Agim toro – Dielli

TURPI I QEVERISE SHQIPTARE ME PRONARËT DEL NË STRASBURG

May 11, 2016 by dgreca

Nga Agim Toro/

Sekretar i Pergjithshem i Shoqates/

Ne daten 9 maj 2016 ne disa media u botua lajmi se nje delegacion i nivelit te larte i kryesuar nga ministrat Ahmetaj dhe Manjani shkoi ne Strasbourg dhe takuan Presidentin e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut (GJEDNJ), Guido Raimondi, ku kerkuan as me shume e as me pak qe GJEDNJ te nderprese vendim-marrjen per ceshtjet qe pronaret shqiptare kane ankimuar ne ate gjykate.

Lindin këto pyetje dhe kemi këto përgjigje:

– Pse pronaret shqiptare i jane drejtuar Strasbourgut?

Sepse politika shqiptare që ka drejtuar Shqiperine keto 25 vjet vetem ka genjyer pronaret, sepse gjykatat shqiptare nuk zbatojne Karten Europeiane te Lirive dhe te Drejtave te Njeriut, por jane te korruptuara dhe zbatojne vetem porosite e politikes. Lidhja e ngushte politike – sistem i drejtesise eshte baze e kesaj situate dhe politikanet jane te qete se nuk ka kush t’i dënojë.

– Cfare ka vendosur GJEDNJ?

Ne te gjitha rastet ne favor te pronareve duke e detytruar Shtetin te paguaje per pronat qe nuk i kthen fizikisht.

– Cfare i thane ministrat z. Guido Raimondi?

Se ligji i ri e zgjidh problemin.

-A i zgjidh ligji i ri kerkesat e pronarëve per pronat qe per 25 vjet klasa politike shqiptare i trajtoi sipas interesave klanore ?

Jo.

– Po qe se me ligjin e ri zgjidhjet jane ne perputhje me vendim-marrjet e GJEDNJ atehere pse kerkohet pezullimi i vendim-marrjeve nga ajo e nderuara Gjykate ?

Sepse GJEDNJ nuk gjykon si Qeveria Shqipatare, por konform Konventës që Qeveria Shqiptare megjithse e ka nënshkruar e shkel brutalisht atë dhe ligji i ri per trajtimin e pronave shkel të drejtat e pronarëve që ata i kanë të garantuara nga neni 181 i Kushtetutës.

– Cili eshte qendrimi i Gjykates se Strasbourgut?

GJEDNJ ne disa vendime e saj, e thekson se pagesa per pronat qe nuk kthehen duhet bere me cmimi e tregut sot dhe sipas zerit kadastral sot.

– Ku eshte ndryshimi?

Tek çmimi arbitrar dhe disa qindra here më i ulet

– Pse shkuan ministrat ne Strasburg?

Te ndalojne vendim-marrjen

– Mos mendon Qeveria se mund te urdheroje GJEDNJ siç urdheron Gjykaten Kushtetuese Shqiptare e cila sipas urdherit te Qeverise nuk pranoi kerkesen e pezullimit te ligjit deri ne marrjen e vendimit perfundimtar ?

Une personalisht nuk mund ta mendoj qe nje Qeveri, e kujdo shteti, te ndikoje ne nje gjykate nderkombetare sic eshte GJEDNJ qe ajo mos gjykoje ceshtje te ankuara nga shtetasit europiane.

– A ka kerkuar here te tjera Qeveria pezullimin e vendim-marrjes nga GJEDNJ dhe cili ka qene vendimi i saj?

Ne mars 2014 Kryeministri i Shqiperise deklaroi ne Kuvend se u arrit nje sukses i jashtezakonshem sepse u pranua nga Keshilli i Europes qe mos merreshin vendime nga GJEDNJ. Por ne korrik 2014 GEDNJ e hodhi poshte kerkesen e Qeverise Shqiptare. Prandaj besoj se edhe kerkesa e re do te kete te njejtin fat si një çështje e gjykuar.

-Pse Qeveria nuk zbatoi vendimin pilot Manushaqe Puto dhe të tjerë kundër Shqiperisë?

Sepse nuk kishte asnje vullnet per te zghidhur problemin e pronave, por nisej vetem nga interesa politike dhe ekonomike të klaneve drejtuese, që bien ndesh me te drejten e pronesise dhe nenin 181 të Kushtetutës dhe Qeveria sajoi nje zgjidhje alla shqiptarce.

-Po Presidenti i GJEDNJ a do jetë dakort me Qeverine?

Nuk eshte e mundur qe Presidenti i GJEDNJ te pranoje qe nje shtet, te shkeli te drejtat e njeriut dhe Gjykata qe ai drejton te mos i gjykoje ato.

-A mendon Qeveria se Presidenti i Gjykates mund t’i imponohet trupes gjykuese te GJEDNJ?

Qeveria mendon se ashtu si ju imponohet gjykatave shqiptare dhe i tremb ato me “reformë”, mund te funksionojë edhe me GJEDNJ, por kjo eshte e pamundur te ndodhe.

– Nga kush eshte mare vendimi pilot kunder Shqiperise?

Nga Dhoma e Larte e GJEDNJ dhe eshte vendim gjykate qe nuk mund te ndryshoje. Por Qeveria mendon se nje vendim pilot mund te anullohet sepse kete koncept ka per drejtesine.Ku eshte reforma ne drejtesi kuri kerkohet te ndalohet vendim-marrja ne GJEDNJ, qe eshte ngritur per te dhene drejtesi. Ky eshte nje grusht qe i jepet reformes ne drejtesi, pasi shuplaken e pare ja dhe Ministri i Drejtesise qe ushtroi presion per vendim-marrjen e Gjykates Kushtetuese dhe meqenese Gjykata Kushtetuese zbatoi kerkesën e Qeverise mendoi qe te njejtin presion t’ja beje edhe Strasbourgut !!Vajmedet cfare konceptesh kane per drejtesine dhe cfare reforme do miratojnë e jo me te zbatojne.

– Mos kerkojne te bejne reforme ne drejtesi edhe ne Strasburg?

Per te qeshur e per te qare.

-Pse ky qendrim i Qeverise, ligji i ri si vleresohet nga ju?

Ligji i ri luan me konceptin kompensim dhe nderhyn ne vendim-marrjet e deritanishte që i rivlereson sipas deshires dhe vullnetit per te ulur ne maksimum pagesat. Kjo eshte plotesisht ne kundershtim me GJEDNJ.

-Po premtimi se do vendosen para te mjaftueshme per kete qellim?

Eshte genjeshtra e radhes. Trumbetohet me te madhe se jane vene ne dispozicion 24 miljon dollare. Nuk eshte e vertete, jane parate e vena ne vitet 2014 dhe 2015 qe nuk u shperndane. Gjithashtu te dallojmë sa para jane per pronaret dhe sa para jane per pagesen e pronareve qe shpronesohen per efekt legalizimi. Autoritetet po paraqesin ne opinion sikur po paguajne, por asgje nuk ka per te ndodhur. E gjithe kjo behet se pas nje viti, do vijnë zgjedhjet dhe ky vit do jete plot me genjeshtra e mashtrime, por asgje nuk do te behet. Asnje vendim per ato 11000 dosjet qe flene nuk do te meret. Do te jete e vetmja Qeveri qe gjate kater vjeteve ne qeverisje nuk do te mare asnje venim per pronaret që kanë hapur dosjet dhe presin vendimin.

– Por ku kane shkuar pronat trashëguara te shtetasve që u konfiskuan nga diktatura komuniste?

U ndane dhe vazhdojne te ndahen me ligjin famekeq 7501 i vleresuar nga Gjykata Kushtetuese Shqiptare si ligj per interes publik

U pervetesuan nga ndertimet pa leje, fillimisht u pranuan ndertimet deri ne vitin 2006, pastaj deri ne vitin 2009 e tashte deri ne vitin 2014, edhe ky ligji i legalizimeve p[r çudi u vleresua si interes publik
U pervetesuan me dokumenta te fallcifikuara e me makinacione nga me te ndryshme korruptive nga oligarkia politike, dhe deputetët e papërgjegjshëm.
U privatizuan ku deshen e si deshen, por vetem ne interes te pronareve jo.
U pervetesuan nga korrupsioni politik dhe ekonomik.

– Si do të shkojë e drejta e pronës dhe zbatimi i nenit 181 të kushtetutës ?

Kete pergjigje e pergjegjesi e ka sistemi i drejtesise ne Shqiperi e ne vecanti Gjykata Kushtetuese qe shume ralle ka gjykuar ne favor te pronareve por ne pjesen dermuese te gjykimeve ka vendosur kunder tyre e ne favor te politikes. Te shohim tashti çfare vendimi do japin per ligjin e ri te pronave, megjithese fryma u duk që ne mosmirtatimin e kërkesës per pezullimin e ligjit.

Qeveria nuk do ta preke statukuone dhe kerkon qe me pronat tona te beje tregëti, duke i shitur me ankande per njerezit e vet apo per miqte e shoket.

Ne qoftese kerkohet reforme ne drejtesi perse duhet kjo reforme qe drejtimi i pushtetit gjyqsor apo i prokurorise te kaloje sa ne nje dore ne nje tjeter?

Nuk mund te kete reforme ne drejtesi ne qoftese nuk ndryshojne ligjet p[r pronat në atë pjesë qe ato shkelin te drejtat e njeriut, dhe paralelisht të veprohet me gjyqtaret e prokuroret e korruptuar. Pë këte duhet qe nga drejtuesit e politikës të hiqet dore nga porosite e Ramiz Alise qe porosiste: te sekuestruarve dhe te shpronesuarve, do tu japim nga nje leter ne dore, t’u njihet prona, por asnjehere nuk do tua japim, ne forma te ndryshme do t’i ngaterrojme me njeri tjetrin, te kalojne ne Gjykate ku do te zbatohet rrotacioni, nga gjykata e shkalles se pare ne te dyten e per difekte teknike kthim per rigjykim ne shkallen e pare. ………Pasuria e tera na perket ne se ne e beme……………..

– Cfare vendimesh do marrin Gjykatat Shqiptare per çështjen e pronave: sipas ligjeve antiprone qe miraton Kuvendi me porosi te Qeverisë apo sipas vendim-marrjes se GJEDNJ? Te shohim, pas miratimit te reformes cfare do te ndodhë.Qevria me qendrimin e vet per pronat pronesoi veten me pronat tona dhe i dha vetes te drejte t’i shese, t’i falë, te premtoje me nje euro, t’i shpronesoje pronaret ne favor te miqve te vet qe do investojne etj.etj. Pra qeveria tha: nuk ka rendësi çfarë thotë Kushtetuta rendësi ka çfarë na intereson ne që të sigurojme pushtet dhe pasuri .

Reforma në drejtësi rrezikon të deshtojë sepse ligjet në fuqi, por edhe ato qe miratohen nuk jane ne respekt te te drejtave te njeriut por kunder tyre.

Misioni i dy ministrave ne Strasbourg eshte mashtrim. Reklama që ju be ketij takimi eshte pjese e arrogances dhe kokefortesise se Qeverise per te mos pare realityetin ne sy. Pjesë e këtij aktiviteti është dhe Agjensia e Trajtimit te Pronave. Ky institucin që ka ndyshuar disa emra nuk kane analizuar vendimet e fundit te Strasbourgut të dhena pas miratimit te ligjit 133/2015, sepse drejtohen nga mentaliteti se ashtu siç manipulojnë gjykatat shqiptare do ta mashtrojnë edhe GJEDNJ . Të gjithë e dijnë se GJEDNJ nuk eshte dhe nuk mund të bëhet gjykatë shqiptare.

Agim Toro

Sekretar i Pergjithshem i Shoqates

LETTER TO PRESIDENT OBAMA

April 23, 2016 by dgreca

“Ownership by Justice”, Association Tirana, Albania/ USA Chapter/

The President/

The White House/

1600 Pennsylvania Avenue, N.W./

Washington, DC 20500/

April 23, 2016/

Dear Mr. President,/

We are American citizens of Albanian decent. We are writing now to protest against property rights violations in Albania, an issue that has caused great and continuing hardship in our native country and to ourselves.

Albania, long under communist rule,was notoriousnot only for human rights violations, but the violent expropriations of private properties throughout our country, without appropriate compensation. Owners, persecuted, condemned and exiled, rarely dared seek a vindication of their rights. When the Communistswere overthrown, Albania’s political parties remained by-products of their past and, unsurprisingly, their policies supposedly instituted to return property to rightful owners were ineffectual. Agricultural land, for example,was distributed to families residing in villages on the theory that land belongs to those who work it, not those who own it and similar principles were applied in the context of privatization of economic and trade enterprises, to the great damage of owners.

Political parties encouraged or directed the build-out of massive residential and trade buildings on the land of other people. Illegal builders forcibly ejected ownersbut the state remained indifferent, refusing to intervene to protect owners. In 2006, illegal constructions numbered roughly 400,000 but Albaniadidnothing to punishthe illegal occupants. Instead, the government “legalized” the illegal constructions and excused the mass expropriationson the basis of purported “public need.” Compensation for the occupied lands was wholly inconsistent with their actual values and the owners were paid mere fractions of the actual value of their property.

For a small fraction of owners, compensation was supposedlygoing to be set at market price rates,but allocated funds turned out to be inadequate.Albanian owners sought justicein the European Court of Human Rights (EUHR) and the Court ruled for the owners. Financial bills that were required to be paid by the Albanian state mounted but the government refused to pay appropriate compensation. Such refusal was found to be a human rights violation. Penaltiesimposed upon the Albanian Government by EUHR were severe and could have resulted in a state bankruptcy.

In December, 2015, the Albanian Parliament, by majority vote, enacted a law changingthe manner of property valuation and reducing property assessments. This law has been challenged in the Albanian Constitutional Court, by the President of the Republic of Albania and numerous associations, as well asAlbania’s Democratic and Republican Parties. The government is currently pretending this law is necessary to protect the “public interest” and claims that it accords with the decision-making of the International Court of Freedoms and Human Rights. To the contrary, on November 10^th, 2015, March 17^th, 2016 and April 7th, 2016 this same courtissued rulings directing the State of Albania to pay fines amounting to over 24 million Euros. The Court approved the owners’ compensation claimsin accord with market ratesas determined in 2008 and not under the new laws, confirming the owners were and are entitled to real compensation.

Failure to respect ownership rights is a violation of human rights– it nourishes and strengthens economic and political corruption with respect to private property thus under-girding Albanian political corruption. Restitution of our properties is fair and reasonable. Allowing third parties to effectively seize them without paying for them is, as recognized already by the courts, not only a dis-service to the public interest, in itself, but encouragesdeeper and further corruption.

Justice reforms do not end with the removal of corrupt judges, prosecutors, police or employees. Real justice requires that alawless mindsetwhich encourages people to do as they please,regardless of how one’s conduct impinges on other people’s rights, be replaced. Without real rights of ownership and protections that real and substantial, Albania will continue to be plagued by the failed and unjust system the Communists long imposed.

We hope you will take the opportunity to address our concerns with Albanian goverment and thank you in advance for your time and attention in reviewing this matter.

With highest respect and consideration, we wish you success in your noble work.

Sincerely,

Agim Toro

General Secretary

PROJEKT -LIGJI PER PRONAT NE KONFLIKT ME VENDIMIN E GJYKATES SE STRASBURGUT

November 17, 2015 by dgreca

VENDIMI I GjYKATES SE STRASBOURGUT DHENE NE FAVOR TE PRONAREVE, KUNDERSHTON HAPUR PROJKET-LIGJIN E QEVERISE QE PO MIRATOHET NE KUVEND/
NGA AGIM TORO/*
Ne daten 10.11.2015 Gjykata e Strasbourgut mori vendimin e radhes duke u dhene te drejte subjekteve te shpronesuara qe kishin paraqitur kerkese per gjykim ne ate te Nderuar Gjykate.
Ky vendim mer nje rendesi te jashtezakoneshme per pronaret shqiptare, te drejtat e te cileve nuk po respektohen nga ana e Shtetit Shqiptar.
Vleresimi i Gykate se Strasbourgut per te drejten e pronesise ne Shqiperi eshte dhene gjithmone ne favor te pronareve dhe asnjehere ne favor te shtetit. Gykata e Strasbourgut i ka mbeshtetur konkluzionet e veta ne faktin se pronaret shqiptare, nen regjimin komunist, jane shpronesuar me dhune e pa shperblim, kush kundershtonte ndeshkohej. Ndryshim i sistemit totalitar me sistemin demokrat duhej, vec te tjerave te korrigjonte fajet e sistemit te kaluar ne drejtim te te drejtave te njeriut, keshtu nder hapat e pare qe duheshin ndermare ishte kthimi i prones pronareve te shpronesuar padrejtesisht si dhe riabilitimi dhe demshperblimi i te perndjekurve politike.
Persa i perket te drejtes se prones, ne fillim u veprua drejte duke shfuqizuar Kushtetuten e viti 1976 qe e kishte shpallur shtetin, pronar te te gjithe tokes. Por pas ketij akti, nen ndikimin e ideve te bartura nga e kaluara u kalua ne ligje pupuliste, me arsyetimin e gjendjes tejet te varfer te fshtarsise. Me ligjin famekeq 7501 toka ju dha falas fshtareve, por qe nuk e punuan ate per arsye se toka u nda ne mbi 2.5 milion ngastra, kushtet e punimit te tokes ishin tejet mjerane dhe prodhimi vendas nuk mund te konkuronte prodhimin e importuar per shkak te cilesise dhe kostos. Keshtu fshataret ne vend qe te punonin token, emigruan jashte shtetit duke punuar ne tokat e atyre vendeve, por qe ishin shume here me te administruara se sa toka ne Shqiperi. Toka ju dha fillimisht ne perdorim dhe me pas ne pronesi. Shteti padrejtesisht ndau edhe token qe nuk ishte pronar dhe ligjji 7501 nuk u zbatua ne gjithe territorin por vetem ne zonat fushore e kodrinore te Shqiperise.
Mbeshtetur ne parimet e keti ligji u zbatua edhe privatizimi i sektoreve te tjjere te ekonomise si privatizimi i ndermarrjeve ne favor gjoja te puntoreve, privatizimi i dyqaneve ne favor te shitsave etj. etj.
Fillimi i ekonomise se tregut tregoi se sigurimi i nje prone te vlefshme te hapte rrugen per tu pasuruar. Politikanet shqiptare dhe militantet e te gjitha partive politike, sidomos ato parlamentare, ju versulen pronave pa pyetur per demin qe u shkaktonin ekonomise se vendit dhe sidomos pronareve. U miratuan ligje vendime e urdhera qe shkelnin me te dyja kembet normat elementare te nje shteti demokratik. Kjo do te conte ne nje deshtim total te ekonomise dhe nga vendi i pare ne Europen Lindore qe po zbatonim reformat e ekonomise se tregut jemi vendi i fundit ne Europen Lindore per t’ju bashkuar familjes europiane. Korrupsioni dhe makuteria e shkelsave te te drejtave te pronareve, te ndihmuar nga ligjet qe i miratonin vete dhe nga sistemi tejet i koruptuar gjyqesor qe gjeten parajsen ne kete vend te quajtur Shqiperi cuan ne kete situate ku shteti eshte ne prag falimentimi si rezultat I vendimeve te gjykates se strasburgut.
Publiksht u pranua se prona i duhej kthyer pronarit, por pa prekur interesat politike dhe ekonomike te klases politike, u miratuan ligje te cilat ne thelb neperkembnin te drejten e pronesise, kthenin me kufizim token truall dhe do kompensonin pronen qe nuk e kthenin. Nga viti 1993 e ne vazhdim eshte pranuar me consensus te forcave politike ne Kuvend se pronaret duheshin kompensuar, per te githe siperfaqen dhe me cmimet e tregut, por asnjehere nuk u mendua si do realizohej ky dertyrim qe premtohej me aq buje.
Erdhi nje dite dhe pronaret u zgjuan, nuk i besuan me politikes dhe drejtesise shqiptare por ju drejtuan Gjykates se te Drejtave te Njeriut, e cila i vleresoi kerkesat e pronareve si te drejta, ka dhene dhjetra vendime ne favor te tyre dhe eshte duke gjykuar disa qindra te tjere. Ajo dha edhe nje vendim pilot ku jepeshin detyra konkrete per Shqiperine, por keto detyra rane ne vesh te shurdher.Asnje prej ketyre detyrave nuk u zbatuan. Partia politike qe drejton pushtetin ekzekutiv u kujdes me shume qe t’u mbushte mendjen nderkombetareve qe po punonte per te zgidhur problemin e pronave, u kujdes me shume te shtynte afatet e detyrimeve qe kishte ndaj pronareve dhe ne thelb nuk beri asgje. AKKP e ngrakuar nga ligji drejtohet nga nje person totalisht i pa afte dhe qe nuk e njef fare procesin e kthimit dhe kompensimit te pronave dhe megjithese kerkoi dhe miratoi ne Kuvend dy here shtyrjen e ligit per vendimarrjen e kthimit te prones pronareve, nuk ka mare asnje vendim duke u bere shembull i qarte i abuzimit me detyren, por eshte prokuriria qe nuk vepron. Kjo Agjensi ne vend qe te zbatonte detyrat qe i ka vene ligji, justifikohet me arsyetimin se po harton ligjin, qe nuk e ka detyre. Dhe zgjidhja u gjet EUREKA, pronareve nuk u japim asgje, perkundrazi te detyrohen ata t’i japin Qeverise.
Se fundmi Qeveria Shqiptare ka derguar per miratim, me procedure te pershpejtuar nje projekt-ligj te ri, te hartuar nga AKKP, qe eshte vleresuar si nje goditje shume e rende e te drejtave te pronareve. Kalimi me procedure te pershpejtuar duke mos mare parasysh ne asnje germe te tij interesat e pronareve duke i kthyer ata nga kerkues te kthimit fizik ne natyre te prones apo kompensimin e saj, padrejtesisht ne borxhlinj te Qeverise, tregoi haptazi se ky projekt – ligj nuk mer parasysh jo vetem Lirite dhe te Drejtat e Njeriut te shprehura dhe pranuara nderkombtarisht, por edhe te Kushtetutes Shqiptare dhe te rregullave e ligjeve te deri sotme. Vullneti i kesaj Qeverie u duk qartazi ne miratimin e hartes se vleres te miratuar ne vitin 2014 te cilen Gjykata e Strasbourgut e hedh poshte.
Qendrimi i Shoqates Kombetare te te Shpronesurve “Pronesi me Drejtesi” ka qene gjithmone ne perputhje me Kushtetuten tone dhe Karten Europiane te te Drejtave te Njeriut, por ka qene dhe eshte Qeveria Shqiptare ajo qe nuk pranon asnje konsultim me Shoqaten dhe nuk respekton e nuk zbaton te drejtat e tyre. Nuk eshte faji i Shoqates qe ndeshkimet e Strasbourgut po vine dhe do te vine njeri pas tjetrit, duhet qe Qeveria, Kuvendi dhe te gjithe te kuptojne se ceshtja e pronave nuk eshte ceshtje e pronareve por e Shtetit Demokratik.
Pa respektimin e te drejtes se prones nuk ka Shtet Demoktratik, nuk ka drejtesi, por ka vetem korrupsion dhe pasurim te politikaneve. Ky eshte thelbi i projket ligjit qe po miratohet ne Kuvend. I bejme thirrje Kuvendit te mos gaboje dhe te miratoje kete projekt-ligj, port ta ktheje mbrapsht per te hartuar nje projekt-ligj te ri ne perputhje me ato qe kerkon e drejta kushtetuese.
Shoqata jone ka kundershtuar fort projekt-ligjin sepse kerkon:
Toka qe nuk kthehet duhet te kompensohet me cmimet e tregut sot. Kurse projekt – ligji i Qeverise nuk parashikon ne asnje rast kthimin fizik te prones pronareve qe u takon, por fut termin e ri, abstract, kompensim brenda prones se pronarit. Pra pronari do kompensohet brenda prones se vet, pra edhe e njef pronen e pronarit me kufi e vendndodhje dhe i thote qe te kompensoj per vleren e gjithe prones, brenda tokes se vet dhe kete e ben duke ndruar zerin kadastral dhe e vlereson me vleren e nje toke tjeter. Lind pyetja e theshte pse nuk perdoret fjala kthim. Sepse Shteti ben dy vleresime per token e pronarit nje me zerin kadastral te 1945 dhe nje me zerin kadstral te 2015 duke ulur cmimet deri 200, 300 deri 1000 here.
Cmimet e tokave sidomos ne qytete gjate ketyre viteve por sidomos ne vitin 2014 pesuan nje ulje drastike, te pa justifikuar edhe para Gjykates se Strasburgut. Kjo i parapriu miratimit te ketij projekt – ligji, pacavure, i cili u miratua nga Qeveria ne menyre te fshehte e pa asnje konsultim .
Prona nuk eshte thjesht prone fizike por te paret tane i kane blere ato per te shtuar kapital, pra per t’u zhvilluar ne te ardhurat e tyre dhe ne zhvillimin prespekriv te prones. Ne e shohim pronen jo si nje send te thjeshte por si nje aset qe prodhon kapital dhe ky eshte nje process ne vazhdim. Meqenese pronat fizike jane te kufizuara dhe kerkesat per zhvillim jane ne rritje atehere pashmangerisht vlera e prones rritet dhe eshte kjo arsyeja qe ne nuk biem dakort me emertimet dhe vleresimet e vitit kur eshte konfiskuar prona, por te pakten me vleren e tregut sot. Nuk eshte shteti qe i ka dhene vlere dhe qe po e perfiton ate tani, por eshte zhvillimi ekonomik i shoqerise qe ka rritur vleren e prones. Sistemi komunist ne kundershtim me ate kapitalist perkundrazi nuk e ka zhvilluat pronen ne vlere te njejte me sistemin kapitalist, prandaj dhe sistemi komunist deshtoi. Poqese pronaret do te gezonin pronen nga viti 1945 e ketej, duke qene se do te ishin ne sistemin ku zhvillohet privatisht prona do kishin perfitime shume here me te medha nga sa kerkojne pronaret sot.
Me i cuditshem eshte fakti se me kete ligj urdherohet Gjykata e Strasbourgut te mos gjykoje me ceshtjet e ardhura nga pronaret shqiptare. Nuk kuptojme ne cfare pozite e kane vene veten hartuesit e ketij projekt-ligji por edhe ne cfare pozite e ve veten Qeveria kur guxon te urdheroje Gjykaten Nderkombetare te Strasburgut? Vaj medet mendesise qe kane, kujtojne se jane keta zoterit e Europes .Por Gjykata e Strasburgut nuk eshte sistemi gjyqesor shqiptar i korruptuar dhe qe perpunohet sipas deshirave te politikaneve shqiptare.
Gykata e Strasburgut shprehet qarte se kthimi i fizik ne natyre i prones eshte nje detyrim dhe vetem ne rastet kur nuk eshte i mundur kthimi fizik ne natyre i prones, ajo te kompensohet dhe kompensimi duhet bere vetem per pronat qe u perdoren per interes public dhe per kete duhet te paguaje e gjithe shoqeria. Por, korrupsioni ekonomik dhe politik nuk lejon kthimin fizik ne natyre te prones. Sot Qeveria ndan tokat me ligjin famekeq 7501, shet toka me 1 euro, jep me qera tokat per 99 vjet me cmime qesharake, nderton gjoja fshatra turistike dhe ua shet token pronareve te vilave (kryesisht politikane dhe pushtetare) me cmime thuajse falas, legalizon falas gjithe ndertimet pa leje edhe ato te ndertuara ne vitin 2014. Vetem mendohet sit e sajojme ne ligj qe pronaret te mos marrin asgje.
Nuk eshte e rastit thirrja e zv.ministrit te drejtesise qe Shteti Shqiptar eshte ne prag te falimentimit dhe se Shteti Shqiptar shkel perdite te drejtat e njeriut. Po te mos luftohet korrupsioni ekonomik e politik dhe po mos kete nje drejtesi qe te mos lejoje ne asnje rast shkeljen e ketyre drejtave sigurisht qe Shqiperia do falementoje jo vetem ne fushen e pronave por ne cdo gje dhe eksperincat e vendit tone ne kete drejtim nuk mungojn.
Gjykata e Strasbourgut jo ne nje rast i ka ardhur ne ndihme Shtetit Shqiptar me konkluzione dhe detyra konkrete por ka qene Shteti Shqiptar qe nuk I ka vleresuar dhe nuk I ka zbatuar ato dhe per kete nuk eshte faji i pronareve.
Me poshte po japim pjese te vendimit te Gjykates se Strasbourgut te dates 10.11.2015 ku trajtohen temat e mesiperme.
2. Vlerësimi i Gjykatës
78. Duke pasur parasysh natyrën joefektive të sistemit aktual të kompensimit dhe duke pasur parasysh, në veçanti, për faktin se tani ka 8 deri 21 vjet që subjektet e shpronesuara presin kompensimin, gjykata, pa i paragjykuar zhvillimet e mundshme në të ardhmen, qe ka parasysh krijimin e një mekanizmi efektiv të kompensimit, e konsideron të arsyeshme për të dhënë subjekteve te shpronesuara, qe jane ankuar ne Gjykate një shumë e cila do të përfaqësojë një zgjidhje përfundimtare dhe shteruese të rasteve.
79. Gjykata përsërit parimin e saj përcaktues se dëmi pasuror të jepet në rastet e shpronësimit të paligjshëm duhet të korrespondojë me vlerën aktuale të pronës nëse kthimi fizik ne natyre nuk eshte i mundur. (shih Brumărescu v. Rumanisë (i drejtë) [GC], nr. 28342/95, §§ 19-24, GJEDNJ 2001-I, dhe Scordino v. Italy (nr. 3) (i drejtë)).
80. Gjykata shqyrtoi një çështje të ngjashme në Vrioni dhe të tjerë k. Shqipërisë, nr. 35720/04 dhe 42832/06, §§ 33-39, 7 dhjetor 2010, në të cilën ajo ka arsyetuar dhe ka arritur në përfundimin se, në rastin e shpronësimeve të paligjshme, të tilla si në aplikimet pranishëme ne Gjykate, në lidhje me të cilën autoritetet duhet t’i japin kompensim në vend te kthimit ne natyre të pasurisë, shuma e kompensimit do të korrespondojnë me vlerën aktuale të pronës.
81. Në Vrioni dhe të tjerët (i drejtë), cituar më lart, Gjykata i dha kompensim në bazë të hartave të vlerësimit të pronave të miratuara në vitin 2008. Kjo metodë e llogaritjes së dëmit material është aplikuar në mënyrë konsistente në të gjitha gjykimet e mëvonshme të miratuara nga Gjykata ( shih Manushaqe Puto dhe të tjerë, cituar më lart, § 125;. Delvina kundër Shqipërisë (i drejtë), jo 49106/06, § 17, 21 maj 2013;. Karagjozi dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, §§ 63 dhe 65; Siliqi dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, § 27; dhe Metalla dhe të tjerët [Komiteti], cituar më lart, § 37).
82. Në rastin konkret, Gjykata duhet të përcaktojë nëse ajo duhet t’i referohet hartave të vlerësimit të pronave të vitit 2008 apo ato të vitit 2014 për llogaritjen e dëmit monetar. Pasi shqyrtoi argumentet e palëve, gjykata bën vërejtjet e mëposhtme.
3. Ne vendimin pilot Manushaqe Puto dhe të tjerë, cituar më sipër, në lidhje me dështimin e autoriteteve për të paguar kompensim në vend të kthimit te pronës u dha nga Gjykata më 31 korrik 2012. Ai u bë përfundimtar më 17 dhjetor 2012. Në paragrafin 121 dhe dispozita operative nr. 7 Gjykata nuk vendosi të shtyjë seancën gjyqësore të rasteve që kishin qenë të parashtruara para dorëzimit të këtij vendimi, por për të vazhduar shqyrtimin e tyre edhe pasi vendimi mori formë të prerë. Në lidhje me këtë, aplikimet e pranishëme ishin paraqitur në Gjykatën midis 15 majit 2008 dhe 19 dhjetor 2011. Njoftimi I per keto aplikimeve i është derguar Qeverise nga 25 janar 2010 deri me 20 dhjetor 2013 .
84. Gjykata merr parasysh argumentet e Qeverisë në favor të aplikimit të hartave të vlerësimit të pronës të vitit 2014 për llogaritjen e dëmit material. Ajo mirëpret faktin se vlerësimet e pronës janë (menduar të jetë) të përditësuar çdo vit në bazë të një metodologjie që u miratua me vendim të Qeverisë në vitin 2012. Megjithatë, kjo nuk është bindur nga propozimet e Qeverisë.
85. Në radhë të parë, hartat vlerësimi i pronës 2014 janë miratuar pas futjes së aplikacioneve të pranishëm, që po shqyrtohen në përputhje me udhëzimet e përcaktuara në vendimin pilot. Në këndvështrimin e Gjykatës, referenca për hartat e vlerësimit të vitit 2014 do të sjellin pabarazi në trajtimin e aplikantëve për aq sa mbështetje të çmimit referent është i shqetësuar.
86. Së dyti, Gjykata do të referohen rezervave të bëra gjatë takimit parlamentar të 7 maj 2012 që vërteton se transaksionet e regjistruara me ZRPP nuk pasqyronin në përgjithësi dhe nuk pasqyronin domosdoshmërisht vlerën reale të tregut, si rezultat i evazionit fiskal të kryer nga palët në një kontratë e shitjes. Rrjedhimisht, Gjykata vlerëson se mbështetja në çmimet e shitjes të transaksioneve të regjistruara do të jetë në mospërputhje flagrante me parimin e mirë-vendosur që kompensimi, në rastet e shpronësimit të paligjshëm, duhet të korrespondojë me vlerën e tregut,dhe Gjykata nuk eshte për të treguar masat për të frenuar dhe luftuar evazionin fiskal.
87. Së treti, dhe e lidhur ngushtë me arsyen e dytë, Gjykata është e shqetësuar se çmimet e pronave në disa qytete, veçanërisht në zonat që përjetojnë një rritje të zhvillimit relativisht të lartë, të tilla si qendër të kryeqytetit, Tiranë, kanë përjetuar një rënie të madhe. Gjykata nuk është në gjendje të flasë arsyet për rënie të tillë, por ajo nuk është e bindur se ata objektivisht pasqyrojnë vlerën aktuale të tregut dhe se ata ishin “interesat dhe inflacioni indeksuar”, në mënyrë që të mbulojë për dëmin shkaktuar nga pamundësia e kompensimit gjatë gjithë këtyre viteve (krahasoni Vrioni dhe të tjerët (shpërblim), cituar më lart, § 37).
88. Nuk mundet qe Gjykata të pranojë raportet e ekspertëve të paraqitura nga aplikantët. Vlerësimi i tyre ishte bazuar kryesisht në çmimet e shitjes të blloqeve të apartamenteve ngritur në parcela ngjitur e tokën në vend të vlerave të krahasueshme të ngastrave fqinje të tokës. Në çdo rast, raportet e ekspertëve nuk jane mbështetur ne çmimet e referencës të cilat, ata, përmendin duke u mbështetur në dokumentet mbështetëse.
89. ……
90. Duke pasur parasysh vlerësimet e mësipërme, Gjykata arrin në përfundimin se ajo duhet të përcaktojë dëmin financiar mbi bazën e hartave të vlerësimit të pronës të vitit 2008. Duke pasur parasysh materialin në zotërim të tij, Gjykata e çmon të arsyeshme për të bërë çmime në lidhje me dëmin pasuror dhe jopasuror te tabuluar në shtojcën nr 3.
Agim Toro
Sekretar i Pergithshem i Shoqates Kombetare te te
Shpronesuarve “Pronesi me Dretesi”
* Shkrimit i paraprine kjo leter per Redaksine e Gazetes Dielli: