Archives for March 2014

GJUHA AMTARE, DETYRIMI YNË I SHËNJTË PARA ATDHEUT

March 21, 2014 by dgreca

10-vetori i krijimit-Në shkollën shqipe, “Gjuha Jonë”, Filadelfia-SHBA/

Nga LLAZAR VERO*/publicist – Filadelfia, SHBA /

1.Emocionet vazhdojnë…/

Gjithmonë më ka emocionuar fillimi i një dite mësim,i në Shkollën Shqipe “Gjuha Jonë” të Filadelfias. Janë të njëjtat emocione, si atëhere më 7 Mars të vitit 2004, në ditën e parë të jetes së shkollës sonë, këtu në emigracion. Ishte një ditë me diell, prag pranvere.
Nuk kishte gjë më të bukur, më të gëzuar, se sa kur sheh nxitimin e prindërve për të arritur në kohë orën e fillimit të mësimit!Me kënaqësi vëreje disa nëna të reja, që kishin “luftuar” me fëmijën, që do të ndiqte klasën e parë, për ta bërë gati sa më shpejt për në shkollë. Prindërit e përkushtuar, vinin nga një orë larg udhëtimi me makinë, si Eftiqi Hashafi e Mexhit Kobaci ose Lumni e Sahadete Shurdhiqi dhe siellnin në shkollë, çdo të diel, të dyja vajzat e tyre. Të imponojnë me të vërtetë respekt. Ata janë edhe sfida e madhe e atyre prindërve që, ndonëse shkollën e kanë te dera e shtëpisë, nuk e bejnë atë sakrificë për fëmijët e tyre a të afërmit e tyre, për gjuhën shqipe, dashurinë tonë të madhe, detyrimin tonë të shënjtë ndaj Atdheut.

Janë të bukura dhe të paharruara pritjet e fëmijëve, në hyrje të Qëndrës Kulturore të Shoqatës “Bijtë e Shqipes”, në mengjeset e të dielave. Atje do të shikosh sekretarin “veteran” të shoqatës, Vlashi Filin, kryetarin aktual të saj Sadik Elshanin dhe, sipas rradhës së shërbimit, anëtarët e tjerë të kryesisë: Llazar Veron, Ivzi Cipurin, Dritan Matrakun, Bujar Gjokën, Tajar Domin etj. Miqësor me prindërit dhe fëmijët, ata do t’i gjesh aty te dera e Qendrës Kulturore, gjatë tërë vitit shkollor.

Tashmë, fëmijët kanë ardhur, janë grumbulluar te salla e madhe e veprimtarive. Mbrapa tyre qëndrojnë prindërit.Vjen një çast solemn. Do të këndohet Himni Kombtar i Shqipërisë. Ndërsa ato fytyra fëmijësh, papritmas, bëhen serioze. Këndojnë Himnin e Atdheut të prindërve, gjyshërve, të të gjithë të dashurve të tyre. Bashkë me ta këndojnë edhe prindërit. Pastaj mesueset Rajmonda Bardhi, Irini Zenelaj, Kozare Doko dhe Adelina Ramizi, i shoqërojnën fëmijët për në klasat e tyre. Fillon një ditë e re mësimi për gjuhën shqipe.

Në pushimin e orës së pare, fëmijëve u jepet diçka për të ngrëë ose për të pirë ndonjë gotë lëng frutash etj. Tashmë, në këtë shërbim, përveç antarëve të Kryesisë së Shoqatës, ndihmojnë edhe studentët shqiptarë të shkollave të mesme, që kryejnë shërbimin në beshkësi e që ua kërkon shkolla. Veç të tjerave, kjo është edhe një rrugë e mire, që ata ta njohin jetën e shoqatës dhe të bshksisë sonë shqiptare.
Në jetën e shkollës, kjo është ditë e zakonshme, por në jetën e saj ka edhe shumë ditë tjera të bukura, si organizimi i festave tradicionale të Shqipërisë dhe Amerikës, përgatitjet për festivalin e këngës për fëmijë, mbyllja e vitit shkollor etj. Kësaj ngjarjeje të fundit, Shoqata jonë “Bijtë e Shqipes” i kushton më shumë kujdes. Për këtë ditë të gjithë fëmijët, sipas klasave dhe nën drejtimin e mësueseve, përgatitin koncertin e funvitit shkollor. Këndojnë e recitojnë fëmijët, që kur filluan shkollën, ndoshta, nuk dinin të shkruanin dhe të lexonin ose edhe të flisnin rrjedhshëm në gjuhën e prindërve të tyre. Pastaj i vjen rradha ndarjes së dëftesave, që është me të vërtetë emocionuese për të gjithë. Fëmijët, para se të marrin dëftesën në dduar, ulen në gjunjë para flamurit kombëtar shqiptar, që e mban një nxënës më i rritur, e puthin dhe e venë atë në ballë, duke thënë fjalët: ” Të falem, o Flamuri ynë!”. Përsëri vijojnë këngë e recitime, mes zërave të gëzuar të fëmijevë. Vërtetë ky është shpërblimi më i madh për ne. Vetë Shoqata jonë është përpjekur,ka fituar më shumë emër dhe nder nga shkolla, jo vetëm në Filadelfia, por edhe më gjërë.

2. Kur u hodhën hapat e parë…

Kur Shoqata Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, në Filadelfia, hidhte hapat e parë, kur nuk kishte një zyrë për mbledhjet mujore të kryesisë, ajo mori nismën për hapjen e shkollës shqipe, për fëmijët e emigrantëve tanë. Duket paksa e çuditshme, por përvoja e këtyre viteve na ka treguar se, kur ke një qëllim të përbashkët, një dëshirë të bukur, bëhet e mundur realizimi i dëshirave, sado të guximshme që të jenë ato. Kështu ndodhi edhe në këtë rast. Ideja e hapjes së shkollës ishte ndër të parat objektiva, që Shoqata jonë i vuri vetes. Por gjithmonë duke menduar për një të ardhme jo të afërt. Ishte guximi i të riut berates, Sotiraq Pema, anëtar i Kryesisë së Shoqatës, që i dha “zjarr” kësaj ideje. Ai ishte student i mbushur me mirësi, me shumë njohje, përherë i gatshëm për t’i ndihmuar njërëzit e një atdhetar i mirë. Në një mbledhje të kryesisë, ai i njoftoi shokët se kishte gjetur mundësinë për dy lokale mësimi, nëpërmjet sektorit të edukimit dhe çlodhjes të Kishës Katolike të Filadelfias. Drejtoreshë e këtij sektori ishte një zonjë me origjinë shqiptare, e cila u tregua e gatshme për të ndihmuar. Na dha mundësinë për të përdorur çdo të diel dy lokale, një në Northeast të Filadelfias dhe një tjetër në Upper Darby, ku ishin edhe përqëndrimet më të mëdha të emigrantëve shqiptarë. Kaq u desh, për t’u dhënë zemër të gjithëve, për realizimin e dëshirës sonë të madhe – hapjes së shkollës shqipe, në Filadelfia. U gjetën dhe mësueset, që do të punonin vullnetarisht me fëmijët. Ishin dy zonjat korcare, Mirela Qirici dhe Luliana Toshi, me përvojë në mësimdhënie. Pastaj edhe një tjetër nga Fieri, znj. Mirjana Kina, për degën e shkollës në Northeast të Filadelfias. Për degën e Upper Darbit dolën vullnetarë, antarja e kryesisë së Shoqatës znj. Elvira Budo, mësuesi dhe poeti fierak Sotiraq Binjaku dhe mësuesja nga Korça, Mimoza Priftanji.

