Archives for March 2014

Çikago qyteti i Gradaçeleve

March 7, 2014 by dgreca

*Udhëtim nëpër Eldaradon : Çikago qyteti i Gradaçeleve ose si i thërrasin amerikanët :”Qiell-gërvishtësit – Skyscrapers”/

NGA BEQIR SINA – Çikago Ilinois/

Arkitektuara deri në re dhe muzetë e klasit botëror të Qytetit të Erës mbizotërojnë Çikagon/

CHICAGI ILLINOI : El Dorado e cila shqiptohet nga spanjisht për ” një të artë ” është një mrekulli më vete, është term i përdorur nga evropianët për të përshkruar një kryetar fisnor të një populli. Më vonë , ai u bë emri i një qyteti legjendar në Amerikën e Jugut i cili ishte i pasur në arë dhe thirrej ” Qyteti i artë ” , i njohur edhe si Manoa , ishte i vendosur me sa duket në Liqenin Parime në malësitë e Guajana , Amerikën e Jugut.Imagjinuar si një vend , El Dorado shkoi nga një emër qyteti në një mbretëri dhe një perandorie të këtij mbreti legjendar të një vendi të artë.

Eldorado, është tani emri i vendeve të shumta , sidomos qytetet e minierave , në Amerikën e Jugut , Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera , si dhe emri i shumë filmave dhe shfaqjeve televizive , pjesë të muzikës , ekipeve sportive, dhe sende të tjera.

Në ndërsa nga popujt e ndryshëm të botës, të cilët kur vinë këtu realizojnë dhe gjejnë ëndrrën Amerikëne, tok me një duk emra të tjerë, ata e thërrasin ose e njohin si : “Toka e Premtuar” – “Vendi i Bekuar, që vetë Perendia e krijojë si një Mrekulli të Botës” – “Vendi Kampion” – “Superfuqia e vetme e Botës” e tjera e tjera.

Kurse, latinët Shtetet e Bashkuara të Amerikës i thërrasin me emrin e artë dhe të bukur Eldorado !
Amerika është vendi i bekuar që të mrekullon ngado që ta shohësh . Nga veriu në jug dhe nga lindja në perendim kudo që ta vizitosh këtë vend me bukuri të rralla natyrore, të ngallëzejnë ndërtimet simetrike dhe ndërtimet gjigande

Aqsa që njeriu mund të arrijë të ndërtojë edhe gjëra të mrekullueshme por të arrijë deri aty sa të ndërtojë atë që ngjan e pamundur është e papërshkrueshme, vetëm në Amerikë. Vendi që kur sheh ndërtimet që ka bërë dora njerëzore është e pamundur të mos ngelesh gojëhapur, sidomos kur arrijnë përmasa kaq të mëdha, siç është aktualisht ndërtesa më e lartë në Amerikë Willis Tower në Chicago (SHBA).
Momentalisht,Willis Tower në Chicago (SHBA), është ndërtesa më e lartë në Amerikë e cila ndodhet në qytetin e Çikagos, ose që quhet kryeqyteti i gradaçieleve. Kjo ndërtesë është momentalisht edhe një ndër 10 ndërtesat më të larta në botë, dhe të bie në sy se pothuajse nga të gjitha, ndërtimet në këtë qytet nga çdo largësi që e vëren këtë qytet . Çikago dhe Nju Jorku janë dy qytet amerikane që dallohen për numërin e madh të Gradaçeleve ose si i thërrasin amerikanët :”Qiell-gërvishtësit – Skyscrapers”
Fjala gradaçele vjen e ka nga një term nautik që i referohet një trekëndëshi lundrues të vendosur në anijen e lundrimit. Ky term për herë të parë u përdor për ndërtesat në fund të shekullit të 19 si rezultat i një surprize ekstreme publike tek ndërtesat e larta që po ndërtoheshin në Çikago dhe Nju Jork Siti. Definicioni tradicional i një gradaceli filloi me “Gradacelin” e pare të Çikagos i cili ishte 10 katesh, i ndërtuar me çelik.

Një gradacel, si një koncept është një produkt i Epokës së industrializuar i cili bëhet i mundur nga energji e lire dhe materiale. Sasia e çelikut, betonit dhe xhamat që nevojiten për ndërtimin e gradacelit është ekstremisht e madhe.

Ky zhvillim solli ne formën e ndërtimit të “skeletit të Çikagos”.

Arkitektuara deri në re dhe muzetë e klasit botëror të Qytetit të Erës mbizotërojnë qendrën e qytetit, por kënaqësia e vërtetë fillon pasi të keni vizituar kryeveprat e tij.

Ne fillim te viteve 1960 inxhinieri struktural Fazul Khan kuptoi qe skeleti i lëvizshëm i strukturës te çelikut i cili kishte dominuar ne dizenjimin e ndërtesave te larta dhe ndërtimin, nuk ishte i vetmi sistem qe iu përshtatej ndërtesave te larta, duke krijuar fillimin e një epoke te re te revolucionit ne shtimin e sistemit te strukturës. E reja e tij kryesore ne ndërtimin dhe dizenjimin e gradacelave ishte idea e një sistemi strukturor ne forme tubi qe përfshinte kornizën prej tubi dhe bashkimin e tyre me njëra-tjetrën. Keto sisteme lejonin efekt ekonomik me te vogël dhe gjithashtu lejonin gradacela te efektshme te merrnin forma te ndryshme jo me vetëm ne forme kutie. Gjate 15 viteve te ardhshme shume kulla u ndërtuan nga Khan dhe “shkolla e dyte e Çikagos”, duke përfshire masivin 442 m Willis Tower. Çikagoja po shkon drejt një bumi konstruksionesh qe do te shtohen ne vijën qiellore te qytetit. Qe ne vitin 2000, te paktën 40 ndërtesa me minimumin e 50 kateve te larte janë ndërtuar ose planifikuar. Chicago Spire, Trimp International Hotel and Tuwer, Waterview Tower, Mandarin Oriental Tower, Park Michingan dhe Aqua janë disa nga projektet me te dukshme qe po ndërtohen ne qytetin ku u shpik gradaceli.

Kulla Willis: Chicago, Illinois Kulla Sears -: 1.451 feet – 108 kate

Willis Tower e emërtuar më parë dhe ende zakonisht e referuara si Sears Tower, është një 108-katëshe(103 kate për vizitorët), 1451-këmbë (442 m) rrokaqiell tipik amerikan në Çikago, Illinois.Në kohën e përfundimit të saj në vitin 1973, ajo ishte ndërtesë e lartë në botë, duke tejkaluar Qendrën Botërore të Tregtisë në Nju Jork dy Kullat Binajke, dhe ajo mbajti këtë vlersim për gati 25 vjet. Kulla Willis është e dyta-ndërtesë e lartë në Shtetet e Bashkuara dhe i teti-si strukturë më e lartë në në botë. Rrokaqielli është një nga destinacionet turistike më të njohura në Çikago, dhe mbi një milion njerëz vizitojnë katet të saj çdo vit.

Kulla Sears gjatë gjithë historisë së saj, vetëm në vitin 2009 kur u mor nga Grupi Willis iu dha e drejta që të ndërrojë emrin e ndërtesës, si pjesë e qirasë së tyre në një pjesë të zyrave të saj. Më 16 korrik 2009, ndërtesa u quajt zyrtarisht Kulla Willis. Më 13 gusht 2012, United Airlines njoftoi se do të vendoste selinë e saj të korporatës nga 77 Drive West Wacker në Kullën Willis.

Disa fakte për Willis Tower në Chicago

• Përfunduar ndërtimin në vitin 1973

• 108 kate
• Projektuar nga firma arkitektonike Skidmore , Owings & Merrill
• 1,450 metra të lartë ( 443 metra ) ; 1,730 metra të lartë ( 520 metra ) , duke përfshirë antenat binjak
• Ndërtimi i tetë – e lartë në botë , dhe ndërtesa më e lartë në hemisferën Perëndimore
• Ndërtesa më e lartë Botërore deri në vitin 1998
• 1.354 këmbë deri në Skydeck
• Nga maja e kësaj ndërtese ju mund të shihni katër shtete : Illinois , Indiana , Wisconsin dhe Miçigan
• 4,5 milionë metra bruto katrore ( 418.064 metra katror bruto ) e hapësirë ??në tokë , afërsisht sa 101 fusha futbolli prej 3.8 milionë metra katrore rentable
• Peshon 222.500 ton
• Ka 76.000 ton të çelikut – ose çelikut i përshtatur me metoda të ndërtimit bundled – tub
• Mesatarja gjashtë inç ( 152 milimetër ) ndikoj ndërtimi nga qendra e vërtetë , të dizajnuara për t’i bërë ballë deri një lëkundje deri në tre këmbët
• Kjo ndërtesë ka rreth 25.000 vizitorë ditorë ose mbi 1 milion në vitë
• ka të punësuar më shumë se 12.000 punonjës

• Mori më shumë se 2,000 punëtorë për tre vjet për të u ndërtuar
• Përafërsisht ka gjithësejet 16,100 dritare
• 25.000 milje të kabllove elektrike
• 43,000 milje të kabllo telefonike
• Kosto e e saj ka qenë më shumë se 175.000.000 dollar amerikan për të u ndërtuar
• Ka 104 ashensorë lëvizin 1.200 metra për minutë, dhe për 1 sekond kalon tre kate
• Më shumë se 16.000 metra katrore janë vetëm dhomat e konferencave
• Kati i 99- ka një hapësirë të madhe për ??ngjarje të veçanta
• Ka dy hyrjet
• Ka antenat e transmetimeve të stacioneve të radios dhe televizionit nga me të njohurat në SHBA

Çikago, Hong Kong dhe New York City ndryshe te quajtur si tre te mëdhenjtë, janë te njohur ne rrethe arkitekturale si ata qe kane prekur qiellin.
Sot, gradacelat janë ne rritje aty ku toka nuk është e lehte te gjendet dhe te zotërohet si psh. ne qendrat e qyteteve te mëdha, sepse ato sigurojnë një raport te larte te hapësirës qe mund te lëshohet me qera për çdo km katror te tokës. Por ata janë ndërtuar jo vetëm për ekonomi ne sipërfaqe. Ashtu si tempujt dhe pallatet ne te shkuarën gradacelat janë konsideruar si fuqitë ekonomike te një vendi. Ato jo vetëm qe prekin qiellin, ndihmojnë qe te përcaktohet identiteti i qytetit.Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës pothuajse nuk ka qytet që nuk ka një gradaçiele

7 MARSI… SI 7 PRILLI…

March 7, 2014 by dgreca

Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…/

Nga Nga Fritz RADOVANI/

Kujtoj sot, një këshillë që na pat tregue shumë vite perpara një avokat nder ma të dijtunit që ka pasë Shqipnia, po që nuk kishte shumë kohë që kishte dalë nga burgu i mnershem i Burrelit. Dr. av. Baltasar Benussi, tregonte se një nder të drejtat e Njeriut në një shtet demokratik asht edhe mos me pranue me tregue një të vertetë, në kjoftë se mund të thirresh si dishmitar në një gjyq, po jo, me gënjye se “nuk e dij” ose me thanë një gënjeshter ose shpifje ndaj së vertetes. Mundesh me thanë: “Nuk due me tregue!”.Na dukej pak e çuditëshme, mbasi jetonim në një shtet diktatorial, ku njerzit u masakronin nga sigurimi i shtetit komunist per me shtremnue të verteten ose edhe me gënjye apo me u shpifë ndaj një njeriu të pafajshem. Cili mund të guxonte me i thanë një hetuesi të sigurimit: “Unë e dij të verteten, po, nuk due me e tregue!”…

Po, sot që Shqipnia thohet se asht “demokratike”, a lejohet me vazhdue ashtu?

Nuk besoj se ka në Europë një Shtet si Shqipnia, që vazhdon me mëshef çdo meritë historike të veten vetem, per hirë të urrejtjes që sllavokomunistët me anë të një grushti anadollakësh injoranta kanë ushqye nder jugorët kunder veriorëve, kjo e bame per interesat e tyne sunduese, mashtruese dhe shkatrruese të Identitetit kombtar.

Po të shfletojmë Fjalorin Enciklopedik të Akademisë së Shkencave të RPSSh, së 1985, botue në Tiranë, nuk ka ngjarje historike të pa falsifikueme ose të shtremnueme.

Ketë herë, kam marrë si subjekt në këte shkrim “Festen e Mësuesit 7 Marsin”.

7 Marsi vazhdon me kenë data e “shkollës së parë”…në Korçë…e vitit 1887.

Pra, né u themi Universiteteve dhe Akademive Europjane disa shekullore se: “Shkollen e Parë Shqipe e kemi hapë me 7 Mars 1887…me lejen e turqëve apo të grekëve, mbasi perpara kësaj datë, Shqiptarët nuk kanë dijtë se shka domethanë fjala shkollë!”

A ka turp ma të madh per një “akademik” me rrejtë deri këtu?

Edhe pse dihet se Shkollat e Para Shqipe janë dukumentue që në vitin 1935 nga At Donat Kurti, në studimet e publikimet e Tij në revisten “Hylli i Dritës”, ku thotë se “per sa dijmë na, janë kenë tri: Shkolla e Pllanës (1638), e Blinishtit dhe e Shkodres…dhe tregon sesi ato shkolla u dhunuen, u mbyllen e u dogjën nga pushtuesit turqë…”.

Apo në periudhen e Rilindjes Kombtare, dihet se ishte Shkolla e Shirokës pranë Shkodres, e hapun nga Don Zef Ashta në vitin 1874, ku mësohej Gjuha Shqipe dhe pak aritmetikë…Edhe kjo e dokumentueme me rregjistrin themeltar të Kishës së Shirokës, si dhe nga studjuesit Gjush Sheldija dhe Sander Troshani, mësues të asaj shkollë ma vonë.

Sigurisht, kur bahet fjalë per studjues klerikë katolik të Veriut, në pamundsi me ua kundershtue mendimin e Tyne, gjithmonë i bazuem në dokumenta historike dhe në revista e botime të sakta (mbasi po mos t’ ishin të tilla, nuk i lejonte kush me i botue), këta janë të “pavlefshme” per “studjuesit” e sotem, të cilët jo, vetem, nuk i njohin sepse nuk kanë pasë ku me i mësue, po edhe duhen fshi nga “Historia e Shqipnisë”, mbasi ata dokumenta e fakte të pakundershtueshme nuk i pergjegjen “materializmit dialektik” apo “revolucionit ideollogjik e kultural të vitit 1967”…dhe “Kongresit të drejtshkrimit 1972”, që, diktatori Enver Hoxha ka zbatue me sherbëtorët e vet “dr. prof. akademikë” të po kësaj Akademi Shkencash, që vazhdon me krye ata veprime që i mbeten atij pa krye.

Po të njajtin fakt historik të At Donat Kurtit e verteton studiuesi amerikan Edvin Zhak (Edwin Jacques) në librin e tij “Historia e Popullit Shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme” (The Albanians: An Ethnic History from Pre-Historic Times to the Present), po Ky, shkollat e para Shqipe i çon pak ma përpara, në vitin 1632.

Me siguri Ky studjues serioz nuk e ka dijtë se né jo vetem studimet që kanë ba ata, po edhe ndaj Klerit Katolik Shqiptar, kemi ushtrue Gjenocid per 47 vjet.

***

Jemi edhe para një fakti të shemtuem.

“Me t’u dukë okupacioni, ‘ditë feste e çlirimi!”

Dhe kur nuk na pelqen me zanë me gojë 70 vjetorin e pushtimit sllavokomunist të Shqipnisë me 29 nandor 1944, nga jugosllavët themi “pushtimi fashistëve të kuq”…

Ose kur kerkojmë me harrue viktimat e Stalinit, themi: “Viktimat e Hitlerit gjeorgjan nder kampet sovjetike” ose, per diktatorin Enver, themi “Hitleri i Shqipnisë” ose “fashistët e sigurimit të shtetit”… E ka shumë “dr. prof.” që edhe pse e dijnë se data 29 nandori 1944 asht dita e robnisë sllavokomuniste, do të vazhdojnë me e quejtë “dita e çlirimit nga okupatorët nazi fashistë…” tue dijtë mirë se Shqipnia, nuk ka pa të pakten njëditë Lirinë e Atdheut…nga ajo datë, se forcat jugosllave të Titos e sovjetike të Stalinit, ishin të pranishme dhe të kudondodhuna në Shqipninë e “çliruar”.

Jemi në vitin e 70 të permbytjes sllavokomuniste të Shqipnisë.

Edhe pse nuk kam dashtë kurrë me i pa me sy dhe as me ua ndigjue emnat e tyne sot, kisha me dashtë me ua ba një pyetje pikrisht atyne që na sollen “çlirimin” atëditë me 29 nandor 1944: “Kur ishit më të çliruar, me 7 Prill 1939 apo me 29 nandor 1944?”, tue fillue nga Qemal Stafa, Vasil Shanto, Zai Fundo, K. Xoxe, N. Spiru, Omer Nishani, Kristo Themelko, Pandi Kristo, Bedri Spahiu, Tuk Jakova, Gjin Marku, Teme Sejko, Liri Belishova, Liri Gega, Dali Ndreu, Beqir Balluku, P. Dume, Hito Çako, A Këllezi, Koço Thedhosi, Todi Lubojna, F. Paçrami, K. Ngjela, Mehmet e Fiqrete Shehu, Kadri Hazbiu, etj…etj…që “me grushta naltë”, vazhdojnë me u quejtë “çlirimtarë”.

E tmershme! “Me kenë okupatori i huej, ma i ‘mirë” se tradhëtarët tanë!”

Historia e diktatorit Enver Hoxha dhe e klanit të tij, asht historia e një dhune që pushkatoi, torturoi, vari pa mëshirë, madje tue vra edhe fëmijët në barkun e Nanës, per me ua marrë gjakun perbindshi, ndonse nostalgjiket e tij vazhdojnë me mashtrue “gjoja janë bërë n’ emen të ligjit”, po dora gjakatare e Enver Hoxhës, do të vazhdojë me kullue gjak derisa të dënohet emni dhe veprat e tyne kriminale.

Melbourne, 6 Mars 2014.( Foto:Ura e Shkinës, në fshatin Blinisht, Lezhë. (Nga A. Gradeci)

Maria Tuci, Vasha me palmën e martires

March 7, 2014 by dgreca

Ata që erdhën nga prova e madhe (Zb 7,14): një martir shqiptar, shok udhe kah Pashkët, sot, stigmatinja Maria Tuci/

Rishtarja stigmatine Maria Tuci (Rrëshen-Mirditë, 12. 03.1928-Shkodër, 24. 09. 1950): u torturua e mbyllur në një thes, së bashku me një maçok, të cilin e godisnin me shkop. Virgjër e Martire, vasha dha shpirt me mundime të jashtëzakonshme. Sot, dita e tretë e Kreshmëve, prag i 8 Marsit, kur gratë përgatiten për të kremtuar festën e tyre, duke kujtuar një mori luftëtaresh, nga të gjitha fushat e jetës, që bënë sa e më shumë se burrat, ne menduam të kujtojmë Vashën Martire, që përballoi një burrë mizor, në emër të një Zoti! Duke ardhur nga prova e madhe, mes nesh, e papërlyer.

Vasha me palmën e martires
Kush ka lexuar veprën Gjauri të Bajronit, nuk mund të mos e kujtojë fundin e tmerrshëm, që turku Hasan zgjodhi për gruan e vet të pabesë, Lejlanë. E ngujoi në një thes, me një maçok të egër. E, si ia mbylli mirë e mirë grykën, e flaku në det. Lexuesit të kohëve tona, ky fund romantik i duket ose ireal, ose një nga ato mizoritë e neveritshme, fryt i fantazisë tepër të begatë orientale, kur është fjala për të sajuar tortura të reja.
E gati-gati nuk e beson se ngjarja e përshkruar nga Bajroni, në sfondin e grykave të egra të Greqisë, do të përsëritej edhe më egërsisht në ndërtesën e degës së punëve të brendshme në Shkodër, ku dikur ishte Kolegja françeskane, e sot është streha e Klariseve të klauzurës. Jo pse oficerët e degës e kishin lexuar Bajronin. Ata, të zënë siç ishin me krijimin e njeriut të ri, nuk kishin nevojë për kurrfarë leximi. Kur vinte puna për të kryer krime të shëmtuara, bëheshin sakaq autorë kryeveprash krejtësisht origjinale. Duke arritur deri aty, sa të gatuanin nga njerëzit e zakonshëm zvaranikë. Ose shenjtorë!
Kur përmendim fjalën ‘shenjt’, jemi mësuar të përfytyrojmë një figure, një pikturë, një ikonë, një shtatore. A një njeri të jashtëzakonshëm, të paarritshëm, gati-gati qiellor! Ne, shqiptarët, që për 50 vjet prekëm fundin e ferrit, në një vend ku fjala shenjt ishte krim e shenjtërimi kalonte nëpër Udhën e Kryqit, na duket çudi kur mendojmë se shenjtorët ishin e janë mes nesh. Se shenjtorë pati e ka edhe në Shqipëri. Se komunizmi, në vend që t’i zhdukte aradhet e shenjtorëve, u shtoi edhe disa emra shqiptarësh. Një prej tyre është edhe Maria Markatuci, rishtarja stigmatine 18 vjeçare, që e pagoi me gjak përkushtimin ndaj Jezu Krishtit dhe hijeshinë e rrallë, dhanti e Dhëndrrit Hyjnor.
Maria ishte shtatgjatë, hollake, fytyrëmbël, me sy të kaltër, të mëdhenj, të mirë. Ballin e lartë, të bardhë, ia kurorëzonin flokët e dendur, të butë, të ndritshëm, që i derdhshin valë-valë mbi supe, deri në përmjetin e hollë, delikat.
Po ta kishte parë Mikelanxhelo, Leonardo ose Rafaeli, do ta kishin marrë si model për Madonat e tyre.
Po, për rrezik të saj, e pa kryesigurimsi i asokohshëm, emri i të cilit ishte sinonim i zvetënimit. E, natyrisht, duke shfrytëzuar faktin se vasha ishte probandë e filiz i ri i fisit të lashtë të Gjomarkajve (pra dy herë kriminele), e arrestoi. Jo pse i vinte për doresh piktura. Pashai i kuq kishte një prirje krejt tjetër: kur vashat shkodrane, që i zgjidhte për ‘haremin’ e tij nuk e kapëcenin vullnetarisht atë prag, e kapërcenin të ngarkuara me pranga. Ashtu si Maria! Vajza kundërshtoi. Premtimet nuk e joshën e torturat s’e thyen. Sa herë e morën në pyetje, pati guximin e jashtëzakonshëm, në atë mjedis bishash, të përgjigjej vetëm me Fjalët e Dhëndrit Hyjnor.
Kryesigurimsi, që dridhte Shkodrën, u drodh para probandës së vogël stigmatine. E e u betua se do ta dërmonte aq, sa të mos e njihte më as e ëma, që i kish bërë kokën. I sigurt se Vasha do të pranonte më mirë të shëmtonte shpirtin, sesa korpin. Në qelitë e sigurimit u vunë ballë për ballë krimineli- e Zoti.
Maria u bëri ballë torturave, deri sa u dërmua aq, sa nuk e njohën më as shoqet e qelisë. Ndërmjet tyre, probanda korçare, Gjorgjina Bulgareci, që do të dëshmonte, më pas, për atë që ndodhi në qelitë e sigurimit, ku sot luten e kundrojnë Klariset e klauzurës. Kryesigurimsi e mbajti fjalën. Por, duke mos u kënaqur me këtë vepër, sajoi, më tej, edhe kryeveprën e krimeve të tij. Ndonëse nuk ia kishte dëgjuar kurrë emrin Gjaurit, e as Bajronit.
Ishte viti 1947. Ngjarja ndodh në Qytetin e Shkodrës. Në Ballkan. Në Evropë. Në Kontinentin, që bënte sehir si kthehej, në një skutë të trojeve të tij, koha e Neronit, e amfiteatrove. Arena, tejet të përshtatshme për zbatimin e marksizmit në praktikë. E për fundin e Marisë. Vashën, kthyer në skelet, e mbyllën picak në një thes, së bashku me një maçok të egër. Si Lejlanë, në poemën ekzotike të Bajronit. Po nuk e hodhën në liqen. Tepër e lehtë, një vdekje e tillë. U dëfryen duke i rënë me shkop thesit, derisa u kthye në një masë gjaku të mpiksur.
Marjeta, Maria Goretti shqiptare, ishte vetëm 18 vjeçe kur u arrestua. 22 vjeçe, kur u shua, duke e falur me gjithë zemër atë, që i kishte dhuruar Palmën e Martires. E kaloi provën e madhe, për të na lënë trashëgim aromën e mrekullueshme të jetës së saj të papërlyer.
Jo shumë kohë pas saj, kryesigurimsi do ta mbyllte jetën me një fund misterioz, në një vend ku diktatori, ulur mbi fronin e Shqipërisë, i hante njëlloj ‘bij’ e ‘thjeshtër’.
Tani, kur kanë kaluar kaq vjet, kur Vasha është kandidate për nderimet e elterit, e kryesigurimasi është harruar, mund t’i vlerësojmë më mirë këto dy vdekje. E, duke vlerësuar vdekjet, vlerësojmë edhe jetët e dy krijesave. Maria ishte krijesë e Fesë në Krishtin. Një vajzë si ajo, do të kishte qëndruar si martirët e kohëve të para, edhe në amfiteatrot e perandorëve romakë, armiq të krishterimit. Po ndoshta jeta e të krishterëve të atyre kohëve tragjike ishte më e lehtë, sesa jeta e martirëve modernë, salvuar në koloseun e komunizmit shqiptar!(Radio Vatikani)

VLERËSIME NGA FIGURAT BOTЁRORE PЁR FENЁ ISLAME

March 7, 2014 by dgreca

Nga Rasim BEBO/

“Njerëzit e mëdhenj e bëjnë vete piedestalin, e ardhmja u ngre statujën.” V. Hygo./

Vlerësimi që bën Tolstoi, Majkëll Harti dhe shumë mendimtarë të tjerë, i kanë ngritur më tepër se statujën Muhamedit dhe Fesë Islame.

Po citojmë, Tolstoin: “… Për mua Islami është më i lartë se krishterimi, gjë e pakrahasueshme. Sikur të ekzistonte zgjedhja e lirë, atëherë pa kurrfarë dyshimi, çdo njeri dhe ortodoks i mençur, do të pranonte Islamin, “Një Zot dhe i dërguari e tij, Muhamedi”, (bot.2006, f. 43). Historiani Amerikan Majkëll Hart, në Librin: “100 personalitetet më të shquara të historisë”, citon: (…më kryesorët të botës, që kanë bërë epokë, duke luajtur rol të rëndësishëm në zhvillimin e historisë njerëzore, Muhamedit i jepet vendi i parë. (bot. 2001, f. 5-40).

Tri fetё qё gёzon populli ynё, kanё ardhur nga tri perandori qё kanё sunduar vendin tonё: (Të tria me Perandorë iliro- shqiptarë, në më të shumtat e rasteve, shën. im) si: Perandoria Romake, Perandoria Bizantine dhe Perandoria Osmane. Por, “Shqiptarёt, pasi morёn kёto fe, kurrё nuk ndryshuan karakterin fetar, dashurinë ndaj atdheut dhe marrëdhёniet harmonike fetare midis tyre”. (E. Finlay: “Historia e Greqisё … f. 187).

Sikur të vazhdonte predikimi i Tertulianit, “Në dëshminë e fshehtë të vet shpirtit të vet, dëshmi po aq më e njëmendtë sa ç’është më e thjeshtë, aq më e natyrshme sa ç’është dhe më hyjnore”. A do të kishte në botë luftë fetare? (Xhan klod Faveirial, “Historia e Shqipёrisë”, f. 307). Tertuliani apologjist nga Kartagjena (155-220 e. j.).

“…Dashuria pёr kombin te shqiptarёt, ёshtё kryefe”. Sami Frashёri konstaton se: “Shqiptari ёshtё shqiptar, pёrpara se tё jetё myslimanan, apo i krishterё. Ç’ka qёnё ai kur kish besёn e tij, besёn e pellazgёve, po ai qe edhe pasi u bë i krishterё, ai ёshtё edhe pasi mori besёn e Muhamedit”.

Lordi Hobhauz shkruan: “Vetёm shqiptarёt kanё ndjenjёn e kombёsisё, asnjё prej popujve tё tjerё tё mbretёrisё osmane nuk ndjen gjё tjetёr pёrveç fesё”.

Kordinjano, e ka quajtur besimin e popullit tonё njё “besim natyral primitiv”. Ja se si shprehet ai: “Shqiptari nё praktikёn jetёsore dhe nё ndёrgjegjen intime tё veprimtarisё sё tij,ёshtё thellёsisht fetar, por besim i tij ёshtё njё besim natyral primitiv. Ideja nё Zotin, prin çdo gjё, e mbi çdo gjё, ngjarjet e mёdha e tё vogla, rastet e begatisё e tё fatkeqёsisё, jeta dhe vdekja, tё gjitha i referohen Zotit si njё shkak universal dhe suprem i çdo gjёje.”

Shqiptarët nuk i thithi feja Islame, por e thithën vetë këtë fe, kur paraqitet dilema për të zgjedhur midis krishterimit dhe lirisë. Ata donin lirinë, te mbronin gjuhën shqipe, indetitetin kombëtar, pasurinë dhe pushkën në krah. Ishin njerëz të kategorisë së parë.

Kordinjano pohon: “Qё nga dhjetëvjeçari fundi tё shek XVI deri nё gjysmёn e shek. XVII, prej popullit shqiptar 1/3 ёshtё bёrё muhamedane”. (F. Kordinjano “gjeografia kishtare e Shqipёrisё” , 1934). Nё gjysmёn e dytё tё shek. XVII kemi kthime masive tё shqiptarёve nga tё krishterё nё myslimanё. Shqiptarёt, thonё mjaft autorё bashkёkohorё, u kthyen nё myslimanё qё tё mos thitheshin prej popujve kufitarё sllavё e grekё. Kёshtu mendojnё respektivisht: I. Irvin, R. Falasçi, Ё.S. Dawis, Roberto Morozzo della Rocca etj. Citojmё dy prej tyre; “Islamizimi i shqiptarёve ka qёnё njё pritё kundёr presionit sllav, ashtu sikurse mё parё pranimi i katolicizmit ka qёnё njё pengesё e ngjashme kundёr greqizimit tё sjellё nga ortodoksia bizantine. (I. Irvin, “Fati i islamit ballkanik”, 1934, R. Falasçi, “Ismail Qemali”).

Pёrqafimi i fesё myslimane, ёshtё bёrё nga halli apo nga dhuna…

Kёtu kemi dy Zotёrinj qё debatojnё njёri me tjetrin, Prof. Dr. Eshref Ymeri dhe Prof. Thanas Gjika. U lёmё bisedёn zotërinjve, se cili nga kёta ka tё drejtё. Pёr mua Z. Thanas anon nga dhuna dhe dominimi i shqiptarёve mysliman ndaj ortodoksisë, Kёtu duket si i thithur nga “fanarjotёt”. U kthyen nё myslimanё se pёrfituan tё gjitha privilegjet e myslimanёve, Ju la pasuria, si dhe mbajta e pushkës dhe shpatës, u pёrjashtuan nga taksat, u jepeshin dhurata. Kur ktheheshin nga shërbimi ushtarak, ata ishin tё islamizuar, fëmijët nё shkolla dhe xhami edukoheshin me frymёn e fesё islame etj. Kjo nuk ёshtё dhunё, argumenton Z. Eshref.

Ndёrkohё, studiuesit mendojnё se arsyet e pёrqafimit tё fesё islame, janё më shumё madhore, se sa ato qё pёrmendёm mё lartё. Sipas tyre , kanё qёnё interesat e larta atdhetare, ruajtja e gjuhёs dhe e indetitetit kombёtar , ato qё kanё diktuar pёr kthimin nё myslimanё tё pjesёs mё tё madhe tё popullit shqiptar në mbarë trojet e veta etnike. Shqiptarët në pjesën më të madhe të trojeve të tyre, filluan të braktisnin krishterimin, sepse, “… me pranimin e islamit e hiqnin gunёn e kishёs ortodokse serbe, bullgare e greke … Hiqnin plafin e imponuar të kombësis sërbe, bullgare e greke. Kjo ishte ana e fisme e kalimit në islam qё shqiptarёve ua siguroi rrugën pёr integrimin e kombёsisё, tё kombit dhe tё njёsisё etnokulturore e gjeopolitike te shqipёrisё” (gazeta “Start”, 1 nëntor 2008, nga E. Y.).

Zef Skiroi shkruan: “Me pranimin e fesё myslimane, shqiptarёt sakrifikuan, njёherё e pёrgjithmonё, idealin fetar ndaj atij kombёtar…”. (N. Dragoj. “Shqiptarёt dhe grekёt. Realitete historike”. Tiranё 2009, f. 356, nga E. Y.) .

“Populli shqiptar ёshtё i vetmi komb qё ka zhvilluar prej kohёsh njё rezistencё energjike kundёr pushtuesve turq. Kjo rezistencё ka vazhduar deri nё ditёt tona. Nёse shqiptarёt, pёr hir tё karakterit tё tyre, krenar dhe luftarak, nuk e kanё lёnё veten tё nёnshtrohen aq ultёsisht sa fqinjёt e tyre, janё ata qё kanё ndier mё tepёr peshёn e zgjedhёs sё huaj”. (Abdyl Frashёri. “Letёr drejtuar Kryeministrit Italian Françesko Kripsit” 25 shtator 1888. Nga E. Y.).

Prof. Thanas Gjika nxori tehun e kritikёs ndaj shqiptarёve myslimanё: “…shumё komunistё e sigurimsa katilё, qё po mundonin popullin çnjerёzisht, ishin pikёrisht nga radhёt e familjeve myslimane…”. Tё shikojmё raportin e besimeve fetare nё Shqipёri qё mё 8 nёntor 1941 u mblodhёn pёr tё krijuar P. K. Sh. (Kjo ishte dega e Partise Komuniste Jugosllave qe e ngriti emisari i Titos Miladin Popoviçi. shёn. im).Nё udhëheqje, kanё qenё 14 pjesёmarrёs me Miladin Popoviçin, nga kёta 8 janё tё krishterё dhe 6 janё myslimanё, pra shumica ishin tё krishterё, kur shumica e popullsisё ishte myslimane e vendit … Ideologjia komuniste lindi pёr herё tё parё nё mjediset e krishtёrimit perёndimor, atje u hodhёn bazat e saj teorike. Por edhe konkretisht, kjo ideologji u materializua po nё mjediset e krishterimit … Komunizmi si teori dhe si praktikё e botёs sё krishtere, la pas njё trashёgimi kriminale, e cila, sipas “Libri i Zi i Komunizmit”, nё arsenalin e krimeve tё veta ka regjistruar 100 milion viktima tё pafajshëme nё mbarё botёn.

Prof. Thanasi vazhdon: “Ndasia fetare e popullit shqiptar nё tё krishterё dhe mysliman, e krijuar gjatё pushtimit osman, nuk i shёrbente unitetit, por pёrçarjes kombёtare, pra, vonimit tё proçeseve çlirimtare”. Nё tё vёrtetё, pёrqafimi i fesё islame nga ana e pjesёs dёrmuese tё popullit shqiptar, nuk ka shёrbyer absolutisht si shkak pёr pёrçarje kombёtare. Pёrderisa mes shqiptarёve nuk kishte pasur asnjё konflikt fetar deri më 1895, kur djaloshi Konica konvertohet nё katolik, a thua se konfliktet fetare do tё fillonin pas kёtij viti, kur tashme ishin tё numëruara ditёt e Perandorisё Otomane, e cila tatёpjetёn e kishte filluar qё nё vitin 1683, kur fuqia e saj u thye para portave tё Vjenёs?” Janё tё shumta dёshmitё pёr harmoninë fetare mes shqiptarёve pas pushtimit otoman. Ettore Rossi ёshtё shprehur: “Vasa Efendiu (e ka fjalёn pёr Vaso Pashёn E. Y.) ka mundur tё vёzhgojё, me tё drejtё, se nё Shqipёri, myslimanёt dhe tё krishterёt nuk kane luftuar kurrё midis tyre, sepse ata arritёn tё lёnё mёnjanё ndryshimet fetare duke ruajtur tё njёjtёn gjuhё, tё njёjtat zakone, pra, njё ndjenjё kombёtare tё pёrbashkёt” (citohet sipas librit tё Nuri Dragotit, f. 355, nga Eshref Ymeri).

Hugo Adolf Bernatzik, gjatё kohёs qё ka vizituar Shqipёrinё nё vitin 1929, ka lёnё kёtё shёnim: “Katolikё, ortodokёs dhe myslimanё jetojnё nё paqe, nё kёtё vend tё vogёl, madje edhe shpesh nё fshatra jetojnё sё bashku. Luftrat fetare janё tё panjohura dhe tё pakonceptueshme pёr shqiptarin” (po aty).

Mary Uorthley Montagy, gruaja e ambasadorit anglez nё Kostandinopojë, nё letrёn e saj tё 1 prill 1817, shkruan: “Shqiptarёt myslimane dhe ata katolikё nuk mund tё pёrcaktojnё se cila nga fetё e tyre ёshtё mё e mira. Tё prёmten ata shkojnё nё xhami, kurse tё shtunёn nё kishё…”. (po aty).

Historiani Finlay shkruan: “Marrёdhёniet ndёrmjet myslimanёve dhe tё krishterёve, ishin mё miqësore, se ato nё mes tё shqiptarёve dhe turqve”. (Nga E. Y.).

Edith Durham tregon, se “islamizimi i ka mbrojtur shqiptarёt prej dyndjeve sllave, se banori i fisit u shkel nga tё pafetё e urryer, sllavët, (po aty, f. 361, nga E. Y.).

Kleriku anglez T. S. Hughes vinte nё dukje: “Shqiptari shpesh martohet me grua tё krishtere, dёrgon tё birin nё xhami, lejon tё bijat tё presin nёnёn nё kishe”. (Po aty f. 363, nga E. Y.).

Eduard Leak, thotё: “Nё krahinat e Korçёs dhe nё Berat, sikurse nё shumё pjesё tё tjera tё Shqipёrisё, myslimanet martohen me gra tё krishtera. Aty ёshtё traditё qё djemtё bёhen myslimanё, kurse vajzat tё krishtere. Prandaj, nё tё njёjtёn sofёr, mund tё kesh mish qingji dhe tё derrit”. (Po aty nga E. Y.).

Kur ne shkonim me gruan pёr vizitё te kushrira e saj, Vjollca Mato, vajza e Prof. Remzi Mato nga Ftera, na tregonte traditën labe qё e ruanin edhe sot. Ajo nxori byrekun nga soba dhe na e vuri pёrpara, dhe na luste pёr tё ngrënë, kur hanim pak, ajo e kthente tepsinë nё anё tё kundёrt dhe thoshte: hani dhe këndej, duke na shpjeguar: se byrekun e gatuante gjyshja gjysmë me mish dashi dhe gjysma tjetёr me mish derri. Kёshtu bëhet respekti nё disa familje pёr burrin mysliman dhe gruan krishtere.

Pёrfaqёsimi i fesё islame nuk i ka shёrbyer pёrçarjes fetare nё Shqipёri, siç thotё profesor Thanasi. Konica shprehet fare shkoqur: “Po tё mos ishte feja islame, kombi shqiptar do tё ishte shumё mё i madh, por nuk do tё ishte mё shqiptar”. Citohet sipas : “Faik Konicёs”, Marё nga internti, 18-2-2010, E. Y.)

Prof. Thanasi, citon Kadarenё, “U bёri thirrje shqiptarёve nё vitin 1995, pikёrisht qё nga Franca, prej ku kishte bёrё tё njёjtёn thirrje njёqind vjet mё parё Faik Konica, qё tё ktheheshin nё fenё e tё parёve, duke u pagёzuar si tё krishterё katolike”. E. Y.)

Kadare e ndyshoi deklaratёn vitit 1995 nё vitin 2012 duke thёnё: “Teza ime ёshtё qё ne duhet tё hyjmё nё Europё myslimanёt, tё krishterёt bashkё. Asnjё pengese nuk ёshtё myslimanizmi shqiptar pёr Evropёn…”.(Gazeta “Start”, 1-11-2008, marrё nga interneti, E. Y.)

Profesor Thanasi, vjen nё pёrfundimin se “prindёrit dёshirojnё, qё fёmijtё e tyre nё kёto vende tё mos jenë tё mangёt pёr nga formimi kulturor e fetar nё krahasim me fёmijtё vendas. Nё kёto vende flitet e propangadohet jeta e Jezu Krishtit dhe krishterimi, e jo Muhamedi dhe Myslimanizmi, festohen Krishtlindjet e Pashkёt, e jo Bajrami, askush nuk bёhet synet etj. Duket se fёmijtё e shqiptarёve nё kёto vende nuk duan tё kenё njё edukatё fetare tё ndryshme nga fёmijtё e vendit ku ata do tё jetojnё gjithё jetёn”.”

Nga kёto qё deklaron prof. Thanasi, vjen e tё krijohet ideja, sikur bota dhe feja islame na qёnka simbol i errёsirёs, i padijes, i njorancёs dhe prej kёsaj u dashka larguar si prej kolerёs. Po çfarë thonё ca personalitete tё shquara tё botёs, tё cilёt botёn dhe fenё islame e vlerёsojnё me njё objektivitet tё kulluar shkencor?

Nё njё trekёndёsh, Mekё Arabi Saudite, Moskё dhe Nju Jork, pёrkujtohet Muhamedi. Nga Leon Tolstoi (1828-1910) pas 1269 vjetёve dhe nga historiani Amerikan Majkell Hart pas 1375 vjeteve. Clear Glade, rusja, E. Velikova, e cila ishte e martuar me njё mysliman, i shkroi Tolstoit, se bijtё e saj dёshirojnё tё pranojnё islamin. Ajo e pyeti pёr kёshillё se a ishtё e mundur kjo, Autori iu pёrgjigj: “Sa i pёrket preferimit tё muhamedanizmit ndaj ortodoksisё … mundem vetёm te pajtohem nё mendimin me shpirtёrat tё cilёt janё nё kёtё kalim … duke i kuptuar idealet kristjane dhe doktrinёn kristjane nё mёnyrё tё drejtё, pёr mua nuk ka dyshim qё muhamedanizmi, sipas formave tё jashtёme, pakrahasueshёm ёshtё mbi ortodoksinё. Dhe nёse personi gjёndet tё zgjedhё ndёrmjet kёtyre dy obcioneve: ta mbajё ortodoksinё apo tё pranojё muhamedanizmin, pёr çdo person tё arsyeshёm nuk ka dyshim se do tё pranojё muhamedanizmin me pranimin e doktrinёs : Njё Zot dhe i Dёrguari i Tij, nё vend tё adhurimit tё ndёrlikuar dhe tё paqartё – trinitetit, shpagimit, sakramenteve, shenjtoreve dhe ikonave tё tyre dhe rituale komplekse”. (Clear Glade, mars, 15, 1909.)

“Nё zёmrat tona ёshtё emri i Allahut, emri i tij ёshtё ndjenjё” .

Tolsoi vazhdon: “… Pёr mua islami ёshtё mё i lartё se krishtёrimi, gjё e pakrahasueshme. Sikur tё egzistonte zgjedhja e lirё, atёhere pa kurrfarё dyshimi çdo njeri dhe ortodokёs i mençur do tё pranonte islamin”. Dhe mё tej: “… unё me doemos them se nuk kam kurrefarё dyshimi nё atё se, sipas reflektimit tё tij tё veçantё tё jashtёm, islami ёshtё nё nivelin mё tё lartё e tё pa krahasueshёm se kisha e krishtere”. Kolosi i Rilindjes sonё Kombёtare, Pashko Vasa pasi i studioi tё tri fetё tё vendit tonё i bashkoi nё njё emёr tё pёrbashkёt “Shqipёri” “Feja e shqiptarit ёshtё Shqipёria”. Megjithё se ishte njё gjeneral i pёrmendur nё perandorinё turke, ky nuk ndryshoi as emrin dhe as fenё qё kish pasur katolike. Kjo ёshtё arsyeja qё pёrmendemi nё botё pёr tolerancёn fetate tё vllazёruar.

Tani le tё i japim fjalёn historianit amerikan qё flet pёr Muhamedin pas 1375 vjetёve. Sipas proverbit “Historia vonon por kurrё nuk haron”

Libri, “100 personalitetet mё tё shquar tё historisё”, i autorit amerikan Majkёll Hart bёn fjalё pёr jetёn dhe veprёn e 100 pishtarёve mё nё zё tё botёs, qё kanё bёrё epokё, duke luajtur rol tё rёndёsishёm nё zhvillimin e historisё njerёzore. Lexojmё librin, faqe pas faqe, ku të shfaqen para syve beteja tё rёndёsishme luftarake, qё kanё shkrirё fise e shtete e kanё krijuar perandori tё mёdha, si atё tё Romёs, Persisё, Kinёs etj., tё shfaqen profetё, qё me predikimet e tyre kanё zbutur gjakrat dhe atavizmat njerëzore, filozofё e politikanё qё kanё krijuar e zbatuar sisteme tё ndryshme politike shtetёrore; shkencёtarё e zbulues, qё me anijet e tyre kanё rritur mjaftё mirёqenien njerёzore; “lundёrtarё” tё ajrit e tё tokёs, qё kanё zbuluar planete tё reja dhe “Botёn e Re” nё tokё; na shfaqen shkrimtarё, piktorёt e muzikantё, qё kanё ndikuar nё edukimin estetik tё ndjenjave njerëzore, dhe tё gjithё kёta kanё jetuar nё vende e kohё tё ndryshme, qё nga antikiteti e deri nё ditёt tona. Duke shpalosur jetёn dhe veprёn e pishtarёve mё tё mёdhenj tё historisё, pёr zgjidhjen e qindёshes sё parё tё figurave mё tё shquara tё historisё, autori ёshtё mbёshtetur nё sugjerimet e marra nga grupe komisionesh tё organizuara sipas fushave pёrkatёse, ndёrsa renditjen e tyre nё libёr nuk e ka bёrё sipas rendit kronologjik apo alfabetit, por sipas ndikimit tё sё cilёs figurё nё zhvilimin e historisё njerёzore. Pёr kёtё renditje, autori ka pasur vёshtirёsi tё shumta, por, me kulturёn dhe dokumentacionin qё zotëronte, Majkёll Harti ka arritur tё bёjё njё klasifikim tё besueshёm duke argumentuar shkencёrisht renditjen e çdo figure nё libёr”.

Po ai, Majkёll Hart, shkruan: “Vendimi pёr t’i dhёnё Muhamedit vendin e parё nё kёtё libёr, me personalitet mё tё shquar tё historisё, mund t’ju duket i papritur disa lexuesve: por ёshtё ky i vetmi njeri nё histori qё ka arritur suksese tё jashtёzakonshёm si nё zhvillimin e fesё sё tij ashtu dhe nё nivelin qytetar?”

Nga njё prejardhje e thjeshtё, Muhamedi arriti tё krijojё dhe tё pёrhapё njё nga fetё mё tё mёdha nё botё dhe tё bёhet njё nga udhёheqёsit politikё me efikasitet tё jashtёzakonshёm. Sot, 1380 vjetёve pas vdekjes, ende ёshtё shumё i fuqishёm ndikimi i veprimtarisё sё tij fetare.

Shumica e personaliteteve tё kёtij libri, kanё patur fatin tё lindin nё erёn e civilizimit, tё nacionaliteteve tё dukshme politike dhe me kulturё tё lartё. Ndёrsa Muhamedi, lindi nё vitin 571 nё Mekё, qytet nё Arabin Jugore – nё atё kohё njё rajon i prapambetur, larg gjithё qendrave tё tregёtisё, kulturёs dhe shkencёs. Nё moshёn gjashtё vjeçare mbeti jetim dhe u rrit nё njё mjedis tё thjeshtё. Sipas tё thёnave islamike, ai ishte i pa shkollё. Gjendja ekonomike e tij u pёrmirёsua, kur ai nё moshёn 25 vjeçare u martua me njё vejushё tё pasur. Nё moshёn 40 vjeçare, iu fanepёs sikur (me ndёrmjetёsin e Arkangel Gavrilit) kishte rёnё nё kontakt me Zotin (Allahun), i cili e kishte zgjedhur atё pёr tё pёrhapur fenё e vёrtetё. Rreth vitit 613 filloi ta predikojё atë nё njё rreth mё tё gjёrё e tё rekrutojё idhtarё tё tij. Pushtetarёt nё Mekё filluan ta shohin me sy tё keq. Duke ndier rrezikun, nё vitin 622 shkoi nё Medine, (qytet rreth 320 kilometra nё veri tё Mekёs), ku i afruan shёrbime tё rёndёsishme. Kёtu gjeti shumё idhtarё, qё e respektuan dhe e nderuan si zot absolut. Muhamedi kishte arritur tё bёhej udhёheqёsi i vёrtetё nё gjithё Arabin Jugore. Ai vdiq nё vitin 632”.

Ndёr 100 figurat mё tё shquara nё botё Muhamedi vlerësohet pari; i dyti vjen Isak Njutoni, 1642-1727; i treti Jezus Krishti, 6 p. e. s.; i katërti Buda, 563-483 p. e. s.; i pesti Konfuci, 551-479 p. e. s.; i gjashti Shёn Pavli, 4-64; i shtati Çaj Luni, lindur rreth vitit 105; i teti Johan Gutenberg, 1400-1468; i nёnti Kristofor Kolombi, 1451-1506; i dhjeti Albert Ajnshtain, 1879-1955;” e kёshtu me rradhё, personalitetet mё tё shquara nё histori nga Majkёll Hart, .

Këtu fillon islamizimi.

Volteri shprehet: Në një periudhë prej tre shekujsh, gjenialiteti i popullit arab, të cilin e vuri në lëvizje Muhamedi a.s. bëri përparim mahnitës dhe gjithë këtë e bëri nga vetëvetja. Sikur të mos ishte Çarles Martela. Franca do të bëhej krahinë myslimane. Sundimtari mysliman, Harun Reshid, e rigjallëroi dijen, ndërkaq bashkëkohësi i tij, Karli i Madh, i mbyti, në mënyrë mizore, 4600 saksone të robëruar, në bregun e lumit Aller. Qysh në shek. II sipas Hixhretit, arabët bëhen mësuesit e Europës në dije dhe arte. (Forumi Shqiptar, 10-10-2009). Frederik Niçe: Kultura e shkëlqyer e morëve (myslimanëve) në Spanjë, ishte më afër nesh dhe më e pëlqyeshmja … se ajo e Romës dhe e Greqisë …

Forcat myslimane, avancuan në Europën perëndimore, nën komandën e Abd-ar-Rahman, guvernatori i Kordovës.

Le ti referohemi Dr. Hans Koeçler, Profesor, përgjegjës i departamentit te filozofisë në Universitetin e Inbruck-ut, Austri: “Nga perspektiva universale e historisë së qytetërimeve, Evropa shfaq një pabarazi të veçantë… Ndikimi i mendimit evropian në botën myslimane daton në fillim të shek 19 … Kontakti i Evropës me qytetërimin islam, i mundësoi asaj zhvillimin e aftësive në të gjitha fushat shkencore dhe të dijes, veçanërisht në filozofi, mjekësi, astronomi, kimi, dhe matematikë. Një nga arritjet më të mëdha të dijetarëve myslimanë në mesjetë është ruajtja e thesareve të shkencës dhe të filozofisë së lashtë për brezat e ardhshëm. Dijetarët e krishterë u njohën me konceptet e metafizikës aristoteliane nga filozofët arabë në Spanjë … Filozofi arabe Ibn Rushd, i lindur në Kordovë në vitin 1126 e. j., u shtroi ndikimin më të madh me anë të komentit të tij mbi Aristotelin. Shkollat arabe (universitetet) në Kordovë, Sevilje, Valencia dhe Toledo tërhoqën një numër të madh dijetarësh të krishterë dhe mendimtarët më të mëdhenj të krishterë të asaj kohe, si Magnus, Roger Bacon, Thomas Akuinas, Ulliami i Oçam, Geberti i Aurillac, që më vonë u bë Papa Silver i II, etj. Në Toledo, në vitin 1130 e. j. U krijua Biblioteka e madhe e Evropës, u themelua një shkollë përkthimi, që tërhoqi studentë e studiues nga e gjithë Evropa … Përvoja mjekësore e dijetarit të famshëm , Ibn Sina (Avicenna), “Al-Kanu” (canon medicinae), u mësua në të gjitha fakultetet e mjekësisë kryesore Evropiane.

Pa hyrë në detaje të mëtejshme, mund të deklarojmë me të drejtë se qytetërimi islam që lulëzoi në jug të Evropës deri në fund të shek. të 12, me arritjet e tij, e tejkaloi kontributin e mëparshëm të Perandorisë Romake për zhvillimin e qytetërimit, zgjoi Evropën nga “gjumi dogmatik”, … si rrjedhim, përgatiti një rilindje evropiane të hershme.(Dr. H. Koeçler, “Marrëdhëniet mes islamit…”, 21-8-09, E. Y.). Prof Thanasi deklaron se “sot, midis shqiptareve, nuk përbën mburrje të qenit mysliman”, ai zbret në nivelin e ujërave ku noton Ben Blushi dhe kësisoj del në shtegun që intereson shovinizmit grek dhe kishës shoviniste greke. Prof. Thanasi, del në përfundim se shqiptarët myslimanë duhet të braktisin fenë islame dhe të përqafojnë krishterimin. Por në radhët e botës së krishtere perëndimore, po vërehet një dukuri e re, krejtësisht e kundërt me dëshirën e Prof. Thanasit: banoret e krishterë të vendeve perëndimore po braktisin fenë e tyre të krishterë dhe përqafojnë islamin. Le tu referohemi fakteve direkte dhe aspak ngushëlluese për Thanasin. Gjatë këtyre viteve të fundit, 40 mijë banorë belgjianë kane përqafuar fenë islame. Dhe arsyeja kryesore e konvertimit të tyre në fenë islame, është pastërtia morale e jetës së njeriut. (Përhapja e Islamit në Evrope”, 11-8-o9, E. Y.)

Këto kohët e fundit Agjensia Franceze e Lajmeve (AFP) njofton se në Francë Islami po përhapet me shpejtësi të madhe. Kjo agjensi thekson se 30.000 deri në 50.000 francezë të strukturave të ndryshme të besimeve pranuan fenë islame… Kisha katolike po shqetësohet për shkak të numërit të madh të besimtarëve të rinj myslimanë.

`“Revista Katolike”, publikoi një studim të gjithanshëm rreth këtij subjekti dhe vuri në dukje se besimtarët e rinj islamë dallojnë nga të konvertuarit e mëhershëm, kur pranonin fenë islame vetëm ushtarakët që jetonin në Afrikë, në kohë të kolonializmit francez, përveç ushtarëve dhe oficerëve fenë islame e kishte pranuar edhe gjenerali Minean, pas ekspeditës së Napolonit, në fillim te shek. XIX.

Besimtarët e rinj myslimanë, janë intelektualë të shquar perëndimorë, të cilët kanë studiuar Kur’anin dhe filozofin islame. Ndër ta duhet përmendur i njohuri Roger Garoudy filozof, Miçel Çokioutz artist, Maurice Begard specialist. Në fenë Islame besimtarët e rinj franceze gjetën paqen që u mungonte në katolicizëm. Gjendet një libër me titull “Islami dhe Napoloni”, në këtë libër bëhet fjalë për kalimin e tij në fenë islame. Libri është botuar në vitin 1914 në gjuhën franceze. Ndërsa ribotimi i tij u bë në vitin 1999, në gjuhën angleze. Napoloni kishte përqafuar islamin në vitin 1798. (Sh. Voca 15-11 08, E. Y.).

Deri para dy vjetësh në Gjermani, më shumë se 100.000 gjermanë janë konvertuar në myslimane. (marrë nga interneti, 6 gusht 2008, E. Y.)

Të dhëna interesante jepen për përhapjen e fesë islame edhe në Britani. Nëse atje në vitin 1963 kishte vetëm 13 xhami, për momentin atje janë 600 xhami dhe 1400 organizata islame, në tërë vendin. Në një intervistë me sekretarin e shtetit të Britanisë, Xheki Smith, bëri një vrojtim interesant në lidhje me përhapjen në Britani. Sipas saj, rreth 50.000 britanikë hyjnë në islam çdo vit dhe prej vitit 2001 ne islam kanë hyrë 400.000 britanikë. Sipas një raporti me qindra xhami po ndërtohen në perëndim … Islami afron një strukturë familjare, shoqërore dhe kulturore të orientuar drejt vlerave. Tani Islami ështё feja e dytë në Britani me një numër rreth 2.000.000, ose 3% të popullsisë. Në Angli 40% e myslimanëve jetojnë në Londër. (Islami si feja e zgjedhur në Britani. Marrë nga interneti. 29 shtator 2008, E. Y.).

Mendoj se duhet ndalur pak në rastin e gazetares angleze Yvonne Ridley që përqafoi fenë islame. Ajo thotë: “Megjithë kundërshtimin e madh të familjes sime që është e krishterë, unë përqafova fenë e pastër islame. Është interesante të dini se një ditë e pyeta vëllanë tim: çfarë mendon ti, prej ku e ka burimin hz. Isai a.s.? Ai u ndal dhe mendoi për disa momente dhe pas debatit që u zhvillua mes nesh, ai për herë të parë e pranoi se Islami, Krishterimi dhe Jehudizmi, kanë të gjithë një burim të përbashkët.” Në lidhje me pikëpamjen e fesë islame ndaj femrës, Yvonne Ridley, thotë: ” Kur studiova Kur’anin famëlartë, më mahniti fakti se si Kur’ani i ka kushtuar rëndësi pozitës dhe rolit të femrës dhe ky libër qiellor, jo vetëm që nuk e ka shtypur dhe dënuar femrën, por ai ka folur për barazinë midis femrës dhe mashkullit, nga aspekti i vlerave, humanizmit dhe fitimit të dijes dhe shkencës.” Yvone Ridley është e mendimit se njohja me fenë islame i ka ndryshuar asaj edhe botën e marrëdhënieve shoqërore. Ajo shton: ” Me kalimin e kohës dhe me shtimin e njohurive të mia mbi fenë islame, për mua u bë edhe më e qartë vërtetësia e kësaj feje. Gjatë kohës së studimeve mbi islamin, u njoha nga afër me grupe të ndryshme islame dhe u ndikova nga unionet e femrave myslimane. Këto grupe ishin shumë aktive, vigjilente, poseduese të teorive të ndryshme dhe shumë të zgjuara përballë çështjeve të ndryshme politike në sferën ndërkombëtare”. Yvonne Ridley është e mendimit se një femër myslimane nuk lejon që të trajtohet si një mall i pavlerë dhe thotë: “Në perëndim, një femër e mbuluar kërkon që me plot dëshirë të bëjë të qartë identitetin e saj të vërtetë dhe t’u bëjë me dije të tjerëve se unë jam një myslimane, me mua duhet të silleni si me një njeri, në punë mos më ofroni alkool, respektoni kufijtë dhe me mua flisni me seriozitet .Femra myslimane dëshiron paqe, siguri dhe forcimin e familjes dhe të shoqërisë“. (Citohet sipas: “Bota e re e një gazetareje angleze”. Marrë nga interneti. 28 qershor 2008, E. Y.).

Mendohet se në Spanjë sot ka rreth një milion myslimanë, shumica e të cilëve janë emigrantë nga Afrika Veriore dhe Perëndimore, më pak nga Lindja e Mesme. Prej tyre janë rreth 50 000 myslimanë spanjollë, të cilët e kanë pranuar islamin gjatë 30 viteve te fundit (Citohet sipas: “Islami në Spanjë”. “Glas Islama”, nr. 107/2005, Novi Pazar, f. 8-9. Marrë nga interneti. 07 shkurt 2007).

Tani le të shikojmë se çfarë thuhet për përhapjen e fesë islame në Rusi. Për këtë qëllim, dëshiroj t’i referohem një artikulli të gazetarit Xhejms (James) Hill, të botuar në gazetën The New York Times në vitin 1995: Që prej rënies së Bashkimit Sovjetik, 14 vjet më parë, islami është rritur dukshëm. Kjo ka shfaqur shqetësim të madh, sidomos tek disa rusë sllavë, që i frikësohen jo vetëm islamit ekstremist, por edhe asaj, se një ditë Rusia mund të bëhet një shtet me shumicën e popullatës myslimane.

Kështu, nëse rreziku dhe realiteti i konfliktit ekziston, është gjithashtu e vërtetë se në shumë vende, kultura myslimane dhe ajo e krishterë, paqësisht adoptojnë njëra-tjetrën. Islami, në atë që do të bëhej Perandori Ruse, është përhapur në shkullin X, 66 vjet para krishterimit, – thotë Ravil Gainutdin, zyrtar i Këshillit të Myftinisë në Rusi. “Islami është religjion i popujve vendas në Rusi dhe traditë religjioze e këti vendi”, – tha ai. Mjaftë rusë theksojnё se krishterimi propagandon bindjen, e mos rezistencën ndaj së keqes. “Kur të qëllojnë në njërën faqe, kthe faqen tjetër – (E. Y.), kurse feja islame propagandon kundërshtim, rezistencë, mos bindje ndaj së keqes, ndaj dhunës”. (Internet 21 -10- 2003, E. Y.).

Numri i myslimanëve në Rusi, sot mendohet se është diku ndërmjet 14 dhe 23 milionë, së paku 16% e popullsisë së përgjithshme. Ata janë popull shumicë në jug të Rusisë, Tataristan, Bashkiristan, përreth lumit Vollga, por realisht edhe në çdo qytet. Sot për rreth Moskës jetojnë një milion myslimane, ndërsa gjatë periudhës janar- dhjetor 2004, 20.000 qytetarë rus janë konvertuar në myslimanë.

Në vitin 2000 në SHBA numëroheshin 2 milion myslimanë.

Josip Broz Tito deklaroi para se te vdiste: “Unë i besoj Allahut, Pejgamberit të tij dhe ahiretit (botës tjetër). (Shefki Sh. Voca, 15 – 2008, E. Y.).

“S’ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhamedi është i dërguari i Tij”. Këtë frazë Allison Poole e thotë 3 herë në gjuhën arabe dhe pastaj 3 herë në gjuhën angleze, dhe ceremonia e konvertimit të saj u kompletua.

Në vitin 1973 popullsia myslimane në botë arrinte në 500 milionë. Tani ajo ka arritur në 1.5 miliardë. Një histori e vitit 2004 në NTV New, e titulluar “Islami është religjioni që përhapet më së shpejti në Evropë”.

Bernard Show shprehet:, “Gjithënjë kam çmuar lartë besimin e Muhamedit, thjesht për shkak të vitalitetit të tij të jashtëzakonshëm. Kam parashikuar se besimi i Muhamedit a.s. do të jetë i pranueshëm për Evropën e nesërme, ashtu siç ka filluar të bëhet i pranueshëm për Evropën e sotme”.

Gëte e cilëson: “Njeri i shkëlqyer, dritë e Zotit, u përpoq që, atë dritë, ta përhate në botë, por bota u ngrit kundër tij. Detyrohet të bëjë kompromis, gjersa të vinte çasti që të influenconte tek ata. Në histori, kërkova shembullin e një njeriu të shkëlqyer, atë e gjeta te pejgamberi arab”.

Lamartini, Njëri nga poetët më të mëdhenj të Francës, për madhështinë e Muhamedit a.s. në “Historia de la Turqiue” shkruan: “… Muhamedi ishte përmbysës i zotave të rreme me shpatë, vendosës i idesë me fjalë, filozof, orator, mësues, ligjvënës, luftëtar që luftoi për idetë e tij, përtëritës i besimit racional dhe adhurimit pa fotografi, themelues i 20 perandorive tokësore dhe i një perandorie shpirtërore. Ky është Muhamedi a.s. Duke marrë parasysh të gjitha kriteret, me të cilat mund të matet madhështia njerëzore, me të drejtë pyesim:

A egzistion njeri më i madh se ai?”,

Leon Nikollajeviç Tolstoi, shkrimtar i madh rus, në traktatin “Pejgamberi urtiplotë Muhamed”, veç të tjerash thotë : “Nuk ka dyshim, se pejgamberi Muhamed, është njëri ndër reformatorët më të mëdhenj të njerëzimit …”. (Eshref Ymeri).

Volteri: “Nipi i Abdul Mutalibit, Muhamedi a.s. i cili më vonë do t’ia ndërroi fenë pjesës më të bukur dhe më të madhe të botës, që në moshë 40 vjeçare, mbarti shpatën në luftë përgjatë kufirit sirian. Ishte i ditur dhe modest, poet, astronom, reformoi kalendarin e arabëve, qe ligjvënës dhe mjek…” (Eshref Ymeri)

Napoleon Bonaparti: Musai (Moisiu), ia ka shpallur fenё e Zotit popullit të vet, Isa (Jezusi) botës romake, kurse Muhamedi a.s, tërë botës. Arabia ishte vend pagan. Gjashtë shekuj pas Isait, Muhamedi e njohu botën me besimin në një Zot të vetëm, që është Zoti i Ibrahimit, i Musait dhe i Isait. Arianët dhe sektarët e tjerë, e çoroditën botën me diskutime për trinitetin: Atin, birin dhe shpirtin e shenjtë. Ndërkaq, Muhamedi, shpalli, se Zoti është Një, kurse triniteti imponon idenë e idhujtarisë”. (E. Y.).

Princi Otto Von Bismark, politikan dhe burrë i madh shteti, themeluesi i Gjermanisë, i cili njihet në popull si “Udhëheqës i hekurt”, thotë: “Muhamedi a.s, është personalitet i jashtëzakonshëm. Jo rastësisht, Zoti nuk nxori ndonjë tjetër në skenën e ngjarjeve botërore. Muhamed, më vjen keq që s’isha bashkëkohës yt..” (marre nga interneti 18-6-2008, E. Y.).

Karl Jaspers tregon, se në vitin 1952 Ajnshtajni ka shkruar: “Kur llogaris dhe kur shoh insektin e vogël që ka zbritur në fletën time, atëherë unë ndiej diçka se – Allahu është i madh dhe ne jemi pika të dobëta në gjithë lavdinë tonë shkencore”. (Internet 30 maj 2010, E. Y.).

“… Bota e krishtere perëndimore krijoi në krejt fushat e jetës, në art, kulturë, shkencë – dhe në sferën e standardit të jetesës. Ajo shënoi arritje të papara ndonjë herë në historinë e njerëzimit. Por, me kalimin e dhjetëvjeçarëve, në gjirin e botës së krishtere perëndimore erdhën dhe u kristalizuan ca nga ca edhe ca antivlera, si alkoolizmi, droga, homoseksualizmi dhe prostitucioni… Këto antivlera kanë krijuar tronditje në gjirin e saj dhe kanë bërë që shumë besimtarë të krishterë t’i kthejnë sytë nga një tjetër doktrinë fetare, siç është feja Islame për të cilën janë krejtësisht të huaja antivlerat e lartpërmendura…Por ajo që i ka dëmtuar me rendë moralin e krishterimit perëndimor, është pedofilia në mes armatës së priftërinjve të kishës katolike…Ajo ka bërë që shumë besimtarë, madje intelektualë të shquar, ta braktisin doktrinën e krishtere dhe të përqafojnë doktrinën islame. Pedofilia është një njollë e rëndë në historinë e kësaj feje, e cila në trashëgiminë e vet i ka të regjistruara edhe krimet kundër myslimanëve në periudhën e mesjetës në Spanjë, krimet e periudhës së inkuizicionit, (të drejtuar nga Ignat (Injac) Lajola (1520-1590, shen. imi),

Krimet e Kryqëzatave dhe krimet e Natës së Shën Bartolemut kundër besimtarëve të krishterë në France etj, janë njollë e zezë në historinë e botës së krishtere… kundër 8000 myslimanëve në Srebenicë … Bishat e Beogradit i pushkatuan dhe i varrosën me buldozerë. Ndërsa bota e krishtere perëndimore luajti një rol soditës para atyre krimeve të rënda. Sipas një fjale të urtë, sehirxhiu është më i rrezikshëm se krimineli.

Prof. Thanasi, kujdes për grigjën e krishtere që po e rrallon pak e nga pak “Ujku mysliman”!…

Karl Kings (Çarles Kingsley), dijetar anglez, Thoshte: “… e përdorim Biblën shumë më tepër si një udhëzues teknik të posaçëm për psaltet, si një dozë opiumi për të përmbajtur kafshët e durueshme të ngarkesës ndërsa janë të mbingarkuara, më tepër si një udhëzues për të mbajtur të varfërit në gjendje të mirë”. (Citohet sipas: “Religjioni si opium dhe opiumi si religjion”. (Marrë nga internet. 15 shkurt 2010, E. Y. )

“Mund të thuhet pa droje se “Drejtuesit e krishtërimit nuk janë pa faj, bile, por ta shikojmë me kujdes, janë përgjegjësit kryesorë të reduktimit të krishtërimit në botë. Vetë Krishti ka thënë se “do të jene njerëzit e mi që do ta prishin fenë time”. (Citohet sipas: “Përhapja e Islamizmit në botë”. Marrë nga interneti. 7 maj 2008, E. Y.).

Një gazetar Italian shkruan: “Dikush dëshiron ta anulojë, ta ofendojë, ta prishë një qytetërim mijëvjeçarë që i është përhapur në shtëpinë dhe në jetën tonë, me historinë e pistë të pedofilisë?”. (citohet sipas: “Kundër Papës dështoi nazizmi, kurse tani po e provojnë me pedofilinë”. internet, 29 mars 2010, E. Y.).

Referenca kryesore vjen nga artikulli i Prof. Dr. Eshref Ymeri “Kujdes grigjën e krishtere, profesor!”

Rasim Bebo, Addison Çikago Shkurt 2014.

Mësues shkodranë në Vlorë,miqësia e tyre me Kryetarin e Bashkisë, poetin e mirënjohur, Z.Ali Asllani

March 7, 2014 by dgreca

Nga Pertefe Leka/Kur Ministri i Arsimit Dr.Prof.Mirash Ivanaj po zbatonte reformën arsimore,.programi bazohej në luftën kundër padijes dhe plogështisë intelektuale,dhe në luftën që pengonte lirinë e mendimit dhe kërkimin shkencor.Kontradikta, që lindi ndërmjet kërkesave pedagogjike dhe aftësive konkrete të kuadrove kërkonte spastrimin e shkollës nga të paaftit dhe të papërkushtuarit duke futur ligjin e kategorizimit përmes testimit. Në Vlorë ka pasur shumë mësues të ardhur nga Shkodra, të përzgjedhur nga ministria e arsimit si mësues me experience te mire për ta bërë shkollën sa me funksionale me programet bashkëkohore.Vlorës nuk i mungonin mësuesit e aftë por reforma arsimore përfshiu të gjitha rrethet e Shqipërisë për të këmbyer metodat më të mira të mësimdhënies.

Edhe para reformës arsimore, një gjurmë të pashlyeshme në Vlorë dhe në historinë e arsimit kombëtar ka lënë mësuesi i nderuar shkodranë Kolë Kamsi, i cili qe një shembull i përkryer për mësuesit e tjerë që erdhën pas tij.Në vitet 1930, në Shkollën Tregtare të Vlorës ishte mësues edhe Ernest Koliqi, të cilin e përmend me krenari,i madhi Petro Marko, si mësuesin e tij të nderuar.

Në një foto të marrun nga fototeka e familjes së Jahja Domnorit,e vitit 1935, paraqitet një grup mësuesish, shumica e tyre janë nga Shkodra. Mbrapa kësaj fotografie janë shkruar emrat e personave, që për kënaqësi të trashëgimtarëve të këtyre familjeve ,pasi është një foto 80-vjecare,janë shënuar këto emra:Nga e djathta në të majtë,dominon familja Beltoja nga Shkodra,dy bashkëshortët Cuku e Zina Beltoja,Neta, vajza e tyre studente ne Tiranë dhe dy djemtë,ngjitur me to është mësuesja Varvara Miho,me skufe të bardhe në kokë dhe Gjena me Jakun.Në qendër të fotos është drejtori i shkollës,Jahja Domnori nga Shkodra ).

Historiku i kësaj fotoje është i thjeshtë:Ky grup mësuesish pasi kanë festuar së bashku ditën e Pashkës katolike,në familjen Beltoja, kanë dalë së bashku me përcjellë për në Tiranë, Neten(vajzën e tyre ), e cila vazhdonte shkollën në Institutin “Nëna Mbretëreshë”. Është një foto mbresëlënëse, personat në fjalë, i përkisnin të tri feve dhe moshave të ndryshme. Vlorës nuk i mungonin pamjet mahnitëse,as institucionet fetare,apo qendra të trashëgimisë kulturore, që të pozonin para tyre,por ato zgjodhën të faleshin përpara Tempullit të Pavarësisë.

Pasi kishin celebruar me shumë mirëkuptim një festë fetare katolike,paçka se disave prej tyre nuk u përkiste ai religjion.kishin dalur së bashku të shoqëronin mësuesen e ardhshme, Neten, e cila së shpejti do te ishte kolegia e tyre.

Ata i bashkoi një ndjenjë e pastër, pa dallim veri a jug, feje apo moshe, ishte dëshira për të transmetuar një mesazh:Të gatshëm për t’i shërbyer Atdheut në çdo skaj..

Në mes të grupit bie në sy mësuesi,Jahja Domnori, i emëruar drejtor i shkollës, në Lagjen Zogu i parë,Vlorë.

Ministri i Aresimit, Prof.Mirash Ivanaj,i kishte bërë thirrje ish studentit të tij,në Gjimnazin e Shkodrës, të shkonte atje pasi kishte larguar disa mësues të padisiplinuar.(jo vlonjatë) Ministri i njihte mirë aftësitë pedagogjike dhe organizative të ish nxënësit tij, kur Ivanaj ishte mësues dhe drejtor i atij gjimnazi.

Nga ditari i mësuesit J.Domnori mësojme se e kishte marrë në dorëzim shkollën, në skelë të Vlorës, me 80 nxënës,E kishte filluar punën vetëm me një mësuese, Varvara Miho,një zonjë shumë e nderuar. Shkolla kishte shumë nevoja, por mbi të gjitha duhet të përfshiheshin edhe femijët e portit që nuk kishin frekuentuar asnjëherë në shkollë.

Me një punë këmbëngulëse,drejtori i emëuar, arriti të regjistrojë shumë nxënës që punonin ose endeshin në port.Ai arriti ta trefishojë numrin e nxënësve.

Duke pasë një kontigjent nxënësish të vështirë,drejtori i kërkonte vazhdimisht Ministrit t’i dërgonte mësues,”dorë e fortë”,veçanërisht burra, por ministri kishte besim te kuadrot që kishte emëruar atje,prandaj i shkruante- po të dërgoj mësuese të afta- .

Kështu u rrit personeli mësimor me mësueset,Razije Kallulli (Nëna e Adriatik Kallullit),Ifet Asllani(vajza e Ali Asllanit), Hava Xhaferi,të cilat punuan me përkushtim dhe krijuan me drejtorin e shkollës një kolektiv shumë kompakt dhe serioz.

Në mes të kolektivit përmendet edhe Kadriu nga Dukati i cili bënte punën e higjenistit në shkollë.

Drejtori i shkollës shkruan për te se ai na ndihmonte në kontrollin e pastërtisë se çdo nxënësi, para se të futeshin në mësim.

Për këte,drejtori, kishte blerë peshqire,sapun dhe një fuçi të cilën Kadriu e mbante me ujë të ngrohtë, per t’u larë kokat e nxënësve që vinin të papastër.Ndërsa,për nxënësit që kishin nevojë më shumë kishte blerë makinë qethëse të cilën e bënte vetë drejtori dhe pastaj e mësoi edhe Kadriu.

Ai e bënte punën me shumë përkushtim dhe ishte bërë pjesë e pandarë e trupit mësimor. Drejtori i shkollës shkruante me shumë respekt për Kadriun sa nuk e dallonte nga mësueset e tjera. Mirëkuptimi në kolektiv,me mësuese të përgatitura dhe organizimi me një disiplinë shembullore bëri që shkolla të dali shumë shpejt nga prapambetja.

Për t’i angazhuar nxënësit me punë,drejtori, kishte,krijuar kopshtin e shkollës ku fëmijët praktikonin,mësimet e tyre.po ashtu edhe një biblotekë modeste. Botimet e metodistit,Kolë Kamsi, “Mësime përmbi natyrën”dhe “Lulet e mendimit”(1919),ishin present në përgatitjen e mësuesve,për të ofruar dijet nxënësve me natyrën.

Në ditarin e drejtorit theksohet se në shkollë kishte shumë femijë të familjeve ebrej.Ata sapo mbaronin mësimin shkonin në pikat e shitjes, ku i kishin caktuar prindërit.Një praktikë që i stimulonte fëmijët e tyre akoma më shumë për mësim dhe fitim,që t’i dinin më mirë vlerat e shkollës e për ta përballuar me shpenzimet e tyre.

Interesante ishte ,njohja e drejtorit të shkollës me Kryetarin e Bashkisë, Z.Ali Asllani.Për ate flet me një konsideratë të admirueshme,jo vetem në sjelljen e tij prej diplomati,por edhe në sjelljen e tij,si njeri i thjeshtë i punës,organizator që kontrollonte në terren detyrat e ngarkuara prej tij,si Kryetar Bashkie.

Një ditë, Kryetari i Bashkisë,Z.Ali, po shkonte të verifikonte,një punë që ua kishte ngarkuar punonjësve të tij. Kur po kthehesh, afër shkollës dëgjoi shumë fëmijë, që flisnin me një dialekt tjetër.U ndal të takonte drejtorin e shkollës të cilin e vlerësonte shumë për punën cilësore që kishte bërë në ate shkollë.Në bisedë e sipër e plot humor i tha:- Z.Jaho të përgëzoj për të gjitha punët e mira, por si është e mundur që fëmijët flasin në dialektin tuaj.-

Drejtori në bisedë e sipër i ishte pergjegjur.-Në kopshtore është mësuese Zina Beltoja,ajo flet një shkodranishte të pastër, ndërsa unë jam lidhur shumë me femijët e portit për t’i tërhequr sa më shumë pas shkollës,kështu që fëmijët së bashku me mësimet kanë pëlqyer edhe dialektin e Shkodrës, janë fëmijë shqiptarësh,Zoti Ali,kjo tregon se dialektet kapërcehen lehtë.

Drejtori në vazhdim të bisedës i kishte thënë: edhe ju, Zoti Ali, e keni pëlqyer shumë, kur unë shqiptoj në dialektin tim, Vlona për Vlora sepse, siç jeni shprehur ju,në Vlonë, vlon shpirti i vlonjatit. Dhe plot dashamirësi, Drejtori i kishte thënë: edhe unë Z.Ali,ta kam mësuar përmendsh “Hanko Hallen” në toskërishten tuaj të bukur.Kështu e gjithë biseda kishte kaluar me humor pozitv.

Drejtori,J.Domnori komunikonte shumë mirë me Kryetarin e Bashkisë jo vetem për probleme pune por edhe në diskutime të ndryshme për kulturen botërore.Te dy njihnin gjuhët orientale,dhe shpesh ndaleshin në poetët Persianë, Saadi e Rumi,Kajami,Avicena por edhe në kulturën përendimore. Të dy e kishin për zemër Gëten. Drejtori shkruante: “Z.Ali Asllani si në bisedë edhe në poezi kishte një humor të hollë,çfarë kishte në shpirt ja pasqyronte shprehja e fytyrës,të cilën e përcillte me një buzëqeshje të ëmbël.Por kur shpërthente në poezitë e tij kundër padrejtësive ishte i rreptë dhe shpesh më kujtonte Fishten tonë të shtrenjtë”

Si në zyrë ashtu e dhe në shtëpi kishte një sjellje dhe një etikë që rrallë mund ta gjeje te intelektualët e kohës. Kur Z.Ali bashkë me Zonjën e tij, më ftonin në shtëpi, më bënin një pritje shumë të ngrohtë dhe të kulturuar.

Ishte interesante se në marrëdheniet me njerëzit ishte shumë i thjeshtë, por kur i shkonin ne zyrë i donte njerëzit me një paraqitje dinjitoze dhe me një veshje të rregullt sepse siç thoshte vetë, respektojnë institucionin”

Inisiativen e drejtorit, për të hapur kurset kundër analfabetizmit për vajza dhe gra Kryetari i Bashkisë e përshendeti me entuziazëm. Ishte shumë përparimtar,shumë modern, emancipimin e gruas shqiptare e shihte me përparësi.,dhe këte e kishte shumë të qartë se këte zhvillim mund ta bënte vetem shkolla.

Në afishen e shpallur në shkollë shkruar në dialektin verior nga drejtori i shkollës shkruhej:

”Zoja e zojusha – Çdo punë para se m’ba duhet me ditë se si bahet, për me ditë asht nevoja që të mësohet .Prandaj çdo nanë apo vajzë e rritshme do të mundohet të mësojë sa të jetë e mundur.Pra, për me zhdukë analfabetizmin e kësaj lagje ç’me sod asht cilë nji kurs për femna .Për këtë punë janë ngarkue dy mësueset: Zoja Hafa Xhafa e Zojusha Ifet Asllani ,për të mësue çupat e rritshme e grat që s’kanë pasë fatin me mësue në shkollë.Prandaj ata që dishrojnë le të merren vesht me to e t’urdhnojnë ditën e enjte pas drake. Me kaq ju falnderojmë nga zemra me gjithë personelin t’im,që keni pasë mirësin me urdhnue.”(Jahja Domnori 1935)

Mbështetja që na dha Z.Ali, për ndryshimet progresive në edukimin arsimor,ishte ndihma me e madhe që i bëhej shkollës sonë.Ishte fat i madh për mua,që nepërmjet Z.Ali dhe Kadriut nga Dukati njoha Labin bujar,trim e patriot.(shkruan Jahja Domnori)

Kështu, reforma arsimore,bëri një mobilizim të përgjithshem duke i korrur shpejt frytet e punës.Nuk ishte thjeshtë një dukuri e re për arsimin por ishte një thirrje për të punuar se bashku,në çdo skaj të vendit aty ku ishte e nevojshme; pa dallim krahine, feje, e ideje ne dobi të popullit dhe të Atdheut.Ky ishte orientimi i Ministrit të Arsimi, M.Ivanaj për Shkollën e Shtetit ose shkollën e lirë të cilën e shikonte si shkollë të Atdheut. “Shkollë të mendimit të lirë e të përparimit.Shkollën për djelmërinë e tri besimeve,për të forcue ate bashkim që vetë zoti na e ka dhanë me nje gjak,me nje gjuhë ,me nje interes,megjithëse me tre besime të ndryshme.”