kadri Cakrani, ushtarak profesionist, do të debatonte për letërsinë europiane me profesor Abaz Ermenjin, i pari fliste për superioritetin e letërsisë gjermane e i dyti për atë franceze, jo pa tension. etj, etj. Edhe tek biseda e tyre duket sikur po kërkohet aleati më i fortë dhe kjo nis nga kultura. Por atë që s’e prishi dot lufta, do ta shkatërronte diktatura e fitimtarëve pas luftës. Dhe në mërgimin e autorit në SHBA, ka përsëri përsiatje për letërsinë, aty nga faqet e fundit të librit, kujton Borhertin, Heminguejin, Remarkun dhe Bël-in që e ai i pëlqen, por letërsia shqipe sot nuk lexohet dot, thotë, e ka fjalën për Realizmin Socialist, por çuditërisht ka pikasur një libër ndryshe, që jep shpresë, “Gjeneralin e ushtrisë së vdekur”. Si ushtarak e ka tërhequr dhe tema dhe fundi, i ngjashëm me veprën e tyre. Si ideolog ai te letërsia sheh gjendjen shpirtërore të një populli dhe shpresën për të ardhmen, nëse do të ketë…

VAZHDIME ME VEPRA

Por le t’u kthehemi çështjeve të luftës, që zotërojnë librin. Me Kadri Cakranin bindemi gjithnjë e më shumë se komunistët kërkonin të arrinin qëllimin me çdo çmim, idealin e tyre, qoftë dhe me terror, me vrasje, pabesi dhe ndaj të vetëve, deri dhe bashkëpunim me pushtuesin, gjë që dihej fare pak ose aspak dhe fshihej nga historiografia zyrtare, kur trumbetohej e kundërta. Ndërsa Ballit Kombëtar, na tregon Kadri Cakrani, duket se i interesonte njeriu, jeta dhe fati i çdo njeriu, qoftë dhe i huaj ky, të cilët së bashku përbëjnë Atdheun. Janë të shkëlqyera aktet e humanizmit dhe të guximit të madh që na tregon Kadri Cakrani. Hebrenjtë e Beratit, rreth 450 familje, te vjetra dhe të reja, të sapo ardhura nga përndjekja në shtetet përreth, do të shpëtoheshin nën kujdesin e tij, duke u dhënë të gjithëve pasaporta shqiptare, nëpër Mallkastër, në tokat e tyre, tani nën kujdesin e xhaxhait, Bektashit. Letërkëmbimi midis tyre tashmë është në muzeumet e Holokaustit në Izrael. Akti human më i madh në Ballkan. Frika ishte se partizanët mund ta dekonspironin këtë aksion tek gjermanët, për të krijuar terror e panik e ta shfrytëzonin për fitoren e tyre. Me qeverinë e Mustafa Krujës u bë ajo që nuk ishte bërë dot në vende më të mëdha, më të fuqishme e më të kulturuar, mbrojtja e hebrenjve, duke mos dorëzuar asnjërin te nazi-fashistët dhe në fund të luftës në Shqipëri, “në atdheun e dytë të hebrenjve” kishte dyfishin e tyre. Kadri Cakranit, por sidomos të birit të Bektash beut, Kujtim Cakranit, ashtu si gjithë popullit iu hap dhe një punë tjetër e vështirë, shpëtimi i mijra ushtarëve italianë pas kapitullimit të Italisë Fashiste, se ata kërcënoheshin nga pushtuesi gjerman si dezertorë dhe nga partizanët si pushtues, pavarësisht se një pjesë e tyre më pas, me urdhër nga aleatët, u hodh të luftonte bashkë me partizanët. Shqipëria bëri atë që s’e kishte bërë kush në botë, ushtrisë që kishte ardhur si pushtuese, pasi u mund, ushtarëve të braktisur të saj u dha bukë dhe strehë, mbi 25 mijë bij dhe i përcolli si vëllezër. Është biblike që armiqtë t’i kthesh në vëllezër.

Përsëri Kadri Cakrani, nga Kryekomandant i Ballit Kombëtar, do ta gjejmë në aksione humanitare, në shpëtimin e infermiereve amerikane, aeroplani me të cilin fluturonin, gabimisht ra në Shqipëri në zonat e luftës, ku partizanët, duke mos pyetur për jetët e tyre, donin t’i përdornin si propagandë, si zbarkim të aletarëve, na thotë Kadri Cakrani. Tjetër, lirimi i disa ushtarëve gjermanë, të kapur rob nga partizanët në Berat, kur ata, ushtarët gjermanë, nuk e dinin se partizanët do ta shkelnin marrëveshjen që kishin bërë me ta. Komanda gjermane menjëherë mori 140 pengje, shqiptarë të pafajshëm, që do t’i pushkatonte, nëse nuk ktheheshin në repart dy robërit gjermanë. Partizanët e donin masakrën, se kështu shtohej urrejtja kundër gjermanëve, por Kadri Cakrani shkoi në zonat e tyre dhe i liroi robërit gjermanë, që të shpëtonte jetët e 140 njerëzve, bashkëqytetarë të tij. Bashkë me tensionin rritet dhe mrekullia e librit. Fshehja e Kodikëve të Beratit, mijëvjeçarë, bizantinë, sidomos atë të purpurtin, që e kërkonin gjermanët dhe, po të mos ua dorëzonin, do të pushkatoheshin priftërinjtë tanë ortodoksë, sa të ishin aty. Përsëri Kadri Cakrani është në vorbull, për të gjetur zgjidhjen, teksa përkthen gjermanët e ardhur nga Tirana për këte çështje. Duheshin ruajtur priftërinjtë nga pushkatimi, por dhe kodikët patjetër dhe kush kallzonte, “do ta pushkatoj unë” – kërcënonte Kadri Cakrani si përherë. Dhe ai propozoi benë e rreme te gjermanët, pasi priftërinjtë i ishin lutur ikonës së Shën Mërisë që t’i falte për atë që do të bënin.

Libri është plot me ngjarje e kundërngjarje, zbulime dhe kundërzbulime, aleanca të fshehta e kritike, rreziqe dhe humnera, natë dhe luftë, vrasje dhe sherre kombëtare që do të zgjidheshin si do të mund të zgjidhej bota e të vendoste për Shqipërinë, etj, etj, teksa dhe çështje befas hapte të tjera e më të mëdha si rrathët e ujit, kur hidhet një gur mbi një pellg. Ato rrathë shkonin dhe më përtej vendit, në Beograd e Athinë, Londër e Moskë, e Uashington dhe s’ishin prej uji, por shpesh rrathë gjaku. Akuzat e kudërakuzat tashmë nuk kishin të sosur, krahu i partizanëve kishte mjeshtra të propagandës, gjithmonë në rritje, akuzohej Balli Kombëtar për bashkëpunim me pushtuesin, si organizatë tradhtarësh, teksa gjermanët po arrestonin dhe internonin nga radhët e Ballit, sipas Kadri Cakranit, psh, internohet poeti Kudret Kokoshi, më pas i burgosur i komunistëve etj.

Gjithsesi Balli Kombëtar, kur po dukej absurde në atë realitet të çmendur, po arrinte fitore humane e morale, duke pranuar që t’i binin mbi shpinë dhe akuzat. Ndërkaq terrori po u jepte sukses partizanëve. Që ata po e përdornin më së miri, nuk e thotë vetëm Kadri Cakrani me dëshmitë e tij, por dhe të tjerë, madje dhe nga radhët e partizanëve, p.sh, i ikuri i tyre, Xhelal Staraveska, ushtarak i lartë, por dhe teoricieni po i tyre, që kishte studiuar në Moskë, poeti Sejfulla Malëshova, ua tha në një nga konferencat që Partia Komuniste, po shndërrohej në një bandë me terroristë. Kadri Cakrani i mëshon ngulmimit që vrasësit e Shqipërisë duheshin vrarë, qofshin këta dhe shqiptarë. Lufta ka ligjet e saj, ajo nuk fitohet me falje atyre që nuk të falin. Gjermanët po mundeshin si kundërshtarë dhe po fitonin kundërshtarët e tjerë, komunistët, sipas Kadri Cakranit, dhe ajo që po humbte vërtet, ishte Shqipëria. Kadri Cakrani me gjithë krerët e Ballit Kombëtar, Legalistëve, kolaboracionistëve, etj, ikin. Humbën betejën, por jo luftën, sipas Mit’hat Frashërit. Dhe do ta vazhdonin nga jashtë “Për Shqipërinë”.

Terrori i fitimtarëve do të ishte më i keq dhe më i madh se i pushtuesve. Xhaxhain e Kadri Cakranit, Bektash bej Cakrani, ai që e kishte rritur, ministri i parë i financave në shtetin e ri shqiptar, do ta pushkatonin. Skena është heroike nga ana e të pushkatuarve, kurse nga ana e atyre që pushkatonin, kishte grotesk. Ata bënin provat e pushkatimit se pritej një i madh që do të asistonte, do të vinte ai, tashmë i lartë në pozitë, që Kadri Cakrani donte ta vriste, por nuk e kishte lënë xhaxhai, që po pushkatohej tani prej tij.

Në Shqipëri, në mes të qytetit të Fierit, varin një vëlla të Kadri Cakranit, dy të tjerë i burgosin, ndërsa e motra e tyre, ajo e Arteve të Bukura, Suhadja e bukur, vdes në moshë të re, e tmerruar në çmendinë. Si një metaforë e rinisë së asaj kohe. Një metaforë tjetër e rëndë në libër është dhe ajo me kafkën e Gjergj Kastrioti-Skënderbeut, që mendohej se ishte në një varr të fshehtë në një Kishë të vogël në Lezhë, por duke mos treguar përkujdesjen e duhur shteti i ri, duke bërë të kundërtën, dukej se kështu do të humbte dhe ajo traditë e lashtë, zakonet, lavdia historike e shqiptarëve, etj, etj.

Edhe në SHBA, në një mledhje të OKB, ku vinte të merrte pjesë nga Tirana dhe ai, armiku i tyre, Kadri Cakrani po e priste në një rrugë të Nju Jorkut, përballë hotelit t’i bënte atentat me sanjper. Prandaj dhe në libër, në fund, gjejmë dhe skena si të filmave hollivudianë, kur Kadri Cakrani ndjek me çifte veturën e atyre që kishin qendruar dyshueshëm para restorantit së tij, që duhej të ishin vënë nga Sigurimi i Shtetit Shqiptar. Libri mbyllet ashtu siç fillon, si me një ironi, me ndeshje fotbolli. A thua ashtu janë përpjekjet e gjithë kësaj jete, një lojë?

E rëndësishme në Kujtimet e Kadri Cakranit nuk janë ngjarjet, por lënda, koha që sjell dhe të vërtetat e tij përballë të vërtetave të të tjerëve, të vetë historisë zyrtare. Kjo përballje e re, dikur me armë dhe tani me libra, ndihmon kujtesën kombëtare, krijimin e një të vërtete të përbashkët, se asnjëra më vete nuk mund të jetë absolute, por nga këndvështrimet arrijmë në përfundimin se të gjithë u përpoqën për Shqipërinë, sipas asaj që besonin dhe interesave vetiake, me strategjinë dhe taktikat që njihnin apo iu imponuan. Cilët ishin në anën e duhur të historisë? Po ne ende nuk kemi një histori të përbashkët, me ngjarje dhe heronj të pranuar nga të gjithë. U dukën se ishin fitimtarët, por kur morën pushtet, ata u bënë antihistorikë të tmerrshëm. Të mundurit? Koha duket se u dha të drejtë tani që s’janë. Që nuk do të dihej si do të ishin po të kishin marrë pushtet. Por mjaftojnë idetë, vizioni, madje dhe humbja. Më mirë të humbësh në kohën që duhet, se sa të fitosh, kur nuk duhet. Janë më të rënda për një popull fitoret e dëmshme. E cilët ishin kolaboracionistë më të rrezikshëm për vendit, ata të kohës së luftës nën pushtim perëndimor apo ata të kohës së paqes me Bllokun e Lindjes? Cakrani, vetëkuptohet, është kundër të dytëve dhe i luftoi. Po jo vetëm ai. Ndërkaq po shtohen ata që mendojnë ashtu. Nëse nuk është arritur të përcaktohet se cila ishte më mira që do të duhej për atëhere, të jemi në gjendje të gjejmë se ç’ishte më e keqja, që nuk do të duhej. Të paktën të na bashkonte kjo.

Ndihmesa e librit të Kadri Cakranit në këtë çështje është e jashtazakonshme. Dhe e dashurisë pa kushte për atdheun.

NJË EPILOG I VOGËL (jashtë këtij libri)

…tashmë, që nga viti 2000, është ringritur Fondacioni “Vëllezërit Cakrani” dhe dy librat me memoaristikë, “Kujtimet e një firmëtari” dhe “Të vërtetat e luftës time” të shkruara nga ati, Hajredin Cakrani dhe biri, Kadri Cakrani, të një rëndie të veçantë, thesar mes veprave të Kujtesës Kombëtare, na vijnë për herë të parë si zbulime falë pasardhësit të tyre, avokat Kujtim Cakranit. Puna e tij, pasioni, këmbëngulja, guximi i trashëguar janë si një ringjallje, jo vetëm e Familjes së tij të Madhe.

Ai është i angazhuar edhe profesionalisht në zbulimin dhe dënimin e krimeve të komunizmit, qoftë dhe moralisht, edhe pse ka munguar një Gjyq shqiptar i Nurenbergut. Së fundmi ai ka marrë një nismë të vaçantë, do të thosha të mrekullueshme, ka hedhur në gjyq institucione shtetërore, pra shtetin, që pse nuk është dhe nuk gjendet ku është Dokumenti autentik i Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë në vitin 1912, ku një nga firmëtarët ësht:e dhe stërgjyshi i tij. Shqetësimi i tij e tejkalon atë familjar, është shqetësim për gjithë Familjen e Atdheut. Sipas avokat Kujtim Cakranit ai dokumet është si dokumenti i pronësisë së shtëpisë, ne e kemi shtëpinë e përbashkët, Shqipërinë, por nuk kemi dokumentin. Ku është? Pse fshihet? Pse nuk gjendet? Ai ka zbuluar se deri në 1944 ai dokument themeltar ka qenë, i ruajtur në Kasafortën e Bankës Kombëtare të Shqipërisë dhe kur çelsat i morën fitimtarët, ai dokument u zhduk dhe përdorej një i falsifikuar, ku qenë fshirë mjaft firma, hedhësit e së cilës ishin vrarë apo burgosur nga regjimi dhe ishin shtuar firma të atyre që nuk kanë qenë në shpalljen e Pavarësisë, si p.sh, xhaxhai i diktatorit Enver Hoxha.

Avokati Kujtim Cakrani kërkon në emrin e gjithë shqiptarëve, për Shqipërinë, edhe pse e pa shpallur kështu, Dokumentin e Pavarësisë tonë. Akt i lartë, madhështor, vazhdim i udhës së të parëve të tij. Megjithëse ai dokument është në gjakun e shqiptarëve, në ajrin e atdheut, madje është dhe monument prej bronzi në kryeqytet me firmat si shtigje të ndërprera, por që i bashkon bëma e madhe, historike. Ne dhe shteti jemi të lirë dhe të të pavaruar aq sa është ky dokument vërtet brenda nesh.

Këtë kërkon të çertifikojë avokati ynë.

NGA HISTORIA E KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN DHE MARRËDHËNIET SHQIPTARO-KINEZE

November 12, 2020 by dgreca

Nga Frank SHKRELI- Ishte fillimi i 1970-ave. Bota ishte e ndarë në dy kampe politiko-ushtarake, atë të komunizmit lindor dhe Perëndimit demokratik. Por kishte filluar edhe periudha e “détente-ës”, midis Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik – një politikë kjo uljesh të tensioneve midis dy palëve – një politikë që erdhi duke u forcuar me vizitën e ish-presidentit amerikan Riçard Nikson në Moskë dhe takimit të tij me udhëheqsin komunist sovjetik, Leonid Brezhnev, në Maj të vitit 1972. Ndërkohë kishte filluar edhe thyerja e akullit në marrëdhëniet midis Washingtonit dhe Kinës komuniste me vizitën e Presidentit Nikson në Kinë në Janar të vitit 1972. Kjo vizitë shënoi gjithashtu një këthesë me rëndësi në marrëdhëniet strategjiko-diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës komuniste duke kulminuar, eventualisht, në vendosjen e marrëdhënieve zyrtare diplomatike midis dy vendeve, në Janar të vitit 1979.

Përball gjithë këtyre lëvizjeve diplomatike të Shteteve të Bashkuara me dy qendrat kryesore të komunizmit botëror, komuniteti shqiptaro-amerikan në atë kohë ishte, natyrisht, i shqetësuar dhe shumë i interesuar për gjëndjen në Shqipërinë komuniste të asaj kohe dhe se si të gjitha ato lëvizje diplomatike midis Amerikës dhe dy qendrave kryesore komuniste të botës — sidomos me Kinën komuniste, deri atëherë aleate e ngushtë e Shqipërisë – do të afektonin zhvillimet në Shqipërinë komuniste.

Si përfundim i këtyre shqetësimeve të komunitetit, më kujtohet një ndër takimet e para me kongresmenin e zonës tonë elektorale të asaj kohe në Bronks, Mario Biaggi-n, në fillim të viteve 1970-a. Qëllimi ishte për të mësuar më shumë se ç’mendonte ai dhe Kongresi, në përgjithësi, mbi ato zhvillime në marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe dy fuqive të mëdha komuniste dhe si këto lëvizje mund të afektonin vendet satelite të tyre, përfshirë Shqipërinë. Më kujtohet se ish-kongresmeni Biaggi qe treguar shumë i interesuar për gjëndjen në Shqipëri, për të cilën dukej se ishte i mirë-informuar dhe njëkohësisht ofroi bashkpunimin e tij dhe ndihmën për të informuar Kongresin mbi situatën në Shqipëri. Kongresmeni Biaggi ishte kundër përmirësimit të marrëdhënieve të Washingtonit me botën komuniste – ashtu siç ishin edhe shumë kongresmenë të tjerë të dy partive politike – për derisa ato vende shkelin brutalisht të drejtat bazë të qytetarëve të vet dhe të vendeve të tjera satelite të tyre, siç ishte Shqipëria. Pas një takimi në Nju Jork me një grup nga komuniteti i atëherëshëm shqiptaro-amerikan, kongresmeni Mario Biaggi, me t’u këthyer në Washington bëri një deklaratë të fortë kundër përmirësimit të marrëdhënieve të Washingtonit me Kinën komuniste, duke kritikuar, njëkohësisht, edhe marrëdhëniet e Kinës komuniste me regjimin e Enver Hoxhës.

“Zoti Kryetar” – iu drejtua ai Kongresit – “Janë disa që thonë se në vitin 1970 e mbas duhet të jetë koha për uljen e tensioneve midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës komuniste. Ata thonë se duhet të jemi miq me ta, të tregëtojmë dhe t’i lejojmë ata që të përhapin influencën e tyre komuniste kudo në botë…Z. Kryetar, unë i them jo kësaj politike pajtuese. Unë nuk dëshiroj asnjë të mirë nga një miqësi me një shtet, i cili vazhdon të zbatojë një politikë të dominimit botëror komunist. Sot për sot, vetëm tri shtete janë nën influencën e Kinës së kuqe. Një ndër këto shtete është Shqipëria”, u ka thënë kongresmeni Mario Biaggi kolegëve të tij ligjvenës amerikanë. “Nëqoftse regjimi komunist dhe zbatimi i ligjit në Shqipëri janë një shembëll për të gjithë ne se çfarë do të ndodhte nëqoftse Kina e kuqe do të lejohej të përhapte influencën e saj politike dhe ideologjike edhe në shtete të tjera, unë besoj se atëherë Amerika do t’i dënonte ata popuj drejtë ferrit në tokë”, ka thekësuar Biaggi në deklaratën e tij në Kongresin amerikan në fillim të viteve 1970-ave.

Në fjalimin e tij, kongresmeni Biaggi ka folur për mungesën e lirive bazë nën regjimin komunist në Shqipëri si dhe për vështirsitë e mëdha me të cilat përballeshin shqiptaro-amerikanët – shumë prej të cilëve jetonin në zonën e tij elektorale në Bronks – për të kontaktuar me familjarët e tyre në atdhe, përfshirë pengesat, madje edhe për të dërguar e marrë letra nga Shqipëria. Ai pat folur gjithashtu edhe për ligjin kundër fesë, vrasjen dhe internimin e shumë klerikhve due kundërshtarëve të regjimit si dhe mbylljen ddhe shkatërrimin e kishave dhe të xhamive, anë e mbanë vendit, duke e shpallur veten si vendi i parë ateist në botë.

Pasi numëroi një numër shkeljesh të të drejtave të njeriut nga regjimi komunist në Shqipëri — një vend i lidhur ngusht me Kinën komuniste në atë kohë — kongresmeni Biaggi, iu drejtuar kolegëve të tij duke thënë se, akte të tilla të dhunëshme dhe shkeljeve të rënda të drejtave bazë të njeriut, si këto në Shqipërinë komuniste aleate të Kinës – “Nuk janë tipike të një vendi që kërkon paqë ndërkombëtare dhe miqësi, por janë tipike të vendeve ku mbretëron doktrina e llojit të komunizmit kinez.” Duke folur për Shqipërinë e atëhershme, ai ka thekësuar se, “Ne nuk kemi marrëdhënie diplomatike me regjimin e Shqipërisë dhe me u thenë të drejtën, unë as nuk mendoj se duhet të kemi marrëdhënie me atë regjim.”

Me atë rast, kongresmeni Mario Biaggi i ka bërë thirje Kongresit Amerikan, “Se nëqoftse duam të ndalojmë krijimin e Shqipërive të tjera dhe të ndalojmë që edhe popuj të tjerë të bien nën kethetrat e tiranive të tilla të tipit kinez, atëherë ne duhet të ndalojmë gjithë tregëtinë dhe shkëmbimin e të dhënave, derisa ata të sigurojnë të drejtat e njeriut dhe zbatimin e tyre, udhëtimin e lirë dhe lirinë e fesë”, ka thënë ndër të tjera, ish-kongresmeni amerikan Mario Biaggi në fjalimin e tij para Dhomës së Përfaqsuesve të Kongresit amerikan, në fillim të 1970-ave, ndërsa ka folur mbi marrëdhëniet e Kinës me Shtetet e Bashkuara dhe me Shqipërinë, si aleate e ngushtë, satelite besnike e Kinës së Mao Tse Tung-ut – pas një takimi që kishte zhvilluar në Nju Jork me një grup shqiptaro-amerikanësh.

Shqiptaro-amerikanët në takim me ish-kongresistin amerikan Mario Biaggi, nga e majta në të djathtën, Janar, 1974: Gjon Gjinaj, Tonin Mirakaj, Kongresisti Mario Biaggi, Lume Juka, Nikoll Vneshtaj, Dr. Mons. Zef Oroshi, Frank Shkreli, Fran Sokoli dhe Anton Syku.

Pothuaj 50-vjet nga vizita e ish-presidentit të Shteteve të Bashkuara Riçard Nikson në Kinë, Kryediplomati aktual i Shteteve të Bashkuara, Mike Pompeo ka deklaruar verën që kaloi se marrëdhëniet me Kinën kanë dështuar dhe se, “Nëqoftse bota e lirë nuk ndryshon Kinën Komuniste, atëherë ajo sigurisht që do na ndryshojë ne” dhe ka bërë thirrje për një grupim vendesh që mendojnë si ne, me qëllim që të përballemi me këtë sfidë, ka thënë ai.

