Kujtese – Page 3 – Dielli

Homazh për të rënët e lirisë

February 7, 2018 by dgreca

Mehmet Babani- 70 vjet më parë/

Nga Reshat Kripa/

Më 25 janar 2006 Asamblea Parlamentare e KE-së, me 99 vota pro, 42 kundër dhe 12 abstenime, miratoi rezolutën Nr. 1481 (2006) “ Mbi nevojën për dënimin ndërkombëtarë të krimeve të rregjimeve komuniste “. Pro kësaj rezolute votoi edhe delegacioni parlamentar shqiptar. Dhe nuk mund të ishte ndryshe. Por, për një vend të tillë si Shqipëria, ku diktatura komuniste ekzekutoi mbi 6.000 persona, burgosi mbi 17.000 nga të cilet mbi 1000 ndërruan jetë në qelitë e burgjeve, dhe internoi mbi 22.000 familje ku humbën jetën mbi 10.000 burra, gra dhe fëmijë, është absurde të besosh se vendi ynë ka zbatuar vendimet e marra nga kjo asamble.

Ja si i përshkruan këto krime iniciuesi i rezolutës së mësipërme, suedezi Goran Linblad:“Një tipar i rëndësishëm i krimeve të komunizmit, ka qenë represioni i drejtpërdrejtë kundra gjithë njerëzve të pafajshëm, krimi i të cilëve ishte vetëm prania në këtë kategori. Në këtë mënyrë, në emër të ideologjisë, rregjimet kanë vrarë dhjetra milionë kulakë, fisnikë, borgjezë dhe grupe të tjera.“

Ky tmerr ndodhte në shekullin e njëzetë, në “Shekullin e Megavdekjes“ , siç do ta quante Zbigniev Brzhezhinski në librin e tij “Jashtë kontrollit“ botuar në vitin 1993. Në librin e mësipërm paraqet shifrat e viktimave civile të shkaktuara gjatë shekullit të kaluar.Sipas këtij libri, Lufta e Parë Botërore shkaktoi 13 milion viktima, ajo e dyta 35 milion, ndërsa holokausti komunist 65 milion njerëz., shifër kjo që, sipas të dhënave të fundit të Organizatës së Kombëve të Bashkuara, arrin në gati 100.000.000 vetë Vini veshin. Ndërsa në të dy luftrat botërore u zhdukën 48 milion njerëz, gjatë periudhës së sundimit komunist kjo shifër arriti dyfishin e të dy luftrave.. Dhe, ç’është më e rëndësishmja, këto vrasje kryheshin në periudhë paqeje, me gjakftohtësi dhe cinizëm, me ndërgjegje të plotë prej sadisti, vetëm e vetëm se dikush mendonte ndryshe nga sundimtari.

Të flasësh për genocidin komunist të ushtruar nëpër burgje dhe kampe, është njëlloj sikur të përshkruash tmerret e ferrit. Pyetini ata që kanë mundur të shpëtojnë gjallë nga këto tmerre dhe do të mësoni ngjarje të padëgjuara ndonjëherë, të pakonceptuara për një mendje të shëndoshë. Do të mësoni për burgje dhe kampe të krijuara posaçërisht për shfarrosjen e njerëzve, për tortura të lemerishme të ushtruara mbi nacionalistë të shquar dhe intelektualë demokratë që jetën e tyre ia kushtuan atdheut.Lufta kishte mbaruar. Krismat e armëve kishin pushuar. Por jo gjuetia e njerëzve. Ajo vazhdonte me gjithë egërsinë e saj. Viktima të kësaj në rradhë të parë ishin mendjet më të ndritura të vendit, intelektualët më të shquar të kohës, të diplomuar në universitetet më në zë të kohës së atëhershme. Dhe tragjedia e këtyre njerëzve të shquar ishte se gjykoheshin nga njerëz inkopetentë, që ishin të aftë vetëm për krime dhe jo për drejtësi. Kështu jo në pak raste teneqexhiu gjykonte mjekun apo avokatin, nallbani profesorin apo shkrimtarin, kovaçi inxhinierin apo klerikun e nderuar. Një gjë e tillë ndodhte në të gjitha qytetet e vendit.

Turma injorantësh endeshin rrugëve të qytetit, plot urrejtje për bashkatdhetarët e tyre, të etur për gjak të pafajshmish. Një luftë e re kishte filluar, lufta kundër çdo shenje të nacionalizmit shqiptar. Pothuajse në çdo qytet zhvilloheshin gjyqe speciale. Vendimet ishin monstruoze. Me dhjetra të pushkatuar. Me qindra të dënuar me dënime të rënda. Me mijra të internuar në kampet e çfarrosjes. Shoqëria shqiptare ishte ndarë në dy kampe armike, në proletarë që duhej të sundonin dhe në borgjezë që duhej të çfarroseshin.

Studiuesi i njohur Giovani Sartori në studimin e tij “Edhe një herë për teorinë e demokracisë“, botuar në vitin 1987, shkruan:”Njerëzit që kurrë nuk e kanë njohur diktaturën dhe tiraninë e kanë të lehtë të jepen pas retorikës për lirinë duke harruar fare realitetitn e thjeshtë dhe të tmerrshëm të shtypjes së njimendtë atje ku ekziston përnjimend“.

Sot, në emër të lirisë, flasin dhe rrahin gjoksin, më tepër se kushdo tjetër, pikërisht ata që e ndihmuan sistemin totalitar të qëndronte në këmbë për një periudhë aq të gjatë. Këta korba të zinj janë pikërisht ata që nuk e kanë ndjerrë kurrë mbi shpatullat e tyre peshën e rëndë të diktaturës. Janë ata që nuk kanë provuar kurrë çdo të thotë të humbasësh një familje të tërë, në holokaustin më të egër që ka parë bota

Dëgjoj faqet e shtypit të përditshëm nëpër organet televizive dhe nuk shoh asnjë lajm, sikurse edhe shumë herë të tjera, mbi një masakër të zhvilluar në qytetin e Korçës më 4 shkurt 1948. Duket sikur autorët e këtyre krimeve apo pinjollët e tyre përpiqen t’i kalojnë në heshtje këto krime monstruoze deri sa të harrohen. Por ne nuk harrojmë. Ne do t’i kujtomë vazhdimisht ato mendje të ndritura, madje do t’ua lemë trashëgim edhe bijve tanë që të njihen me historinë e vërtetë të këtij vendi.

Le të hyjmë në ngjarjet për të cilat bëhet fjalë.

Pas goditjes që iu bë të ashtuquajturit “Grupi i Deputetëve“, një raprezalje e tmerrshme nisi në të gjithë Shqipërinë, që nga Shkodra deri në Vlorë dhe që nga Tirana në Korçë duke përdorur të njejtin skenar të së ashtuquajturës lidhje të elitave kundërevolucionare me grupin e cituar më lartë, gjoja për të rrëzuar pushtetin popullor. Një numër i madh pushkatimesh apo dënimesh me afate të gjata burgu deri në burgim të pëtjetshëm zhvilloheshin në të gjithë vendin

Po cilët ishin të ashtuquajturit kundërevolucionar të grupit Korçës?

Qazim Frashëri, një pinjoll i familjes së madhe të frashërllinjve, vëllai i Faslli Frashërit që kishte udhëhequr demostratat antifashiste në Korçë. Ishte një intektual i shquar dhe një patriot i vërtetë.

