Keze Zylo – Page 12 – Dielli

Në 100 Vjetorin e Dr.Lazer Radit, rinisim një melodi të pakëndueme

January 30, 2016 by dgreca

*(Bardit të kulturës shqiptare që u burgos dhe u internua familjarisht për 50-të vjet)/
*Gladiatorë, Gjamët e urrejtjes mbi ju i kam derdhë/ jo për fatin e keq të skllavit/ as për mallkimin e ndëshkimit/ veç për atë qëndrim të ulët/ të nënshtruem e lajkatar/ atje poshtë në fund të arenës:/ Ave Cesar/ Ave Cesar!-Dr.Radi/
Nga Keze Kozeta Zylo/ New York/
Deri më sot nuk kam pasur ndonjë mik me moshë 100 vjet dhe kaq të afërt sa Dr.Lazer Radi që pikërisht në këtë datë më 29 Janar, 2016, të shënojë 100 vjetorin e lindjes së Tij.
Eshtë një memorje sa e bukur, po aq dhe ngjethëse në tërë kuptimin e fjalës, sepse kujton një shkrimtar të burgosur, internuar, përkthyes, publicist, gazetar, një burrë me plot elegancë dhe sqimë në të parë dhe të vepruar, një shqiptar që i peshonte fjala sa kalaja e Prizrenit, nga dhe kishte origjinën.
Duke e kujtuar sot nga dritarja me xhamat e akullt që sjellë refleksion me bardhësi bore nga Nju Jorku më duket sikur jam në një botë të ëndërrt, mistike, të pakapshme që gati gati kam takuar një shenjtor, Hyjni ardhur nga një planet tjetër, nga një planet që e krijonin vetëm ky soj njerëzish të rrallë si Dr.Lazer Radi.
Nuk e di pse më duket e çuditshme por edhe me shumë fat, që kam takuar një burrë gjigand që kishte jetuar Ferrin krijuar nga diktatura më e egër europiane, e cila e kishte burgosur dhe internuar për tërë jetën. Ai vinte nga ferri që dhe vetë Dantja mund të çmendej në se takohej me Dr.Radin, dhe me siguri do të krijonte rrethin tjetër të Ferrit ndoshta të quajtur, rrethi i zi hoxhist…
Une ishja një mesuese e thjeshtë në Tirane plot ëndrra të fshehta dhe reale, një mësuese që më kishte sjellë fati në kryeqytet, sepse vija nga rrethi i nje lloji tjetër skllavërimi si ai i fshatit, me nje barrë dhimbje në shpinë që e kam akoma si gungë, punën e rëndë të nënës sime, etj…, njohja imtësisht me Tiranen dhe fshatin, dallimet esenciale midis, ndoshta të gjitha këto dhe shumë ëndrra imagjinare më bën që të mbështetja energjjikisht demokracinë me të gjitha mundësitë e mia dhe të familjes sime…
Si në ëndërr kishja takuar njeriun që ishte mbyllur në rrethin e ferrit komunist, njeriun me botë të jashtëzakonshme, njeriun plot kulturë qytetarie. Ishte një ditë e mjergullt tirane nje ditë nga ato që lulet ndezëse të saksive kishin dhe pak ngjyrë meiti të pemëve të mimozave të bulevardit që dukeshin si llambushka të verdha ndriçimi dhe që bënin dritë në verbërinë kryeqytetase…
Takimi me Dr.Radin pranë shtëpisë së tij me qira nën hijen e një pjergulle me gjethe jeshile dhe disa pika me ngjyrë bakri midis, të krijonte përshtypjen se po takoje herë Sokratin dhe herë De Radën e mërguar, që tri shkronjat e para të mbiemrit si prej Perëndie i kanë të përbashkëta…
Ishte nje takim i lidhur nëpërmjet Partisë Demokristiane të Shqipërisë e cila ishte e treta pas demokratikes dhe republikanes dhe që ngelet plot kujtime sfiduese në radhën me të tjerat. Momentin e parë të prezantimit e kam shumë domethënës, por s’do të thotë se mund të jetë vendimtar për miqësi, por tek Dr.Radi ngeli vendimtar. Ai dukej si një shtegtar, si Krishti që zbriti në varr dhe pastaj erdhi ringjallja e tij. Ndonëse Dantja në Ferr kishte për udhërrëfyes Virgjilin, shqiptari Radi kishte për udhërrëfyes librin, diturinë që ja mbajtën shpirtin plot jetë dhe dritë.
Me këtë dritë si rreze dielli që vinin nga shpirti i një njeriu me botë të lirë sa vetë qielli u ndriçua sadopakëz tuneli i errët dhe i pafund ku kishim rënë.
Ai vinte nga Savra e Lushnjës, në fund të viteve 90-të nga izolimi total që iu kishte bërë regjimi hoxhist, ai vinte midis nesh si një stinë pranvere që po shpërthente pas një dimri të egër dhe të gjatë…
Artikujt e shumtë publicistik, përkthimet, librat që botoi, kujtimet historike dhe letrare si me Migjenin, “Misteret e një ministri”, “Rrëfim për Dinejt e Dibrës”, e shume të tjera jane një arkiv historik që koha do t’i përzgjedh dhe do t’i vendosë në bibliotekën elitare.
Prizreni ky vend qytetërimi i familjes dhe lindjes së tij, por mjerisht rënë nën kthetrat e krimineleve serbë i detyruan prindërit e tij të largoheshin pranë nënës Shqipëri në Tiranë. Sa me nostalgji i kujtonte plaku i ditur mësimet e gjimnazit në Shkodër si dhe gjithë shoqërinë që kishte përjetuar me ta.
Pasi diplomohet në gjimnazin e Shkodrës merr bursë për të vazhduar për drejtësi në Romë. Kujtimet e një djaloshi simpatik për unviersitetin dhe miqësinë me studentët ishin tejet mbresëlënëse.
Nga kujtimet dhe takimet e shumta kishja se çfarë të mësoja nga Dr.Radi, por ajo që do të më befasonte më shumë ishte se nuk dëgjova apo të ndjeja njëherë urrejtje nëpërmjet rrëfimeve dhe komenteve të tij. Ai ishte njeri i ligjit, jo vetëm që luftonte për drejtësinë e ligjit kudo, por njëkohësisht kishte mbaruar në një nga vendet perëndimore për drejtësi, pavarësisht se diktatura nuk e la ta ushtrojë. Sigurisht që i dhimbte gjer në eshtër vuajtja, burgu, mungesa e lirisë, sidomos izolimi për fëmijët që ishin jeta dhe ëndrra e tij. Dhe ja se ç’shkruante në librin “Muret e Muzgut”: Vajto çastin e humbun,
dhe fjalën e shterrun, vajto dritën e ndalun/ dhe nderin e shkelun, vajto lirinë e varun dhe dhe shpirtin e bjerrun/ dhe mbas shgrehjes në vaj/ eja/ shkundma dremitjen n’ përqafje, ta rrokim buzëqeshjen/…

Takim i parë letrar pas internimit me gjimnazistët e Tiranës

Nje ditë si mësuese e letërsisë e ftova të vinte në gjimnazin “50 Vjetori” pranë nxënësve të klasës sime kujdestare për një takim letrar. Ishte një takim impresionues një takim që zgjonte kërshërinë e nxënësve që ishin në moshën më të bukur të jetës së tyre. Dr.Lazër Radi u prit me duartrokitje nga klasa dhe për ta ishte hera e parë që bisedonin me një shkrimtar të dënuar politikisht. Biseda e tij e shtruar solli një kuvend të bukur letrar, solli në memorje dhe vitet e gjimnazit të tij në Shkodër, ëndrrat e tij të kahershme që s’u realizuan kurrë. Ai e filloi bisedën se ndihej i gëzuar që ndodhej midis të rinjve dhe ishte hera e parë që promovonte librin “Muret e Muzgut” pas daljes në Liri. Studentja e shkëlqyer Merita Gjeçi e cila dallohej në gjimnaz për njohuritë e saj të jashtëzakonshme tha se libri “Muret e Muzgut” do të ngelet për të gjithë në një nga librat më të dashur dhe më të bukur dhe nëpërmjet tij do ju kujtojmë përgjithmonë. Ajo u shpreh metaforikisht se nuk do të keni më ngricë harrese sikundër dhe shkruani në liber si: Atje pёrfund stinёve tё mia/ ku nuk shkel askush/ bie bora e harresёs…
Gjithë akumulumin e tij me rremba gjaku kulture, brenda jetesës me pranga në duar, por me shpirt të lirë ai i hodhi në letër të bardhë, ai hodhi botën e tij të lirë, atë botë që vetëm Hyu e ndjente si dhe nje cicërimë zogu që ndalonte në një kërcell peme që ishte vaji dhe gazi i tij siç do të kujtonte vazhdimisht në paralelizmin figurativ të bisedimeve.
Nxënësit duke e dëgjuar rrëfimin e tij me një elekuence të mahnitshme e cila të kujtonte një nga baballarët e ndërtimit të shtetit amerikan Benjamin Franklin i cili ka thënë: “If you would not be forgotten as soon as you are dead, either write something worth reading or do things worth writing”, që do të thotë:
“Në qoftë se ju nuk doni të harroheni para se ju te vdisni, shkruani gjëra që ja vlejnë të lexohen, ose beni gjera që ja vlejnë të shkruhen”.
Ai rrëfente për çka kishte përjetuar, rrëfente tmerret dhe vuajtjet e pafundme në burg nga xhelatët që njihnin vetëm gjuhën e kërbaçit. Rrëfente për qelitë e errta, të ftohta, të ngushta, të mykura ku rrinin të burgosurit dhe kujtoi: “E kush e merrte me mend se unë dikur miku i Migjenit do të vajtoja nën buzë kangën e të burgosunit të shkruar nga ai si: “Nëpër hekra të kryqzuem të dritares seme/ shof qiellën të coptueme në katërdhetë copë/ edhe shof diellin sa një pare serme/ aq larg asht qielli nga e emja gropë”…
Sa dëshirë kishte të takohej me njerëzit, të bisedonte me ta dhe të shprehte lirshëm cfarë ndjente! Sot kur e kujtoj atë takim të paharrueshëm letrar me një njeri që vinte nga bota e burgosur më vjen keq që nuk kishim nje aparat fotografik, më vjen keq që varfëria e tejskajshme ndihej kudo…por sidoqoftë ai ngeli i paharruar në memorjen e gjimnazistëve.