Ndërkaq, edhe Shqipëria e sotëme ka nevojë për një reflektim të thellë të marrëdhënieve të saja – 30-vjet post-komunizëm — me vende dhe udheheqës autoritarë e diktatorialë që Tirana zyrtare i konsideron sot si “strategjikë” për interesat e Shqipërisë, para se ata “miqë” të mëdhej, të njohur si autoritarë botërisht, ta këthejnë Shqipërinë post-komuniste në një model të tyre të qeverisjes.

Ish-Presidenti amerikan Riçard Nikson në vizitën e tij të parë në Pekin, Janar, 1972

KUJTESE-24 MAJI 1992, DITA E ZGJEDHJEVE TË PARA TË KOSOVËS REPUBLIKË

May 24, 2020 by dgreca

SPECIALE E GAZETES DIELLI

24 MAJI 1992, DITA E ZGJEDHJEVE TË PARA TË KOSOVËS REPUBLIKË

-Si sot e diel 24 Maj në vitin 1992 ishte dita kur Republika e Kosovës e Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990 dhe Referendumit të 26-30 Shtatorit 1991 mbajti zgjedhjet e para pluraliste me pjesëmarrje masive mbi 89 përqind dhe Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i parë/

-Zgjedhjet në Kosovë të para 28 viteve u mbikëqyrën nga 8 grupe vëzhguesish nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga shtetet evropiane. Konrad Hubers, që i printe Delegacionit të Fondacionit të Kongresit Amerikan për të Drejtat e Njeriut, vlerësonte se këto zgjedhje janë një moment historik për Kosovën/

-Po para 28 viteve, në 24 Majin 1992, raportimet për zgjedhjet e para pluraliste kosovare, që i bëja me lidhje telexi, e vetmja e mundshme atëherë nga Prishtina në Tiranë, shënonin fillimet e korrespondenturës në Kosovë të Agjencisë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, për të cilën kam zhvilluar intervistën e parë ekskluzive me Presidentin historik Rugova/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 24 Maj 2020/ Para 28 viteve, si sot e diel 24 Maj në vitin 1992 ishte dita kur Kosova Repoublika e Kosovës e Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990 dhe Referendumit të 26-30 Shtatorit 1991, mbajti zgjedhjet e para pluraliste, presidenciale e parlamentare, të lëvizjes për liri e pavarësi, me pjesëmarrje masive mbi 89 përqind, në rrethana të rënda okupimi e shtetrrethimi nga regjimi i dhunës serbe.

Ishin ato zgjedhje të rezistencës gjithëpopullore kosovare të shqiptarëve që krijuan një rend demokratik dhe forcuan institucionalisht Republikën e shpallur të Kosovës në zhvillime historike, që pasonin Deklaratën e Pavarësisë të 2 Korrikut e Kushtetutën e 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumin e 26 deri 30 Shtatorit 1991, në të cilin për shtet sovran dhe të pavarur u deklaruan 99,87 përqind e qytetarëve pjesëmarrës masivisht në votim – 87,01 përqind.

Në Kosovë 24 Maji, me simbolikë shtetformuese, shënohet si Dita e Presidentit të Republikës së Kosovës, pas zgjedhjes në këtë ditë të para 28 viteve të Presidentit historik Ibrahim Rugova.

Në mbledhjen 2 Majit 1992 Kuvendi kosovar shpalli zgjedhjet shumëpartiake, në të cilat partitë politike angazhoheshin jo për rivalitete mes tyre, por të gjitha së bashku për vendosjen e pushtetit të Kosovës në Kosovë, të lirisë e demokracisë, në vend të pushtetit të Serbisë, të okupimit e imponimit.

Partia e parë e pluralizmit kosovar, Lidhja Demokratike e Kosovës, e cila ishte angazhuar edhe për formimin e partive të tjera, në 8 Maj 1992 deklaronte se, “duke qenë se zgjedhjet e 24 Majit, të shpallura nga Kuvendi i Republikës së Kosovës i konsideron jo si luftë të partive politike të Kosovës për pushtet, por si përpjekje e organizuar e masive për të mos pranuar strukturat e pushtetit dhe statusin që po përpiqet të na imponojë Serbia, LDK-ja do të përpiqet që fushata parazgjedhore, organizimi dhe realizimi i zgjedhjeve të zhvillohen në frymë të bashkëpunimit të plotë, në mënyra e forma të ndryshme, në mes të të gjitha partive politike e të subjekteve të tjera politike”.

“Këshilli Qendror i Lidhjes Demokratike të Kosovës vendosi që LDK-ja, si parti politike vetë ose në bashkëpunim me partitë e tjera, të paraqesë kandidatët për deputetë në të 100 njësitë zgjedhore, kurse kryetarin e LDK-së dhe të Këshillit Koordinues të Partive Politike Shqiptare, Dr.Ibrahim Rugova, ta kandidojë për kryetar të Republikës së Kosovës”, theksohej në Konkluzionet e Këshillit Qendror të LDK-së për zgjedhjet shumëpartiake në 1992.

Raporti i Komisionit Qendror për Zgjedhjet në Kosovë theksonte se ato janë mbajtur sipas sistemit të kombinuar zgjedhor, dhe në vazhdim konstatonte:

“Nga së paku 130 vende për Parlament, 100 janë zgjedhur përmes votimit të drejtpërdrejtë, pra, në bazë të sistemit të shumicës, ndërsa 30 vende janë zgjedhur përmes sistemit proporcional.
Zgjedhjet u mbajtën më 24 Maj të vitit 1992. Vendvotimet ishin të hapura prej orës 7 deri në 19. Kandidatët për deputetë në Parlamentin e Kosovës i paraqitën 22 subjekte politike, të cilat kandiduan 490 kandidatë.
Lidhja Demokratike e Kosovës paraqiti kandidaturën e Dr.Ibrahim Rugovës për Kryetar. Kandidimi i tij është përkrahur edhe nga partitë e tjera politike shqiptare si dhe nga Partia për Aksion Demokratik dhe nga Partia Popullore Turke.
Regjistrin zgjedhor të Kosovës e përbënin 853.432 votues, prej të cilëve 762.257 kanë dalë në vendvotime, pra 89.32 përqind të votuesve të regjistruar. Nuk kanë dalë në votime 80.791 votues, ndërsa 10.384 fletëvotime ishin të pavlefshme.
Në zgjedhjet e drejtpërdrejta kandidatët e Lidhjes Demokratike të Kosovës fituan 574.755 vota, që do të thotë 76.44 përqind; kandidatët e Partisë Parlamentare të Kosovës morën 36.594 vota, ose 4.86 përqind; kandidatët e Partisë Fshatare të Kosovës 23.682 vota, ose 3.15 përqind; kandidatët e Partisë Shqiptare Demokristiane 23.303 vota ose 3.10 përqind; kandidatët e pavarur (jopartiakë) fituan 24.702 vota ose 3.29 përqind.
Subjektet e tjera zgjedhore që morën pjesë në këto votime fituan më pak se 1.87 përqind të votave, andaj ata nuk fituan të drejtën për të marrë pjesë në shpërndarjen proporcionale të vendeve në Parlament.
Shqiptarët, muslimanët, turqit, romët, kroatët dhe një numër i vogël serbësh dhe malazezësh poashtu morën pjesë në zgjedhjet e 24 Majit.

Pasqyra e vendeve në Parlament është si vijon: Lidhja Demokratike e Kosovës 96 deputetë, Partia Parlamentare e Kosovës 13 deputetë, Partia Fshatare e Kosovës 7 deputetë, Partia Shqiptare Demokristiane 7 deputetë, Kandidatët e Pavarur 2 deputetë.

Pjesëtarët e etnitetit musliman, në bazë të përqindjes së popullsisë dhe shpërndarjes proporcionale kanë katër deputetë, ndërsa një kandidat i këtij etniteti fitoi me votimet e drejtpërsëdrejta.
Në përbërjen e re të Parlamentit të Kosovës janë dy deputetë të etnitetit turk, të cilët u zgjodhën si kandidatë të Lidhjes Demokratike të Kosovës.
Në Parlamentin e Kosovës kanë mbetur 14 vende të zbrazëta, të cilat sipas përqindjes së popullsisë së Kosovës dhe shpërndarjes proporcionale të vendeve në Parlament u takojnë pjesëtarëve të etnitetit serb dhe malazez.
Zgjedhjet për Kryetarin e Kosovës janë mbajtur në Kosovë dhe jashtë saj, në vendet ku shqiptarët nga Kosova janë të punësuar. Në Kosovë për Dr.Ibrahim Rugovën për Kryetar të Kosovës votuan 762.257 votues, (fletëvotime të pavlefshme dhe “kundër” ishin 3.812), ndërsa jashtë Kosovës votuan 105.300 votues. Gjithsej 867.557 votuan për Kryetarin e Republikës së Kosovës.
Në disa vendvotime policia serbe ndërhyri për të ndërprerë procesin zgjedhor. Në dy sosh policia konsifkoi një pjesë të materialit zgjedhor.
I tërë materiali zgjedhor i zgjedhjeve të 24 Majit i është dorëzuar Parlamentit të Republikës së Kosovës.
Zgjedhjet në Kosovë u mbikëqyrën nga 8 grupe vëzhguesish nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga shtetet evropiane. Këto zgjedhje i përcollën 82 ekipe gazetarësh apo të agjencive të lajmeve nga mbarë bota.
Subjektet politike që morën pjesë në zgjedhje, Komisioni Republikan për Zgjedhje (kryetar Tadej Rodiqi), grupet e huaja vëzhguese, si dhe shumë raporte dhe artikuj të gazetarëve të huaj dhe të Kosovës, të cilët përcollën në tërësi procesin e zgjedhjeve, kanë raportuar për korrektësinë e votimeve.
Kosova ishte vendi i fundit në Evropë ku janë mbajtur zgjedhjet shumëpartiake, në të cilat populli i Kosovës dëshmoi përcaktimin e tij për liri dhe demokraci”, përfundonte Raporti i Komisionit Qendror për Zgjedhjet Shumëpartiake Presidenciale dhe Parlamentare në Republikën e Kosovës, i prezantuar në Prishtinë në 15 Qershor 1992.

Vëzhguesit e huaj në një konferencë shtypi të mbajtur në shtëpinë e Shoqatës së Shkrimtarëve në Prishtinë, deklaruan përshtypjet e tyre rreth zgjedhjeve të 24 majit në Kosovë.
Dr.Majkëll van Vajt Prag, sekretar i përgjithshëm i UNPO-s (Organizata e Kombeve të Papërfaqësuara në OKB) vlerësoi se zgjedhjet ishin organizuar në mënyrë korrekte dhe me rregullsi. Ai tha se, gjatë këtyre vëzhgimeve nuk ka hasur në ndonjë parregullsi, derisa veçanërisht e ka impresionuar organizimi i vendvotimeve rezervë.
Delegacioni i Fondacionit të Kongresit Amerikan për të Drejtat e Njeriut, i përbërë nga Konrad Hubers, Pol Berens, Çarls Braun, Debora Xehkobs, Rom Pameir, Maks Primorac, Karl Roads dhe Kevin Tin, theksoi se ishte madhështore pjesëmarrja e votuesve dhe dëshira e tyre për të shfaqur vullnetin politik përmes votimit. “Zgjedhjet janë mbajtur me efikasitet të madh, na ka impresionuar fakti se gjithkund ishin organizuar edhe vendvotimet rezervë, që viheshin në veprim kur policia ndërprente votimin në vendvotimet e para. Policia i ka penguar mjaft votimet edhe duke arrestuar njerëz”, thanë vëzhguesit nga SHBA. Poashtu theksuan se, grupi që vëzhgoi zgjedhjet në Prizren, gjatë kohës që u mor në polici, kishte parë në stacion policor të arrestuar dhe material votues e flamuj të konfiskuar.

Konrad Hubers, që i printe Delegacionit të Fondacionit të Kongresit Amerikan për të Drejtat e Njeriut, vlerësoi se këto zgjedhje janë një moment historik për Kosovën.
Debora Xehkobs tha se katër anëtarët e delegacionit amerikan, që vizituan Pejën, kanë fituar një përvojë të shkëlqyer nga vëzhgimi i këtyre zgjedhjeve.

“U mrekulluam nga mjeshtria e shqiptarëve për organizimin e zgjedhjeve”, u shpreh ajo.

Një anëtar tjetër i këtij delegacioni theksoi se ajo që na interesoi dhe mahniti ishte vetorganizimi i njerëzve. “Çdo gjë u bë në mënyrë vullnetare, duke u nisur nga shërbimet dhe punët që janë bërë këtu, e deri te njerëzit që kanë organizuar zgjedhjet në çdo pjesë të Kosovës”, theksoi ai.

Vlerësimet e vëzhduesve dhe gazetarëve nga bota ishin se zgjedhjet ishin të mira, të rregullta dhe fer. “Vëzhguesit dhe gazetarët e huaj i çmojnë shumë edhe mënyrat alternative të organizimit të zgjedhjeve, ngase bota di se çka do të thotë okupimi, prandaj edhe këtu ata e shohin aftësinë e këtij populli që dëshiron të fitojë dhe të jetë i lirë. Ky popull nuk kërkon asgjë tjetër pos shansit për t’u realizuar si popull, e të cilin nuk e ka pasur kurrë”, theksonin raportimet e kohës së zgjedhjeve të para pluraliste të Kosovës.

Po para 28 viteve, në 24 Majin 1992, raportimet për zgjedhjet e para pluraliste kosovare që i bëja me lidhje telexi, e vetmja e mundshme atëherë nga Prishtina në Tiranë, shënonin fillimet e korrespondenturës së Agjencisë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencisë Telegrafike Shqiptare në Kosovë. Raportoja nga zyra e telexit që u bë edhe zyrë e Agjencisë Telegrafike Shqiptare në Pallatin e Shtypit Rilindja – ambientet e gazetës së rezistencës “Bujku”, të vetmes së përditshme shqipe kosovare në atë kohë, me orientim e përcaktim të fuqishëm demokratik perëndimor euroatlantik e pjesë e lëvizjes e luftës për liri e pavarësi, themelues-kryeredaktor i parë i së cilës isha, e që kishte nisë të dalë nga 18 Janari 1991 dhe sfidonte ndalimin e gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja dhunshëm me ndërhyrje policore nga regjimi okupues i Beogradit. Që atëherë nisëm edhe bashkëpunimet me Agjencinë Telegrafike Shqiptare, nga e cila merreshin informacione e botoheshin në gazetën “Bujku” dhe kështu u themeluan bashkëpunimet e para të mediave Shqipëri-Kosovë.

Zyra e telexit – e Agjencisë Telegrafike Shqiptare në Pallatin Rilinda u bë edhe si një përfaqësi e parë e Shqipërisë në Kosovë, prej nga bëheshin edhe komunikime tjera Prishtinë-Tiranë.

Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova, në intervistën ekskluzive, të parën të një presidenti kosovar dhënë Agjencisë Telegrafike Shqiptare para 25 viteve, të cilën e cilësonte edhe si një hap në politikën globale të shqiptarëve, si edhe vazhdimisht, falenderonte dhe vlerësonte për informimin nga Kosova e për Kosovën.

