Sokol Demaku – Page 4 – Dielli

DIASPORA-TAKIM SHKRIMTARËSH SHQIPTARE& SUEDEZE

July 13, 2017 by dgreca

DSC_1 (1)

– Një vizitë e rrallë dhe impresionuese në bibliotekën e qytetit Fier/

Nga Sokol Demaku/

Me prezentimin e drejtoreshes së Bibliotekes publike në Fier Klodiana Gjata filloi manifestimi letrar ”Takim mes shkrimtarësh-letersia suedeze dhe letersia shqiptare” oragnizua nga Qendra kulturore shqiptare ”Migjeni” në Borås të Suedise dhe Lidhja e shkrimtarëve të Suedisë Qendra në Göteborg të Suedisë në bashkëpunim me Bibliotekën publike Fier. Ishte në kënaqesi e vecantë që projekti i filluar një vit më parë e ku ishin vizitua qytete në veri të Shqiperisë e këtë fati ishte që poetja Kristin Bjarnadottir dhe shkrimtarja e përkthyesja suedeze Anna Mattsson si dhe shkrintari e përkthyesi Hamit Gurguri dhe poeti, shkrimtari e përkthyesi Sokol Demaku karvanin e miqësisë të poeteve nga Suedia dhe poeteve shqiptar si dhe lexuesit shqiptar këtë vit ta bartin dhe vendosin ne qytetin Fier, Berat dhe Elbasan.

Vizita e dy shkrimtareve suedeze dhe atyre shqiptar nga Suedia në biblotekën e qytetit të Fierit ishte një ngjarje impresionuese pasi që, këto shkrimtare të shquara si krijuese në letërsinë suedeze, por edhe si përkthyese, kanë vlerë dhe kanë lënë gjurmë në letersinë suedeze por edhe kanë krijuar ura lidhëse mes shkrimtarëve suedez dhe lexuesve të tyre në gjuhë të ndryshme të botës. Edhe bashkëkombasit tanë poetët dhe perkthyesit bashkekohor Sokol Demaku, Hamit Gurguri, janë nder emart me të spikatur të cilët sot japin kontribut tër cmuar në krijimin e urave lidhëse mes letërsive e në këtë cast në mes asaj suedeze dhe shqipe përmes përklthimeve të penave të njohura të letërsisë suedeze në gjuhën shqipe dhe anasjelltas. Është interesant se këta shkrimtarë shqiptarë dhe suedezë funksionojnë si një orkestër shumë e harmonizuar që rezonon natyrshëm me kordat e botës shpirtërore e që simbolikisht e shprehën më mirë se shumëçka tjetër dashurinë për letërsinë, për shkrimtarët suedezë dhe shkrimtarët shqiptarë. Kjo u verejtë në prezentimin e poezisë suedeze prezentuar nga Kristin Bjarnadottir dhe Anna Mattsson dhe përmes përkthimeve adekuate të bëra nga Hamit Gurguri e që lanë përshtypje mjaft të mira tek lexuesi shqiptar.

Salla e mbushurë përplotë me adhurues të fjalës së shkruar, nxënës, student, poetë e shkrimtarë dhe përsoneli i Bibliotekës ishte një ndjenjë kënaqësie, ishte një moment prezentimi të letersisë suedeze për lexuesin shqiptar. Krijim i urave lidhëse mes poezisë, fjalës së shkruar dhe librit.

Shkrimtarët nga Suedia Hamit Gurguri dhe Sokol Demaku dhe miku i tyre nga Tirana Nuri Dragoi i dhuruan Bibliotekës publike Fier mbi 60 tituj libra të botuara nga ata e që me kënaqësi i pranoj Drejtoresha e kësaj Biblioteke Klodiana Gjata e cila tha fjalë miradie për këtë gjest human të shkrimtarëve mysafirë të cilët pasuruan fondin e bibliotekës me tituj të ri.

Sokol Demaku i dhuroj kësaj biblioteke edhe librin për fmijë ”A di të fërshelleshë Johana” të autorit Ulf Stark përkhtyer nga Sokol Demaku nga gjuha suedeze në shqip i cili kishte dal nga shtypi këto ditë e botuar nga shtëpia botuese ”Dituria” në Tiranë, ishte ky egzemplari i parë dhuruar për një bibliotekë nga përkthyesi.

Në bazë të bisedes së zhvilluar me Drejtoreshen e bibliotekes Klodiana Gjata dhe personelin e saj u pa një inetresim nga ata që Festivali i poezisë ”Sofra poetike në Borås” nëse do ishin mundësit të zhvendosej dhe mbahej edhe në qytetin Fier konkretisht në qytetin antik Apollonia.

Në Muzeu historik Fier

Pas bisedave të zhvilluara me poet, shkrimtar, punetor arsimi.nxënës, student dhe adhurues të fjalës së shkruar, drejtori i Muzeut historik të qytetit Fier, poeti dhe shkrimtari Nuri Plaku na ftoj për një viztë në këtë muze historik të qytetit të tyre. Një godin e rregulluar për mrekulli me një kopsht me artifakte nga më ndryshmet nga kohë të lashta nga kohër antike të qytetrimit shqiptar, atje në hyrje na pret miku ynë Nuri Plaku me një mirë se ardhje.

Në holline Muzeut ai na prezneton objektin që do vizitojmë dhe për ne dhe mysafiret tona poetet suedeze fillon të na informoj me punëne muzeut dhe historikun e tij.

Përpjekjet e para për ngritjen e një muzeu në Fier lidhen me arkeologun e njohur Leon Rei në vitin 1936. Ky muze do të ishte i karakterit arkeologjik, me objektet e zbuluara gjatë gërmimeve në qytetin antik të Apolonisë, por nuk u realizua. Ngritja e muzeut u bë realitet vetëm pas çlirimit. Si hap i parë shërbeu një ekspozitë për faunën dhe florën e rrethit, si dhe një ekspozitë e Luftës Antifashiste Nacional Çlirimtare me fotografi, dokumente, kujtime, objekte dëshmorësh etj., që u ekspozuan në një mjedis prej dy dhomash në një godinë pranë ish-turizmit. Në vitin 1951 muzeu u transferua në lagjen “Liri”, në një mjedis prej tri dhomash, nga të cilat njëra dhomë ishte për LANÇ, njëra për etnografinë, tjetra për faunën dhe florën dhe korridori për objektet arkeologjike. Një zhvendosje e dytë u krye në vitin 1953, ku muzeu u vendos në një godinë dykatëshe, sot lagjja “Apolonia”. Që nga 18 korriku i vitit 1978, muzeu historik u vendos në ndërtesën dykatëshe që është edhe sot në lagjen “Kastriot”. Ka një fond të pasur arkivor në kujtime, ngjarje e data historike për LANÇ, studime historike, objekte të dëshmorëve dhe heronjve, veteranëve, armë mesjetare, të Rilindjes, të Luftës së Parë e të Dytë Botërore, si dhe një fototekë e filmotekë të pasur.
Për herë të fundit, godina e Muzeut Historik të Fierit është restauruar në vitin 1979. Kanë kaluar plot 31 vjet që atëherë. Me vitet, degradimi i godinës sa vjen e rëndohet. Lagështira, suvaja e mureve e rrëzuar, çatia e prishur, janë vetëm disa prej problemeve të muzeut të Fierit, thënë ndryshe problemet e dukshme të tij. Por ka më shumë akoma. Objektet, ato më rëndësishmet se një godinë, janë të rrezikuara. Janë antikuarë me vlerë, të rëndësishme jo vetëm për zonën, por edhe vendin e më tej edhe për rajonin. Librat, më i vjetri prej të cilëve i përket vitit 1831, por edhe objekte të tjera mesjetare, janë dëmtuar e kërkojnë restaurim të menjëhershëm.

Në qytetin antik shqiptar Apollonia

Ndodhemi në Apolloni me një grup poetësh dhe shkrimtarësh nag Suedia e largët, vizitë kjo në qyteti antik pas një prezentimi të denjë të poezisë dhe literatures suedeze në biblioteken e qytetit të Fierit. Ka gjallëri ketu në këtë kohë vere me diell në Apolloni, turistë të huaj që shkrepin pa ndërprerje aparatet fotografike për të marrë sa më shumë kujtime nga ky qytet i lasht shqiptar. Po të ngjitesh lartë në kodrën e afërt e cila ngritet lart si një vigan, do të zotërosh një pamje magjike, do kesh mundësi të kapësh në objektivine syrit një teritor ku shtrihet ne 140 hektar qyteti antik i Apollonisë, nga këtu syri yt të kap një pamje mahnitëse bukurish natyrore rreth e përcarkë kësaj këshjtjelle të lashtë shqiptare, deri në detin Adriatik, me të gjitha monumentet e kohës, e në mes të cilave edhe teatrin antik.

Në bazë të ca shenimeve dhe të dhenave që njeriu mund te gjej e lexoj por edhe nga informacionet që ciceronët japin mund të konakudoj se:

Apolonia është qyteti antik në Shqipëri ndër më të mëdhenjtë në pellgun e Adriatikut dhe më i përmenduri ndër 30 qytetet e tjera, me të njëjtin emër, të kohës antike.

Është themeluar rreth fillimit të shek të IV p.e.s. Gërmadhat e Apolonisë janë zbuluar në fillim të shek XIX. Gjurmët më të hershme arkeologjike janë disa objekte të kohës së hekurit, tipike të kulturës ilire. Nga shekujt e parë të jetës së qytetit ruhen disa mbeturina të murit mbrojtës dhe të një tempulli arkaik kushtuar Artemisit, hyjneshës më të adhuruar të apoloniatëve.

Apolonia ndodhet 12 kilometra larg qytetit të Fierit. Apolonia si qytet u themelua në fillim të shekullit të shtatë para Krishtit nga kolonizatorët grekë që vinin nga Korinti. Të dhënat e para të pranisë së tyre janë të dokumentuara rreth vitit 588 para Krishtit. Emrin qyteti e mori për nder të perëndisë Apolon. Ndër 24 qytete në të gjithë botën mesdhetare që mbanin këtë emër në Antikitet, Apolonia e Ilirisë ishte më e rëndësishmja dhe luajti një rol të madh si ndërmjetëse tregtare mes helenëve dhe ilirëve. Apolonia ishte në atë kohë një qytet i madh e i rëndësishëm në afërsi të lumit Vjosë. Llogaritet që qyteti të ketë pasur rreth 60 000 banorë, një shifër rekord për kohën.

Në bazë të asaj që na u tha nga ciceroni me rastin e viztës në këtë qytet antik mësuam se:

Hulumtimet e para për Apoloninë i kemi nga studiues dhe shtegtarë të huaj në gjysmën e parë të shek XIX. I pari studiues që e ka vizituar Apoloninë është Pouqueville në vitin 1806, i cili na kumton për gërmadhat e këtij qyteti antik. Pastaj W.M.Lake në veprën “Travels in northern Greece”, ndër të tjera përshkruan skulpturat, mbishkrimet, murin rrethues dhe një tempull në Kryegjatë. Nga ky tempull ka mbetur vetëm një shtyllë në këmbë dhe që është dëshmia e vetme. Pak kohë pas vizitës së tij, Ibrahim pashë Vrioni rrëmbeu gurët e tempullit për të ndërtuar sarajet e veta në Berat. Peshkopi grek i Beratit, Anthimi, vjen në Apoloni dhe grabit skulpturat dhe objektet antike që gjendeshin në manastirin e Shën Mërisë, një pjesë të madhe të tyre ai e nisi për në Greqi. Këto lëvizje nuk i ikën luanit të Janinës Ali pashë Tepelenës. Sipas një dëshmie të kohës ai dërgoi në Apoloni njerëz për të gërmuar, dhe dy statuja të gjetura i dërgoi në Berat.

NGA SUEDIA, TAKIM MBRESLËNËS NË TIRANË

July 9, 2017 by dgreca

Nga Sokol Demaku/

NJË TAKIM MBRESËLENËS ME TË BIJEN E POETIT DRITËRO AGOLLI, POETEN DHE UDHEHEQËSEN E “KLIK EKSPO GROUP” NË TIRANË ME MIQË NGA SUEDIA/

Vapë qershori, si çdo here në vendet ballkanike ku temperatura në këtë kohë arrin maksimumin e saj aty afër të dyzetave dhe ku dielli pjekë e djegë dhe gjë përcellon çdo gjë.

Njeriu ndjen aromën e vapes, ndjen edhe ate që ne na mungon në veriun e largët ku trupi ynë ka nevojë për rrezet e diellit, por kësaj radhe në këtë vizitë ca ditore në Shqipëri ishte edhe një vapë tjetër ajo e zgjedhje parlmentare, ku në çdo cepë, në çdo kend nuk flitej gjë tjetër me përjashtim zgjedhjet.

Për ne ishte diçka absurde.

Jemi në Tiranë unë dhe miku im shkrimtari dhe përkthyesi Hamit Gurguri së bashku me dy poete dhe shkrimtare të njohura në letërsinë suedeze, islandezen Kristin Bjarnadottir dhe suedezen Anna Mattsosn të cilatë kanë shprehurë dëshirën të janë se bashku më ne për një javë në disa qytete shqiptare për tu njohur me vendin tonë, me poetë, poete, me kulturën dhe traditën shqiptare si dhe me natyrën dhe bukurit e natyrës shqiptare dhe për tëprezentua letërsin suedeze në shqipëri.

Ka ditë që me mikun tim Nuri Dragoi kishim biseduar dhe planifikuar një vizitë tek Elona Agolli e bija e poetit dhe shkrimtarit të mirënjohur Dritëro Agolli.

Është një e enjte pas dite, nga ora tetëmbdhjetë, por ende vapa verore pjekë si në mes ditë. Ne të pestë mësyjmë për në zyrat e mikes sonë Elona Agolli.

Në derë një mire se ardhje nga zonja Elona së pari në shqip e më pas edhe në një anglishte të pastër. Na oforn mirese ardhje dhe ne hymë në dhomën e pritjes e cila ishte e stolisur me piktura të ramuara, vegla pune për fotografi, kamera, libra, foto nga jeta. Një ambient familjar dhe i këndshëm për bisedë.

Mirë se erdhët në Tiranë! Dhe besoj se ja kaloni si më mirë në qytetin tonë!

Pas një prezentimi që bemë ne mysafirët nga veriu i largët dhe spjeguam qellimin e viztë sonë në Shqipëri e që është pjesë e një projekti të punuar nga Qendra Kulturore Shqiptare ”Migjeni” nga qyteti Borås i Suedisë në bashkëpunim me Shoqatën regjionale të shkrimtarëve Qendra në Përendim me seli në Göteborg, e që ka për qellim prezentimin e letersisë suedeze në Shqipëri dhe krijimin e lidhjeve të bashkëpunimit mes dy vendeve pas vizitave në disa qytete shqiptare ku u preznetua letërsia suedeze dhe poetë e shkrimtar suedez dhe zhvillimit të takimeve me poet, lexues, nxënës, të rinjë dhe punetorë bibliotekash mendojmë se projekti do vazhdoj dhe se do ketë punë dhe rezultate në këtë drejtim.

Pas një sherbimi me pemë e perime dhe me akullore mjaft të shijshme mikja jonë fillon prezentimine saj për punën dhe aktivitetion e saj.

Me falni por më duhet tu them që në fillim se para katër muajsh u nda nga jeta babai im poeti dhe shkrimtari i mirënjohur Dritëro Agolli dhe se unë ende jetoj me te dhe se nuk mund të largoj ate nga mendja, por besoj se me kohë çdo gjë do bie në vend të vet.

Edhe unë merrem me shkrime, por ketu kam një bniznes që ka të bejë me organizimin e panaireve të të gjitha llojeve, pra panaire kombëtare dhe ndërkombetare. Ajo çka është më interesant per ju me siguri është panairi i librit që për çdo vit organizojmë këtu në Tiranë. Por edhe panaire tjera me rendësi për qytetin dhe vendin.

Më vjen mirë që paskeni bërë miq në atë vend Nordik, qenkeni pjesë e jetës atje. Dhe edhe me më vlerë është puna e juaj atje, puna prej poeti, shkrimtari, publicisiti, përkthyesi dhe gazetari në një vend të huaj mik si është suedia sot për ju. Ju përgëzoj për këtë të arritur të madhe në jetën tuaj. Ishin këto fjalë miradio të mikëpritses sonë Elona Agolli.

Me shkrime merrem edhe unë që nga rina dhe ndjehem krenare me këtë, si duket dikush mudn te thotë se do e kem trashegim nga babai, por kjo është një hobi i imi dhe dua ta zhvilloj.

Biseduam edhe për librin, lexuesin por edhe bashkëpunimin e ndërsjllë mes poetëve nga dy vendet tona dhe besojmë se do ia arrim qëllimit edhe për te cilin në ishim me miqt tanë suedez në Shqipëri.

Elona thotë se babai i saj e mjeshtri i vargut në prozë dhe poezi Dritëroi ishte i adhuruar nga lexues si ne vend po ashut edhe ne trojet shqiptare, ai ishte prezent cdo kund e edhe sot është ashtu me vargune tij. Por biseda ishte pothuajse e orijentuar me tepër tek romani i tij ”Shkelqimi dhe rënia e shokut Zylo” një roman sa satirik i kohës i cili me mjeshtri thumboi veset burokratike të kohës por edhe i mbijetoj kritikës së kohës, pasi siç thotë edhe vet Elona romani apo më mirë të themi novelat e tij që më heret ishin publikua në satirikën e kohes “Hosten” dhe ishin përkrahurë nga masa e lexueseve por edhe nga kritikët e kohës dhe se si duket kjo bëri ate që romani të mbijetoj dhe të lexohet lirshëm kur ai pa dritëne botimit.

Kembyem libra dhe me një kafe mbremje u ndam nga mikja jonë Elona Agolli me ndjenjen se do kemi nje bashkëpunim të frytshëm në të ardhmen mes QKSH “Migjeni” nga Borås dhe “KLIK EKSPO GROUP” të cilën e udhëheqë Elona Agolli. Qëllimi është që edhe mjeshtri i vargut në poezi dhe prozë Dritëro Agolli të jetë dhe të lexohet edhe në suedisht, kur mundësit dhe kushtet janë.

EMBLEMA E ”BESLIDHJES SË LEZHËS” NE STOCKHOLM, SUEDI

May 20, 2017 by dgreca

EMBLEMA E ”BESLIDHJES SË LEZHËS”NGA SOT QENDRON KRENARE NË LOKALET E LIDHJES SË SHKRIMTARËVE TË SUEDISË NË DROTTNINGGATAN 88 NË STOCKHOLM/

Per DIELLI-n: Nga Sokol Demaku/

Në qytetin jugor Malmö të Mbretësisë suedeze sot u mbajt Kuvendi vjetor i Lidhjes së shkimtarëve të Suedisë, në të cilinë moren pjesë mbi 200 delegat nga e gjithë Mbretëria e bashkuar.

Ishte kënaqësi të ishe në mesin e penave të njohura me vlera botërore të letërsisë suedeze, në mesin e miqëve edhe të letrave shqipe, të petëve dhe shkrimtarëve shqiptar nga vet Suedia por edhe nga vendlindja, ku shimica e tyre kishin dijeni dhe njohuri për kulturën traditën dhe gjuhën e letësinë shqipe përmes penave të njohura si Kadare dhe të tjerë.

Edhe poetë dhe shkrimtarë të zhanreve të ndryshme letrare janë dhe bejnë pjesë në Lidhjen e shkrimtareve të suedisë dhe janë shumë aktiv në krijimtarin e tyre cka vlen të theksohet se ata janë urë lidhëse mes dy kulturave dhe gjuhëve dhe se edhe keta janë pjesë aktiviteteve letrare në Suedi.

Qendra Kulturore shqiptare Migjeni nga qyteti Borås e cila në gjirin e saj ka plotë poet e shkrimtar shqiptar ka kohë që ka fillua një bashkëpunim me Lidhjen e shkrimtarëve të Suedisë përmes këtyre anëtareve si janë Hamit Gurguri dhe Sokol Demaku dhe se vitin e kaluar ka realizua një vizitë pune me dy poete suedeze në Shqipëri dhe se mendojnë në QKSH Migjeni që këtë bashkepunim mes dy vendeve ta zgjerojnë edhe me tutje.

Por edhe nga Lidhja e shkrimtareve shqiptar ne Suedi ka anëtar aktiv në Lidhjen e shkrimtareve të Suedisë e një ndër ta është edhe Fetah Bahtiri i cili ishte se bashku me ne në këtë Kuvend vjetor.

Sot në Kuvendin vjetor të Lidhjes së shkrimtarëve të Suedisë që u mbajtë në Malmö të Suedisë, ne si shkrimtarë krijuam mundësinë dhe rastin e shfrytëzuam maksimalisht për ta promovuar shqiptarinë, gjuhën dhe kulturën shqiptare, Besëlidhjen e Lezhës nga viti 1444, Lezhën, Shoqatën e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë “Papa Klementi XI Albani” në Suedi, Qendrën Kulturore shqiptare “Migjeni” në Borås të Suedisë, dhe më këtë rast nga ana e anëtarit të Kryesisë së QKSH Migjeni Hamit Gurguri nga Borås, Kryetarit të Lidhjes së Shkrimtarëve të Suedisë, Gunnar Ardelius, i dhurua emblema “Beslidhja e Lezhës”, dhuratë nga Bashkia Lezhë, në Shqipëri për kontributin e dhënë në realizimin e lidhjes dhe bashkëpunimit të poetëve dhe shkrimtarëve shqiptar dhe suedez. Gunnar Ardelius i entusiazmuar me këtë gjestë të shkrimtarëve shqiptar anëtar të Lidhjes së shkrimtarëve të Suedisë tha se kjo emblemë do vendoset në vend të shenjtë në lokalet e Lidhjes së shkrimtarëve të Suedisë në Stockholm në Drottninggatan 88.

Ishte kënaqësi të ishe në mesin e ketyre entusiaztëve që me shpirt prezentojnë, gjuhën, kulturën dhe traditën shqiper në mërgatë, por edhe Anna Mattsson poete dhe shkrimtare suedeze e cila e para ishte në grupin e poeteve e shkrimtareve suedez që hapi rrugën e bashkepunimit.

NJË E KEQE OGURZEZË QË PO GODET PA MËSHIRË

April 29, 2017 by dgreca

Nga Sokol Demaku/Abuzimi me substanca psikotrope është një problem i madh shoqëror dhe shendetësor në tërë botën, nga se pasojat që dalin nga efektet e drejtëpërdrejta dhe të tërthorta nga kjo shprehi e kobshme njerëzore janë shumëfish të dëmshme për njeriun që bëhet rob i kësaj të keqje, i marrjes së materieve dehëse, po ashtu edhe për rrethin e gjërë social ku jeton dhe vepron ky ose një grup abuzuesish të drogave.

Duhet të dijmë se droga paraqet një varg materiesh psiko-aktive të cilat nëse merren nga ana e njerëzve, ato kanë aftësi të dëmtojnë dhe ndryshojnë integritetin psiko-fizik të atij që i përdorë. Organizata Botërore e Shendetësisë ka dhënë një definicion mbi varshmërinë nga droga në të cilin thuhet:”Vartësia nga droga paraqet një gjendje helmimi kronik ose periodik të individit me droga naturale.gjysëmsintetike e cila karakterizohet me një dëshirë dhe pasion të pafrenueshëm që të merret me cdo kusht, prirje për të rritur dozën si dhe varshmëri fizike dhe psiqike me veprim destruktiv mbi përsonalitetin e narkomanit. Ky problem del më i mprehtë dhe më serioz kur kihet parasysh fakti se kjo epidemi ugurzezë moderne si të themi prek më së shumti rininë, ardhmerinë e cdo shoqërie në rruzullin tokësor duke mos bëre dallim në shtresat sociale të shoqërisë,gjininë apo moshën e tyre. Të gjithë ata që abuzojnë me këto lendë shkundullisëse përballen me dukurinë e shfaqjes së sindromit abstencial pas nderprerjes se konsumimit të ketyre materieve por më shpesh me varshmeri totale të individit nga këto materie. Keto materie do i ndajmë në bazë të efektit të crregullimeve mentale si rezultat i përdorimit kompulsiv në:Alkooli, iopiatet, kanabinodet, sedative dhe hipnotikë, kokaina, kofeina dhe stimulues të sistemit nervor qendror, halucionagjenët, duhani dhe tretësit që avullohen. Por në anën tjetër është më shumë rëndësi të dihen shkaqet dhe faktorët që sjellin deri tek paraqitja dhe përhapja në përmasa kërcënuese të këtij vesi kompleks që dëmton mirëqenien e njerëzimit. Dukuria e narkomanisë sa vjenë e bëhet aktuale, ngase për cdo ditë po rritet numri i konsumuesve të rinjë, bile edhe ndër nxënës të shkollave fillore. Eshtë njërrjet shumë i organizuar i prodhimit, përpunimit, distribuimit dhe përdorimit të drogës. E këto janë kanale të thella në këtë veprimtari por mbetët që të punohet në ndergjgegjësimin e rinisë sonë dhe të potencohen rrethanat që qojnë në parandalimin e kesaj shprehie ugurzezë. Janë disa faktorë që shpien në përhapjen e narkomanisë e këtajanë faktorët që përcaktojnë :

a) përsonalitetin e narkomanit ku në raste tipike këta janë adoleshentë psiko-labil të cilët janë intolerant ndaj streseve dhe traumave fizike e psikike, endacak me teke të cuditshme, psikopat latentë të papjekur, neurotikë.

b) kushtet socile-ekonomike ku rolin dominant e ka funksinimi i shendoshëi mjedisit familjar me të gjitha premisat e harmonizuara morale e materiale. Ambienti ku rinia shkollohet dhe edukohet ndikon pozitivisht por në të shumtën e rasteve negativisht në paraqitjen e kësaj

dukurie ogurzezë si dhe raportet e këqija ndernjerëzore në mjedise të

caktuara.

c) substancat psikoaktive si faktor provokues me cilësin e tyre toksike dhe farmakologjike përbejnë nje moment inicues e favorizues për të kerkuar shpëtim idilik, e ketë e kërkojnë dhe e gjejnë tek droga. Por edhe përdorimi legal i medikamenteve, hipnotike bile edhe narkotike që arsyetohet nga mjekët me anë recete, indirekt shton kuotën e narkomanëve.

Derisa bejmë fjalë për faktorët stimulues të kësaj dukurie me implikime të parenovueshme soaciale ekonomike duhet të pranojmë si inkurajues faktin se masat e ndryshme preventive deri në 50% kanë ulur numrin e narkomanëve ndër adoleshentë për një periudhë 10 vjeqe.

Pra cilat janë këto masa që duhet nderrmarrë që mundësojnë një efikasitet kundër kësaj sëmundje socilae?

Së pari duhet punuar më shumë me prindër e mësues të cilët rrisin dhe edukojnë brezin e ri, personeli mjekësor me mjekun familjar, psikiatrët, psikologët, sociologët dhe pedagogët. Praktika jetësore na mëson se një e keqe nuk shkon vetëm andaj edhe ky lloj ”dëfrimi” rrënues përcillet me sëmundje të ndryshme si hepatiti, (Sida) Aids si dhe me kriminalitet, vjedhje, dhunë, prostitucion dhe vrasje. Shumë shpesh ne bejmë gabim kur stigmatizojmë narkomanët ku ata edhe më tepër mbyllen në botëne tyre të pa shpresë ene më këtë veprim ata i qojmë kah gremina jetësore e izolimit dhe bojkotimit social e profesional. Narkomanëve u duhet mbeshtjetje morale e materiale për një risocializimsa më human, qendrim ky i cili do të rriste numrin e atyre qe do të hiqnin dorë nga ky aktivitet ogurzezë keqëberës.

DIASPORA-SUEDI: TAKIM PËRTEJ KUFINJËSH NË FESTIVALIN E POEZISË SHQIPE

April 11, 2017 by dgreca

Nga Sokol Demaku /Borås/Suedi/

1 Boras 3 Boras 2 Boras Në një ambient fatastik dhe me simbole kombëtare dhe rtë shtetit mikërpritës në prnain e mbi 100 mysafirëve në yqttin e textilit Borås të Suedisë u shenua 10 vjetori i themelimit të Qendres Kulturore Shqiptare ”Migjeni” dhe 10 vjetorit të daljes së numrit tër parë të revistës kulturore e letrare Dituria organi i kësaj Qendre.

E gjithë kjo e përcjellë me manifestimin e madh letrar ”Sofra poetike Borås 2017” mbajtur për të gjashtën herë në këtë qytet e organziar nga QKSH Migjeni në bashkepunim me ShShA Shqiptar në Suedi.

Këtë tubim të madh madhështor të fjalës së shkruar e hapi anëtari i krysise se QKSH Migjeni Bahtir Latifi.

Manifestimi filloi me një minutë heshtje në nderim të viktimave të dy ditëve më parë në kryeqytetin e mbretërsisë së bashkuar suedeze në Stockholm.

Të pranishmit në këtë evenemt një ndër më të mëdhenjet e kësaj natyre në Europë si e quatjën mediat vendëse organziaur nga QKSH Migjeni e hapën Hysen Ibrahimi dhe Hamit Gurguri.

Lidhur me punën dhe veprimtarin e anëtarevbe të QKSH Migjeni u shfaqë një film dokumentar i cili në menyrë kronoligjike paraqiti themelimin dhe zhvillimin dhjetë vjeqar të kësaj vatre kulturore shqiptare në Skandinavi me një emer pothuajse në gjithë rruzullin tokësor sot apo si u tha atje ku frymohet shqip.

Manifestimit i dha zë edhe më pozitiv pjesëmarrja e sturkuturave politike dhe kulturore të vet qyteti Borås të cilat janë adhuruese të kulturës, gjuhës dhe traditës këtu , pastaj mysafirë nga Republika e Shqipërsië, poet, profesor Universiteti dhe publicist të njohur nga fusha letrare, shoqata shqiptare nga regjione të ndryshme të Italisë në krye me Kryetrin e Federatës së shoqatave shqiptare atje Ndru Lazrin, poet suedez nga gjithë vendi e me theks te posaqëm anëtar të Lidhje se shkrimtarve Qendra në Përendim me seli në Göteborg të cilët kishin përgatitur recital të posaqëm për këtë evenemt.

Organizatorët e Festivalit thanë se kjo ka vlera të medha kulturore sepse përmes një festivali të tillë e që sipas mediajve suedeze një ndër më të organzuarit dhe më të mëdhenjët në Europë ata përpiqën të krijojnë ura miqësie mes njerëzve, kulturave dhe gjuhëve dhe se mendojnë se edhe ia kanë arritur këtij qëllimi madhor.

Në sallën solemne dhe madhështore mu në qendër të qytetit të textilit Borås të Suedisë kishte mbi 100 mysafirë, të cilët me kënaqësi përcollën të gjithe 28 poetët e pranishëm me prezentimet e tyre si ata suedez njashtu edhe shqiptar, kurd dhe persian, ishte kjo një e arritur e madhe për mërgatën shqiptare këtu në veri të Eurpës në Skandinavi.

Festivali i sivjem solli edhe pena të reja si në mërgatë ashtu edhe nga vendlindja e kjo është nje e arritrë e madhe në lamin e letrave shqipe.

Në këtë ”Sofër poetike” të gjashtëm me radhë në mërgatë këtë vit dominonte femra me prezencëne saj nëkrijim poetik ku edhe më këtë rast nga ana e ShShA Shqiptar në Suedi hd enga QKSH Migjeni në Borås u ndan tetë shpërblime për krijimet më të mira peotike të Festivalit dhe kështu të shpërblyerit janë: Hatixhe Xani Ahmeti, Zyhdi Dervishi, Teuta Haziri, Griselda Doka, Elhame Gjyrevci, Emine Hoti, Ndue Lazri dhe Bahtije Breznica. Po ashtu nga një falënderim për paraqitjen me krijimet e tyre poetike i morën edhe Luise Halvardsson, Axin Welat, Anna Matsson, Kristina Bjarnadottir, Mauritz Tistelo dhe Peter Nilson, anëtarë të Shoqatës së Shkrimtarëve të Suedisë.

Në këtë manidfestim të fjalës së shkruar u bë edhe promovimi i 13 Librat të autorëve shqiptarë që jetojnë e veprojnë në këtë vend skandinav, e një libër nga Kosova, si: 1. Thesari Kombetar nr. 5-6, referoj Prof. dr. Zyhdi Dervishi, 2.Sokol.Demaku, Viron Kona ”Poleni Viking” referoj Prof. dr. Nuri Dragoj, 3.Fetah Bahtiri ”Fragmente të zgjedhura”, referoj, Hysen Ibrahimi, 4.Bajram Muharremi poezi ”Vullkan i fjetur” referoj Osman Ahmetxhekaj, 5.Sokol Demaku ”Me shqiptarët në Borås” referoj Remzi Basha, 6. Behide Hasani ”Një jetë veprimtari humanitare” referoj Hysen Ibrahimi, Beqiri, 7.Hatixhe Xani, “Mall…larg diellit” referoj Remzi Basha, 8.Emine Hoti ”Poezitë e nënës” referoj Hamit Gurguri, 9.Elhame Gjurevci me dy libra ”EMRI ATDHE”, poezi dhe ”Luisi” roman, referoj për të dy librat z. Hysen Ibrahimi, 10.Ramdan Myrtaj ”Rrugëtimi i një jete të dhuruar”, referoj Prof. Fetah Bahtiri dhe 11.Adnan Meroci ”Në hap me Rugovën” referoj Hysen Ibrahimi. SHSHASH “Papa Klementi XI Albani” ndau “MIRËNJOHJE”, për Prof. Sokol Demakun, Remzi Bashën, Xhavit Çitakun dhe Adnan Merovcin.

Në fund nga organizatorët mësuam se ky manifestim letrar tani është tradiucional dhe do ketë edhe karakter ndërkombëtar.

Festivali ”Sofra poetike Borås 2018” dhe vitin e ardhm do të mabhet në të njejtin vend dhe njetën kohë.