Archives for April 2013

Rusët po i shesin pronat në Mal të Zi

April 24, 2013 by dgreca

Sipas zyrtarëve malazez, nga viti 2008 janë vetëm rusët ata që blejnë pronat në Mal të Zi. Megjithatë disa prej tyre tashmë po i shesin pronat të shtyrë nga një vendim i presidentin Putin./

Dekreti i presidentit rus, sipas të cilit politikanët rusë nga 1 qershori duhet të mbyllin llogaritë në bankat e huaja dhe të shesin pronën jashtë Rusisë, mund të ndikojë në tregun e pasurisë së patundshme në Mal të Zi.

Sasha Beljakov, rus i cili investon prej vitesh në pronën e tij në Herceg Novi, ka dëshirë të tregojë se si njihet me presidentin rus Vladimir Putin, por edhe me zyrtarë të tjerë rusë. „Dhe zoti (Vladimir) Jakunjin, i cili është ministri i hekurudhave të Rusisë dhe (Jevgenij) Primakov është mik i madh i imi. Ai ka qenë dy herë në Herceg Novi me pushime. Dhe zoti Jakunjin ka qenë me pushime.“ Megjithatë miqtë e tij nuk kanë pronë në Mal të Zi. Beljakov thotë se edhe pse zyrtarët e lartë rusë kanë shumë para, në bregdetin e Malit të Zi vijnë vetëm për të pushuar.

Numri më i madh i turistëve në Mal të Zi zgjedh për të pushuar në Budva. Dhe ky qytet quhet metropoli malalez i turizmit. Sipas të dhënave të zyrës së pasurisë së patundshme të Malit të Zi një e katërta e banesave dhe e lokaleve të metropolit janë në pronësi të shtetasve të huaj. „Nga viti 2008, që nga kriza e parë ekonomike në botë, janë vetëm rusët, do të thoja, blerësit e huaj, ndoshta edhe ndonjë mund të vijë nga Beogradi, Novi Sadi, por ky është një fenomen shumë i rrallë“, thotë Ljubomir Novaković, pronar i agjencisë GRA-MAR, e cila, sipas fjalëve të tij, si dhe gati të gjithë agjencitë e tjera, punon me rusë.

Dhe në zyrën e pasurive të patundshme thonë se nga shtetasit e huaj, pronarë të pasurive të patundshme, pas atyre nga vendet e rajonit, ka më së shumti rusë. „Shumë politikanë të lartë nuk ka, por funksionarë, që punojnë në qeverinë e Rusisë, të cilët punojnë në organet shtetërore, prej tyre ka shumë“, thotë Beljakov, i cili njeh shumë rusë, që kanë blerë pasuri të patundshme në Mal të Zi. „Ka njerëz nga Këshilli i Sigurimit, që punojnë tek presidenti i federatës ruse, ka nga ushtria, ministria e Punëve të Brendshme, nga marina ruse. Eshtë ky nivel. Këtu ka qenë edhe (Aleksandar) Medvedev, zëvendëskryetari i Gaspromit dhe për të tjerë nuk di.“

Janë pikërisht ato, të cilët me dekret të Vladimir Putinit, janë të detyruar që nga 1 qershori të mbyllin xhirollogaritë në bankat e huaja dhe të shesin pronën jashtë Rusisë. Obligimi vlen për të gjithë politikanët e nivelit federal, por edhe për ata të nivelit më të ulët, deri tek qytetet. Ata duhet të vendosin, nëse dëshirojnë të mbajnë funksionet e tyre, apo të ruajnë llogaritë e tyre bankave dhe pasuritë e patundshme jashtë vendi.

Vendimi ka shkaktuar turbullira, jo ndonjë ofertë të veçantë

Beljakov thotë se zyrtarët rusë nga Mali i Zi kanë vendosur të dëgjojnë Putinin. „Për shembull në Herceg Novi, kanë blerë rreth 100 objekte banesa të vogla, të mesme, disa ndërtesa, restorante e të tjera. Gati gjysma është nxjerrë tani në shitje.”

Edhe pse zyra e agjencisë së tij ndodhet në qendër të Herceg Novit, Novaković thekson se që nga shpallja e këtij lajmi nuk kanë marrë ndonjë ofertë të posaçme. Ai thotë se shitja ka rënë për shkak të krizës, por ai nuk pret që lajmi mbi vendimin e Putinit të prekë rëndë tregun e Malit të Zi. „Kjo ka shkaktuar pak turbullirë në punën tonë, në kuptimin se humbet kërkesa dhe se këto rusë shesin pasuritë e patundshme, por mendoj se është çështje e këtyre njerëzve, që kanë prona të patundshme dhe janë të punësuar në administratën shtetërore në Rusi, që janë shumë të pakët në numër“, shpjegon ai. „Këtu kanë blerë njerëz, të cilët para së gjithash bëjnë punë private, dhe jo ata, që janë të punësuar si nëpunës.”

Largohen për arsye të tjera

Nëse numri më i madh i pronarëve të pasurive të patundshme përpiqet tani që t’i shesë, ky nuk është lajm i mirë për tregun e vogël të Malit të Zi, thotë analisti ekonomik, Vasilije Kostić. „Në këtë rast është shumë e rëndësishme që të dihet, se në ç’masë kjo ndodh në të vërtetë, se një iniciativë e tillë nuk vjen për shkak të pasigurisë së hapësirës, apo shkaqeve të tjera, që janë të pranishme në tregun tonë, por që kjo është çështje e një vendimi politik“, thekson Kostić. „Kjo për faktin e thjeshtë se është shumë e rëndësishme, që një aktivitet i tillë mund të ndikojë te pronarët të tjerë të kapitalit.“

Në ambasadën e Rusisë në Podgoricë thonë se nuk kanë listë të shtetasve të tyre, dhe as të shtetasve, zyrtarëve, politikanëve dhe nëpunësve civilë, të cilët blejnë prona të patundshme në Mal të Zi. Ata i referohen kadastrës. Megjithatë në administratën për pasuritë e patundshme theksojnë se nuk kanë lista të aktualizuara, se nuk dinë se sa nënshtetas rusë janë me të vertetë, që kanë pronë në Mal të Zi. Beljakov pret se do të jenë gjithnjë e më pak. Jo vetëm për shkak të vendimeve të Putinit, por edhe pse atyre nuk u lejohet të qëndrojnë në Mal të Zi më shumë se 90 ditë, nëse nuk marrin leje për qëndrim më të gjatë, për të cilën u kërkohet, siç thotë ai, tepër, edhe hapja e firmës, punësimi i punëtorëve etj. „Për shembull në Spanjë, nëse blen ndonjë pronë, ti menjëherë mund të marrësh qëndrim të përhershëm të jetosh në Spanjë. në Republikën Domenikane është edhe më e thjeshtë, atje mund të marrësh menjëherë nënshtetësi dhe gjtihçka, ndërsa këtu jo.“ Beljakov mendon se rusët, që kanë planifikuar që fillojnë punë në Ballkan, tani largohen sepse e shohin se për shkak të krizës nuk do të jenë të suksesshëm në këtë synim të tyrin. „Të gjitha këto i kanë blerë, kur çmimet kanë qenë më të larta dhe askush nuk i ka numëruar paratë. Tani çmimet kanë rënë dhe realisht ata blejnë me gjysëm çmimi.“ Por përpiqen t’ua shesin, për këtë është i sigurtë Beljakov, së pari rusëve të tjerë: „Nuk bëhet aspak fjalë për shitje masive të rusëve si pronarë pasurish të patundshme“, insiston Novaković. Agjencija e tij ka vërejtur interesim për pasurinë e patundshme malazeze në panair në Moskë, 9 deri me 16 prill, por ai e pranon se shitje nuk ka. Ai shpreson se vendimi i Putinit, sa më shumë që afrohet afati për zbatimin e tij, nuk do të ketë ndikim të madh. „Mendoj se është më tepër psikologjik, që të ulë kërkesën, se sa ç’është një histori e vërtetë reale. Sepse them, shumica e blerësve nuk kanë qenë nëpunës civilë. Nuk flas për njerëzit, që janë të punësuar në ndonjë firmë. Nuk është nevoja që të jenë të gjithë biznesmenë, ka njerëz, që punonjë në firma, në firma privare në Rusi. Kjo nuk përfshin këto njerëz.”

(Kortezi: Ana Bogavac/Angjelina Verbica)

Albanian Prime Minister Supports the LGBT Community

April 24, 2013 by dgreca

Albanian Prime Minister Supports the LGBT Community/

The Prime Minister of Albania has come out in support of LGBT rights, Gay Star News reports:

Albanian Prime Minister, Dr. Sali Berisha met with local gay activists expressing his full support for LGBT rights in the country. In the first ever meeting of its kind, Berisha, of the right-wing Democratic Party, welcomed today (22 April) two Albanian LGBT activists, Xheni Karaj and Kristi Pinderi. He is the first Albanian PM to do so, after being the first Albanian politician to have declared himself in favor of same sex marriage, almost 4 years ago, after the elections of 2009.This is good news in a country where more than half of the people think gays shouldn’t be free to live their own lives. (Gay Star News)

PRENG GJONMARKAJ-MBRETËRORI DHE ANTIKOMUNISTI I PËRJETSHËM

April 23, 2013 by dgreca

Shkruan: Eugen SHEHU/

Dera e madhe e kapidanëve të Mirditës,ajo derë që do t’u qëndronte e paepur stuhive shekullore,trashëgoi nëpër kohra virtytet e rralla të kombit tonë,e pandarë prej trimërisë emblematike,kjo derë u shqua po aq edhe për bujarinë dhe ndershmërinë që e karakterizuan gjeneratat me radhë,për të ardhur gjerë tek gjenerata e fillim shekullit të kaluar,pinjollët e së cilës,pas virtyteve të trashëguara prej etërve të tyre,dëshmuan gjithashtu antikomunizmin e vendosur.Ky antikomunizëm si vlerë shpirtërore,ndrin në errësirën e viteve 1940-1950,duke i kumtuar krejt Evropës Juglindore se Gjonmarkajt e kanë të lindur,në gen,antikomunizmin e tyre.Në këtë gjeneratë, do të jetë kurdoherë në radhët e para të antikomunizmit edhe Preng Gjonmarkaj.

Lindi në 1913,në fshatin e largët Ndërshen,në Orosh të mirditës,në shtetin amë,atje ku përmes lajmërimit të krismave për lindjen e djalit të parë në kullë,me çrast nuk vononin urimet për një kapidan më tepër në familje.Në këtë ditë gëzimesh,nuk ishte në shtëpi i jati i Prengës,Dedë Gjonmarkaj,Deda kishte marrë pjesë në një varg luftimesh për autonominë e Shqipërisë,në vitet 1904-1912.Pushka e tij njihej nga autoritetet turke sidomos në qytetin e Shkodrës e rrethina ku Gjonmarkajt patën përballuar jo pa sukses garnizone të tëra të gjysëmhënës.Shumë herë disa reparte osmane,sidomos në vitet 1909-1911 i patën ndjekur Gjonmarkajt nga Shkodra por gjithsesi në mirditë,ata s’kishin mundur të hynin asnjëherë.Për më tej,në vitet 1911-1912 në krye të një grushti burrash të Oroshit,Ded Gjonmarkaj vrapoi drejt kufijve etnike shqiptare,duke i mbrojtur ato me armë në dorë sikundër malazezëve,ashtu edhe ndaj serbëve.I plagosur por i pafriguar në nëndorin e vitit 1912,Deda do të udhëtonte drejt Vlorës,për të mbrojtur të parën qeveri shqiptare.Miqësia e tij m etrimat e Kosovës kreshnike dhe sidomos me Isa Boletinin,bën që Ded Gjonmarkaj,të merrte pjesë në mbrojtjen e qytetit të Vlorës,sidomos prej forcave greke që kishin arritur vetëm 20 kilometra larg vendlindjes së qeverisë së parë shqiptare,të kryesuar prej Ismail bej Vlorës.Më tej në vitet 1913-1914,së bashku me atdhetarë të tjerë shqiptarë,burri i shquar i Gjonmarkajve do të rrëfente trimëri në dhjetar e dhjetra luftime si kundër hordhive helene të Athinës,ashtu edhe kundër synimeve shovene serbosllave.

