• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

HUMANIZMI, NJË ËNDËR RINORE QË U BË REALITET NË JETË

March 29, 2017 by dgreca

  • thotë humanistja shqiptare nga Gostivari Mimoza Halili Lumani se: ”Urrejtja është punë e djallit, ndaj gjithmonë preferoj të dua”.

mim

Nga Sokol Demaku/

Një tjetër Nenë Terez nga Gostivari, Mimoza Halili Lumani u lindë dhe rritë në Fushë Krujë ku aty mbaroi shkollën fillore dhe të mesme dhe vazhdoi në Tiranë studimet universitare në degën e Psikologjisë. Jeta nuk është e lehtë për tu jetuar thotë krutanja e cila ka vite qe ka lenë vendlindjen dhe është martua në qytetin pitoresk maqedonas por të banuar me shqiptar mjaft pitoresk Gostivar.

Ajo vet thotë se Gostivari është muza e saj, apo më mirë te themi shipirti që asaj i jep vullnet për punë të palodhshme në ndihmë njerzve me nevojë dhe në nevojë.

Punën prej profesioni psikologe nuk e ka shijua por i është një një pune që shumë femra shqiptare e kanë virtytë të tyre të jetës, ndihmes së njerëzve me nevoje dhe familjeve nevojtare për nidhmë. Edhe sot ajo vazhdon te jete aktive në punën e saj të pandalur si kryetare e Shoqatës ”Dora e ngrohtë” më qendër në Gostivar ku në ketë qytet jeton qe plot 24 vite si nuse ne nje familje qytetare nga Gostivari.

Endrra e saj që në rini ka qenë që të arrij të ndihmoj ata të cilët kanë dhe janë në nevojë. T`u dal në ndihmë nevojtarëve, atyre të cilëve jeta nuk u ka pri, atyre të cilëve u mungon shumë cka në familje. E reja nga Fushë Kruja por me banim në qytetin turistik shqiptar Gostivar thotë se kjo për mua është dhuratë nga Zoti që unë kam mundësin tu ndal në ndihmë njerëzve të mi, atyre që kanë nevojë.

Humanistja shqiptare Mimoza Halili Lumani thotë se: ”Urrejtja është punë e djallit, ndaj gjithmonë preferoj të dua”.

Shoqata humanitare ”Dora e ngrohtë”me seli në Gostivar u formua nga një grup intelektualësh në vitin 2014. Ajo ka realizuar disa projekte më rendësi jetike për popullatën e këtij qyteti por pohtujase edhe të regjionit si vizita dhe egzaminimin e kancerit te gjirit tek gratësi kategori me e prekur nga kjo sëmundje e cial sot është shume aktuale në trevat toan thot Mimoza. Por ajo cka është më kryesore në aktivitetin dhe punën e ksaj shoqate humanitare është fakti se ata jnë fokusuar më shumë në zonat rurale ku sigurisht edhe gratë janë te prekura më shume dhe për ketë ne kemi arritur që të angazhojmë mjek specialist në kontrollin e grave dhe krejt këtë me ndihmen e shoqates papagesë. Cdo gjë është berë në mënyrë humanitare pra falas apo me ndihmen e shoqatës. Projkt tjetër shumë i rendësishëm është edhe synetija e 456 femijeve në Maqedonin lindore kryesisht ne Veles e Kocani dhe në Maqedonin përendimire në Prilep dhe rrethinë e krejt kjo është arritur në bashkëpunim me komunën e Burses së Turqisë me ndihmen e  mjekut specialist nga Bursa e Turqisë.

Këto janë aktivitete që ”Dora e ngrohtë” ka relaizua në ndihmë qytetarëve të këtushëm, por duhet theksuar se aktiviteti i shoqatës është zgjeruarë dhe ka marrë përmasa ndërkombëtare kur është qeshtja e refugjatëve të cilët morën rrugë tranzite vendin tonë për në Europën përendimore. Duke parë kushtet dhe rrethanat në të cilat e gjenden njerëz të pafajshëm të cilët për të shpëtuar jetën e fmailjarëve të tyrë kishin marrë këtërrugë sa të rrezikshme ne në shoqatë jemi mobilizuar për refugjatët e ardhur Sirian duke ju ofruar ushqim dhe veshmbathje.

Shoqata ”Dora e artë” do të jetë në aksion te vazhdueshëm derisa të jetë e nevojshme për tu ardhur në  ndihmë  fëmijëve nga vendet e lindjes te ikur nga lufta. Për ne fëmijët jan qeniet më  të  pafajshme të kësaj bote prandaj ata duhet ti ndihmojmë dhe ti mbrojm dhe të kujdesemi me dashuri për ta.

Unë si humaniste dhe njeri që ndjej dhembje në shpirt për njeirun parashtrojë këtë pyetje: ”A mund të flejm të qetë para këtij realiteti që na dhemb ne shpirt.  Tu ndihmojmë këtyre fëmijëve të  ikur nga vendet e tyre që të  gjejnë pak ushqim e ngrohtësi.

Êshtë shumë e rëndësishme ajop që anëtarët eshqoatës kanë ndërmarrë për të ndihmuar në Shqipëri dhe Maqedoni fëmijët me aftësi të kufizuara në sigurimin dhe në shpërndarjen e karrocave për invalidët.

Por duhet të ndalem pak më tepërtek projektet madhore të Shoqatës e që  është ndërtimi i shtepisë së familjes së Xhevat Ibrahimit nga Toplica e Gostivarit nga themeli e deri ne mobilimin e saj. Shpërndarja e ndihmave ushqimore në muajn e shejntë të Ramazanit si dhe në vazhdimsi kujdesi për 200 familje skamnore që cdo muaj u sigurojmë ushqimet dhe gjërat e nevojshme për jetesë.

Shoqata e ceka më lartë është shumë aktive dhe për punën dhe angazhimine anëtareve të saj e ka mbi 500 aktivist kryesisht intelekatual dhe studnetë të cilët ndihmojnë në grumbullimin dhe shpërndarjen e ndihmave.

Humanistja Mimoza Halili Lumani ka marrë cmimin ”Qytetare nderi” nga qyteti i Shkodrës për punën dhe akvitetin e saj të palodhshëm në këtë drejtim e ajo premton se me angazhimin e  saj dhe aktivistëve të shoqatës se shpejti mendojnë të shtrihen në të gjitha trojet shqiptare dhe në diasporë sepse kjo ka vlerë.

 

Filed Under: Emigracion Tagged With: humanizmi, Mimoza Halili, Sokol Demaku

ELIVERTA KANINA ”NDEZ QIRINJ PENGJESH”

November 13, 2016 by dgreca

Nga Sokol Demaku/Me një art të pastër të brendësisë shqpirtërore dhe me një botë të nduardurt të vargut të saj lirik poetja Eliverta Kanina na vjen me përmbledhjen e saj të tretë poetike të radhës “Ndez qirinj pengjesh” e cila përmbledhje ngërthen në vete vargje nga më të zgjedhurat nga llojllojshmeria e tyre duke fillau nga ato idilike të cilat janë aq bukur të thurura e ku zënë vendin themltar në vargëtim poetik të Elivertës, por duke mos anashkaluar edhe  lëngun e fnatzisë se saj poetike.

eli-kanina

     Me një përshkrim të relaitetit jetësor, atij realiteti në të cilin ajo jetonë pra edhe vet autorja e buqetës poetik  “Ndez qirinj pengjesh”  kemi vargun e saj i cili paraqet jetën në format e saj me të buta por edhe me të ashpra të jetës bashkëkohore.

Nga ajo që prezentohet në këtë libër, kuptojmë se Eliverta shkruan me ndjenjën personale duke prezentua ate çka ajo ka në shpirt, ate  çka  ajo ndjen dhe ndesh në perditshmërine e saj.

Vёllimi poetik i “Ndez qirinj pengjesh” i Eliverta Kanina ёshtё një sintezё e qartë e ndjenjave poetike, ndjenjave shpirtërore tё rradhitura nё vargje tё thurura bukur, të imagjinatës së saj tё cilat shprehin botёn shpirtërore tё gruas poete, me forcёn, aftёsitё, dinjitetin dhe personalitetin e saj, me plot entusiazëm për jetën, për të ardhmen, por edhe nganjëherë deshprim dhe pesimizëm në jetë.

Me një art të brendësisë shpirtërore, me metaforën e saj të qelluar, i jep kontrast jetës i fal nota muzikore vargut dhe fjalën e thjeshtë e benë të bukurë. Ëndërra është ajo që e mban gjallë shpirtin. Janë vargje të cilat shprehin ndjenjat e brendshme shpirtërore të një realiteti të sotëm bashkëkohor në vendin tonë si tek poezia “Kaprico pranverore” kur autorja thotë :

Sesi ishim sot

Të brishtë, të pasiguritë, të cuditshëm

Nervozë përpiqnim buzët

Në vend të puthjeve, zenka celnim

donim të lidhnim vështrimet  

nai vriste sytë dielli… 

Ky vëllim me lirika malli dhe dashurie, vuajtje, vjen si pasqyrë e artit krijues të autores, ku e përballë me lexuesin ndjenjën dhe dëshirën për jetën. Krijimet ndërthuren me ndjenjën e shpirtit për jetën, sepse jetës i gëzohen të gjithë, jetën e duan të gjithë dhe s enjeriu ndjehet mirë dhe bukur kur jeton jetën. Këtë më së miri e pasyron Eliverta në poezinë e saj “Jo vetëm pemët celin” kur thotë:

Sa ditë bukur kjo e sotmja!

Jo vetëm njerëzit, por edhe teshat i gëzohen

Gjithkënd ka nxjerrë jashtë nga shtëpia

Të ndjehet bukur në dritën e saj

Kjo ditë më diell.