U shtrua pyetja: Po librat, si do të gjinden? Vepruam në dy drejtime, nëpërmjet ambasadës sonë në Uashington dhe njohjeve tona vetjake. Mësues Sotiraq Binjaku, nëpërmjet një miku të tij biznesmen në Fier, z. Agim Qelibashi, na siguroi një sasi të mirë abetaresh dhe libra leximi. Ambasada jonë, nëpërmjet zëvendësambasadorit tonë në Uashington, z.Gjergj Gaçe, ditën e përurimit të shkollës na solli edhe një sasi tjetër tekstesh mësimorë. Ishin 84 fëmijë, nga të dy qendrat e shkollës shqipe, që u bashkuan atë ditë, për përurimin e ditës së parë të mësimit në gjuhën shqipe, në ndërtesën e Qendrës Sociale të Kishës Katolike, në adresën 7340 Jakson Str. në Northeast të Filadelfias.

Ishte një ditë e mbushur me emocione për të gjithë, si për organizatorët dhe prindërit, nxënësit dhe mesuesit, për të gjithë bashkatdhetarët e tjere e të ftuarit. Çdo fjalë ishte e ngarkuar me emocione dhe dashuri. U kënduan këngë dhe u recituan vargje të poetëve të Rilindjes, që i dhanë dritë gjuhës shqipe, e nxorën atë nga errësira e shekujve, për të ardhur në ditët tona, kaq e bukur dhe e dashur. Para fillimit të mësimit, kryetari i Shoqatës Atdhetare-Kulturore Shqiptare- Amerikane “Bijtë e Shqipes”, prof. dr. Xhorxh Ziu, u shpërndau fëmijëve abetaret e para. Nga brezi i vjetër i mërgimtarëve e mori fjalën, atdhetari i palodhur, në ndihmë të bshksisë shqiptare, z.Alban Merolli. Pastaj folën mësues e bashkatdhetërë të tjerë.Të gjithë donin të flisnin e të thoshnin një fjalë të mirë për shkollën tonë. Një zonjë nga Skrapari, Lindita Hyska, që i kishte sjellë të dy fëmijët në shkollë, shprehu gatishmërinë për të qënë edhe ajo një nga mësueset vullnetare të shkollës. Të gjithë atë ditë a uronin me zemër rrugë të mbarë shkollës shqipe në Filadelfia. Dhe vërtetë nisi mbarë dhe vazhdon mbarë. Brenda pak ditësh erdhën përshëndetje nga emigrantët shqiptarë në Europa dhe në Australi. Shkrimtari i njohur dhe tashmë miku i Shoqatës, Naum Prifti na dërgoi dhuratë disa pako të librit të tij për fëmijë ,”Pas Abetares”. Prof. Sejfi Protopapa, që në vitin e dytë të shkollës dhe më pas na dërgonte nga 1000 dollarë, për të ndihmuar shkollën. Në letrën e parë shoqëruese të çekut na nxiste me fjalët e mënçura, se “atë që po bëni ju për fëmijët shqiptarë, në mos ua ditshin prindërit dhe fëmijët, do t’ua dijë Zoti”.
Gjithnjë e kujtojmë me mall dhe respekt, atë ditë të parë të Shkollës Shqipe “Gjuha Jonë”, në Filadelfia. Ishte 7 Marsi i vitit 2004. Datë e shënuar për shkollën shqipe. Ishte rastësi apo një bekim? Sido që të jetë, na pëlqen kur e kujtojmë. Është shënjë nderimi dhe përkushtimi për historinë e shkollës shqipe. Kur je emigrant, kjo ndjenjë merr një forcë të veçantë, deri në kufijtë e shënjtërimit. Nuk e teproj aspak, me këto fjalë. Për kryesinë e Shoqatës “Bijtë e Shqipes”, për të gjithë anëtarët e saj, për mësuesit, për nxënësit dhe prindërit e tyre, ka fituar me të vërtetë një respekt të tillë. Është e vërtetë, se Shoqata jonë e ngriti shkollën, por shkolla shqipe i ka dhënë asaj më shumë emër dhe respekt, jo vetëm në Filadelfia, por edhe më gjerë. Shumë përpjekje janë bërë nga bashkatdhetarët edhe më parë këtu, për ngritjen e shkollës shqipe. Një ndër më të vonët ka qenë edhe veprimtari i palodhur i bashkasisë shqiptare në këtë qytet, i ndjeri Hasan Risilia. I ruajmë me nderim në arkivin e Shoqatës fletoret e tij, me emrat e nxenësve, të cilat e ndoqën për disa kohë shkollën, që hapi ai.

3. Vazhdimësi…

U mbushën mbi dhjetë vjet, nga dita e parë e Shkollës Shqipe “Gjuha Jonë”, në Filadelfia. Dhe pa e ndërprerë asnjëherë punën, përpjekjet për të krijuar kushte sa më të mira për fëmijët, mësuesit e pse jo edhe për prindërit. Kjo u bë e mundur pas dhuratës prej 64 mijë dollarësh, që dha familja Risilia, për blerjen e ndrtesës së Qëndrës Kulturore të Shoqatës. U punua shumë nga kryesia e saaj, nga bashkatdhetarë të ndryshëm, për kthimin e ndërtesës në një qëndër kulturore, ku kishim hapësira të mjaftueshme edhe për klasat e shkollës sonë. Më vonë, në oborrin e pasëm të ndërtesës ngritëm, hap pas hapi, një local-kafene për bashkasinë tonë dhe ku prindërit e nxënësve mund të prisnin, sa të mbaronte mësimi.

U mbushën dhjetë vjet të shkollës sonë dhe gjatë këtyre viteve nëpër dyert e saj kanë kaluar shumë fëmijë. Por edhe mësueset e para, pasi shërbyen disa vite me radhë, janë larguar, duke lenë pas respektin e mirënjohjen e fëmijëve dhe prindërve, të të gjithë bashkësisë shqiptare të Filadelfias. Mësuese të tjera me përvojë kanë ardhur, që punojnë me përkushtim dhe dashuri me fëmijët, për t’u mësuar atyre gjuhën e bukur shqipe, gjuhën e prindërve dhe gjyshërve të tyre. Të tilla janë Rajmonda Bardhi, Liljana Gaba, Nikoleta Papa, Irini Zenelaj, Majlinda Tahiraj, Kozare Doko, Adelina Ramizi e të tjera. Ato kanë qenë mësuese edhe në Shqipëri ose punojnë në këtë profesion të nderuar edhe këtu në Amerikë. Kjo shkollë e këta fëmijë u kujtojnë atyre vitet e bukura të mësuesisë në Atdhe. Është një pikë lidhjeje, një vazhdimësi, që çdokush nga ne do ta dëshironte.
Të gjithë këto vite janë të mbushur me kujtime dhe mbresa të bukura. Nxënësit e parë të shkollës, më të rriturit kanë mbaruar kolegjet, të tjerë jane në vitet e fundit të shkollave të mesme dhe përgatiten për të shkuar në kolegje. Shkolla Shqipe “Gjuha Jonë”, tanimë, ka një histori, ka se çfarë të tregojë.
Nuk ka qenë e lehtë asgjë, në këto dhjetë vjet. Një nga problemet kryesore mbetet sigurimi i teksteve mësimore. Qeveritë shqiptare nuk e vinin shumë “ujin në zjarr” për këtë problem. Por edhe kur jepnin libra, duhej që ne vet të shkonim dhe t’i merrnim në Tiranë. E paçmuar ka qenë ndihma, që na ka dhënë anëtarja e shoqatës, znj. Yllka Furxhiu, me fotokopjimet e librave. Rrugën e saj po e ndjek një zonjë tjetër e nderuar, Brunilda Matraku. Pas këtyre shëmbujve të mirë, i bëjmë shpesh pyetjen vetes, se sa shumë mund të na ndihmonin bashkatdhetarët tanë, po të kishin dëshirën për të bërë diçka të mirë për shkollën, për bshkasinë tonë.
Ndiejmë kënaqësi të natyrshme për punën e përkshtuar, që kemi bërë dhe bëjmë me shkollën shqipe, këtu në Filadelfia. Është vërtetë e bukur të punosh për gjuhën shqipe, larg Atdheut tënd, që fëmijët tanë të mos e humbasin gjuhën e të parëve. Por, të themi të vërtetën, nuk jemi të kënaqur sa duhet. Në Filadelfia jetojnë më shumë se 25.000 bashkatdhetarë, pra sa një qytet shqiptar i zakonshëm. Të gjithë e marrin me mend, se sa fëmijë mund të kishim në shkollën ose shkollat tona të gjuhës shqipe. Por, në fakt, ne nuk i bëjmë dot as një qind nxënës, në shkollën tonë. Na hidhëron çdo fëmijë, që largohet nga shkolla. Shtrohet pyetja e natyrshme: A kemi edhe ne, si Shoqatë, përgjegjësi? Patjetër që kemi pjesën tonë. Po prindi, nëna e babai i fëmijës, nuk ka përgjegjësi?! Çfarë t’i them asaj nënës së re, që e sjell fëmijën në shkollë, për disa javë dhe, si për t’u “mburrur“, thotë se fëmija nuk di asnjë fjalë shqip!? Po në shtëpi, çfarë gjuhe flisni, e pyesim ne. Anglisht, përgjigjet ajo me seriozitet, me nje anglishte të vajtueshme. Disa prindër të tjerë mundohen të shfajësohen, se mësimi i shqipes i “pengon” në mësimin e anglishtes?! Po kjo është vetëm një “teori shqiptare” kjo, sepse shkenca e vërtetë e ka vertetuar , se truri i fëmijës mund të mësojë, lirshëm, më shumë se një gjuhë të huaj. Të tjerë thonë se janë të zenë me punë dhe nuk mund t’i sjellin fëmijët në shkollë të dielave, kur ndërkohë i shikon nëpër kafene, ndërsa të tjerë… T’i lemë përligjiet e kota, se vetëm është çështje mendësie.

Në mbledhjet, që bëjmë me prindërit, u flasim shpesh për rëndësine e të mësuarit të gjuhës shqipe nga fëmijët e tyre. Populli ynë, prindërit tanë, nuk e kanë përbuzur kurrë gjuhën e huaj, por dhe nuk e ka lënë “mbas dere”, gjuhën shqipe. Dihet se ajo ka një pasuri fonetike, që nuk bëhet pengesë për mësimin e gjuhëve të huaja. Morfologjia dhe sintaksa e gjuhës shqipe është kaq e pasur, sa qëndron krenare edhe para gjuhëve më të zhvilluara. Atëhere, ku i ka rrënjët kjo mendësi e gabuar e disa prindërve të rinjë emigrantë, për nënvlerësimin e gjuhës shqipe? Disa e shpjegojnë me mendësinë e këtyre prindërve, gjoja, për t’u bërë shpejtë amerikanë, gjermanë, italianë e kështu me radhë, për t’u bërë qytetarë të Botës moderne. Por ruajtja e gjuhës amtare nuk është çështje mode, shijesh, zgjedhjesh, por është pjesë e identitetit, e karakterit dhe kulturës bashkëkohore. Kudo dhe kushdo, që të jesh, nuk mund dhe nuk duhet t’i mohosh prindërit e tu, vendin ku ke lindur ose gjuhën amtare. Asnjë shqiptar(e) i(e) vërtetë, nuk i pranon dhe as nuk duhet t’i pranojë këto të fundit..

4. E papritura e bukur, e këtij viti arsimor

Në shtatorin e kaluar, të këtij viti arsimor, shkollës sonë iu shtua edhe një klasë “speciale”. Tri vajza të reja amerikane, të fejuara ose të martuara me djemë shqiptarë, kërkuan të regjistroheshin në shkollën tone, për mësimin e gjuhës shqipe. Ato ishin Joyce Zeka, Megan Pajollari dhe Lisa Blasz. Ky hap i tyre ishte në shënjë respekti për bashkëshortët, për djemtë shqiptarë dhe të afërmit e tyre. Ishte me të vërtetë një gjë e bukur. Këtyre vajzave iu shtua edhe një çift amerikan, John dhe Teresa Graeff. I pari është pastor në një kishë, ku shkojnë mjaft shqiptarë, ndaj ai dhe e shoqja e ndjenin të nevojshme komunikimin në shqip me ata. Kryesia e Shoqatës caktoi mësues të tyre anëtarin e kryesisë, z.Ivzi Cipuri, veprimtar i palodhur, i cili ka mbaruar për anglisht, në Tiranë dhe mbrojti masterin, në këtë gjuhë edhe këtu, në Amerikë. Kjo ishte zgjidhja më e mirë e problemit. Ata janë të vëmëndshëm dhe mjaft të interesuar për mësimin e gjuhës shqipe, sa më mirë dhe shpejt. Dallohen, sidomos, Joyce dhe Teresa për zellin dhe punën këmbëngulëse që bëjnë, por edhe Megan e John nuk qëndrojnë pas. Nuk është e lehtë kjo punë edhe për mësues Ivziun, pasi dendësia e punës është e madhe. Amerikanët duan ta mësojnë shpejt gjuhën shqipe.
Tani shkolla jonë është më e pasur, më e madhe dhe më e bukur.Ndjehemi krenarë për ç’ka është arritur ,por kërkojmë më shumë. Ky dhjetëvjetor, i Shkollës Shqipe “Gjuha Jonë”, na nxitë për të bërë edhe më shumë, në të ardhmen. Se ai përkoi me ditën e madhe të Shkollës Kombëtare Shqipe – 7 Marsin dhe Ditën Ndërkombëtare të Grave. Në festën e madhe, që organizohet çdo vit nga Shoqata jonë, me rastin e këtyre festave, mësueset e shkollës sonë kanë vendin e nderit. Sivjet, u ftuan të gjitha mësueset, që kanë shërbyer qyshë në ditën e parë të jetës së shkollës sonë. Ato janë: Luliana Toshi, Elvira Budo, Mirela Qirici, Mirjana Kina, Mimoza Priftanji, Lindita Hysko, Rajmonda Bardhi, Liljana Gaba, Nikoleta Papa, Majlinda Tahiraj, Kozare Doko, Irini Zenelaj, Adelina Ramizi, Kësmete Begollari.Nga të gjithë prindërit dhe fëmijët, që mësuan të lexojnë, shkruajnë dhe flasin shqip në këtë shkollë, nga kryesia e Shoqatës sonë, bashkë me tufat e luleve, ato marrin edhe një falenderim të madh, për punën e përkushtuar, të bukur dhe të shënjtë të mësueseve të gjuhës shqipe, larg Atdheut.

Filadelfia-SHBA, mars 2014

* E dergoi per Diellin- Murat Gecaj/

DHURATAT E RAUF FICOS PËR BIBLIOTEKËN DHE MUZEUN KOMBËTAR

March 21, 2014 by dgreca

RAUF FICO: “MIK I ÇMUEM DHE PËRKRAHËS ZEMËRNXËT I BIBLIOTEKËS KOMBËTARE”/

Nga Frederik Stamati/ Nuk jemi mësuar me emrin e Rauf Ficos. Asnjëherë emri i tij nuk është përmendur në tekstet e historisë, apo në kronikat e njerëzve të shquar. Ai është një njeri që duhet zbuluar në të gjithë madhështinë e tij. Duhet të kthehesh në kohën kur ka jetuar e të rrëmosh nëpër dokumente, që të kuptosh një horizont njerëzor të ndriçuar nga agimi që ngjall në shpirt patriotizmi më i kulluar. Dekoratat e shumta që ruan familja dhe pasardhësit e tij të detyrojnë respekt për një veprimtari të vlerësuar dikur, paçka se mund të mos e dish gjestin që meritoi medaljen. Këtë po mundohen ta bëjnë pasardhësit e tij, një përmendore jo prej bronzi, apo guri, por një tërësi intelekti dhe shpirti në vizion konceptual. Ka shumë për të kuptuar në këtë vizon të pritshëm, ndoshta do të përfshihet edhe tema që po paraqitet në këtë shkrim, që sido që të jetë është vetëm një e tërhequr shkrepseje në errësirën e një universi.

Ishin vitet e fillimit të shtetit shqiptar, i asaj kohe jo edhe aq të largët kur po rritej e ardhmja me kulturë. Duhej ujitur dija, shtylla bazë e ngrehinës së qytetëruar. Rauf Fico nuk pret, ai e dinte këtë falë edukimit vizionar. Gjatë gjithë kohës ai punon pa ndërprerje, ndjek ngjarjet, i arkivon në fondin personal të largpamësisë. Askush, veç vizionit të tij të jashtëzakonshëm, nuk e shtyu të vizitojë sarajet e rjepura të Princ Vidit, të gjejë atje të harruar në një qoshe flamurin e pricit, ta marrë, ndoshta edhe ta “restaurojë” dhe ta ruaj me kujdes deri në ditën kur e dhuroi në Muzeun Kombëtar, duke e pasuruar atë me një ekzemplar princëror brilant. Ai grumbulloi, por se si akoma nuk e dimë, qindra monedha të së shkuarës së largët, harta, vula të administratës, objekte arkeologjike, libra nga më të ndryshmit, shqip dhe në gjuhë të huaj, madje edhe kur ishte ambasador në Beograd gjatë viteve 1928-1929, sepse dija nuk ka kufijë të formësuar nga fjalët, të falura, apo të blera, i ruan dhe pastaj me të dëgjuar një kërkesë të enteve kombëtare të kultures, ai i dhuron plot madhështi! Ai nuk u shiti kurrë dhe asgjë institucioneve të kulturës dhe të dijes, ai vetëm dhuroi! Sa? Kush i a kaloi në këtë garë zemërgjerësie që ai e konsideroi detyrim atdhetar? Në se do të lexojmë dokumentet e asaj kohe, do të vërejmë se midis emrave si të Sotir Kolesë, Hil Mosit, Abdi Toptanit, Mit’hat Frashërit, Mehmet Lutfi Babanit, Jashar Erebarës, Aleksandër Xhuvanit, Kristo Luarasit, Ferid Vokopolës, Terenc Toçit, Don Shtjefën Kurtit, Profesor Norbert Jokl-it, Profesor Doktor Gustav Weigand-it, Profesor Ladisllav Zuba-s, Doktor Holger Pedersen-it, gjeneralit Piaçini, etj., ai i Ahmet Zogut zë vendin e parë. Mirëpo dhuratat e Zogut kanë më së shumti një karakter simbolik. Përshembull, u suall nga Sofja flamuri i shoqërisë “Dëshirë” dhe Zogu i a dhuron Muzeut Kombëtar, gjithashtu Zogu i dhuron me anë të Aqif Përmetit Muzeut Kombëtar katër flamujt e batalioneve të parë të ushtrisë shqiptare, etj, etj. Pra Ahmet Zogu dhuron pasurinë kombëtare, ose dhuratat e të tjerëve, ndërsa Rauf Fico dhuron atë që e ka të vetën, atë që e ka përzgjedhur si të vlefshëm për kulturën kombëtare. Jo më kot ai cilësohet nga autoritet kulturore të kohës si “mik i çmuem dhe përkrahës zemërnxët i Bibliotekës Kombëtare”!

JONUFRA-OSE REQUEM PËR AKSIONET E RINISË

March 21, 2014 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

Kohët e perënduara kur rinia shqiptare gjendej nëpër tarracime të njohura si :”kohë aksionesh”, sot njohin kuptime të ndryshme. Për ata, që i kanë njohur sot ajo kohë është si të kujtosh trëndafilat e drurëve të harruar .Për një pjesë tjetër kujtimet ,janë mugulluar. Kohët e aksioneve të rinisë janë kryer në këto vise për shumë vite si dhe të në të gjitha stinët që ka viti, në zheg e nëpër akullime.Një ndër aksionet më të mëdha të rinisë në jug kryesisht në bregdetin e Vlorës është Jonufra.Kujtimi i saj sot gjendet nëpër filma të vjetërsuara të ish-kinostudios shqiptare.

2.Jonufra sot nuk ka ruajtur asgjë nga kohet e shkuara. Dëshmitë janë si shiritat e filmave të prerë,të gjymtuar,ose gjysmë tarracime ,gjysmë kodrash të prera e të harkuara.Brezarët që ndërtoi, rinia puna këtu filloi në vitin 1969, kanë humbur kuptimin e tyre. Nëse nuk je në dijeni se këtu tokat u shpyllëzuan nga rinia dhe aksionet vullnetare të saj atëherë ishin kuptimplotë ,atëherë do të vresh një bukuri që ka vendi i sajdisur, dikur por i shkatërruar nga ndërtimet sot. Ata që i kanë parë brezarët e rinisë tregojnë se nëse entuziazmi i rinisë ,zgjimi herët,ngrënia e mëngjesit dhe kënga që shoqëronte aksionistët ishte një lloj energjie që vërshonte nga agu deri në zbritje e në përskuqje të diellit.Sot thua c’paskan hequr e lodhur,për një sakrificë të kotë.

Këto vise edhe këtu në Jonufër të veshur në bar e në lule edhe në gjethe,në fletë, sepse siç thotë Naimi, bukuri e Perëndisë ka dal’ e duket në jetë….Sëpata, që u ra përsipër drurëve të mbjellur në këtë këto masive të gjelbra ishte pikë së pari si të vreje : Qarje drurësh. Rënkime lëndësh. Rruzuj lotësh. Të përhershme ngjarje me qarje kolektive. Elipse rrathësh,agojnë shenja fjalësh.E gjithë kjo ndërmarrje masive gjelbërore u kosit ndonëse sakrifica e mijërave të rinjve thuajse shkoi dëm. Tronditja e parë është se pemët e mbjellur aso kohe janë zhdukur nga sëpata. Duhmës së urrejtjes do ti përshtatej fraza:të mbetej pema dhe të zihej me gurë sistemi zuzar.

3.Kapanonet e aksionistëve të dikurshëm sot kanë mbetur fjalë në erë. Sinori i saj ,pra kufiri ku zinte fill dhe ku ndërpritej e zhdukej nuk gjendet.Është i kuptueshëm sot ndërtimi i strukturave hotelieri e restorante plazhesh të cilat nga udha që zbret të lënë përshtypjen e një fshati që gjithçka e ka në gjysmë. Gjysmë hotele,restorantesh,përzierje që se merre vesh :”qeni të zonë” ku është streha e pushuesit,restoranti i gatimit se përtej dihet që është deti i kristalt.Ca vite më parë kisha dëshirë të shikoja Safa Ymerin e filmit :Malet me blerim mbuluar”,që në të vërtetë e quaja emër të krijuar ,por në fakt ishte personazh real, por që filmi kishte marrë vetëm emrin e tij. Dhe për dreq nuk shkova. Ndonëse djali i tij pronari i një hoteli në Jonufër më dërgonte shpesh turistë në Orik. Jonufra e dikurshme që gjelbëronte nga agrumet aktualisht është e mbipopulluar:poshtë te plazhi nga hotelet dhe restorantet dhe sipër godinat që po mbijnë si kërpudhat pas shiut.

4.Është një vend që i ka mbetur emrtimi:”Aksionistja”.Aksionistja nuk është gjë tjetër,përvecse një kodër ku ende sot pa e dikur kush lapidari i aksionistes.Pavarësiht qëllimit ,është një vepër e realizuar bukur me mozaik.Masivi i betonit tregon një aksioniste fytyrëbukur që ka në qafë shallin e aksionit dhe në krahë mbanë një kazmë kështë i kuptueshëm politizimi veprës për kohën e ndërtimit dhe motivin e saj. Megjithatë kjo vepër e bukur realizuar ne mozaik i përket artistit vlonjate, Agron Dine .Punimi është mbresëlënës aq sa edhe sot ajo është ruajtur ndonëse degradimi nga faktorët natyror bie shpejt në sy.

Rreth ndërtimit të kësaj vepre duhet ti thërrasim kujtesës gjë që s’bindet kështu që në ndihme vjenë shtypi i kohës.Më 23 marsit 1977 këtu ka ardhur E.Hoxha dhe sikundër në Lukovë edhe këtu në pikën dominonte ngrihej një përmendore për të përjetësuar punën e rinisë. 1300 ishin punëtorët të inkuadruar në sektorin e Jonufrës NB Rinia Vlorë. Në vitin 1969 u mbollën agrumet. Në këtë aksion kombëtar siç quhej ahere kanë punuar me mijëra të rinj dhe të reja vullnetarisht të cilët shkonin me detyrim për një muaj.Në fakt puna e tyre në aksionet kombëtare nuk paguhej.

-Po vepra që shkroi rinia e aso kohe ku është ?

-Mos pyet mik,gjithkund duhej të ishte, në të vërtetë asgjëkund. Kodrinat kanë mbetur ca rrafshina me ferra e bimësi.Është vetëm ky lapidar në kushtim të aksionistëve,shqiptarë.Rinisë,që për kohën dhe momentet ishin heroike,ndërsa sot përcaktimi bëhet ndryshe.Sidoqoftë djersa e shkuar lumë le të mbetej e materializuar sepse vendet të këtilla me agrume ka gjithkund në vendet fqinje. Kjo djersë e rinisë ,pra të djemve dhe nënave shqiptare dhe ky monument i blertë i agrumeve do tu shërbente breznive shqiptare .

5.Disa të dhëna historike: Dr Moikom Zeqo , arkeolog,historian i mirëfilltë i kësaj sfere për këtë rast duke analizuar vend-ardhjen e piktorit Onufër shkruan:”Në masivin kodrinor të bregdetit në jug të Vlorës si dhe emër i një monumenti kulti në Kaninë. Në Gjirin e Vlorës shkruan ai, është qyteti arkeologjik i Orikumit themeluar sipas mitit nga princër eubeas pas rënies së Trojës..më e pabesueshme është se në kohën mesjetare të kryqëzatave,Orikumi quhet me emrin e qytetit biblik Jerikos( muret e këtij qyteti i rrëzuan me tingujt e burive).Ky vendbanim mund të ketë qenë edhe ndonjë skelë detare,ngase të dhënat flasin se në këtë gji detar prej kohëve të lashta deri më sot gjenden mbi 13 anije të mbytura .Dhe një numër prej tyre mund të kenë qenë të vendasve, që kanë jetuar në këtë territor…”

Onufri, ndërtoi dy kisha në Jonufër, në njërën prej të cilave ai grumbulloi 9 piktorë të vegjël, të cilët, si nxënës të tij prodhonin ikona dhe mësonin në fushën e pikturës murale.

APOLOGJIA DHE CINIZMI I NJE AMBASADORI

March 21, 2014 by dgreca

Nga Petro DANGELLIA/

Duhej te dilte ceshtja e Krimese qe ambasadori rus ne Tirane te kujtohej dhe te fliste per shqiptaret e Shqiperise dhe te Kosoves. Pak a shume ai u shpreh, se ju shqiptaret e kuptoni shume mire ceshtjen e Krimese ku ka rus, dhe qe ne jemi te ndieshem ndaj tyre; ashtu sic jeni ju te ndieshem si shqiptare per shqiptaret e Kosoves. Me kete ai vendosi paralele historike midis Krimese dhe Kosoves.

Nuk e dime ne se z.ambasador e njeh mire historine, apo ben sikur e njeh. Mbase profesioni fillestar i tij nuk ka lidhje me historine. Por nje ambasador kur vjen ne nje vend, gjeja e pare qe duhet te beje eshte te mesoje mire historine, zakonet dhe traditat e banoreve te atij vendi. Atehere duhet t’i kujtojme atij ambasadori; se neqoftese Krimeja eshte bere ruse para rreth 250 vjetesh, dhe kjo si rezultat i nje pushtimi dhe aneksimi te realizuar nga Rusia Cariste neprmjet luftes kundrejt Perandorise Otomane; Kosova ka qene shqiptare qe ne kohen kur Krimeja banohej nga popujt pellazge, Skithet Albane; Ndersa Kosova banohej nga Dardanet, zoterit e dy kontinenteve, Europes dhe Azise, ku ky zoterim ndahej nga nje ngushtice, qe qysh atehere dhe deri me sot quhet Ngushtica e Dardaneve.

Por vijme ne kohe me te reja, ku ambasadori besojme se do te na kuptoje me mire. Ne vitin 1878, perseri si rezultat i nje lufte te Rusise kundrejt Turqise, pa driten e diellit Traktati i famshem i Shen Stefanit ku trojet shqiptare i jepeshin dhurate prej Rusise ortodokseve te Ballkanit, Grekeve dhe sllaveve serbe, malazeze dhe bullgare. Pra zoti ambasador trojet shqiptare copetoheshin nga vendi juaj, Rusia. Ne ate koheSanxhaku dhe Nishi ju shkeputen trungut meme dhe ju dhane Serbise. Nishi, vendlindja e dardanasit te madh, Kostandinit, perandorit qe i dha krishterimit lirine, i cili ka folur shqip. Ate liri qe gezon sot edhe patriarkana ruse, serbe, greke, bullgare etj etj.

Vazhdojme me tej, ne vitin 1913, Fuqite e Medha, ku bente pjese edhe Rusia juaj dhe me kerkesen ngulmuese te kesaj te fundit, ja shkeputen Kosoven trungut meme dhe ja dhane Serbise. Ajo Kosove qe ju sot po na i kujtoni, duke u hequr se ju vjen keq per ne shqiptaret, dhe duke na treguar se cfare ndiejme ne shqiptaret per njeri tjetrin, pas asaj kasaphane qe shkaktoi vendi juaj para 100 vjetesh. Ku fatkeqesisht, jo vetem nuk na kerkoni falje per ate tragjedi, por me cinizem talleni me ndjenjat tona duke na treguar edhe se cfare ndiejme. Mire qe nuk kerkoni falje, por te pakten, per te mbuluar te keqen qe na keni bere, njiheni Kosoven si shtet te pavarur. Kjo edhe per diplomaci, qe t’u tregoni te tjereve, se ja ne e njohem Kosoven, pasi problemi i saj eshte njesoj si Krimeja. Atehere do te kishit justifikimin formal per te hequr paralele midis Kosoves dhe Krimese. Them formal, pasi midis tyre asnjehere nuk mund te hiqen paralele; pasi Kosova eshte nje toke e shkeputur nga trungu meme; Ndersa Krimeja eshte nje toke e shtuar nepermjet aneksimit me nje trung jo meme.

Kur ketij ambasadori gazetaret shqiptare i kerkojne te shprehet lidhur me njohjen e Kosoves si shtet i pavarur nga Rusia. Ai thote se nuk eshte i autorizuar te shprehet per kete problem. Por per te hequr paralele pa vend, eshte i autorizuar?! Per t’i treguar qeverise shqiptare se cfare duhet te beje dhe cfare duhet te thote lidhur me Krimene, eshte i autorizuar?! Kjo na kujton kohen e viteve 57-60 te shekullit te kaluar, ku koleget e tij ruse perpiqeshin t’i tregonin qeverise shqiptare se si duhej te sillej, cfare duhej te bente dhe cfare duhej te thoshte. Nderkohe qe qeveria shqiptare e asaj kohe, nuk e hodhi vallen sipas avazit rus, pavaresisht se nuk kishte asnje mbeshtetje nga perendimi; kete qeverine e sotme shqiptare, qe ka mbeshtetjen absolute nga perendimi dhe NATO; nuk po e kuptojme, pasi ka rene “sklluf” dhe nuk i ndihet zeri.

