Nga Frank Shkreli/
Kryetari i Këshillit të Europës, Donald Tusk vizitoi të hënën Shtëpinë e Bardhë ku u takua me Presidentin e Shteteve të Bashkuara, Barack Obama për të biseduar mbi një numër çështjesh të interesit të përbashkët, por çështja kryesore e bisedimeve ishte gjëndja në Ukrainë.Gjatë vizitës së Donald Tusk në Washington, udhëheqsi amerikan dhe Kryetari i Këshillit të Europës theksuan se është e nevojshme dhënja e një përgjigje të fortë Rusisë për shkak të rolit që ajo po luan në krizën që ka kaplluar Ukrainën. Z. Tusk i tha Presidentit Obama se Rusia po përpiqet të krijojë përçarje në radhët e vendeve anëtare të Bashkimit Europian si dhe midis Bashkimit Europian dhe Shteteve të Bashkuara. Kryetari i Këshillit të Europës, i cilimë parë ishte Kryeminsitër i Polonisë, në takimin e tij me Presidentin Obama nuk hesitoi të thonte troç ato që mendonte në lidhje me përpjekjet e Rusisë për të përçarë botën perëndimore, duke pohuar se, “Armiqët tanë të cilët përdorin propagandën kundër nesh, kryejnë akte dhune dhe shkelin sovranitetin e fqinjëve tanë.Ata duan të dobësojnë komunitetin politik të botës perëndimore.Ata po përpiqen të na përçajnë mbrenda Europës dhe të fusin grindje midis Europës dhe Shteteve të Bashkuara.” Udhëheqsi europian bëri thirrje për unitet në lidhje me sanksionet kundër Rusisë si ndëshkim për ndërhyrjen e saj në Ukrainë, duke thënë se, “Kur ne jemi të bashkuar, ne do të ndalojmë politikën agresive të Rusisë kundër fqinjëve të saj. E kaluara”, shtoi ai, “ka treguar se kur ishim të bashkuar, ne mundëm të luftonim me sukses terrorizmin dhe të arrinim suksese në fushën e ekonomisë dhe të tregëtisë së lirë”.
Zgjedhja e Z. Donald Tusk në detyrën e kryetarit të Këshillit të Europës vitin që kaloi, pat tërhequr vëmendjen jo vetëm sepse ai është i pari nga Europa Lindore ish komuniste që u zgjodh në atë post të lartë të burokracisë europiane, por edhe për faktin se ai i takon një brezi politikanësh polakë dhe europianë, i cili 25 vjetë më pare — në një moshë të re — u gjënd në frontin e luftës kundër komunizmit. Si student, Donald Tusk ishte shumë aktiv në Lëvizjen anti-komuniste polake, Solidarnost, e cila fillimisht sfidoi komunizmin dhe 25 vjetë më parë mundi regjimin komunist polak. Prandaj nuk është aspak e çuditshme që Z. Tusk edhe në ditët e sotëme, ai nuk e fsheh admirimin e tij për ish-Presidentin amerikan Ronald Reagan dhe ipër sh-Kryeministren britanike Margareth Thacher, të cilët konsiderohen ndër protagonistët kryesorë që kontribuan drejt shëmbjes së komunizmit në Europën Lindore dhe Qëndrore. Z. Tusk, si polak e di mirë se çfarë çorbe mund të jenë duke servirur rusët në Europë.
Duke pasur parasyshë këtë të kaluar të Z. Tusk, si edhe prejardhjen e tij nga Polonia, si një vend që historikisht ka patur marrëdhënje të vështira dhe të tensionuara me Rusinë, por që është një vend i vendosur pro-amerikan, nuk është për tu habitur për seriozitetin me të cilin ai shikon ndërhyrjet e Rusisë në Ukrainë dhe përpjekjet e Moskës për të përçarë vendet europiane si dhe Europën nga Amerika. Duke iu referuar politikës agresive ruse, Kryetari i Këshillit të Europës u shpreh në takimin e tij me Presidentin Obama se, “Historia brutale është këthyer tek ne — një histori brutale me një “fait accompli” politike.” Prandaj shtoi ai, “Kjo është arsyeja që është aq e rëndësishme që Europa dhe Amerika të flasin me një zë dhe të veprojnë së bashku, sepse ç’do të jemi nesër, varet nga ajo që bëjmë sot”, theksoi ai.
Para se të udhëtonte për në Washington, Donald Tusk i dha një intervistë gazetës New York Times, në të cilën ai tha se “Marrëdhënjet trans-atlantike janë boshti, i jo vetëm marrëdhënjeve midis dy kontinenteve tona, por ato garantojnë gjithashtu se vlerat tona të demokracisë, tregjet e lira, lëvizja e lirë dhe të drejtat e njeriut bazohen në një fuqi të vërtetë”, që i mbështetë ato. Ai i tha gazetës amerikane se konflikti në pjesën lindore të Ukrainës dhe aneksimi rus i Krimesë, është vetëm një nga shumë kriza që kërcënojnë tani sigurimin e Europës dhe një situatë e tillë nevojitë një qëndrim të bashkrenduar nga Bashkimi Europian dhe Shtetet e Bashkuara. Mesazhi i qartë i Kryetarit të Këshillit të Europës Shtëpisë së Bardhë u duk si tepër urgjent!
Ndërkaq, Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov reagoi të martën ndaj deklaratave të Kryetarit të Bashkimit Europian, Z. Donald Tusk në Washigton duke e akuzuar atë se po “nxitë tensionet” midis Moskës dhe Bashkimit Europian.
Gjatë takimit, Presidenti Obama pohoi se megjithë sfidat me të cilat përballemi dhe një prej tyre është gjëndja e krijuar në Ukrainë, tha ai, uniteti transatlantik është më i fortë se kurdoherë më parë.Ai lavdëroi marrveshjen e Minsk-ut për një armpushim në Ukrainë që u arritë kohët e fundit me ndërmjetsimin e Kancelares së Gjermanisë Angela Merkel dhe të Presidentit të Francës, Francois Hollande, por Z. Obama shtoise nëqoftse nuk zbatohet dhe nëqoftse nuk monitorohet armspushimi, marrveshje të tilla nuk kanë ndonjë vlerë.” Nga ana e tij, Presidenti Obama e siguroi Kryetarin e Këshillit të Europës se, “Të gjithë ne jemi të zotuar për të mbështetur parimet bazë të sovranitetit dhe integritetit territorial, parime këto që kërcënohen nga agresioni i Rusisë.” Z. Obama u shpreh duke thënë se“kemi ruajtur unitetin e fortë përsa u përket sanksioneve ekonomike”, kundër Rusisë. Është e rëndësishme, tha presidenti amerikan, që të vazhdojmë presionin ndaj Rusisë dhe separatistëve rusë që të zbatojnë marrveshjen e Minsk-ut.
Ndërkaq, si pjesë e diplomacisë transatlantike mbi agresionin rus në Ukrainë, gjatë një takimi me udhëheqsit e ri të Bashkimit Europian në Bruksel javën që kaloi, Zëvendës – Presidenti amerikan Joe Biden bisedoi me ta mbi gjëndjen në atë vend duke thënë se, “Ukraina po lufton për të mbijetuar si shtet”. Rusia, shtoi Z. Biden, vazhdon të përkeqësojë konfliktin duke dërguar në Ukrianë mercenarë dhe tankse. Si përfundim, shtoi ai, “Shtetet e Bashkuara dhe Europa në terësi, në këtë moment të vështirë për atë vend, duhet të qëndrojmë krah për krah në mbështetje të Ukrainës. “Rusia nuk mund të kejohet të ndryshojë hartën e Europës, pasi kjo është ekzaktërisht ajo që janë duke bërë rusët.”Në takimin e tij me Kryetarin e Këshillit të Europës, Donald Tusk në Bruksel, Zëvëndës Presidenti amerikan Biden, akuzoi Rusinë se është duke përdorur dy mjete të reja agresive të politikës së jashtme të cilat i ka këthyer në armë agresioni — përdorimin e oligarkëve dhe korrupsionin, si dhe përdorimin e energjisë si mjete për projektimin e politikës së jashtëme të Kremlinit.
Duket se urgjenca e diplomacisë intensive perëndimor në Bruksel dhe në Washington, në lidhje me gjëndjen në Ukrainë, solli të mërkurën në Washington edhe Ministrine Jashtëm të Gjermanisë Frank-Walter Steinmeier, i cili zhvilloi një takim me Sekretarin Amerikan të Shtetit, John Kerry, ku një prej çështjeve kryesore që ata biseduan ishte edhe gjëndja në Ukrainë. Ne ngulim këmbë tha Z. Kerry se “Rusia duhet t’i jap fund përkrahjes ndaj shkeljeve të integritetit dhe sovranitetit të Ukrainës”.Ai shtoi se “Kjo, është e doemosdoshme nëqoftse duam të sigurojmë një Europë të tërë, të lirë dhe në paqë”, theksoi kryediplomati amerikan.
Ndërsa, Ministri i Punëve të Jashtëme të Gjermanisë gjatë takimit në Departmentin Amerikan të Shtetit, kujtoi vizitën e John Kerry-t në Berlin nëntorin që kaloime rastin e 25-vjetorit të shëmbjes së Murit të Berlinit, duke thënë se “ajo ishte një ditë që na kujtoi të gjithë ne vlerat e mëdha në bazë të cilave jetojmë, vlera të cilat të dy vendet tona i mbrojnë dhe për të cilat janë të gatëshme të luftojnë”, u shpreh kryediplomati gjerman. Ndërsa në një deklaratë për media para se të nisej për në Washington, Z. Steinmeieru shpreh se qëndrimet e tyre do të jenë më të forta, nëqoftse, “Europa dhe Shtetet e Bashkuara veprojnë së bashku, dhe nëqoftse Berlini dhe Washingtoni veprojnë në mënyrë të koordinuar.”
Ndërkaq, ish-Kryeministri rus, Mikhail Kasyanov në një intervistë për Radio Europa e Lirë muajin që kaloi, paralajmëroi Bashkimin Europian se nëqoftse nuk i pritet hovi Presidentit rus Vladimir Putin tani në Ukrainë, ai do të ketë edhe “objektiva të tjera të politikës së tij” agresive. Z. Kasyanov di se ç’flet sepse ai e njeh mirë Vladimir Putinin, pasi ai ka kishte postin e kryeministrit nën pushtetin e Putinit nga viti 2000 deri në 2004.
Le të shpresojmë se shqetësimet e shprehura dhe paralajmërimet e bëra nga Kryetari i Këshillit të Europës Donald Tusk në lidhje me agresivitetin e politikës së jashtme ruse dhe të kërcënimeve të Moskës ndaj fqinjve të saj, të merren seriozisht dhe të dëgjohen me vemëndje dhe me seriozitetin më të madh në Washington, në Bruksel dhe në kryeqytetet e vendeve europiane, para se të jetë tepër vonë. Përfshirë këtu edhe Tiranën, ku sipas disa burimeve thuhet se kohët e fundit vihet re një lloj agresiviteti dhe tendencë biznismenësh rusë — ose oligarkë të korruptuar për të cilët paralajmëroi Zëvëndës Presidenti amerikan JoeBiden në Bruksel javën që kaloi –që po tentojnë të futen në Shqipëri, sipas këtyre burimeve.Shtojë kësaj edhe reagimin e ashpër të disa gazetave ruse ditë e fudnit në lidhje me deklaratën e kohëve të fundit të ambasadës së Shteteve të Bashkuara në Tiranë mbi nevojën për të luftuar korrupsionin, si dhe deklaratën e Ministrit të jashtëm të Rusisë Sergey Lavrov mbi Kosovën.
E gjithë kjo duket si një ëndërrë e keqe, shumë e frikshme. Ujëra të turbullta duan rusët për të peshkuar! E këto ujëra të turbullta krijohen, siç ka thënë vitin që kaloi në Munich, Sekretari Amerikan i Shtetit John Kerry duke iu referuar shfaqjeve të autoritarizmit në Europën Lindore kur, “Aspiraratat e qytetarëve të këtyre vendeve po shtypen nën barrën e korrupsionit, të interesave të oligarkëve, të interesave që përdorin paranë për të shtypur kundërshtarët politikë, për të blerë politikanët dhe grupet mediatike dhe për të dobësuar pavarësinë e gjyqësorit si dhe të drejtat e organizatave jo-qeveritare,” ka thënë zoti Kerry.Një atmosferë e tillë politike në cilindo vend qoftë, paraqet një këthim mbrapa në zhvillimin e vendeve ish-komuniste dhe ngjallë një shqetësim të përhershëm ndaj qëllimeve afat gjata të politikës ruse në Ballkan dhe në Europën Qëndrore dhe Lindore, shqetësim për të cilin paralajmëroi Kryetari i Këshillit të Europës, Z. Donald Tusk gjatë takimit të tij në Shtëpinë e Bardhë me Presidentin e Shteteve të Bashkuara – për ata që kanë veshë e duan ta dëgjojnë!
Frank Shkreli
t