Archives for February 2015

VATRËN ME LEGALITETIN I BASHKON CËSHTJA KOMBËTARE

February 22, 2015 by dgreca

Kryetari i Legalistëve shqiptarë, z. Sulejman Gjana, vizitën e parë në komunitein shqiptar në Nju Jork, e realizoi në VATËR/
Të Shtunën me 21 Janar 2015, një përfaqësi e Vatrës priti kryetarin e Partisë Lëvizja e Legalitetit z. Sulejman Gjana. Zoti Gjanaj shoqërohej nga Kryetari i degës së Partisë Lëvizja e Legalitetit për SHBA, Hakik Mena, Musli Mulosmanaj, Ndrec Gjergji dhe Tomorr Selmani.
Z. Gjana dhe shoqëruesit e tij u pritën nga zv/Kryetari i Vatrës Asllan Bushati, Marjan Cubi, Zef Balaj, Sejdi Hysenaj, Ramiz Mujaj, Muhamet Omari, Lek Përlleshi, editori i Diellit Dalip Greca dhe gazetari i komunitetit Beqir Sina.
Kryetarit të Legalistëve Shqiptar z. Gjana, i ka uruar mirëseradhjen zv/ kryetari i Vatrës z. Asllan Bushati.
Zv/Kryetari i Vatrës ka prezantuar historinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, foli për kontributin e madh të vatranëve për cështjen Kombëtare, për organizimin e fushatave të mëdha për të mbështetur cështjen Kombëtare, si fushata e Shëptimit të Shqipërisë më 1917-1919, Fushata për Huanë Kombëtare e vitit 1921, foli për kontributin e Vtarës në luftën kundër komunizmit, bashkëpunimi me nacionalistët shqiptarë, vecanërisht me Legalistët e Amerikës etj.
Ai tregoi edhe për veprimtaritë e sotme të Vatrës, për orientimin Kombëtar të Vatrës, për shtrirjen e saj në shumë shtete të Amerikës, për bashkëpunimin me komunitetin, vecanërisht edhe bashkëpunimin me Legalistët.
Kryetari i legalistëve falenderoi z. Bushati për fjalët e mirëseardhjes dhe informimin për historinë dhe veprimtaritë e Vatrës. Ai tha se ndjehej shumë mirë që vizitën e parë e bëri pikërisht në Vatër, Organizata më e vjetër, më kombëtare, që ka një kontribt të vecantë në Historinë e Shqipërisë.(Lexoje te plote ne Diellin e prinuar)

Tutini i Sanxhakut është vendstrehimi i Mbretëreshës Teutë?

February 22, 2015 by dgreca

A do të ndriçohet historia deri më tani e fshehur e Sanxhakut dhe a do të argumentohet se rrënjët e këtij populli nuk janë aq të cekëta siç janë paraqitur deri më tani? Falsifikatorët e historisë së Sanxhakut me dekada të tëra kanë falsifikuar dhe i kanë fshehur faktet historike. Megjithatë, historia për këtë rajon dhe njerëzit do të ndriçohet nëpërmjet të punimeve të hulumtuesve siç janë: Alia Xhogoviqi, Ibrahim Pashiqi dhe Sulejman Aliqkoviqi./
Nga Ismet Azizi/
Dëshmitë të panumërta për shtrirjen e fiseve ilire në Sanxhakun e sotshëm na bëjnë të kuptojmë se jo rastësisht Sanxhaku gjatë gjithë historisë ka qenë i banuar nga ilirët e mandej në vazhdimësi nga shqiptarët. Në fshatin Pruzhanj në Rrafshnaltën e Peshterit, në Sanxhak, arkeologët kanë zbuluar prushin (nga edhe e ka marrë emrin ky vendbanim) e trupave të vdekurve të djegur, i cilit datojnë mijëra vjet para Krishtit, që me siguri u përkasin ilirëve. Ky fakt dëshmon për autoktoninë dhe prejardhjen ilire të kësaj popullate .
T’i kthehemi onomastikës dhe historisë të cilat disa historianë të caktuara nuk i kanë shfrytëzuar në punimet e tyre. Nga të parët që janë bazuar në të dhënat e onomastikës dhe historisë janë Alia Xhogoviqi dhe Ibrahim Pashiqi. Xhogoviqi dhe Passhiqi tregojnë se si t’i qasemi materialeve onomastike, si t’i regjistrojmë ato gjatë punës në terren dhe se si të jemi të guximshëm në marrjen e konkluzioneve gjuhësore në mënyrë që të arrijmë rezultate të mira, shkruan etnologu nga Tutini, Sulejman Aliqkoviqi.
T’i kthehem hulumtimeve të Sulejman Aliqkoviqit të bëra në rrethinën e Tutinit. Sipas tij në këtë territor janë ruajtur toponimet e shumta me origjinë ilire, si dhe të kulteve të sistemit mitik ilir: për shembull ato nga kulti i diellit, mitrizmit, nga disa kulte kozmike. Përmbajtja onomastike e këtij toponimi jep të dhëna të besueshme se në relievin alpin të kësaj treve ka jetuar një popull i cili ka kultivuar kultin e Mitrës, pra në radhë të parë kultin e diellit, dhe në këtë rast edhe kultin e hapësirës kozmike. Dëshmi për kultin e Mitrës në Dardaninë antike kemi të konsiderueshme.

Sipas Aliqkoviqit në rrethinën e Tutinit gjithashtu gjejmë vende interesante si: Gradina – afër Tutinit, ku janë gjetur mbetjet e një qyteti të vjetër. Gjithashtu Bander i cili na asocon me zotin ilir Bando. Velepole (nga greq. Velepo = pamje, pikëpamja.), Biohane, Jelicë, Dedilovë – fshatrave në komunën e Tutin, pastaj emrat e shumë orononimeve (maleve, kodrave) dhe emër vendeve në Peshter. Aliqkoviqi habitet me falsifikimet e tipit si në rastin e vendbanimit Sjenica, kinse e ka marrë emrin nga fjala sena (sana) e cila, sipas tij, është jo vetëm një falsifikim laik por synim perfid me aspirata politike dhe të përfitimit me qëllime nacionaliste. Një absurd onomastik është se emri i vendit Misa kinse është krijuar nga Stefan Nemanja kur ia kishte përkëdhelur flokët vogëlushit Rastka, duke i thënë “Muskuli im” ( Misicu moj). Këto falsifikime paralajmërojnë historianët e sotëm, arkeologë, etnologë dhe gjuhëtarë që nën llupë t’iu qasen studimeve të reja në rajonin e Sanxhakut dhe më gjerë.
Në popull ekziston një besim që Tutin është emëruar sipas onomatopesë së gjëmimit të kuajve. Kinse Husein Gradashqeviq kishte “hipur” në Peshter duke shkuar drejt Tutinit, për të vazhduar për Kosovë, është dëgjuar gjëmimi i kuajve të kalorësve të tij aq larg sa që ka arrit deri te lugina e Ibrit.
Sigurisht se rajoni Tutin dhe rrethina, që është gjeografikisht i përshtatshëm për strehim, mund të jetë argument sigurt se ka qenë vendqëndrimi i Mbretëreshës Teutë. Mandej, mbretëresha Teutë, mund të jetë varrosur fshehurazi diku në këto troje (siç ka qenë rasti edhe me varrimin e fshehtë të Atil-ës, – që është e zakonshme te disa popuj të lashtë dhe të disa qytetërimeve ). Arkeologëve iu mbetet për të hulumtuar këto lokalitete dhe literaturën e mundshme.
Etnologu Sulejman Aliqkoviq shpreson që supozimi i tij, se ky vend ka qenë vendqëndrim i mbretëreshës ilire Teuta, të argumentohet në tëardhmen. Në lidhje me emërtimet ai k adeklaruar se nuk është e pamundur që disa kujtime të tjera si Baton, bir i Mbretëreshës Teuta t’i hasim në disa toponime në territorin e Sanxhakut dhe më gjerë si: Batinci (pranë Shkupit), Batusha ( fshat afër Gjakovës) Batrage (fshat pranë Tutin), Batun (mbi fshatin Ribariq në rrugën për në Novi Pazar), Batnjik, Batinci (në Vushtrri), Batoçina, Batajnicë. “Mendoj se boshnjakët duhet të fillojnë të merren me studimin e kulturës, historisë së tyre dhe nuk guxojnë të ndahen nga kultura evropiane. Ata kanë të drejtë të marrin pjesë në trashëgiminë e të gjithë popujve dhe kulturave evropiane”, thotë etnologu Sulejman Aliqkoviq.

Rrafshnalta e Peshterit, (njihet edhe si vetëm Peshter), është rrafshnaltë karstike me një lartësi mbidetare prej 1250 m në veriperëndim të Kosovës, gjegjësisht në veriun e trojeve shqiptare. Rrafshnalta e Peshterit është e pasur me kullosa kurse popullsia kryesisht merret me blegtori. Janë të njohura prodhimet e qumështit, sidomos djathi i Sjenicës, si dhe të mishit të terur. Në kuadër të Rrafshnaltës së Peshterit është edhe Fusha e Peshterit (lartësia mbidetare e së cilës është 1150 m), me një sipërfaqe prej 65 kilometra katrorë.
Popullsinë e Peshterrit, në lashtësi e banuar nga Dardanët, e përbëjnë kryesisht boshnjakët që janë pasardhës të shqiptarëve, por shumica prej tyre jozrtarisht deklarohen shqiptarë. Emri Peshter rrjedh nga fjala shqipe peshë – rëndë, ter – thatësi, tersi, tersi e rëndë.
Lugina e lumit Rashka me rrethinën e vet, e cila i takon komunës së Pazarit të Ri, paraqet njërën ndër hapësirat më interesante ballkanike për shkencën e historisë së mesjetës. Procesi i kolonizimit të sllavëve në këtë hapësirë nuk është hulumtuar sa duhet nga historianët tanë. Kolonizimi është bërë në etapa. Por, kolonozimi kryesor është bërë përgjatë luginave të lumenjve. Në fillim të shek. të VII-të sllavët depërtuan në këto vise, pasi që sundimi i Bizantit gati nuk ekzistonte.
Para ardhjes së sllavëve këto vise kanë qenë të populluara nga ilirët për çka flasin hulumtimet e shumta arkelogjike: Në Pazarin e Ri në vendin e tanishëm të kombinatit të Tekstilit “Rashka” si dhe të mbeturat nga ari dhe qelibari të gjetura para shumë viteve te Kisha e Petrovës. Kjo e fundit na jep njohuri për mundësinë e ekzistimit të një lidhjeje të fiseve ilire, selia e secilës ka qenë në vendin e kishës së përmendur.
Toponimet e shumta në këto vise ruajnë kujtimet për ilirët. Emrat: Ras, Ibër, Peshter, Bishevë,Vapa, Lim etj. janë me prejardhje nga gjuha shqipe (ras-rrasë, lim-Lumi; Ibër- i bardhë; Vapë – vapa,-ë; Peshter: Pesh- peshë; ter- terr (terësi), ter – thatësi).
Kur serbët u vendosën në luginën e lumit Rashka, e detyruan popullsinë vendase të tërhiqen në male dhe ua morën tokat. Natyrisht, vendasit nuk janë tërhequr të gjithë po një numër i tyre kanë mbetur në viset malore përreth duke vazhduar të merren me blegtori. Në vazhdimësi ata jetuan në këto vise dhe kjo gjë na bënë me dije edhe për prezencën e tyre të sotshme në këto vise.
Ndërsa, për ekzistencën e Stari Rasit serb, gjegjësisht për Arsën, qytetin e vjetër të mbretërisë ilire, Myftiu i Madh i Bashkësisë Islame në Serbi, Muamer Zukorliq, në një konferencë, kishte deklaruar: “Ne boshnjakët jemi me prejardhje ilire. Dhe ajo kalaja mbi Novi Pazar, për të cilat ata (serbët) pretendojnë se ishte selia dhe djepi i shtetit serb, në fakt është Arsa, kryeqyteti i vjetër i ilir dhe nuk ka asnjë lidhje të vetme me Ras-in dhe me shtetit e vjetër serb Rashka.

MARK GJONAJ:”Urime për Kosovën në 7- të Vjetorin e Ditës së Pavarësisë!”

February 22, 2015 by dgreca

Kremte shembullore dhe dinjitoze e Ditës së Pavarësisë së Kosovës, në Nju Jork/
Nga Beqir SINA – Bronx New York/
“Urime për Kosovën në 7- të Vjetorin e Ditës së Pavarësisë!”/
BRONX NY : Në kuadër të festimeve për nder të 7-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, 17 Shkurt 2008, organizuar nga asambleisiti Mark Gjonaj, mbrëmë në lokalin “Maestro’s”, u mbajt një mbrëmje muzikore – argëtuese me moton: “”Urime për Kosovën në 7- të Vjetorin e Ditës së Pavarësisë!” – Congratulations to Kosova on the 7th Year of Independence !”
Në një ambient festiv, me mbi 300 të pjesëmarrës, morën pjesë edhe, autoritet lokale, të qytetit të Bronxit, veprimtar të dalluar të komunitetit, lider dhe mysafirë nga Shqipëria dhe Kosova, dhe disa nga përfaqësuesit e jetës politike, shoqërore e afariste të qytetarëve nga Kosova.
Po ashtu të pranishëm ishin edhe personalitete të tjera shqiptare të njohura nga jeta publike, politike, artistike, shkencore e afariste, në zonë e Tri- Shtetshit.
Kremtimin e shtatë-vjetorit të pavarësisë të Kosovës, e kishte organizuar në mënyrë shembullore, Asambleisti i Nju Jorkut, Mark Gjonaj, duke mbledhur përfaqësuesit e komunitetit shqiptarë, nga Shqipëria, Kosova, Presheva, Bujanovci, Medvegja, Çamëria, Mali i Zi, dhe nga diaspora, që të kremtojnë denjësisht, ashtu siç dijnë të krmetojnë shqiptarët e Amerikës, festat më të rëndësishme kombëtare.
Për këtë kremtim, jorastësisht, në fjalën e tyre, përshëndetëse, dom Fatmir Koliqi, nga Prishtina, konsulli i Kosovës Korab Mushkolaj dhe kreu i legalistëve nga Shqipëria, Sulejman Gjana, e veçuan këtë mbremje festive si shembullore , duke faleminderuar asamblesitin e parë shqiptar në historinë e emigracionit- Mark Gjonaj.
Gjithçka, ishte përgatitur bukur për një kremte të tillë, e cila është festa më të madhe pas pavarësisë së Shqipërisë : një flamur kuq e zi – gjigand shtrihej në faqen ballore të sallës, ndërsa, krah tij ishin vendosur flamujt kombëtar të SHBA, Shqipërisë dhe ai shtetror i Republikës së Kosovës.
Ndërkohë, që një program shumë i zgjedhur, me këngë e valle nga Shqipëria, Kosova dhe të gjitha trevat e shtoi bukurinë e festës.
Kremtimin e hapi udhëheqësi i kësaj mbremje festive Flakron Pustina, ndërsa e drejtojë atë Vjosë Mujaj – Nikçi, e cila mbasi foli mbi lavdinë dhe rëndësinë e çlirimit, të pavarësisë së shtetit të Kosovës, tha se: ” Po! ashtu, sot i përkujtojmë me krenari të gjithë ata që ranë për lirinë, pavarësinë dhe demokracinë e Kosovës”.
Mbas, intonimit të Himnit Kombëtar të SHBA, Shqipërisë, dhe atij të shtetit të Kosovës, dhe mbajtjes së një minutë heshtjeje për të gjithë të rënët në etapa të ndryshme për lirinë, pavarësinë dhe demokracinë e Kosovës, para të pranishmëve me një përshëndetje në gjuhët, shqipe e angleze, pjesëmarrësve në këtë ceremoni festive iu drejtua zoti Mark Gjonaj.
7 Vjetorin e Ditës së Pavarësisë së Kosovës e bekoi dhe e pershendeti, Don Fatmir Koliqi, zëdhënës i Ipeshkvisë së Kosovës, mysafirë nderi, si dhe e përshëndetën përfaqësuesi i Konsullatës së Përgjithëshme të Kosovës, Korab Mushkola – konsull, dhe Kryetari i Partisë Lëvizja e Legalitetit, professor Sulejman Gjana.
Duke ju drejtuar me një fjalim përshëndetës të pranishëmve, kolegëve të tij asambleistë, përfaqësuesve të OJQ-ve, veprimtarëve dhe personaliteteve të rëndësishëm të komunitetit shqiptaro-amerikan, miqve amerikan,zoti Gjonaj tha se ashtu si çdo shqiptar, “ndjehem, i lumtur dhe krenar që të kremtojë së bashku me ju 7-Vjetorin e Pavarësisë së Kosovës”.
Liria është kërkesa më sublime e çdo populli për të jetuar. Më pastaj, faktor për t’u organizuar, e gjitha me qëllim të përparimit, progresit, në të gjitha fushat, veçuar në ambicien e pashuar shqiptare për të dhënë gjithçka nga vetja, po për këtë LIRI në të cilën synojmë të jetojnë pasardhësit tanë.
Pikërisht nga kjo kërkesë sublime për LIRI, fillojnë gjithë përpjekjet shqiptare, historikisht të pastra, pasuar tradicionalisht me përcaktimin për të mos i bërë keq askujt. Një rast i shembullt, në kërkim të përjetimit të Lirisë është përpjekja e shqiptarëve të Kosovës. Kujtojmë sot, gjithë martirët e lirisë, me krenari të thellë që i përkasin historisë së popullit tim, që luftuan, për të sakrifikuar jetën-gjënë më të shtrenjtë për Liri.
Miq të nderuar, e kundërta e lirisë është okupimi, dhe në të kundërtën e kësaj lirie u vendosën nënçmimet, diferencimet, degradimet, e shtetit Serb mbi shqiptarët e Kosovës. Të
gjitha në kuriz të shqiptarit, kulmuar në fund me luftën e përgjakshme, gjenocid i cili rrallëherë ishte parë në historinë e njerëzimit përgjithësisht.
Pas përpjekjeve të shumta, diplomatike e politike, me qëllim të çlirimit paqësor të shqiptarëve nga okupimi, udhëhequr nga Presidenti Ibrahim Rugova, Kosova u detyrua të hyjë në luftën çlirimtare, udhëhequr nga komandanti Legjender Adem Jashari dhe gjithë UÇK-ja që vunë jetën e tyre si çmim për lirinë e fëmijëve të tyre.
Në këtë rast bota kishte dy pozicione për të cilat duhej të deklarohej: të vihej në mbrojtje të Lirisë shqiptare, apo të arsyetonte okupimin tashmë të përgjakshëm serb.
Kështu pra, ishte veprim historik, në rradhë të parë njerëzor, pozicionimi i botës demokratike, duke veçuar këtu SHBA-të, për të ndihmuar popullin shqiptar të Kosovës, të çlirohej nga okupimi shumëvjeçar Serb, dhe të fitojë lirinë e dëshiruar.
Pas gjithë këtyrë përpjekjeve, Kosova nga 17 Shkurt 2008, u shpall shtet i pavarur dhe sovran. Një triumf i madh i lirisë, mesazh për gjithë botën se vetëm më urtësi, punë e mençuri mund të fitohet liria, e cila realisht gjendej e kultivuar historikisht në shpirtin dhe mendjen e gjithë shqiptarëve. Nuk mund të lihet pa përmendur, kontributi i Lobit shqiptar në Amerikë, një organizim i suksesshëm mendjesh të ndritura paqësore, pa të cilin nuk do festonim sot 7 vjetorin e pavarësisë.
Duke falenderuar, popullin mik amerikan, dhe gjithë vendet tjera të botës që nuk nguruan të njohin pavarësinë e Kosovës, bëj thirje te të gjithë vendet tjera që të njohin këtë shtet të ri, pra të njohin Lirinë dhe të dënojnë gjenocidin dhe okupimin.
Shtetit të Kosovës tashmë i mbetet të punojë sa më shumë, që shqiptarët të fitojnë dinjitetin dhe krenarinë për Pavarësinë për të cilën lufuan kaq shumë. Suksese dhe gëzuar.
Programin festiv e hapi këngëtarja sharmante Arbërie Hadërgjonaj me “Këngë për Ibrahim Rugovën” dhe “Marshi i UÇK-së”
Mbrëmja muzikore, vazhdoi për orë të tëra, ku të pranishmit, kënduan dhe vallëzuan së bashku në shoqërimin me muzikë të gjallë-live, me disponimin e tyre profesional me një varacion me muzikë të zgjedhur popullore, kryesisht nga Kosova, dhe trevat shqiptare nga këngëtarët Hajro Ceka, dhe Luka Hajdini.

Një përmbledhje e shkurtër rreth jetës, veprës, dhe figurës së lartë të Profesor Dr. Martin Camajt

February 22, 2015 by dgreca

Darkë organizuar nga Shoqata atdhetare “Dukagjini” në Miçigan për përkrahjen e ngritjes së përmendoreve të heroit Mehmet Shpendit dhe Profesor Dr. Martin Camaj./
Paraqitur nga Dr. Gjeka Gjelaj, PhD./
21 Shkurt, 2015/
Imperial House/
Clinton Township, Michigan/
Ne Foto: Autori ne nje fotografi me Ipeshkevin e Kosoves Dode Gjergji/
Fort të nderuar famullitarë ( in absentia) Dom Ndue Gjergji dhe Dom Fran Kolaj, të nderuar përfaqësues të shoqarave atdhetare ,Organizata Panshqiptare “Vatra, më në krye zotëri Alfons Grishaj, shoqata “Mirdita” më në krye zotëri Kujtim Qafën, shoqata “Malsia e Madhe” më në krye zotëri Lek Gjonaj dhe present sonte sekretari zoti Luigj Gjokaj, kolegë të nderuar, intelektual të fushave të ndryshmë, bashkatdhetar, vëllezër dhe motra, dashamirës të Dukagjinit legjendar:
Mirmbrëma dhe mire se u takume në Dukagjin, gurrë e pashterrur e burrërisë, trimërisë, mikpritjes dhe diturisë shqiptare.
Jam mirnjohës shoqatës “Dukagjini” në Michigan, më në krye zotëri Nikolin Shytin që me nderuan me këtë detyrë:
Shkurtimisht të ju paraqes figurën madhështore dhe shume dimencionale te shkrimtarit, poetit, albanologut, dhe studiusit me renome boterore Profesor Doktor Martin Camaj me rastin e iniciativës atdhetare dhe lavdi plote: Ngritja e përmendores së trimit mbi trima Mehmet Shpendit – shaljanit te tete dhe gurit te cmuar te letersise dhe kultures shqiptare, birit te denjtë të Dukagjinit, Profesor Martin Camaj.

Kjo është një nderë e madhe për mua dhe në të njejtën kohë obligim i madh që unë do të mundohem ta kryej simbas mundësisë me gjithë shprit dhe zemër ashtu si I meriton nji dhe të vetmit Martin Camës.

Unë duke falenderuar Dom Prenk Ndrevashen, veteranin dhe mbrojtësin më të spikatur të emigrantit shqiptar, si dhe mikun dhe bashkëpuntorin tim më të shtrenjtë, Profesor Camen e kam takuar në Rromë kur unë isha në studime pranë fakultetit filozofic Urbaniana dhe ai ishte duke mbaruar studimet post universitare në universitetin e Rromës. Më perkujtohet mirë takimi i parë në Circolo Delli Albanesi në Rromë në praninë e Profesor Ernest Kolicit, piktorit Lin Delisë, At Vincens Malaj, Albert Akshisë, At Daniel Gjecaj, piktorit Gjelosh Gjokaj, dhe kolonelit anglez Robert McEever. Një fytyrë e shëndritshme, e ëmbël, e dashtun, dhe elegante.
Gjithashtu kam pasur fat që për herën e fundit ta takoj Profesor Camen këtu në Michigan tek kisha e vjetër në Beverly Hills, gjatë vizitës së fundit që ai i bëri mikut të shtrenjtë Dom Prekës. Pra, ju flas nga zemra dhe përjetimet personale.
Profesor Martin Camaj, simbas dokumentave ne disponim dhe burimeve të sakta, ka lindur me 21 Korrik te vitit 1925, megjithëse përmendet edhe viti 1927. Lindi nga një familje e një njohur të Dushmanit në Dukagjin nga baba Kol Camaj dhe nana Terezja e lindun në Prekal. Kola dhe Terezja, prindërit e Martinit, si dhe shumë të tjerë në fshat, në atë kohë jetonin një jetë të qetë baritore dhe bujqësore. Konditat e jetës ishin shumë të vështira dhe mundësitë aq më të vogla. Luftërat dhe tragzimet e pa ndara e bënin jetën edhe më të vështirë. Për të mbijetuar duhej vullnet i fortë, punë e pandarë, dhe sakrifikime maksimale e të pa numërta. Sa ma shumë fëmijë që një familje kishte, nëpër malësina, sic e dini edhe juve vetë, aq më e fortë konsiderohej për arsye të ndryshme egzintenciale.
Martini ishte djali i parë në mes të shtatë fëmijëve me të cilët Zoti kishte bekuar familjen e Kolës dhe Terezes. Neve që jemi lind dhe rritur në një ambient të tillë nuk kemi nevojë spjegimesh as sqarimesh sepse atë e kemi përjetuar dhe smund ta harrojmë. Jeta e profesor Camës në fëmijëri është pasqyrë e jetës në përgjithësi në malet e malësisë dhe për këtë gjë Profesor Camaj do të vuajnë tërë jetën.
Kur Martini ishte ende i vogël në atë zonë ishte famullitar At David Pepa, i cili kryente veprimtarinë e tij pastorale dhe atdhetare me nji përkushtim të zellshëm dhe bindje të pa tundur. Ai besonte në njeriun malësor, besonte në potencialin e tij, besonte në formimin e tij, besonte në mundësinë e arritjeve nëse kushtet ishin të përshtatshme. Ai, pra At Pepa vërejti në sytë e Martinit të vogël një mundësi “yll drite” të ardhshmërisë. Shfrytëzoj rastin dhe në mirësinë e tij bindi prindërit që ta lejonin djalin e parë të tyre që të zbriste në kryeqytetin e kulturës, atdhetarizmit, dhe të përparimit shqiptare, në Shkoder. Kështu edhe ndodhi.
Martini ishte vetëm 7-vjec kur u dërgua në kogjegjin e Shën Francesk Saverit. Ky ishte nji fat për Martinin, sikurse ishte fat për shumë të rinjë të malësinave, sepse ata do të dorëzoheshin për tu kalitur porsi ari në zjarrm nga duart e edukatorëve më të famshëm që ishin të mbledhur në kolegjin Saverian. Ky kolegj ishte nën drejtimin e shoqërisë së Jezuitve “Le Missioni Volante” dhe nën udheheqjen e të pavdekshmit At Daniel Dajanit.
Nëpër ato banka të shkollës ku kaloi Martini kishin kaluar më parë Imzot Lazër Mjeda, Imzot Luigj Bumci, Imzot Prek Doci, At Anton Xanoni, i famshmi Faik Konica, Legjendari Luigj Gurakuqi, dhe shumë e shumë të tjerë që u bane drita dhe fuqia shpirtërore dhe intelektuale e Shkodres dhe tërë Shqipërisë.
Lufta e dytë botërore dhe dimri i stuhishëm e më i egërt komunist e nxen Martinin dhe shokët e tij porsi bora e papritur si i nxen bora lulet e pranverës duke iua nxanë frymë dhe ngri gjakun. Martini ishte në lulëzim të tij intelektual she shpirtëror por kopshti në të cilin ai ishte rritur tashmë ishte mbuluar nga shtërngata komuniste dhe shpëtimi i vetëm ishte largimi nga ky kopsht plot lule të kendshme dhe erëdhënëse të diturisë dhe përparimit shqiptar. Kështu fillon golgota e Profesor Camës dhe e mijëra intelektualëve dhe atdhetarëve të vërtetë shqiptarë.
Mbasi punoi si mësues i vetëm në Prekal, në kushte të jashtëzakonshme por me një entuziazëm të pa shoq, dhe duke parë rrezikun që i kanosej, së bashkut me Franceskanin At Daniel Gjecaj, duke mos patur tjetër rrugë dalje përvec vdekjes, arratisen në Jugosllavinë e atëhershme. Kush mund ta mendonte se cfarë do të ndollte? Kush mund ta paralajmëronte rrugën e Kalvarit nëpër të cilen porsa filluan udhëtimin e tyre martirët kombëtar? Kush mund ta mendonte se kjo do të ishte shkëputja fizike e përgjithmonshme, pra rruga pa kthim e Profesor Camës dhe shumë klerikë, patriotë, dhe intelektualë dhe atdhetar shqiptar? Kjo arratisje e pa dashur, problematike, dhe pothuajse e pa pranueshme, ishte një perdhunim në mos më tepër një masakrim dhe deformim i vetë persones, që Martini me kolegët e vet kurrë nuk do ta harronin. Ishte lamtumira e fundit e Shkoder lokes, dhe në të njëjtën kohë, ishte ballafaqim me një realitet të ri që Martini do ta luftonte dhe kundërshtonte herë pas herë deri në mosbesim.
Mbas studimeve dhe krijimtarisë në Beograd dhe në Prishtinë, Profesor Camaj emigron në Itali dhe përqendrohet në qytetin e përjetshëm të Rromës. Arritja e tij në Rromë ishte një gëzim i madh dhe nji ngjarje tejet e rëndësishme sepse ai menjëherë inkuadrohet në rrethin më të ngushtë të inteligjencës shqiptare të mbledhur rreth të pavdekshmit profesor Kolicit, i cili kurrë nuk ka munguar për ta theksuar sa fat ishte për te dhe për “Shejzat” ardhja e Martin Camës në Rromë. Ai emërohet kryeredaktor dhe në te njëjten kohë vazhdon studimet e doktoraturës në fakultetin e filozofisë dhe letërsisë pranë universitetit të Rromës ku dhe mbron me sukses te shkelqyer suma cum lade tezën Il Messale Di Gjon Buzuku: Contributi linguistici allo studio della genesi.
Meshari i Gjon Buzukut: Kontributet gjuhësore rreth studimit të rrjedhjes.
Për tiu afruar shpirterisht, por edhe realisht ambientit malor te Dukagjinit, Profesor Camaj kërkon një vend malor sa ma afër ambjentit të Dukagjinit dhe këtë e gjen në Alpet Gjermane në kufi me Austrinë.
Një ndër objektivat dhe qëllimet kryesore të doktorit të ri të porsa krijuar në Rromë ishte që në cdo kusht të hapte katedrën e studimeve albanologjike pranë universitetit në Mynih, ku ai e kuptonte mirë se inteligjenca e Evropës do ta shqyrtonte me kujdes dhe përkushtim cështjen e gjuhes, të kulturës, dhe të kombësisë shqiptare. Me shumë vështirësi dhe sakrifikime por me një bindje të pathyeshme dhe qëndrim guri, ai këtij qëllimi ia arriti. Kjo ishte arritja më e madhe, në mendimin tim, që e qetësonte Martin Camen në mënyrën akademike dhe shpirtërore. Kishte hapur një front lufte me pendë të cilën ai do ta mbronte deri në frymën e fundit të jetës së tij.
Ai, pothuajse në moshën më të mirë të burrnisë shqiptare, kishte vetem 67-vjet, me 12 Mars të vitit 1992, ndërroi jetë me zemër të brengosur, pa parë dhe shijuar për herë të fundit bjeshkët e larta dhe malet e gjelbërta të Dukagjinit të cilave ai aq bukur iu këndoi.
Vdiq në një fshat malor gjerman i quajtur Lengries, në Baverinë e Eperme te Gjermanisë mbas një vuajtjeje të rëndë dhe të gjatë nga një sëmundje e pashërueshme, në duart e dashurisë së tij, bashkëshortes Doktoreshës Erika Camaj. Kështu pushuan njiherë e përgjithmonë trupi, mendja dhe shpirti i nji besnikut të pa shoq, nji poetit të kalitur, të nji shkrimtarit poliandrik, te një albanalogut më të shquar dhe me renome boterore, si dhe profesorit të rendit të parë që vështirë ma malet e Dukagjinit do të lindin shoqin e tij!
Martin Camaj ishte sikur hala e peshkut në fytin e kalbur të agjentëve komunistë shqiptar, të cilët rreptësisht ndaluan cdo mundësi kontakti ndërmjet lexuesit shqiptar dhe burimeve letrare shume diemsionale te tijat për arsye se e kishin kuptuar me kohë se ai do të depërtonte thellë në zemrën dhe mendjen e cdo lexuesit shqiptar, duke krijuar kështu një mundësi kundërshtimi apo opozite të rregjimit totalitar. Sa mëkat ishty kjo gjë! Sa dam i madh që ju bë atdheut! Ndërsa bota perëndimore si dhe ajo lindore ushqeheshin në nektarin e bukurisë letrare dhe poetike të Martin Camaj dhe ndërsa studjusit ma të spikatur të shkencave albanologjike orvatesheshin për ta kuptuar thellesinë e mendimeve te Profesor Cames, e ashtegjujtura “inteligjenca shqiptare” nën rregjimin komunist ushqehej me rrena e kacarrena, fantazma, e pretendime boshe të krijuara nga frika dhe tmerri i diktaturës.
Diamanti mbetet diamant dhe heret apo vonë, kur të zbulohet shkëlqen me gjithë bukurinë e tij. Edhe profesor Martin Camaj, edhe pse pak me vonesë, tashmë eshtë i zbuluar dhe i vendosur ne pedestalin e merituar të letërsisë dhe albanologjisë shqipe prej nga ai pedestal më kurre nuk do të largohet. Në ungjillin e Shën Markut 12:10 është shkruar se ndërsa Jezusi po u fliste në shëmbulltyra ndër të tjera iu tha: “po a nuk i keni lexuar këto fjalë në shkrimin shenjtë: guri që ndërtuesit e qitën jashtë përdorimit u bë bërë gurë këndit; kjo eshtë vepër e Zotit, se cmrekulli në sytë tonë!”
Mendoj se në rastin e Dr. Camajt provania e Hyjit u tregua kjartas. Trashamanët, injorantë dhe egoistë, gjysmake në mëndje dhe të falimentuar në shpirt, gërgasa dhe shpifës, që për qëllimet e veta janë munduar në cdo mënyrë ta zdeshin dhe ta dëmtojnë deri në asgjësim figurën shëndritëse të Martin Camajt. Ishte i përjashtuar, ishte i mohuar nga armiqtë, por më në fund triumfoi ashtu sic triumfojnë të drejtët.
Këtë e konfirmojnë vetë faktet se ne 2002 i jepet cmimi i lartë Penda e Artë (Çmimi Penda e Artë jepet prej Ministrisë së Kulturës dhe Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë) si dhe në Tetor te vitit 2010, ish-presidenti shqiptar Bamir Topi, i jep nderimin më të lartë urdhërin “NDERI I KOMBIT”.
Për hir të kohës, po theksoj tri periudhat kryesore të krijimtarisë letrare të Martin Mamaj, duke vetëm përmenduar atë shkencore, që është një ndër më të pasurat.
Krijimtaria Poetike
Periudha e parë që unë do ta quaja: periudha kosovare fillon me botimin e “Një fyell ndër male” e botuar ne vitin 1953 në Prishtinë dhe duke vazhduar me botimin e dytë, “Kanga e Vrrinit” Prishtinë 1954. Ka mendime të ndryshme dhe të vlefshme por botimi i këtyre dy veprave mbyll periudhën e jetës poetike në ish Jugosllavi dhe Kosovë.
Periudha e dytë eshtë periudha italiane. Unë kisha më mirë me thëne italo-arbëreshe.
Në kontrast me atë të Kosovës, në Itali profesor Camaj frymëzohet më së fortit nga shkrimtari i njohur italian Giuseppe Ungaretti. Në Rromë ai boton “Legjenda” 1964 si dhe nji varg të gjatë të artikujve dhe studimeve të botuara nëpër të përkohshmet e sidomos në “Shejzat”.
Periudha e tretë është periudha gjermane. Në këtë periudhë Profesor Camaj boton tre libra poetik të cilët i japin pothuajse famë botërore.
1. Lirika mes dy moteve. Mynih 1967.
2. Njeriu me vete e me te tjerët. Mynih 1978.
3. Poezi – 1953-1967. Mynih 1981.
Krijimtaria në prozë
Martin Camaj e fillon krijimtarinë e tij në proze me nji tregim të gërshetuar ne prozë dhe vjershë të titulluar Diella, e botuar ne Rrome ne vitin 1958.
Rrathet – roman botuar ne Mynih në 1978.
Shkundullina (tërmet, shënimi im)- prozë . Mynih 1981.
Karpa- Rromë 1987.
Loja mbas darkes – Dramë. Mynih 1981.
Kandili argjandit – Dramë. Kozencë 1981.
Dranja – matringale. Mynih 1991.
Këtë paraqitje të shkurtër, por nga zemra, dhe me admirimin më të thellë ndaj kësaj figure kolosale, po e përfundoj duke ju lexuar vargjet e poezisë së tij titulluar Vendit tem
Kur të vdes , le të bahem bar
Në malet e mia në pranverë
Në vjeshtë do të bahem farë.
Kur të vdes, le të bahem ujë
E fryma eme avull
Në fush do të bie shi.
Kur të vdes , le të bahem gur
Në skajin e vendit tim
Të qindroj kufi.

Të përjtshme le të mbesin përkujtimet e heroit të kombit Mehmet Shpendit dhe albanalogut, poetit, dhe shkrimtarit të pendës së artë Dr. Martin Camës.
Shtesë për ata që deshirojnë ta kenë një pasqyrë më detale dhe të përpiktë të veprave të Martin Camës.
1953 Në Prishtinë boton vëllimin e parë me poezi me titull Nji fyell ndër male.
1954 Del vëllimi i dytë me poezi, Kanga e vërrinit.
Mâ vonë, autori distancohet prej dy vëllimeve fillestare dhe konvencionale
1958 Në Romë botohet Djella, roman me intonim poetik dhe i përshkuem me vjersha
1964 Në Romë del vëllimi poetik Legjenda
1967 Në Munih dalin, si botim i autorit: Lirika mes dy moteve, kryesisht vjersha të përpunueme nga faza e mâparshme Rrathë, roman Njeriu më vete e me tjerë, poezi
1981 Poashtu si botim i autorit dalin në Munih: Shkundullima, novela dhe nji dramë
Poezi 1953-67, vjersha të zgjedhuna Dranja. Madrigale. Prozë poetike
1985 Me titull Poesie në Palermo botohet përkthimi italisht i librit Njeriu më vete e me tjerë prej Francesco Solanos.
1987 Në Munih, Camaj boton librin Karpa, në të cilin eksperimenton me elemente të romanit fantastik
1990 New York. Në edicionin shqip-anglisht (përkthyesi: Leonard Fox)
Selected Poetry botohen për herë të parë dy ciklet poetike Nema dhe Buelli
1991 New York-Munih: Palimpsest, poezitë e fundit të botueme prej Martin Camajt, prapë si botim dygjuhës shqip-anglisht me përkthimin e Leonard Fox
1991 Në Munih del vëllimthi Gedichte, botimi i parë në gjermanisht, përkthye prej Hans-Joachim Lanksch
1993 Në Cosenza (Kozencë) të Italisë botohet drama Kandili Argjandit, në të cilën Martin Camaj punonte akoma në shtratin e vdekjes
1994 Në Prishtinë del Djella, version i përpunuem prej Camajt i romanit të vjetit 1958
1996 Në Tiranë botohen pesë vëllime me nji pjesë të veprave të Martin Camajt. Edicioni asht parapa me përfshî nantë vëllime. Botimin e përkrah Ministria e Kulturës. Kështu merr fund anatemizimi i disa dekadave i Martin Camajt. Mbas fitores së Partisë Socialiste në zgjedhjet parlamentare më 1997 thuhet se »Martin Camaj nuk botohet më«.
1998 Në Munih del përkthimi gjermanisht i Palimpsestit, përkthye prej albanologut prof. Wilfried Fiedler
1998 Në Tiranë, Martin Camajt i jepet post mortem nderimi mâ i nalt letrar i Republikës së Shqipnisë, Penda e Artë. Çmimi Penda e Artë jepet prej Ministrisë së Kulturës dhe Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë. Nji ditë para dhanies solemne të Çmimit njoftohet tërhjekja e tij, dmth. se Çmimi nuk i jepet Martin Camajt.
1999 Në Klagenfurt, me titull Weißgefiedert wie ein Rabe, del përkthimi gjermanisht i vëllimit Njeriu më vete e me tjerë, përkthye prej Hans-Joachim Lanksch
2000 Në Pejë, redaktue prej Rexhep Ismajlit, del vëllimi Lirika, botimi gjer më tani mâ i plotë i poezive të Martin Camajt, përfshir edhe poezi prej trashigimisë letrare të Martin Camajt.
2002 Në Tiranë, Çmimi letrar Penda e Artë i akordohet Martin Camajt
Vepra Shkencore të Profesor Martin Camës
Il “Messale” di Gjon Buzuku. Contributi linguistici allo studio della genesi, Shêjzat, Roma 1961.
Albanische Wortbildung. Die Bildungsweise der älteren Nomina, Harrassowitz, Wiesbaden 1966.

Lehrbuch der albanischen Sprache, Harrassowitz, Wiesbaden 1969.
La parlata albanese di Greci in provincia di Avellino, Leo Olschki, Firenze 1971.
Racconti popolari di Greci (Katundi) in provincia di Avellino e di Barile (Barili) in provincia di Potenza, “Studi Albanesi” pubblicati dall’Istituto di Lingua e Letteratura Albanese dell’Università di Roma, Vol. III, Roma 1972.
Albanische Märchen. Herausgegeben und übersetzt von Martin Camaj und Uta Schier-Oberdorffer, Diederichs, Köln-Düsseldorf 1974.
Die albanische Mundart von Falconara Albanese in der Provinz Cosenza, Albanische Forschungen 16, Trofenik, München 1977.
Cuneus Prophetarum a Petro Bogdano, Patavii, MDCLXXXV (Mit einem Beitrag von Giuseppe Valentini und Martin Camaj), München 1977.
Albanian Grammar with Exercises, Chrestomathy and Glossaries (Collab. on and translated by Leonard Fox), Harrassowitz, Wiesbaden 1984.
La parlata arbëreshe di San Costantino Albanese in provincia di Potenza, Centro Editoriale e Librario dell’Università della Calabria, Rende 1991.
Krahas me këto monografi, në periodikun shkencor Martin Camaj botoi mbi 150 kontribute për gjuhën dhe letërsinë shqipe.

Ministria mjerane e Kulturës dhe ngjashmëritë mes Mirela Kumbaros e talibanëve të Afganistanit

February 22, 2015 by dgreca

Nga Kolec TRABOINI/
Mrela Kumbaro, që i ka ngecur në derë kulturës shqiptare, shkul në mënyrë aventuroze pllakën përkujti- more të Kinostudios dhe vë veton duke refuzuar botimin e Antologjisë për Jetimët, ndërkohë që jep para për fan- tazmagorira si“TullaTV Online”apo për kompaninë private të Henri Çilit pa harruar televizionin satelit të qeverisë, Top-Channel, dhe pse jo, shtëpisë botuese të deputetit socialist. Mos vallë është i nxituar ky cilësim që i bëjmë ministres së Kulturës, Mirela Kumba- ro? Nuk besoj.Të gjithë e dinë se me të ardhur në pushtet talibanët hodhën në erë me dinamit skulpturat monumen- tale budiste mijëravjeçare të gdhendura në shkëmb, duke sfiduar kështu kul- turën e mbarë njerëzimit. Po çka të ng- jashëm mes ministres sonë të Kulturës, Mirela Kumbaro dhe talibanëve të Af- ganistanit, mund të pyesë me të drejtë lexuesi që nuk e di çfarë bëhet në çifli- gun personal të kulturës së Mirela Kum- baros. Të paktën në një akt ajo është treguar talibane e vërtetë. Pasi e push- toi ndërtesën e Kinostudios duke e bërë rezidencë të vetën, kjo ministre shkuli brutalisht pllakën përkujtimore që shënonte datën e inagurimit të Kino- studios, duke zhdukur kësisoj çdo gjur- më të kinematografisë shqiptare që ka qenë vërtet krenaria e çdo shqiptari.Tani kjo ndërtesë e hijshme e madhështore mund të konsiderohet thjesht si rezi- denca e Mirela Kumbaros. Edhe shpen- zimet prej qindra mijëra euro për ndërtimin e muzeut të kinematografisë shkuan për dhjamë qeni. Po se mos i nxori nga xhepi i vet ato para zonja ministre? Nga ana tjetër ajo mbase mendon se është harruar fakti se me të ardhur në postin e ministres në koor- dinim me një deputet socialist bënë shitjen e një pjese të truallit të Kinostu- dios për të cilën nuk qe i një mendje, madje kundërshtoi drejtori i Alba Filmit që nuk pranoi të firmoste dhe për këtë refuzim e shkarkuan. Këtë akt të tjetër- simit të pronës së popullit tek një me- dia private në duart e politikës, ne si kineastë e konsiderojmë një akt van- dal. Kështu një pjesë e oborrit të Kino- studios iu kalua televizionit Ora Neës në mënyrë të fshehtë dhe nuk është vështirë të kuptohet se e gjithë kjo u bë që ky televizion të ishte konformist me qeverinë e të lidhej pas qerres së saj. Dhe shenjat po duken. Në këtë rast kjo ministre është treguar një talibane e vërtetë për t’ia patur zili edhe në Kan- dahar. Por nuk është vetëm kjo. Kjo ministre është një shpërdoruese e vler- ave monetare, një njeri që i përdor paratë e popullit për të darovitur të afërm (vëllai i ministres mori dhjetëra milio- na lekë për një shfaqje teatri), po kësh- tu marrin të preferuarit personalë apo edhe institucionet e medias, të cilat i miklon për të qenë manarë të Qeverisë, që askush të mos gjejë një shteg në media për të patur një zë kundërshtues për veprimet arbitrare të ministres tonë të kulturës. Ministria e Kulturës edhe më parë, por edhe tani është një sektor ku fondet shtetërore për zhvillimin e kulturës kombëtare manipulohen në mënyrën më absurde e më spekulative. Ky institucion nuk mbështet sh- krimtarët të cilëve u ka marrë edhe ndërtesën e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, në vend të tyre honxho- bonxhot e kulturës kanë zgjedhur një mënyrë origjinale, ta zëmë duke mbështetur programe të tilla si djathi kaçkavall. Se çfarë lidhje kanë djathi kaçkavall me kulturën shqiptare, këtë vetëm ata Ministrisë së Kulturës mund ta dinë. Po këtu dëgjon edhe mrekul- lira të kësaj natyre; mbështesin një pro- gram për historikun e muzikës rrok në Shqipëri. A thua se muzika rrok qen- ka një produkt kulturor autokton sh- qiptar dhe lënë në mjerim shtëpinë e Luigj Gurakuqit, Gjergj Fishtës dhe asaj të Migjenit që nuk i gjendet as nami e as nishani. Po le të shkojmë më tej. Këto ditë u njoftuan projektet e përzgjedhura për mbështetje financia- re në Art & Kulturë nga kjo ministri. Dhe çfarë nuk gjen në këtë përzgjedhje. “Letërsi/televizion” shkruhet emri i një fituesi për mbështetje nga ministria. Po se çfarë është ky program askush nuk e di. Gjen aty mbështetje për shtëpinë botuese familjare të deputetit socialist “Toena”, që në fund të fundit botimin e kanë biznes fitimprurës dhe është ab- surde të financohen bizneset në pro- gramin e kulturës. Shtëpitë botuese u marrin para për botim shkrimtarëve që janë katandisur në pikë të hallit dhe kjo e ministri e quajtur e kulturës në vend t’u japë shkrimtarëve mbështetje për botimet e veprave të tyre, u jep mbështetje financiare botuesve për t’ua shumëfishuar fitimet.Veç një mendje e çartur mund ta bëjë këtë. Gjen aty mbështetje për programe televizive, krejt e kuptueshme kjo me qëllim të miklimit dhe kthimin e tyre në aleatë qeverisës, po gjen aty edhe për festiva- lin“Jaz”meqë më parë kanë financuar për rrokun amerikan. Gjen aty dhe sajime të tilla veç për të marrë para si “Klubi kritikës shqip, Fondacioni Mapo”, pra këto para do t’i marrë Hen- ri Çili, se nuk i mjaftojnë ato që ka marrë me thes nga qeveria e mëparshme. Po ka mbështetje financiare për enigma si “Tullat Tv, media kulturore Online”, kur kësisoj mediash online bëhen me qindra e mijëra pa asnjë shpenzim, sepse bloget elektronike janë falas. Por atyre u duhet sebepi për të rrjepur arkën e shtetit dhe sebepet i gjejnë pa shumë mundim. Rrofsh moj zonja ministre me këto programet e tua. Po e ndrin me kandil e me bishtuk kulturën shqiptare, por edhe qokat i ke në qendër të vë- mendjes. Por një gjë duhet të na e shpjegosh mirë, të bësh transparencë e të japësh pse jo dhe llogari. Si është e mundur që ndërkohë që i jep para Ma- pos së Çilit apo edheTop Channel-it që është televizioni servil i qeverisë, apo më tej shtëpisë botuese “Saras” filiz i Top Channel, në mënyrë arbitrare re- fuzuat mbështetjen e botimit të një an- tologjie për jetimët të propozuar nga Instituti Kombëtar i Integrimit të Jetimëve Shqiptar. Bordi i specialistëve prej 7 anëtarësh të Ministrisë së Kul- turës ishin të gjithë pro dhe asnjë kundër duke miratuar njëzëri projektin e antologjisë për jetimët, ishit ju dhe vetëm ju që vendoset veton dhe me një të fshirë lapsi e rrëzuat këtë botim të veçantë, i pari i këtij lloji në Shqipëri. E rëndë, shumë e rëndë kjo botohej në faqen zyrtare të ministrisë tuaj. Ku ishte problemi, sepse ju as që sollët ndonjë argument kur e fshitë nga lista. Ishte menduar të realizohej një libër antologji në të cilin të përfshi- heshin autorë jetimë, por edhe sh- krimtarë të shquar që kanë shkruar për jetimët e ky libër t’u bëhej dhuratë fëmijëve të kësaj kategorie me me- sazhin se ju mund të ecni në jetë nën shembullin e këtyre shkrimtarëve që kanë pasur fatin tuaj, por me guxim kanë çarë në jetë dhe i kanë plotësuar ëndërrimet e veta. Por ju zonja ministre e kulturës, e mohuat këtë mundësi me arrogancën që ju karakterizon dhe me praktikat absurde që ndiqni duke përkrahur vetëm ata që ju pëlqejnë ju personalisht apo me të cilët keni taraf apo miqësi. Ju ua mohuat fëmijëve atë libër, që do t’u jepej falas, i cili do të ishte një mesazh e stimul moral për t’i nxitur që edhe ata, jetimët, të guxo-nin të futeshin në udhën e artit dhe jemi të bindur që as ju ka vrarë ndërgjegjja fare. Sepse një njeri si ju që i keni ngecur në derë kulturës, nuk mund të ketë ndërgjegje të vrarë, ndaj gjëja më e mirë që mund të bëhej do të ishte që kryeministri i vendit t’ju lar- gonte nga ajo detyrë një orë e më parë, që kultura shqiptare të mos nëpërkëmbet edhe më tej. Aq më tepër zonja ministre, që manifestoni një sjellje si talibane e kulturës, duhet ta dini se njeriu edhe mund të lindë i shëmtuar, por kjo nuk është asgjë për- para asaj se si me sjellje e shëmton vetveten njeriu. Mos kini më guxim, zonja ministre e pseudokulturës, t’i shihni në sy kineastët që ua shkatër- rove krenarinë e tyre, aq më tepër jetimët e Shqipërisë, sepse ju me ak- tin tuaj shprehët një qëndrim shpër- fillës, injorues dhe përbuzës dhe nuk do ta gëzoni respektin e tyre kurrë më.