pronat – Dielli

PRONARI I RI, PRODUKT I NJERIUT TE RI

April 20, 2020 by dgreca

Shkruan: Muharrem Xhydollari(Hudenishti)/

New Jersey, 20 Prill, 2020- Njeriu i ri i prodhuar ne komunizem, pati ne programin e tij humbjen dhe shkaterrimin e moralit njerezor. Djali spiunonte babane dhe anasjelltas. Qellimi ne disa shtresa u arrit e po ky njeiru i ri, ne post komunizem formoi pronarin e ri.

Pronari i ri u formua kur qeveritaret udhezuan levizjen e pa komanduar te popullsise, dhe me slloganin “tok e xanum” nepermjet gjykatave vedosen te pa drejten mbi te drejten. Kjo u be shkak qe pasojat te numeronin mbi 10 mije viktima. Per kete humbje kaq te madhe asnjehere presidentet e shqiperise nuk mblodhen keshillin e sigurise kombetre, por as akademia e shkencave nuk mori mundimin te nxjerri nje material te studiuar mire per kete padrejtesi qe ne popull do te shkaktonte nje humbje jo te vogel…Pse?.

Perpjekjet e qeverive kane qene djallezore dhe qe ta normalizonin kete te keqe shkruan urdher-force-ligjin Leninist nr.7501, i cili tek shqipetaret do te shkeputte fijet qe lidhin trashegemine. Enderr kjo e sllaveve qe u realizua nga klasa politike post-komuniste, qe pa dyshim eshte zgjatimi i paraardhesve te tyre. Ligji mbi pronat shikohet si vazhdim i luftes se klasave e cila filloi qe prej vitit 1946 dhe do te vazhdonte edhe sot me format qe vetem me drejtesine nuk kane te bejne. Nje deshmi e qarte: diktatori I fundit Ramiz Alia, ne burgun e Tiranes, vuante denimin e dhene pse kishte pire kafe dhe aranxhata me tepri!. Ne nje bisede me drejtorin e burgut Z.Tanush Mulleti, Alia i tha: “Juve dhe gjithkush tjeter duhet ta dini se demokracine e sollem ne, dhe ndertuam ligje demokratike.” Drejtori e pyeti le ta marrim sit e vertete kete, po ligji 7501 eshte demokratik apo politik?. Ramizi rrufeshem ju pergjigj, politik jo demokratik. Neve vazhdoi Ramizi per 47 vjet pronaret e ligjshem i kishim luftuar dhe po tju jepnim pronen ata merrnin pushtetin dhe me kete te dytin mund te hakmerreshin, keshtu qe neve perdorem te njejten gershere si e majta por dhe ajo qe e emeruan “te djathte”. Pergjigjja ishte shume e sinqerte.

Konfuzioni qe partite politike post-komuniste kane sjelle per pronat ka ardhur si rezultat I traktateve politike ne pluralizmin partiak demokratik. Kjo eshte shume e rrezikshme per drejtesine ne shqiperi, sepse do te jete shkaku qe pasojat do te jene te renda dhe afatgjata.

Muharrem Xhydollari

(Hudenishti)

Serbia nuk mund t’i përvetësojë pronat e Kosovës

March 23, 2017 by dgreca

Janë mbi 180 prona të ndërmarrjeve shoqërore të Kosovës jashtë territorit të saj, nga të cilat 110 gjenden në territorin e Serbisë.

Në bazë të ligjeve në fuqi, këto prona administrohen nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP) dhe shteti ku gjenden pronat përkatëse, nuk ka të drejtë t’i përvetësojë, thonë zyrtarë të Qeverisë se Kosovës dhe njohës të kësaj çështjeje.

Por, menaxhimi i pronës së Kosovës nga AKP, deri më tani ka qenë i pamundur për arsye se Beogradi zyrtar nuk e njeh autoritetin e AKP-së.

Drejtori i Bordit te AKP-së, Petrit Gashi, i pati deklaruar më heret Radios Evropa e Lirë, se pronat jashtë Kosovës, kryesisht gjenden në Krahinën e Vojvodinës, në territorin e ish- Jugosllavisë dhe prej tyre edhe 11 prona janë të Trepçës në Serbi.

“Kosova nuk ka asnjë pronë shtetërore në Serbi dhe në vendet e tjera të ish Jugosllavisë”, thotë për Radion Evropa e Lirë, zëvendëskryeministri i Kosovës, Ramiz Kelmendi.

Pronën shtetërore, thotë ai, edhe Serbia sikurse shtet tjera, kanë të drejtë ta regjistrojnë në pronësi të tyre.

Në anën tjetër, Serbia nuk mund të bëjë regjistrimin në pronësi të saj, asetet e ndërmarrjeve shoqërore, për shkak se, siç thotë Kelmendi, kjo çështje është e rregulluar më vendim të Administratës së Kombeve të Bashkuara në Kosovë – UNMIK, në kohën kur e administroi Kosovën.

“Kosova gjithmonë ka qenë instanca e fundit, ka qenë Krahinë Autonome e Kosovës ndërsa Republika, Federata, Armata e Jugosllavisë, shumë agjenci tjera kanë pasur prona në Kosovë. Kurse Kosova nuk ka pasur prona shtetërore jashtë territorit të saj”, tha Kelmendi.

Edhe Mejdi Bektashi, profesor i lëndës Analiza ekonomike e së drejtës, në Fakultetin Juridik, ka thënë për Radion Evropa e Lirë, se pronat e ndërmarrjeve shoqërore të Kosovës nuk mund të barten në pronësi të shtetit të Serbisë.

Edhe pse Bektashi dyshon se disa prona të ndërmarrjeve shoqërore të Kosovës që gjenden në Serbi, janë privatizuar apo shfrytëzohen nga persona të ndryshëm në mënyrë joligjore.

“Unë sa kam informacione, pjesa më e madhe e ndërmarrjeve kosovare që kanë operuar në Serbi janë privatizuar, por edhe disa ndërmarrjet serbe në Kosovë, që më krijimin e AKP-së, ose janë privatizuar ose janë në fazën parapërgatitore për privatizim”, shprehet Bektashi.

Bektashi thekson se zgjidhja e çështjes se pronave në mes Kosovës dhe Serbisë është më e komplikuar.

Ai thotë se ky nuk është problem pronësor apo ekonomik por është problem politik, i cili mund të zgjidhet vetëm përmes suksesionit.

“Por, suksesioni në mes Republikës se Kosovës dhe Republikës së Serbisë nuk mund të fillojë derisa nuk ofrohen qëndrimet dhe nuk kemi njohje të dyanshme. Ky ndoshta do të jetë akti i fundit që ndërmerret disa muaj para njohjes se Republikës se Kosovës”, thotë Bektashi.

Kurse autoritetet serbe në Beograd, disa herë kanë kërkuar zgjidhjen e çështjeve të pronave, madje ato kanë kërkuar që “kjo çështje të negociohet në bisedimet që po zhvillohen në Bruksel në mes Prishtinës dhe Beogradit zyrtar”.

Ministrja e Drejtësisë në Qeverinë e Kosovës, Dhurata Hoxha, i ka thënë Radios Evropa e Lirë, se çështja e pronave në territorin e Kosovës “nuk mund të jetë pjesë e bisedimeve që zhvillohen në Bruksel ndërmjet Kosovës e Serbisë”.

Kjo çështje është ngritur pas një vendimi të Qeverisë se Kosovës, për kalimin në pronësi të Kosovës të pronave të paluajtshme të ish-Jugosllavisë, Serbisë dhe të Krahinës Autonome të Kosovës.(REL)

PROJEKT -LIGJI PER PRONAT NE KONFLIKT ME VENDIMIN E GJYKATES SE STRASBURGUT

November 17, 2015 by dgreca

VENDIMI I GjYKATES SE STRASBOURGUT DHENE NE FAVOR TE PRONAREVE, KUNDERSHTON HAPUR PROJKET-LIGJIN E QEVERISE QE PO MIRATOHET NE KUVEND/
NGA AGIM TORO/*
Ne daten 10.11.2015 Gjykata e Strasbourgut mori vendimin e radhes duke u dhene te drejte subjekteve te shpronesuara qe kishin paraqitur kerkese per gjykim ne ate te Nderuar Gjykate.
Ky vendim mer nje rendesi te jashtezakoneshme per pronaret shqiptare, te drejtat e te cileve nuk po respektohen nga ana e Shtetit Shqiptar.
Vleresimi i Gykate se Strasbourgut per te drejten e pronesise ne Shqiperi eshte dhene gjithmone ne favor te pronareve dhe asnjehere ne favor te shtetit. Gykata e Strasbourgut i ka mbeshtetur konkluzionet e veta ne faktin se pronaret shqiptare, nen regjimin komunist, jane shpronesuar me dhune e pa shperblim, kush kundershtonte ndeshkohej. Ndryshim i sistemit totalitar me sistemin demokrat duhej, vec te tjerave te korrigjonte fajet e sistemit te kaluar ne drejtim te te drejtave te njeriut, keshtu nder hapat e pare qe duheshin ndermare ishte kthimi i prones pronareve te shpronesuar padrejtesisht si dhe riabilitimi dhe demshperblimi i te perndjekurve politike.
Persa i perket te drejtes se prones, ne fillim u veprua drejte duke shfuqizuar Kushtetuten e viti 1976 qe e kishte shpallur shtetin, pronar te te gjithe tokes. Por pas ketij akti, nen ndikimin e ideve te bartura nga e kaluara u kalua ne ligje pupuliste, me arsyetimin e gjendjes tejet te varfer te fshtarsise. Me ligjin famekeq 7501 toka ju dha falas fshtareve, por qe nuk e punuan ate per arsye se toka u nda ne mbi 2.5 milion ngastra, kushtet e punimit te tokes ishin tejet mjerane dhe prodhimi vendas nuk mund te konkuronte prodhimin e importuar per shkak te cilesise dhe kostos. Keshtu fshataret ne vend qe te punonin token, emigruan jashte shtetit duke punuar ne tokat e atyre vendeve, por qe ishin shume here me te administruara se sa toka ne Shqiperi. Toka ju dha fillimisht ne perdorim dhe me pas ne pronesi. Shteti padrejtesisht ndau edhe token qe nuk ishte pronar dhe ligjji 7501 nuk u zbatua ne gjithe territorin por vetem ne zonat fushore e kodrinore te Shqiperise.
Mbeshtetur ne parimet e keti ligji u zbatua edhe privatizimi i sektoreve te tjjere te ekonomise si privatizimi i ndermarrjeve ne favor gjoja te puntoreve, privatizimi i dyqaneve ne favor te shitsave etj. etj.
Fillimi i ekonomise se tregut tregoi se sigurimi i nje prone te vlefshme te hapte rrugen per tu pasuruar. Politikanet shqiptare dhe militantet e te gjitha partive politike, sidomos ato parlamentare, ju versulen pronave pa pyetur per demin qe u shkaktonin ekonomise se vendit dhe sidomos pronareve. U miratuan ligje vendime e urdhera qe shkelnin me te dyja kembet normat elementare te nje shteti demokratik. Kjo do te conte ne nje deshtim total te ekonomise dhe nga vendi i pare ne Europen Lindore qe po zbatonim reformat e ekonomise se tregut jemi vendi i fundit ne Europen Lindore per t’ju bashkuar familjes europiane. Korrupsioni dhe makuteria e shkelsave te te drejtave te pronareve, te ndihmuar nga ligjet qe i miratonin vete dhe nga sistemi tejet i koruptuar gjyqesor qe gjeten parajsen ne kete vend te quajtur Shqiperi cuan ne kete situate ku shteti eshte ne prag falimentimi si rezultat I vendimeve te gjykates se strasburgut.
Publiksht u pranua se prona i duhej kthyer pronarit, por pa prekur interesat politike dhe ekonomike te klases politike, u miratuan ligje te cilat ne thelb neperkembnin te drejten e pronesise, kthenin me kufizim token truall dhe do kompensonin pronen qe nuk e kthenin. Nga viti 1993 e ne vazhdim eshte pranuar me consensus te forcave politike ne Kuvend se pronaret duheshin kompensuar, per te githe siperfaqen dhe me cmimet e tregut, por asnjehere nuk u mendua si do realizohej ky dertyrim qe premtohej me aq buje.
Erdhi nje dite dhe pronaret u zgjuan, nuk i besuan me politikes dhe drejtesise shqiptare por ju drejtuan Gjykates se te Drejtave te Njeriut, e cila i vleresoi kerkesat e pronareve si te drejta, ka dhene dhjetra vendime ne favor te tyre dhe eshte duke gjykuar disa qindra te tjere. Ajo dha edhe nje vendim pilot ku jepeshin detyra konkrete per Shqiperine, por keto detyra rane ne vesh te shurdher.Asnje prej ketyre detyrave nuk u zbatuan. Partia politike qe drejton pushtetin ekzekutiv u kujdes me shume qe t’u mbushte mendjen nderkombetareve qe po punonte per te zgidhur problemin e pronave, u kujdes me shume te shtynte afatet e detyrimeve qe kishte ndaj pronareve dhe ne thelb nuk beri asgje. AKKP e ngrakuar nga ligji drejtohet nga nje person totalisht i pa afte dhe qe nuk e njef fare procesin e kthimit dhe kompensimit te pronave dhe megjithese kerkoi dhe miratoi ne Kuvend dy here shtyrjen e ligit per vendimarrjen e kthimit te prones pronareve, nuk ka mare asnje vendim duke u bere shembull i qarte i abuzimit me detyren, por eshte prokuriria qe nuk vepron. Kjo Agjensi ne vend qe te zbatonte detyrat qe i ka vene ligji, justifikohet me arsyetimin se po harton ligjin, qe nuk e ka detyre. Dhe zgjidhja u gjet EUREKA, pronareve nuk u japim asgje, perkundrazi te detyrohen ata t’i japin Qeverise.
Se fundmi Qeveria Shqiptare ka derguar per miratim, me procedure te pershpejtuar nje projekt-ligj te ri, te hartuar nga AKKP, qe eshte vleresuar si nje goditje shume e rende e te drejtave te pronareve. Kalimi me procedure te pershpejtuar duke mos mare parasysh ne asnje germe te tij interesat e pronareve duke i kthyer ata nga kerkues te kthimit fizik ne natyre te prones apo kompensimin e saj, padrejtesisht ne borxhlinj te Qeverise, tregoi haptazi se ky projekt – ligj nuk mer parasysh jo vetem Lirite dhe te Drejtat e Njeriut te shprehura dhe pranuara nderkombtarisht, por edhe te Kushtetutes Shqiptare dhe te rregullave e ligjeve te deri sotme. Vullneti i kesaj Qeverie u duk qartazi ne miratimin e hartes se vleres te miratuar ne vitin 2014 te cilen Gjykata e Strasbourgut e hedh poshte.
Qendrimi i Shoqates Kombetare te te Shpronesurve “Pronesi me Drejtesi” ka qene gjithmone ne perputhje me Kushtetuten tone dhe Karten Europiane te te Drejtave te Njeriut, por ka qene dhe eshte Qeveria Shqiptare ajo qe nuk pranon asnje konsultim me Shoqaten dhe nuk respekton e nuk zbaton te drejtat e tyre. Nuk eshte faji i Shoqates qe ndeshkimet e Strasbourgut po vine dhe do te vine njeri pas tjetrit, duhet qe Qeveria, Kuvendi dhe te gjithe te kuptojne se ceshtja e pronave nuk eshte ceshtje e pronareve por e Shtetit Demokratik.
Pa respektimin e te drejtes se prones nuk ka Shtet Demoktratik, nuk ka drejtesi, por ka vetem korrupsion dhe pasurim te politikaneve. Ky eshte thelbi i projket ligjit qe po miratohet ne Kuvend. I bejme thirrje Kuvendit te mos gaboje dhe te miratoje kete projekt-ligj, port ta ktheje mbrapsht per te hartuar nje projekt-ligj te ri ne perputhje me ato qe kerkon e drejta kushtetuese.
Shoqata jone ka kundershtuar fort projekt-ligjin sepse kerkon:
Toka qe nuk kthehet duhet te kompensohet me cmimet e tregut sot. Kurse projekt – ligji i Qeverise nuk parashikon ne asnje rast kthimin fizik te prones pronareve qe u takon, por fut termin e ri, abstract, kompensim brenda prones se pronarit. Pra pronari do kompensohet brenda prones se vet, pra edhe e njef pronen e pronarit me kufi e vendndodhje dhe i thote qe te kompensoj per vleren e gjithe prones, brenda tokes se vet dhe kete e ben duke ndruar zerin kadastral dhe e vlereson me vleren e nje toke tjeter. Lind pyetja e theshte pse nuk perdoret fjala kthim. Sepse Shteti ben dy vleresime per token e pronarit nje me zerin kadastral te 1945 dhe nje me zerin kadstral te 2015 duke ulur cmimet deri 200, 300 deri 1000 here.
Cmimet e tokave sidomos ne qytete gjate ketyre viteve por sidomos ne vitin 2014 pesuan nje ulje drastike, te pa justifikuar edhe para Gjykates se Strasburgut. Kjo i parapriu miratimit te ketij projekt – ligji, pacavure, i cili u miratua nga Qeveria ne menyre te fshehte e pa asnje konsultim .
Prona nuk eshte thjesht prone fizike por te paret tane i kane blere ato per te shtuar kapital, pra per t’u zhvilluar ne te ardhurat e tyre dhe ne zhvillimin prespekriv te prones. Ne e shohim pronen jo si nje send te thjeshte por si nje aset qe prodhon kapital dhe ky eshte nje process ne vazhdim. Meqenese pronat fizike jane te kufizuara dhe kerkesat per zhvillim jane ne rritje atehere pashmangerisht vlera e prones rritet dhe eshte kjo arsyeja qe ne nuk biem dakort me emertimet dhe vleresimet e vitit kur eshte konfiskuar prona, por te pakten me vleren e tregut sot. Nuk eshte shteti qe i ka dhene vlere dhe qe po e perfiton ate tani, por eshte zhvillimi ekonomik i shoqerise qe ka rritur vleren e prones. Sistemi komunist ne kundershtim me ate kapitalist perkundrazi nuk e ka zhvilluat pronen ne vlere te njejte me sistemin kapitalist, prandaj dhe sistemi komunist deshtoi. Poqese pronaret do te gezonin pronen nga viti 1945 e ketej, duke qene se do te ishin ne sistemin ku zhvillohet privatisht prona do kishin perfitime shume here me te medha nga sa kerkojne pronaret sot.
Me i cuditshem eshte fakti se me kete ligj urdherohet Gjykata e Strasbourgut te mos gjykoje me ceshtjet e ardhura nga pronaret shqiptare. Nuk kuptojme ne cfare pozite e kane vene veten hartuesit e ketij projekt-ligji por edhe ne cfare pozite e ve veten Qeveria kur guxon te urdheroje Gjykaten Nderkombetare te Strasburgut? Vaj medet mendesise qe kane, kujtojne se jane keta zoterit e Europes .Por Gjykata e Strasburgut nuk eshte sistemi gjyqesor shqiptar i korruptuar dhe qe perpunohet sipas deshirave te politikaneve shqiptare.
Gykata e Strasburgut shprehet qarte se kthimi i fizik ne natyre i prones eshte nje detyrim dhe vetem ne rastet kur nuk eshte i mundur kthimi fizik ne natyre i prones, ajo te kompensohet dhe kompensimi duhet bere vetem per pronat qe u perdoren per interes public dhe per kete duhet te paguaje e gjithe shoqeria. Por, korrupsioni ekonomik dhe politik nuk lejon kthimin fizik ne natyre te prones. Sot Qeveria ndan tokat me ligjin famekeq 7501, shet toka me 1 euro, jep me qera tokat per 99 vjet me cmime qesharake, nderton gjoja fshatra turistike dhe ua shet token pronareve te vilave (kryesisht politikane dhe pushtetare) me cmime thuajse falas, legalizon falas gjithe ndertimet pa leje edhe ato te ndertuara ne vitin 2014. Vetem mendohet sit e sajojme ne ligj qe pronaret te mos marrin asgje.
Nuk eshte e rastit thirrja e zv.ministrit te drejtesise qe Shteti Shqiptar eshte ne prag te falimentimit dhe se Shteti Shqiptar shkel perdite te drejtat e njeriut. Po te mos luftohet korrupsioni ekonomik e politik dhe po mos kete nje drejtesi qe te mos lejoje ne asnje rast shkeljen e ketyre drejtave sigurisht qe Shqiperia do falementoje jo vetem ne fushen e pronave por ne cdo gje dhe eksperincat e vendit tone ne kete drejtim nuk mungojn.
Gjykata e Strasbourgut jo ne nje rast i ka ardhur ne ndihme Shtetit Shqiptar me konkluzione dhe detyra konkrete por ka qene Shteti Shqiptar qe nuk I ka vleresuar dhe nuk I ka zbatuar ato dhe per kete nuk eshte faji i pronareve.
Me poshte po japim pjese te vendimit te Gjykates se Strasbourgut te dates 10.11.2015 ku trajtohen temat e mesiperme.
2. Vlerësimi i Gjykatës