“Falënderoj Agjencinë Telegrafike Shqiptare për informimin nga Kosova e për Kosovën. Edhe kjo që pata rastin të bisedoj për këtë agjenci, që reprezenton Shqipërinë dhe çështjen shqiptare, është një hap në politikën globale, në integrimet shqiptare. Edhe ne bëjmë përpjekje që këtu në Kosovë përmes Qendrës sonë për Informim të kemi një agjenci të vogël, e cila raporton për situatën e përditshme në Kosovë. Duhet një bashkëpunim midis këtyre dy institucioneve dhe institucioneve të tjera në Kosovë dhe në Shqipëri”, theksonte Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova në intervistën ekskluzive derisa bisedonim gjatë ditën e enjte të 22 Shtatorit 1994, në zyrën e tij, ku sot është muzeu – Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova.
Ishte vit i kohëve të rënda të okupimit e dhunës kundër shqiptarëve të Kosovës. “Një represion masiv në Kosovë ka rritur tensionet politike këtu dhe në rajon, ndaj është e domosdoshme prania ndërkombëtare”, e përshkruante situatën dhe e kërkonte zgjidhjen Presidenti Rugova, në intervistën ku fliste edhe për “lidhjet konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”.

Zgjedhjet e dyta parlamentare e presidenciale Kosova i ka mbajtur në kohë lufte në 22 Mars 1998.

Pas luftës së përfunduar në Qershor 1999, Kosova ka mbajtur 7 palë zgjedhje parlamentare, 4 prej tyre pas shpalljes së pavarësisë në 17 Shkurtin historik 2008, të njohur deri tani nga 116 shtete anëtare të OKB-së. Kosova e lirë gjatë 21 viteve ka mbajtur edhe 6 palë zgjedhje lokale, gjysmën prej tyre si shtet i pavarur 12 vjet.

VITI 1992 I ZGJDHJES SË DR. IBRAHIM RUGOVËS PRESIDENTIT I PARË I KOSOVËS – KRONOLOGJI:

1992
Më 24 maj, përkundër kërcënimeve të forcave serbe, mbi 89% të qytetarëve të Kosovës votuan për të zgjedhur Presidentin e Republikës së Kosovës dhe 100 deputetë për Parlamentin e Kosovës. Me shumicë dërrmuese të votave Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i Republikës së Kosovës, ndërsa partia e tij LDK fitoi shumicën absolute të vendeve në Parlament. Vëzhgues të huaj nga SHBA-të, Anglia, Gjermania, Franca, Danimarka, Norvegjia si dhe vëzhguesit e partive që morën pjesë në zgjedhje i vlerësuan ato demokratike dhe të organizuara mirë. Akti i votimit të lirë, pjesëmarrja masive e qytetarëve në votime dhe atmosfera e krijuar, u shndërruan në demonstrim dhe manifestim të vullnetit politik për pavarësi dhe demokraci të Kosovës.
Presidenti Rugova merr një telegram urimi nga Ministri i Jashtëm gjerman, Klaus Kinkel, i cili, në emër të Gjermanisë, e përgëzon për zgjedhjen e tij President.
Më 15 shtator Presidenti i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova takohet me ministrin e Jashtëm të Austrisë Alojz Mok nga i cili kërkoi përkrahjen e Austrisë për vendosjen urgjente të misioneve vëzhguese në Kosovë. Alojz Mok nga ana e tij deklaroi se çelësi i zgjidhjes së çështjes së Kosovës gjendet në respektimin e vullnetit politik të popullit të saj.
Më 6 tetor Presidenti Rugova qëndron në Londër me ftesë të Partisë Konservatore të Britanisë së Madhe, ku takohet me zyrtarë të lartë të Britanisë.
Në muajin tetor Presidenti Rugova qëndron për vizitë zyrtare në Slloveni ku takohet me Presidentin slloven Milan Kuçan dhe kryemi-nistrin Janez Dërnovshek, ku kërkon përkrahje për zgjidhjen e statusit të Kosovës si shtet neutral dhe të pavarur
Më 22 tetor Presidenti Rugova takohet në Sofje me Presidentin e Bullgarisë Zhele Zhelev, i cili përshëndeti rrugën paqësore që ka marrë Dr. Rugova dhe populli i Kosovës për arritjen e qëllimit me mjete politike dhe potencoi se duhet të respektohet vullneti politik i shqiptarëve.
Në Shkup Presidenti Rugova takohet me Presidentin e Maqedonisë Kiro Gligorov. Të dy Presidentët theksuan se janë të vendosur për gjetjen e mënyrave paqësore për zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe të Maqedonisë.
Më 28 nëntor Presidenti Rugova qëndron në Vlorë në festimin e 80-vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë. Gjatë qëndrimit në Shqipëri ai realizon takime me Presidentin Berisha dhe me zyrtarë të tjerë të lartë të shtetit shqiptar.
Në dhjetor, në Bruksel, Presidenti Ibrahim Rugova takohet me sekretarin e shtetit të Amerikës Lorens Igëllberger, i cili i shpreh mirënjohje Pesidentit Rugova si lider i popullit shqiptar për kontributin e tij në ruajtjen e paqes në Kosovë. Sekretari i shtetit Igëllberger siguroi Presidentin Rugova se nga shqiptarët nuk kërkohet që të heqin dorë nga objektivi i tyre për të ardhmen e Kosovës.

MËNGJESI I 24 MAJIT 1992: NJË THIRRJE NGA TIRANA, PAS UDHËTIMIT TË PARË NË SHQIPËRI…

Raportimet nga Kosova për Agjencinë Shtetëtërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë janë raportime që nisën pas një thirrje nga Tirana, para 28 viteve, në mëngjesin e hershëm të një dite historike.

Mëngjesin e 24 Majit 1992 po dëgjoja Radio Tiranën që paralajmëronte angazhimet e përpjekjet që gjatë gjithë kësaj dite të jepnin informacione të mundshme për zgjedhjet e para pluraliste, presidenciale e parlamentare, që do mbaheshin në Kosovë.

Një telefonatë e hershme mëngjesi më erdhi në ato momente pikërisht nga Radio Tirana, në telefonin e banesës në Lagjen Ulpiana në Prishtinë.

Më thirrnin për informacione për zgjedhjet dhe më treguan se numrin e telefonit e kishin marrë nga kolegë të mi në Tiranë, ku isha në 1 Maj dhe këmbyem adresat me disa që i takuam, në ato pak orë qëndrimi në kryeqytetin shqiptar, meqë shumicën e kohës së kufizuar na e mori rruga e gjatë përtej udhëtimit nga Kosova-Prishtina, nëpër Maqedoni.

Një maji 1992 për mua ishte ditë ëndërre, për herë të parë shkoja në Shqipëri. Në Kosovë Shqipërinë e kishim të ndaluar, na ndanin me kufi të hekurt, që ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si e përshkruaja në një titull reportazhi të botuar edhe në Prishtinë edhe në Tiranë, në 19 mars 1996.

Miq gazetarë shqiptarë nga Maqedonia më kishin njoftuar se atë ditë të parë maji do jetë i hapur kufiri për ta kaluar edhe me letërnjoftim te Dibra, ku bashkë me gazetarin e Rilindjes Bedri Sadiku shkova në mbrëmjen e një dite më parë, dhe pas natës pa gjumë e në festë, ujin e parë të Shqipërisë e piva në Hotel Turizmi në Peshkopi, me ndonjë gotë raki dhe kafenë e mëngjesit…

Pas ca më shumë se tre javësh më vinte telefonata nga Tirana, përmes së cilës dhash informacionet e para për zgjedhjet, që do të kenë qenë raportimi i parë i një gazetari nga Kosova për median në Shqipëri, ndërsa për komunikime tjera ua dhash numrin e telefonit të zyrës në Pallatin e Shtypit Rilindja, në Prishtinë.

U dhanë, pa saktësuar autorsinë, informacionet e mia të para në Radio Tirana dhe kur më telefonuan në zyrë më thanë se do i jepnin me emrin e autorit, po kishin frikë se për ato raportime që ishin të ndaluara do më arrestonin në ato rrethana okupimi e shtetrrethimi serb.

“Lajmet do i japim me emër-autorësi, që të mos mund të më akuzojnë për ‘veprimtari ilegale armiqësore’”, ju thash dhe shtova: “Problem është vetëm se lidhjet telefonike që më bëni janë shumë të dobëta, të zhurmëshme, ndërsa nga Kosova për në Shqipëri janë të pamundura. Më jepni ndonjë numër telexi…”

Të operoj me telex dija shumë mirë, se derisa isha ushtar në ish-federatën na kishin mësuar madje edhe “si të hyhet në lidhjet e armikut”…

Dhe, me ato mësime, u lidha me miqtë-vëllezërit, kolegët gazetarë e median në Tiranë. Funksionoi lidhja nga Prishtina, nga telexi i Rilindjes, në Tiranë – në telexin e Agjencisë shtetërore-zyrtare të lajmëve të Shqipërisë – ATSH…

Me falënderimet e vlerësimet për raportimet, që doja t’i përmbyllja me shpalljen e rezultateve të zgjedhjeve, më kishte ardhur në telex nga ATSH edhe ftesa për të vazhduar me punën e nisur të korrespondentit në Kosovë…Dhe, raportimet vazhduan më shumë se çerek shekulli – nëpër vitet e para luftës e të luftës, të lirisë e të pavarësisë së Kosovës, në më shumë se gjysmën e këtyre viteve pa pagë – vullnetarisht…

RISHKRIMI I HISTORISË- NEVOJË DHE DOMOSDOSHMËRI HISTORIKE PËR SHQIPTARËT

May 5, 2020 by dgreca

Deri kur vrasësit dhe terroristët do të mbajnë tituj ”Hero i Popullit”, deri kur rrugët sheshet, institucionet do të emërtohen me emra të rremë heronjësh e dëshmorësh? Edhe sa kohë u duhet shqiptarëve që të shkruajnë historinë e vërtetë Kombëtare?

NGA PELLUMB LAMAJ/ Ribotohet me rastin e 5 Majit/

Menjëherë pas marrjes së pushtetit me dhunë duke nxjerrë jashtë ligjit të gjitha forcat luftuese,duke shkelur me këmbë vullnetin e popullit shqiptar për ta zgjedhur të ardhmen e tij në formë demokratike,organizata terroriste me emrin P K SH e krijuar dhe drejtuar nga emisarët serbë, përveç gjenocidit dhe krimit ndaj popullit të vet,do të kryente edhe një nga krimet më të mëdha të të gjitha krimeve,shkatërrimin e historisë tonë kombëtare.Të gjitha institucionet që do të krijoheshin më vonë do të kishin vetëm një devocion; shkatërrimin e të gjitha vlerave shpirtërore,morale e kombëtare të shqiptarit.Kjo ishte deviza serbe që kishte filluar të zbatohej në Shqipëri që gjatë luftës.Vetëm kështu Titua do ta kishte më të lehtë domininin e Kosovës dhe vet Shqipërinë.Ekzekutimi i firmëtarëve të Pavarësisë,inteligjencës kombëtare,klerit e deri te hedhja në lumë e eshtrave të të madhit Fishta e hedhja në erë e kishës ku kishte lidhur martesë heroi ynë kombëtar Skënderbeu,do të ishte shërbimi më i madh që banda bolshevike e Hoxhës do t’i bënte armiqëve tanë shekullor e në këtë mënyrë Shqipëria do të mbushej me kampe pune të detyruar,burgje e internime dhe në emër të dëshmorëve ,për të justifikuar pushtetin,ndihmat nga jashtë e luftën,mbi shtresën më patriote të kombit do të niste mortaja me emrin ”lufta e klasave”.
Me urdhër direkt të diktatorit historia jonë duhej të fillonte vetëm pas 1941.Janë të shumta krimet që kjo organizatë terroriste kryeu jo vetëm ndaj kundërshtarëve politik, por dhe të vetëve dhe po kaq të shumta janë dhe fabrikimet e falsifikimet që historiografia sllavokomuniste bëri ndaj historisë.

Pas viteve 1990 kur u mendua e shpresua se kishte arrdhur koha që të krijohej jo vetëm shteti i munguar i së drejtës së mohuar, por dhe të shkruhej historia në bazë të ngjarjeve dhe fakteve e kriminelët të silleshin para drejtësisë,për ironi të fatit, kjo jo vetëm nuk ndodhi përkundrazi në pushtet erdhi përsëri klasa neokomuniste e përbërë nga hibridët sllavokomunist të ish bllokut.Gjenocidi dhe krimi gjysëm shekullor jo vetëm nuk u dënua,përkundrazi klasa politike neokomuniste nisi të shfaq jo vetëm nostalgji për të shkuarën vrastare, por dhe ti thurë lavdi.
Mediat e shkruara e vizive qe kontrolloheshin nga politika do të shndroheshin në uturakë të saj e kështu do të vazhdonte e njëjta histori në shkolla e institucionet përkatëse.Rrugët,institucionet jo vetëm që do të mbanin emrat e vrasësve ordinerë komunistë, por klasa politike neokomuniste do te ndërrmerte aktin më të turpshëm historik duke përdorur dhunën kundra të burgosurve politik që endeshin rrugëve dhe u ngritën në grevë urie.

ÇDO LEGJENDË KA NJË FILLIM

Janë luftërat ato që lindin heronjtë dhe është populli ai që i shndron ata në legjendë edhe pse diktatorët nga frika mundohen nëpërmjet terrorit ti shuajnë ata nga kujtesa kolektive e ajo historike.
Lufta e Gjormit 1942-1943 që do të ishte një përsëritje e Epopesë së 1920 ës do të censurohej e tjetërsohej me urdhër të vet diktatorit.Në këtë betejë të pabarabartë luftëtarët shqiptar përball ushtrisë së motorizuar të pushtuesit italian dhe bandave të mercenarëve që kishin arrdhur për të plaçkitur do të shkruanin një nga faqet më të lavdishme të luftës dhe rezistencës kundra fashizmit.Përkrah Heroit të Gjormit sikundër do ta quante populli Hysni Lepenicën i cili nuk e lëshoi urën edhe kur u gjend përball autoblindave të armikut,do të spikaste edhe emri i komandantit të Çetës Plakë ,djaloshit njëzetë e tre vjeçar Neki Ymeri i cili do ti qëndronte pranë deri në fund Komandant, Hysni Lepenices, e jo si Hysni Kapua që ja mbathi malit dhe e la Lepenicën vetëm përball armikut sikundër thotë dhe kënga që këndohej pas betejave nëpër odat e shqiptarëve.
Hysni Abaz (Kapo) o trim / Mos ki frik / Se atje përposh te ura / Lufton burri përmbi burra / Lepenica mbi gjithë burra / dhe pasi erdhi në pushtet Hysni Kapua e dënoi me vdekje autorin e këngës.
Lufta e Gjormit do të pasohej nga beteja të tjera ku Çeta partizane Plakë dhe Çeta nacionaliste Shqiponja do të luftonin në krahë të njera tjetrës.Natyrisht kjo frymë vllazërore që u shfaq në llogoret e luftës ku të gjitha zemrat rrahin njësoj,ku gjaku që shlyen robërinë dhe fiton lirinë nuk njeh emra partish ,nuk do të shikohej me sy të mirë nga organizata terroristë P K SH dhe emisarët serb.Pas denoncimit të Kuvendit të Mukjes që do të ishte jo vetëm akt lufte nga ana e PKSH, por dhe preludi i luftës vëllavrasëse, emisarët serb filluan përpilimin e listave për eleminimin pas shpinë të kundërshtarëve politik, por dhe të vetëve.

VRASJA QË ENDE VRET

Për vet odisenë e familjes time në shtëpinë tonë flitej hapur për ato që kishin ndodhur gjatë luftës ku xhaxhai i babait Neki Lamaj drejtues i çetës nacionaliste dhe kushëriri Ismet Lamaj ishin vrarë me pushkë në dorë kundër pushtuesit të tradhëtuar nga komunistët dhe Manush Myftiu,po kështu xhaxhai nënës Xhelal Lepenica në luftë kundër komunistëve.Një nga historitë që flitej shpesh në familje ishte dhe ajo e Neki Ymerit, e cila më ishte ngulitur në mendje qysh fëmijë
Pas viteve nëntëdhjetë pata fatin të takoja në USA një nga protagonistët kryesor të asaj ngjarje Feti Premten që u plagos në pritën që bënë komunistët .Si mik familje më ftoi për darkë e unë pata privilegjin ta dëgjoja, por dhe ta shkruaja atë çka ndodhi gjysëm shekulli më parë e që mbahej e fshehur nga historiografia sllavokomuniste.

Ishte Shtatori i zi 1943 . Them Shtator i zi se atë muaj jo vetëm ne, bashkëluftëtarët e miqtë, por gjithë Vlora humbi dy nga bijtë e saj më të mirë që e kishin shkruar historinë e tyre maleve e u këndoheshin këngë Hysni Lepnicën dhe Neki Ymerin.
Pas denoncimit të Kuvendit të Mukjes të frikësuar nga fryma vllazërore që mbretëronte midis forcave të Ballit dhe çetës partizane Plakë,PKSH nëpërmjet Hysni Kapos i dërgon një letër Komandant Nekiut që kur forcat e Ballit të kalojnë në Gjorm, të hapi zjarr mbi to e të vras Hysni Lepenicën. Kuptohet që për ne kjo ishte një goditje e madhe pasi ne jo vetëm që ishim miq, por dhe ndaheshim me kufi me Lepenicën e deri atë ditë e kishim luftuar bashkë pushtuesin. Komandant Nekiu i dërgon letër Hysni Lepenicës dhe e sqaron për urrdhërin e PKSH, por Hysni Lepenica iu përgjigj; dy duar për një kokë dhe koka për atdhe dhe kaloi të nesërmen.Ne dolëm nga pozicionet dhe u përqafuam me forcat balliste. Dy ditë më vonë dy korierë partizanë erdhën dhe i thanë komandant Nekiut se e kërkonin në Shtabin e Përgjithshëm në Mallakastër. Kur u kthye që andej nuk ishte më Nekiu me çika që ne e kishim njohur dhe buzëqeshja karakteristike i ishte shuar. Na sqaroi që i kishin bërë një gjyq partizan dhe presion psikologjik deri në asgjësim. Tani e kishin urrdhëruar që të vriste kunatin e vet Sadik Premten.

Nga fundi Gushtit, kur provokimet e komunistëve shtoheshin dita ditës, në shtëpinë e gjyshit tënd Refat Lepenica u mbajt një mbledhje ku u vendos të bashkonim forcat dhe të ndalnim luftën vëllavrasëse. Moren pjesë Hysni Lepenica, Skënder Muçua dhe komandantë çetash.Për ti dhënë një mesazh vllazëror popullit dhe vet komunistëve,komandant i përgjithshëm u caktua Neki Ymeri.
Mbaj mend gjyshi jot Refati shtroi gjithë atë mish e Skënder Muçua i tha që u harxhove shumë Refat dhe gjyshi jot ju përgjigj; më mirë t’i hani ju që luftoni për Shqipëri se ata horrat e kuq që luftojnë për Serbi e do na hanë dhe ne.

Pasi mbaruam darkë u nisëm për tu kthyer në Gjorm dhe pa ecur shumë dëgjuam krisma automatikësh.Të parët u rrëzuan nga plumbat Komandant Nekiu dhe Dalan Xhaferi.Edhe unë u shtriva dhe në çast ndjeva një therje në këmbë dhe e pashë që kisha marrë plumb.Nisëm të qëllojmë dhe ne .Në Lepenicë u dëgjuan krismat dhe ata bën rrethimin e kur u zbardh ,kapëm të gjallë një partizan të ri që qante dhe lutej e thoshte se nuk kishte qëlluar. I gjall u kap dhe Shyqyri Alimerkua nga Tragjasi,ndërsa Sadik Zotua nga Smokthina ishte vrarë gjatë natës.Një partizan nga Bolena shpëtoi ngaqë njihte terrenin.Partizanin e ri e lanë të ikte e tu thoshte atyre në shtabin partizan se ne nuk duam vëllavrasje ndërsa Shyqyri Alimerkon e egzekutuan në vend.

Të nesërmen varrosëm komandant Nekiun dhe Xhaferin me lot e dhimbje të thellë. I jati Nekiut me grushta shtërguar ju drejtua trupit të të birit; Bëre si të kisha porositur biri babait fale jetën dhe nuk e tradhëtove mikun !

Hysni Lepenica u nis për në Grehot
Mbas dy javësh morëm vesh që dhe Ai ishte vrarë në pusi nga italianët në bashkëpunim me komunistat .Pas vrasjese së Hysniut ,Brigadat e Parë dhe e Pestë filluan terrorin mbi kundërshtarët e tyre , duke djegur dhe barbarizuar gjithçka që gjenin përpara.

Pas disa ditësh ne filluam tërheqjen drejt Vlorës duke shpresuar në ndërhyrjen e anglezëve për të ndalur luftën vllavrasëse, por ata na e kishin ngulur thikën nga prapa. Gjithë ndihma materiale,njerëzore dhe propagandistike ishte në favor të komunistëve. Babai Nekiut doli në mal pasi komunistët dogjën shtëpitë tuaja në Lepenicë ku u vra dhe Xhelali në luftë kundër tyre dhe pastaj dogjën tonat në Gjormë. Një natë dy partizanë shkuan në kasollen e tij ngaqë bënte shumë ftohtë.Pasi u bëri të hanë për darkë ju bëri dhe pak ushqim për të nesërmen.Kur ikën ,njeri partizan e pyeti.Xhaxha pse s’shkon në shtëpi ? Është shumë ftohtë në kasolle. Dhe babai Nekiut iu pergjigj: – Në cilën shtëpi,në atë që ma dogje ti !

Edhe pse kanë kaluar tre dekada kjo e vërtetë historike ,kjo pabesi komuniste ende mbahet e çensuruar dhe rrugët e shkollat mbajnë emrat e Shyqyri Alimerkos dhe Sadik Zotajt! A nuk është ky një turp e krim historik ?Edhe sa kohë do u marrë shqiptarëve të shkruajnë historinë e vërtetë ?

April 26, 2020 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/
Çdo gjë që duket e padurueshme priret të shkatërrohet. Pushtimet, shtypjet, tiranitë, të gjitha janë të përkohëshme, të gjithave u vjen fundi, janë pasojat e tyre që lënë gjurmë të përherëshme. Kur njeriu sheh fillimin e një periudhe, ai në fakt bëhet njëkohësisht, dëshmitar dhe parashikues i rrënimit të saj. Vetëm kjo duket se justifikon të qenit optimist edhe në momentet më të errëta, kur të tjerë humbasin shpresën. Gjithashtu, kjo e bën optimizmin një filozofi edhe të së kaluarës. Një post në qeveri a shoqëri, si çdo gjë tjetër, nuk është krijuar për të qenë përgjithmonë, por ka që mendojnë se janë lindur për të udhëhequr, edhe pse jeta një ditë ndërpritet dhe të gjithë duken njësoj. Fuqia e një Perandorie shuhet edhe pse rilind a reformohet në mënyrë që perandori të zgjasë edhe për ca kohë sundimin. Anomalitë e dukshme në historitë shoqërore ose politike, tregojnë se krijimi i botës nuk ndodhi në fillim të kohës, por ndodh çdo ditë. Një hap përpara implikon rrënime e humbje të gjërave që njeriu i harron që i ka pasur. Ngjarjet e kaluara janë të vetmet që sot analizohen e simulohen vetëm për të arritur përfundimin që dihet, se dëmet kanë qenë më të shumta sesa të mirat qē ato kanë mundur të sjellin, por, edhe se pa ‘to asgjë, as historia, nuk do të kishte qenë e mundur të ndodhte.