Eliverta më këmbëngultësin e saj dhe me aftësin e saj tashmë prej një krijuesje që jep aq shumë nga vetja në krijimtari arrin të befasoj lexuesin e saj me krijimet e saja artistike në këtë përmbledhje poetike kur tek poezia e saj “Autoportret”thotë:

Kam moshën e vajzës time

Fytyrën e saj të nurtë

Me sytë e katër të djalit

Shoh e mas horizontet

E sigurtë…

Nëse njeriu do bënë një rrugëtim në retrospektiv në buqetën peotike, “Ndez qirinj pengjesh” të Eliverta Kanina lexuesi bënë një ecje në kohën në të cilën poetja eci cdo ditë nëpër ato ecjet vetanake, më të cilat mundi të shoh, të ndjej dhe të vlerësoj qeshtje themelore të jetës së njeriut, në situata dhe kushte jetese të ndryshme. Në vagun e saj ai ka rezervuar një hapësirë të gjerë, të jetës me baticat dhe zbaticat në skenat e përditshmërisë sonë. Kur ajo thotë tek poezia “Urrejtje qiellore”:

O qiell i errët, i mbullur

Si poadron më rri përsipër

Si ai, edhe unë më të errta veshur

Njëri tjetrit i kërcënohemi inatcinj

Mëritat duke shprehur heshtur…

Ose tek poezia “Kanuni i fiqve”ku autorja thotë:

Mos e prek fikun  me qumsht

T´prisah buzët

Kur piqen

Cahen katërsh nga dhimbjet

sa ndjellin kafshimet

emelsohen kur rreken

sa me dorë nuk preken

bien në tokë

mrekulli e embëlsisë shkuar kot

c`mekate në këtë botë

eh, femrat, fat fiku.

 

Ndjena e shfaqur nuk pasqyron vetëm dashurinë, ajo ngreh  në lartësi  përjetimin si objektiv të asaj periudhe e cila ruhet thellë në shpirt me të gjitha dallgët e pengesat e përjetuar, ajo kohë e cila ndoshta ishte paksa jo e zakontë. Sikur te poezia „Simfonia e nusepashkës”

Buzëqeshur më ndjellin

Të më mbajnë në pëllëmbë të dorës

Të më këndojnë këngën

Për dasmën

Me burrin „prej gjasme”

-nusepashkë fluturo…

Fluturova, bëra një zgjidhje

Në pëllëmbën e mallit gjethe.

 

Një mall, një nostalgji për një kohë të kaluar, për një kohë rinore, për një jetë sa idilike, një jetë me plotë perjetime zjarri dashurie. Me ate, mundohet të ngrihet mbi ëndrrat e ato ti bejë realitet. Ajo hyn në palcën e ndjenjave përmes vargut të saj idilik dhe del më një forcë që asaj i duhet njeriut dashuria që t`i ndiorcoj rrugën më tej. Këtë lexuesi do e përjetoj tek poezia “Prometu im”klur autorja thotë:

Ai erdhi drejt meje me një hu që i digjej në dore¨

Më ndezi në bebëzat e syve flakën

Prushin ma shkundi mbi tulin e buzëve

Hrin e hodhi mbi gjinjtë a hepuar

Në gushë, nën krahë, mes mkofshëve

Thëngjinj më vuri.

……………………………………

U shndërrova nëpishtar

Dashuria në dorë më mban

I ndircoj rrugën.

 

Jeta jonë është e mbushur me befasi, është një histori në vete, është një sprovë, por ne duhet të jemi të pregaditur që asnjë e papritur mos të na befasojë në jetë sepse atëherë edhe jeta humbë qëllimin.

Por është shumë inetersant se në filozofinë e vargut të Elivertës na paraqitet edhe besimi dhe  mos besimi në Zot, ajo ndjenja ndaj tij, pesimizmi ndaj tij dhe ndaj asaj që ndodhë në meset tona në kohën në të cilën jetojmë, por edhe adhurimi ndaj tij, një ndjenjë e thellë konsiderate ndaj krijuesit të botës e këtë e thekson në vjreshën e saj më simbolike më së miri e përshkruan tek poezia „Profilkasi”.

O zot

Kur të bësh dashuri me mua

Vendos prezeravtivin

Se s`dua t`pjell zotër të tjerë kësaj Toke

Le të mbetesh ti, i vetmi

E meriotn kjo tokë dreqërish…

Eliverta Kanina  është shumë produktive në vargëtim dhe në vjershat e saj kanë në vete një folozofi e cila lexueisn e bënë që të ngarendi nëlexim pa nderpreje.

Filed Under: LETERSI Tagged With: Eliverta Kanina, Qirinj pengjesh, Sokol Demaku

MEMORANDUM BASHKËPUNIMI

August 23, 2016 by dgreca

2 sokol B

MEMORANDUM BASHKËPUNIMI MES ARKIVIT TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS DHE SHSHASH NË SUEDI “PAPAKLEMENTI XI ALBANI”/

NGA SOKOL DEMAKU/

Për mërgimtarët shiqptar qe jeotjnë dhe veprojnë në vendet nordike konkretisht në ato skanidnave pushimet verore veq janë në pe¨rfindim e siper dhe se ndoshta është edhe koha e fundit që veprimtarët nga këtu janë duke bërë edhe vizitat dhe takimet e fundit me shoqata, ente dhe institucione vendore në vendlindje në mënyrë që të vihet vija eapo theme,i i bashkëpunimit mes shoqatave shqiptare në emrgatë me ato nga vendlindja.Kështu në paraditëne sotme një delgacion i Shoqatës së shkrimatrëve dhe artistëve shqiptar nga Suedia në përbërje Hysen Ibrahimi, Kryetar, Hamit Gurguri, nënkryetar, Hajdin Selaci, anëtar, Elhame Gjyrevci anëtare nderi, ishte për një vizitë pune në Arkivin e Republikës së Kosovës ku u prit nga Kryeshefi i këtij institucioni Ram Manaj dhe udhëheqës të sektoreve të ndryshme të Arkivit, ky një institucion me rëndësi jetike për kulturën tonë.

Delegacioni nga Suedia u iniformua nga ana e Kryshefit të Arkivit të Kosovës, për punën e Arkivit, mundësit e bashkëpunimit të ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani” dhe realizimin e projektve të përbashkëta në të ardhmen.

Nga biseda doli se është arriturë marrveshtje mes Arkivit të Kosovës dhe ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani” që në korrik të vitit 2017 do nënshkruhet memorandum i bashkepunimit mes Arkivit të Kosvës dhe ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani”.

Kryetai i Kryesise së ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani” i informoi mikëpritësit me punën e shoqatës së shkrimtareve në Suedi si dhe aktivitet e Shoqatave tjera kulturore shqiptare atje, me të cilat Shoqata e shkrimtarëve shqiptar ka një bashkëunim të ngushtë, e të cilat në mënyrë të denjë prezentojnë kulturen, traditen dhe Gjuhën shqipe në mërgatë.

Në mënyrë solemne Arkivit të Kosovës iu dorëzuan gjashtë numrat e ”Thesarit Kombetar të mërgatës shiqptare në Suedi”vepër madhore e ShShASh në Suedi.

Delegacioni i ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani” në përbërje të njejt  pas dite vizitoj edhe Instituin Albanalogjik ku u  prit nga Drejtori i këtij instituti Hysen Matoshi.

Matoshi i informoj mysafirët me punën e insitutit ndersa Hysen Ibrahimi atij i dorëzuar gjashtë numrat e Thesdarit kombëtar 1- 6 vepër e ShShASh në Suedi ”Papa KlementiXI Albani”.

 

Filed Under: Emigracion Tagged With: memorandum bashkepunimi, SHSHASH NË SUEDI-Kosove, Sokol Demaku

O, UNË E PUNOJË, POR DROJË SE NUK NA VYEN!

August 10, 2016 by dgreca

Nga Sokol DEMAKU/

E po kështu qenka, edhe me qenë më  shumë dije nuk po bëjka.

Po dilkan telashe, e qebesa edhe njerëzit nuk po të besojkan aq, se janë mësuar me shumë me të paditur se me ata të cilët din apo mundohen të din dicka.

Por cka ti beshë, jeta është kësisoj dhe do të jetë edhe sa kohë njeriu do të ketë.

Por, por ndoshta mund të ndodhë që të këtë ndonjë ndryshim.

Nuk i dihet.

Por jo!

Nuk i dihet edhe mund të ketë!

Kështu murmuriste në kokën e tij thauj se për cdo ditë Mulla Rexha.

Ishte njeri i menqur, njeri me njohuri të gjëra jo vetëm fetare por edhe shkencore.

Qebesa po të futej në mesin e shumë shkencëtareve nuk beson kush se do ia kalonin.

Kalonte një jetë normale në fshat me dy bijët e tij, të cilët edhe ata zinin në shkolla dhe mendonin  se do ia arrijnë.

Por Mulla Rexha, ishte hoxhë, por jo edhe Imam në xhami, ai shkonte në xhami  vetem sa të lutej (falej), pra të kryente obligimin  fetar që kishte, por shumë punë kryente në shtëpin e tij të cilën e kishte pergatitur enkast per këtë zeje.

Më shumë merrej me sherimin e semundjeve psiqike tek njerëzit.

E kishte berë profesion si të themi këtë lami, prandaj edhe i shkonte për dore.

Por edhe punët e fshatarit nuk i lente pas, ishte nder bujqit me produktiv në fshat.

Si thoshin bashkfshatarët e tij  po edhe prapsht ta hedhi farën Mulla Rexha do i bëhet bereqeti.

Kishte rregull edhe në oborrin e tij, cdo gjë ishte në vendin e vet.

Kishte njjë shtëpi bashkohore ku i mundësonte artij por edhe të bijëve për punë nromale dhe pa probleme.

Ai në hyrjet ë oborrit kishte ndertuar një dhomë pune ku priste te adhurarit e tij, ata me të cilët ai merrej dhe u ndihmonte po si të themi i sheronte nga problemet qe kishin.

Keta ishin njerëz me probleme mendore, probleme psiqike, njerëz agresiv në jetë.

Mulla  Rexha ishte ai I cili I qetësonte këta i kthente në jetën normale.

Qebesa thonë se ka ba vaki (ka ndodhë) qe e kanë sjellë njeriun lidhur me konop por kur është ulur para Mulla Rexhes, të është mbushur mendja se nuk është ai njeri të cilin e sollën nën percjellje.

Kishte nje fuqi magjike me të cilën I ndihmonte njerëzit.

Ishte shumë ba mirës!
Edhe njerëzit nga terë regjioni e nderonin, kishte respekt.

Paj si hoxha ma!

Kuptohet i shkon për dore cka do e si do.

Dy të bijt e tij ishin shkollar.

Punonte pa nderpre qe edhe ata te ndjekin rrugen e te jatit të tyre, të jen njerëz me vlerë dhe të ditur.

Flitej se hoxha punonte me xhine (xhind-dreqër) dhe se kishte përkrahjen e tyre në punën e tij kur kishte të bënte me raste të rënda të krizave nervore apo edhe shtreseve të njerëzve të moshave, gjinive të ndryshme.

Thuhet se keta e ndihmonin shume hoxhën në këtë profesion.

Ata i sillinin informacionet me të freskëta nga tereni mbi jetën e personave ne fjalë, kushtet e jetës dhe të bemat e tyre në jetë.

Këto shenime i shërbenin hoxhës për realizimin e punës së tij prej mjeku, pskologu apo si duani ta quajmë.

Xhindet ishin ne gjendje qe për hoxhën edhe te flijoheshin sepse ata kishin krijuar nje miqësi shumë të ngushtë mes vete dhe edhe ata ndiheshin shumë krenar se ishin krahu i djathtë i hoxhës në perkujdesin për ata të cilët kishin nevojë per ndihmën e  tij.

Ishte praneverë, ishte koha e të mbjellave.

Në të katër enët bujqit kishin  vershuar fushat ku mbillej misri me të madhe. Ishte shume kohë e përshtatshme. Të gjithë mendonin se do të jetë nje verë e frytshme, një verë e begat me bereq këtë vit.

Edhe Mulla Rexha kishte angazhuar punetor në mbjelljen e misrit.

Por të bijët nuk kishin  kohë që ta ndihmonin, ata kishin punët e tyre në kendim e mesim.

Mbiu misri at vit si nuk bënë më mirë. Të gjithë ishin të kënqaur me punënë  që kishin berë.

Hoxha kishte të mbjella dy hektar me misër.

Kishte ardhur koha për mihje,por hoxha ishte sa i zenë me punët e tij prej biznesi sa mos me ta marrë mendja. Nuk kishte kohë as të afrohej deri tek ara, por të bijët  edhe më hiq.

Një ditë u that ë bijëve : kishte qenë mirë një pas dreke apo në mbrërmje te shkoni deri në arë ndoshta ka ardhë koha për mihje?
Ai, babë cka ke thenë.

Nuk kemi kohë as kokën ta ngrisim e lere më të shkojmë në arë.
Paj bre djemt e mi ajo ju bënë edhe shendet, një sheti e vogël në mbremje.

Po, po, por nuk kemi kohë.

Nje mëngjes vendosi hoxha vetë te shkojë dhe të shof se si është puna në ara.

Kur mbërrijti, cka me pa paj ymri të rritej nga puna, por për fat barojat e këqija ia kishin  kaluar bimës se misrit, pra ishte koha e mihjes e pastrimit të bimës nga barojat e këqija.
Kishte aty cka jo.

Manaferra te egra, hith, pirrë, egjër po cka jo që e ngulfatnin bimën e misrit dhe nuk  lenin të zhvillohej normalisht.

Ishte koha e pastrimit të saj.

Me tëkther ne shtepi hoxha u tyh atë bijëve.
Qebesa eshte mire të angazhoni disa punëtor për mihje!
Paj allahile babë mos ia le seri, nuk kemi kohë fare.

Po bre por po me duket disi e rënde qe të angazhohem vetëm une.

Se unë e kryej këtë punë por drojë se nuk do të na vyej më vonë.

Hoxha e kishte mendjen qe të angazhoj për mihjen e msirit xhindet me të cilët kishte nje bashkëpunim shumë të mirë e ku ata ishin në gjendje te bënin gjithcka për hoxhën.

Me tu kthyer në mbrëmje në shtëpi  hoxha u lëshoj një zë bashkëpunetorëve të tij, të cilët flytyrym erdhën  në dhomën e punës së tij.
Urdhëro baba hoxhë, cka ka te re, cka mund të bëjmë për ty???

Të shofim!

Por, kësaj radhe ka të bejë me mua!
Ata u friksuan mos i ka ndodhë hoxhës dicka e keqe!
Jo,jo!

Kam nevojë për mihjen e misrit në Arë të gatë!
Ai, baba hoxhë, kjo është punë e lehtë, nesër në mëngjes puna është e kryerë.

Dhe me të vërtetë këta e kryen këtë porosi të hoxhës.

Dhe të nesërmen para agut xhindi kryesor ftoj mëse njëzet të tjerë dhe të gjithë me shati në krah drejt e në arë të gatë dhe filluan punën.

Per sa cel e mshel sytë ara u mihë.

Ishte kënaqësi ta shihje.

Nuk kishte më bar të egër në misër, nuk kishte më egjër ishte pastruar ara, ishte pastruar edhe misri, ishte kënqësi.

E informuan hoxhën, se puna  i ishte kryerë dhe se cdo gjë ishte ne rregull!

Hoxha me tu zgjuar në mëngjes pasi mori informimin për punën e kryerë, deshi ti vizitojë djemt dhe ti lus te shkojnë deri në arë, të shofin cfarë pune ka berë baba.

O bijt e mi a keni fjetur mirë?!

Po baba , por jemi të zënë shumë me mësime.

Po djemt e mi desha me ju lutë vetëm të shkoni deri në arë të shifni cfarë pune  ka berë baba!!!

Baba të besojmëse ke kryerë punë të mire!

Por hoxha nuk arriti ti bind të bijët dhe u detyrua te shkoje vet.

Por cka me pa.

E kishin punuar arën si hiq ma mirë nuk benë, paj dheun e zi ia kishin qitë në sipërfaqe.

Misri fluturonte nga qejfi se i ishin hequr barojat e egra, të cilat ia zinin frymën, ia zini diellin dhe ajrin e pastër.

E mashalla po ba hoxha!!!

Paj qebesa mirë e paska punue topalli, ka respekt ndaj meje!

Hoxhës iu rritë zemra kur e pa edhe arën e  tij të punuar si të fqnijnëve tjerë, shkonte në të madh hoxha, por i shkonte mendja të fjalët që u kishte thene të bijëve: ” O, UNË E PUNOJË, POR DROJË SE NUK NA VYEN!”, por nejse puna është kryer kjo është kryesorja.

Shkoj hoxha në shtëpi i përgëzoj të bijt për punën e mirë që ai kishte bërë, por ata nuk ia vun veshin fort, nuk ishin edhe aq të interesuar.

Paj të mbushej mendja se misri po fluturonte nga toka dhe të dukej se po rritje ndër këmbët tua.

Ja se cka bënë puna.

Por, medet puna e huaj.

Qebesa e kam dëgjue nga të vjetrit se kush hajrin  nuk ia ka pa punës së huaj.

E sidomos të qalit kuku medet!

Po drojë edhe unë.

Nuk ka punë pa u lodhë.

E djemt e mi po kujtojnë se bëhet gjithcka për së gaqmi.

Jo, Jo!!!

Pa u lodhë, pa u djersitur, pa mund nuk arrihet asgjë.

Hoxhës nuk i zihej vendi vend. Nuk i pritje kur të vij mesi i ditës, kur vapa do kaplojë e kur edhe nën hije nuk mund të zeshë vend nga vapa.

Kur dielli rjepë e pjekë në të katër anë.

Kjo ishte ajo cka e mundonte më së shumti hoxhën.

Ishte mesditë, me siguri ora veq kishte kaluar dymbëdhjetëshin.

Ishte koha e drekës.

Hoxha do dukej edhe një here deri tek Ara e gatë të shof se si po perparon misri pas mihjes.

Dhe u nisë për atje.
Me të arritur në skajin e saj më  të afërt hoxhës vetëm sa si rat ë fikt.

Cka me pa. Pasha një rrenjë misri nuk kishte mbete në kembë.

I tëri ishte vyshkur, kishte renë për tokë.
Po, po e thash edhe ma heret i thonte vetës hoxha si me gajret.

Medet puna e huajë.

Por kush ka pa hajr prej dreqit deri me sot???

Po, por pune që e kanë berë xhindja, ma mirë me thenë punë që kanë berë dreqnit, e valla ata deri me sot nuk kam degjuar që kanë berë punë të mirë.

Po mor burr ata  e kanë mihë e sheh dheun e lagët ia kan qitë mbi siperfaqe por medet se kund rrënjë të shendosh nuk i kanë lënë.

E pa rrenjë si të jetohet.

Pra do u them djemve te mijë.

Kësaj pune I thonë punë dreqnish e hajr prej saj nuk mund te sheh askush e as unë vet që punojë me ta.

Por kisha me thenë se më mirë vet e me lezet, se punë dreqnish e për gazep.

Po more hoxhë por pak vonë qebesa!!!

Po more burr më mirë vonë se kurrë!!!

Filed Under: ESSE Tagged With: NUK NA VYEN!, O, POR DROJË SE, Sokol Demaku, UNË E PUNOJË

”TRE PIKESH” I SË RESË FRESKIDA PLEPI

July 16, 2016 by dgreca

Duke shfeltuar librin e parë me poezi të të resë shkodrane Freskida Plepi, botuar nga Kompania botuese “Helena Kadare”/

”TRE PIKESH” I SË RESË FRESKIDA PLEPI NA VJEN SI NJË DHURATË PËR LEXUESIN/

”Si n`pafundësi tu u mundu me kuptu fillimin/

E tue mos pasë mundsi imagjinatet për fundin…”/

                                                   autorja/

Shkruan:Sokol Demaku/

Të lexosh autor të rinj të moshës së autorës Freskida Plepi sot është diçka e cila të plotëson atë çka njeriu edhe tek autor të rryer nuk do ta gjejë dhe nuk do ketë mundësi ta përjetoj.

Është kënaqësi të lexosh vargje të një autore të re e cila ka mbushur tetëmbdhjetë pranvera e me vargun e  saj të pjekur të jep ndjenjen e një poetje e cila veq ka arritur zenitin e saj në thurjen dhe renditjen e vargut me aq guxim dhe ndjenjë.

Poetët janë ata të cilët çdo herë i paraprijnë jetës dhe ndjejnë gjëratë tër cilat shfaqen dhe përshfaqen në natyrë dhe në univers, ngjarje apo më mirë të themi fenomene të cilat kanë një këndveshtrim tjetër në jetën e përditshme. Edhe poetja jonë për të cilën po flasim  këtu kundron çdo gjë në jetë, në natyrë, në univers por edhe në vet njeriun,. Në vet kohën dhe se fundmi edhe në vet vetën. Është një inovatore e fjalës së shkruar e cila shef dhe zbulon të metat e individit por edhe të kolektivit  në tërsi dhe thotë kështu në vargun e saj:

”Errsin, asht kur don me ken

Errsin, asht për të verbërin edhe për at që s`don me pa

Errsin, asht për të dekmin por dhe për atë që jetën s`e d0n

Errsin ka gjithkush, i pasun a i vorfën kjoftë!

Errsina asht e dhimbshme, errsina t`kallxon shpirtin

Errsina t`shemb trimnin anipse pahiri!

Lum aj që mundet errsinën me kthye n`dritë!”

 

Në kuadër të vargut të saj sa të psurë me metafora por edhe me ndjenja të sinqeritetit të jetës që jetojmë ne sot, autorja edhe pse e re vëren dhe ndjen atë e cila sot është nguliturë në shpirtin dhe jetën e njeriut, e që kjo bënë apel përmes vargut të saj errsira dhe e keqja të zhduken nga jetët tona, nga shpirtërat tanë kur thotë:

 

Ngule, ngule atë shaptë jete

Ngule thellë që të mos shkulet.

Ngule e më thuaj shpresën

Ngule e ma zhfuk yryshin veç keq me ba!

Ngule e ma fshij ambëlsinë,

Ngule e ma rrxo mirësinë

Por, mos ma cëno dashnin e t`mrekullueshmes NANË!

 Kur errësira bëhet pjesë e jetës, kur ajo është e dendurë në shpirtin e njeriut, kur zhurma të paralizon e të shurdhon  e asgjë nuk degjon, por edhe gjërat e liga vëhen në ne funskion të jetës atëhere edhe pabesitë dhe thashethemet tundin themelet e jetës dhe njollosin çdo gjë pozitive ajo thotë:

Eh, po shkoj apo jam verbuar

Mos gjë po e capo jam paralizuar,

Ah po, e di jam duke folur, por s`më

Dëgjojnë veshët e shurdhër të botës,

Të botës dashakeqëse mbuluar pabesisht,

Njollosur nga frika.

Jam lodhur duke folur me botën që dëgjon kur ka nevojë

E shurdhohet kur nuk e prek leverdisja.

 Sot në ditët bashkëkohore jeta është bërë e padurueshme per njeriun e rendomt, për njeriun punëtor, Ku njeiru nuk është njeri, ku njeriu ka humbur shpirtin, ai tani është një monstër. Argëtimi është bërë frikë, kjo është një karakteristikë e vargut e që çdo gjë është skeleteizuar dhe paraqet diçka që nuk përkon me njeriun e këtë do kuptojmë kur poetja thotë:

Ulur dimnit afër shporetit kupton diçka,

Kupton se hija e tij s`nxen,

E hija e tija asht pra, prej tij del.

Njashtu asht dhe nieri, hija e tij nuk ka shpirt.

E sot bota asht mbush n`hije, n`hije të pabesis,

T`pa burrnis, n`hije t`pasinqerta

Pra kjo është se kur zgjohesh je i rrethuar nga hije të kobshme, nga skelete te themi disonaurësh apo me demona të shemtuar e që nuk njeh as veten tuaj. E mendoj se mjaft fuqishëm, ky varg na ben që të ngrisim zërin dhe të bertasim me terë fuqin në zhdukjen e tyre.

Por kurajo është një virtyt shumë i rëndësishëm në jetë dhe se mendoj se poetja edhe pse në moshë e re e gjenë veten në vargun e  saj dhe njeriut i jepë kurajo për të vazhdua jetën kur thotë:

Rrafshoje me fines në majën më lartësuese të botës

Lartësoje egërsisht atje ku ngjyrat shkrihen n`perfeskion

Zbuloje pafundësisht sepse fundi nuk ka fund

Shko atje ku shpejtësia vrapon ngadal

Jetës jepi jetë deri ne sekondin e  fundit.

Kam mësuar se njerzitë harrojnë shpeshëherë se çfarë u thua, se çfarë bisedo me ta dhe se çfarë të mire njeriu ka bërë për ta. Por njeriu me ndjenjen e ti mban në vete misterin e lig, atë mister që i duhet forcë, i duhet kreativitet ta zhdukë, ta fundosë mu në terrin e natës kur ai është aktiv dhe mundohet të fus frikën tek njeriu.

Tu thur natën ç`jerren yjet tu bërtit

Don edhe errsina me t`kaplu

Hana ashtu si gjys t`thrret men dej

N`prehen t`vet.

Misteri i nats t`ban m`u ndie keq.

Sa do që t`mundohesh frika e nats

Ka me t´pushtu,

Forcën e saj s`mundet kush me e m`posht

Po0r, o njeri mendo se ka me dal edhe dita

Lene friken t`jetojn larg n`fole t`vet.

Qe të jesh vetëvetja do të thotë të jesh ndryshe nga të tjerët, por secili nga ne është ndryshe dhe është vetëm një në jetë. Por nga njëherë njeriu ndihet si një gladiator dhe gjendet në një duel të pafundm, përball intrigave, përballë panjerëzive, përball të egerve të cilëve truri fare nuk u punon, ai është jashta funksioni dhe njeriu vjen në dilemë dhe dyshon dhe thotë në vete vërtetë janë njerëz apo shtiren si të tillë, e poetja në vargunbe  saj thotë:

E ça asht truni?

Ça asht?

Asht thjesht i cop rrudh

Rrudh që n`disa njerz asht pa dredha

Asht e drejt.

N`figurativitet thuehet që ka njerz pa tru,

Njerz pa rrudha.

Po në mos paçin tru njerzt kan me pas zemër.

T`i drejton zemra edhe rrudhat e trunit…

 Sa e perçudme është gjendja e njeriut me gryksin e tij sepse ai më këtë do çdo gjë në jetë dhe me këtë ai zhbenë dhe zhdukë çdo gjë nga fdaqja e dheut dhe autorja edhe pse e re, edhe pse ende në moshë jo madhore e ndjen këtë dhe benë apel tek njeriu dhe e pyet ate:

Po pse o njeri pse

Pse tenton t`prishësh qetsin n`bot

Pse mundohesh me lëndu veten dhe

Ata që t`rrethojn

Pse t`mirën e rrafshon me ligsin tande

E ni tendenc me u ba dikush zgjedh

Rrugën që t`hyn n`balt.

Por edhe pse e re në moshë, edhe pse ende në fillim të jetës së saj me vargun, ajo ndjen një ndjenjë optimizmi dhe ndjen si në ëndërr se do vi ajo kohë, do vi ai moment që i ligu do bie nga lartësia që ka dhe se edhe atyre që e mbeshteten dhe e ndihmuan në këtë ka me ju dhumbsurë. Është sa e fuqishme kjo ndjenj e njet ë reje e cila sa ka marrë hapat e parë në vargëtim  dhe se e ndjen këtë nbë shpirtine  saj rinor se do vij dita dhe koha e te kuptohet ligësia e njeiut nga njeriu kur thotë:

Ka me ardh dita kur kem e ra prej fronit

E aq shum ka me t`dhimt

Ke me u pendua aq fort për gjanat që

Kujtove që t`jepshin vler:

Ndoshta s`ka me t`met ma kush me t`mbeshtet

Ndoshta ma mire do ishte me kuptu

Para se me t`përball e vona…

 Pas këtij optimizmi të poetës së re Freskida Plepi na vjen lutja e saj në vargun  përplotë dhëmbje për njeriun që ai të lirohet nga të ligat që kanë rrembye shpirtine  tij, që ai të largoj frikën nga shpirti i tij, të ikë nga ky dhe se edhe tokës i është zenë gryka dhe fryma nga prania e tij me të gjithë të këqiat dhe të ligat që i ka sjelle në te kur ajo thotë:

O njeri, ço o njeri

E prej vedit heke tutën

O njeri, ço o njeri

E nxjerre at që ke prej shpirtit

Ço o njeri ço

Edhe toka t`marrin frym prej

Prandis tande

Ço fuqishëm o njeri

E damart le ta ndezin gjakun

Një përmbledhje poetike e të resë shkodrane Freskida Plepi, që besoj se ja vlen të lexohet dhe analizohet në detalje sepse ka vlera njerëzore ne vargune saj. Ka vlera të cilat sot nuk janë në vet nejriun e që njeriu ka nevojë për to sot. Poezit janë në stil të veqnatë shkruara dhe men je dialekt të veçant çka e bënë edhe më interesant leximin.

Filed Under: LETERSI Tagged With: ”TRE PIKESH” I SË RESË FRESKIDA PLEPI, Sokol Demaku

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • …
  • 19
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT