Marjana Bulku – Page 16 – Dielli

ZAGREBI MIRPRITI GRATE SHQIPTARE NE DITET E MBRETERESHES TEUTA

October 18, 2017 by dgreca

Dite te pazakonta tetori ne Zagrebin e bukur qe mirpriti gra nga treva te ndryshme shqiptare ne Ditet e Mbretereshes Teute ku u mbajt edhe nje kuvend mbarekombetar organizuar nga Klubi i Grave te Kroacise me presidente zonjen Shenida Bilali./NGA MARJANA BULKU/
Dite te pazakonta tetori ne Zagrebin e bukur qe mirpriti gra nga treva te ndryshme shqiptare ne Ditet e Mbretereshes Teute ku u mbajt edhe nje kuvend mbarekombetar organizuar nga Klubi i Grave te Kroacise me presidente zonjen Shenida Bilali. Ky organizim ka 27 vjet jete dhe vitet e fundit financohet nga shteti kroat pasi ne vizionin e vet ka historine, kulturen dhe traditen shqiptare si pasuri jo vetem e shqipfolesve por edhe e bashkejetuesve me ta.

Te ruash historine e sterlashte dhe heronjte e saj legjendar ne nje vend tjeter , eshte nje investim jo i vogel qe i behet te shkuares por edhe te ardhmes. Artistja dhe regjizorja njekohesisht drejtuesja e kesaj organizme shprehet se e ben me art dhe atdhedashuri kete pune dhe ndjehet mire kur rrenjet ilire dhe mbretereshen Teute ia prezanton shtetit kroat ku ajo jeton dhe punon. Veprimtarite ne gjuhen shqipe ne funksion te historise shqiptare jane mjete mjaft efikase bashkejetese ne unionin evropian ku kultura lidh dhe bashkon kombet permes gjuhes paqesore te artit . Eventi me i fundit ishte nje kulmim i asaj qe Shenida e Teutave shqiptare ka rreth 27 vjet qe promovon ne Kroaci, i konceptuar si nje marshim Teutash qe nis nga Zagrebi per te vazhduar ne Presheve, Mal te Zi, Kosove Maqedoni e Shqiperi e pse jo ne Kalabri ,Gjermani , Belgjika SHBA dhe Kanada. Mikpritja e ngrohte shqiptare, kostumet popullore plot larmi stilimesh e ngjyrash , interpretimet muzikore, koreografia magjike me mjeshtren e valles Lili Cingu,ekspozita e kostumeve mbarekombetare, nderimet dhe vleresimet te cilat nuk munguan per miqte dhe specialet e ftuar ,i bene keto dite te paharrueshme per organizatoret dhe pjesmarresit gjithashtu. Dhe ajo cfare eshte me e rendesishmja eshte se tashme nje pjese rrenjesore e historise tone , kultures tone, simboleve tona kombetare eshte vulosur ne kujtesen e atyre mjediseve kroate deshmitare te historise shqiptare me rrenje te thella ne Iliri. Krenaria kjo ndjesi qe mbron trupin dhe shpirtin eshte nje menyre perfekte per te ruajtur jo vetem identitetin por edhe dinjitetin ne kushtjet e luhatjeve politike e historike qe kane vene ne dyshime ekzistencen tone . Teuta mbretereshe, Teuta krenare, Teuta parimore , e serta dhe e drejta Teute per te cilen sot flitet pak eshte sejcila zonje ne familje e shoqeri , muzike kinematografi apo kudo ajo performon . Te duash veten , rrenjet e tua, historite , perpjekjet ,sakrificat do te thote shume , pikerisht ketu fillon adhurimi apo respekti i te tjereve ndaj teje. Kjo lexohej qartesisht ne interpretimet mjeshterore te Lili Cingut e cila padyshim eshte nje Teute e Skenes.”Ne krenohemi me rrenjet tona shprehet Shenida, por ne pak perpjekje bejme per ti njohur ato.”Shenida po shkruan nje monodrame per Mbretereshe Teuten ku pervec rrenjeve ilire , tokes e pasurive gjeografike trasheguam edhe mjaft vlera e vyrtyte fisnike qe kulmojne me nje fron mbreteror femeror qe gruan e vlereson dhe nderon per vyrtytshmeri . Keto jane te vertetat qe pertej artit dhe perfomances , larmise dhe ngjyrave , organizatorja e “Diteve te Mbretereshes Teute “ka dashur te vere ne pah. Marshimi i Teutave ilire nisi nga Zagrebi ne tetor 2017 me Laura Albanezin e Dr Ruki Kondaj qe trashegimnine kulturore e festojne tashme edhe me ligj ne Kanadane e larget, me Shenida Bilalin qe ka 27 vjet qe i therret Teutes me art e me shkrime dhe qe nderon me mirnjohje e respekt cdo kontributor ,me dhjetra e dhjetra artiste e krijues qe do ti bashkohen ketij rrugetimi te sterlashte drejt udheve te reja. Dhe qe te gjitha keto akte jane te sistemuara ne revisten Iliria ku Shenida eshte kryeredaktore dhe gazetare. Le ta leme monologun e Teutes te flase …

“Plot 23 shekuj më kanë përndjekur e persekutuar, plot 23 shekuj më kanë fshehur, kanë folur dhe kanë thënë shumë të pavërteta për mua, më kanë quajtur pirate, më kanë quajtur grua e shfrenuar, ndërsa unë kamë qenë vetëm një grua e guximshme dhe e fuqishme, mbretëreshë që u është kundërvënë civilizimeve të mëdha, superfuqive, Greqisë së vjetër dhe Romës së fuqishme, për ta ruajtur popullin tim, tokën time, Ilirinë.

Më kanë tradhtuar, më kanë tradhtuar ata të cilëve më së shumti u kamë besuar dhe më së shumti i kam dashur, më ka tradhtuar njeriu që e adhuroja, për të ma rrëmbyer fronin.

Plot 23 shekuj kanë treguar historinë e vet ata që kanë ngadhënjyer e fituar, ndërsa të vërtetën e kanë fshehë thellë në shpirtin e tyre, që vetëm ata e dinë.

Unë jam dhe kam mbet ajo e njëjta, Mbretëresha Teutë, legjenda që rrugëton me shekuj dhe digjem në vetvete si prushi që pastaj shndërrohet në pishtar dhe ua ndriçon rrugët juve, pasardhësve të mi dhe mua.

Unë jam këtu, në këto hapësira, ndërmjet njerëzve, qyteteve, shteteve. Në Shkodër, Rizon, Hvar, Vis, Nin…

Shpirti im është gjithkund, në të gjitha fiset ilire e në veçanti në popullin shqiptar, që me shekuj më ruan, më mbron, më kultivon dhe jetën e tyre ma sjellin si kurban, për të mbrojtur emrin e vet dhe emrin e Mbretëreshës Ilire. Pasardhësit e mi, shqiptarët, por edhe fiset tjera, i kanë përndjekur shekuj me radhë nga vatrat e veta, por gjaku nuk është ujë. I kanë shpëtuar dhe ndihmuar gjatë historisë, pikërisht ata që janë fise me prejardhje ilire në Maqedoni, Mal të Zi, Kroaci, Bosnjë, Slloveni… Fisi ilir Albi, ka mbijetuar deri në ditët e sotme dhe sot kanë shtetin e vet, pavarësinë dhe më nderojnë si mbretëreshë të veten-të tyre.

Shumëkush gjatë shekujve më ka kërkuar dhe më kërkon atje ku më kanë lënë dhe më kanë parë për herë të fundit. Nuk e dijë se çfar kërkojnë; të vërtetën, dashurinë ose dëshirojnë të shpërlajnë e pastrojnë ndërgjegjen…

Jo, jo, ata kërkojnë thesarin tim për të cilin flasin se e dijnë se ku ndodhet. Por, se si është zhdukur ai thesar, dhe ku ndodhet tani, më së miri e dinë ata.

Gjithçka më kanë rrëmbyer e vjedhur dhe më kanë rrëmbyer mbretërinë, popullin, por, dashurinë nuk kanë mundur dot, sepse unë Teuta, jetoj në çdo shpirt, në çdo gurë, në çdo shkëmb, në çdo pikë të ujit që udhëton dhe shqyen e grisë çdo gjë.

Në Rizon, ku kam kaluar ditët e fundit pas mashtrimit dhe tradhtisë, edhe sot e kësaj dite qëndron dhe sfidon e nuk përfill të keqen dhe padrejtësitë, është shkëmbi që me shekuj qanë për shkak të padrejtësisë së madhe historike që më kanë bërë.

E ata që më kërkojnë për shkak të thesarit dhe kur mendojnë se më kanë gjetur, u ndalet fryma se si ka mundësi që të mos munden me mbërri tek unë dhe thesari im? Sepse para shpellës ku supozojnë se fshihem me thesarin, më mbrojnë ata që më kanë mbetur besnik, është populli im. Ata që më kanë dashur dhe më kanë veshur me petkun e tyre, me petkun-lëkurë gjarpri. Më mbrojnë e më ruajnë në shpellë deri tek e cila askush nuk mund të arrijë.

Shumëkush dëshiron të bëhet legjendë, mirëpo për të hyrë në legjendë duhet pas fletëhyrje, në legjenda hynë vetëm të zgjedhurit, karizmatikët, të shënuar me fatin dhe qiellin e tyre që i dallon nga tokësorët e rëndomtë. Ata me vdekjen e tyre tokësore, nuk vazhdojnë jetën me aurolën që është më e fortë se vdekja, para së cilës janë të pafuqishme koha dhe kalimtarja.

Këtë aurolë që mbaj si Mbretëresha Teuta, mbetet jashtë zhvillimeve dhe rrjedhave kohore. Edhe flethyrjen edhe aurolën e kam vetëm unë, Teuta, kjo grua e çuditshme, me fuqi mbinatyrore, që përsëri ju pushton, ju lëviz nga vendi edhe pas 23 shekujve.

Jo, jo, nuk do të ndalem që tu joshë me forcën time, me bukurinë time por edhe me fatin tim dhe rolin tim jo bash të kënaqshëm, që ma kanë përcaktuar Perënditë e atëhershme.

Është vështirë të bartet kjo barrë mbi supe të një gruaje të brishtë, por ama, sot jam shumë krenare, sepse pasardhësit e mi të Ilirëve-Shqiptarët, nuk më kanë harruar, më madhërojnë, më glorifikojnë, madhërojnë veprën dhe dashurinë time për njeriun, tokën, popullin dhe këtë e ndajnë me të tjerët.

Nuk më lënë të qetë, më zgjojnë nga gjumi i thellë i quajtur legjendë dhe tregojnë tregimin dhe rrëfejnë se asnjë forcë, asnjë fuqi nuk është më e fortë dhe më e fuqishme se e vërteta dhe dashuria, posikur që një lule e brishtë, irisi, është më e qëndrueshme nga imperia Romake.

Irisi dhe Teuta edhe sot jetojnë në të gjitha hapësirat, nëpër ujdhesa, në ajër, dhe në sytë e tyre, në sytë e kaltër të ilireve, që ju pushtojne ”

Mbreteresha Teuta 2017

Kuvendi i pare mbarekombetar mbahet me date 12 Tetor 2017,

Zagreb Kroaci

Presidente, Shenida Bilalli, gazetare dhe regjisore, Zagreb, Kroaci

dr.Ruki Kondaj, Presidente Nderi e SHBSHK, Këshilltare Publike e Ministrisë së Shëndetësisë, Toronto,ON-Kanada

Mjeshtre e Madhe Lucia Martino, Presidente e Shoqates Vorea, Frasnitë, Kalabri

Shpresa Sinani, ish mësuese, Kryetare e Gruas demokrarike Tetovë, Maqedoni

Flora Durmishi gazetare, redaktore –Radio Kosova, Prishtine

Myfarete Laze, Mjeshtre e madhe, Tiranë-Shqipëri

Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur, Gjermani,

Valdete Berisha, Poete, Belgjike

Dr. Zylfie Duraku, Kryetare e shoqates gruas Anima, Ulqin

Ekspozita
Erodita Qorkadiu-Haxhiu, Etnografe, Prishtine, Kosove

Arjete Miftari, Skulptore, Prishtine, Kosove

Nje ze i lene pergjysem…

October 10, 2017 by dgreca

Nga Marjana BULKU/Ishin ditet e Mbretereshes Teute kur qellimisht u beme bashke ne Tirane nje grup zonjash qe jeta i shperndau ne Kanada, SHBA , Gjermani, Kalabri por qe te gjitha ne shpirt, gjak dhe tradite ndjehen shqiptare.Mbase kjo nyje e forte rrenjesh te perbashketa eshte sekreti qe na lidh edhe ne kohe stuhish.Dhe jane jo te pakta tronditjet qe individet shqiptare kane perjetuar ne Shqiperine e bukur jo prej stuhish, natyra e ka bekuar kete vend me diell , uje, e male te larta mburoje, por nga drama qe njeriu i ka shkaktuar njeriut, duke ia transformuar jeten dhe te ardhmen.Njera prej ketyre ndodhej me ne ,po aq vitale sa atehere kur kendonte “Vajzat e fshatit tim”,”Kenget e popullit tim”,portreti i saj me con ne femijeri tek tingujt dhe kenget klishe qe pavaresisht kornizave te kohes disave prej nesh na rikthejne ne femijerine e bardhe e ca te tjereve ne rinine shumenjyreshe. Alida Hisku ishte vetem 16 vjec kur do te iniconte ansamblin Skenderbeu ne Korce rreth 43 vjet me pare e sot ajo rikthehet aty duke kenduar “Moj e bukura Morene ” e ster lashte qe me shume sesa tingujt percjell dramen e ikjes. ” Nuk di cfare t’ju kendoj me ” i thote ajo publikut me lot neper sy sepse tashme Alida historine e saj e quan “Zhdukja e vetvetes ne pentagram” U denova thote, u plaka pa u rinuar.Ishte koha kur politika dhe arti i zinin frymen njeri-tjetrit, koha kur artistet perjashtoheshin edhe ne prova gjenerale kur tentonin te arrinin lirine ate qe eshte thelbi i artit si koncept.Endrrat e saj artistike i ngriu koha por teksa rremben migrofonin e kendon aq shkathtesisht , kupton se koha ka mbetur atje, po ai ze, po ai repertor, po ai portret aq ekspresiv dhe plot humor. Fenomeni i ” zhdukjes se vetvetes” mesa duket vazhdon… jo vetem ne art, edhe ne politike apo jeten sociale sepse i ka rrenjet ne mospranimin e tjetrit, mohimin e tjetrit, e rrjedhimisht te disa rrenjeve tona identitare. Ky mohim i vetvetes ka shkaktuar jo pak drama e tkurrje, vakuume dhe boshlleqe qe artin e kane transformuar ne mediokritet artistik , performance boshe qe corienton shijet artistike ne kushtet e lirise kaotike qe prodhon bashke me artin edhe te kunderten e vet. Alida Hisku dhe brezi i viteve 80 do i rikthehen publikut shqiptar , uroj edhe ne te largteve me Lady rrok qe do te jete nje qasje e bukur e ketij brezi te palire ne kohen e lirise pa fre ku talenti i kultivuar do te deputoje kam

bindjen me sukses. Alida jeton prej shume vitesh Frankfurt, atje ajo ka bar-restorantin e saj ku pasi ka sherbyer rutine iu rikthehet klienteve te saj me pyetjen rutine “a ju pelqeu ushqimi? Ishte nga nje shqiptare ! Dhe pastaj nuk vonon te kendoje me zerin e saj qe ka mbetur i kulluar.

Histori e shkurtër e ”Një jetë…disa histori”

September 3, 2017 by dgreca

NGA MARJANA BULKU/

Eshtë pothuajse katër vjecare kjo historizë por mbart kaq shumë emra, personazhe,problematikë saqë natyrshëm më nxit të jem falenderuese që këtë komunitet të gjallë dhe aktiv media arrin ta përjetësojë duke jua transmetuar edhe brezave.

Dhe keshtu ka ndodhur në fakt, atë maj kur promovohej Charld Telford Erickson në Vatër me autor Mal Berishën , pikërisht aty do të nisnin kontaktet e para me televizionin Albanian Culture TV, me kronikat e pafundme mbi festat dhe gëzimet, tubimet dhe promovimet, sukseset dhe vështirësitë që janë sfida që jo pak herë i bëjnë bashkë shqiptarët e Amerikës.Ndodh që në momente të tilla të takosh miq që koha të bën ti njohësh pak nga pak e të mbeten të tillë përjetë.Dy bashkëthemeluesit e televizionit Albanian Culture Mimoza dhe Adem Hasanbelliu kishin ndërtuar jo vetëm një arkiv shumëvjecar por edhe kushtet për ti dhënë jetë lirisë time krijuese e cila ishte ndërprerë në kulmin e vet në atdheun tonë të dashur. Ata atëherë nuk e dinin këtë, nuk e dinin as që fjala mua më kishte mbetur në gojë , e pathënë, e gjallë, por në humnerën e harresës. Ata nuk e dinin atëherë këtë, ata thjesht i besuan zërit tim dhe më thanë:krijo, cfarë të duash ndërto! Ndërkohë unë kisha ndjekur arkivate tyre plot, kisha ”takuar” personazhe që edhe pse me mundim ia kishin dalë në botën e lirisë e cila është kaq e pafundme dhe pa njerëzit me guxim dhe iniciativa do të ishte kaq bosh.Pa kuptuar isha futur nëpër atë galeri të pasur kulturore, historike, politike ku grupime dhe individë kishin mundur të ndërtojnë lidhjet Kosovë, Shqipëri, Mal I Zi, Maqedoni e ku ti nuk pyet prej nga je pasi merr përgjigjen ”jam shqiptar”. Kuptova se Shqipëria jonë e vogël këtu është kaq e madhe, e një gjuhë, himn e flamur nuk janë thjesht simbole, janë dashuri, janë detyrim, janë vlera që na bashkojnë jo për force nacionalizmash por me shpirtin e përmallimit që vetëm kur ikën prej atdheut mundesh ta kuptosh vërtet. Me kohë kuptova se pse një artist si Adem Belliu e ktheu shtëpinë e vet në Vatër të kulturës Shqiptare dhe pse një bujare si Mimoza ia ka vënë në dispozicion këtij televizioni kohën e vet dhe madje edhe dy fëmijët e vet te mrekullueshëm Vera dhe Gerti Belliu .Intelektualizmi nuk është thjesht një diplomë universitare, është një vullnet që s’ndalet, është një mision përtej detyrës dhe detyrimeve. Më vonë po aty takova fisnikun Beqir Sina që as dhuna e gjatë komuniste nuk ia ka zvetënuar butësinë e zërit dhe të shpirtit, takova të palodhurin e Diellit të Vatrës panshqiptare , gazetarin editorialist nga i cili ke aq shumë për të mësuar Z.Dalip Greca.

A ia kanë/kemi dalë?!

Janë dhjetra personazhe, qindra histori, mijëra problematika të diskutuara në atë studio që nuk ka qenë vetëm e shqiptarëve të Amerikës, por e cdo shqiptari brenda dhe jasht Amerikës.Kemi ndjerë atdheun më pranë dhe i kemi përcjellë atdheut jetën tonë këtu , me sfidat dhe gëzimet, sukseset dhe emocionet që janë të pandara nga ditët tona të këtushme. Jemi bërë bashkë edhe kur kohët dhe politikat e castit na kanë përcarë sepse në atë studio cdo ditë flitet për Shqipërinë, për diasporën, për cështjet që na bashkojnë, nderojnë, përjetësojnë.

Historia e ”Një jetë…disa histori” nis me rrëfimin shumëplanësh të profesoreshë Lumi Hadrit,e cila detyrohet të lërë Kosovën në vitin 1986 por në fakt nuk e la kurrë atë sepse kurrë nuk reshti së menduari dhe së punuari për Kosovën.

Nëpër ato fillime kujtoj edhe zonjën Vera Kurti , një intelektuale që përlotet teksa flet për autizmin, këtij fenomeni me përmasa të cuditëshme të cilit ajo i është përkushtuar profesionalisht, madje edhe përmes studimesh dhe publikimesh.

Prezenca e diplomatit dhe mjeshtrit të penës dhe humorit Z.Pëllumb Kulla do të mbetet e paharruar për larminë e përvojave që solli aty, sensit të humorit dhe mesazheve të forta drejtuar politikës, komunitetit shqiptaro-amerikan me mjeshtërinë ”made in Kulla”.

E madhja doktoreshë Shpresa Xhakli dhe pse ta fsheh frymëzimi im, është një pasuri e vecantë në studio , me atë komunikim brilant, rrëfimet prekëse, përjetimet e rralla dhe plot ngjyra jete ku emocionet jetësore mbartin edhe ngjyra trishtimi e gëzimi që Xhakli jonë i rrëfen aq bukur me lotët që i qeshin dhe që i qajnë.

Në Albanian Culture TV rinia ka qënë jetë dhe vitalitet, kjo është ndjerë jo vetëm nga prezenca e tyre por edhe nga energjia që të rinjtë edhe pse të edukuar në USA kanë për vendin ku u lindën të parët e vet Classmate forever dhe Zamane Bodini me Lendita Hoxhën , vajzat e mencura dhe humane që i dhanë dritë e bukuri ciklit ”Një jetë …disa histori”. Po kështu Granit Limani , djaloshi kosovar përpara të cilit ti thua…”sa me fat është ai shtet i ri me bij kaq të zgjuar”!

Personazhet sa vijnë dhe shtohen, natyrisht duke pasuruar komunikimet tona me të gjithë brenda dhe jasht studios.Disa komunikime u shndërruan në kujtime të paharruara…kujtoj të madhin kantautor dhe producent artistin Adi Hila, disa komunikime do ishin frymëzim dhe motiv për të ecur përpara nëpër kohë dhe me cilësi ,kam parasysh Ambasadorin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar në atë kohë Zotin Mal Berisha dy herë i pranishëm në studion tonë.Ka patur edhe personazhe që janë hite nëpër komunitetet ku jetojnë dhe prezenca në studio është nderim reciprok si psh Kampioni i botës ne kick boks Ismail Keta.Zonja Ruki Kondaj autore dhe zbatuese e Ligjit për Trashëgimninë kulturore në Parlamentin e Ontarios. Kështu televizioni shkoi përtej komunitetit të shqiptarëve të Amerikës por duke përcjellë kontribute dhe vlera mbarëshqiptare ,ato të humanizmit, historisë dhe traditës, këtyre vlerave që rrojnë më gjatë se njeriu.

Nuk ka qenë e lehtë ,jo jo aspak e lehtë për mua të udhëtoja drejt asaj studioje , kush i din distancat që na ndajnë e kupton vetë mundimin prandaj unë po i shmang komentet e tepërta në këtë rrëfim rrëfimesh, por dua të kujtoj verën 2015 kur ime më pësoi një goditje në tru, për fat i mbijetoi, por për mua ishte aq e vështirë ti rikthehesha rrëfimeve të jetës kur jeta e njeriut tim aq të shtrenjtë ishte në rrezik. Mimoza dhe Ademi më ftuan të shkonim te Pirro e Pavlina Mani…si mund t’u thoja jo. Ne ishim rritur me filmat e tyre.Shqipëria komuniste nuk na la asgjë tjetër trashëgim përvec kinemasë, me hijet dhe drithijet e veta .Atë fund vere times plot kalvare po shkonim drejt një ikone me histori pafund Pirro Mani. Në atë familje ku arti frymon art duke filluar që nga lulet në oborr, pikturat në mur,bisedat që nuk shterrojnë e deri te bujaria e aristokrates së skenës dhe familjes Pavlina Mani, ti mund të pohosh që jeta është një trajektore që duhet tia ndjekësh me sy ,me shpirt, me penë, me foto,me dashuri, cdo kilometër.

Sa jetë japin rrëfimet e Gjilberta Lucës, Pranvera Cobës, Luka Hajdinit…aq sa kur vijnë ato në studio duket sikur edhe muret këndojnë.

Nuk e kemi lënë jasht vemendjes as politikën megjithëse unë e quaj aksident…Aleksandër Mici , një republikan dinjitoz, Profesor Shenasi Rama , një shkollë e opozitarizmit, Grid Roi që analizon ftohtësisht politikën edhe pse mbetet i dashuruar me folklorin , Mimoza Hajdarmataj një tregues simbolik se si nganjëherë parlamenti i Shqipërise pati edhe fisnike si ajo.Profesor Enea Janko ishte aty duke folur për politikat ekonomike ,ato që do mund ta ndihmonin Shqipërinë në ditët e vështira.
Në atë studio ndodh të takosh njerëz që nuk mundesh ti harrosh kurrë ,janë nga ato që nuk ndalojnë së shkëlqyeri profesionalisht por edhe përmes kontributeve vullnetare duke edukuar brezat që rriten në emigracion… Ana Kohen e Drita Gjongecaj falemnderit që ishit aty.

Revolucionaren në art, atë që ia ve vulën me mendim dhe me bojë duke e thënë hapur të vërtetën edhe kur ajo është pis ,Zake Prelvukaj në atë studio na e solli një mik , jurist, estetik dhe fotograf, nxënës i Gjon Milit dhe Fadil Berishës, mjeshtri fisnik Ilir Rizaj i cili është një aset i cmuar i komunitetit tonë.

Unë ndalem me respekt të thellë e me një memorje të kthjellët kur kujtoj praninë e artistes së Popullit Tinka Kurti në ACTV biseda me të cilën mbart të gjitha detajet e një jete plot dhe më shpie tek një nga ngjarjet më të bukura këtu ”Festivali i filmit shqiptar” me organizator Artiot Myrtaj, djali i talentuar prej Kosove që kosovës i thurr film.

Merita Halili e Raif Hyseni dy artistët që nderojnë cdo mjedis e kudo ku janë ato këndohet shqip, janë ato që i dhanë liri edhe muzikës shqiptare duke e shndërruar në subjekt dhe lëndë të programeve universitare…e kështu ”Një jetë …disa histori” përcjell falenderimet në emër të një komuniteti ,aktiv apo pasiv, gjërat që ndodhin përreth nesh janë edhe në këtë studio modeste.

Janë shumë shkrime e publikime, botime e promovime që rigorozisht drejtohen nga e talentuara Raimonda Moisiu,kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë, ajo që ka një ftesë përherëv -on- nga unë ,por Veneta Callpani e Pierre Semsia ia kanë transmetuar më së miri punën sistematike nëpërmjet ACTV si një thesar mendimi i publikuar apo që do ti shkojë lexuesit.

Nuk e kam shmangur dot lokalizmin edhe pse në një vend të madh si Amerika, nje dobesi apo cilesi kjo …nuk di , Dibrës time të vogël kam dashur ti bëj pak vend përmes zërit të Vera Lacit e rapsodive të Sherif Dervishit sepse Albanian Culture është mjeshtre në bujari dhe model në mikpritje. Këtë kemi dashur të mbajmë gjallë, atë cka na nderon pse te mos e amplifikojme?!.Duke qenë se vij nga një trevë e varfër materialisht por e pasur në histori shpesh pohoj me bindje se pasuri për ne janë njërëzit dhe historitë e tyre.Dhe kjo formule ka vlere edhe per shqiptaret e Shqiperise se vogel ne Ameriken e madhe. Le ti bëjmë bashkë ato.

Janë shumë e do jenë akoma më shumë… që të gjithë miq të ekranit të kulturës shqiptare, erdhën e do të vijnë aty për të mbetur të përhershëm në kujtesën vizive, atë të mendimit dhe problematikës.Dhe sapo ata largohen unë pohoj përsëri ;Po, jeta është një trajektore që duhet tia ndjekësh me sy ,me shpirt, me penë, me foto,me dashuri, cdo kilometër.

NJE JETE NE SKENE

July 14, 2017 by dgreca

NGA MARJANA BULKU/

Janë dhjetra tekste, mijëra tinguj,qindra interpretime , vargje intervistash e komunikimesh mediatike e megjithatë asgjë nuk e gdhend në kujtesë portretin e një artisti më shumë sesa emocionet që fal aktualiteti i konotacionit artistik tek mjeshtri i madh Arif Vladi.është një kontakt midis artistit dhe kohës ,është një dialog, një thirrje,një kushtrim që duket se nuk mbaron kurrë e përmëtepër kur artisti e tejkalon madhështinë artistike jo përmes look-ut, përdorimit nga politika e momentit,por përmes fuqisë që i ka dhuruar zoti si dhe mjeshtërisë së kultivimit të artit.Mjafton ti kthehesh zërit të tij, këngëve -himn,teksteve- mesazh,tingujve- kushtrim dhe vemendja e zakonshme njerëzore dhe ajo kritike natyrshëm do të pohonin se Arif Vladi është sa skenik në art po aq edhe kreshnik në histori.E shkuara dhe tashmja e Kosovës me pasiguritë e së ardhmes janë duartrokitur prej vitesh nga publiku shqip folës.Historia e Shqipërisë ushqehet nga epizmi skenik përmes teksteve burimore, kostumeve tradicionale të atyre trevave bujare e të besës, të guximit e heroizmit kreshnik.Të risjellësh historinë me këngë dhe të marrësh miliona duartrokitje në këmbim,nuk është një akt i thjeshtë i një populli duartrokitës, por një akt i thellë meditimi ,kujtese dhe reflektimi historik.Pavërisht yshtjeve politike, populli di ti dallojë ,cmojë e mos harrojë heronjtë e vërtetë prandaj don këngën më shumë se fjalëboshët politikanë,e mbase pikërisht është kjo arsyeja që kujtesa popullore dhe kënga gdhendin paralelisht të njejtat ngjarje e njerëz.Skena është arena ku artisti shpalos cilësitë që kompletojnë veprën artistike dhe kush shkëlqen në skenë i jep veprës artistike një përmasë tjetër, përtej skenës,përtej kohës duke ju bërë një shërbim të madh të gjitha këtyre aspekteve.Kur dëgjon Arif Vladin, nuk ke se si të mos i kthesh sytë nga Kosova dje dhe sot, nuk ke se si të mos ndjesh admirim për heronjtë e saj të vërtetë, nuk se se si të mos cmosh mjeshtërinë e kompozitorit Edmond Zhulali, apo të ndjesh peshën e fjalës së mencur të Agim Docit.Dhe natyrshëm do të shkosh edhe te Ansambli Dibra, instrumentistët e nderuar, mjeshtri i kompozimit Përparim Tomcini,kostumet e larmishme që vizatojnë koloritin e larmishëm të asaj zone aq të pasur në traditë e ku kulmon mendimi unik që në art ashtu si edhe në mjaft fusha të tjera aktet individuale nxisin ato kolektive që përmes mirënjohjes përjetësojnë dicka që është përtej artitpërtej nesh.Kjo lartësi sublime që jo cdo artist mundet të na e dhurojë është një prej vlerave që ka Dibra, Shqipëria, Kosova, Diaspora.Kreshnik në skenë dhe epik në lirizmin e tij, Arif Vladi ka marrë nderime dhe i ka dhuruar skenës një prej standarteve më të larta të komunikimit me spektatorin duke e edukuar atë me fakte historike dhe vyrtyte që përcjell teksti letrar dhe konteksti artistik.

“DIELLI”, NDERI I KOMBIT, MISIONI HISTORIK

May 30, 2017 by dgreca

Dielli, tashmë Nderi i Kombit, që në Vatrën Panshqiptare bëri histori, shkruajti histori, ”ka lirinë që ta kryejë ende këtë mision” citoi Presidenti Bujar Nishani gjatë ceremonisë festive mes vatranësh në mbrëmjen e 28 majit 2017 në Nju York./

NGA MARJANA BULKU*/

Në këto pesë vite të qëndrimit tim në USA kam patur rastin të ndjek nga afër forcën ,jo atë që buron prej pushtetit por atë intelektuale e patriotike të një presidenti shqiptar që përvec detyrimeve kushtetuese brenda territorit shqiptar, ka dëshmuar se din ti rrijë pranë edhe shqiptarëve që jetojnë jasht territoreve të Republikës së Shqipërisë, mjafton një digresion i shpejtë në kohë ku vlerësimet e stimujt për pjestarët e spikatur të komunitetit shqiptaro-amerikan, kanë qenë jo thjesht dekoracion por shenja të identitetit kombëtar,respekti , mirënjohje apo kujtese të cilat presidenti i ynë i nentë Z. Bujar Nishani i shndërroi në institucion.Personalisht nuk kam ndonjë afeksion të vecantë nga stimujt, titujt, gradat, por ndjehem jashtzakonisht mirë kur shqiptarët mblidhen bashkë, ndajnë histori e fate të përbashkëta, kohë e festime që në një vend madhështor si ky ,vlera e këtyre eventeve ka efekte të shumëfishta duke u shndërruar në ngjarje që na bashkojnë e që na identifikojnë si komb përmes vlerave … E ku ka më bukur se të identifikohesh përmes vlerave që lindin nga puna dhe vullneti, pasioni dhe sakrifica.Prandaj natyrshëm uroj që njerëz të tillë,edhe përtej detyrës të mbeten përherë aktiv si shembuj që frymëzojnë dhe edukojnë ndaj edhe shpresoj që politika të udhëhiqet gjithmonë nga vlerat e të mos jetë e paparashikueshme, akt zgjidhjeje i minutës së fundit, por një projekt me perspektiva e mbivendosje vlerash e idesh në mënyrë afatgjate.Identifikimi i komuniteve përmes vlerave është një shërbim i madh që i bëhet shqiptarëve që jetojnë larg trojeve të tyre, i mban lidhur me trojet amë, me të tashmen dhe të ardhmen tonë.Ky mision i të parit të shtetit shqiptar i nxitur nga aktet konkrete të shqiptarëve të kudondodhur është tregues sinjifikativ që dëshmon se janë aktet individuale ato që nxisin memorjen kolektive dhe mirënjohja , ky institucion human do të mbajë gjallë historinë tonë atë të djeshme privuar nga liria dhe të sotmen të kërcënuar nga formacionet partiake që mobilizojnë masat në joliri zgjedhjesh të lirshme.Kreu i shtetit shqiptar nderoi Diellin ,zërin 105-vjecar të Vatrës por që është shndërruar në zërin dhe mendimin e lirë të cdo shqiptari, nuk mjafton të jesh gazetar që të shkruash , nuk mjafton të jesh politikan që të duash atdheun, dhe kur je larg kupton se dashuria dhe malli për të kanë forcën dhe peshën që të bën edhe më të lirë ta duash, mendosh dhe shkruash për të.Dielli tashmë Nderi i Kombit, që në Vatrën panshqiptare bëri histori, shkruajti histori, ”ka lirinë që ta kryejë ende këtë mision” citoi Presidenti Bujar Nishani gjatë ceremonisë festive mes vatranësh në mbrëmjen e 28 majit 2017 në Nju York.

* Autorja është anëtare e Federatës Panshqiptare të Amerikës”VATRA”. Ishte moderatore e Darkës me Presidentin e Republikës së Shqipërisë, z. Bujar Nishani.