Bexhet Frashëri edhe ky një pinjoll tjetër i asaj familje edhe ai gjithashtu intelektual i njohur.

Mehmet Rushan Babani, noter në qytetin e Korçës. Kishte përfunduar studimet e larta juridike në Stamboll. Pjesëtar i revolucionit xhonturk në vitin 1908. U rezistoi me armë në dorë andartëve grekë që, si hakmarrje, i dogjën shtëpinë në Baban në vitin 1914. Mori pjesë në drejtimin e Republikës Autonome të Korçës në vitet 1916-1918. Më vonë, i zhgënjyer nga politka në Ballkan, ishte tërhequr duke u kthyer në profesionin e tij. Gjatë Luftës së Dytë Botërore nuk mund të rinte sehirxhi por u përfshi në vorbullën e ngjarjeve. Nuk mund të shkëputej nga ndjenjat atdhetare por filloi të ushtronte ndikimin e vetë në dobi të unitetit kombëtar. Ishte koha kur forcat balliste bashkëpunonin me ato të Frontit Nacionalçlirimtar. Ishte ndërmjetës për sigurimin dhe bashkëpunimin ndërmjet çetës komuniste të komanduar nga Fuat Babani dhe asaj balliste me në krye Safet Butkën. Kjo vërtetohet edhe me faktin se një pjestar i familjes së tij, Sedat Babani, që rezulton dëshmor partizan, u vra në rrethana të dyshimta në betejën për çlirimin e Krujës. Në kohën që me vdekje me pushkatim dënohej Mehmet Babani në Korçë, njëri nga djemtë e tij, Fiqiret Babani, ishte mjek ushtarak, shef i shëndetësisë së divizionit të Gjirokastrës.

Faik Rushan Babani, vëllai i Mehmetit, edhe ky jurist studiuar në Stamboll. Kishte marrë

pjesë, bashkë me të vëllanë, në revolucionin e xhonturqve dhe në ngjarjet e vitit 1914 kundër andartëve grekë. Pjesëmarrës i lëvizjes së Fan Nolit dhe më vonë, pas amnistisësë së shpallur nga mbreti Zog, kthehet në Shqipëri dhe përfshihet në administratën shtetërore.

Nafiz Babani (Mero), nip i Mehmetit dhe Faikut (djali i kushëririrt të tyre) kishte mbaruar akademinë ushtarake të Modenës në Itali. Më 7 prill 1939 ishte komandant dhe udhëheqës i luftëtarëve që mbronin qytetin e Sarandës.. Pas pushtimit fashist u largua jashtë shtetit. Në atë periudhë mbreti Zog u bëri thirrje gjithë ushtarakëve të larguar nga atdheu të ktheheshin në Shqipëri për të mos lejuar që xhandërmaria kombëtare të binte në duart e italianëve. Kësaj thirrje iu bashkua edhe Nafizi. Gjatë luftës italo-greke, duke qenë ne krye të një batalioni shqiptar nxiste dhe ndihmonte shumë ushtarë që të dezertonin nga rradhët e ushtrisë dhe të ktheheshin në vendet e tyre. Qëndrimin e tij në atë detyrë e justifikonte me qëndrimin besnik të betimit që kishte bërë si ushtarak. Pas vitit 1944 u tërhoq nga karriera ushtarake dhe u kthye për të jetuar në Progër të Korçës.

Qani Sulejman Vinçani, avokat, dikur protagonist në ngjarjet e Republikës së Korçës në mitingun e fundit të zhvilluar në vitn 1920. Ishte kunati i Mehmetit dhe Faikut. Ka qenë deputet opozitar në parlamentin e mbretërisë së Zogut. Dy djemtë e tij, Vandush dhe Valter Vinçani kanë qenë aktivistë të lëvizjes nacionalçlirimtare. Në kohën që Qaniu dënohej, i biri Vandushi vazhdonte të ishte në organet drejtuese të Partisë Komuniste Shqiptare dhe vetëm pas ngjarjeve të Konferencës së Tiranës në vitin 1956 u dënua.

Fadil Garo, tregëtar në Korçë, një person i afërt me familjen Babani.

Nexhip Lamçe, një fermer i zakonshëm nga Starova e Pogradecit.

Këta dhe disa të tjerë nga Devolli i Korçës ishin protagonistët e kësaj tragjedie të madhe.

Arrestimet e të mësipërmve filluan më datën 17 maj 1947 dhe përfunduan në fund të muajit korrik të atij viti. . Më datën 22 nëntor 1947 u dha vendimi i gjyqit të tyre. Gjyqi i zhvillua nga një bandë terroriste dhe e pashkolluar e përbërë prej Bexhet Memës, Agush Gjergjevicës dhe Loni Dimoshit, asistuar nga një kapter, Shaban Pogradeci dhe me prokuror Aranit Çelën.

Akuzat ishin fare qesharake. Ndërmjet të tjerave përmenden gjoja marrja e të hollave nga jashtë shtetit për t’i përdorur për përgatitjen e kryengritjes dhe se gjoja paskan dhënë të holla edhe nga xhepet e tyre për t’ia arritur këtij qëllimi. Akuza të tjera ishin terrorizmi dhe vrasjet që paskeshin bërë. Po kë kishin vrarë? Trupi gjykues nuk paraqiti asnjë emër pasi asnjë prej tyre nuk kishte vrarë.

Cili ishte vendimi i gjyqit?

Qazim Frashëri nuk arriti të dilte para gjyqit. Atë e kishin mbytur në tortura qysh në organet e sigurimit dhe kishin hapur fjalën se gjoja ishte vetëvrarë. Por me se?

Mehmet Babani, Fadil Garo, Nafiz Babani (Mero) dhe Nexhip Lamçe me vdekje me pushkatim

Të tjerët me burgime që fillonin nga 10 vjet deri në burgim të përjetshëm.

Vendimi u zbatua plot 70 vjet më parë më 4 shkurt 1948.

Për ironi të fatit një pasardhës i fisit Babani, i pyetur nga një ish-partizan për fatin e Nafiz Babanit (Meros), duke mos dashur që t’i thotë se e kishin pushkatuar i thotë:

Ka vdekur.

Dhe ish-partizani i hidhëruar i ishte përgjigjur:

E kam pasur komandant batalioni kur isha ushtar në luftën italo-greke. Ishte trim, i

zgjuar dhe na nxiste që të dezertonim. Vete nuk erdhi me ne pasi kishte bërë betimin ushtarak. E shihni sa e mirë është partia jonë? Atë njeri nuk e paska dënuar.

Fatkeqi nuk e dinte se si kishin rrjedhur ngjarjet dhe indoktrinimi e bënte të besonte në drejtësinë e një partie kriminale dhe kriminelëve që i shërbenin asaj me nje bindje prej skllavi.

Kanë kaluar 70 vjet nga ngjarja e mësipërme. Nuk kam degjuar asnjë President të Republikës të nderojë veprën e tyre të pavdekshme me ndonjë dekoratë, titull apo medalje. Me rastin e 100 vjetorit të krijimit të Krahinës Autonomike të Korçës, Këshilli i Qarkut në vitin 2016 i ka dhënë Mehmet Babanit titullin “Personalitet i shquar“ me motivacionin:

“Personalitet i Qarkut të Korçës, pjesëmarrës dhe aktivist në ngritjen e Krahinës Autonome të Korçës gjatë periudhës së funksionimit të saj (dhjetor 1916-shkurt 1018) dhe organizimin e administratës shqiptare“

Unë mendoj se kjo nuk është e mjaftueshme. Veprimtaria e tyre nuk i shërben vetëm Qarkut të Korçës por gjithë Shqipërisë, madje të gjithë kombit shqiptar. Ai dhe shokët e tij a nuk do të ishin në nderin e Presidentëve të Republikës të vlerësoheshin për aktivitetin e tyre kombëtar? Po të munden le të përgjigjen.

KUJTESË: 30 VJET PA EDITORIN E DIELLIT DR. ATHANAS GEGAJ

January 29, 2018 by dgreca

30 vjet të shkuara vdiq Dr. Athanas Gegaj. 28 janari është ditëvdekja e ish editorit të gazetës “Dielli”. Dr. Athanas Gegaj u lind me 3 Janar 1904 në Buxhë të Trieshit në Malësinë e Madhe, trojet shqiptare në Mal të Zi. Ai pat studiuar në Kolegjin Illyricum t’etnëve franceskan në Shkodër, ku kreu maturën 1927-28. Më 1931 studioi në Louvain në Belgjikë, ku u laurua në histori-filozofi. Posa u kthye në Shqipëri u shugurua frat. Dha mësim në kolegjin franceskan deri në pushtimin fashist të Shqipërisë. Për shkak të kundërshtimit të pushtimit, u internua në Itali. Që nga ai moment nuk i kthye më në Shqipëri. Më 1941 e barktisi petkun franceskan. Dr. Athanas Gegaj shërbeu si sekretar i Mbretit Zog në mërgim.Më 1962 erdhi në SHBA, ku u bë editor i gazetës Dielli, duke e kryer këtë detyrë për më shumë se 8 vjet.

Ndër veprat kryesore që shkroi Dr. Athanas Gegaj, është monografia “L’Albanie et l’invasion turque au XVe siècle” (Arbëria dhe pushtimi turk në shek. XV, Louvain – 1937), si dhe shumë artikuj të ndryshëm në shtypin françeskan të “Hyllit të Dritës”, dhe shumë shkrime, analiza, shkrime historike, editoriale në gazetën Dielli.

Ndërroi jetë me 28 janar të 1988 në Santa Monica, Los Angeles, California.

Me këtë rast po sjellim një intervistë që Dr. Athanas Gegaj, kur ishte editor I Diellit ia dha Zerit të Amerikës me rastin e 500 vjetorit të vdekjes se Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Intervista u botua për here të pare në gazetën Dielli pasi u trasmetua nga Zeri i Ameriës.(Dielli)

***

Intervistë e Zërit të Amerikës me historianin Athanas Gegaj për Heroin Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu me rastin 500 vetorit të Vdekjes së Heroit.

-Kjo intervistë u transmetua nga Zëri i Amerikës më 18 e 19 Janar të vitit 1968-

Zoti Gegaj, kur Fan Noli shkroi librin e tij mbi Skënderbeun më 1949, ai tha se vepra juaj frëngjisht mbi Skënderbeun ishte më e mbaruara që kishte parë dritën gjer në vitin 1949, si nga forma, nga lënda dhe nga baza dokumentare. Përsa kohë punuat për këtë vepër dhe kur e mbaruat?

I mbetem mirënjohës Peshkop Nolit për lavdërimin që shprehu për veprën time “L Albanie et l’invasion turque au XV-e siècle’ ose “Shqipëria dhe invazioni turk në shekullin e XV-të “At Noli ka qenë një njeri me kulturë të gjerë dhe ishte po në të njëjtën kohë një ekspert i çështjeve të historisë meskohore të Shqipërisë. At Noli gjeti në këtë vepër gjëra qe e interesuan si studioz kompetent të jetës dhe të veprave të Skënderbeut, prandaj si shqiptar i madh që ishte, ai cëmonte në kulm çdo gjë që ka te bëjë me historinë e popullit shqiptar dhe me lartësimin e tij si komb. Për sa i përket veprës time “Shqipëria dhe invazioni turk në të XV-tin shekull” kam punuar dendur dy vjet. Kërkimet e para i bëra në vitin 1935 dhe vazhdova në kërkime dhe në përgatitje të librit gjatë vitit 1936. Në dhjetor të këtij viti libri ishte gati për shtyp,por duke qenë thezë doktorale, m’u desht ta mbroj publikisht në një nga Aulat e Universitetit të Louvain,ku kisha kryer studimet e mia. Libri u gjet interesant dhe autoritetet e Universitetit aprovuan botimin e tij. Libri në fjalë u botua më 1937 në Louvain-Paris dhe një Shtëpi Botuese e Parisit u ngarkua për shpërndarjen dhe shitjen e tij.

Ku i bëtë kërkimet dhe,në qoftë se i mbani mënd, nën cilët profesorë?

Kërkimet e mia filluan në Paris për ca muaj, ku veçanërisht në “Bibliothèque Nationale” të qytetit gjeta shumë material të dorës së parë. Kurioziteti im u ngjallë veçanërisht kur për kombinacion, më ra në dorë një botim i të mirënjohurit profesor rumun, Constantin Marinesco, i shkruar frëngjisht: ”Alfonsi i V,mbreti i Aragonës e i Napolit dhe Shqipëria e Skënderbeut”, botuar në formë broshure nga Shkolla Rumune në Paris më 1923. Libër i vogël po, por një zbulesë për sa i përket historisë së Skënderbeut e relacioneve mes Shqipërisë dhe mbretërisë së Aragonës e të Napolit. Nga Parisi kalova në Napoli, në Romë, në Firence dhe në Venedik, duke u ndalua për ca kohë dhe në Milano. Në arshivat dhe në bibliotekat e këtyre qyteteve gjeta material të shumtë dhe fillova të përpiloi librin. Profesori im i mirënjohur,që e mbikqyri të tërë materialin më dha aprovimin e tij për botim,ky ishte Adoph De Mayer i Universitetit te Louvain.

Si filluat të interesoheni për të shkruar një libër mbi Skënderbeun?

Interesimi im për historinë e Skënderbeut është një gjë tipikisht shqiptare. Aj është heroi i kombit tonë dhe një fytyrë ndërkombëtare që zotëron në historinë e Europës në të XV shekull. Për më tepër Skënderbeu është ai personalitet që ka nderuar dhe nderon çdo kohë popullin shqiptar. Po interesimi im për historinë ë Skënderbeut fillon atëherë kur isha student në Shkodër, dhe veçanërisht kur arriti nga Amerika “Historia e Skënderbeut” botua në Boston nga At Noli me 1921 me anën e Organizatës Vatra. Ky libër entuziazmoi të tërë moshën e re shqiptare,sepse kishte meritën që jo vetëm se kishte shkrojtur në një gjuhë të bukur,por nga ana tjetër paraqiste heroin tonë në një dritë të re. Leximi i këtij libri më ka shoqëruar për shumë vjet e më në fund më shtyu të kërkoi gjëra të reja për rreth heroit tonë,për t’i paraqitur, edhe botës së jashtme Skënderbeun sipas nevojave të kritikës historike,duke ndarë në sa ishte e mundur fytyrën e tij gjigante nga legjendat.

Ç’ishin disa nga problemet që përballuat gjatë shkrimit të kësaj vepre?

Problemet që m’u paraqitën në përgatitjen e kësaj vepre qenë të shumta. Më së pari duhej që unë t’u zhveshja nga çdo simpati e ndjenjë personale. Historia në këtë rast lipsej të ishte një histori kritike, e bazuar mbi dokumente të kohës, mbi botime, me vlerë kritike që në çdo kohë janë bërë mbi Skënderbeun. E qe një problem i rënde, sepse Skënderbeu, si në çdo zemër shqiptare, ashtu edhe në mua, mbetej përherë hero i kombit, që gjësend nuk mund ta shndërrojë fytyrën e tij! Nga ana tjetër kërkova me çdo mjet të konfrontoj historinë e vërtetë me botime të panumërta mbi Skënderbeun. Këtu m’u desh të luftoj për të paraqitur një Skënderbe sipas thënieve historike; po në të njëjtën kohë kërkova, me çdo kusht me çdo mjet, që Skënderbeu të mbetej dhe aj, që na e paraqet legjenda ose më mirë kronika e kohës. Për këtë gjë luftova, por kërkova të mbetem objektiv në çdo rast.

Cilat janë disa nga gjërat e ra, që nuk diheshin më parë, dhe që i vutë në dukje ju në librin tuaj?

Në përgjithësi nuk ekzistonte një vepër kritike mbi Skënderbeun. Botimet kritike ishin marrë me ca probleme të historisë së Skënderbeut, dhe ato që u paraqiteshin si histori kritike, kishin mungesa te shumta nga çdo pikëpamje. Merita modeste e veprës time është koordinimi i të gjitha këtyre botimeve, duke i konfrontuar me dokumenta të kohës. Merita e kësaj vepre prandaj mbetet në ndarjen e legjendës nga historia dhe në udhëzimin e ri të një studimi kritik të jetës dhe të veprave te Skënderbeut. Për këtë gjë gurrat e arshivave dhe aktet zyrtare të kohës më udhëzuan të ndaj legjendën nga historia e vërtetë e Skënderbeut.

Ç’është rëndësia e këtyre zbulimeve?

Rëndësia e këtyre zbulimeve për rreth historisë se Skënderbeut është kryekreje në metodën e re e kritike që përdora për të paraqitur Skënderbeun në dritën e vërtetë të jetës se tij dhe të veprave të tija. Duke punuar në këtë mënyrë kërkova që Skënderbeu të mbetej aj që është. Dhe më vjen mirë të ju them se historia e Skënderbeut sa më kritike të jetë, aq më gjigante na paraqitet jeta e tij. Legjenda e lartësoi tepër, por historia e kritika, gjë që kërkova të realizoj me çdo mënyrë, nuk e vogëlsojnë fytyrën e tij si luftëtar, si strateg, si hero i një kohe dhe i një kombi.

Sipas mendimit tuaj, Zoti Gegaj, ç’kuptim ka, ose ç’kuptim duhet të ketë jeta e Skënderbeut për shqiptarët në kohe të sotme?

Jeta e veprat e Skënderbeut janë një shembull i pavdekshëm në gjiun e popullit shqiptar. Kujtimi i tij i drejtoi të gjitha luftërat e orvatjet për liri, që bëri populli shqiptar gjatë shekujve të robërisë deri në ditën e independencës së tij. Jeta dhe vepra e Skënderbeut janë të bazuara në bashkim të gjithë shqiptarëve. Si në kohëra të kaluara,ashtu edhe sot,jeta dhe veprat e Skënderbeut janë të bazuara mbi vëllazërim të gjithë shqiptarëve, mbi lirinë e vendit nga i huaji, mbi të drejtat e barabarta te çdo qytetari, mbi respektin e çdo shqiptari të ndershëm, dhe mbi ruajtjen e traditave tona, atë të besës, të burrërisë, të mikpritjes dhe të krenarisë kombëtare. Për më tepër Skënderbeu na mëson se shqiptari nuk do të kursejë gjësend për t’i ardhur në ndihmë një shqiptari tjetër dhe për të krijuar një atdhe të përbashkët shqiptar, ku secili të jetojë i lirë dhe të punojë për atë vend që na e lanë trashëgim të parët tonë. Ky vend është Shqipëria e Shqiptarëve,ku secili është zot në shtëpi të tij dhe kërkon të jetojë me dinjitet e në bashkim,ashtu siç na mësoi Skënderbeu. E ku na mësoi edhe një gjë tjetër: Shqipëria është e gjithë shqiptarëve. Këta do ta mbrojnë me çdo mjet e me çdo sakrificë për Atdheun e Shqiptarëve, dhe si vdiset për liri,pa u bë skllav i huaj, pa përulur karakterin burrëror të popullit shqiptar.

Cili është shkaku që Skënderbeu vonoi të kthehet në Shqipëri për të rrëmbyer Krujën dhe principatën e tij nga duart e turqve?

Shkaku kryesor që Skënderbeu vonoi të marrë në dorë drejtimin e rezistencës shqiptare, qytetin e Krujës dhe principatën e atit të tij është njohuria e thellë e fuqisë Otomane. Për më tepër ai, nuk shihte një fuqi tjetër në Evropë,që te ishte gati të përballej me ushtritë e sulltanëve, që po marshonin ngadhënjyese në të gjitha anët. Shqipëria ishte ndarë në principata, pothuajse të gjitha nën influencën e huaj, turke ose veneciane. Kishte për më tepër parasysh historinë e atit të tij, që nuk pati përkrahje, dhe sa herë ngriti krye, qe përulë nga ushtria e sulltanëve. Me gjithë këta Skënderbeu ishte në kontakt me princat shqiptarë dhe ëndërronte të kthej sa më parë në Shqipëri për të drejtuar rezistencën shqiptare. Kur pa se një fuqi e re, Hungaria po luftonte në brigje të Danubit, atëherë Skënderbeu gjeti kohen e volitshme,u kthye në Shqipëri dhe organizoi vendin për të përballuar fuqinë Otomane. Deçizioni i Skënderbeut të kthehet në Shqipëri dhe të organizojë vendin kundër fuqisë otomane është një nga deçizionet më me pergjegjësi të historisë. Vetëm një Skënderbe mund të merrte një deçision të atillë!E për këtë gjë,ai është i madh dhe i pavdekshëm në historinë e popujve.

Cilët kanë qenë faktorët që Skënderbeu, me një fuqi të vogël mundi të bëjë ballë forcave të mëdha e të armatosura gjer në dhëmbë të sulltanëve të Turqisë?

Faktorët kryesorë që Skënderbeu me një ushtri te vogël mund t’u bëjë ballë forcave të armatosura të Sulltanëve të Turqisë, sipas mejtimit tim, janë këto: Skënderbeu ishte strateg i përsosur, një komandant, që nuk dinte çka është frika, një njohës i vendit dhe i zakoneve shqiptare; dhe për më tepër Skënderbeu nuk e la kurrë armikun që t’i imponojë planet e tija në luftë. Fuqitë shqiptare Skënderbeu i ndante sipas nevojave të rasteve; ky linte përherë një rezervë dhe shtegun të hapur, që të mos rrethohej nga armiku. Më tepër Skënderbeu qe ai që e sulmonte armikun duke i dhënë ushtrisë së tij një shembull që ka mbetur një traditë burrërie shqiptare. Ai përballonte vdekjen si një ushtar i thjeshtë. Ku ishte rreziku më i madh aty ishte Skënderbeu. E nuk kishte ushtar shqiptar që të mos kërkonte të bëjë atë gjë që bënte Skënderbeu! Më në fund Skënderbeu dhe kapedanët e ushtarët e tij luftonin për liri. Ai dhe ushtarët e tij e dinin se nuk u mbetej tjetër veçse vdekjes ose lirisë. Për këtë gjë Skënderbeu e trimat shqiptarë shkruan epopenë shqiptare të shekullit të XV. Kjo është epopeja më e bukur e çdo kohe.

Skënderbeu bashkë me mbrojtjen e Shqipërisë mbrojti edhe Krishterimin dhe qytetërimin e Evropës nga sulmet e turqve. Pra përse disa vende të Europës, sidomos Venediku nuk i dhanë përkrahjen e duhur?

Nuk ka dyshim se Skënderbeu mbrojti qytetërimin europian dhe ua theu hovin fuqive otomane që ishin gati të marshojnë në Itali dhe në Europën qendrore. Skënderbeu pati ndihma nga Alfonsi i V i Aragonës dhe i Napolit, si dhe nga papët e Romës që e kishin kuptuar mirë rrezikun otoman. Sa për Venedik, sadoqë ishte një fuqi e madhe detare kjo për shkaqe tregtare kërkonte të mbante marrëdhënie të mira me Turqinë; dhe ishte rivale e mbretit të Aragonës e të Napolit. Më vonë më 1463 e kuptoi rrezikun dhe përkrahi Skënderbeun, por qe tepër vonë.

Pas “Lidhjes së Kapedanëve” që u bë në Lezhë, e cila e vuri në krye Skënderbeun, çfarë formasg administrative u shtuan asi kohe në Shqipëri?

Sipas Lidhjes së Lezhës, Skënderbeu mbetej kryekomandant i forcave shqiptare. Dalë nga dalë të gjithë i bashkoi për rreth vetes së tij, duke u lënë liri në administrimin e principatave të tyre. Këto principata ishin shumë të kufizuara e shpesh te okupuara nga turqit ose nga Venediku. Secila principatë i jepte Skënderbeut përkrahjen me ushtarë, por shpenzimet e luftës i përballonte Skënderbeu, shpesh herë i ndihmuar nga Mbreti Alfons, papët e Romës, nga Raguza dhe nga të ardhurat e kripës. Më vonë pati përkrahje dhe nga Venediku. Forma administrative në Shqipëri në këtë kohë ishte ajo që zotëronte në Europë, duke mos harruar se deri qyteti i Krujës ishte qytet i lirë, prandaj forma administrative u mbështet në ligjet e vendit.

Sipas mendimit tuaj, çfarë drejtimi do të kishte marrë fati i Shqipërisë sikur Skënderbeu të kishte jetuar më gjatë?

Po të kishte jetuar më gjatë Skënderbeu, sadoqë ishte i shtytur në moshë, fatet e Shqipërisë do të ndryshonin. Ai më 1463 bëri një marrëveshje me Republikën e Venedikut, i siguroi Shqipërisë përkrahjen e saj dhe ai vetë qe emëruar komandant suprem i ushtrive shqiptare-veneciane. Për më tepër Skënderbeu do të kishte kohë të udhëzojë djalin e tij Gjonin, kështu që rezistenca shqiptare e përkrahur nga tjera fuqi europiane,do të mund t’i siguronte Shqipërisë lirinë dhe indipendencën; këtë gjë e meritonte dhe ca fuqi të kohës kishin filluar ta kuptojnë rëndësinë strategjike të Shqipërisë.

Dhe qysh prej kohës që është botuar vepra juaj dhe ajo e Fan Nolit mbi Skënderbeun, a kanë dalë në shesh dokumenta të tjera që nuk diheshin më parë rreth jetës dhe luftërave të Skënderbeut?

Studimet përmbi jetën dhe veprat e Skënderbeut nga koha e botimit të veprës time e pastaj kanë vazhduar. Më së pari është vazhdimi i botimit të Acta Albania dhe Acta Albanie Veneta; këto të fundit përgatitur nga Qendra e Studimeve Shqiptare të Italisë. Dhe At Valentini është duke botuar “Studi Veneti” te ”Fondazionit Cini”, që kanë të bëjnë me historinë shqiptare gjatë shekujve XIV-XV. 500-vjetori i vdekjes së Skënderbeut nga shume pikëpamje shpresoj të jetë deçisive përsa i përket epokës së Fatosit tonë kombëtar.

***

Shënim

Shënojmë se 500-vjetori i vdekjes së Skënderbeut u kujtua me nderime të mëdha në Kosovë dhe në të gjitha viset shqiptare në ish-Jugosllavi. Në këtë përvjetor historik në Prishtinë u organizua një simpozium ndërkombëtar për jetën dhe veprën e heroit tonë kombëtar, ku u shquan historianët nga Shqipëria ne krye me Profesor Aleks Buda. Ky akademik i përmendur në kumtesën e tij për Skënderbeun citoi vazhdimisht Barletin, Nolin dhe Gegaj. Kjo ishte ngjarja më e madhe kulturore që kishte përjetuar Kosova deri atëherë. Profesorët nga Shqipëria sollën ne Prishtinë filmin “Skënderbeu” dhe disa relike te tij. Një natë para se të fillonte simpoziumi në teatrin e Prishtinës u dha një shfaqje teatrale për Skënderbeun. Rolin e heroit tonë kombëtar e luajti për mrekulli Hasan Salaj. Në oborrin e fakultetit bashkë me disa studentë tjerë biseduam me profesorët nga Shqipëria. Ishin shumë të përzemërt, sidomos Aleks Buda. Vlen për t’u shënuar se intervista e Dr. Athanas Gegaj dhënë Zërit të Amerikës u dëgjua në atë kohë me shumë vëmendje sidomos nga familjaret e tij në Malësi të Madhe në Mal te Zi. Trieshi qe është vendlindja e Dr.Athanas Gegaj e nderoi heroin tonë kombëtar në mënyrë të posaçme me rastin e 500-vjetorit të vdekjes, duke i dhënë shkollës tetëvjeçare emrin Gjergj Kastriot-Skënderbeu që e mban me guxim e respekt për gati një gjysmë shekulli, pavarësisht kërcënimeve të ndryshme. Kështu veproi edhe Ostrosi i Krajës në Mal të Zi, mbasi edhe ata para një gjysmë shekulli e pagëzuan shkollën e tyre Gjergj Kastriot-Skënderbeu. 500-vjetori i vdekjes së Kastriotit solli një ringjallje të vërtetë kombëtare në trojet tona te pushtuara nga sllavët e Ballkanit. //Gjekë Gjonlekaj

KUJTESE-Profesor Anton Çetta, plaku i urte i Kombit

January 8, 2018 by dgreca

Me rastin e 98 vjetorit te lindje se ketij burri te rralle te kombit tone (3 janar 1920 – 4 nentor 1995)/

1Anton Cetaok.jpg

Nga Sadil ELSHANI- Filadelfia/

Keto dite vertet te ftohta janari mendja me shkon te femijeri dhe rinia ime ne vendlindje, kur ne kete kohe te vitit mblidheshin burrat neper odat shqiptare dhe bisedonin, tregonin historira, pleqnonin, por edhe argetoheshin me mesele, anekdota, hajgare (shaka, mahi). Me odat lidhet edhe burreria, mençuria, filozofia, pasuria shpirterore e kombit tone. Kur flasim per pasurine shpirterore te popullit tone, mendja me shkon te profesor Anton Çetta, mbledhesi dhe kujdestari i perkushtuar i kesaj pasurie, folklorit tone. Po te ishte gjalle profesori, keto dite do ta festonte 98 vjetorin e lindjes. Ai nuk eshte me ne mesin tone fizikisht, por ja qe ne e kujtojme me respekt e dashuri.

