• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2014

FRYMA E DASHURISE NE MOZAIK

May 13, 2014 by dgreca

Nga Vjollca Tiku Pasku/
Një gamë emocionesh purpuritëse të përshkojnë shpirtin kur lexon ‘’Mozaik ndjenjash’shkruar nga Klubi i letrarëve “Mësonjtorja Dertliu”.Lëkura ajrore e imazheve bëhet flutur dhe të udhëheq në botën e dashurisë ku hapin portat e kontekstualizuara me origjinalitetin e secilit krijues.Libri hapet me poezitë e kolosëve të penës shqiptare, ku ofrojnë për të pirë nektar kënaqësie nga oazi i frymëzimit, dhe vazhdon me rrezet e zemrave të brishta rinore.Dashuri,kjo fjalë, ky art i ndjerë dhe i shkruar në qindra shekujt,shtrihet si një horizont që ngjyroset me një pikë të kuqe nga çdo zemër, tërheq gjithë vatrën e ngrohtë të diellit nga qielli i kaltër, gjithë kuqëlimin e yjeve në netët e ëndrrave.Kjo ëndërr, e përjetuar, e puthur, valëzohet si qielli në sytë njerëzorë dhe herë qesh e herë qan…
Dhe pyetja :ç’je ti ?
Rrjetë mbi botë ti qëndis me gishtërinjth te fildishtë,
Duarar vështrimthe qëndis magjifshehur,
të brishtë Kraharor, frikëzhveshur endesh larg,
në pakohesi Vajzë-zanë-perëndi gjurmë-diell,
valle c’je ti?! :ç’je ti ?
Një pyetje e vjetër në pakohësi që endet botës sonë, kozmosit e gjithë universit.Ç’je ti?..Gjurma e diellit kur puth tokën? ..apo zanat e malit mishëruar njeri?.. .Ç’je ti.. mos vallë zhveshja e ditës para diellit apo zhveshja e natës frikësuar para yjeve të saj. Një ndjenjë e ëmbël sa qielli dhe kripur sa oqeanet e tokës, e mbush botën tonë . Sa ngjyra të panjohura zbulojmë në të, sa efekte të fshehura, sa buzëqeshje të lumtura rendin pas saj:
Dashuri”
Perla ime e shndritshme…
Jeta dhe vdekja ime!
Është e habitshme sa energji më jep,
Ti, magnet i pamëshirshëm.
Sa do te pres për të puthur sytë që po zgjohen,
Krahët që shtriqen,
Flokët e shpupurisura me poezi spërkatur,
Thonjtë e holle e të lëmuar,
Gjinjtë e bardhe,
Kofshët përvëluese …
Lauresha ime, miremëngjes..
Origjinaliteti i një ëndrre mbështillet me imazhet dhe romantikën e amforës së shpirtit. .Një botë magjike e ngrohur me zjarrin e lumturisë dhe e rënkuar me ofshamat e kënaqesisë, ku gjithësekush përpiqet ta gjej…Pa këtë zjarr jeta është bosh, është një erë kërkimi, që ulurin në zbrazëti..në ftohtësinë e vetmisë.
Zemra ulëriu si e marrë
Të kërkoi në boshësi.
Oh, sa larg që ishe ti!
Larg ku shpirti e kërkon këtë dashuri, veshi i zemrës përgjon me përgjërim zhurmën e vogël të ndjenjës, por nuk e ndjen ..do ta zbulojë në sytë e verbër të diellit ,por nuk sheh dot.Psherëtima të pikëlluara treten motit të shpirtit.Eshtë tepër larg……. Por edhe atherë kur kjo ndjenjë është e gënjeshtërt,një iluzion, forca dhe llogjika ngrihen mbi muzgun e pikëllimit duke u shprehur;
E bindur në ndjenjën time tani;
Në dhembjen time trishtuar rri.
Grindem me naivitetin tim.
E bindur në ndjenjen time tani
E di, i humburi je ti… ..
Zhgënjimi në dashuri është si shuplaka e reve të zeza.Shpirti përbytet në vaj Tradhëtia një lug dhembjesh që bën në shpirt gropëza me pellgje lotësh, ku duhet kohë përt’i shëruar..deri sa të vijë paqja e një dite, dhe shpirti të shpaguhet njësoj…Vetëm atherë do të gjejë prehje.
Dikur, diku , ti do të përballesh,
Me tradhtinë e tradhtisë tënde.
Atëhere, me dhembje do te qesh une.
Në vajin dashuror të një kënge …
E megjithate kur ndjenja është e pastër dashuria është rjedha e lumenjve të emocioneve , është përqafimi i kaltërsisë së oqeanit, është drita që mban ndezuar botën e zemrës.Kjo ndjenjë e madhërishme nuk ka përkufizim, por ka me qindra titullime, përthith gjithë zemrat njerëzore.Mesazhet janë si zambakët e bardhë,që lëshojnë aromën zanore të një mësimi. Një vend të rëndësishëm zënë letrat e dashurisë. Duke u ndaluar tek tregimi “Unë isha fare e vogël” një mama snobiste ngul thikën e artë në trupin e vajzës së vet, që jeta të mos ketë dashuri , por vetëm mirëqënie materiale.Një mama egoiste ku mbytej në asfiksin e parasë.Poret e zemrës vajzërore u pastruan vetëm kur ajo me guxim thotë të vërtetën dhe ikën nga ambjenti i hipokrizisë së mamasë, dhe jeton me gjyshen për të akumuluar gjithë qetësinë e brendëshme shpirtërore..
Brenda botës ku jetojmë egziston vetëm një ndjenjë shpirtërore që pa bujë dhe pa elozhe ndërton një botë ku mbret,apo mbretëresh, skllav apo padron është vet shpirti jonë.Origjina e dashurisë është mbrujtur që me rrënjët e krijimit tonë,ndaj ndodh që ajo të shfaqet me shikimin e parë, duke fiksuar imazhin brenda kapakëve të syve, duke na bërë pelegrinë në yllin e parë të mëngjesit ,fragmentuar me copëza zërash, fjalësh , puthjesh.Kush i provon është në gjendjen magjike të shkaktuar nga ajo dhe sikur të vdesi , ka përjetuar gjithë lumturinë e kësaj jete.
Ca drurë pylli me furi,
I mblodhëm në të ftohtë,
një zjarr të madh dhe unë e ti,
të çmendur ndezëm sot.

Kur afshi dogji buzë e gushë,
u ngashëreve në dënesë.
tek urat shtyje përmbi prush,
“Tani-the- le te vdes!
Fryma e dashuruar shpërndahet në të gjithë ajrin duke përbërë ogzonin efrymarrjes. Fjalët “të dua” kanë tingullin e pafundësisë dhe krijojnë skena reale sikur të ishim pjesmarrës në të gjitha nuancat e ndjenjave që rjedhin nga dashuria.Efektet shpirtërore të kënaqësisë apo dhimbjes janë pasojë e emocioneve që përcjellin poezitë.Ky libër impresionon me larminë e syve dhe të ndjenjave eksluzive ku furnizon vizionin e gjuhës së artit. Nje falenderim i madh shkon edhe për sponsoren Merita Dertliu, që bëri të mundur daljen ne dritë të këtyre vibracioneve poetike, dhe na jep mundësine t’a kemi në shpirt gjithë frekuecën emocionale që lëshon libri..
Një falenderim i madh më rjedh nga zemra edhe për profesoren, poeten , shkrimtaren, redaktoren e disa librave Antoneta Priftaj që më dha kenaqesine jo vetem të leximit por edhe të shkruaj parathenien e librit” Mozaik ndjenjash”Elokuenca dhe finesa që përshkojnë vargjet ka padyshim edhe punesën e madhe të saj.Çdo poezi është përzgjedhur me kujdes. Kompozimi prej botëve të ndryshme shpirtërore shkruar nga zemrat rinore, luajnë tingujt e një universi të madh me epiqender dashurine. Dhe për të ndjerë melodinë e mrekullueshme të këtij universi mjafton të çelësh vetëm një dritare , atë, të një flete libri dhe e gjithë melodia do të tërheqi..I uroj nga zemra suksese të mëtejshme klubit të letrarëve “Mësonjëtorja Dertliu”dhe dritë vazhdimësie krijuesve të rinj.

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: fryma e dashurise, mozaik ndjenjash, Vjollca Pasku

TRE BREZA TE FLIJAR PER ATDHE

May 13, 2014 by dgreca

NGA REXHEP DEDUSHAJ/BROOKLYN/
Permbi fshatin Martinaj ne kanjonin e Sheut te Madh, gjendet nje vend qe quhet URA E DYSHIT .Meqe aty s’ka kurrfare ure ,cdo kalimtar pyet : Kush paska pase qene kyfar Dyshit qe se harrojne emrin e tij kurr??
Ne ceremonine e varrimit te deshmoreve te rene ne lufterate per mbrojtjen e Plave – Gucise gjate viteve 1879-1880 , ne janar te vitit 1880 ,Ali Pashe Gucia I permendi me pietet edhe DYSH GJERIN e BRAHIM CELEN e Martinajve.
Pra,Dysh Gjeri Hasangjekaj i barkut SEJDAJ , ra heroikisht ne mbrojtjen e Plaves e Gucise me rrethine dhe bashkimin e tyre me Nenen Shqiperi,pasi Fuqite e Medha Evropiane ia kishin dhuruar Malit te Zi ne Kongresin Famkeq te Berlinit.Dmth. Dyshi se bashku me 1000 deshmor te tjere ,ku ishin edhe kryetrimat Jakup Ferri e Cele Shabani u varrosen ato dite te acarita me shume nderime ne Rracine te Plaves…
Rrugen e babait – Dysh Gjerit ,Hasangjekaj e vazhdon me vendosmeri I biri I tij GJERO DYSHI.
Pas masakrave serbe te marsit te vitit 1919,mbi banorete e Plave – Gucise ,sic kemi cekur edhe me larte,3000 banor te kesaj krahine iken ne Shkoder e Malesi.Pra me ta ishin edhe pasardhesit e Dyshit.Komisioni nderkombetar ne Shkoder niset per te vazhduar caktimin e kufijeve te mbetur pezull ne vitin 1914,pas fillimit te Luftes se Pare boterore:
“ Ne muajin prill 1919 u mesua se Komandantet Italo –francez ne Shkoder ,caktuane njefar komisioni prej 10 oficeresh te perbashket dhe kerkuane disa shqiptar per kallauza ( per vezhgimin e kufirit te Shqiperise te caktuar ne vitin 1914 – R.D.)te cilet edhe u caktuane ,bile per krahinen e Rugoves ishin Keri I Sadri Bardhit dhe Sali Rama,kurse per Plaven me Guci ,Gjero Dyshi me Shaqir Mushin (…)
Kur komisioni mberriti ne veri ,ne Qafen e Diellit ,u ndalua prej autoroteteve Jugosllave .Ato I kerkuane komisionit italo-francez dorzimin e atyre shqiptareve qe ndodheshin me ta,me pretekstin se pandeheshin per kriminela ilegal dhe ne vend te Shqiptareve iu ofruane nga vet te shoqeroheshin me tej nga malazezet.Sic u mesua nga vete malazezet me pas ,as francezet e as italianet nuk paten ndonje kundershtim ndaj kerkesave dhe rane dakord t’I dorzonin shoqeruesit shqiptar.Megjithese nuk e dinin gjuhen italiane ose franceze .shqiptaret kuptuane se cka po sillej rrotull tyre,prandaj te kater u larguane disa hapa…
Edhe komisioni u largua ne drejtim te nje postkomande serbe aty afer.Ndermjet Serbeve roje dhe kater Shqiptareve filloi pushka qe zgjati per 2 a 3 ore.Se fundi Gjero Dyshi kishte mbetur plagosur mbi debore,kurse shoket e tij kishin mundur te largohen.Prej rojeve malazeze aty kjen vra 5 vetadhe plagose 5 te tjere.Gjero Dyshi I plagosun rende u zbrite prej rojeve malazeze ne Plave dhe u vendos ne xhamine e lagjes Rexhepagaj.Ketu populli I Plaves e pa me sy Gjero Dyshin te plagosun ,qe mizorishte rrihej prej xhandareve .Ai lebetitej dhe renkonte – xhandaret kinse do ti kerkonin llogari per veprimet e tija ,qe kish pase zhvillue kundra pushtetit jugosllav,e torturonin per te trembur popullin.
Viktima ,ndonese me shpirte ne dhembe ,rrihej ne xhami lakuriq prej xhandarve .Trimi vdiq nen tortura,kufoma iu expozua gjate dites ne shesh ,qe populli ta veshtronte .Askush nuk guxonte te fliste.
Ne mbemje kufoma e Gjero Dyshit u gropos.Gjero Dushi ishte nje patriot shqiptar I flakte ,nga katundi Martinaj I Plaves .Shpesh ka ndodhe nder aksione te cetave te armatosura kontra akupatoreve serbo-malazez dhe austro-hungareze.Aty edhe nje here desh t’I sherbej atdheut tue u ndodhun perkrah te nje komisioni evropianesh (…)Kuptonte se jeten e kish te sigurueme/Por ja ,doli e kunderta,evropianet e dorzuane te armiqte…” ( Shih lib.Elmaz B.Plava:”Plava e Gucia ne Levizjen Kombetare Shqiptare”- Tirane 1995 )
Koha me vehtire per Mrtinajte ishte koha e Diktatures Monarko-fashiste te Kragjorgjeviqeve 1929- 1941.
Pas masakrave te vitit 1919,dhe shpernguljes ne Shkoder ,gjysma e popullsise se ketij fshati mbeti te jetoi ne Shqiperine e cunguar,ku edhe sot ndodhen pasardhesit e tyre,ne Gurze .Ne shtepiate e tyre u vendosen kolonistet shkie.Kriminelet me ordinare te Mali te Zi,me detyre qe ti cfarosin Shqiptaret e atij fshati !!Ne qender te fshatit e ndertuane nje kishe pravosllave ( sllavo-ortodokse)dhe pran saj e vendosen stacionin e xhandarmerise fashiste serbe.
Ata i verane djemte me te mire te fshtit si;Avdi Keqin e vellezerit; Syle e Sadri Mehmetin te Hasangjekaj ,Hysen Balidemaj etj.
Ne kete situate kaqe te rrezikshme,Rame Tola Hasangjekaj ( edhe ky I barkut :Sejdaj)I afrohet hiererkise kishtare serbe – bene lidhje me popin shkja te instaluar aty dhe nepermes te tij I ven pak a shume nen kontrolle edhe xhandaret kriminel.
Sa me shume ashpersohej politika represive serbe,aqe me e madhe behej rezistenca e vendaseve.Shume fshatare te rrezikuar iken perseri ne Shqiperi.Atje u bashkuane me cetate kacake te udhehequra nga Haxhi e Smail Meta ,Smajl e Myftar Gali – te Prelvukaj .Iber Hysi Balidemaj,etj.
Ata u binin kryq e terthore maleve te Vizitorit,ua kositnin arate ne pike te veres kolonisteve serb.I vranin zollumqarete e paskrupull etj.Shume fshatar me tregonin se Haxhi Meta vet I dyti a treti ,me kosea e grabuja ne krah binte perskaj stacionit te xhandarmerise,u thonin “ akshamhajrolla” fshatereve ne Koder te Bajraktarajve dhe futeshin ne katund. Posa u shkonte fjala xhandareve ata merrnin turr ta digjnin fshatin por Rame Tola nepermes popit shkja I pasivizonte ,duke u premtuar se se shpejti do ti lidhe e do tua dorzoi lidhur kacakete!!
Duke e pare paefikasitetin e xhandarmerise ne lufte kunder kacakeve ,Novica Popoviqi ,nacallniku I Plaves I vuri ne levizje parate .Per nga 100.000 dinar filloi ti vriste kacaket neper Shqiperi!?Ne Shale e vrau kacakun me flete-Smajl Galin.Ne Bahcallak te Shkodres Rexhen e Vogel –Bekteshaj.ne Tropoje,Mulla Agan Kojen- “Azem Galicen e Plaves” –sic e quanin e keshtu me rradhe.
Keshtu pra,me tortura,me para e forma te tjera u zhduken djemte me te mire te “ Mimleqetit” – si e quanin pleqte ate krahine.Por edhe duke I falenderuar mencurise e gjeturise se vet fshatereve vendas mbijetuane disi dhe ia arriti 1941-ta.”Koha e Shqipnise”.
Gjate asaj kohe I biri I Gjero Dyshi ,ELEZ GJERI,kishte kaluar te jetonte ne rrethin e Pejes,per tu larguar sadopak nga syri perciells I krimineleve te Vasoviqit te cilet e njihnin mire se te kujes dere ishte.Nje dite takohet me nje cete okupatore gjermane qe donin tia merrnin kalin e ngarkuar me drithe dhe me ua cuar ushtareve te vet ne front.Meqe Elezi se leshon kalin asesesi e vrasin diku ne Vitomirice dhe e groposin pa iu dirur varri fare.
Uvera duke e lene nje djal –Gjero Hasangjakaj,qe ne vitet e 70-ta ishte nder arsimtarete me te mire te rrethit te Istogut ,per tu shperngulur me vone diku ne shtetet e perendimet.
Shkuane pra tri gjenerata pa shej pa nishan-do t’thonin pleqet.Por gjithesesi,dashurite e medha nuk vdesin kurre ne kujtesen njerzore.
Ne Martinaj ata nuk kane varre por e kane kujtesen ;URA E DYSHIT .
E une besoj per nje cast se aty gjinden edhe 3 shpirtera te tre njerzve djalepasedjalit :Dysh Elezit,Gjero Dyshit dhe i Elez Gjerit qe u flijuane per ato troje…( Me gjeresishte lixi lib.R.Dedushaj:” 100 Vjet Lufte “ )

Filed Under: Histori Tagged With: flijuar, per Atdhe, rexhep dedushaj, Tre breza

ARRESTOHEN 15 PERSONA QE SILLNIN SHQIPTARET NE AMERIKE

May 12, 2014 by dgreca

* Skema e trafikut ishte Tiranë – Maqedoni; nga Maqedonia në Bullgari, ku pajiseshin me dokumenta bullgare të rreme dhe më pas, dërgoheshin në Meksikë; nga Meksika, ata hynin në territorin e SHBA.
*Lista me 15 emrat e të arrestuarve, çonin shqiptarë në SHBA për 24 mijë €URO. U kapen pasi i kishin nise 50 persona/
TIRANË – Prokuroria e Krimeve të Rënda ka arrestuar sot 15 persona, ndërmjet tyre disa biznesmenë shqiptarë, të cilët dërgonin shqiptarë si emigrantë ilegalë në Shtetet e Bashkuara kundrejt pagesës 24 mijë euro për person.
Policia e Shtetit ka njoftuar se “operacioni pёr ndalimin e tyre ёshtё shtrirё njёkohёsisht nё 6 rrethe tё vendit, nё Tiranё, Kavajё, Shkodёr, Malёsi e Madhe, Durrёs dhe Elbasan dhe gjatё 24 orёve tё fundit ka ekzekutuar 10 urdhёra ndalimi nё Tiranё dhe 5 urdhёra ndalimi nё Shkodёr.
Të arrestuarit janë:
Pashko Jak Nilaj, vjeç 52, banues nё Kamicё, Malёsi e Madhe
Prel Maç Micaj, vjeç 60, banues nё Bajzё Malёsi e Madhe
Ali Bajram Metvelaj, vjeç 53, banues nё Koplik Malёsi e Madhe Shkodёr
Gjergj Nik Martinaj vjeç 49, banues nё Shkodёr
Filip Gjergj Kertunga, vjeç 55, banues nё Velipojё Shkodёr
Fatmir Zyhdi Bakalli, vjeç 53, banues nё Tiranё
Enver Karaj, vjeç 50, banues nё Shkozё Tiranё
Fatos (Dashnor) Osmen Fasko, vjeç 44, banues nё Fier
Nertil Axhem Pervizi, vjeç 40, banues nё Delogozhd, Strugё Maqedoni
Fatmir Rasim Flaga, vjeç 58, banues nё Tiranё
Nikoll Pal Kolaj vjeç 49, lindur nё Puke dhe banues nё Tiranё
Zaim Ferit Hysenbelliu, vjeç 53, banues nё Tiranё
Durim Fuat Koxha, vjeç 56, banues nё Tiranё
Gezim Idriz Tafaj, vjeç 44, lindur nё Viçidol dhe banues nё Tiranё,
Alfred Xhezmi Myrtaj,vjeç 50, banues nё Tiranё
Njëkohësisht, ёshtё shpallur nё kërkim 28-vjeçari Lek Maç Micaj, banues nё Bajzё të Malёsisë së Madhe.
Nё momentin e ndalimit,”- vë në dukje Policia, – ” shtetasit maqedonas Nertil Perzvizi iu sekuestruan 58 500 dollarё, ndёrkohё që Zaim Hysenbelliut iu sekuestruan 10150 dollarё; Nikollё Kalajt, gjatё kontrollit nё banesё, iu gjet njё armё zjarri automatik dhe njё sasi municioni luftarak.”
Prokuroria ka bërë të ditur se ky grup kriminal ishte mjaft i strukturuar dhe konspirativ. Sinjalimi për këtë trafik është bërë nga FBI-ja, që ka vënë në lëvizje Prokurorinë Shqiptare për të hetuar të përfshirët në këtë trafik.
Skema e trafikut ishte Tiranë – Maqedoni; nga Maqedonia në Bullgari, ku pajiseshin me dokumenta bullgare të rreme dhe më pas, dërgoheshin në Meksikë; nga Meksika, ata hynin në territorin e SHBA.
Ata kishin kohë që operonin në këtë linjë trafiku dhe deri më sot kanë nisur deri në 50 vetë.
Këtë çështje janë duke e hetuar, prokurorët: Përparim Kulluri, Elisabeta Imeraj dhe Ervjola Stojaka; hetimet janë në vazhdim, pasi përveç të arrestuave ka edhe persona të tjerë të përfshirë. (Kortezi:Shqiptarja.com)

Filed Under: Kronike Tagged With: ARRESTOHEN 15 PERSONA, ne Amerike, QE SILLNIN, shqiptaret

VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION

May 12, 2014 by dgreca

VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION/

Vatra’s Educational Foundation is currently accepting scholarship applications for the academic year 2014-2015. Vatra has been providing financial support in the form of scholarships to hundreds of Albanian American students during the last five decades. This year Vatra will be awarding several scholarships in the amount of $1,000 -$1,200 to deserving students.

CRITERIA TO APPLY:
1. Applicants must be enrolled as a full time student at a college/university during academic year 2014-2015.
2. Applicants must be of Albanian descent. Priority will be given to members of Vatra and their children/grandchildren.

NECESSARY DOCUMENTS
Enclose documents in one envelope in this order:
1. Scholarship Application Form
2. An official (sealed) transcript from your school.
3. Two letters of recommendation by individuals who have known you at least one year. One of the recommendations must be written by high school teacher/guidance counselor or professor.
4. A resume (no more than one page long) with a section on extracurricular activities.
5. A personal statement on the topic of what you hope to accomplish in your field of study, not to exceed one page (8 ½ x 11, single-spaced).

EVALUATION CRITERIA
1. Academic records
2. Extracurricular activities
3. Recommendation letters
4. Personal statement

Late applications will not be considered.

DEADLINE AND SUBMISSION

All required documents must be received in one package by Saturday, July 19, 2014. Recipients of awards will be notified by Friday, July 18, 2014. Forward all documentation in one envelope to:

Vatra’s Educational Foundation
Mithat Gashi, Chair
2437 Southern Blvd.,
Bronx, New York 10458

 
VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION

SCHOLARSHIP APPLICATION FORM
(Please Type or Print)

First Name: Last Name:
Mailing Address:
Permanent Address:
Telephone No: Fax No:
E-mail Address:
Date of Birth: Birth Place:
Are you or anyone in your family a member of Vatra? Who?
How did you hear about us?

Scholastic Record

Current College/University: City, State
Prior College/University: City, State
Undergraduate degree from: City, State
High School: City, State
Major Field of Study:
Present Academic Standing: Freshman, Sophomore, Junior, Senior, Other:
GPA_________
Anticipated Completion Date of the Current Study Program:

Filed Under: Vatra Tagged With: Mithat Gashi, VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION

FAQE NGA HISTORIA E MARRËDHËNJEVE AMERIKANO-SHQIPTARE

May 12, 2014 by dgreca

MESAZH DREJTUAR POPULLIT SHQIPTAR 13 MAJ, 1951/
Nga Frank Shkreli/
Ne Foto: Sekretari amerikan i Shtetit,Dean Acheson./
Ishte viti 13 maji i Vitit 1951. Lufta e dytë Botërore kishte marrë fund më 1945. Por Lufta e Ftohtë që filloi menjëherë pas mabrimit të Luftës së dytë botërore ishte në ashpërsim e sipër midis dy blloqeve kundërshtare – Perëndimit demokratik të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara dhe Lindjes komuniste të udhëhequr nga Bashkimi Sovjetik. Ishte një luftë kjo që zhvillohej në të gjitha sferat e jetës, përfshirë edhe median. Në këtë frymë acarimesh dhe kërcënimesh në marrëdhënjet ndërkombëtare, mosbesimi midis palëve ishte i thellë. Pjesë e kësaj lufte ishte edhe roli i medias, sidomos i radio transmetimeve ndërkombëtare të kohës, të cilat përcillnin programet përtej oqeaneve, fillimisht, kryesisht nepërmjet valëve të shkurtëra.
Në këtë atmosferë tensionesh, më 13 Maj, 1951 rifillon radio transmetimet edhe Zëri i Amerikës në gjuhën shqipe, transmetime të cilat kishin filluar më 1943, por që ishin ndëprerë më 1945. Ishte ky një rifillim i shërbimit shqip të VOA – 70-vjetori i të cilit u festua vitin që kaloi — i cili qe inaugurua me një mesazh të posaçëm drejtuar popullit shqiptar nga Sekretari amerikan i Shtetit në atë kohë, Dean Acheson. Ishte ky një mesazh i ngrohtë i cili ritheksonte miqësinë tradicionale dhe të herëshme midis popullit amerikan dhe popullit shqiptar, mesazh ky i cili përsëritej shpesh, pothuaj çdo vit, nga zyrtarë të lartë amerikanë, megjithë vrerin anti-amerikan që vinte nga regjimi komunist i Enver Hoxhës. Mesazhi i Dean Acheson-it më ra në dorë nga miku im Albert Lulushi, i cili e kishte zbuluar atë në arkivat amerikane ndërsa po bënte hulumtime për librin e tij me titull, “Operation Valuable Fiend”, ose në shqip, “Operacioni kundërshtari i dobishëm”, i cili do botohet muajin që vjen.
Megjithëse ishte kulmi i Luftës së Ftohtë, mesazhi i ish-Sekretarit amerikan të Shtetit, Dean Acheson, për nga theksi i miqësisë amerikano-shqiptare, nuk ndryshon as nga deklaratat e mëparshme as nga ato të ditëve të sotme të zyrtarëve amerikane, gjë që le të nënkuptohet se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë pasur dhe kanë vazhduar të kenë një politikë pro-shqiptare, konsekuente megjithë armiqësinë e regjimit komunist të Tiranës, për pothuaj një gjysëm shekulli ndaj Shteteve të Bashkuara. Andaj ia vlenë të sillet në vëmendjen e lexuesit në këtë përvjetor të kësaj deklarate që ishte bërë në kulmin e periudhës më të errët, të marrëdhënjeve midis dy vendeve.

Pason mesazhi i Dean Acheson drejtuar popullit shqiptar me rastin e rifillimit të transmetimeve të Zërit të Amerikës në gjuhën shqipe, me 13 Maj, 1951.
“Është një kënaqsi e madhe për mua që me këtë rast t’i dërgoj një mesazh popullit Shqiptar në emër të Qeverisë dhe të popullit të Shteteve të Bashkuara. Me rihapjen e programeve të Zërit të Amerikës në gjuhën Shqipe, Qeveria e Shteteve të Bashkuara dhe populli amerikan edhe njëherë shprehin interesimin e tyre tradicional për popullin shqiptar. Lidhja midis nesh, po ripohohet; miqësia e jonë e herëshme do të marrë fuqi dhe rëndësi të re. Kjo miqësi është një rezultat i natyrshëm i identifikimit të Shteteve të Bashkuara me përpjekjet e popullit shqiptar për liri dhe pavarësi. Gjatë viteve, Shtetet e Bashkuara dhe populli amerikan i kanë konsideruar këto përpjekje me simpati dhe mbështetje, duke ditur se ato pasqyrojnë aspiratat e juaja të vërteta.
Ç’prej Konferencës së Versajës më 1919, kur Presidenti Woodrow Wilson mori përsipër duke treguar interesimin e tij personal për ri-vendosjen e një Shqipërie të pavarur, Qeveria e Shteteve e të Bashkuara ka mbështetur përpjekjet e patriotëve Shqiptarë.
Gjatë periudhës midis dy luftërave botërore, Shtetet e Bashkuara kanë zhvilluar marrëdhënje të ngushta dhe miqësore me popullin Shqiptar. Shtetet e Bashkuara kanë inkurajuar institucionet humanitare dhe arsimore private, siç janë Kryqi i Kuq Ndërkombëtar për të Rinjtë, Fondacioni për Lindjen e Afërt dhe Fondacioni Rockefeller, për të ndihmuar shqiptarët në përpjekjet e tyre në themelimin dhe në zhvillimin e institucioneve të veta. Shtetet e Bashkuara ishin të parat nga fuqitë aleate të Luftës së Dytë Botërore, të cilat bënë deklaratën e parë zyrtare për rivendosjen e një Shqipërie të lirë, duke deklaruar se një gjë e tillë ishte në përputhje me parimet e Kartës së Atlantikut.
Por kjo tani është pjesë e historisë, e së kaluarës suaj. Tani e tutje, Zëri i Amerikës do t’u flasë juve mbi të tashmen dhe mbi të adhmen. Tani për tani, ju e dini më mirë se unë se shpresat e juaja për një vend të lirë dhe sovran, nuk janë realizuar. Me qëllim për t’u ndihmuar që të realizoni një të ardhme për veten tuaj, si një vend i lirë dhe i pavarur dhe anëtar i komunitetit të kombeve, Shtetet e Bashkuara, nepërmjet kësaj radioje do ju sjellë mjetet ose instrumentet për të gjykuar dhe vlerësuar gjërat — dmth, faktet. Zëri i Amerikës do ju sjellë atë që u është mohuar për një kohë të gjatë — të vërtetën nga bota e lirë. Me këtë rast, Qeveria e Shteteve të Bashkuara dhe populli amerikan u dërgojnë përshëndetjet e tyre dhe Zëri i Amerikës u dëshiron mirëseardhjen në radhët e dëgjuesve të tij.”
Ky mesazh nga ish-Sekretari amerikan i Shtetit, Dean Acheson pasqyron ndjenjat miqësore, simpatinë dhe mirëkuptimin që Shtetet e Bashkuara dhe populli amerikan kanë treguar gjatë dekadave për aspiratat e kombit shqiptar për një ekzistencë kombëtare të lirë dhe të pavarur. Janë këto aspirata të ngulitura thellë në traditën dhe psikozën amerikane, por njëkohësisht janë edhe pjesë e idealeve universale për liri e demokraci dhe njëherazi janë edhe burimi i qytetërimit perëndimor të shqiptarëve. Andaj, gjatë dekadave të regjimit komunist në Shqipëri, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre perëndimorë, pritshin me ankth dhe me shpresë ditën kur Shqipëria dhe kombi shqiptar do të jetonte në liri, i zoti dhe i lirë për të vendosur vet fatin e tij. Por fatkeqsisht, ndaj këtyre deklaratave miqësore, nuk kishte asnjë inkurajim për normalizimin e marrëdhënjeve shqiptaro-amerikane nga qeveria komuniste shqiptare e asaj kohe. Përkundrazi, vihej re se pas deklaratave miqësore për popullin shqiptar nga Shtetet e Bashkuara, propaganda anti-amerikane nga regjimi enverist sa vinte e ashpërsohej si për nga cilësia e inatit ashtu edhe nga niveli i urrejtjes ndaj Amerikës. Por sidoqoftë, Shqipëria dhe Shqiptarët sot janë ndër popujt më pro-amerikanë, ashtuqë më në fund, vizioni i Dean Acheson-it më 1951 — për “një Shqipëri të lirë e të pavarur, anëtare e komunitetit të kombeve”, sot anëtare e NATO-s — është bërë realitet dhe roli që ka luajtur Zëri i Amerikës në realizimin e këtij vizioni ishte i konsiderueshëm, sepse sipas Dean Achesonit, VOA gjatë 70-vjetë histori, u solli shqiptarëve të vërtetën dhe faktet, si mjetet dhe instrumentet e nevojshme për të vlerësuar dhe gjykuar drejtë.

Filed Under: Histori Tagged With: AMERIKANO-SHQIPTARE, E MARRËDHËNJEVE, FAQE NGA HISTORIA, Frank shkreli

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • …
  • 73
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT