miti – Dielli

Nga Zef Chiaramonte/*

-Dje, mbas dite, në Sallën e Muzeut të Qytezës Hora e Arbëreshëve / Piana degli Albanesi, në Sicili u zhvillua programi i Qendrës Ndërkombëtare për Studime mbi Mitin kushtuar kulturës arbëreshe dhe shqiptare.

– Të pranishëm: Prefekti Xhankarlo Romanjoli dhe Kyetari i Komunës Rozarjo Peta

-Kumtuesi i parë, Prof. Zef Kjaramonte, zbërtheu domethënien e stemës historike (1817) të Qytezës arbëreshe ku, në njerën anë shkruan NOBILIS PLANAE ALBANENSIS CIVITAS = QYTETI FISNIK I HORES SE ARBERESHEVE, kundrejt emërit zyrtar, të asaj kohe, PIANA DEI GRECI. Kumtuesi shpjegoi se si, asokohe, pati nje kompromis midis fiznikut feudal, që i shikonte Arbëreshët si grekë per shkak të rritit kishtar bizantin/ortodoks që ndjeknin, kurse popullata e ndjente veten arbër.

-Fjala i kaloi mandej Prof. Zef Skiro Di Maxho-s i cili dha një pasqyrë të re mbi jetën dhe veprën e Pater Gjergj Guxeta-s si mendimtar dhe themelues i objektit ku mbahej programi, nje banes si punë manastiri për priftrat arbëreshë beqarë, si dhe themeltar i Seminarit për Arbëreshë në Palermo, porsi një univesitet autentik për ruajtjen dhe zhvillimin e kultuës kombëtare.

-I treti, papasi Dr. Nikola Kuçi, foli mbi përshtatmërinë e futjes në kalendarin liturgjik të Kishës Arbëreshe të festës së Shën Memë Terezes. Duke u nisur nga origjina e perbashkët dhe kaluar te vepra madhështore e Shenjëtes, papa Nikola ftoi njerëzit vullnet-mirë që të angazhohen rreth hartimit të teksteve dhe të muzikes percjellëse sipas rritit të Kishës Arbëreshe, për krijimin e një Shërbese dinjitoze në perkujtim dhe nderim të Mëmes sonë Shën Tereza Gonxhe Bojaxhiu.

– Para deshmisë familjare nga shtërrnipi i Mëmë Terezës, djali i vajzës së Lazar Bojaxhiut, me banim në Palermo, fjalën e mori Prof. Fabio Russo i Universitetit të Triestes, i cili beri nje krahasim midis Pater Gjiergj Guxeta, që flitet për të lumnim, dhe Nenë Terezës.

Palermo, 16 qershor 2017

E dergio per Diellin-Zef Chiaramonte

SHUHET LEGJENDA E KËNGËS SHQIPTARE, E MADHJA VACE ZELA/

Nuk mund të ndjehet më keq njeriu kur sapo zgjohet merr lajmin e hidhur të vdekjes të një njeriu të madh, të ikonës së këngës shqiptare , e madhja, e papërsëritshmja Vace Zela. Ajo ishte një mit, që shfaqen rrallë.

Mbretëresha e këngës shqiptare sot është kudo mes shqiptarëve, edhe këtu në Amerikën e largët. Bashkë me lajmin e hidhur është sot me ne edhë zëri i Vaces. Ekranet e televizioneve shqiptare na përcollën nga vendlindja sot zërin e ëmbël e mjeshtres.

Kam pasë fatin që ta takoj Vacen jo vetëm në koncerte, por edhe jashtë skenës, në mjedise miqësore e familjare dhe kam parë nga afër shpirtin e saj të madh, kam parë njeriun. E kam takuar në shtëpinë e Mustafa Kërcukut ne Gramsh, në dasmën e djalit , Skenderit, dhe kam ndjerë shpirtin e artistes.

Jam ndjerë mirë kur kam mundur të shkruaj për të , jo vetëm për këngën dhe artisten, por edhe qytetaren e tranzicionit, kur donin t’i merrnin shtëpinë. Vacja mbetet artistja më e madhe e këngës shqiptare.

Edhe pse është vlerësuar nga shteti shqiptar, Vace Zela mbetet artistja e pakontestuar dhe e pakonkurueshme. Ajo i takon popullit. Edhe kur ndonjë muzikant shpirtvogël është përpjekur që të krijojë ndonjë insinuatë për të, ka qenë opinioni ai që e ka mbrojtë duke evidentuar vlerat e artistes së madhe dhe zërin e saj plot muzikalitet.”Zeri ishte i saj, fjalet i shkruan te tjeret”-pat shkruar Republika.

Artistja e madhe do t’i mungojë skenës shqiptare, por zëri i saj nuk do të shuhet kurrë. Ajo u shua sot fizkisht, e enjte 6 shkurt 2014 në Basel të Zvicrës në moshën 74 vjecare. Vace Zela u lind në Lushnjë me 7 prill 1939. Ajo mban titullin “Nderi i Kombit”-dhe i bene Nder Kombit.

I përjetshëm kujtimi mjeshtres së madhe. Ngushëllime familjes! (Dalip Greca)

Gjaku Ynë – Piana degli Albanesi: Miti kushtuar kulturës arbëreshe dhe shqiptare

VACE ZELA “NDER I KOMBIT”, QE BEN NDER KOMBIT