Nga Pjetër Jaku/
Duke lexuar librin përshkrues, brenda të cilit nuk ka vetëm një hero, kjo më shumë për modestinë e “përsonazhit” për të cilin flitet por, edhe mënyrën e të menduarit të autorit në ndërtimin e një vepre, pak më shumë se biografike. Libri “ Fal, por mos harro!” i përmbahet më së shumëti fjalës së parë të këtij titulli. Një kalvar vuajtjesh e përsekutimesh që e ndoqën shqiptarin e mjerë, veç pse nuk i bindej ideologjisë komuniste, vetëm pse ishte dikushi, vetëm pse Zoti i kishte dhënë ndonjë dhunti mbi komunistët dritëzezë.
Ndrek Pjetri, rreth të cilit e për të cilin shkruhet ky libër, sistemuar nga Gjon Kaçaj dhe punuar në dialektin gegë nga Valentin Lumaj, është një emër i njohur prej vitesh si pajutes gjaqesh në disa zona të Veriut. Fryma kristiane, që e përshkon tejembaë këtë libër, është meritë edhe e autorit, i cili vjen dhe ai nga një brez përsekutimesh dhe prej vitesh është në krye të një shoqate të përseketuarish.
Libri ka një ndërtim model, të cilit i prinë një biografi e shkurtër dhe e shkruar bukur e Ndrekës, për të ardhur më pas përshkrimi evidentues i rrethanave dhe kushteve në të cilat Ndreka u rrit dhe u edukua, i ndarë edhe në kohë, para e pas diktaturës. Veç kësaj, përshkruhen me detaje, momente të rëndësishme të formimit të përsonalitetit të një të adoloshenti, që koha e kishte rritur para kohe.
Ishte vetëm 15 vjeç dhe, bash në ditën e dëshmorëve, me 5 Maj të vitit 1945 kur Ndrek Pjetri arrestohet, përpiqen dy muaj me radhë për ta manipuluar moshën e tij me lloj lloj formulimesh si akuza, por më kot. Mbas dy muajsh u liruar, për të mos qënë i lirë, siç thotë autori Gjon Kaçaj, ku disa kapituj më pas do të shtonte: “ Një ditë i erdhi lirimi, po jo liria.”
Libri, për të mos thënë subjektin e tij, si një e drejtë e lexuesit, është i ndërtuar me një kompozicion klasik, ku radhë pas radhe e faqe pas faqeje përshkruhet koha në të cilen ecen “përsonazhi”, rritet dhe bashkë me të rriten dhe ndodhitë negative, dhe përshkrimet tmerruese jo vetëm të tij, por edhe shumë e shumë të tjerëve që u rriten në atë kohë dhe, që nuk iu nënshtruan diktaturës vrastare, e cila ishte një model i pashembullt edhe të vendeve të tjera të bllokut komunist.
Pjesët si: “ Studenti mes flakëve”, “ Arrestimi”, “ Sekrete të murosuna dhe “ Te Ura e Vrakës” janë vërtet drithëruese për nga faktet dhe përshkrimet e tyre. Libri, ndonëse ka formën e një ditari, merr formën narrative të përshkrimit edhe të përsonave të tjerë që ndikuan në jetën e tij, sidomos të motrave kishtare dhe disa priftërinjëve me kulturen e të cilëve u rrit dhe u formua, për t’u përballua vështirësive të panumërta që iu paraqiten, për afro një gjysëm shekulli.
Ndrek Pjetri është guri i qendresës dhe i faljes, është burri i urtë, që me urinë e tij shpëtoi jetën e disa njerëzve, që Kanuni mund t’i vriste, është modeli i njeriut që përhap mirësi e rrezaton shpresë gjithkund shkon e gjithësaherë flet për jetën, për besën e burrninë, për njeriun e mirë!
Gjon Kaçaj, veç krijimatrisë në vargje dhe njohjes që ka për vargëzimin popullor, pothuajse të krejt Veriut të Shqipërisë, edhe në këtë libër, të cilin Ndreka ia ka besuar me të drejtë, vjen me një kulturë e formim për t’u lakmuar në publicistiken biografike.
Archives for August 2014
DHJETE VJETET E JETES SE ALI ASLLANIT, TE PA VLERESUARA
Nga Enver Memishaj *)
Ditët e fundit në gazetën “55” është botuar një autobiografi e Ali Asllanit (1882 – 1966) si dhe dy artikuj me kujtime në gazetën “Telegraf”, ku është pwrshkruar shwrbimi i shquar i kwtij burri qw i sjellw atdheut tw tij.
Në këto shkrime vetwm sa përmëndet qwnia e Ali Asllanit si kryetar bashkisë së Vlorës, nga 20.12.1918 deri më 30.11.1920 dhe nga prill i vitit 1934 deri në korrik të vitit 1939, po t`i shtojmë edhe kohwn si sekretar i Qeverisë së Ismail Qemalit në vitin 1913 dhe kohën e internimit nga pushtuesi italian, dalin mbi 10 vjet nga jeta e tij, një peiudhë mjaft e gjatë nw jetwn e njw njeriu dhe me shumë rëndësi në shërbimet që ai i ka sjellë vendit të tij.
Nisur nga sa sipër po paraqes sado shkurt vetwm kontributin e Ali Asllanit si kryetar i Bashkisë së Vlorës, pothuajse i pa njohur nga publiku i gjerë.
* * *
Kur në dhjetor të vitit 1918, në Durrës u krijua qeveria e Turhan Pashës, menjëher, më 20 dhjetor, e dekretoi, Ali Asllanin kryetar të administratës lokale të Vlorës. Në këtë detyrë ai qëndroi deri në 30 nëntor të vitit 1920 .
Në atë periudhë ai kontribuoi seriozisht në çështjen kombëtare. Është për t`u veçuar roli tij i rëndësishëm për mbrojtjen e çështjes kombëtare, lidhur me pretendimet italiane për territore shqiptare, përpara të dërguarit personal, të Presidentit Ullson, në Shqipëri, konsullit Josef Haven, i cili qëndroi 15 ditë në shtëpi të Qazim Kokoshit dhe 15 ditë në shtëpi të Ali Asllanit.
Ali Asllani kishte bashkëshorte mbesën patriotit të shquar vlonjat Qazim Kokoshit, gjë që e lidhte më shumë me Vlorën dhe me çështjen kombëtare shqiptare.
Në detyrën e kryetarit të Bashkisë, në shkurt të vitit 1919, Ali Asllanit i mbetet vlera dhe mirënjihja jonë për organizimin dhe nderimin e përcjelljes në përjetësi të Ismail Qemalit. Sipas tij: “Këshilli Bashkiak i qytetit, ku mbisundonin patriotët, propozoi që varri i Ismail Qemalit të vendosej në sheshin qëndror të qytetit, pranë shtëpisë ku kishte lindur Ismail Qemali dhe pranë selisë së Kuvendit Kombëtar, ku ai kishte shpallur Pavarësinë e Shqipërisë. Por komanda ushtarake italiane, nga frika e shpërthimit brenda në qyteti të manifestimeve patriotike gjatë varrimit dhe duke justifikuar se projekti i rregullimit të sheshit qëndror ishte ende i pa përfunduar, nguli këmbë që trupi të varrosej në Kalanë e Kaninës, të paktën përkohësisht, aty ku qenë varrosur paraardhësit e Ismail Qemalit”.
Adhurimi dhe respekti që Ali Asllani kishte për Heroin e Pavarësisë dalin qartë, jo vetëm në vargjet që ai krijoi për të, por edhe në ato pak kujtime që mundi të botojë në raste përvjetorësh të Pavarësisë. Në vargjet e poezisë “Ismail Qemali”, poeti i madh, me forcën e penës së tij përshkruan gjithë historinë e Plakut të Vlorës, apo “Plakut të pavdekshëm”, siç e quante ai; jetën e tij; vështirësitë që ai ndeshi për Shpalljen e Pavarësisë; rolin që ai lujajti në të; patriotizmin; sakrificat; dashurinë që kishte populli për të; e deri tek dëmi që i solli kombit vdekja e papritur e tij, duke e mbyllur me vargjet që sintetizojnë krejtësisht jetën dhe veprën e Ismail Qemalit:
Emr’i tija i vërtetë / është Nëntor njëzet e tetë…
Gjatë viteve 1919-1920, Ali Asllani, në bashkëpunim me një inxhinjer italian ndërtoi merkaton e qytetit në rrugën Vlorë –Skelë dhe rikonstruktoi dy trotuarët e kësaj rruge. Ai u interesua edhe për rikonstruksionin e kalasë së Kaninës, por ngjarjet rrodhën ndryshe, ai u largua nga Vlora dhe dëshira e tij mbeti vetëm dëshirë.
Më 1920, si kryetar i katundarisë, mbështeti Luftën heroike të Vlorë duke shkruar dhe himin e fuqishëm të kësaj lufte dhe disa poezi të tjera të njohura dhe të vlerësuara. Për veprimtarinë e tij atdhetare ai u burgos prej pushtuesve italianë dhe më pas u internua në ishullin e Sazanit me shumë patriotë të tjerë.
Në festimet madhështore që u organizuan pas fitores së Luftës së Vlorës, më 3 shtator 1920, ai mbajti para popullit një fjalim të nxehtë atdhetar, si dhe i bëri në emër të popullit një telegram urimi qeverisë së Sulejman Delvinës, që edhe iu përgjigj atij.
Gjendet gjithashtu një korespodencë ndërmjet “Komitetit Mbrojtja Kombëtare” dhe kryekatundarit të Vlorës Ali Asllani, ku del qartë angazhimi total i tij në luftën për çlirimin e Vlorës, nga pushtuesi italian.
Me rastin e festimit të 28 nëntorit 1920, Ali Asllani, ftoi në qytetin e Vlorës kryeministrin Sulejman Delvina të cilin edhe e shpalli “Qytetar Nderi të Vlorës”. Ishte i pari shqiptar që u shpall qytetar nderi i Vlorës.
Më 17 dhjetor 1920, nga Tirana, Ali Asllani dhe Qazim Kokoshi lajmërojnë me gëzim Shoqërinë “Mbrojtja Kombëtare” në Vlorë: “Shqipëria u pranua në Lidhjen e Kombeve. Urime nga zemra…”
* * *
Në prill të vitit 1934, ai u zgjodh për herë të dytë kryetar i Bashkisë së Vlorës, jo vetëm si një personalitet vlonjat, por edhe me veprimtari të gjerë në shërbim të atdheut e të kombit, detyrë që e ushtroi deri në korrik të vitit 1939.
Gjatë ushtrimit të detyrës, Ali Asllani bëri shumë shërbime të shquara për t`i dhënë Vlorës pamjen e një qyteti europian dhe me qëllim që qytetarëve t`u shërbente sa më mirë.
Kështu p.sh. në vitin 1937, bashkia, nxorri disa urdhëra sipas të cilëve: tregëtarët duhet të kalonin në vizitë mjeksore, për periudhën 1 maj deri më 15 shtator, dyqanet dhe aktiviteti tregëtar duhet të bënte pushim prej orës 12 deri në 15, kjo për arsye shëndetësore, si të tregtarëve edhe të popullit që të mos dilnin në kohën e nxehtë, etj.
Për herë të parë kur bashkia drejtohej nga Ali Asllani janë çelur shkolla foshnjore dhe kopshte.
Po kështu, bashkia shpërndau 2000 kv. misër dhe barna falas për të vobektit. U bë zgjerimi i rrugëve, u dha urdhër për lyerjen e dyqaneve, u ngritën banjo publike për gra dhe burra, u bë rregullimi i tregut, u ndanë veç shitja e druve, fruta zarzavateve etj, u ndërtuan bar – restaurante, u nxit shfrytëzimi banjove të detit etj.
Në një prononcim të bashkisë thuhet se: “Kjo bashki çështjen e ujit e ka në krye të programit të veprimeve të sajë dhe i ka kushtuar gjithë kujdesin e sajë që meriton… për herë të parë është bërë studimi me inxhinjer kompetent…”
Në vitin 1937, Ali Asllani u kujdes dhe bëri një punë të mirë, që gëzimi 25 vjetorit të Pavarësisë Kombëtare, të hynte në çdo vatër vlonjate në qytet dhe në fshat. Në Vlorë, ishte formuar komisioni i festimit të 25 vjetorit me këtë përbërje: Kryetar kapiten Kamber Qafmolla, komandant xhandarmërie dhe zëvëndës prefekt, Ali Asllani, kryetar i bashkisë, Aristidh Ruçi, Pandeli Bezhani, Hamza Isai, Asim Kokoshi, Skënder Muço, Sif Kedhi, Seit Qemali.
Po kështu nga çdo komunë u caktuan për të vajtur në Tiranë një grup valltarësh djem e vajza.
Gjatë vitit 1937, me interesimin e Ali Asllanit dhe nxitjen e tij, ka funksionuar edhe Shoqëria “Gruaja shqiptare”, e komunave, me këtë përbërje: Dukat: Nasybe Thanasi, Nartë: Zenepe Lepenica, Mesaplik: Arelbaj Deraj, Gërnec: Angjelina Shllaku, Drashovic: Rukie Qazimi, Sevaster: Zonja e Remzi Ramos
Si kryetar i Bashkisë, Ali Asllani bëri përpjekje për ngritjen e bibliotekës publike të qytetit. Dhe natyrisht një mëndje e ndritur si e tija, nuk mund të qëndronte indiferent kur mendnte se Vlora nuk kishte bibliotekë, për të ndriçuar mendjet e qytetarëve të sajë. Në një prononcim të tij në shtyp ai iu përgjigjet një grupi qytetarësh vlonjatë: “Në të ndershmen gazetë “Jeta e Re”, më datën 8.7.1937, bëhet fjalë për një bibliotekë në Vlorë.
Krijimi i bibliotekës në Vlorë, është brënda programit e veprimeve të kësaj bashkie, dhe nga ana e kësaj kryesie është propozuar që në vitin e kaluar, por për ngushticë financiare nuk u realizua; dhe tue qënë brenda programit sajë, me të parë mundësinë financiare do të propozohet rishataz në buxhetin e ri. Me nderime Kryetari i Bashkisë Ali Asllani”.
Pra si datë fillimi i bibliotekës publike të Vlorës mund të merret vitit 1938, me gjithë se edhe këtë viti, shtypi shkruan: “Në Vlorë nuk ka bibliotekë. Syrja bej Vlora ka nje bibliotekë dhe a nuk do të ishte mirë që t`ia falte Vlorës. Si një xhest patriotik?”. Pra në Vlorë biblioteka publike ka filluar të funksionojë vetëm në vitin 1939.
Përveç aktivitetit të tij politiko-atdhetar, si dhe krijimtarisë letrare, Ali Asllani do mbetet i njohur për qytetin e Vlorës edhe për ndërtimin e dy monumenteve:
“Shtylla e Flamurit Kombëtar”, në Sheshin e Flamurit, dhe “Kulla e Sahatit”, që u financua nga tregëtarët e këtij qyteti.
Skicë-idetë e këtyre monumenteve u përgatitën prej tij dhe inagurimet u bënë në vitin 1937, gjatë periudhës që ai vetë ishte Kryetar i Bashkisë së qytetit.
Për ndërtimin e Kullës së Sahatit, me vendim të Këshillit të Bashkisë datë 5.8.1937, u lidh kontratë me skluptorin e njohur Odise Paskali, për katër faqet zbukuruese të Kullës, ku do të realizoheshin: 1. Fytyra e Skënderbeut, 2. Fytyra e Mbretit, 3. Fytyra e Ismail Qemalit, 4. Shqiponja dy krenare. Fusha e Sahatit duhej bërë me numura romak. Sahati përveç anës funksionale ka edhe vlera artistike dhe për këto arsye është shpallur në vitin 2006 nga ish ministri i kulturës Dr. Bujar Leskaj monument kulture.
“Më 1 shtator 1938, u inagurua në Vlorë, tamam në vendin ku heroi i indipedencës shqiptare pat ngrehur Flamurin e Lirisë, Shtylla e Flamurit Kombëtar… Populli kishte ardhur nga të gjitha fshatrat… Turmat e mëdha… ishin të ekzaltuara nga një gëzim i jashtëmasëshëm. Në fytyrën e sejcilit shquhej një gas, që është i rrallë. Mori pjesë një përfaqësues i N.M. së Tij Mbretit, Xhafer Ypi dhe dërgata të qeverisë e parlamentit…
Është një inspirim poetik dhe një realizim i mbushur me mundime e sakrifica. E para i dedikohet kryetarit të sotëm të bashkisë z. Ali Asllani dhe e dyta sakrificave të Institutit të Bashkisë së vendit tonë”.
Ali Asllani mbajti lidhje të rregullta më Mbretërinë me qëllim që ai të përfitonte sa më shumë për qytetarët e tij, kështu me rastin e martesës së N.M. së Tij Mbretit Ahmet Zogu me N.M.e Saj Konteshën Apony, me fondet e bashkisë së Vlorës u martuan 10 vasha të varfëra.
Në atë kohë qytetet tona ishin të prapambetura, por Ali Asllani u kujdes për çdo gjë që Vlora tu ngjante qyteteve të Europës që kishte shëtitur, kështu në maj të vitit 1939, kemi një urdhëresë të bashkisë sipas së cilës “Llozhurat (plehrat) nuk do të hidhen në rrugë por në një teneqe…”
Gjatë viteve 1937 – 1938, Ali Asllani veç të tjerave u kujdes edhe për veprimtarinë e shoqatës kulturore sportive “Ismail Qemali”, organizimin e Bandës Muzikore të Bashkis, etj.
Për kontributin e tij të madh në ngritjen e pasurimin e Muzeut të Arkeologjik të Vlorës, qeveria e Francës, më 8 dhjetor të vitit 1937, i akordoi atij titullin “Oficeri i Akademisë Franceze”
Zgjedhja e Këshillit të Bashkisë, në shtator të vitit 1938.
Zgjedhjet e reja për Asamblenë e Bashkisë, qenë mbaruar dy javë më parë, dhe patën fituar këta zotrinj: Spiro Suli, Epaminonda Bezhani, Qazim Hamdiu, Menduh Sharra, Ali Çakërri, Hamza Isai, Tom Stamolla, Esheref Dano. Eqerem Sorra, Sabri Mezini.
Pardje këta zotrinj që do të formojnë Asamblenë e re, u mblodhën në sallën e bashkisë dhe votuan për kryetarin e Asamblesë dhe për anëtarët e këshillit. Për kryetar me shumicë votash fitoi z. Spiro Suli dhe për këshilltar: Spiro Suli, Qazim Hamdiu, Epaminonda Bezhani, Menduh Sharra.
* * *
Folëm shkurt vetëm për shërbimet e shquara që Ali Asllani i solli Vlorës dhe vendit të tij si kryetar i Bashkisë, në atë periudhë aq të vështirë të vendit tonë.
*) Nxjerrë nga libri autorit “Historia e Bashkisë së Vlorës 1912 – 1920”, që është në shtyp.
Botuar në gazetën “ 55 “, Tiranë, dt. 2.8.2014, f. 16-17
Maqedonë, ilirë e epirotë
Nga Astrit Lulushi/
Më 2 gusht 338 pes – një ushtri e Maqedonisë e kryesuar nga Philip II mundi forcat e bashkuara të Athinës dhe Tebës, në Chaeronea, Boeoti, duke siguruar mbizotërimin maqedon në More dhe Egje. Filip II, lindur më 382 pes, ishte mbret i Maqedonisë nga viti 359 pes deri kur u vra më 336 pes. Filip ishte kalorës i mirë – emri i tij do të thotë “filo” admirues dhe “hipos” – hipur, mbi kalë). Ai ishte babai i Aleksandrit të Madh, megjithëse e shoqja e tij, Olimpia, e cila besonte në kulte e bestytni, thoshte se ishte mbarsur në ëndërr nga një gjarpër (perëndi krijuese sipas mitit Ilir).
Filipi ishte trim e finok – atij i atribuohet edhe fraza e njohur “divide et impera” – “përça dhe sundo”. Kur ishte fëmijë, Filipi u mor peng në Tebë, qytet-shtet, në atë kohë fuqi ushtarake mbizotëruese në rajon. Në Tebë, Filipi mori edukim ushtarak dhe diplomatik, aftësi që i përdori më pas për të ri-fituar fronin maqedon. Gjatë periudhës si mbret, për hir të aleancave apo politikës dinake, Filipi pati 7 gra ose u martua 7 herë.
Sipas historianit Athenaeus, gruaja e parë e Filipit ishte Audata, bija e mbretit ilir Bardhyll i Dardanisë. Historianë thonë se gratë ilire shquheshin si luftëtare dhe udhëheqëse në luftë, aftësi që Audata ia kaloi vajzës së saj, Cynane (Synanë), duke e stërvitur si kalorëse për luftë e gjueti. Edhe Cynane bëri të njëjtën gjë me vajzën e saj Euridice.
Mes grave të tjera të mbretit Filip ishte edhe Olimpia, nëna e Aleksandrit të Madh. Olimpia ishte vajza e Neoptolemit (Ptolem, Pirro), mbret i Mollosëve të Epirit. Familja e saj i përkiste fisit Aeacidaes të Epirit, që thoshte se e kishte prejardhjen nga Neoptolemi, biri i Akilit legjendar.
Sipas Plutarkut, emri i saj ishte fillimisht Polyksena; pastaj e ndryshoi në Myrtale kur ishte vajzë e re para martesës me Filipin; Olimpia ishte emri i tretë që ajo e mori kur i thanë se burri i saj, Filip, kishte dalë fitues në Lojrat Olimpike më 356, lajm që përkoi me lindjen e Aleksandrit. Emri i saj i fundit ishte Stratonicë, që shihet më tepër si epitet që iu dha pas fitores për çështje trashëgime ndaj Euridices, bijës së Filipit gjatë martesës me Synanën. Olimpia dhe Filipi, patën edhe një vajzë, Kleopatrën – kështu, nuk është rastësi që emrat mollosë Ptolem a Neoptolem e Kleopatra ndeshen brez pas brezi deri në fund të dinastisë së Ptolomeut në Egjipt.
(mare nga Histori: Çfarë ka ndodhur më 2 gusht?/astritlulushi)
KUQ E ZI EDHE NE SHBA
SHBA: Bayerni fiton, shqiptarët shpalosin flamurin kuq e zi – Shaqiri u dhuron bluzën/
Nga BEQIR SINA – New York/
HARRISON NEW JERSEY : Super – klubi i futbollit Bayern Mynih, një nga klubet më të fuqishmi të klubeve në Bundesligë të Gjermanisë, ka gjetur një kohë të përshtatshme për të filluar përgatitjet për sesionin e ri në Shtetet e Bashkuara.
Tani ekipi është në Shtetet e Bashkuara, dhe pasi mundi Chivas Guadalajara të Meksikës, 1-0, në natën e enjte në Red Bull Arena në Harrison, New Jersey, para se të përballet me një skuadër të përzgjedhur nga kampionati amerikan i futbollit Major League të mërkurën në Providence Park në Portland, Oregon ku do të luaj takimin e dytë të radhës në SHBA .
Simbas, shtypit sportiv amerikan udhëtimi i Super – klubit të futbollit Bayern Mynih, është pjesë e planit të Bayernit, për të bërë sa më shumë tifozë në SHBA, dhe ata të ndihen më afër ekipit të Thomas Müller, Frenk Riberi dheArjen Roben, ndërsa nga ana komerciale Bayrni me adhurimin në SHBA është duke shtuar të ardhurat, që nuk do të kishte në Mynih, shkruan NYT.
Bayern Myniy fitoi pesë tituj sezonin e kaluar, duke përfshirë trofe për Ligën e Kampionëve dhe Super Kupën Evropiane, kampionen në Bundesliga – por tani një fitim të majmë do të ketë teksa në Amerikë ka nën -shkruar një marrëveshje për trensmetim televiziv global me kanalin televizivë sportivë 21 Century Fox- sport. Siç dihet Gjermania fitoi Kupën e Botës muajin e kaluar me shtatë lojtarë të Bayern ndërsa tetë të tjerë ishin edhe ata protogonistët e Kupës së Botës, madje edhe yje si edhe futbollisiti shqiptar nga Kosova Xherdan Shaqiri.
Bayern Munich në turneun e tij në Shtetet e Bashkuara, ka në mesin e yjeve edhe futbollistin shqiptarë Xherdan Shaqiri – i cili i ka bërë për vete edhe shumë tifozë shqiptarë në Amerikë, të cilët në postimet e tyre në rrjetin social facebook kan dërguar fotografitë me yllin e futbollit Shaqirin.
Shaqiri, ka gjetur shqiptarët në stadium dhe u ka dhuruar atyre bluzën e tij – me numërin 11 ndërsa është përshëndetur me ta.
Me të vërshëllyer përfundimin e ndeshjes gjyqtari, në shenjë respekti për bashkatdhetarët e tij – shkoi të përshëndes me dorë nga larg tifozët e tij, të cilët qëndronin ende duke brohuritur “Shaqiri – Shaqiri”.
Disa prej tyre hapën një flamur kuq e zi, dhe valivitën atë për të treguar se në stadium janë edhe shqiptarët dhe janë krenar për yllin e futbollit shqiptarin nga Kosova Xherdan Shaqirin, që luan me një nga ekipet më të fuqishëm të botës.
Për këtë, shqiptarë që jetojnë në SHBA – të cilët e adhurojnë dhe e kan ekipin e zemrës, skuadrën e Gjermanisë – super klubin Bayern të Mynihit, nga shkallët e stadiumit – kan postuar fotografitë e tyre me bluzat e Bayernit.
Kjo shfaqje e shqiptarëve në stadiumet amerikane duke festuar me flamurin kuq e zi – është parë edhe dy vjetë më parë – kur me skuadrën e Uashingtonit luante bombieri shkodran Hamdi Salihu.
Stadiumi Red Bull Arena në Harrison, New Jersey, dy vjet më parë u kthye në festën e shqiptarëve të Amerikës – duke hijeshuar atmosferën festive me flamurin kuq e zi – një flamur gjigand që mbulloi njërën prej tribunave të stadiumit.
Atë ditë në njërën nga tribunat e stadiumit të famshëm “Red Bull Arena” në prani të 25 mijë tifozëve entuziast, kan qenë edhe dhjetëra tifozë shqiptarë, të cilët e kthyen në festë sportive shqiptare takimin mes skuadrave të New York – New Jersey Red Bulls dhe Washington D.C e vlefshme për kampionatin amerikan të futbollit Major League Soccer, si quhet liga profesionale amerikane e futbollit.
Kjo ka qenë një atmosfer shumë emocionuese ku dhjetëra të rinj e të reja shqiptarë nën organizmin e organizatës Rrënjët Shqiptare – Albanian Roots, kanë brohoritur për 90 minuta ” Salihi – Salihi – Shqipëria – Shqipëria” në shkallët e stadiumit – ku kësaj rradhe lujati skuadra e Shaqirit – Bayern Munih.
Shqiptarët, ishin mbledhur në një anë të tribunave të stadiumit Red Bull Arena në Neë Jersey, për të përshëndetur “bomberin”shqiptarë, Hamdi Salihi.
Futbollisti nga Kosova, Xherdan Shaqiri, me shokët e Bayernit nga Munihu, realizuan fitore në përgatitoren me rezultat 1:0 kundër ekipit meksikan, Chivas Guadalajara – në stadiumi Red Bull Arena në Harrison, New Jersey,.
Trajneri Pep Guardiola testojë formën futbollistëve të tij dhe tha se ata janë të gatshëm për edicionin e ri në Bundesligë dhe për ndeshjen e Superkupës gjermane, e cila zhvillohet me 13 gusht, duke shtuar “Unë jam mjafti kënaqur se ne zhvilluam një lojë shumë të mirë, dhe kemi një formë shumë të mirë për sesionin e ri” tha Guardiola.
Futbollisti nga Kosova, Shaqiri, është aktivizuar në pjesën e dytë përkatësisht në minutën e 57-të në vend të Claudio Pizarros, autorit të golit të vetëm të kësaj ndeshje.
Mesfushori shqiptar Xherdan Shaqiri në këtë takim përgatitor bëri paraqitje mjaft të mirë, shkruan shtypi sportiv amerikan.
Ndeshja është zhvilluar në përkatësisht në stadiumin e Red Bull Arena në Harrison, New Jersey, ku ishin të pranishëm 25,073 shikues, mes tyre dhjetra tifozë shqiptarë, të cilët, kan shpalosur në tribunat e stadiumit flamurin shqiptarë, duke përshëndetur Yllin shqiptar Xherdan Shaqiri – golashënuesin më të mirë të përfaqësueses së Zvicrës, në Kupën e Botës Brazil 2014 .
Në përfaqësuesen e Zvicrës luajnë 5 shqiptarë – Xherdan Shaqiri, Valon Behrami, Admir Mehmedi, Blerim Xhemaili dhe Granit Xhaka
NDARJA…
Nga Rajmonda MOISIU/*
“…s’i them askujt….”
Qëlloi të ishte ditë shkurti. Ishte një e ftohtë e hidhur sa thëllimi i atij dimri të priste fytyrën si brisk. Sytë më lotonin nga e ftohta dhe sikleti, sa lotët më ngrinin në fytyrë, para se t’i fshija me kurrizin e dorës. Ky i ftohtë i madhi bënte shoqëri traumës dhe brengës sime shpirtërore, ndarjes me Manolin. Nuk pati qenë e nevojëshme t’i drejtoheshim gjykatës për të bërë divorcin, ngaqë ishim martuar shumë të rinj, adoleshentë, ne nuk kishim bërë formalitet e martesës, celebrimin, përshkak të moshës. Ndërsa vite më pas, kur erdhëm në moshë, asnjëri prej nesh nuk e zuri më në gojë aktin e martesës. Megjithëse ishin ngricat dhe rrugët me shtresa akulli, arrita më shpejt nga sa e kisha menduar në shtëpi. Qëndrova para portës dheme cepin e shallit të gjyshes, fshiva lotët nga sytë, që vazhdonin ende të më rridhnin faqeve. Nuk dëshiroja të më shihnin mamaja, gjyshja, babai, Elsa apo Koli, cilido që mund të ishte në shtëpi atë cast. Teksa fshija ato me njërën dorë, me dorën tjetër dhe me sytë e mjegulluar nga kristalet e lotëve, po kërkoja nëpër portëlidhësen, që dilte përmes një vrimë të vogël, enkas për ta hapur atë. E kishim bërë si rregull, që cilido nga familja, dilte herët në mëngjes, nuk harronte të shkonte lidhësen nëpër të. Tërhiqnim bravën e derësdhe hynim pa trokitur. Këmbora që varej në strehën e portës përplasej me kanatin e saj dhe tringëllonte, kjo na bënte të ditur njeriun e shtëpisë apo mysafirin e rradhës që hynte në shtëpi. Cuditërisht, në atë të ftohtë acar nuk ishte aty.
-Do ta ketë harruar babai kur ka dalë në mëngjes,-i fola vetes, por edhe për ta shfajësuar mamanë që e harronte shpesh. Trokita fort në derë. Pas pak ndjeva capitjet e shpejtuara të mamasë teksa mërmëriste e qortonte nëpër dhëmbë babanë, që nuk i kishte vënë lidhkën derës. Mamaja hapi derën, më përshëndeti dhe ndërsa unë prisja të më shfajësohej për lidhësen e derës, ajo më tha:
-Ai, Manoli është këtu!-dhe po më shihte drejt e në bebe të syrit, duke tundur edhe kokën, ndukte faqet, si për të më thënë, se nuk e dinte, përse ai kishte erdhur aty aq papritur, dhe shprehja e fytyrës së saj rrezatonte ankth dhe shqetësim.
-Manoli? Ku është?–e pyeta mamanë sakaq, tejet e habitur për vizitën e tij të papritur.
Përpiqesha të kontrolloja veten, madje zemra po më rrihte aq fort, sa po ma cante parzmin e gjoksit. Sikur, në shtëpi kishte rënë hija e vdekjes, ashtu m’u duk për momentin. Megjithëse ndjenja edhe një mall të papërshkruar. Kisha një kohë relativisht të gjatë që nuk e kisha parë, që prej asaj nate kur ika nga shtëpija e tij. Natën pata hyrë nuse në derën e Manolit, natën dola si grua e ndarë, prej asaj dere.
-Në kuzhinë, po bisedon me gjyshen,-më tha mamaja. Heshtur ecja pas mamasë dhe të dyja hymë në korridor. Mamaja më hodhi edhe njëherë vështrimin pezmatues, dhe duke fërkuarv duart nga e ftohta, hyri në kuzhinë. Hodha sytë në hapësirën e derës së kuzhinës, kur mamaja e hapi atë të hynte, dhe syri më kapi Manolin të ulur këmba mbi këmbë me një libër mbështetur ndër gjunjët dhe po lexonte apo bënte sikur e lexonte. Si hoqa pallton dhe këpucët, i dhashë vetes kurajo, që të përballesha me gjithcka që mund të sillte biseda jonë. Kur hyra brenda në guzhinë, më parë shkova putha gjyshen në të dyja faqet, sikundër bëja gjithmonë që fëmijë, më pas e përshëndeta dhe i dhashë dorën Manolit. Ai kishte veshur një pulovër leshi me gjithfarë motivesh e ngjyrash, që ja kishte bërë me shtiza e ëma, të cilën ia shikoja veshur për herë të parë. Në të mijtën e sekondës, bëra shtegëtimin tim imagjinar në motivet e ngjyrat e pulovrës, të ndjerë e dëshirues, të lumtur e të gëzuar, të vetmuar dhe të trishtë. Ky ndryshim, më pikëlloi, jo vetëm se pjesa ime nuk ekzistonte më tek kujdesi për Manolin, por edhe ndjeva për herë të parë botën tjetër të vetes sime, atë xhelozinë ku ndërrthurrej historia e jetës sonë, me misterin e së tashmes, të padukshmen e së ardhmes.
– Erdha të bisedojmë Jola, -më tha gati në intimitet. U fërgëllova.
-Po, Manol, shkojmë në dhomën tjetër,-kaq munda t’i them, dhe u nisa drejt derës së kuzhinës. Preka dorezën e derës dhe ktheva kokën të shihja nëse ai po më ndiqte mua. Fytyrën e kishte të zbehtë dhe vështrimin tejet tronditës të një njeriu, sikur sapo ka përjetuar ndonjë tragjedi-apo ndoshta do të përballet me të. Hymë në dhomën time. Manoli u ul pranë dritares, ndërsa unë në kolltukun përballë tij. M’i nguli sytë e tij pafolur për minuta të tëra, i zhytur në kujtime në dukje, aq sa ai shikim po më hutonte krejt.
-Do të largohem për një kohë jashtë qytetit, dhe nuk dëshiroja të largohesha, jo vetëm pa të thënë lamtumirë, por edhe pa të dhënë shpjegime, se nuk është faji i asnjërit prej nesh, por ne jemi viktima të traditës dhe zakonit, – më fliste Manoli pa m’i ndarë sytë dhe me buzën që i dridhej, sa nga e ftohta e dhomës aq edhe nga gjendja e tij emocionale. Unë qëndroja në kolltuk me këmbët e mbledhura kruspull brenda tij, në atë dhomë akull të ftohtë, duke u dridhur edhe unë si ai. Trokitje në derë.
-Hyrë,- u përgjigja sakaq.
Ishte mamaja me mangallin me prush. Si e vendosi në qoshe të dhomës, nuk harroi të më porosiste:
-Jola, lëreni kanatin e dritares paksa hapur të hyjë ajri, se ju zë gazi që del nga thëngjijtë e zjarrit. Manoli u cua menjëherë dhe hapi njërin kanat të dritares.Nëna më hodhi një vështrim të shpejtë brengosës dhe u largua duke hequr derën pas vetes. Përsëri qetësi në dhomë. Era e thëngjijve të prushit, sikur pomë përzjente stomakun dhe ndjeja të më vinte për të vjellë.
-Jola, je mirë? Ta largoj mangallin?-më pyeti Manoli menjëherë, si duket e vuri re gjëndjen time.
-Jo, jo, do të më kalojë,- iu përgjigja menjëherë. Doja që ai moment vetëm për vetëm me të, të zgjatëte pambarim.Nuk dëshiroja që të linte dhomën, për asnjë arësye.
-Manol, ti nuk mund të fajësosh traditën e familjes, veten dhe nënën tënde….
-Jola, ti e ndjeje kohët e fundit, ti e kishe kuptuar, se martesës sonë po i vinte fundi, ashtu sikundër e ndjeja dhe e pata kuptuar edhe unë. Ne ishim aq mirë dhe bukur për një kohë të gjatë, por fatkeqësisht ne nuk jemi më! Unë kisha gjetur dashurinë e jetës, veten time, atë dashurinë që kishte kuptim në cdo qelizë të forcës dhe dinjitetit të shpirtit tim të ngjashëm. Po kështu edhe ti, Jola! Por, që tashmë janë krejt ndryshe, janë shpirtra të pangjashëm.
-Manol, nuk mundem të jetojmë pa ty!-i thashë mes ngashërimit, që nuk munda ta kontrolloja.
– E kam parasysh dhe të besoj se cfarë do të thuash me këtë, por që më duket jo e sinqertë. Po, po, ti mund të jetosh edhe pa mua, ashtu sikundër ke gjithë këta muaj që ke jetuar pa mua! Biles, fare mirë e këndshëm.Nën shoqërinë e Klarës,…..apo….edhe të ndonjë tjetri….Fliste me një qetësi të matur dhe sarkazëm të spikatur, sikur po jepte ndonjë leksion, vecse dalloheshin drithërimat e padukëshme në zërin e tij, dhe një sertësi e dhimbëshme në gjestet e tij. Kjo tregonte se ai po e vuante shpirtërisht po aq sa e vuaja edhe unë. Mundohesha të lexoja në mimikën e tij, cdo fjalëqë ai thoshte. Mes fjalëve, ngrija kokën si një manjolë e trëmburdhe sa dëshiroja që koha të ndalte në vënd përgjithmonë.
-Jola, kur ne u takuam bashkë, ti ishe kalama. Për gjatë gjithë këtyre viteve, duke punuar shumë, tiu bëre një fëmijë në rritje, në kërkim të një jete më të mirë. Ndërsa unë dhe nëna ime, deri diku bënim jetën disi më të qetë, nga ajo normalja tënde, -e një familje me shumë fëmijë. Unë jam edukuar krejt ndryshe nga ty, me rregulla strikte të traditës sonë vllehe, ndërsa ti nën tingujt e muzikës të një sazexhiu.Një punë si gjithkush, që kujdesesha për ty, nënën time, krejt familjen tonë, ti përfitoje nga kjo, pjesën tënde sigurisht, -atë cfarë ti dëshiroje, dhe nuk të mungonte asgjë.
-Manol, ti je dashuria e jetës sime…-arrita të thoja këto fjalë. Nuk u ndjeva aspak mirë nga termi “sazexhiu” për babain tim. E gëlltita fort këtë shpoti aspak të këndshme. Ndërsa u bëra gati ta konfrontoja, Manolie nuhati dhe ma preu në mes duke vendosur gishtin tregues mbi buzët e tij:
-Shshshshët, Shët, shët…..Jola! Unë kam qenë për ty, vetëm një ndalesë e ndërmjetme dhe e gjatë.Tani uroj të gjesh më të bukurën e të mirën, dashurinë e vërtetë, sipas dëshirës tënde diku gjetiu.
-Nuk është e vërtetë Manol!-i thashë e nervozuar jo vetëm nga sarkazma që bëri pak më parë për babanë dhe mllefin që turfullonte brenda meje, por edhe nga mënyra se si po e interpretonte marrëdhënien tonë në gjithë ato vite. Isha mëse e sigurtë, që cdo fjalë e tij nënkuptonte Teon dhe xhelozinë e thekur të tijpër të, ndër vite të tëra.
-Jola, unë nuk po të akuzoj. Unë vetëm po them të vërtetën e së vërtetës, me atë gjuhëqë e kuptojmë vetëm ne të dy. Nuk është mirë apo e ndershme ta mohojmë atë. Të lutem, mos u mërzit, por është e trishtueshme, -jo, jo, është tragjedi, fati ynë i mallkuar, që nuk mundëm t’i dhuronim njëri tjetrit dashurinë e vërtetë. Thjesht ne nuk mundëm ta jetonim atë jetë, që ne e ndjenim dhe duhet ta jetonim, ne thjesht nuk e kemi pëlqyer e dëshiruar atë jetë. Ne jetojmë në një qytet të pastër, të qetë, të kulturuar dhe të qytetëruar. Xhirot e mbrëmjes në bulevardin kryesor, një film në kinema apo teatër, apo në lulishte me një mik, pra të qënit aktiv në jetën e përditëshme, i jep gjithkujt pak a shumë, kënaqësinë e kësaj jete. Është kjo ajo cfarë unë kam dëshiruar në familjen time, por që ti e përcmove.
-Mos ndoshta është dikush tjetër në jetën tënde, Manol?-e pyeta vetëtimthi. Isha ngërthyer e tëra nga habia e mënyrës se si po fliste Manoli. Mos vallë kjo ishte ajo vetja tjetër e Manolit, që nuk e kisha njohur kurrë?! Ndjeva sytë të më digjnin nga inati dhe zemërimi, që ai pra, burri im kishte ndryshuar tërësisht. Zuri kokën me të dy duart, shtrëngonte nofullat dhe kërciste dhëmbët.
-Ti e di, më mirë se unë, Jola! Unë kurrë nuk do të dua njeri tjetër, ashtu sikundër të kam dashur ty! Unë kurrë nuk do të ndalem se dashuruari dhe të të dua ty, Jola! Por rrugët tona janë ndarë tashmë, ne nuk mund të vazhdojmë më…
Ndjeva dhomën të më vinte rrotull.Po më merrreshin mendtë. Kurrë nuk e kisha besuar se do të vinte kjo ditë që Manoli të ma thoshte në sy, për të mos shpresuar më, se mund të bashkoheshim ndonjë ditë. U kapa në anësoret e kolltukut, që të mos bija në dysheme dhe e turbulluar munda t’i thosha:
-Manol, e ke menduar ndonjëherë se ku gabuam, ne të dy?!
-Askërkund! Asgjë! Cdo gjë! Gjithcka! Ka plot e plot gabime! Ato janë të tuat dhe të mijat!
-Manol, po më vë në provë që unë të zgjedh mes teje, karrierës e familjes sime, pse jo edhe mes teje e nënës tënde, -nuk arrita ta mbaroja mendimin tim, por sakaq Manoli kërceu përpjetë, dhe tha:
-Aspak! E kam cuar nëpër mend edhe atë!-tha ai, ndërkohë që i nervozuar mbështillte shallin e zi, rrotull qafës.-E kam përfytyruar veten time kaq herë, edhe kur ishim bashkë, por edhe gjatë kësaj kohe, mungesës tënde, që të të thoja: “Mua ose këngën, mua ose karrierën tënde, zgjidh e merr! Por, isha dhe jam mëse i sigurtë, që ti do të zgjidhje karrierën. Për më tepër, unë isha i frikësuar dhe i dyzuar, në rast se ti më zgjidhje mua dhe do të ishim të trishtuar e të dëshpëruar përgjatë gjithë jetës, dhe do të ndjehesha fajtor ndaj teje dhe jetës tënde. Pra, kjo nuk ishte zgjidhja e duhur! Kështu që nuk po ta kërkoj të vendosësh, sepse unë e kam vendosur, tashmë.
-Mendoj, se nuk është pikërisht vendimi, që duhet të marrësh,-i thashë me zërin krejt të mekur.
-Sidoqoftë, unë e kam marrë atë vendim, Jola! E di si buka që hahet, që ti edhe mund të më marrësh zët apo të më urresh, këtë cast. Ndoshta edhe përgjithmonë, por uroj që kjo të mos ndodhë, kurrë, që të urrejmë njëri-tjetrin. Të vetmin merak që kam për ty dhe të jem i sinqertë, po atë merak kam edhe për veten time, se kush nga ne të dy ka probleme shëndetsore, që nuk arritëm të kemi një fëmijë, -vazhdoi të fliste Manoli tejet i dëshpëruar. Vari kokën në gjoksin e tij. Brofa në këmbë dhe iu afrova Manolit!Më kishte prekur në pikën më të dobët, në atë pikë, që kishte ndikuar trishtueshëm në ndarjen tonë. Tentova t’ia ledhatoja flokët sikundër bëja dikur, kur ishte i lodhur apo zemërohej dhe i mërzitur, por ai e shmangu atë, duke i dhënë trupit mbrapa.
-Manol, kjo është një brengë tejet e dhimbëshme, si do të mund të jetoj unë pa ty?
-Ja ashtu sikundër po jeton përherë,-më tha. U cua dhe iu drejtua derës së dhomës. Vuri dorën mbi dorezën e saj dhe vazhdoi:
– Jola, unë kurrë nuk i kam besuar divorcit. Akoma kam shpresë, që një ditë, ne do të mund të gjejmë një zgjidhje, si një mundësi e besimit në martesën tonë të prishur tashmë. Ti ke plot mikesha e miq prej të gjitha llojeve, kështu që nuk do të kesh andrralla, aq më tepër që nuk ke as edhe fëmijë, që të të marrin kohën, apo edhe mua nëpër këmbë, që të të kundërshtoj.
-Kjo është e gjitha! Kjo është ajo cfarë ti dëshiron, Manol! Fëmijët! Ne duhet të shkojmë që tani te doktori të dy, të bëjmë analizat dhe rekomandimin e doktorit për ilacet. Unë shpresoj shumë, Manol! Le t’i japim edhe një mundësi tjetër vetes tonë, lidhjes e dashurisë sonë, dhe shumë shpejt ne të dydo të kemi krijesën tonë!
-Që unë kam dashur fëmijë, Jola, ti e ke ditur këtë , qëkur ne u martuam. Por, tashmë është vonë dhe motivet mund të jenë të gabueshme.A më dëgjon cfarë po të them? Unë po largohem, po të lë të lirë, ajo c’ka ti dëshiron më shumë!
-Nuk e dua atë liri pa ty, unë të dua ty,Manol! Të lutem, mos ik! Mos u largo nga unë! Por ai ishte larguar, para se unë t’i mbaroja ato fjalë. Mbeta e shtangur, e tronditur dhe e tmerruar teksa dëgjoja zhurmën e hapava të tij, sa vinte e zbehej. Shkova nëpërmend gjithcka me një melankoli të trishtë, dashurinë dhe ndarjen.Deri atëhere pata menduar që dashuria është mëe fortë, dhe e kërkon më shumë, kur nuk e ke pranë atë që dashuron, biles edhe kur vetë zgjedhim për të mos qenë më, së bashku.
Dëgjova zërin e tij te porta e shtëpisë, që i tha mamasë “lamtumirë”, dhe më pas tingëllimën e këmborës nën strehë, zhurmën e menteshave të ndryshkura dhe përplasjen portës.
-Do të përpiqem ta harroj, – i thashë vetes. Ndjeva lotët të më rridhnin nëpër faqe..
Dhe shtova po me zë:
-Nuk mundem! Kurrë!
Nga kuzhina vinin tingujt e kitarës të babait dhe dëgjova zërin e tij të ngjirur që këndonte.Kishte pirë. Hyra në kuzhinë me kokën ulur dhe ashtu e heshtur, u ula pranë babait. Fillova të këndoja edhe unë me të:
“Që atë ditë që ne u ndamë,
Edhe u pamë sy ndër sy,
Ndjeva një mall, m’u hap një plagë,
Nuk ëndërroja vec për ty!
Por le të rrjedhin lotët e mija,
Porsi lumenj, porsi përrenj,
Por le të bëhen krojet vija,
Nuk të harroj gjersa të vdes!”
Nëna, gjyshja dhe Koli nuk m’i ndanin sytë, ndërsa babai më shoqëronte duke kënduar. Lotoja dhe këndoja!…
*Fragment nga romani ne doreshkrim i autores