Emrin e Anton Çettes e kam degjuar qysh ne moshe te re, kur kam qene ne bankat e shkolles fillore, sepse ne librat e leximit kishim ndonje vjershe apo perralle te shkruar nga ai. Kisha lexuar librin e tij per femije, “Ne prehen te gjyshes” (Prishtine, 1956). Ai ishte bere nje emer i dashur per ne, vjershat e tij ishin te drejtperdrejta, te rrjedehshme, te kuptueshme e keshilledhenese, nxisnin kurreshtjen e femijve, ngacmonin dhe zgjeronin fantazine e tyre. Ende me kane mbetur ne kujtese disa vargje nga vjersha “Marsi”:

Marsi, marsi mueji i trete

I çuditshem me t’vertete.

Nder dite t’para me stuhi,

Bore e akull, ere e shi.”

Ne janar te vitit 1974, si nxenes i gjimnazit, m’u dha rasti qe te merrja pjese ne nje seminar per teatrot amatore qe u organizua ne Brezovice (komuna e Ferizajt, Kosove). Ne ne gjimnazin e Suharekes kishim nje grup dramatik mjaft aktiv qe udhehiqej nga profesori yne i gjuhes shqipe, Ramadan Shala. Nje nga ligjeruesit e ketij seminari ishte edhe profesor Anton Çetta. Per mua si nje i ri nga Suhareka, qe emrin e tij e kisha degjuar qush si femije, takimi me profesorin ishte nje ndodhi e papershkrueshme. Ate qe emrin ia kisha pare neper libra, tani po e shihja te gjalle dhe po bisedoja me te. Qe ne fillim me beri pershtypje ajo thjeshtesia e tij, komunikimi i afert e shume i perzemert, tamam si nje plak i urte i perrallave, tregimeve te moçme shqiptare. Profesori rrezatonte urtesi e miresi njerezore. Por ajo qe me beri me teper pershtypje ishte menyra sesi fliste, shqiptimi i fjaleve, qe ishte ndryshe nga e folmja jone ne Kosove. Fliste siç flitej ne Shqiperi, nje shqipe te bute, duke shqiptuar bukur q-ne dhe gj-ne. Prandaj, edhe ligjeratat e tij kishin te benin me shqiptimin e drejte te fjaleve, menyren e shprehjes (diksionin) ne skene. Atehere une nuk e kam ditur se profesori kishte jetuar ne Shqiperi dhe atje kishte kryer shkollen e mesme. Ato dite te atij janari te larget, ne shoqerine e profesorit te nderuar, do te mbeten ne kujtesen time si çastet me te bukura te jetes sime. Une dija diçka per profesorin qe ishte mbledhes i perkushtuar i folklorit dhe qe punonte ne Institutin Albanologjik te Prishtines. Tjera te dhena per jeten e profesorit nuk kemi patur.

Profesor Anton Cetta ishte shkrimtar, profesor i letersise e folklorit, atdhetar, mbledhes i perkushtuar i folklorit. Lindi ne Gjakove me 3 janar te vitit 1920. Shkollen fillore e mbaroi ne Prizren, ndersa te mesmen ne Tirane, Korçe e Milano. Studimet per gjuhe dhe kulture romane i mbaroi me 1950 ne Universitetin e Beogradit, ku deri ne vitin 1960 punoi si asistent ne Katedren e Gjuhes Shqipe. Nga viti 1960 gjer ne vitin 1968 ka ligjeruar lendet: letersi e vjeter shqiptare, histori e letersise dhe gjuhe latine ne Universitetin e Prishtines. Nga viti 1968 Anton Çetta ka qene udheheqes i Departamentit te Folklorit ne Institutin Albanologjik te Prishtines. Siç u permend me lart, ne vitin 1956 botoi librin per femije, “Ne prehen te gjushes”. Eshte autor i disa teksteve shkollore dhe autor e bashkautor i dhjetera veprave me materiale folklorike: perralla, kenge kreshnike, balada, kenge e tregime popullore, anekdota, fjale te urta, etj. Keto visare te popullit tone ai si nje blete shqiptare i kishte mbledhur neper te gjitha trevat shqiptare, fshat me fshat, ode me ode. Ne seminarin kushtuar 500 vjetorit te vdekjes se Skenderbeut qe u mbajt ne Tirane ne vitin 1968, mori pjese edhe profesor Çetta me kumtesen: “Fytyra e Skenderbeut ne traditen popullore”.

Ne nentor te vitit 1977, ne kremtimin e 20 vjetorit te themelimit te shoqates se studenteve shqiptare qe studionin ne Universitetin e Beogradit, “Perpjekja”, mori pjese edhe profesor Antoni dhe na tregoi se ishte pikerisht ai qe e kishte pagezuar shoqaten me kete emer. Ai i kishte ndihmuar studentet shqiptare per ta themeluar shoqaten dhe kishte qene i pranishem ne mbledhjen themeluese te shoqates. Edhe ne kete takim festiv ai na porositi qe te studionim me zell, t’i kryenim studimet, t’i ndihmonim popullit tone, sepse Kosova per nje kohe te gjate do te kete nevoje per eksperte te te gjitha profileve.

Profesor Antoni se bashku me Esad Mekulin, Mark Krasniqin, Hivzi Sulejmanin, Idriz Ajetin, Kadri Halimin, Skender Rizajn e disa te tjere perbenin brezin e pare, brezin e arte te intelektualeve shqiptare te Kosoves qe e barten barren me te rende per ta arsimuar, edukuar, emancipuar popullin e Kosoves, duke u bere keshtu edhe bartes te zhvillimeve te jetes kulturore, artistike e shkencore te Kosoves. Anton Çetta ishte misherim i intelektualit te angazhuar, me ndergjegje te larte kombetare e shoqerore, i brumosur me ndjenja e vetedije atdhetare, i shqetesuar per fatet e popullit te vet. Kur shqiptaret e Kosoves po kercenoheshin, po ballafaqoheshin me regjimin çnjerezor te Millosheviqit, i cili kishte aktivizuar tere makinerine e tij shkaterruese, vdekjepruese, edhe shqiptaret kishin filluar te zgjoheshin, t’i aktivizonin mekanizmat mbrojtes: t’i linin armiqesite ne mes vete anash, te bashkoheshin, te lidhnin besen. Ne krye te levizjes per pajtimin e gjaqeve qendronte profesor Antoni, si nje njeri qe e gezonte autoritetin dhe perkrahjen e popullit, si njohes i shkelqyer i traditave tona, i shquar per gojetarine, urtesine e tij. Profesor Çetta qe kishte bredhur ne te gjitha viset shqiptare dhe kishte vjelur pasurine shpirterore te popullit tone, kishte ndenjur neper oda me burrat me te mençur te kohes, tani po e zbatonte ne jete ate pervoje, ato aftesi per te ndare pleqni, per te folur fjalen e duhur ne çastin e duhur. Ne vendin e duhur. Edhe pse ne ate kohe, vitet e 90-ta te shekullit te kaluar, profesori ishte 70 vjeç, ai me energjine e tij prej nje djali te ri nuk pushoi kurre ne misionin e tij fisnik, deri sa arriti t’i pajtoje mbi 1000 gjaqe e mbi 600 plagosje. Kush mund t’i harroje ato pamje, skena teper prekese te Verrat e Llukes?! Ata qe ishin ne gjakesi, gjakun ia falnin profesor Antonit e pastaj gjakesit. Ky ishte autoriteti qe gezonte plaku yne i urte, profesor Antoni. “Gjithçka ka kufi, por jo ajo qe duhet te bejme per atdheun” – thoshte profesor Antoni.

I tille ishte profesor Antoni mungesen e te cilit po e ndiejme edhe sot. Edhe sot kombi yne ka nevoje per njerez te urte si profesor Antoni, qe te luajne rolin e nje pajtuesi kombetar, njerez qe u shkon fjala, qe i degjon dikush, qe jane te paanshem, qe me personalitetin e tyre e bejne dike qe te ulin koken, te skuqen para tyre. Eshte shume deshperuese qe nje grup punonjesish te Institutit Albanologjik te Prishtines, disa ndoshta edhe studente te profesor Antonit, po e pengojne vendosjen e permendores se profesorit para ketij Instituti. Ne kemi nevoje qe keta njerez te medhenj t’i kemi ne mesin tone edhe ne bronz, qe kur te kalojne femijet prane t’i pyesin prinderit e tyre: “Kush eshte ky xhaxhi?” Po ashtu, profesori dy here u refuzua qe te pranohej ne Akademine e Shkencave dhe Arteve te Kosoves. E kush e meritonte kete me shume se profesor Antoni?! Por kjo nuk e shqetesonte fare profesor Antonin.

Profesor Anton Çetta sot eshte ulur kembekryq ne krye te vendit ne Akademine e Shqiptarizmit, shqiptaret ia kane ngritur permendoren ne zemrat e tyre. Do ta kujtojme e nderojme gjithmone plakun e urte te kombit tone!

Philadelphia, janar 2018

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

KUJTESE PER ATA QE E DUAN SHQIPERINE DHE POPULLIN SHQIPTAR

November 29, 2017 by dgreca

Nga LORO STAJKA/Pavaresine Ismail Qemali e ka shpall ne 1912 dhe Bota e ka njoft , por pavaresi dhe liri per popullin shqiptar nuk ka. Identiteti kombetar po shkaterrohet, , kerkasat per emigracion sa vijne dhe rriten. E keqja nuk eshte droga ajo eshte pasoje. E keqja jane drejtuesit dhe politikanet qe populli ju jep voten prej 1991 e deri sot , dhe ata po miratojne ligje qe kane mohuar pronen e trasheguar dhe detyrimin per te zbatuar kushtetuten. Dinjiteti , atdheu dhe liria per çdo njeri te lire eshte prona e trasheguar. Ajo mund te cenohet vetem per nevoja publike dhe kundrejte shperblimit . Anarkia postkomuniste e prones ka vendos shqiptaret kunder shqiptareve, ka shkaktuar mbi 8000 te vrare siç e ka raportuar vete kryeministri Edi Rama dhen ky numur asht ma i madh se pushkatimet me gjyq e pa gjyq qe beri diktatuara komuniste. Po presim nese Edi Rama qe sot e ka i vetem timonin, a do kete deshiren ta zbatoje kushtetuten apo do justifikoje dhe thelloje gabimet historike qe beri ne 1991 Ramiz Alia, Sali Berisha dhe Fatos Nano

KUJTESE PER KRIMET E KOMUNIZMIT

August 23, 2017 by dgreca

NE DITEN E KUJTESES EUROPIANE TE KRIMEVE TE KOMUNIZMIT/

29 Gjon kacaj

NGA GJON KAÇAJ*/

29 Fam miraka2

Ne Foto:- Familja Mirakaj kaloi 45 vjet në kampet e internimit/

Të përndjekurit politik të Shqipërisë, kanë një etalon përfaqësimi, Simon Mirakën. Shëndetpakët energjik, i vuajtur, tolerant, por gjithmonë i vendosur dhe plot besim se do ta fitojë betejën me kuçedrën e kuqe, falë guximit, ndershmërisë, intelektit e traditës familjare të një breznie e një geni të pastër me moralin e fisnikrisë, që s’arritën ta manipulojnë kurrë zullumqarët partiakë. Djaloshi 15 vjeçar, më i vogli i familjes Mirakaj, në internim i përgjigjej çdo 12 orë gardianit në apel: Këtu jam!Dhe kjo u përsërit për 45 vjet. Madje edhe në qershor të vitit 1989 atij ia përsëritën denimin edhe 5 vjecarin pasardhes-5 vite të tjera internim, packa se u mbeti vendimi në letër Komisionit të dëbim internimeve sepse u përmbys e theu qafën diktatura komuniste.

Po përse u dënua ky fëmijë, që u burrërua kampeve të internimit? Sepse dyshohej se 10 vite të shkuara, pra kur ishte vetëm 5 vjeç, kishte propoganduar për prishjen e marrdhënieve Sovjeto -Shqiptare, ndërkohë, që ato marrdhënie kishte kohë që ishin çare dhe propaganda e kuqe, dhe vetë antarët e komitetit Qendror dhe të byrosë politike i shanin botërisht.

Eh ! Ata “burrat” me pantallona të shkurtëra vuanin në kampet e internimeve në Gjazë, Plug, Çermë, Grabian, Savër, e Gradishtë të Lushnjes, dhe në mesin e tyre zgjidheshin e arrestoheshin, si të rrezikshëm, djemtë e nacionalizmit shqiptar.

Kur mendoj për ish të përndjekurit, ndalem dhe veçoj bashkvuejtsin Simon Mirakaj, gjithëmonë stabil e i pa manipulueshëm nga intrigantët politik që s’arriten ta triblojnë politikisht, mbase mund të shprehem lirshëm si ish koleg pune mbas viteve 1990 edhe si të vetem të pa infiltruar në drejtimin e institucioneve të përndjekurëve politik. Figura e tij më shëmbëllen si drangue në përballje me kulçedrën ashtu si e përshkruen Fishta në kangën e 16-të,Kulçedra.

Populli shqiptar duhet të mos harrojë, por të kujtojë krimet e komunizmit. Sa shqiptarë u vranë në kufi në kërkim të lirisë? Qeveria komuniste ngrinte edhe kurthe e mashtronte si Amnistia e vitit 1987, që gjoja u riktheu lirinë, por kjo ishte tjetër gënjeshtër mashtruse- kishin ngritë një kurth tjetër,-kishin prodhuar ne makinën e tyre të propogandës mashtruse një dekret special për ndalimin e vrasjeve në kufi duke e etikitue ikjen si kalim të paligjshëm të kufinit e jo tradhti Kombtare, duke parashikuar një dënim deri me 5000 lekë! Sa u mashtruan nga ky dekret?!

Té shumté ishin ata qé u besuan edhe… e pësuen. Kush ka pasë fatin të lexoi librin: “Unë vi nga Shkodra” shkruar nga shkodrani Luigj Çekaj me banim në Nju-Jork do t’më kuptojë lehtësisht përse shkrova diçka për nënat shami zeza.Ne ate liber gjene shume tragjedi qe u ndodhen nga kalimet ne kufi. Ngushllime të gjithë nënave që humbën djemët në kufi të tradhtuem nga dekreti për ndalimin e vrasjeve në kufi të firmosur nga d.v. Ramiz Alia.

Mbas amnistisë në vitin 1987,shtatë tiranës të liruem nga Spaçi e Qafë Bari udhtuen me tren nga Tirana në Elbasan dhe pastaj me autobusë në Prrenjas drejt kufinit në Rrajcë-Skenderbe me qëllim të kalonin kufirin nga piramida nr.40, të ndarë në dy grupe.

Kujtim Xhaja dhe Ilir Serjani të parët dhe pesë të tjerët mbasi do kalonin të parët,të cilin mbasi thyen klonin mbas mesnate duke u zvarris barkas e kame-dorë takuen pa dije telin ngjyrë bari të alarmit që sinjalizonte grupet e gatshme kufitare.

Njësiti i parë me qenin e kufinit ndaluen në errsirë Ilir Serianin .

Sapo i vunë tyten e automatikut të skuqun nga të shtënat në ajër i dhanë dy mundësi.

Do vdiste nga plumbat apo donte të vdiste nga qeni.

-E due vdekjen nga qeni,- thirri Iliri,me qellim që shokët të fitonin kohë për të shpëtue.

Përzieria e copave të mishit me zhelet e shkyeme të njoma me gjak shtonin ulurima me nji tërbim të paimagjinuar arrinin deri në qiell.

Kujtim Xhaja, i strukun në errësirë, me nji thikë të vogël lëshohet me dhimbje në shpirt mbi qenin, që hakrrohej mbi shokune tij të shtrirë për vdekje.Edhe atë e coptuen breshëritë pa i kursye plumbat.

Zëri i nënave ka mbetë i murosun në gjokset e sejcilës.Ato kanë përjetuar tek shuhej për jetë shpresa, se nji ditë do të baheshin fatlume.

Nga 15 Gushti 1989 deri me 16 Shtator 1990 në Shkodër dhe në Malësinë e Madhe po luhej tragjedia makabre e instaluar nga profesionistë me përvojë 45 vjeçare të sigurimsave të diktatorit të maskuar Ramiz Alia.

Si në të gjitha zonat kufitare të Shqiperisë, në bregun e Bunës ekzekutuen Dodë Franin 24 vjeç e Gjon Kumbullakun 26 Vjeç!

Kryefjala ishte çasti kur dy kufomat e coptuara u ekspozuen para materrnitetit në Shkodër sikur paralajmronin nënat se fëmijët që do lindni do të kenë këtë fat.

Tregojne se nga tmerri që u panë sytë, njëra nga nënat e humbi fëminë!

Ndue Narkaj 23 vjeç, mbasi kalon kufirin në Stare e qëllojnë me breshëri kufitarët,dhe mbasi e tërheqin kufomën nga andej kufinit e zhveshin dhe i heqin orën e dorës pastaj i vënë zjarrin pyllit duke djegë nje hektar dhe si humanistë, familjes i dorzojnë orën e dorës dhe xhaketë.

Mas dy vitesh nji km larg pyllit të djegur në mes dy shkëmbenjësh gjejnë të mbështjellë me plastikë gjysmën e kufomës së djegur, mbasi familjarët i kishin informue se djali i tyre jetonte në diasporë.

Po Pllumb Pllumbaj 19 vjeç i larguar nga internimi vritet në mes klonit dhe brezit të butë afër postës kufitare në Hot dhe mbahet tre ditë i lidhur me tela gjëmbash në nji pusete të hidrovori në ujë me urdhër të komandantit të postës kufitare,sot aktualisht shefi i emergjencave të Shqipërisë, ashtu si arriti në qeverisjen tjetër shefi i sigurisë në presidencë.

Sokol Veshti 21 vjeç mbasi e plagosin në tentativë për të kalu kufirin dorzohet, por e ekzekutojnë. Autori emërohet kryetar dege në vitin 2014! Sa pa Kujtesë jemi ne shqiptarët?!

Cili shtet i botës apo gjykatë mundë të barazojë viktimen me kriminelin.

Po në cilin shtet të botës krimineli lartësohet dhe viktima përçmohet?

Kjo nuk duhet të ndodhë në Shqipërin demokratike si aleate e Sh.B.A.-së,e inkuadruar në NATO,e me ngut për tu anëtarësue në Bashkimin Europian.

Jo, të paktën ndëgjoni zërin e poetit Havzi Nela. Nuke ndjeni rënkimin?:

Kur të mësoni se kam vdekë

Kurë të thoni”Ndjesë pasë,

A e dini se çfarë kam hjekë”

Unë poeti zemerzjarrtë…

…..Thoni, dritë ai kerkoi

E vetë dritë nuk pa me sy….

Ja çfarë përjetonte zëvends prokurori F.D malësori trim kur i uruem emërimin z.v. Prokuror i pergjithshëm:-E pranova emërimin me dhimbje ashtu si përjetova degradimin si k/ prokuror në Kukës,mbasi gjykuam dhe denuam me tetë vite heqje lirie poetin Havzi Nela.

Jam ndier i fyer kur i dhamë një denim të pa merituar, pa mbështetje ligjore.

Mbas analizës mujore më dhanë largimin dhe fletë emërimin zv/ komandant toge në postën kufitare në Pulaj të Velipojës.

S’më erdhi keq për zbritjen nga detyra, sa u indinjova mbasi u rigjykua poeti.

Denimi vdekje me litarë i nxituar……..

A thue prokurori në fjalë mbasi varja në litarë ishte publike dhe varrosja në nji shpatë mali i dhuroi kënaqsinë krytarit të gjykatës kushtetuese zotit Avdiu të firmosë çfuqizimin e ligjit për denime me vdekje ndonëse të detyruem nga nderkombtarët, a thue do tu rrëfen ndërkombtarëve gazetarët e gazetës “Koha Jonë” me të gjithë opozitarët që u bën thirrje të varfërve të djegin Shqiperinë për fajdet mbasi ata personalisht financuen të parët, duke tërheq mbas një muaj trefishi e shumës që kishin dorzu tek fajdet.

Ata sot janë të gjithë të pushtetshëm, kanë prona,gazeta, kanale televizivë etj….

Sot flitet për hapjen e dosjeve, të cilat dihet se janë manipuluar. Përse të hapen dosje të montueme fakirësh kur dosierët janë të montuar në pushtet.

*Autori është ish i bugosur politik, Ish Nënkryetar i të Burgosurve Politik të Shqipërisë,sot anëtar i degës së Vatrës në Detroit.