Në fëmijërinë e tij,Prenga rrallë u pa me të jatin,ai shpesh do të kujtonte më vonë se kur qëllonte të shihte babanë,ngarendëte t’i merrte pushkën,apo t’i prekte me dorë uniformën e bekuar të Ushtrisë Kombëtare Shqiptare.Në vitin 1920,prenga i vogël do të merrte rrugën e dijes,ai nxitoi të bangat e konviktit të Oroshit,shkollë e çelur enkas për mirditorët,nga Kapidani i Mirditës,Gjon Markagjoni. Mendoj se nuk duhet lënë në haresë fakti që ky konvikt,ishte jo vetëm për nxënësit mirditorë por edhe të tjerë të shkuar deri nga viset veriore të Kosovës e Maqedonisë shqiptare,ishte falas.Mësuesit e paguar prej Kapidanit të Mirditës,kishin për detyrë të parë,t’u mësonin nxënësve të tyre,ta donin Shqipërinë Etnike sikundër donin vatrat e tyre prej nga vinin.Vitet e shkollës do të kalonin pa u ndjerë për prengën e vogël.Me familjen ai nuk do të ndahej,pasi Ndërsheni nuk ishte fort larg shkollës,ndërsa me të jatin sigurisht do të shihej më rallë,për shkak të detyrave të vështira të tija,në radhët e Ushtrisë Kombëtare Shqiptare.Prenga ka qenë në vitin e fundit të studimeve,në Orosh,kur në shtatorin e vitit 1928 në Tiranë u shpall monarkia.

”Idetë dhe programi i Legalitetit,që hynë në rredhën e politikës shqiptare në vitet “20,u kthye në një realitet të pamohueshëm nën udhëheqjen e NMT,Zogu i Parë,duke vendosur kështu themelet e shtetit të parë shqiptar… Kështu për herë të parë në historinë e vet,shqiptari e ndjeu veten të organizuar,në një shet demokratik dhe të drejtat e të cilit,garantoheshin prej një kushtetute demokratike evropiane”.(Gazeta “Atdheu” Tiranë,5 korrik 1998 ).Tashmë edhe për rininë shqiptare po hapeshin dyert e mëdha të dijes,shpresës,përparimit.Prenga 16 vjeçar do t’i kërkonte të jatit që të vzahdonte studimet ushtarake dhe burri i shquar do ta përkrahte të birin e vet,anipse ai vetë pati kaluar dhe kalonte një jetë plot tallaze,në radhët e Ushtrisë Kombëtare Shqiptare.”Pas mbraimit të shkollës unike,në konviktin e Oroshit më 1929,Preng Gjonmarkaj u dërgua për të ndjekur një kurs ushtarak për xhandarmërinë që kishte hapur asaj kohe nga mbreti Zog dhe nën kujdesin e instuticioneve italiane,në Plepat e Durrësit”.(Gazeta “55” Tiranë, 2 nëndor 2002).

Me një karakter të vendosur,tejet i rreptë ndaj çdo lloj shfaqjeje të kapadaillëkut,Preng Gjonmarkaj do të stërvitej me intesitet duke dëshmuar se për t’u reshtuar në radhët e ushtrisë Shqiptare nuk mjafton vetëm të jesh nga dreë trimash.Njëherazi trimëria vlen të bashkëjetojë me sakrificën,diturinë,dahsurinë e shenjtë për atdheun.Meqenëse rrezulltatet e Preng Gjonmarkajt,në shkollën e Gjandarmërisë në Durrës,janë tejet të larta,me urdhër të Ministrit të Brendshëm të asaj kohe në prill të vitit 1931,biri i Mirditës do të merrte gradën e nëntogerit dhe do të emërohej si komandant i portës së xhnadarmërisë në fshtin Lis të Matit.Ndonëse i ri në moshë dhe detyrë,Prenga do të rrëfente edukatën e shenjtë atdhetare që burronte nga famija,si edhe përkushtimin në detyrë.Dy vjet më pas,falë aftësive dhe ndershmërisë në detyrë,djali i gjeneratës së shquar të kapidanëve të Mirditës,emërohet në funksionin e inspektorit të xhandarmërisë pranë Oborrit Mbretëror.Në këtë funksion ai do të kishte fatin jo vetëm të takohej,por të bashkëpunonte për vite me radhë,me mbretin e Shqiptarëve,Ahmet Zogun.Në emërimin e tij me këtë rast në dosjen që ndodhet në Arkivin Qendror të Shtetit,në Tiranë,pos të tjerave shkruhet ; “Asht këmbëngulës për me zbatue deri në fund,me çdo sakrificë detyrat më të vështira në armën e xhandarmërisë shqiptare”.Me porosi të Mbretit Zog,Preng Gjonmarkaj merr pjesë në hetimet lidhur me rebelimin e vitit 1935,kundër sistemit të monarkisë.Në bashkëpunim të ngushtë sidomos me Ali Riza Kosovën,Prenga mundi të nxjerrë shkaqet e vërteta të të ashtuquajturës kryengritje e Fierit,duke paralizuar në kohë,shtrirjen e saj,sidomos në jugun e shtetit amë.Një varg dokumentash provojnë aftësitë e mëdha të Preng Gjonmarkajt,për të parandaluar në kohë,të gjitha veprimet ekstreme,të cilat në të shumtën e rasteve,të nxitur nga faktorët e jashtëm,kishin si qëllim të vetëm,destabilizimin e Monarkisë Shqiptare e përe pasojë,shkatërimin e ardhmërisë shqiptare.Megjithatë po aq i rreptë sa ishte në hetimin e tij,po aq njerzor shfaqej burri i Oroshit,kur ishte fjala për të dënuar shqiptarë.Dihet tanimë,se mjaft prej komplotistëve të rebelimit të Fierit,u falën nga mbreti Zog,brenda disa muajve.Këtu,padyshim kanë ndikuar Ali Riza Kosova,Preng Gjonmarkaj dhe atdhetarë tjerë shqiptarë,në formacionet e ushtrisë së asaj kohe.

Në prillin e vitit 1939,kur Italia fashiste okupoi Shqipërinë,Preng Gjonmarkaj ishte në radhët e xhandarëve shqiptarë,të cilët u përballën me okupatorin,por kjo përballje do të ishte pothuajse fragmentare,përballë 40 mijë ushtarëve italianë të armatosur deri me avionë bombardues,vazhdimi i luftës prej ushtrisë shqiptare,s’mund të nënkuptohej ndryshe,veç si aventurë.Me thirjen e Komnadës së Lartë Italiane,që oficerët shqiptarë të mos largoheshin nga ushtria,burri i Oroshit,me armë në brez iu drejtua vendlindjes duke lënë mënjanë karrierën ushtarake,por,edhe këtu,Prenga nuk mund të rrinte e të shite si vuante atdheu prej çizmes së okupatorit.Nis menjëhrë organizimin e kryengritjes së armatosur,i bindur se rrëzimi i monrakisë prej fashizmit dhe largimi i Mbretit Zog nga Shqipëria,ishin ogur i zi për vatanin,atiij i duhej të ngarend nëpër fshatrat e mirditës,duke agjituar në frontin antiitalian.Me ndihmën e kiqve të vet,të cilët ia njohnin aftësitë organizative,zgjidhet në vitin 1940 si krytar komune në trevën e Fanit,në mirditë.I prirur kurdoherë nga vlerat dhe virtytet morale të vyera të kombit tonë,ndërmerr në Fan,një varg nismash për ndërprerjen e gjaqeve dhe pajtimin e tyre.Janë disa fise me zë në këtë krahinë të cilët,pas gjakmarjes shekullore u ulën pranë njëri-tjetrit dhe shtrinë duart,në prani të krytarit të komunës Preng Gjonmarkajt.Në krejt këto takime në kullat mirditore,burri i Oroshit potenconte idenë se “ sa më të bashkuar do të jemi aq ma shpejt do të mundena me e shpor italinë prej vendi”.

Në qershorin e vitit 1941,Prengën e thirrën në Tiranë dhe i bëjnë të ditur një funksion të ri në administratën shqiptare.E emërojnë në detyrën e shefit të Zyrës Politike,pranë Ministrisë së Punëve të Brendshme.Meqenëse kjo detyrë korepsondonte me funksionin e zv/ministrit,Preng Gjonmarkajt iu dha edhe grada e majorit.Ndonëse nga fillimi i vitit 1941 e deri në nëntorin e vitit 1944,u ndëruan disa qeveri shqiptare,majori Preng Gjonmarkaj kryente me devotshmëri detyrën,duke u përpjekur me çdo kusht për ruajtjen dhe forcimin e rendit dhe qetsinë publike në Shqipëri.Në një telegram të tij dërguar postave të xhandarmërisë në krejt vendin,midis tjerave,në prillin e vitit 1943 do të lexojmë ; “Të përpiqemi me u përballë me çdo mjet,me propagandën komuniste.Mos me i lanë komunistët me rrejt e mashtrue popullin, por gjakftohtë e jo me grykën e pushkës, t’i demaskojmë këta bollshevik të neveritshëm”.(Arkivi i Minsitrisë së Punëve të brendshme-Tiranë.Fondi xhandarmëria viti 1943 ).

Në funksionin e ripërmendur,Preng Gjonmarkaj do të ndikonte në idetë dhe veprimtarinë e tij,jo vetëm në shtetin amë por edhe në Kosovë e Maqedoninë shqiptare,Në bashkëpunim të ngushtë sidomos me birin e kosovës ,Xhafer Devën ai do të shpallte një varg masash për funksionimin e ideve atdhetare,në krejt territorin e Shqipërisë Etnike.Përkujdesjet e tij sidomos për dhënien e ndihmës së duhur formacioneve nacionaliste të Mbrojtjes Kombëtare,të cilët patën marrë përsipër mbrojtjen e kufijve etnike.në mënyrë të veçantë kundër serbosllavëve dhe bullgarëve,ai vetë ndërmori udhëtime në këto vise,duke u përpjekur të ndihmojë deri në fund këto formacione dhe duke bashkërenduar punën me çetat e tjera atdhetare që vepronin të shkëputura në këto treva.Ai do të mbështetste gjithashtu pa rezerva krijimin e Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizërenit,duke e përshëndetur publikisht atë.Me pushtimin e vendit nga diktatura komuniste,në nëndorin e vitit 1944,Prenga bashkohet me çetën e kushëririt të tij,Mark Gjonmarkajt,janë rreth 200 burra mirditorë që kanë lidhur besën të luftojnë deri në vdekje bishën komuniste.Plot gjashtë muaj kjo çetë endet në Shqipërinë Veriore,duke u përleshur ditë e natë me bandat komuniste e të ashtuquajturit Divizion i Mbrojtjes së Popullit,i cili në të vërtetë u shndrrua në divizion të pushkatimit të atdhetarëve dhe antikomunistëve shqiptarë.Në krejt këto beteja,preng Gjonmarkaj do të ishte kurdoherë në radhët e para të luftëtarëve,intuitiv dhe i guximshëm,veçanërisht në luftimet në vendin e quajtur Kthellë e Epërme,ai do të nxirrte prej rrethimit rreth 70 burra të Mirditës,duke lënë të vrarë disa dhjetar kuqalosha bollshevikësh.

Kështu për të ardhur deri në 18 majin e vitit 1945,atëhrë kur të rrethuar prej 1200 forcave komuniste,një grusht burrash mirditorë,nisën luftën në Shllak të Shkodrës.Por komunistët i patën rrethuar nga të gjitha anët.Meqenëse në grup pati edhe 4-5 djem nacionalistë rreth 17-18 vjeç,Prenga mendoi të kursente jetët e njoma.Kur mbaruan krejt fishekët,ishte ai i pari që u thirri komunistëve të mos qëllonin mbi djemtë,pse ai i kish drejtuar në çdo luftim dhe merrte mbi vete gjithë barrën e veprimeve të tyre.E arrestojnë menjëherë dhe pas torturave shnjerzore,antikomunistein Preng Gjonmarkaj e nxjerin në gjyq në qytetin e Shkodrës.Në dosjen me emrin e tij e cila gjendet në Arkivën e Ministrisë së Punëve të Brendshme,në aktakuzën e sigurimit famkeq të shtetit pos të tjerave shkruhet ; I lartëpërmenduri Pren Gjonmarkaj ka bashkëpunuar me kriminelë si Xhafer Deva,Rexhep Mitrovica,Mark Gjonmarkaj,Kol Tromara,Hysni Dema etj,duke luftuar lëvizjen komuniste jo vetëm në Tiranë por në krejt trevat shqiptare.Ai ka mbështetur dhe përshëndetur organizatën tradhëtare të Lidhjes së Dytë të Prizërenit,bile ka pasur marrëdhënie të ngushta me krerët kryesorë të kësaj organizate kriminale,e cila ka dashur të minojë miqësinë e popullit tonë me atë jugosllav,në kundërshtim të plotë me kursin e ndjekur nga Partia Komuniste jugosllave dhe ajo shqiptare”.Mbas kësaj akuze,në kinemanë publike të qytetit të Shkodrës,ndërsa turmat “entuziaste” kanë thërritur “poshtë kriminelët”,krytari i trupit gjykues krimineli Aranit Cela,ka dënuar leximin me vdekje të Preng Gjonamrkajt.Ndërsa mbrojtja e të akuzuarit Preng Gjonmarkaj,me argumenta bindëse ka hedhur poshtë të gjitha akuzat,madje ka nxjerur në pah nëpërmjet fakteve atdhedashurinë e burit mirditorë,e ushtarakut të nderuar të Monarkisë Shqiptare. Butaforia e gjyqeve komuniste të Tiranës,shëmbej sakaq nga të vërtetat e pamohueshme të veprimtarisë që atdhetarët shqiptarë patën kryer në dobi të kombit të tyre.E megjithatë për turp të tyre,pasi kanë dëgjuar mbrojtjen e Preng Gjonmarkajt,gjykatësit komunist e kanë kthyer vendimin nga ai me vdekje në një dënim me 101 vjet burg dhe konfiskimin e pasurisë së palujtshme të familjes së tij.Kështu që prej vitit 1945 e deri në fund të jetës së vet,antikomunisti Preng Gjonmarkaj,ka vuajtur kalvarin e tmerrshëm të burgjeve komuniste,të ndërtuar sipas modeleve të burgjeve staliniste,ato kampe të vdekjes masive,muarën jetën e mijëra nacionalistëve shqiptarë,të cilët ndonëse luftuan kundër italianëve,serbosllavëve,bullgarëve dhe grekërve,do të nëpërkëmbeshin

E torturoheshin si armiq,për antikomunizmin e tyre të vendosur.Kjo vlerë shpirtërore e morale,gjakosej kësisoj nga bollshevikët e rinj shqiptarë,sytë e të cilëve merrnin dritë nga Beogradi.

Ata q¨e patën njohur Preng Gjonmarkajn në burgjet e Shqipërisë,ruajnë gjithashtu kujtimet e tyre më të mira për karakterin e vendosur të tij.”Një nga të burgosurit që ka vuajtur me të,Mark Alia nga Mamurasi,ka treguar se komandanti i kampit të Burelit,Novruz Shehu,donte të ndërhynte tek Kadri Azbiu dhe ta lironte Prengën,pasi ai u impononte respekt të gjithëve.Kur u kthye nga Tirana,komandanti i kampit,në prezencë të të gjithëve të danuarve i tha Prengës ; “Sa të jetë kjo qeveri,t’i nuk do të lirohesh.Ne e dimë se nuk ke bërë krime,por të mban mbrenda mbiemri që ke”. Pas këtyre fjalëve,Prenga buzëqesh dhe iu përgjigj ; “Këtë e di mirë,por mbiemrin e kam më të shenjtë se jetën,more zoti major !” ( Gazeta “55” – Tiranë më 2 nëndor 2002 ).

Kur në shtetin amë u shemb diktatura komuniste,Preng Gjonmarkaj jetonte ditët e fundit të tij.Atje në Oroshin e largët,ndonëse i ligur dhe i plakur prej torturave komuniste 5 deceniesh,duke thithur ajrin e njomë të lirisë nuk ngopej së kujtuari krejt çka kishte kaluar këtyre maleve në rininë e vet. “Zotë më paska dashur” u ka thënë të afërmve dhe miqve të vet,”përderisa më solli në Oroshin e lirë pa Komunistë”.Me një ngushëllim të tillë mbyll sytë në tetorin e vitit 1992 i rrethuar nga dashuria njerzore e qindra mirditorëve që e përcillnin për në jetën e përtejme,Preng Gjonmarkajn.

Bern-Zvicër

Zonja nga Boråsi promovohet në Boras të Suedisë

April 23, 2013 by dgreca

Në librin ”Zonja nga Boråsi”, autori Viron Kona, nuk mbetet thjesht vetëm shkrimtar në këtë rast, por del edhe si studiues i mirëfilltë, duke ilustruar dhe zbuluar në mënyrë faktike ngjashmëri të kulturës dhe traditës suedeze me kulturën dhe traditën shqiptare.

Nga Hysen Ibrahimi/

Kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi “Papa Klementi XI Albani” /

Libri i radhës, i titulluar ”Zonja nga Boråsi” i shkrimtarit tonë të mirënjohur Viron Kona, që kryesisht i kushtohet qytetit të Boråsit, është një libër që përveç se trajton tema interesante për të gjithë lexuesit si suedezë, ashtu edhe shqiptarë, ai na bën nder edhe neve shqiptarëve mërgimtarë në Suedi. Duke e ditur dhe njohur shkrimtarin tonë z. Viron Kona, duhet nënkuptuar se libri duhet të ketë një vlerë të përmasave miqësore, që ka nxjerrë në dritë vlerësimin e miqësisë së dy popujve siç jemi ne shqiptarët dhe suedezët. Autori, me librin e tij të titulluar ”Zonja nga Boråsi”, vijon një kapitull të ri marrëdhëniesh kulturore, duke korrensponduar përmes shkrimeve me trajtim miqësor në mes dy vendeve – Shqipërisë dhe Suedisë.

Temat të cilat trajtohen nga autori Kona, paraqesin tërësinë e mundësive të bashkëpunimit, kështu që e ardhmja e këtyre popujve me fisnikërinë dhe humanizmin që kanë në shpirtin e tyre, sidomos në fushën e kulturës dhe të traditës, janë dëshmi të forta për vazhdimin e miqësisë. Vetë autori, i ka përjetuar të gjitha këto kur ka qenë për vizitë në Suedi. Duke hasur në një kulturë të lartë të popullit mik suedez, shkrimtari Viron Kona është inspruar dhe stimuluar për të shkruar për këtë miqësi, për artin suedez dhe vlerësuar atë, sepse arti në brendinë e tij është fisnikërim, sikurse është edhe vetë populli mik suedez.

”Zonja nga Boråsi”, është libri i katërt i këtij autori shqiptar që ka temë ose lidhje të ngushtë me Suedinë. Ai vjen pas librave: ”Men kära Bubulino” (Eh, more Bubulino!) i cili është përkthyer në gjuhën suedeze në vitin 2011; Në vazhdim janë të njohur librat e botuar në vitin 2012 ”Bukuri suedeze” dhe “Për Ju, miqtë e mi”.

Viron Kona, vazhdon me shkrimet e tij, kushtuar mërgimtarëve shqiptarë dhe popullit mik suedez. Në librin e tij ”Zonja nga Boråsi”, ai ka dëshmuar se, është një fillim i mbarë i lëvrimit të kulturës dhe traditës edhe në fushën e letërsisë, duke hapur horizonte të reja të bashkëpunimit, që identifikohen gjatë vizitave.

Gjatë leximit të këtij libri, hasim formën e bukur të përpunimit të ngjarjeve, temave, hasim në përshkrimin e përjetimeve të autorit në Suedi, më konkretisht në Borås, ku dominon përvoja e shkëlqyer e këtij shkrimtari. Me një mjeshtri të rrallë, ai ka përshkruar përjetime të këndshme, duke prekur disa sfera, të cilat lidhen në mënyrë të drejtpërdrejtë me shpirtin e njeriut…

Po, cili është kriteri i zgjedhjes së temave e personaliteteve të cilat autori e aplikon në këtë libër? Viron Kona, nuk përqendrohet të marrë dosido vetëm personalitete historike si dekor, vetëm për të shkruar një libër, sikurse është rasti kur ai potencon dy shkencëtarë suedezë me famë botërore siç janë Karl Linne dhe Anders Celsius. Por, ai bën një përzgjedhje tejet bindëse dhe këtu shihet se zotëron mirë pendën, kur në përpjekjet e tij për të identifikuar realitetin, ai ia del me sukses. Kriteri i tij është realiteti, sepse figurat gërshetohen me aktualitetin e përditshmërisë, me veprimtarët e traditës dhe kulturës. Duke pasur parasysh modestinë e tij, ai gjithherë ngjarjet i paraqet në veten e parë, që bëhen interesante për lexuesin.

Në librin ”Zonja nga Boråsi”, Viron Kona, nuk mbetet thjesht vetëm shkrimtar në këtë rast, por del edhe si studiues i mirëfilltë duke ilustruar dhe zbuluar në mënyrë faktike me të drejtë ngjashmëri të kulturave dhe traditave suedeze me kulturën dhe traditën shqiptare. Mund të themi se, libri në fjalë, ka aso përmbajtjeje dhe aso konstatime të argumentuara, sa që lirisht mund të përdoret si libër shkencor, sepse përfshin e trajton disi në mënyrë komparative disa veçori shumë interesante të dy kulturave, të dy popujve – suedez dhe shqiptar, me argumente, duke bërë një shtjellim të veçantë, gjithnjë falë aftësisë dhe prirjes së shkrimtarit dhe studiuesit Kona për t`i parë, shtruar dhe analizuar këto çështje interesante të kohës.