Rinisim nje melodi të pakëndueme…

Duke pritur me emocion vitin e 100-të të Dr.Lazer Radit ku Hëna me reflekset e magjishme blu shtrihet mbi dëborën e virgjër të ballkonit, para syve të mi ngrihet madhërishëm si një lis me abetaren në duar, binomi prizrenas. Skulptura e ndërtuar enkas për të në imagjinatën time ngrihet në zemër të botës në Parkun qendror në Manhattan siç kanë vendin dhe shumë të tjerë ndërmjet tyre dhe Robert Bërns, poeti kombëtar i Skocisë, ndonëse mjerisht duam shekuj t’i ngjasojmë Skocisë për të çmuar vlerat kombëtare dhe për të hedhur në kosh antivlerat.
Dhe në faqen e hapur të librit në skulpturë do të desha të shkruhej poezia e tij
“Ave Cesar” shkruar në internim në Savër të Lushnjes në vitin 1982. Dhe ja poezia e Tij: “Gladiatorë/ Gjamët e urrejtjes mbi ju i kam derdhë/ jo për fatin e keq të skllavit/ as për mallkimin e ndëshkimit/ veç për atë qëndrim të ulët/ të nënshtruem e lajkatar/ atje poshtë në fund të arenës:/ Ave Cesar/ Ave Cesar!
Dhe ecën imagjinata ime poetike për t’i nxjerrë nga qelitë e ftohta me gojë të ngrira qeveritarët e kulturës që kanë mbyllur zemrat e tyre me dryn të ndryshkur dhe heshtin… Eci dhe dëgjoj zërin e një juristi, studjuesi, eseisti, gazetari, përkthyesi që nuk meket kurrë. Edhe Ai ecën, ecën me libër nëpër Manhattan, dhe bëhet këngë lirie, hark vetëtime në botë…
Ti je bard i kulturës kombëtare, ku mund të kuvendohet burrërisht në odat e shtruara me qilimat me ngjyrat marramendëse, ti i le popullit tënd lehonë në shekullin e ri, djepin me shqiponjen e lirë dhe ne këndojmë këngët e pakëndueme këngët që t’i kemi borxh përjetësisht… Ti je prijetar që ndalon tehet e bardha të thikave mbi kokat e zogjve dhe ecën përpara me ballin që praron vetëm fllad lirie, edhe pse shtëllunga mjegulle të zeza ende fshihen pas plisit tënd të bardhë si bora e bjeshkëve. E në këtë fantazi me ëndrrat e tua mbush qiellin me yje zjarr. Në qerpik të yjeve zë rrënjë dhimbja që bëhet mal.
Në këtë 100 vjetor fjalët shqip në librat e tu më bëhen jehonë që vijnë nga bjeshkët e nëmuna ndërsa ti si Pëllumb Paqeje fluturon për të takuar miqtë e besës dhe tund kujtesën mjerisht të ndërtuar mbi themele harrese… Në këtë përvjetor me fjalën e parë shqip që ju kujtoj, është poezia e shkruar nga ju me titull “Abetarja”, që është libri i shenjtë i shqiptarëve. Dhe ja disa vargje të saj: “Do më kujtohet deri në më të fundmen ditë/ oborri i shkollës fsheh në mangë të kishës/ e në mes tij një pishë/ bijë e mirë blerimi/”.
Në këtë 100 vjetor ndez një qiri në shenjë përshpirtjeje të përëndishme e lutem në shenjtërinë e fjalëve si para një shenjti dhe bëhem manushaqez naimjane e mpitë dhe e qetë.
Çdo shkronjë në librat e tu është frymë, është ajër, është metaforë e gjelbërt, si sytë e vashës që të kishin magjepsur në rininë studentore.
Ti qëndron si ciceron nëpër muzeume dhe rrëfen historinë sa tragjike dhe të bukur të kombit tënd. Ecën nga njeri pavion në tjetrin me një trok shekulli të pandalur dhe pas një pushimi zanor lëshon në qiell një tufë pulëbardhash për të ikurit si ty, për të ikurit prej Soi.
Petalet e shpirtit tënd puthin me mall që djeg zhur, gërmat e ndritura shqipe, dhe rinisin një këngë që s’do të mbarojë kurrë. Së bashku rinisim një melodi të pakëndueme, një melodi kujtese që çan gjokset e maleve hijerëndë.

29 Janar, 2016
Staten Island, New York

Devollinjtë së bashku festuan Ditën e shenjtë të Flamurit në Brooklyn, NY

November 30, 2015 by dgreca

Nga Keze Kozeta Zylo/

Nju Jorku ndriti dhe më shumë në disa lagje si në Staten Island, Brooklyn etj, nga ngjyrat e Flamurit kuq e zi që valëviteshin në disa rrugë të saj si për festë. Shqiptarëve në Amerikë iu afrua dhe më shumë Atdheu i tyre, Atdheun që e kanë mal malli në zemrën e zhuritur nga largimi. Kjo bukuri kuq e zi i magjeps shqiptarët, po më shumë në Ditën e shenjtë të Flamurit. Aq i magjeps sa një miku ynë shqiptar na tha se kur po voziste me makinë në Staten Island dhe befas pa Flamujt kuq e zi që valëviteshin krahas flamurit amerikan në Hylan Bulevard, nga emocioni që e kaploi, pa kuptuar kaloi me drita të kuqe…

Në Brooklyn, në një nga qytetet më të populluara të Nju Jorkut, që ka një popullsi rreth 2 milion e 700 mijë gati sa Shqipëria jonë para 20 vjetësh, jetojnë edhe mjaft shqiptarë devollinj. Për çdo 28 Nëntor shoqata “Devolli” feston me madhështi Ditën e Flamurit.

Familjet e bukura devollite viin grupe grupe me fëmijët për dore duke mbajtur nga një flamur të vogël shqiptar për të qenë së bashku në këtë ditë të shenjtë. Veshja e tyre kuq e zi i jepte dhe më shumë pamje festive mjedisit ku do të zhvillohej mbrëmja.

Mbrëmjen e ka hapur kryetari i shoqatës së Devollit një aktivist i palodhur me shpirt artisti z.Odise Salillari. Z.Salillari iu ka uruar gjithë pjesëmarrësve: “Gëzuar Ditën e Flamurit” dhe ka ftuar gjithë pjesëmarrësit për të kënduar Himnin shqiptar dhe atë amerikan.

Ai i falënderoi të gjithë shqiptarët që ishin mbledhur së bashku për të festuar 28 Nëntorin dhe nderoi të gjtihë ata burra patriotë që së bashku me plakun e urtë Ismail Bej Vlora ngritën Flamurin në Vlorë dhe shpallën Shqipërinë të pavarur nga perandoria e zezë turke e cila na sundoi për 500 vjet.

Në fjalën e tij z.Salillari ka përshëndetur kryetarin e shoqatës Devolli për Amerikën z.Xhevdet Myteberi, ish kryetarin e saj intelektualin dhe aktivistin patriot që ka dhënë një kontribut të çmuar z.Neritan Bejleri i cili banon në Kanada, si dhe kryetarin e shoqatës “Devolli” për Tiranën z.Guri Seferi.

Ndërkohë z.Salillari përmendi dhe për strukturat dhe përbërjen e shoqatës që janë në Amerikë, New Jersey dhe Connecticut.

Në këtë festë përshëndeti sekretari i përgjithshëm i shoqatës “Devolli” ish ushtarak në Ministrinë e Mbrojtjes z.Robert Metolli i cili me plot përzemërsi iu uroi të pranishmëve të kalonin një mbrëmje sa më të gëzuar në këtë ditë historike. Një vëmendje të posaçme i kushtoi dhe shkollave shqipe “Alba Life” që fëmijë devollinj shkojnë në shkollë për të mësuar gjuhën shqipe dhe i frymëzoi ata për të vazhduar më tej, po ashtu shprehu mirënjohje dhe për TV Alba Life që e ka mbështetur shoqatën “Devolli” me aktivitetet që ka organizuar.

Në shoqatën “Devolli” gjithmonë ndihesh si në shtëpinë tënde ku ata të ftojnë në sofrën bujare të tyre plot mirësi dhe bujari shqiptare. Alegria, këngët dhe vallet karakteristike të rrëmbejnë magjishëm në botën e tyre devolliçe.

Tekstet e bukura, lirizmi i ngrohtë, forca patriotike jane metafora e devollit që gurgullon ndër zemra shqiptarësh.

Të gjithë burra e gra dorë për dore u ngritën dhe vallëzuan nën argëtimin e muzikantit dhe klarinetistit të talentuar Dashnor Cene, këngëtarit zë ëmbël Edi Duro, luajtur në organo nga Dashnor Hoxha. Por ajo që të bën më shumë përshtypje është se vetë kryetari i shoqatës z.Odise Salillari jo vetëm që është një organizator i mirë, por është dhe një këngëtar që tërheq me interpretimin e tij veçanërisht me këngët e trevës devolliçe.

Ushtonte kënga dhe vallja dhe nën ritmin e tyre kërcenin të gjithë, dëgjohej kënga që prek çdo zemër emirgranti si: Më vjen mall për vendin tim/ Vendin ku linda u rrita/ Më vjen mall për shoqerinë/ Për gurin që lëshon çika.

Pas një intervali muzikor në skenë është ngjitur dhe miku i shoqatës “Devolli” me origjinë nga Poliçani muzikant i vjetër z.Sefer Hoxha i cili foli me konsideratë të veçantë për devollinjtë dhe iu uroi atyre Festën e Flamurit.

Z.Salillari ka ftuar në skenë z.Qemal Zylo për të përshëndetur shoqatën “Devolli” i cili pasi iu uroi devollinjve për Ditën e Flamurit midis të tjerash tha se është kënaqësi bashkëpunimi ynë prej vitesh të tëra dhe jam i sigurtë se ky bashkëpunim do të vazhdojë përgjithmonë.

Festën e bënin dhe më të bukur fëmijët si drita që vallëzonin, qeshnin dhe luanin të gëzuar me njeri-tjetrin. Kush e kush të vinte më parë pranë kamerave dhe të bënte shqiponjën dy krenore me duartë e tyre të vogla dhe të gëzoheshin për këtë ditë të shenjtë. Pse ta fsheh, midis tyre më mungonte Dea Bejleri, personazhi i dashur i librit tim që gjithmonë më befasonte me moshën e saj aq të vogël dhe që dinte të komunikonte bukur shqip dhe të interpretonte poezi të ndryshme, veçanërisht në ditën e Flamurit!

Prindërit devollinj dinë t’jua transmetojnë dhe t’jua ngjizin në shpirt brezave traditën e mrekullueshme shqiptare dhe njëkohësisht të çojnë më tej traditën, çka të kujton Winston Çurcill i cili ka thënë se: “Pa tradita, arti është një tufë delesh pa bari. Pa risi, arti është një kufomë”.

Me plot dashuri për traditën, për edukimin e fëmijëve folën nënat simpatike si Mimoza Salillari, Zhuljeta Ktona, Pranvera Kulla, Elida Kaso etj të cilat thanë se Flamuri është një nga ditët më të bukura që i mbledh shqiptarët kudo ku janë për ta festuar me madhështi.

Jehonin vallet dhe këngët si: Shqipëri O nëna ime, Valle e kënduar e Rugovës. -Më vjen mall për vendin tim, Vallja e Gajdes, Kajtushka, Çobankat që shkojnë zallit, Baba Tomori etj.

Sipas traditës së pasur devolliçe mbrëmja u mbyll me vallen e Devollit një valle autoktone shqiptare, një valle e rëndë burrash. Fluturonte shamia e mbajtur nga valltari i apasionuar devolli z.Almir Kaso i cili udhëhiqte vallen që e shoqëronin burrat e tjerë kërcimtarë devollinj.

Shkrap e shkrup kërcisnin aparatet, filmimi me telefonat dhe të gjithë pjesëmarrësit të ngritur në këmbë shoqëronin valltaret devollinj.

Ç’valle magjepsëse, ç’dashuri ngjall tek të gjithë shqiptarët, ndërsa i shikon se në sytë e tyre ka ardhur si vizitore shkëlqimi i Hënës devollite nga qielli i bukur shqiptar për të larguar mallin e emigrantit…

Ishte një natë e bukur devolliçe kuq e zi.

Aktiviteti u filmua nga bashkëpunëtori i TV Alba Life, Redi dhe do të transmetohet sëshpejti në kanalet televizive.

28 Nëntor, 2015

Brooklyn, New York

Edhe në Manhattan vazhdon për të dytin vit mësimi i Gjuhës Shqipe

November 11, 2015 by dgreca

Nga Keze Kozeta Zylo/
Kryeqendrës së botës midis dhjetëra gjuhëve të ndryshme që fliten në këtë ishull i shtohet për të dytin vit radhazi dhe gjuha e mahnitshme shqipe që do të mësohet në këtë vit akademik shkollor 2015-2016.
Mësimi i gjuhës shqipe në Diasporë është një çështje imediate dhe e domosdoshme për të gjithë fëmijët shqiptarë që lindin dhe rriten jashtë trungut amë. Midis shumë fëmijëve që vazhdojnë të flasin shqip, mjerisht ka mijëra e mijëra fëmijë që janë me prindër shqiptarë në të gjitha vendet ku kanë emigruar dhe e kanë humbur gjuhën shqipe.
Prandaj hapja e shkollave shqipe me program pas mësimit të rregullt në vendet ku jetojnë eleminon humbjen e gjuhës shqipe dhe i bën nxënësit shqiptarë të jenë më të lidhur me vendin e të parëve të tyre. Nga përvoja shumë vjeçare në këtë program kam ndjerë dhe kuptuar se të gjithe ata që vazhdojnë këtë program mësimor në mjediset në shkollë nëpërmjet grupeve të ndryshme e kanë më të lehtë dhe shprehin më shumë interes për Shqipërinë. Ata ndihen krenarë për këtë gjuhë fantastike, të pasur, tingëllimë muzikale dhe ndihen dhe më të rëndësishëm kur truri i tyre zotëron dy gjuhë, sepse zotërimi i më shumë se një gjuhe është siç thotë Ralph Waldo Emerson që Gjuha është si një qytet që ndërtohet nga nga çdo qenie njerëzore që mund të vendosi një gur.
Gjithmonë më ka sjellë kënaqesi profesioni i mësuesisë në Atdhe atje ku fillova karierën time, por akoma më kënaqësi më sjellë kur jap mësim për fëmijët në Diasporë, sepse këtu jemi familje bilinguale, dy gjuhëshe dhe misioni është i dyfishtë…
Përvoja midis nxënësve dhe kolegëve është nga më të ndryshmet, sepse “Alba Life” si një familje ka mbledhur rreth vatrës së saj qindra e qindra shqiptarë, prindër, mësues dhe nxënës. Ja thotë mësuesja veterane në Manhattan Liza Pllumbi e ndjejë vehten sikur të jem në Shqipëri, sepse dashuria për këtë profesion dhe për nxënësit më bën që të vijë me shumë dëshirë për të kontribuar në dhënien e mësimit të Gjuhës Shqipe. Nuk ka më kënaqësi kur ndodhesh pranë tyre dhe dëgjon me durim dhe vëmendje se si duan të mësojnë shqip në mjediset që ne ka krijuar shkolla shqipe “Alba Life” me një përvojë eksellente vazhdon mësuesja e talentuar Pllumbi.
Ndonëse në vitin e dytë na mori pak kohë fillimi i vitit mësimor ngase u ndërrua administrata në shkollen ku jepnim mësim vitin e kaluar, por pas shumë përpjekjesh dhe mundimesh ja dolëm mbanë së bashku me mësuese Pllumbin për të sjellë përsëri fëmijët pranë bangave të Shkollës Shqipe do të shprehej Qemal Zylo themelues dhe drejtues i Shkollës Shqipe “Alba Life” shkollë që operon në tri qytete të Nju Jorkut si në Staten Island, Brooklyn dhe në Manhattan.
Nxënësit dhe prindërit e pritën me ngazëllim këtë lajm të rëndësishem dhe sytë e tyre ndrinin nga gëzimi kur erdhën në shkollë. Ndonëse ishte dita e parë, përsëri pjesëmarrja e tyre ishte e kënaqshme, ngase ka dhe shumë të tjerë që nuk e dinin sepse ishin të konfuzuar me ndërrimin e mjedisit të shkollës ku u zhvillua vjet. Mësuesit i mirëpresin krah hapur të gjithë ata që dëshirojnë të vijnë pranë shkollës shqipe në Manhattan për të mësuar Gjuhën Shqipe. Sidoqoftë është shumë mbresëlënëse dita e parë e shkollës, sidomos kur sheh më të vjeterit se si takohen me njeri tjetrin dhe të rejat që ata sjellin nga kujtimet e bukura të pushimeve të verës që shumë prej tyre i kanë kaluar në Mëmëdhe.
Nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe ata zbulojnë botën e ndritshme të Shqipërisë, e kam fjalën për kulturën, traditat, zakonet dhe gjithçka që ka trashëguar kombi ynë ndër shekuj.
Mjaft prindër të rinj ndjenin emocion kur shikonin fëmijët e tyre që uleshin pranë bangave të shkollës dhe hapnin abetaret për të mësuar alfabetin shqip.
Më duhet të falënderoj prindër të devotshëm që vinë nga larg Manhattanit si nga Quinsi Eduard Kulla, nga Westchester Sava Hysa, apo Leonora Rexhaj e cila shkoi disa herë për të parë vendin se ku të zhvillohej mësimi për fëmijët e saj dhe ishte tejet e gëzuar kur dëgjoi për këtë lajm të bukur. Une do të sjellë dhe nipin me mbesën herën tjetër vazhdonin prindërit në diskutime pasi ka shumë prindër që nuk e dinë hapjen e Shkollës Shqipe këtu në Manhattan.
Dita e premte ishte një ditë e shënuar për të gjithë prindërit, mësuesit dhe nxënësit pasi vetë Gjuha Shqipe, mësimi i saj e bën ditën e parë të fillimit të shkollës shqipe një ditë gati të shenjtë…

6 Nëntor, 2015
Manhattan, New York

Komunitet-Nxënësit e Shkollave shqipe në Amerikë

October 18, 2015 by dgreca

Nxënësit e Shkollave shqipe në Amerikë janë një urë e artë shpirtërore midis Atdheut dhe Diasporës/
Nga Keze Kozeta Zylo/
Është krenari dhe njëherazi detyrë kombëtare për të kontribuar në mësimin e Gjuhës Shqipe ndër fëmijët që lindin dhe rriten jashtë trungut amë.
Nxënësit e shkollës shqipe “Alba Life” në Staten Island dhe Brooklyn u ulën pranë bankave në mjediset e shkollave publike amerikane për të filluar vitin e ri akademik 2015-2016, ndërkohë po punohet për të gjetur mjedis për të vazhduar mësimin dhe në Manhattan, pasi kemi pasur vështirësi në gjetjen e klasave, për shkak të ndërrimit të administratës në shkollën ku bëmë mësim vjet.
Ndonëse kemi hyrë në vitin e tetë të hapjes së shkollave shqipe, mësuesit, nxënësit dhe prindërit e përjetojnë me të njejtat emocione fillimin e vitit të ri shkollor si në ditën e parë të hapjes.
Çuditërisht edhe natyra duket sikur merr pjesë në këto aktivitete patriotike, që mbartin një botë të tërë shqiptare, një histori që s’harrohet kurrë sa të ketë dhe një shqiptar përmbi dhé.Flladi i lehtë i oqeanit iu përkëdhelte flokët e bukura si kurorë malesh gjithë nxënësve që takoheshin me njeri-tjetrin sikur të jenë miqësuar ndër vite. Prindërit e rinj me ngazëllimin në shpirt iu urojnë gjithë mësueseve punë të mbarë për këtë mision fisnik dhe tejet atdhetar.
Sa emocione ju jep fëmijëve dhe prindërve dita e parë e shkollës! Të gjithë prej nesh e mbajnë mend mirë ditën e parë të shkollës dhe askush nuk e harron në jetë, por shkollat shqipe në Diasporë gjithmonë kanë veçantinë e tyre, sepse ndryshe nga shkollat e huaja ku ata janë integruar, në shkollat shqipe ata kanë mundësi të mësojnë dhe të flasin SHQIP, gjuhën e të parëve të tyre!
Bota e tyre të magjeps, të befason në përgjigjet dhe pyetjet e ndryshme, bota e tyre të rinon dhe ti ndihesh i sigurtë të ecësh në urën e artë që ata ndërtojnë midis Atdheut dhe Diasporës. Ja psh: A nuk të befasojnë përgjigjet e tyre kur pasi i përshëndeta në klasë për mirëseardhjen e tyre fillova t’i pyesja me radhë se çfarë kishin dëshirë të bëheshin kur të rriteshin?
-Shumë prej tyre më thanë këngëtare, balerin, pilot, aktor, doktor, mësues, ndërsa një fëmijë i vogël më befasoi kur më tha: “Unë do të bëhem president i Amerikës”!
-Uau! Shumë bukur i thashë! Po pse do të bëhesh president e pyeta unë?
-Sepse jam shqiptar u pergjigj Brendan 4 vjeçar!
Të gjitha këto m’i tha në anglisht me një buzëqeshje të çiltër fëminore dhe me sytë blu si qielli që i ndrisnin. Duke e përqafuar mendova: Ku i dihet, mundet që nga bankat e shkollës shqipe “Alba Life” të dalë një president i Amerikës dhe atëhere me siguri që do të ketë një shkollë institucionale shqiptare në Nju Jork.
Të gjitha mësueset si Dita Kacupaj, Dr.Valbona Watkins, Entela Muda, Entela Elezi, apo Raimonda Hysolli qe sapo i eshte bashkuar programit tone
më thonë se është nje përjetim i bukur, kur i shikon nxënësit më të vjetër se si përqafohen dhe bisedojnë herë shqip dhe herë anglisht, apo nxënësit më të rinj pasi prezantohen me njeri tjetrin përshëndeten: “Hej Shqipe!” është një kod i heshtur, i pashkruar, por që përdoret shpesh ndër shqiptarë të Diasporës në përshëndetje e sipër. Dhe më pëlqen më futet në palcë të shpirtit kjo lloj përshëndetje edhe pse mund të mos jesh takuar kurrë, por të takon Gjuha Shqipe me përshëndetjen e bukur: Tungjatjeta Shqipe! Kur i shikon dhe ndjen se me sa zell ata vinë të mësojnë Gjuhën Shqipe medoemos të kujtojnë Fishtën e madh kur thotë se: “Edhe shqyp na thanë se Zoti/ për shqyptarë Shqypninë e fali/ se sa t’enden stina e moti/ do ta gzojn kta djalë mbas djali”.
Është e natyrshme se shumë prej fëmijëve me prindër shqiptarë të parën fjalë që kanë dëgjuar në jetë ka qenë shqip, pavarësisht se shumë prej prindërve i mbyt rutina e jetës dhe u krijojnë vështirësi fëmijëve për të folur dhe shkruar bukur shqip. Por ne si prindër s’duhet të harrojmë agimet e para të jetes sonë, kur luanim dhe këndonim së bashku, kur kapnim xixëllonjat dhe i përkëdhelnim shqip në pëllëmbë të dorës me dritën e bukur që ato bënin që siç shkruan Fishta: “Shqyp na vete, po pik’ mâ para/ n’agim t’jetës kur kemi shkue/ tue ndjekë flutra nëpër ara/ shqyp ma s’pari kemi kndue”.
Edhe pse jam mësuar dhimbshëm gjer në asht me humbjen e Gjuhës Shqipe ndër shumë fëmijë të Diasporës dhe me humbjen e Gjuhës Shqipe ndër miliona shqiptarë nëpër botë, përsëri kam shpresë se do të lindin ata burra dhe gra shqiptare që ta marrin tejet seriozisht shërimin e kësaj sëmundje që metastazat e saj i ka nëpër shekuj.
Të parët shërues me siguri do të jenë këta nxënës që ulen në bankat e shkollës dhe që mësojnë me aq dashuri të flasin dhe të shkruajnë Gjuhen e ëmbël Shqipe.

Tetor, 2015
Staten Island, New York

FLET PER DIELLI-N ISMAIL KETA, 3 HERE KAMPION BOTE

October 2, 2015 by dgreca

Bisedë me shqiptarin me origjinë nga Bulqiza z.Ismail Keta tri herë kampion bote në Taj e Kik Boks/

Të ndihmosh dhe bësh mirë është detyrë njerëzore. Duhet ta bëj çdo njeri, mbi të gjitha ne shqiptarët që njihemi për bujari dhe fisnikëri. – Ismail Keta/

Biesedoi Keze Kozeta Zylo/

Ismail Keta ka lindur në Bulqizë, më 1 dhjetor 1976 dhe ka fituar tri herë radhazi titullin kampion bote. Është një rast unik jo vetëm për një sportist shqiptar, por dhe për një sportist në gjithë botën. Ismail Keta jo vetëm që është një sportist i jashtëzakonshëm, por mbi të gjitha ai është NJERI! A nuk ishte Ismail Jonny Keta që doli në ring në Gjermani dhe të gjitha fitimet ja dhuroi vajzës 16 vjeçare me origjinë nga Peshkopia Ambra Medës për ta shëruar nga një sëmundje e rëndë? Kurimi i saj jashtë shtetit kërkonte shuma të mëdha eurosh, por të dy ja dolën mbanë: ISMAILI NË RING ME RIVALIN E TIJ DHE AMBRA NË RING ME SËMUNDJEN!

Ismail Keta ka qenë krah i fuqishëm dhe për vëllain e tij të famshëm Gjetan Keta, kampion i Euroazisë i cili do të përballet në ring, më 21 Nëntor të këtij viti në Madiosn Square Garden për kampion bote.

Le ta lexojmë historinë e jashtëzakonshme të shqiptarit Keta nëpëmrjet intervistës që realizuam në New York.

Pyetje- Të marrësh titullin tri herë kampion bote është një punë kolosale, kërkon vullnet titanik, mundime, talent, a mund te na flisni ju lutem si arritët deri këtu?

Pergjigje:- Gjithmonë ndihem mirë të flas, të tregoj për njerëzit e mi dhe shqiptarët, pasi historia e jetës dhe karrierës time sportive është shumë e dhimbshme, e egër, por dhe inkurajuese për të rinjtë, fëmijët, prindërit shqiptarë që dinë të kuptojnë vuajtjet dhe rezultatet e mia.Nga që nuk mundem t’ju shkruaj gjithë historinë time për arsye kohe, dua ti përgjigjem pyetjes tuaj me pak fjalë. Me punë dhe sakrificë, arrihet lumturi dhe çdo gjë në jetë.

Pyetje- Ju jetoni në Gjermani, kur keni ikur nga Shqipëria dhe si u integruat kaq shpejt në Gjermani?

Pergjigje- Une kam ikur nga Shqipëria në vitin 1996. Une jam i njejti Ismail, ashtu si në vitet 1996 me të njejtin karakter, vetëm më i kalitur me dashurinë për punën dhe atdheun nga që kam qenë larg tij dhe kështu jam edukuar nga Gjyshi dhe familja ime.

Pyetje- Në ndeshjen e parë në Munih krahas sportdashësve të huaj keni pasur mbeshtetes dhe shqiptarë si jeni ndjerë për këtë?

Pergjigje- Po e vërtetë. Kam pasur shumë shqiptarë. Me njeriun tënd ndihesh gjithmonë mirë, më i fortë dhe krenar, këto janë, tri gjëra që mua më kanë sjellë suksesin në ringun e Boksit. Për këto arsye gjithë shqiptarëve dhe Atdheut u jam gjithë jetën mirënjohës.

Pyetje- Ju keni rifituar titullin kampion Bote në Kik dhe Taj Boks duke mundur hollandezin Remo Arnst më 2012. Ju keni përshëndetur në shqip, na flisni ju lutem për emocionet tuaja dhe luftën tuaj për ta mundur rivalin tuaj?

Pergjigje- Në këtë luftë sportive kundra Hollandezit më 1 dhjetor 2012 (ditën që unë kisha ditëlindjen), fitorja e asaj dite ishte shumë më e rëndësishme se jeta ime! Ai më kishte marrë titullin në maj të po atij viti dhe kishte deklaruar që unë nuk mund tja arrij për t’i marrë titullin atij.Përveç kësaj ishte 100 Vjetori i Shpalljes së Pavarësisë dhe unë doja t’i bëja gjithe shqiptarët krenarë. Krenaria është çelësi i suksesit.

Pyetje- Aktualisht me çfarë merresh në Gjermani dhe për sa kohë do e vazhdoni ta ushtroni sportin?

Pergjigje- Unë pata fatin falë Zotit dhe përpjekjes sime prej 25 vitesh, të bëhem 3 herë kampion Bote. Hera e tretë ishte në dhjetor 2013 ku kjo ndeshje ishte për bamirësi për jetën e një vajze shqiptare 16 vjeçare. Falë Zotit ajo jeton dhe ështe mirë, unë vendosa ta lë ringun e boksit si sportist profesionist, me obligimin për të punuar shumë, dhe nxjerrë kampionë të tjerë shqiptarë me përvojen time 25 vjeçare në sport. Për momentin po merrem më shumë me vëllain (Gjetanin) i cili është kampion Europe dhe Azie në Federatën WBC për ndeshjen e tij në New York në prag të festave të Nëntorit në Madison Square Garden.Pra nuk jam larguar nga ëndrra ime (Ringu/Sporti i boksit.)

Pyetje- Ju keni ndihmuar mjaft shqiptarë, por ajo më e bujshmja ka qenë me vajzën dibrane Ambrën për të sensibilizuar bashkatdhetarët kudo për ta ndihmuar këtë vajzë që vuante gati nga një sëmundje shumë e rëndë? Dy vëllezërit, Ismail dhe Gjetan Keta u ngjitën në ring për Ambrën! Na flisni ju lutem për këtë histori?

Pergjigje- E preka dhe më lart. Historia e titullit tim të tretë botëror ka si arsye shpëtimin e jetës së Ambrës. Per mua, Gjetanin si dhe familjen time, Ambra është bërë mbesë, ajo dhe gjithë motrat, si dhe vëllai i vogël 3 vjeçar, na thërrasin Daja. Nuk kam dëshirë të flas për bamirësitë e mia, sepse unë jam vetë prind (kam 2 djem, një 5 vjeç dhe një 9 muajsh). Të ndihmosh dhe bësh mirë është detyrë njerëzore. Duhet ta bëj çdo njeri, mbi të gjitha ne shqiptarët që njihemi për bujari dhe fisnikëri.

Pyetje- Si ndihej Ismail Keta në ring përballë me kundërshtarët e tij?

Pergjigje- I pamposhtur dhe shpeshherë më obligues seç duhej nga respekti për shqiptarët si detyrë për të fituar. Gjë e cila ka sjellë dhe humbje në karrierën time sportive.

Pyetje- Ju jeni dy vëllezër që e ushtroni këtë sport sa me fat ndiheni për këtë?

Une që luaj dhe rolin e trainerit për Gjetanin si vëlla, nuk mund të them që ndihem me fat! Çdo goditje që ai merr është goditje në zemër, dhe njokohësisht ngarkesë e pa imagjinueshme, për të ruajtur qetësinë si vëlla dhe ruajtur rolin e trainerit, për të qenë strateg që ai të fitojë, të nderojë veten, mua, prindërit tanë dhe Flamurin.

Pyetje- Cila është familja juaj dhe lidhjet tuaja me Atdheun, Bulqizën?

Pergjigje- Kur më pyet dikush për familjen, nuk mund të rri pa kujtuar ata që ndiej me zemër që janë fëmijet e mi, prindërit, vëllezër e motra, bashkëshortja, kushërinjtë dhe kurshërirat pasi i dua shumë dhe jemi shumë të lidhur. Por nënkuptimi i pyetjes veçon dy djemtë e mi, Gjergjin 5 vjeç, Arianitin 9 muajsh dhe bashkëshorten time Bruna. Nuk mund të rri pa përmendur dy prindërit e mi që i dua shumë dhe ndihem obligues pasi më kanë rritur dhe mbajtur merakun gjithmonë sado i fortë dhe i vjetër unë bëhem në jete, ata vazhdojne te kene merakun e prindit.

-Faleminderit i nderuar Ismail për bashkëbisedimin tonë.

-Faleminderit juve znj.Kozeta, gazetave, medieve dhe gjithë shqiptarëve kudo që janë.Pa respektin e tyre dhe emrin “Shqiptar” nuk isha sot ky që jam. Shfrytëzoj rastin t’ju uroj e kujtoj bashkatdhetarëve të mi se: “Sporti është jetë, shëndet, vlerë, bashkim dhe mirësi për njeriun!

1 tetor, 2015

Staten Island, New York