78. Duke pasur parasysh natyrën joefektive të sistemit aktual të kompensimit dhe duke pasur parasysh, në veçanti, për faktin se tani ka 8 deri 21 vjet që subjektet e shpronesuara presin kompensimin, gjykata, pa i paragjykuar zhvillimet e mundshme në të ardhmen, qe ka parasysh krijimin e një mekanizmi efektiv të kompensimit, e konsideron të arsyeshme për të dhënë subjekteve te shpronesuara, qe jane ankuar ne Gjykate një shumë e cila do të përfaqësojë një zgjidhje përfundimtare dhe shteruese të rasteve.
79. Gjykata përsërit parimin e saj përcaktues se dëmi pasuror të jepet në rastet e shpronësimit të paligjshëm duhet të korrespondojë me vlerën aktuale të pronës nëse kthimi fizik ne natyre nuk eshte i mundur. (shih Brumărescu v. Rumanisë (i drejtë) [GC], nr. 28342/95, §§ 19-24, GJEDNJ 2001-I, dhe Scordino v. Italy (nr. 3) (i drejtë)).
80. Gjykata shqyrtoi një çështje të ngjashme në Vrioni dhe të tjerë k. Shqipërisë, nr. 35720/04 dhe 42832/06, §§ 33-39, 7 dhjetor 2010, në të cilën ajo ka arsyetuar dhe ka arritur në përfundimin se, në rastin e shpronësimeve të paligjshme, të tilla si në aplikimet pranishëme ne Gjykate, në lidhje me të cilën autoritetet duhet t’i japin kompensim në vend te kthimit ne natyre të pasurisë, shuma e kompensimit do të korrespondojnë me vlerën aktuale të pronës.
81. Në Vrioni dhe të tjerët (i drejtë), cituar më lart, Gjykata i dha kompensim në bazë të hartave të vlerësimit të pronave të miratuara në vitin 2008. Kjo metodë e llogaritjes së dëmit material është aplikuar në mënyrë konsistente në të gjitha gjykimet e mëvonshme të miratuara nga Gjykata ( shih Manushaqe Puto dhe të tjerë, cituar më lart, § 125;. Delvina kundër Shqipërisë (i drejtë), jo 49106/06, § 17, 21 maj 2013;. Karagjozi dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, §§ 63 dhe 65; Siliqi dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, § 27; dhe Metalla dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, § 37).
82. Në rastin konkret, Gjykata duhet të përcaktojë nëse ajo duhet t’i referohet hartave të vlerësimit të pronave të vitit 2008 apo ato të vitit 2014 për llogaritjen e dëmit monetar. Pasi shqyrtoi argumentet e palëve, gjykata bën vërejtjet e mëposhtme.
3. Ne vendimin pilot Manushaqe Puto dhe të tjerë, cituar më sipër, në lidhje me dështimin e autoriteteve për të paguar kompensim në vend të kthimit te pronës u dha nga Gjykata më 31 korrik 2012. Ai u bë përfundimtar më 17 dhjetor 2012. Në paragrafin 121 dhe dispozita operative nr. 7 Gjykata nuk vendosi të shtyjë seancën gjyqësore të rasteve që kishin qenë të parashtruara para dorëzimit të këtij vendimi, por për të vazhduar shqyrtimin e tyre edhe pasi vendimi mori formë të prerë. Në lidhje me këtë, aplikimet e pranishëme ishin paraqitur në Gjykatën midis 15 majit 2008 dhe 19 dhjetor 2011. Njoftimi I per keto aplikimeve i është derguar Qeverise nga 25 janar 2010 deri me 20 dhjetor 2013 .
84. Gjykata merr parasysh argumentet e Qeverisë në favor të aplikimit të hartave të vlerësimit të pronës të vitit 2014 për llogaritjen e dëmit material. Ajo mirëpret faktin se vlerësimet e pronës janë (menduar të jetë) të përditësuar çdo vit në bazë të një metodologjie që u miratua me vendim të Qeverisë në vitin 2012. Megjithatë, kjo nuk është bindur nga propozimet e Qeverisë.
85. Në radhë të parë, hartat vlerësimi i pronës 2014 janë miratuar pas futjes së aplikacioneve të pranishëm, që po shqyrtohen në përputhje me udhëzimet e përcaktuara në vendimin pilot. Në këndvështrimin e Gjykatës, referenca për hartat e vlerësimit të vitit 2014 do të sjellin pabarazi në trajtimin e aplikantëve për aq sa mbështetje të çmimit referent është i shqetësuar.
86. Së dyti, Gjykata do të referohen rezervave të bëra gjatë takimit parlamentar të 7 maj 2012 që vërteton se transaksionet e regjistruara me ZRPP nuk pasqyronin në përgjithësi dhe nuk pasqyronin domosdoshmërisht vlerën reale të tregut, si rezultat i evazionit fiskal të kryer nga palët në një kontratë e shitjes. Rrjedhimisht, Gjykata vlerëson se mbështetja në çmimet e shitjes të transaksioneve të regjistruara do të jetë në mospërputhje flagrante me parimin e mirë-vendosur që kompensimi, në rastet e shpronësimit të paligjshëm, duhet të korrespondojë me vlerën e tregut,dhe Gjykata nuk eshte për të treguar masat për të frenuar dhe luftuar evazionin fiskal.
87. Së treti, dhe e lidhur ngushtë me arsyen e dytë, Gjykata është e shqetësuar se çmimet e pronave në disa qytete, veçanërisht në zonat që përjetojnë një rritje të zhvillimit relativisht të lartë, të tilla si qendër të kryeqytetit, Tiranë, kanë përjetuar një rënie të madhe. Gjykata nuk është në gjendje të flasë arsyet për rënie të tillë, por ajo nuk është e bindur se ata objektivisht pasqyrojnë vlerën aktuale të tregut dhe se ata ishin “interesat dhe inflacioni indeksuar”, në mënyrë që të mbulojë për dëmin shkaktuar nga pamundësia e kompensimit gjatë gjithë këtyre viteve (krahasoni Vrioni dhe të tjerët (shpërblim), cituar më lart, § 37).
88. Nuk mundet qe Gjykata të pranojë raportet e ekspertëve të paraqitura nga aplikantët. Vlerësimi i tyre ishte bazuar kryesisht në çmimet e shitjes të blloqeve të apartamenteve ngritur në parcela ngjitur e tokën në vend të vlerave të krahasueshme të ngastrave fqinje të tokës. Në çdo rast, raportet e ekspertëve nuk jane mbështetur ne çmimet e referencës të cilat, ata, përmendin duke u mbështetur në dokumentet mbështetëse.
89. ……
90. Duke pasur parasysh vlerësimet e mësipërme, Gjykata arrin në përfundimin se ajo duhet të përcaktojë dëmin financiar mbi bazën e hartave të vlerësimit të pronës të vitit 2008. Duke pasur parasysh materialin në zotërim të tij, Gjykata e çmon të arsyeshme për të bërë çmime në lidhje me dëmin pasuror dhe jopasuror te tabuluar në shtojcën nr 3.
Agim Toro
Sekretar i Pergithshem i Shoqates Kombetare te te
Shpronesuarve “Pronesi me Dretesi”
* Shkrimit i paraprine kjo leter per Redaksine e Gazetes Dielli:

Na Shkruajne nga Shqiperia- QEVERITE DHE INSTITUCIONET NDERKOMBETARE, SHKAKU I ANARKISË SË PRONAVE

March 24, 2015 by dgreca

Shkruan: Ing.Isuf BODO/
Pronar autokton nga fashati Dukati i Vlorës/
Opinionet e ndërkombëtarëve në 2014 për antarësimin e Shqipërisë në BE dhe Progres Raporti i KE 2014 për Shqipërinë kërkon që Shqipëria të rishikojë dhe përmirësojë strategjinë e reformës së pronës, duke u konsultuar me pronarët dhe vendimet e GJEDNJ. Ashtu si drejtori i FMN në Tiranë, zoti Nadeem Lahi, filloi të reflektojë për pronat, presim që dhe ambasadorë të tjerë të shprehen . Zgjidhja e drejtë juridike dhe pa kosto realizohet nëse ndërkombëtarët vendosin mbi tryezë për diskutim platformën dhe projektligjin që kanë propozuar shoqatat “Pronësi me drejtësi”, “Bregdeti” dhe “Krahina Jonë“. Por po mbushen 25 vjet që loja me pronat kalon nga mashtrimi në mashtrim .Fillimisht nisi me nje ligj të gabuar ku shteti me ligjin 7501, specifikisht me nenin 8 të tij, pengoi kthimin e pronës së grabitur tek i zoti, por shpalli vehten ‘’ZOT’’dhe pronar të saj. Kjo është mbijetesa e diktaturës në kushtet e pluralizmit me frazeologji demokratike. Pjesa antikushtetuese e këtij ligji djallëzor shënoi fillimin e korrupsionit dhe të kriminalizimit të shtetit. Sot pasojat janë të qarta dhe i pranon publikisht dhe perfaqësuesi i FMN, sepse e drejta e pronësisë, ka bërë hapa prapa në këto 25 vjet të shpalljes zytare të vdekjes se diktatures. Pasojat janë se shqiptarët po vriten me njeri tjetrin, konfliktet për pronën kanë ndarë vëllezerit nga njeri tjetri, është futur sherri brenda familjeve, ndërmjet familjeve, në fis e në fshat , duke shkaktuar deri tani mbi 8000 të vrarë dhe këto janë të deklaruara nga vetë deputetët.
Politikanët e tranzicionit, kanë përgjegjësinë pasi ata e ngatëruan lemshin e pronave duke nxjerre dhe shumë ligje të tjera ne mbeshtetje të nenit 8 të ligjit 7501, duke e mpleksur edhe me keq problemin.Ndërkombëtarët kanë përgjegjësinë e tyre se në vend që ta shkulnin kancerin , të vendosnin si parakusht pronën conform kushtetutës dhe të caktonin afate kohore, ata bënë të kundërtën. Ata i pudrosen dhe i ushqyen metastazat e korrupsionit dhe të komunizmit . Sot politikanët përpiqen të duken nxënës të mirë, sikur po kryejnë detyrat e shtëpisë për t`u bere të pranushëm në Bashkimin Europian. Qeveritaret pretendojne të bindin Europen se do ti sheshojne mosmarrveshjet me pronaret nëpërmjet kompensimit dhe sikur ky problem ka hyre ne rrugen e zgjidhjes. Këtë farsë që e kanë miratuar FMN dhe B. Botërore, në fakt e ka rrëzuar Strasburgu që sygjeron domosdoshmërinë e respektimit të të drejtës së pronësisë dhe kompensimi të jepet vetëm për prona që duhet të mbeten ekskluzivisht në pronësi të shtetit dhe për prona që janë tjetërsuar për nevoja publike, por jo për prona të transferuara në interes të politikanëve me ligje që bien ndesh me parimet dhe me detyrimet kushtetutese. Problemi i pronave është themeli i ekonomise dhe problemi më madhor i shtetit. Kompensimi që serviret si zgjidhje është platformë dështimi financiar dhe social, sepse zgjidhja e qëndrushme dhe e pranushme është kthimi fizik dhe secili në pronën e të parëve të tij konform kushtetutës.
Me 24 Tetor 2014, ne ministrine e drejtesise u mbajt një tavoline e rrumbullaket me pjesmarrjen e grupeve të interesit . Aty u ra dakort që drafti i projekt ligjit të ri për pronat , te behej me grup pune me pjesmarres të grupeve të interesit . Deri tani perfaqsuesit e shoqatave të pronareve ne kete grup pune nuk janë thirrur, madje as për formë të jashtëme . A K K P-ja e ka perfunduar draftin por refuzohet t`u jepen kopje grupeve të interesit , me pretendimin se pritet që me parë këtë draft ta shikojnë përfaqsuesit e Bankës Botërore dhe të Bashkimit Europian. Kujt i shërben kjo llogjike ! ?
Ne jemi pronaret që kërkojmë pronat dhe a duhet që Shteti të zbatojë parimet kushtetuese, apo jane Europianet që kanë inters të zgjasin jetën e anarkisë së pronës !? Pse duhet të pyeten ata para nesh, pse nuk meret në kosideratë dhe të diskutohet zgjidhja e ofruar nga pronarët! Ku qëndron hilja, dhe pse duhet ti pyesim Europianet për dakortësinë për të zbatuar nenin 181 dhe 41 të Kushtetutës tonë për pronat !? Kush përfiton nga kjo ortakëri për të justifikuar mashtrimin e radhes. Mos vallë dashur padashur, të huajt peshkohen dhe behen bashk-fajtore për shkeljen e të drejtës së pronës dhe mashtrimin e popullit . Kur gjykata nderkombetare e Strasburgut jep vendime ne favor të pronareve , paratë nuk i paguajnë fajtorët, d.m.th. pushtetarët dhe ekspertet e huaj që janë paguar me paratë e taksapaguesve shqiptarë . Pse u dashka medoemos të mbahet i pandryshuar neni 8 i ligjit 7501, duke shkelur nenet dhe frymën e kushtetutës dhe të shpenzohen paratë e popullit shqiptar për kompensim financiar kur zgjidhja konform kushtetutës nuk ka kosto financiare ?Apo mos vallë ka nga ata të huaj, që shnderrohen ne sekserë që pranojnë të përoren për të na bindur ne që të falim pronat tona duke na kompensuar “për një copë bukë“? Qeveritë e derisotme me pronarët kane pasur me kollaj dredhine se detyrimet kushtetuese dhe drejtesine dhe heshtja e B.Botërore dhe FMN i ka lejuar të bëjnë si të duan. Por edhe sa kohë do vazhdojë kjo tallje ? Kush po humbet dhe kush po perfiton nga kjo rruge e padrejte që kërkon ta bëjë pronën ‘’fakt të kryer’’?
Zotëri deputetë dhe qeveritarë, në fakt, ju po i shërbeni vetes dhe klanit që ju mbështet por po shkatëroni popullin dhe Shqipërinë . Ju nuk keni asnjë të drejtë t’i jepni vehtes të drejten e ‘’Zotit’’, sepse Kushtetuta komuniste e vitit 1976 është çfuqizuar që në vitin 1991 bashkë me ndryshimin e sistemit. Ju keni detyrim që të zbatoni parimet e të drejtave të njeriut, ju nuk keni menduar ndonjëherë se neser do ju gjykojnë se : e keni shkelur betimin që keni bërë se do ti shërbeni popullit dhe do zbatoni Kushtetutën. Populli pyetet për shumë gjëra publike e jo të mos pyetet për pronat e tij . Qeveria duhet ta shkurtojë doren kur atë e ka zgjatur mbi pronat që i përkasin qytetarit dhe për pronat që akoma edhe pas 24 vjetësh nuk i janë kthyer pronarit. Ligji për transparencën dhe deklarimin e pasurive të politikanëve, që me shumë të drejtë e ka thksuar edhe ambasadori i ShBAzoti Donald Lu, mendoj se duhet të fillojë me vetë Shtetin, që duhet të deklarojë se cilat janë pasuritë e tij mbi tokat shqiptare. Gjykata e Strasburgut ka dhënë disa vendime që tregojnë se ju nuk keni dashur të keni as sy dhe as veshe . Si kudo edhe në Shqipëri prona e trashëguar, është e shenjtë dhe mbrohet me ligj një lloj si Atdheu. Reflektoni në qëndrimet dhe vendimet tuaja dhe do kuptoni se ju dhe perfaqësuesit e institucioneve ndërkombëtare jeni shkaku për gjakun e 8000 viktimave për shkak të pronës, pa folur për ndëshkimet që janë dhënë e sa të tjera do jepen nga Strasburgu.
Ashtu siç dheu e mban pemën të shëndetëshme, prona e trashëguar është ajo që e mban njeriun të lidhur me atdhun dhe ju nuk do të mund të na bëni njerëz pa atdhe. Eshte prona ajo që na jep lavdi kombetare .Eshte prona ajo që të na ka çuar dhe në çdo moshë na bën përsëri ushtarë në kufi. Neqoftese qeveria do vazhdojë ti shmangi pronarët nga të drejtat e tyre për pronën e trashëguar , ajo realizon një platformë që ne pronarët dhe shqiptarët autoktonë të ngelemi pa pronën e të parëve , kështu pa pronë të trashëguar dhe me konflikte shumica do të ndihen më mirë në një vend tjetër ku të drejtat themelore , Kushtetuta e vendit dhe ligjet zbatohen. Në fakt ajo strategji qe eshte zbatuar deri sot po pret rrënjet e Lisit të Kombit .
Me këtë mundësi që më jep shtypi dhe e drejta morale qytetare, apeloj për Kryeministërin e vendit, zotin Edi Rama dhe kryetarin e opozitës zotin Lulzim Basha të reflektojnë në patriotizmin e tyre personal, ne detyrimin për të nderqur gabimet dhe pasojat e 25 vjet anarki me pronat tona që t’i thuhet jo spekullimeve të derisotme të politikanëve të çorbës së Katovicës që përgatiti Ramiz Alia. Demokracia fillon kur është Shteti që zbaton kushtetutën dhe jo kur klanet bëjnë lojëra me pronat tona me llogaritë e ping-pong votimesh. Ne duam që edhe ju të pohoni se duam të vemi në Europë si pronarë dhe jo si lypësa e hajdutë. Ne pronarët originalë mirëpresim reagimin tuaj publik .

ZERI I KRAHINES “DUKAT-TRAGJAS E RADHIME”: GANGRENA 24 VJECARE ME PRONAT

March 1, 2015 by dgreca

DEKLARATË PËR SHTYP E SHOQATËS “KRAHINA JONË DUKAT, TRAGJAS RADHIMË” LIDHUR ME POZICIONIMIN E BANKES BOTERORE PER PRONAT/
Tiranë, me 01.03.2015/
Sipas njoftimit të AKKP, me 26 Shkurt 2015, ky institucion ka zhvilluar një takim të frytshëm pune me ekspertë ndërkombëtarë nga Banka Botërore në kuadër të programit të Qeverisë për procesin e reformimit ligjor dhe institucional.
Sipas informacionit ekspertët e Bankës Botërore u shprehën pozitivisht për hapat e ndërmarrë deri tani dhe do të kërkojnë gjetjen e një formule të re, për kompensimin e subjekteve të shpronësuar . AKKP dhe ekspertët e B. Botërore pretendojnë se në zbatim të vendimit pilot të GJEDNJ “Manushaqe Puto/2012 ” kanë realizuar një analizë të hollësishme të legjislacionit mbi çështjen e kthimit dhe kompensimit të pronës dhe kanë evidentuar masat e nevojëshme për përfundimin e shqyrtimit administrativ për dosjet pa vendim përfundimtar (janë mbi 8000 dosje), për të realizuar kështu respektimin e të drejtës së pronësisë për subjektet e shpronësuar.Sipas njoftimit të AKKP pronari do të shihet si partner me qeverinë për të zhvilluar projekte në të gjithë territorin. Reforma do të realizojë një proces për kthimin e pronës në mënyrë të unifikuar dhe në zbatim të planeve zhvillimore dhe strategjike të qeverisë sipas rregullave të përcaktuara dhe një proces kompensimi të bazuar në parimet kushtetuese për një shpërblim të drejtë për pronaret dhe real për buxhetin e shtetit dhe pretendohet se kjo “Reformë” pritet të përfundojë brenda muajit Prill 2015. Këto janë fjalë të bukura dhe shfrytëzim i ndërkombëtarëve për të justifikuar greminën dhe për të na bindur të pranojmë kompensimin në vend të kthimit fizik , si një lëmoshë bamirësie. Projekti është i gabuar dhe antikushtetues që në themel.
Gabimet me pronat janë gangrene 24 vjeçare e Shteti Shqiptar që ka në themel platformën e katovicës të realizuar nga kryeministrat e periudhës 1991-2014. Z. Sali Berisha në 2013 pranoi publikisht gabimin dhe qëndrimin e tij antipronar. Realisht ky është qëndrim antidemokratik dhe antishqiptar që i ka kushtuar vendit mijëra të vrarë, mijëra konflikte dhe familje të ngujuara . Kjo politikë që tenton të prishi themelet e autoktonisë tonë duke mos ja kthyer shqiptarit tokën e tij të trashëguar por lejon që atë ta përvetësojnë oligarkët e politikës, duhet çrrënjosur. Ne e mbështesim Apelin publik dhe mendimet e zotit Niko Nesturi drejtuar B.Botërore dhe ambasadorëve të publikuar në gazetën Telegraf fq.8 datë 28.02.2015. Kemi fakte të pamohushme, një pjesë e të cilave janë bërë publike në gazeta, dhe në faqen e internetit të Shoqatës se problemet e demokracisë në Shqipëri nga B.Botërore dhe institucionet ndërkombëtare janë menaxhuar shumë keq, duke abuzuar mbi të drejtën e pronarëve të shpronësuar për të gëzuar pronën e tyre të trashëguar konform detyrimeve kushtetuese. Kjo linjë e gabuar korruptive dhe kriminale në kurriz të popullit shqiptar duhet korigjuar dhe korigjimi i gabimeve nuk mund të bëhet duke shtuar gabime të tjera. Gabimet e B. Botërore dhe ndërkombëtarëve qëndrojnë në faktin se ata financojnë një Shtet që shkel të drejtat e njeriut dhe detyrimet kushtetuese. Ata edhe sot po vazhdojnë t’a anashkalojnë problemin e kthimit fizik të pronës tek subjekti i shpronësuar konform detyrimeve kushtetuese, konform Konventës , vendimeve të GJEDNJ dhe mbështesin platformën qeveritare që shkel çdo detyrim kushtetues.
Gabimi themelor i veprimtarisë së AKKP është se ky institucion parparakisht duhet të përfundojë procesin e kthimit fizik duke korigjuar gabimet e bëra për shka të korrupsionit me pronat në bregdet dhe të çlirojë pronat nga pushtuesit që janë vetë pushtetarët 1991-2014. Pas realizimit të titujve të pronësisë konform me nenin 181 dhe të gjithë ligjet ndërkombëtar vjen problem i kompensimit. Të kërkosh justifikim mbështetës prej ndërkombëtarëve për të justifikuar zëvendësimin e kthimit fizik me formula për kompensim që të përputhen me mundësitë reale eshtë vazhdim në rugën e gabiar 1991-2014. Kjo është justifikim i vjedhjes, mohim i atdheut dhe i autoktonisë së bregdetasve. Anarkia e pronës është burimi kryesor i krimit dhe i korupsionit të organizuar dhe AKKP por dhe ndërkombëtarët nuk duhet të lejojnë që ky gabim të vazhdojë të thellohet, që nesër të pretendohet se nuk ka zgjidhje
Zgjidhja egziston dhe është e përcaktuar qartë në Kushtetutë. Pronat e sekuestuara nga sistemi i diktaturës, kompensohen vetëm kur ato jan tjetërsuar për nevoja publike . Ka shumë kohë që pronarët e kanë dhënë të gatëshëm projektligjin për zgjidhjen e problemit të pronës për diskutim në Kuvend. Ekspetrët e B. Botërore nuk duhet të përsërisin po atë gabim të ekspertëve të OSBE që megjithse nga shoqata e pronarëve ju ofroi të gatshme analizën e zituatës dhe zgjidhjen duke i treguar për gabimin në projektin e tyre, ata nuk morrën parasysh kërkesat. Specialistët e OSBE shpenzuan 1.6 milion euro dhe bënë asgjë për respektimin e kushtetutës duke shtytur kohën për pronarët e zonave turistike me iluzionin se tani për pronat është angazhuar OSBE. Që kjo eksperiencë e hidhur, të mos prsëritet nga ekspertët e B. Botërore dhe AKKP, ata duhet të analizojë dhe përmirësojnë ose miratojnë draftin e pergatur nga ana jonë, duke qenë dhe ne present në tryezë. Kjo është zgjidhja realiste dhe efikase. Deri tani kjo kërkesë vazhdon të anashkalohet dhe ne mund të thiremi kur punët të kenë mbaruar. Kjo i shërben intersave të klaneve që përfitojnë nga krimi i organizuar i transferimit të paligjshëm të trojeve në zonat turistike.
Kryeministri z. Edi Rama, ka deklaruar luftë në front të gjërë me korrupsionin. INUK duke prishur në trojet turistike ndërtimet e bëra në tokat e pronarëve prej personave të tretë ka ngjallur besimin tonë se shteti ka forcë dhe mundësi për ta zbatuar ligjin, por kjo duhet plotësuar me detyrimin e Shtetit që prona ti kthehet të zotit nëpërmjet ligjit të shtetit dhe jo nëpërmjet vetgjyqësisë. Ky ligj është prova e të vërtetës për ndërgjegjen demokratike të Kryeministrit dhe të ndërkombëtarëve. Puna e derisotme e AKKP dhe ekspertëve të B.Botërore, për të gjetur një formulë kompensimi është lexim i gabuar i Kushtetutës, i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese, i vendimit pilot të GJEDNJ/2012 dhe i raportit të Komisionerit z. Nils Muižnieks, Kryetari i Delegacionit të KE, që vizitoi Shqipërinë nga 23 deri më 27 shtator 2013. Deformimi i derisotëm i konceptit të kompensimit, ka sjallë shumë gabime që duhen korigjuar sa më parë. Vetëm kështu AKKP dhe B. Botërore mund të realizojnë këtë detyrim kushtetues për zonat turistike, problem themelor dhe tejet i rëndësishëm në realizimin e këtij prioriteti kyç te Qeverisë Shqiptare.
Kryetari i Shoqatës” Krahina Jonë Dukat, Tragjas Radhimë“
Jurist Axhem Ymeri