Ne, mërgimtarët e Suedisë, e po ashtu edhe Shoqata e Shkrimtarëve, Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Suedi “Papa Klementi XI Albani”, e vlerësojmë lart këtë vepër të të nderuarit Viron Kona dhe, në përditshmërinë e veprimtarinë tonë do të shërbehemi me këtë libër, e, edhe me librat e tjerë që trajtojnë tema për Suedinë dhe miqtë e dëshmuar suedezë, sikurse është për shembull edhe libri “Miku i madh i shqiptarëve, Ullmar Qvick” (Monografi)” i autorit Prof. Fetah Bahtiri, pastaj romane, poezi, tregime, fjalorë të shkrimtarëve tanë si: Sadulla Zendeli-Daja, Riza Sheqiri, Hamit Gurguri, Remzi Basha, Ibrahim Abedini etj.

E përgëzojmë nga zemra, shkrimtarin, studiuesin, mikun tonë të madh, vëllaun tonë të dashur Viron Kona, për këtë libër me vlera të larta, të cilin po e promovojmë sot këtu, duke shpresuar se ai nuk do të ndalet me kaq, por në të ardhmen do të na dhurojë edhe vepra të tjera me brumë e tematika të ngjashme, për çka komuniteti shqiptar që jeton e vepron në Suedi me miqtë suedezë gjithnjë ka nevojë dhe për çka ne e falënderojmë me admirim.

Urime dhe përgëzime !

Borås/Suedi, më 30 mars 2013 (Ne foto:Pamje nga salla e promovimit)

GJËNDJA E TË DREJTAVE TË NJERIUT NË BOTË

April 23, 2013 by dgreca

Korrupsioni, problem kryesor në Shqipëri dhe në Kosovë /

Nga Frank Shkreli/

Të Premtën që kaloi, Departmenti Amerikan i Shtetit (DASH) botoi raportin vjetor mbi gjëndjen e të drejtave të njeriut në çdo vend të botës. Në parathënien e raportit, Sekretari amerikan i Shtetit, Xhon Kerri thotë se raporti dokumenton rrugën, shpeshëherë të vështirë të zbatimit të të drejtave të njeriut, duke theksuar se megjithëse “është bërë përparim i dukshëm në disa vende, në një numër tepër të madh vendesh, qeveritë nuk ndajnë vizionin e “Deklaratës Universale për të Drejtat e Njeriut”, për një botë ku njerëzit jetojnë, të lire, me dinjitet dhe me të drejta të barabarta”, duke shtuar se raporti i këtij viti, në terësi, e bën të qartë se shumë prej sfidave më të rëndësishme të politikës së jashtme amerikane, sipas tij — në thelb — kanë të bëjnë, “me përpjekjet e pamohueshme dhe universale të njerëzve për liri dhe dinjitet.” Në parathënien e tij të raportit mbi të Drejtat e Njeriut në botë, Zoti Kerri thotë se “në ato vende ku mohohen liritë dhe të drejtat bazë të njeriut, është shumë më e lehtë që të zënë rrënjë influencat negative, të cilat kërcënojnë jo vetëm stabilitetin ndërkombëtar por edhe sigurimin tonë kombëtar.” Në raportin dërguar Kongresit amerikan, Zoti Kerri shkruan se “qeveritë dhe vendet që respektojnë të drejtat e njeriut janë më paqësore dhe më të begatshme, ato janë fqinjë më të mirë, aleatë më të fortë dhe partnerë më të mirë ekonomikë. Sekretari i Shtetit Kerri tha gjithashtu se “Shtetet e Bashkuara përkrahin popujt dhe qeveritë që dëshirojnë he që mbështesin lirinë dhe demokracinë për veten dhe për të tjerët, duke pasur parasyshë përvojën tonë se puna drejtë një bashkimi më të përfeksionuar — të një demokracie të vazhdueshme dhe të qendrueshme edhe në vendin tonë — nuk do të marrë fund kurrë.” Kryediplomati amerikan tha me këtë rast, se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të flasin qartë dhe në mënyrë të përcaktuar në mbështetje të barazisë dhe dinjitetit bazë për të gjithë njerëzit kudo.”

Në raportin vjetor të DASH thuhet se nga Irani e deri në Venezuelë është shënuar shumë pak përparim në avancimin e të drejtave të njeriut anë e mbanë botës. Raporti nënvijon edhe vështirsitë me të cilat përballen organizatat jo qeveritare – të cilat raporti i cilëson si një burim i pazëvendsueshëm për vitalitetin e një shoqërie të lirë dhe demokratike –si dhe aktivistë të shoqërisë civile dhe gazetarët, duke nënvijuar se viti i kaluar ishte viti më vdekje-prurës për gazetarët ç’prej vitit 1997, dhe thotë se numëri i gazetarëve të burgosur është katërfishuar ç’prej vitit 2011. Sipas raportit, shkeljet më të rënda të të drejtave të njeriut po regjistrohen në vendet e përfshira në të ashtuquajturën lëvizje e ”pranverës arabe”. Raporti i DASH është kritik gjithashtu edhe ndaj Turqisë, vendi i cili sipas raportit, ka numërin më të madh të gazetarve të burgosur. Kritikave të rënda për shkeljen e të drejtave të njeriut nuk u ikën as vendet si Rusia, Kina, Irani, dhe Siria.

Raporti mbi të drejtat e njeriut,–si për çdo vend tjetër në botë — përfshinë komente edhe mbi gjëndjen e të drejtave të njeriut në Shqipëri dhe në Kosovë. Në përmbledhjen e raportit të publikuar për vitin 2012, DASH nënvijon se plaga e korrupsionit ka përfshirë të gjitha degët e qeverisë, përfshirë edhe sistemin gjyqësor. Raporti flet për ndarjet e theksuara në linja partiake para zgjedhjeve të këtij viti, kritikon konsolidimin e pushtetit nga partia në fuqi dhe fletz edhe për probleme të tjra në fushën e të drejtave të njeriut. Raporti flet gjithashtu edhe e për (mos) ndëshkimet e zyrtarëve të akuzuar për abuzime duke thënë se ndëshkimet ishin të rralla dhe jo të vazhdueshme. Në raport thuhet se “në përgjithësi, shumë zyrtarë qeveritarë dhe politikanë, si dhe gjykatës, gëzojnë imunitet nga ndjekja ligjore dhe ata që kanë interesa të mëdha biznesi, shpesh janë në gjëndje tu ikin ndëshkimeve”. Raporti thotë se ka patur raste ku “zyrtarë të nivelit të ulët janë ndëshkuar për abuzime, por shton se ndërkohë, “zyrtarë të qeverisë që qaartazi ishin të implikuar në abuzime, u transferuan nga një një post në një tjetër, pa pësuar ndonjë ndëshkim.”

Në një reagim ndaj raportit të DASH mbi gjeëndjen e të drejtave të njeriut në Shqipëri, Zyra e Avokatit të Popullit në Tiranë e vlerësoi këtë raport duke thënë në një deklaratë për shtyp se, “Në konstatojmë se Raporti i Departamentit të Shtetit është një vlerësim dhe analizë e thelluar dhe e vërtetë e gjendjes së të drejtave të njeriut në vendin tonë dhe se në te gjëjnë pasqyrim të gjitha problematikat dhe shqetësimet e ngritura edhe nga institucioni ynë si gjëndja e minoritetit rom dhe atij egjiptian, problemet e personave me aftësi të kufizuar, gjakmarrja dhe pasojat e saj, gjëndja e të drejtave të njeriut në vendet e kufizimit të lirisë, të drejtat e komunitetit LGBT, dhuna në familje dhe veçanërisht ajo ndaj grave”, thuhet në deklaratën e Avokatit të Popullit të Shqipërisë.

Mbi gëjndjen e drejtave të njeriut në Kosovë, raporti flet për problemet më të rëndësishme të të drejtave të njeriut në atë vend, përfshirë ngritjen e bllokimit të rrugëve në pjesën veriore të vendit nga ekstremistët serbë të Kosovës, kufizimin e të drejtave bazë të njeriut, përfshirë lirinë e lëvizjes dhe transportin e mallërave. Në raport thuhet se “ekstremistët serbë ushtruan gjithashtu dhunë dhe kërcënime kundër kundërshtarëve të tyre në vend dhe ndaj forcave ndërkombëtare të sigurisë gjatë vitit 2012.”

Raporti i DASH mbi të drejtat e njeriut nënvijon se edhe në Kosovë, korrupsioni është problem serioz, duke thënë se disa nga problemet kryesore në fushën e të drejtave të njeriut në atë vend janë, “korrupsioni, favorizimet në burgje, mbajtja për një kohë të gjatë nën arrest para gjyqit, mungesa e efikasitetit juridik, kërcënimi i medias nga zyrtarët publikë dhe elementët kriminalë, përparimi i pamjaftueshëm në kthimin e personave të çvendosur në shtëpitë e tyre, korrupsioni në qarqet qeveritare, trafikimi i njerëzve dhe puna e fëmijëve në sektorin informal.” Në raport thuhet se qeveria mori masa për të gjykuar dhe ndëshkuar disa nga zyrtarët që kanë kryer abuzime ….. por shumë prej zyrtarëve të lartë të përfshirë në korrupsion i kanë shpëtuar ndëshkimit ligjor, thekson Raporti i Departamentit të Shtetit për të Drejtat e Njeriut për vitin 2012.

Në lidhje me Maqedoninë, raporti i DASH thekson si problemim më kritik dështimin e qeverisë për të respektuar plotësisht ligjin, duke përmendur dështimin e ndjekjes ligjore të procedurave parlamentare, ndërhyrjen në punët e gjyqësorit, si edhe nivelin shqetsues të korrupsionit në radhët e qeverisë dhe mos ndëshkimin e policisë për sjellje anti-ligjore. Raporti përmend gjithashtu tensionet ekzistuese midis komunitetit shqiptar dhe atij maqedon, si një prej shqetsimeve kryesore të respektimit të të drejtave të njeriut në atë vend. Raporti vjetor i DASH mbi të Drejtat e Njeriut mbulon të drejtat e njeriut të njohura ndërkombtarisht – dmth, të drejtat individuale, civile, politike dhe ato të puntorëve – siç janë përcaktuar në Deklaratën Universale mbi të Drejtat e Njeriut, si dhe në amrrëveshje të tjera ndërkombëtare. Raporti përgatitet për çdo vit, si një kërkesë e bazuar në legjislacionin e Kongresit amerikan, për të gjitha vendet që marrin ndihma amerikane si dhe për vendet anëtare të Kombeve të Bashkuara. Është këjo një praktikë që ka filluar zyrtarizimin e saj nga fillimi i viteve 1970, për të folur haptazi për zbatimin ose jo të standardeve ndërkombëtare të të drejtave të njeriut.

Në dokumentin e vitit 2010 mbi Strategjinë e Sigurimit Kombëtar të Shteteve të Bashkuara thuhet se ne e “konsiderojmë si një parim themelor të interesave tona kombëtare mbështetjen e paqës anë e mbanë botës – një bote në të cilën jo vetëm shtetet por edhe individët të gëzojnë të drejtat themelore që ata meritojnë.” Prandaj, ky raport tha Sekretari Kerri, “dërgon një mesazh tepër të qartë se të gjitha qeveritë kanë përgjegjësi për të mbështetur dhe për të mbrojtur të drejtat e njeriut”. Njëkohësisht, raporti sipas ndihmës sekretares së shtetit për demokraci dhe të drejta të njeriut, Uzra Zeya, “shërben edhe si një gur themel faktesh mbi të cilin dhe në bazë të cilit përcaktojmë politikat tona”, ndaj vendeve të ndryshme të botës.