Ne foto:Ambasadori rus ne Tirane

NJË “KUSHT” PER TITULL AKADEMIK…

March 21, 2014 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/

Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…/

Shqiptarët kjoftë këndej apo andej kufinit të vitit 1913, pothuej, të gjithë ishin nen po të njajtin sistem qeverisje mbas vitit 1944, sigurisht, me ndryshim ndrydhje diktature komuniste. Ndersa, mbrenda kufinjve shtetnor diktatura e proletariatit që në dukje komandohej nga Tirana e tiranisë komuniste, kishte ndryshimet e tonacioneve të veta me pak ndryshime në disa qytete. Nuk kam nder mend me ba analizë se kush qeveriste apo kush shtypej ma pak ose ma shumë, mbasi fjala shtypje asht cilsi e vetë sistemit komunist, po nuk besoj se shtypja e Shqiptarëve nder tokat e mbetuna nen qeverisjet e shteteve fqinjë, mund të krahasohet ose afrohet me né që ishim nën thundrat e diktatorit Enver Hoxha dhe pasuesit tij Ramiz Alia per 47 vjetë.

E them me sigurinë ma të madhe se Shkodra e 1944 – 1991, asht e pakrahasueshme dhe e papersëritëshme në të gjitha qytetet e Europës, që kanë provue diktaturen komuniste barbare. Edhe komunistët e parë në Shkoder tue fillue nga Zef Mala, të gjithë kishin kalue nder bankat e shkollave të qytetit ose në shkollat Perëndimore të Europës. Komunistët e Veriut nuk e pranonin ideologjinë “sllave” në drejtimin e PKSH, se nuk pajtohej me formimin kulturor të Veriut dhe shitjen e Kosovës, si pasojë, në 1941 PKSH, u ba pronë e injorantëve të Jugut, tue zhdukë të gjithë Veriorët deri në 1952 me Tuk Jakoven në krye edhe se ishte marangoz i pashkollë.

Shkodra e kater Gjimnazëve të para në Shqipni, në fund të vitit 1945 kishte vetem një nga këta gjimnaze, Gjimnazin “29 Nandori”, per të cilin kryetari terrorist i degës së mbrendshme të Shkodres, i porsa ardhuni në vitin 1950 Hilmi Seiti, i shkruen ministrisë së mbrendshme në Tiranë, që aso kohe drejtohej nga krimineli Mehmet Shehu: “Në gjimnazin e Shkodres vlon propaganda antikomuniste, na dërgoni sa më parë 100 (njëqint) konviktorë nga Jugu.”(Arkivi)

Me arrestimet e studentëve fillon edhe zhdukja e inteligjencës shkodrane, dhe me këte zhdukje fillon edhe zevendsimi i saj me kuadrin e “rinjë”, i cili, jo vetem, ka dhanë prova në të gjitha hallkat e sigurimit shtetit komunist, por edhe ka trashigue veprat kriminale tek të gjithë trashigimtarët e vet, po edhe ua ka “sigurue” të ardhmen per sot edhe pse ishin pa shkollë.

Asnjë president apo kryeminister deri sot, mbas vitit 1991, nuk ka tregue biografinë e vet tue e vertetue até me “dosjen” e vet familjare që ka zyra e kuadrit e Ministrisë së Mbrendshme, ose arkivi i KQ të PPSH në Tiranë. Pse? – Se deri tek gjyshi i vet, të gjithë ishin agjenta sigurimi. E per pasojë, ishin agjenta të UDB, KGB… dhe me “pasaporten” e vet mund të shkojnë deri në Vladivostok per sherbimet që i kanë ba dhe vazhdojnë me i ba spijunazhit dhe organeve të tjera të diktaturës komuniste të të gjitha atyne shteteve, ku ruhen me fanatizem fotot e tyne. Nëse ndonjë “ambasador” i atyne shteteve që u jep vizat këtyne agjentave në Tiranë, “nuk asht i një mendimi me mue”… të tregojnë botnisht se, “sa agjenta të sigurimit komunist terrorist shqiptar” ka në oborrin e Ambasadës së vet në Tiranë, dhe sa u paguen çdo muej atyne kriminelë?

Një nder “reformat” e para të komunistëve menjëherë mbas ardhjes në pushtet në 1944, ishte reforma arsimore, per formimin e “njeriut të rinj”… me të gjitha tiparet e injektueme nga këshilltarët jugosllavë, rus e ma vonë kinezë, ose me t’ ashtuquejtunin “Revolucion ideologjik kulturor” me të cilin u bame “flamurtarë të marksizem – leninizmit” në gjithë Boten, tue u njohë edhe me Kushtetuten e RPSSh, “shteti i parë ateist” në Botë. Gjurmët e këtij “Revolucioni” i kishim në Shkoder tek “Muzeu ateist” (edhe ky i vetmi në Botë), per të cilin disa spijunë me aq paturpësi si vepronin kur ishte tue u pergatitë, me aq paftyrësi më akuzojnë se kam punue aty.

Po të kishe punue aty, sot unë nuk do të mujshe me shkrue e as me folë Gegënisht!

Edhe mjaft malësorë që janë nga krahinat e nderueme dhe të thella të Alpeve tona, meqë fatkeqsisht nuk mujten me ruejtë “identitetin” e vet e të karakterit të Maleve tona, vrej me një keqardhje të madhe se shkruejnë e flasin “gjuhën e kongresit të 1972”, që terroristi Enver Hoxha ua imponoi të gjithë “atyne” që i premtuen bashkpunimin deri në vdekje të tij e të veten.

Letersia e Veriut u zhduk! Tashti piksynimi i mercenarëve asht në drejtim të fushës së Historisë së Shqipnisë, ku fallsifikimi dhe gënjeshtra mbizotnojnë në sejcilin rresht e kapitull.

Askush nuk ka turp me rrejtë!

Flitet per Gjergj Kastriotin pa asnjë pergjegjësi as historike as morale. E ka edhe prej disa krahinave që e ndjejnë veten ma të sigurt nen çadren anadollake!

Flitet per shkollat e para Shqipe dhe vazhdohet mos me u zanë me gojë shkolla laike e Shirokës, e hapun në vitin 1874 nga Don Zef Ashta. Ndoshta, per me u konsiderue e tillë, do të duhej me ia shkrue emnin e themeluesit saj “Hafiz Xhep Ashtasori”…

Nga Lidhja e Prizrenit…shkapercen historia pa pikë turpi Trimin e Malësisë, Heroin e Hotit Dedë Gjo’ Lulin, bashkë me të gjithë Burrat e Maleve dhe far’ e fisin e Tij, që sllavët e tradhëtarët e Atdheut i vranë mbas kaçubash nga 1913 e deri në 1946, me Heroin e fundit që njoh unë Gjelosh Lulin e “Beslidhjes së Veriut”… Harrohet Hoti, Gruda e Tivari…vetem per mos me zanë në gojë Masakren e kryeme në vitin 1945, nga Ramiz Alia ndaj 12000 kosovarëve…

Flitet per vendosjen e Flamurit në 1912 në Vlonë, dhe, as nuk zehet me gojë as Don Nikollë Kaçorri, as Luigj Gurakuqi, as Mark Kakarriqi…e bashkë me ta as Mustafa Kruja…

Flitet per Kongresin e Manastirit të vitit 1908 dhe as nuk të bahet me besue se krejt ai kongres do t’ ishte harrue me kohë po mos të ishte Grupi i Shkodres, dhe i Shoqnisë “Bashkimi” i themeluem nga Abati i Mirditës Imz. Preng Doçi, mbrenda së cilës bante pjesë ajka e kulturës Shqiptare tue fillue nga At Gjergj Fishta që perpiloi dhe paraqiti në Manastir Alfabetin Shqip, të cilin kishte 6 vjet që e perdorte në shkollen Françeskane të Shkodres…dhe nuk zehet me gojë!

Çka nuk kanë shpikë pseudoprofesorët per Korçen e Gjinokastren, kur i mori greku dhe ua hoq atyne per thonjësh Imzot Luigj Bumçi, në Konferencen e Paqës në vitin 1920, mbasi u takue me Papen dhe Presidentin Willson…E kush nuk po i del zot pervetsimit vepres së Bumçit…

Flitet per “çlirimin” e Shqipnisë, në vitin 1944 dhe askush nuk tregon se në nandorin 1944 Tokat e lirueme në vitin 1941 bashkë me Shqipninë Nanë, u ripushtuene nga shtetet fqinjë dhe se, të gjithë bashkë kalueme nen okupacionin bolshevik komunist të diktatorit Stalin.

Flitet per “heroizma” dhe sakrifica e vetflijime në kohen e okupacionit…dhe askush as sot, nuk zenë me gojë shkollat Shqipe të hapuna nga Ernest Koliqi e Mustafa Kruja në të gjitha Trojet Shqiptare… Po, a thue, aq të padijtun ishin ata Burra, që nuk e kanë lanë asnjë rresht të veprave të veta atdhetare të shkrueme, per të tregue sesi ua shperblej Enver Hoxha me sllavë e tradhëtarë Vepren e Tyne Atdhetare të pakrahasueshme në Ballkanin e pergjakun?

Lè ti mbesin “hatri” kujtdo e cilitdo, per faktin që do të shkruej!

“Prej atij që e ka ba NANA dhe e thrret até NËNË…”, mos pritni as Burrni as Dituni!

Lè të kenë njëzetë tituj “prof…dr…akademik…asis…doç…”, po kje i paburrë e i pakarakter, nuk ka titull as epitet që i vé shkolla e akademia dhe e ban “Burrë me karakter e të dijtun”!

Asht vështirë me pritë një “qose” që ka lindë Nana, se mbasi të perfundojë shkollen e naltë apo universitetin, “një ditë Nëna” até do ta shoh me mjekerr se: flet gjuhën e “standardit”!

Çka do ti thonte Dedë Gjo’ Luli malësorit Kelmendit, po të fliste gjuhen e “standardit”?

Në vitin 1991, BSPSH e Shkodres më ngarkoi me një detyrë per të cilen shkova me u konsultue me Kryetarin e Komitetit të porsa emnuem z. Ali Spahia…Mbas pak minutash erdhi sekretari dhe e njoftoi se kerkon me u takue me Te urgjent një qytetar XY. Porsa hyni unë deshta me dalë tek paradhoma. Ai më kapi perkrahu dhe më uli ku ishe. Më tha: “Rri, rri, se nuk kam sekret që me u ruejt prej teje Fritz!…” Filloi me folë me za të naltë dhe mjaft i nervozuem: “A e di ti doktor Spahia, se nuk më japin pasaportë me ikë nga Shqipnia? E çka kam me ba këtu, kur më kanë tredhë e më kanë shkatrrue jeten e familjen? Po nuk më dhane pasaportë me ikë jashtë unë, do të gjejë armë dhe do të vras dy hetuesat që më kanë tredhë…Kaq kishe!” Na dha doren dhe doli nga zyra e Kryetarit Ali Spahia… Mbeta pak sekonda, dhe vrejta se isha topitë…

Pata një dhimje ndaj Atij Burri që në Dhjetorin e 1990, pat krye një veper heroike!

Të nesermën takova një mik që ka vuejtë 10 vjet burg në Spaç… Pa i tregue emnin… unë i tregova ngjarjen e një ditës perpara. Ai nuk u çudit aspak. Më tha se: “Në vitin 1974, kur jam dënue unë, nuk e pata rrezik me pasë hetues Abdullah Lahin, mbasi kur ishe në Spaç i dënuem kanë ardhë atje nga hetuesia e Shkodres, që i ka hetue krimineli Lahi, 13 persona që ky i ka tredhë… per me pranue procesin…Aso kohe të gjithë ata fatzezë ishin nen moshen 40 vjeç…”

Edhe stema e Akademisë ka vitin 1972…

Më ka shkue mendja tash vonë… Flitet se “ata që shkruejnë me gjuhën e Kongresit të 1972, kanë nenshkrue një dokument atëherë, se do të vazhdojnë me shkrue ashtu gjithmonë!”

Ma vonë, Prof. Kolë Ashta, më ka pohue se me vertetë të gjithë “kanë firmue”!..

Në fakt edhe ata që kanë marrë tituj “prof…dr…akademik…” etj., gjithnjë kanë vazhdue me shkrue me gjuhen e “ndyesueme” siç thonte i Ndjeri Prof. Arshi Pipa…edhe mbas 1991.

Po, t’ ishte vetem dokumenti i “Kongresit 1972”, gjysa e së keqes, por koha provoi se shumica e tyne i paskan firmat e veta edhe nder shumë skuta e labirinte të Ministrisë së Punëve të Mbrendshme në Tiranë, ku “rrodhet” e asaj humnerë u kacavaren sot per kostumin “’demokrat”.

Aty nga viti 1998, takova në Tiranë prap mikun që asht kenë i burgosun në Spaç… dhe kur u hap tema e vazhdimsisë së shkrimit edhe mbas vitit 1992…me “kongresin e 1972” …tue qeshë, më tha: “Po edhe titujt dr…prof… a kujton se, ua ka dhanë Enver Hoxha pa i tredhë?…”

Vonë e kam kuptue se kishte pasë edhe “tredhje” truni… E nuk janë pak edhe nga këta…

Madje, këta të fundit, janë ma shumë e gjinden kudo!..

Nuk ka ma turp se me mohue edhe sot… fjalen “NANË”…

Melbourne, 2014.