• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Akademia kushtuar dom Anton Kçirës nga Shoqata “Trojet e Arbrit”

August 2, 2018 by dgreca

 

2-Leonora-Laçi-250x274Nga Leonora Laçi/Sekretare e Përgjithshme e Shoqates Trojet e Arbrit, studiuese/1 akdemi1 Ish ambasad LaukaGjakovë, 1 gusht 2018- Në Sallen e Konferencave në Hotel Metropol-Gjakovë u mbajt akademia kushtuar dom Anton Kçira si dhe u promovua libri i dytë që i është kushtuar atij, organizatore ishte Shoqata I.Gj. Trojet e Arbrit, dhe ishte i treti organizim brenda pak ditesh që kjo shoqatë zhvilloi, pas Prizrenit dhe Lezhës i erdh radha Gjakovës2 akademi

Gjakoven po e vizitoja për herë të parë, është vendlindja e dom Anton Kçirës, vendi i heronjve real dhe atyre jo real. Pashë pak nga të gjitha; pak Shkodër, pak Prizren etj. 1 tomaTema bosht ishte- “Dom Anton Kçira Ambasador i shqiptareve ne SHBA”. Shoqata Trojet e Arbrit nen kryesine e Mrsc. Nue Oroshit dhe keshillit organizator, pa harruar dhe bashkthemeluesit prof.dr. Muhamet Shatri, e veprimtarin, sekretarin e Lidhjes se III Shqiptare te Prizrenit,kontribuesin, studiuesin Tome Mrijaj i ardhur nga ShBA.

Sesioni filloi me himnin kombëtar e u ndoq nga poema e Kapedan Markut e Ernest Koliqi, fjalen e hapjes e mbajti prof.dr. Muhamet Shatri, ku përshendeti mysafirët e  studiuesit si dhe z. Tomë Jakun nga ShBA, u ndal tek rendësia e ketij sesioni dhe bëri nje apel të hapur, citoj-“ Guxoj të them ketu perpara jush të nderuar pjesëmarres, se ato që mohojnë këto figura madhore kombetare e njerëzore, me vlera që rrezatojnë në mbarë boten, e kanë humbur rrugen e shqiptarisë. Ne duhet ta kemi të qartë se pa terësinë e të gjitha feve te popullit tonë, do të zhbehet edhe shqiptaria. Prandaj, duhet të luftojmë me ngulm që fara e keqe, sidomos ajo e perskajshmërisë islamike, të mos mbijë dhe të mos leshoj rrenjë në trojet etnike”.

Na nderuan me pjesëmarrjen e tyre perfaqësues të  klerit katolik si; Mons. Rrok Gjonlleshaj, Arqipeshkvi i Tivarit, mons. Zef Gashi, ipeshkv në pension, mons. Hilë Kabashi, ka qenë administrator i kishës katolik në Shqipërinë e Jugut, aktualisht në pension në Gjakovë, dom Nikë Ukgjini – studiues, famullitar i kishës së dom Ndre Mjeda, Kukel- Bushat, Shkoder etj. Patëm nderin të kishim dhe ish- ambasadorin e Shqipërisë në Kosovë z. Islam Lauka ku tha mes te tjerave:-“ Më vjen mire që i bëhet sesion dom Anton Kçirës në të gjallë të tij, ne kemi nevojë për orientues si dom Antoni, pasi sesione i janë bërë vetëm figurave madhore si: Nane Terezes, Ismail Kadares etj. Dhe kjo tregon rendësin e madhe të tij.

Ndërsa mons. Hilë Kabashi vuri theksin se:-“ Harresa është nje armik i madh dhe këto takime janë për tu mos harruar personi dhe vepra e tij”.

Ndërsa pader Nue Kajtazi famullitar i kishës së Gjakovës, tha:- Mirë se keni ardh në Gjakovë, Gjakova flet shqip dhe do te flas gjithmonë shqip, ndryshe nga qytete të tjera që po përzijnë gjuhë tjera, psh;Prizreni. Dom Antonin e njoh, ai është një figurë që duhet hulumtuar e ne shqiptarët kemi të mirat dhe të këqijat tona, brenda natës të shpallim shenjt, e brenda natës të shpallim djall, brenda natës të shpallim hero, e brenda natës të shpallim armik. Shqiptaret sot nuk ia dinë vlerën dom Antonit, por në të ardhmen kanë me qenë krenar për te”.

Keto ishin pak nga fjalet e mbajtura të mysafirëve.

Pastaj filloi pjesa shkencore ku pati rreth 20 kumtesa nga studiues të ndryshëm nga mbarë trojet etnike dhe diaspora si; dr. Besim Morina, Eugjen Merlika,Tome Mrijaj, Pjeter Nikolla, dr. Riza Sadiku, dom Albert Jaku, Fatmir Minguli, Franc Llesh Grishaj, Leonora Laçi, Pal Canaj, Anton Antoni, Mhill Velaj, Mikel Gojani, Klajd Kapinova, Arben Çokaj, Krist Gjinaj, Lekë Mrijaj, Gjon Fran Ivezaj, Nue Oroshi, dr.Sali Haxhiu etj.

Referimet e mbajtura sollen mjaft të reja për veprimtarinë e dom Antonit në Kosovë por dhe diaspor, disa nga kumtesat ishin përshypje nga librat ; “ Don Anton Kçira në jubileun e 50 vjetorit te meshtarise” me autor Tomë Mrijaj& Klajd Kapinova dhe “Dom Anton Kçira sherbestar i Zotit e i Atdheut” po nga keto dy autor.

Dom Antoni ndërtoi jo vetëm një vend kulti në Detroit( ShBA), por Shqipërinë në miniaturë duke i ndihmuar shqiptarët të mos humbnin traditat e zakonet e tyre për t’ja përcjellë ato dhe fëmijëve. Kisha e Shën Palit u bë model për nga rregullat strikte jo vetëm për të respektuar rregullat kishtare por dhe shtëpinë e Zotit, Dom Antoni minimizoi hakmarrjen dhe ktheu besimtarët shqiptarë në kishë. Ai krijoi ura lidhese dhe nxiti bashkejetesen fetate ku bashkëpunoi pa dallim me klerin mysliman në dobi të çështjeve të përbashkëta. Dom Anton Kçira nuk u kursye për shqiptarët e diasporës, dhe  akademia pati këtë synim;nderimin e aktivitetit te tij, ndonëse nuk e bëri për të marrë vlerësime por e ndjeu si detyrë kombëtare.

Arrijmë në përfundim se Kisha e Shen Palit në Detroit u mishirua me emrin e Dom Antonit dhe ishin të pandashem në rrugetimin e tyre, Dom Anton Kçira- Kisha Shen Palit.

Ajo qe duhet theksuar nga ky sesion është se popullit që ai i ka sherbyer e ka shpallur Ambasador i komunitetit në SHBA, dhe ai nuk ka nevoje per dekorata nga institucionet shteterore te Shqiperise e Kosoves pasi de facto ai i ka fituar dekoratat, ka fituar zemrat, simpatine dhe respektin e atyre qe i ka udhehequr ne rrugetimin shpirteror.

Sikurse institucionet fetare shqiptare të kishin nga një Dom Anton, me mire do t’i kishin punet. Dom Antoni në Gjakovë njohu komunizmin sllav, e në Detroit atë sllav dhe shqiptar. Kur punon fort dhe armiqt e dashakeqasit janë të shumtë, por në fund askush nuk mund ta mohojë kontributin e Dom Antonit ne komunitetin shqiptar ne SHBA por dhe mbeshtetjen e pakursyer te tij ndaj çeshtjeve te ndjeshme e problemeve të Shqipërise dhe Kosovës.

Ai e la vepren, detyra jone eshte ta evidentojme dhe t’i japim meritat qe i ka.

Ky sesion i treti shkencor u përmbyll me sukses ashtu si dhe të tjerat para tij me fjalen e mbylljes nga prof. Riza Sadiku- studiues i mërgatës shqiptare të SHBA, ku nder te tjera tha:-“ të tilla sesione shkencore për personalitete të dalluar kombëtar, duhet të organizohen edhe ne te ardhmen sepse opinioni i gjere shqiptar nuk eshte sa duhet i informuar me veprimtarine e tyre kombetare, të cilët terë jetën ia kushtuan afirmimit dhe ndërkombtarizimit të çështjes mbarëkombetare, në veçanti të Kosoves, siç është rasti edhe me figuren emblematike dhe personalitetin e dom Anton Kçirës, personalitete te tilla te anatemuara dhe margjinalizuara nga sistemet komuniste ka shumë populli shqiptar, nxjerrja në dritë e veprimtarisë kombetare të personaliteteve të mirefillta te kombit shqiptar, jo vetem qe eshte obligim moral dhe njerezor por me veprimtarë të tillë të devotshëm pasurojnë dhe historinë e popullit shqiptar”. Profesor Riza vazhdoi fjalen më tej-“ Falenderoj Kryetarin  e palodhur te Shoqates Trojet e Arbrit magjister Nue Oroshin, sekretaren e shoqates zonjushen Leonora Laçi dhe ne veçanti perfaqesuesin dhe koordinatorin e mergatës shqiptare nga ShBA  z. Tome Mrijaj, i cili për 15 vite e mbanë timonin e organizimit dhe financimit të sesioneve te tilla shkencore – përmbyll fjalën prof. dr Riza Sadiku.

Dom Antoni ishte i pranishem dhe pershendeti klerikët katolik dhe organizatoret e sesionit shkencor, duke i falenderuar përzemersisht, ku iu dha dhurate simbolike Gjergj Kastrioti, në emer të Shoqatës  nga kryetari  Nue Oroshi.

Kështu edhe ketij sesioni i erdh fundi për t’ i lenë radhen botimit të kumtesave, diskutimeve për sesionet e ardhshme dhe projekteve ambicioze.

Filed Under: Politike Tagged With: Akademi, Dom Anton Kçira, gjakove, Leonora Laci

Nuk e mbytën dot lirinë e shpirtit!

July 14, 2018 by dgreca

1-leonora-laci

Nga Leonora Laçi/

Më e vështirë është ta mbash lirinë sesa ta fitosh atë do thoja unë, ne po e mbajmë me dhëmbë, fitorja ndaj komunizmit nuk ishte një triumf shqiptar ashtu siç nuk ishte dhe ardhja e tij, jemi të vegjël për të diktuar politikat e arenës ndërkombetare. E vetmja meritë shqiptare është mbajtja e regjimit komunist me fanatizëm të sëmurë, saqë ia kaluam dhe shpikësve të tij.

Mbajtja e Shkollës Verore “Komunizmi dhe trashëgimia komuniste në Shqipëri” në këto ditë të nxehta korriku nga data 9 deri me 13, nga Universiteti i Tiranës, Fakulteti Histori-Filologji me mbështetjen e OSBE për të dytin vit rradhazi, ishte një nga ato gjëra që neve na duhen, studentëve, studiuesve për të reflektuar mbi të shkuaren dhe për të mos harruar.

Dhe ky ishte synimi i shkollës verore, te mos e lërë harresën të bëj vend tek ne. Shkatërrimi i vendeve të vuajtjes e shpejton procesin e harresës, njerëzit po vdesin, por librat mbesin, rrëfimet, kujtimet e tyre e percjellja duhet të jetë mision i yni.

Këto ditë pata peshtjellime idesh, kundër-idesh të gjitha kishin emërues të perbashkët vuajtjen e një populli. Pikëpyetje ngrihen perpara, si mundet të ekzistojë kaq gjatë një regjimi që kundërvuri vëlla me vëlla, prishi familje, mbyti dashuri, mbyti të vërteta, mbyti jetë, bëri spiunë fëmijën ndaj prindit, tjetërsoi njeriun, shkatërroi besimin, e kur mungon ai, njeriu është i aftë për gjithçka, frikë Zotin nuk e ka… ?! Sistem i ngritur mbi kufoma shqiptarësh!!

Shpirtin më gërvishtin filma me metrazh të shkurtër, dokumentare që kishin në qendër  terrorin komunist, njohjen me të, por dhe ligjerimet e studiuesve të ndryshëm; historianë, arkitekt, artistë, shkrimtarë etj.

Komunizmi shqiptar ka nevojë te kujtohet jo për bemat e tij por për të errtën e tij. Brezi i ri ka nevojë për një urë lidhëse me të kaluaren jo shumë të largët që nuk e njeh as nuk e përfytyron. Jo vetëm ata por edhe të tjerët po harrojnë dhe amnezia kombëtare është vetëvrasje.

Kemi nevojë ta njohim komunizmin ndryshe, përveç rrenojave të uzinave e fabrikave që duket sikur dëshirojnë të na paraqesin Shqipërinë e sforcuar si vend industrial që mbështetet në forcat e veta, as Shqipërinë e bunkerve, por Shqipërinë tjetër, atë të njerëzëve të deklasuar.

Ashtu siç njohim heronjtë e festat kombëtare, të njohim dhe përkujtojmë datat e revolatave antikomuniste, të dimë se përsekutimi bashkëjetoi me komunizmin.

Komunizmi ishte shpikës i “njeriut të ri”, Shqipëria nuk kishte vetëm bllok, bunkera, industri, miniera por edhe njerëz të shkolluar në perëndim që punonin galerive, mbetnin nën to, e të tjerë përmbi ta, e sistemi krenohej me mineralet e nxjerra e jo me heronjtë që i sollën ato, as sakrificën e tyre.

Filmat me metrazh të shkurtër, dokumentarët  më krijojnë një gjëndje dobësie. Vetem kaq mendoj, jemi të lirë, JEMI…

Shpesh kur shohim njerëz që nuk i qesh buza, nuk ndalemi të mendojmë se ai nuk ka arsye për të qeshur thjesht e kalojmë si diçka pa rendësi dhe madje i paragjykojmë që nuk e shijojnë jetën si ne. Kur shohim njerëz me vraga ndër duar, rrudha të thella në ballë, nuk ndalemi te pyesim se sa gojë ka ushqyer ai njeri, sa vuajtje mund të ketë mbajtur mbi shtat.

Kur shohim njerëz që me vetën flasin, nuk pyesim se mos ndoshta s’ka  pasur se me kë të ndajë dy llafe se komunizmi i mori gjithçka e la në mjerim e  demokracia i dha të shtyrë.

Një Shqipëri kaq e vogël por që gjëmen ia bënë kaq te madhe. U munduan ta ngujojnë shqiponjën që është mësuar të fluturojë e lirë, por nuk munden dot, përkundrazi liria u bë mision më vete për poetet, gjithçka nuk e patën ata e përfytyruan.

Por tek ne vazhdon të jetojë frika, nje popull i rritur me frikë, bashkëjetues të pandashëm.

Ende fatet e tyre nuk i kanë marrë në dorë, ndjehen të dobët, të lodhur, i forcuan torturat nëpër burgje dhe demokracisë iu dorëzuan. Menduan se liria erdhi por liria nuk ishte ajo çfarë ata dëshiruan, besuan, shpresuan, kërkuan.

Urrejtja ka sytë e saj, sytë  e diktaturës komuniste shqiptare, sy pa ngjyrë, te thellë, të ngulur, sy gjakatar, sy vigjilent, sy superior, sy që nuk qeshin pasi nuk dinë edhe sikur të duan, sy të ngrirë.

I vetmi faj i femrave ishte që nuk mohuan dot burrat, familjet, nuk i mbytën dot femijët për hir të partisë, u sakrifikuan për nje familje që nuk i kishte mbetur as streha as bashkëshorti pranë, as paja e stolia, vetëm rrobat e trupit dhe femijët pranë që qëllimi i tyre u bë mbijetesa nëpër kampet e internimit. I vetmi faj i femijëve është se linden në kohën e gabuar.

Po intelektualët?! Po, këta patën plotë faje, ishin armiqtë serioz të pushtetit, ishin kercenimi numër një, ata e dinin çfarë bënin, nje kryengritje e tyre prishte shumë punë. Por këta patën vetëm shpirtin e lirë, me ta ose duhej bërë kompromise ose duhen asgjesuar, rrugë të mesme s’kishte, kompromise nuk bënë. Ata preferuan vuajtjen e minierave përpara vuajtjes tjetër të qënit spiun i mikut, shokut, babait, nënës, vëllait e familjes, kjo ishte vuajtja e vertetë të bësh të tjerët të vuajnë e jo vuajtja personale. Burgu ishte vendprehja e shpirtave të lirë, vendfrymëzimi i poezive më të bukura, përkthimeve më të arrira, krijimtarisë në terësi, vendtakimi i kolosëve të letërsisë, ishte biblioteka. Intelektualët dolën triumfator edhe pse shume vdiqën, por krijimtaria e tyre doli e rrahur mirë sepse burgu ishte vendi më i lirë në komunizëm, aty kishte pak ajër të ndotur toksik, nuk kishin nevojë te shtireshin nëpër parada të partisë.

Le t’i japim vendin e merituar në histori e letërsi.

Filed Under: ESSE Tagged With: Leonora Laci, lirinë e shpirtit!, Nuk e mbytën

KATER VITE PA MJEDOLOGUN PROF. MENTOR QUKUN DHE PENGU I MBETUR ZVARRË !

May 29, 2018 by dgreca

1 Mjedologu
Nga Leonora Laçi/
Në ecejaket me bashkudhëtarët e pandashëm çanten dhe biçikleten e shihje mendueshëm në rrugët e qytetit, tretur në mendime të thella, ashtu si puna  hulumtuese që bënte.
Do të shkruaj për njeriun e  studiuesin, do shkruaj për pengun e mbetur zvarrë e për veprën, do shkruaj për karakterin e fortë, do shkruaj për thjeshtësinë e tij dhe jo gradat shkencore që ia dhanë në prag të vdekjes kur ndërkohë ai i meritoi dhe i mori edhe  pa ia dhënë zyrtarisht e ceremonialisht, do shkruaj për stoicizmin e tij dhe jo baltën që i hodhën, do shkruaj për shkrirjen e një jetë të njeriut për njeriun, për përkushtimin e pashembullt, për vendin në tryezë të tij,  të Mjedës, do shkruaj për nderimin dhe lartësimin që meriton sepse fal tij iu hoq pluhuri i harresës Dom Ndre Mjeda dhe fal tij u  bë i njohur studiuesi Mentor Quku.1 Mentor Quku
Na u krijua përshtypja që do ia dilte mbanë, edhe vetë ai e besonte këtë. Më thirri në telefon disa herë për ta ndihmuar me ca materiale në kompjuter dhe nuk hezitova, ishin ditët më të vështira të tij pasi sëmundja e kishte palosur në shtrat. Gjatë atyre ditëve më tregoi disa blloqe të vegjël që ishin ditare të jetë së tij, ku më kërkoi t’i shkruaja për së dyti e t’i mbaja si dokumentime, pata shansin e artë për ti bërë një biografi të gjerë, por vazhdimisht ndjehej i lodhur dhe më tha që ta vazhdonim të nesërmen punën.
I kërkova ditarët t’i merrja me vete, nuk pranoi, i konsideroi si relike të shenjta, në fakt ashtu ishin, se kundërshtova dhe ika duke pritur telefonatën që nuk erdhi asnjëherë….
Sa u trishtova !
E bashkë me trishtimin mora si mësim pengun që se di a do të realizohet ndonjëherë.
U ndjeva në faj që nuk insistova për t’ia marrë me vete ato ditare edhe sot më kanë ngelë peng për t’ia realizuar të plotë profilin intelektual megjithëse për të flet vepra, ai fliste përmes punës shkencore, ishte mishiruar me Mjedën. Profesor Mentori thoshte shpesh-“ në këtë punë shkencore gjysma tjetër e imja më dha ndihmesën më çmuar”.  Pa harruar dhe tre vajzat me familjet e tyre. Zonja e tij Ixhlali ishte një grua dinjitoze që rridhte nga një familje me tradita shkodrane – Çausholli.
Të gjithë jemi kalimtarë të kësaj bote dhe si të tillë duhet të lëmë veprat që të bëhemi të pavdekshëm. Ai u bë, me veprat e tij, me humanizmin, me shpirtin luftarak, me veprimtarinë, me qëndrimet e palekundura tek e drejta e vet.
Si studiues i fortë që punoi e veproi më shumë se profesorët që ngrohin karriget e Instituteve, pasi ai ngrohte karriget e bibliotekave e arkivave, duke e bërë mision “Mjeden” dhe marrë emrin Mjedolog.
Jo pak merita i takojnë dhe bashkudhëtarit studiuesit Dom Nikë Ukgjinit që e kuptoi si duhet rëndësinë e Dom Ndre Mjedës dhe Kukelit duke e çuar përpara paralelisht veprën studimore të studiuesit Quku me autoritetin e tij të famullitarit. Dom Nikë Ukgjini që nga 3 tetori i vitit  2006 është famullitar në Kishën e Kukelit Njesia administrative Bushat, Bashkia Vau i Dejes, kontributi i tij fetar dhe intelektual ka qenë mjaft i rëndësishëm dhe i domosdoshëm në transformimin e Kishës dhe Qeles së Mjedës,  në vende për tu vizituar si muze pa lenë menjëanë bibliotekën e pasur, tavolinën ku ka punuar Mjeda.
Tek Mentor Quku gjeje buzqeshjen, vullnetin, palodhshmërinë, freskinë si një rilindje të dytë, largpamësinë. Për aq kohë sa e njoha mjaftoi për të kuptuar që luftoi e mbajti jetën me dhëmbë deri në fundin e pashmangshëm. Ishte udhëzues, ndihmues, mik e shok pa i paragjykuar njerëzit.
Në udhëtimet e shpeshta drejt Kukelit të Mjedës, nuk harronte të na tregonte me krenari që kishte punuar në shkollën e Barbullushit e pse jo të mos i vihet emri i tij shkollës edhe një bust  t’ia vinin aty.
 Në ditët e Mjedës apo aktivitete të tjera të zhvilluara në Kukel, nga viti 2013 e në vazhdim,  e shihje të heshtur duke u ndjerë i përmbushur që ëndrra për Kishën dhe Qelën e Mjedës në Kukel tashmë ishin të qenësishme dhe vende peligrinazhi. Kishte realizuar ëndrrën në të gjallë të tij, e kishte prekur atë… realitet që vazhdon e do të vazhdojë.
E kjo dëshirë e imja të mos ngelet thjeshtë dëshirë por të bëhet një realitet që atë që nisa të zezë mbi të bardhë ta realizoj një ditë.
Pak biografi
Mentor Quku ka lindur në Bilisht të Korçës më 20 janar 1939. Në vitet  1951-1955 mbaron shkollën pedagogjike “Shejnaze Juka” në Shkodër, në vitet 1955- 1957 përfundoi Institutin e Lartë Pedagogjik në Tiranë, në vitet ‘60-‘63 diplomohet në Fakultetin e Shkencave të Natyrës në Universitetin e Tiranës. Punoi mësues në shkolla të ndryshme si në; Kukës, Lezhë, Shkodër.
Ishte drejtor i Muzeut Historik të Shkodrës në vitet 1992-2000, ku inicioi shumë aktivitete shkencore dhe botime të ndryshme. Ishte drejtor i revistës “Kumtari” dhe “Shkodra në shekuj” duke mbledhur studiues nga mbarë trevat shqiptare. Botimet e tij i gjejmë në shumë revista të kohës. Me ardhjen e demokracisë mori pjesë në krijimin e forcës politike “E djathta shkodrane” ku mblodhi rreth saj partitë nacionaliste Balli Kombëtar dhe Legaliteti. Ishte për shumë vite Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës Trojet e Arbrit me qendër në Kosovë, mbaj mend udhëtimin e fundit që ai përgatiti grupin për në Prizren me rastin e 100 vjetorit të krijimit të Shtetit Shqiptar, ai më tha në prezencën e grupit të studiuesve:- “kjo vajzë shkodrane do e vazhdoj punën time”, kjo më ngjau si profeci pasi ashtu ndodhi dhe pak kohë më vonë, kryesia e kësaj Shoqate më emëroi në vendin e Mentor Qukut.
Puna shkencore e tij ka  kulmuar me botimet e kolanës “Mjeda”. Mentor Quku, është shembulli më i mirë i punës afatgjatë dhe të durueshme për të na e dhënë sa më të plotë jetën dhe veprën e një shkrimtari. Ai ka dëshmuar se kërkimet dhe sintezat e mëdha historiko-letrare nuk janë çështje e një projekti, doktorate apo konference, po çështje të një jete. Në këtë Kolanë ai na ka dhënë vit pas viti nga 2004-2013 çdo ditë shkrimtarin dhe studiuesin Ndre Mjeda, si dhe veprën letrare e shkencore të tij jashtëzakonisht të plotë në trembëdhjetë vëllime: Mjeda 1 (1866-1888): Rinia, 2004; Mjeda 2 (1888-1899): Albanologu, 2006; Mjeda 3 (1899-1912), i përbërë nga dy libra: Alfabeti, 2007; Liria, 2008; Mjeda 4 (1912-1925): Identitet, 2009; Mjeda 5 (1925-1937): Gjuhëtari, 2010; Mjeda 6, i përbërë nga dy libra: Bibliografia (e Mjedës), 2012; Bibliografia (mbi Mjedën), 2012; Mjeda 7: Bashkekohesit, Tiranë 2005; Mjeda 8: Album, 2010; Mjeda 9, Përmbledhje, 2013 dhe  Proza e Mjedës vell. 1, 2014,  sado kemi menduar se kemi qenë mjaftueshëm të njohur me të.
Përkundrazi, studiuesi Mentor Quku na e ka dhënë Mjedën në një format të pazakonshëm, në të cilin është përfshirë një pasuri e madhe dokumentesh, ngjarjesh, sintezash, vlerësimesh, fotografi, fototipe letrash dhe tekste – autografe, si dhe në raste të caktuara edhe versione e tekstesh të krijimtarisë së tij letrare. Këto të fundit madje kryesisht vetëm në nivel të sprovave për një paraqitje të plotë në vëllime të veçanta, sikur duket të jenë projektuar nga autori, pasi të ketë përfunduar edhe vëllimin e dhjetë për Ndre Mjedën.
Profesor Mentor Quku u përcoll për në banesën e fundit më 1 qershor 2014 me respektin e një qyteti të tërë, mes miqsh e dashamirësish, intelektualësh, e njerëzish të thjeshtë.

Filed Under: Opinion Tagged With: 4 vjet pa Mjedologun, Leonora Laci, Mentor Quku

Heronjtë e mi…

March 4, 2018 by dgreca

1 Leonora Laçi

Nga Leonora Laçi/

Disa të kërrusur e të lodhur nga jeta, të zbardhur flokësh por jo nga mendja, pasi bardhësia e flokëve i bënë dhe më të mençur, vitet mbi supe i rëndojnë,  e qeskat poshtë syve po ashtu, ecin, ecin në heshtje, thjeshtësisht.Disa ende aktiv në profesion, pasioni besoj se vazhdon si dje, në një kohë tjetër tashmë, më me eksperiencë.Ndonjë punon edhe më me pasion se dje, rrezaton në auditor, me buzëqeshjen në cep të buzës…, do të doja që t‘i jepte mësim dhe fëmijëve të mijë… por vlerën a thua kush ja di? Askush, ndoshta. Unë po, ndjehem mirënjohëse pafundësisht.

Këta heronj, janë disa mësues të mi, termi mësues ashtu si shoqëria jonë ka kaluar në tranzicion, por pasioni është po ai, do të shkruaj për ta…, kur maturohesh kupton se sa shumë kanë rëndësi, aq më tepër kur pretendon të jesh një mësues i ri.

Mësuesi duket një term i vjetër përballë kohës, e deri diku i ka humbur shkëlqimi, apo ne jemi bërë avokat të djallit ?!

7 mars-e kanë kaluar pafundësisht, e shumë të tjerë do vijnë më pas, e ngjanë sikur nga atëherë kemi bërë regres…

Por, do të flas për progresin, dhe mësuesit, profesorët që e kuptuan drejt poezinë e Naimit e Naimëve të tjerë pas tij, u mishëruan e vazhdojnë ta bëjnë, pa kërkuar asgjë në shkëmbim.

Mësuesit, murgjërit tanë të përditshëm,  misionarët e diturisë, sakrifikuan vetën edhe pse rrudhat mbi ballë ia shtuam.

Mësuesit edukonjësit e heshtur, nuk kërkojnë asgjë, vetëm japin, dijet e tyre, kulturën, etikën, informacionin, modelin që ne të ndjekim.

Mësuesit, janë ata që reflektojnë buzëqeshje, zgjasin dorën për të të larguar nga rruga e gabuar, të përgatisin për padrejtësitë e botës. Modelet e mësuesve dhe profesorëve të mi janë disa si;  Ardita e gjuhë-letërsisë, Fahrija e gjeografisë në shkollën e mesme, deri tek profesorët si; Enriketa e Kujtesës historike dhe Majlinda e lëndës së Etikës, në auditorët e ftohta të universiteteve, Shkodër a Tiranë. Të gjithë bashkë kanë formuar si në një puzzle atë çfarë unë jam. Duke lënë gjurmë të thella, për të cilët ndjejë mirënjohje edhe pse kurrë nuk ia kam shprehur. Personaliteti im nuk do ishte i plotë pa këta modele që shkrihen me njëri-tjetrin, dhe plotësojnë njëri-tjetrin.

Pas një studenti të suksesshëm fshihet një edukator i mirë. Mësuesi a profesori ka qenë psikologu, krijuesi, artisti, improvizuesi, avokati, toleruesi, shoku, prindi, këshilluesi për studentin e tij. Nuk ka, mësues të mirë dhe të këqinj, mësim mund të jap çdo kush, por edukim jo.

Mësuesi mund të shuaj shpresat e nxënësit, por dhe mund t’ia nxis ato, mësuesi mund të zbuloj talentin ashtu dhe ta ndrydh atë, kjo varet se çfarë misioni ka ky mësues, a do të jetë edukues apo ç’edukues.

Mësuesi i jep gojë lëndës, përmes historisë e gjeografisë na mëson identitetin dhe se kush jemi e ku shkojmë, përmes gjuhës e letërsisë na mëson se si të luajmë me fjalët, të komunikojmë të jemi përfaqësues të denjë të këtij vendi, përmes shkencës, artit e muzikës na mëson të duam të vërtetën, të bukurën, të jemi human, e të gjitha sëbashku na përgatisin për një të ardhme të ndritur që ti shërbejmë vendit tonë si qoftë më mirë, një popull i mirë arsimuar i përgjigjet më mirë detyrave të shoqërisë.

Andaj, gëzuar edhe këtë 7 Mars, durimi iu është kalitur, por mos keni droje jeni heronj të së tashmes që po përgatisni të ardhmen. Misionin tuaj nuk e bën dot askush më mirë. Misionarë mos u dëshpëroni, ata që hoqën dorë nuk ia ditën vlerën asaj çfarë bënë, por ju do ngeleni pjesë e memories sonë.

 

Filed Under: ESSE Tagged With: Heronjtë e mi..., Leonora Laci

Rrugëtimi i marrëdhënieve politike mes dy shteteve shqiptare, në 10 vite

February 11, 2018 by dgreca

Shkruan:Leonora Laçi, Shkodër/

1 Leonora LaçiDuke qenë se më datë 17 shkurt 2018 Kosova shënon 10-vjetorin e pavarësisë së shumë dëshiruar (2008-2018), preferova të gjejë këtë mënyrë festimi dhe urimi duke paraqitur në një shkrim të vetëm rrjedhën e marrëdhënieve politike mes dy vendeve.Ne këtë 10 vite shqiptarët e dy shteteve janë afruar me njëri-tjetrin gjithnjë e më shumë dhe një meritë të veçantë ka dhe “Rruga e Kombit” e cila është përuruar më 25 qershor 2009, ndërsa më 12 nëntor 2011 është përuruar segmenti vazhdim i “Rrugës së Kombit” e quajtur rruga “Ibrahim Rugova”.

Ky afrim do ishte vetëm fillimi pasi do të thellohet me përpjekjet e dy qeverive të të dy shteteve për dialog për të folur në të njëjtën gjuhë politike në arenën ndërkombëtare, mbështetje reciproke në ekonomi, arsim, art e kulturë, marrëdhëniet dy paleshe në aspektin politik dhe lobimet të cilat  kanë qenë të ndjeshme, por, mund të bëhet më tepër se aq.

Që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, diplomacia shqiptare ka qenë shumë aktive në sigurimin e njohjeve ndërkombëtare për shtetin e ri. Diplomatët dhe zyrtarët e lartë të Shqipërisë gjatë vizitave të tyre zyrtare në pjesë të ndryshme të botës në shumë raste kanë lobuar për njohjen ndërkombëtare të Kosovës.

Ndonëse kanë ndryshuar qeveritë e dy vendeve ndër vite, po paraqesim një tablo të marrëveshjeve të arritura në takimet zyrtare të qeverive shqiptare të cilat morën udhë që në vitin 2012. Megjithatë u folë më herët, për një projekt të një Abetare-je të përbashkët që do të përdoret në të gjitha trevat shqipfolëse. Madje thuhet që është arritur një marrëveshje midis institucioneve arsimore në Tiranë, Prishtinë e Shkup për kooperimin që do të shtrihet dhe për tekstet e lëndëve të tjera nga sistemi shkollor fillor, por nuk arrita ta gjej të dokumentuar.

Janë për tu theksuar dhe ratifikimet e disa marrëveshjeve të nënshkruara gjatë viteve 2008-2014 siç vazhdojnë më poshtë;

-Marrëveshje për udhëtim të ndërsjelltë të qytetarëve së bashku me Protokollin përkatës për Lëvizje në zonat kufitare (Mes Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Këshillit të Ministror të Republikës së Shqipërisë- e nënshkruar më 6 tetor 2009- e ratifikuar nga Presidenti i Republikës së Kosovës dhe në fuqi).

-Marrëveshje për ripranimin e personave, së bashku me Protokollin e zbatimit të marrëveshjes ((Mes Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Këshillit Ministror të Republikës së Shqipërisë- e nënshkruar më 6 tetor 2009- e ratifikuar nga Presidenti i Republikës së Kosovës dhe në fuqi).

-Marrëveshje për Bashkëpunim policor ((Mes Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Këshillit Ministror të Republikës së Shqipërisë- e nënshkruar më 6 tetor 2009- e ratifikuar nga Presidenti i Republikës së Kosovës dhe në fuqi).

-Marrëveshje për Bashkëpunim dhe ndihmë të ndërsjelltë në çështjet doganore (Mes Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Këshillit Ministror të Republikës së Shqipërisë- e nënshkruar më 6 tetor 2009- e ratifikuar nga Presidenti i Republikës së Kosovës dhe në fuqi).

-Marrëveshja ndërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kosovës për Transportin Ndërkombëtar Rrugor për udhëtarët dhe mallrat, nënshkruar më 22.07.2011, hyrë në fuqi më 21.11.2011.

Në  vitin 2012 filluan përpjekje për të kanalizuar marrëdhëniet mes dy vendeve ku më datë  13 janar u nënshkruan disa marrëveshje. Por Mbledhja e parë mes dy qeverive u zhvillua në Prizren më 11 janar 2014. Mbledhja e dytë e përbashkët u zhvillua më 23 mars 2015, në Tiranë. Më tej më 3 qershor 2016 në Prishtinë, e së fundmi në muajin e pavarësisë së Shqipërisë, 27 nëntor 2017, u mbajtë takimi mes dy qeverive në Korçë e për të vazhduar festimet për Pavarsinë me 28 nëntor  në Vlorë.

Nënshkrimi i disa marrëveshjeve më  13 janar 2012.

Të dy vendet kanë nënshkruar një marrëveshje (nënshkruar në Prishtinë më 13 janarit 2012), për të bashkuar shërbimet konsullore në disa prej përfaqësive të tyre në botë. Deri më tani kjo marrëveshje është zbatuar përmes krijimit të një konsullate të përbashkët shqiptaro-kosovare më shtator 2014 në Milano, Itali. Një tjetër konsullatë e përbashkët pritet të hapet në të ardhmen e afërt në Kanbera, Australi.

Republika e Kosovës dhe ajo e Shqipërisë kanë thelluar marrëdhëniet në fushën e bashkëpunimit juridik ndërkombëtar në çështjen penale-ekstradim, transferim të personave të dënuar dhe ndihmë të ndërsjellë. Ku, Ministritë e Drejtësisë të të dy vendeve kanë nënshkruar në këtë kohë  marrëveshje të bashkëpunimit juridik ndërkombëtar në çështje penale – ekstradim, transferim të personave të dënuar dhe ndihmë të ndërsjellë juridike.

 

Takimi i parë mes qeverive u zhvilluar më Janarit të vitit  2014.

Ky takim mes dy qeverive u mbajt në Prizren. Ku u nënshkruan një sërë marrëveshjesh si:

  1. Nënshkrimi i dokumentit për bashkëpunim dhe partneritet strategjik midis dy vendeve si; Nënshkrimi i marrëveshjes midis dy qeverive për bashkëpunim në lehtësimin e tregtisë; nënshkrimi i marrëveshjes mes dy qeverive për bashkëpunim në fushat e transportit dhe infrastrukturës; thellim të bashkëpunimit dypalësh në fushën e integrimit evropian. Gjithashtu kemi dhe dy projekte për Preshevën; një propozim për bashkëfinancim të pajisjeve mjekësore për maternitetin e Preshevës dhe gjithashtu miratimin e një propozimi për krijimin e një fondi të përbashkët për zhvillimin  e Preshevës. Në fund të takimit mes qeverisë së Kosovës dhe qeverisë së Shqipërisë, do të bëhet nënshkrimi formal i këtyre marrëveshjeve dhe gjithashtu të dy kryeministrat do ti përgjigjen interesit të mediave të pranishme aty.

Mbledhja e dytë e përbashkët u zhvillua më 23 mars 2015, në Tiranë, nën moton “Një tokë, një popull, një ëndërr”, u firmosën 5 marrëveshje, 4 memorandume, 2 protokolle dhe një deklaratë e përbashkët për zonat e lira ndërkufitare. Ato janë;

  1. Për Bashkëpunim të “Ndërsjellë në Fushën e Sigurisë”.
  2. Memorandum mbi “Forcimin e Bashkëpunimit në Fushën e Kontrollit të Brendshëm”.
  3. Protokoll mbi “Shfrytëzimin e Përbashkët të Pajisjeve për Kontrollin e Kufirit”.
  4. Protokoll “Për Ndjekjen e Menjëhershme Ndërkufitare”.
  5. Memorandum i Mirëkuptimit “Për forcimin e bashkëpunimit ndërmjet Ministrive të Financave të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Financave të Republikës së Kosovës”.
  6. Marrëveshje e Bashkëpunimit për “Organizimin e Përbashkët të Mësimit të Gjuhës Shqipe dhe të Kulturës Shqiptare në Diasporë dhe në Mërgatë”.
  7. Marrëveshje e “Bashkëpunimit në Fushën e Arsimit të Lartë dhe Kërkimit Shkencor”.
  8. Marrëveshje për “Bashkërendim Institucional për Përparimin dhe Zhvillimin Profesional të Mësimdhënësve në Arsimin Parauniversitar”.
  9. Protokoll “Për Zbatimin e Marrëveshjes Kuadër Ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës për Bashkëpunimin në Nxitjen dhe Lehtësimin e Tregtisë”.
  10. Memorandum “Mbi bashkëpunimin në fushën e bujqësisë dhe zhvillimit rural”.
  11. Memorandum Bashkëpunimi ndërmjet Ministrisë së Kulturës të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës, Ministrisë së Diasporës të Republikës së Kosovës.

 

Mbledhja e tretë u zhvillua më 3 qershor 2016 në Prishtinë,

Në mbledhjen e 3 qershorit, u evidentuan arritjet e deritanishme dhe u diskutua për gjetjen e mekanizmave të rinj për zbatimin e marrëveshjeve të nënshkruara, lehtësimin e procedurave dhe përmirësimin e klimës së biznesit, duke synuar unifikimin e tregut midis dy vendeve, përmirësimin e shërbimeve, infrastrukturës, rritjen e import-eksportit, etj. Në këtë mbledhje u nënshkruan disa marrëveshje, memorandume në vijim të plotësimit të kuadrit ligjor dhe zhvillimit ekonomik dypalësh, rajonal dhe më gjerë.

Takimi i katërt,  27 nëntorit 2017 në Korçë.

Qeveritë e Shqipërisë dhe Kosovës kanë zhvilluar në qytetin e Korçës  takimin  mes tyre për të përcaktuar hapat e mëtejshëm të bashkëpunimit. Kryeministri Edi Rama deklaroi në hapje të mbledhjes se ky bashkëpunim ka sjellë rezultate të prekshme dhe shpresëdhënëse. Edhe kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj tha se arritjet e deritanishme janë një mundësi për t’u ndjerë krenar, por se mbetet ende shumë punë për të bërë. Palët firmosën 12 marrëveshje e protokolle bashkëpunimi që prekin fusha të ndryshme. U firmosën 12 marrëveshje e protokoll, marrëveshjet dhe memorandumet e firmosura pas mbledhjes përfshijnë disa fusha. Një rëndësi e veçantë i është dhënë diasporës, ndërsa palët angazhohen të financojnë mësimin e gjuhës shqipe dhe hapjen e qendrave të përbashkëta kulturore..

1-Marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Republikës për financimin dhe organizimin e përbashkët të mësimit të gjuhës shqipe dhe kulturës shqiptare në Diasporë.

2-Marrëveshje bashkëpunimi mes Këshillit të Ministrave të qeverisë së Shqipërisë dhe qeverisë së Kosovës në bashkëpunimin në fushën e diasporës.

3-Marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Këshillit të Ministrave të qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Kosovës për qendrat kulturore në Diasporë.

4-Memorandum mirëkuptimi ndërmjet ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme të Republikës së Shqipërisë dhe ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës për bashkëpunimin në fushën e politikës së jashtme.

5-Marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Kosovës në kuadër të anëtarësimit në kuadër të anëtarësimit në BE.

6-Memorandum bashkëpunimi mes kryeministrisë së Republikës së Shqipërisë dhe zyrës së kryeministrisë së Republikës së Kosovës për shkëmbimin e përvojave dhe bashkëpunimin për zbatimin e rregullimit më të mirë e të vlerësimit të ndikimit për përmirësimin e praktikave të zhvillimit të politikave.

7-Marrëveshje mes këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Kosovës për vërtetimin e periudhave të sigurimit për realizimin e të drejtës për pension.

8-Memorandum mirëkuptimi mes Agjencisë Shqiptare të Zhvillimit të Investimeve dhe Agjencisë për Investime dhe përkrahjen e sipërmarrjeve në Kosovë.

9-Memorandum bashkëpunimi ndërmjet ministrisë së Kulturës të Republikës së Shqipërisë dhe ministrisë së Kulturës dhe Rinisë dhe Sporteve të Kosovës.

10-Protokoll për bashkëpunimin teknik në fushën e bujqësisë ndërmjet ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Republikës së Shqipërisë dhe ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural të Republikës së Kosovës për njohjen bilaterale të njohjeve të çertifikatave të veterinare dhe produkteve me origjinë shtazore dhe jo shtazore.

11-Memorandum bashkëpunimi mes ministrisë së Turizmit, Mjedisit të Republikës së Shqipërisë dhe ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor të Republikës së Kosovës për bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes së mjedisit dhe zhvillimit të qëndrueshëm.

12-Memorandum mirëkuptimi për bashkëpunimin në krijimin e bashkëpunimit dhe krijimin e bursës shqiptare të energjisë elektrike mes ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë së Republikës së Shqipërisë dhe ministrisë së Zhvillimit Ekonomik të Kosovës.

Dëshirojmë që marrëdhëniet të vazhdojnë më tej dhe jo vetëm në letër. Shqipëria dhe Kosova kanë historinë e përbashkët, kanë kulturën, gjuhën e traditat e përbashkëta.

Urime Pavarësinë Kosovë, dhe në një të ardhme jo të largët të mos kemi më doganën mes nesh.

Në Bashkimin Evropian apo me Bashkimin Kombëtar të realizohet dëshira jonë e përbashkët, ndonëse këtë nuk e presim të na e bëjnë politikanët por le ta bëjmë ne, ashtu siç Shoqata “Trojet e Arbrit” ka disa vite që e ka bërë objektiv të sajin, afrimin mes nesh përmes takimeve, akademive, e konferencave.

Filed Under: Analiza Tagged With: Leonora Laci, në 10 vite, rrugetimi, Shqiperi Kosove

  • « Previous Page
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • …
  • 7
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • U FESTUA NË NEW YORK 114 VJETORI I KRYENGRITJES SË MALËSISË DHE 30 VJETORI I SHOQATËS MALËSIA E MADHE
  • PËRPJEKJET E SHQIPTARËVE NË MAQEDONI PËR ARSIM KOMBËTAR NË FUND TË SHEKULLIT XIX DHE NË FILLIM TË SHEKULLIT XX
  • Faik Konica, një nga figurat më të ndritura të mendimit shqiptar
  • Aristidh Kola dhe kulti i heroit
  • Këshilli rinor i QKSHA-Struga dhe kontributi në “Folenë e Shqiponjës”
  • MAGJIA E ARTIT LASGUSHIAN
  • Nga pafajësia në pafajësi…
  • Thimi Mitko, veprimtaria patriotike, jeta dhe kontributi atdhetar
  • “Ceremonia e 76 vjetorit të NATO-s dhe sfidat e gjeneratës tjetër”
  • Nga filmi “Adolescence” në realitet: Kush është fajtori kur shoqëria krijon vrasës: fëmijët që vrasin, apo ne si shoqëri që i kemi formësuar dhe shtyrë drejt kësaj pikë?
  • LETRA  E PROFESOR  YMER BERISHËS DERGUAR GJENERALIT  ANGLEZ  HADGSONIT MË 22 TETOR  1945
  • “7 MINUTA”…
  • “E kuqja Shqiptare” në New York
  • Diaspora shqiptaro amerikane nderoi ikonën e artit, humanistin Fadil Berisha
  • NJERËZ TË TRAZUAR…

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities...
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT