Nga Ilir IKONOMI/
Kjo është një fotografi e rrallë e Fan S. Nolit, udhëheqës i shqiptarëve të Amerikës. Është bërë nga një gazetar më 21 tetor 1932, në bordin e anijes S.S. New York, kur ajo po i afrohej brigjeve amerikane. E kisha parë këtë foto të botuar me dimensione fare të vogla në gazetën Hayward Daily Review, por më në fund gjeta origjinalin dhe tani e kemi me përmasa të plota.
Vini re tiparet karakteristike – vetullat e trasha e të harkuara, fytyrën vrarëlije dhe sidomos buzëqeshjen e zgjuar që ndriçon pamjen e përgjithshme të këtij njeriu të ditur.
Noli, ish-Kryeministër i Shqipërisë, vinte në Amerikë nga Hamburgu i Gjermanisë, por kaloi nëpër disa peripeci, për shkak se autoritetet amerikane dyshonin se ai ishte komunist. Noli u mbajt disa ditë në Ellis Island, ishulli nga ku aso kohe hynin imigrantët, shumë pranë ishullit tjetër Liberty, ku ndodhet Statuja e Lirisë.
Dy personalitete amerikane, miq të tij të dikurshëm të Harvardit, ndërhynë që Noli të lejohej të hynte në SHBA. Njëri prej tyre ishte kongresmeni Richard Wigglesworth, tjetri ishte Hamilton Holt, president i Kolegjit Rollins të Floridës. Holt i shkroi Sekretarit të Shtetit se Noli ishte një klerik i shquar dhe se ardhja e tij do t’i bënte një shërbim me vlerë Amerikës. Në Ellis Island u mblodh një komision i posaçëm për të shpejtuar procedurën e pranimit.
Megjithatë, Nolin e mbajtën në ishull plot pesë ditë. Thuhej se autoritetet kishin probleme me dokumentin e hyrjes, por më pas u mësua se ai ishte në rregull.
Fan Noli erdhi në Amerikë me premtimin se do të merrej vetëm me punët e kishës dhe jo me politikë. Ai mohoi se ishte komunist dhe menjëherë pas arritjes i deklaroi një gazete të Bostonit se dëshironte të bëhej shtetas amerikan. Noli e mori shtetësinë amerikane më 11 mars 1940.
Fan S. Noli kishte patur një jetë të pazakontë mes Evropës dhe Amerikës. Për herë të parë erdhi në SHBA në vitin 1906, u bë prift, themeloi kishën shqiptare dhe u diplomua nga Universiteti Harvard. U largua për në Evropë në fund të vitit 1912 dhe u kthye në Amerikë më 1915. Më 1920 shkoi përsëri në Shqipëri, ku u bë deputet dhe kryeministër. U rrëzua nga Ahmet Zogu në dhjetor 1924, u end nëpër Evropë 10 vjet me radhë, deri sa u vendos përfundimisht në SHBA. Vazhdoi të merrej me përkthime e me shkrime, të cilat i dhanë famë, ndoshta më shumë se sa punët e kishës dhe të politikës. Vdiq më 13 mars 1965.
Çfarë jete!(Ilir Ikonomi Facebook)
Archives for July 2015
Presidenti i Nderit, Agim Karagjozi, mori pjesë në Mbledhjen e Këshillit të VATRËS
Të dielën me 12 Korrik në mesditë u mblodh Këshilli i ri i Vatrës, për të parën herë pas Kuvendit vjetor që i zhvilloi punimet e Jecksonville me 31 Maj 2015. Me duartrokitje u prit hyrja e Presidentit të Nderit të Vatrës, inxhinier Agim Karagjozi në sallën e mbledhjeve. Z. Karagjozi, që nga viti 2010, kur dha dorëheqjen, për shkak të shëndetit, nuk ka mundur që të jetë pjesë e veprimtarive të Vatrës, por kryesia e Vatrës, miqtë tij, nuk janë ndarë prej tij,kanë rujatë lidhjet, kanë shkuar dhe e kanë takuar në Shtëpi.
Duke i përshëndetur anëtarët e Këshillit dhe kryesinë, z. Karagjozi, që shoqërohej nga i biri Zyhdi Karagjozi,(anëtar i Këshillit të Vatrës), tha se ndjehej shumë i emocionuar që gjendej sërish mes tyre pas shumë kohësh. Gjithësesi, tha ai, nuk i kam shkëputur marrdhëniet me Vatrën përmes shokëve, kryesisë së Vatrës, përmes Gazetës Dielli, gazetës Illyria, i kam ndjekur me shumë interes zhvillimet në Vatër, veprimtaritë e saj, shtimin e anëtarësisë, krijimin e degëve të reja nëpër shtete të ndyshme të Amerikës, fushatave që keni bërë, dhe për të gjitha këto keni përgëzimet e mia.
Z. Karagjozi, që e drejtoi Vatrën për dy dekada, nuk ka kursyer asgjë për Vatrën. Ai shquhet jo vetëm për kontributet financiare, por edhe për frymën patriotike rilandase, që e ka karakterizuar. Në përkrahje të fushatës së Vatrës për ngritjen e arkivit historik të saj, sistemimit të bibliotekës, z. Karagjozi, dhuroi 300 dollarë, ndërsa i biri, z. Zyhdi Karagjozi,( që në vitin 1995, bëri Vatrën me Shtëpinë e saj, duke mos marrë asnjë përfitim për zyrën e tij), dhuroi 700 dollarë. Gjithësesi Vatra e ka Shtëpinë e saj trikatëshe sot sepse z. Agim Karagjozi, që drejtonte Komisionin e Fondit të Vatrës, i grumbulloi dhe i ruajti me fanatizëm fondet e Shtëpisë për dy dekada e më shumë.
Z. Agim Karagjozi mbanë tituj”Qytetar Nderi i Gjirokastrës”, Urdhërin e Artë të Shqiponjës, si dhe “Nderi i Kombit”. Ai vjen nga një familje nacionalsite, babai i tij ishte me Ballin Kombëtar dhe vetë z. Agim Karagjozi ishte i ri aktiv në radhët e Ballit, madje mori pjesë edhe në luftimet në Kosovë. Në fund të Luftës së Dytë Botërore bashkë me babanë u arratsiën në Itali, që andej në Turqi. Në Stamboll i riu Agim Karagjozi studioi në Robert College , duke u diplomuar për inxhinier. Në fund të viteve ’50, ai erdhi në SHBA dhe që në fillim u përfshi në gjirin e Vatrës, nga e cila nuk është ndarë as sot.(Fotografite i shihni ne Facebook.Më gjërësisht për mbledhjen e Këshillit do të lexoni në Diellin e Printuar)
Liga e Kampioneve- Skënderbeu fiton 4-1 ndaj irlandezëve të Crusaders
Nga Gjergji Mima/-Skënderbeu i Korçës arriti një fitore të thellë 4-1 në ndeshjen e parë të turit të dytë të eliminator të Champions League ndaj irlandezo-veriorëve të Crusaders, duke hedhur një hap të sigurt drejt fazës tjetër të këtij kompeticioni.Korçarët e nisën në mënyrën më të mirë të mundshme ndeshjen, ku arritën të gjejnë golin e avantazhit në minutën e ’15- me Bakary Nimaga, i cili realizoi pas një krosimi nga krahu i majtë i sulmit.
Ishte minuta e 34-t kur Hamdi Salihi, lojtari i kombëtares sonë, dyfishoi shifrat, pasi një gabimi të portierit mik. Me këtë rezultat do të mbyllej pjesa e parë.
Vetëm 3 minuta pasi nisi pjesa e dytë, irlandezo-veriorët arritën të shkurtojnë diferencën në 2-1. Jordan Owens ishte autor i golit.
Më pas gjithçka foli për të besuarit e trajnerit Josa, të cilët shënuan edhe dy gola të tjerë. Në minutën e 76, Bernard Berisha e çoi rezultatin në 3-1, ndërsa ishte sërish Salihi në të 83-ën që vulosi rezultatin në 4-1.Tashmë Skënderbeu udhëton për në Irlandën e Veriut për ndeshjen 21 korrikut me një rezultat tejet komod për të arritur një kualifikim në fazën tjetër të Champions League.
Në Akademinë Diplomatike të Vjenës
Shkruan:Hazir Mehmeti, Vjenë/
Promovim vepre me vlera shkencore e kombëtare/
Dr. WolfgangPetritsch:”… interesi i Bashkimit Evropian është që të mos përsëritet rasti i Bosnjës dhe të krijohet një Republika Srpska brenda Kosovës”. Prof. Paul Lendvai: “…. sot është një arritje e veçantë që një diplomat kosovaro-shqiptar, së pari shkroi një libër në gjuhën gjermane me këtë temë rreth Kosovës”. Prof. Dr.Günther: “…unë rreth librit do thosha se vlerësimi im, po të ishte me yje, është maksimal, pesë yje.”.
Rruga e largët e Dr. SabriKiqmarit, që nga ana tjetër e kontinentit, Australia e largët, u shpërblye me një mbrëmje të bukur promovimi në Akademinë Diplomatike të Vjenës. Morën pjesë mysafirë të shumtë, miq të autorit e shqiptarëve nga radhët e kombeve tjera. Mes tyre ishte Dr. WolgangPetritsch, njëri nga diplomatët më në zë në Europë. Gazetari, analisti i njohur edhe jashtë Austrisë Prof. Paul Lendvai, Dr. JohannGüenther, profesor në disa shtete dhe mik i Kosovës, Zëvendësdrejtori i Akademisë Diplomatike të Vjenën Dr. Gehard Seiller, Kreshnik Gashi, Sekretar i Përgjithshëm në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Kosovës, Znj. Heidemaria Gürer, drejtoreshë për Europën Juglindore në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Austrisë, z. Roland Bimo, Ambasador i Shqipërisë në Austri, z. Sami Ukelli, Ambasador i Republikës së Kosovës në Austri, z. Ron Willis – President Clubfor Trande-Delegetes in Ausria. Ishin të pranishëm ambasadorë, diplomat, studentë, gazetarë. “Sot do bëjmë promovimin e veprës “Republik Kosova-Staatsgründung und Sozialstruktur” diplomatit dhe mikut tonë Dr.Sabr iKiqmari, ambasadori i parë i Republikës së Kosovës në Austri” u shpreh njëri nga programuesit. Drejtimin e programit e bëri në disa gjuhë z. Faruk Ajeti, Sekretar në Ambasadën e Kosovës dhe kandidat për doktoratë në shkencat politike pranë UN-Vjenë . Promovimin e organizoi Ambasada e Republikës së Kosovës në Austri dhe Akademia Diplomatike e Vjenës.
Fjalën e hapjes e mbajti Zëvendësdrejtori i Akademisë Dr.Behard Seiller. “E falënderoj Ambasadorin z.Ukelli për këtë rast që na dha përpromovimin e librit të z.Kiqmari. Ne kemi realizuar bashkë disa projekte me Ambasadën e Republikës së Kosovës me student nga Kosova dhe akoma vazhdon me pjesëmarrjen në kurse speciale të organizuara në akademi në bashkëpunim me diplomacinë nga Kosova, ku edhe gjatë verës do mbahen disa kurse e programe në bashkëpunim me Akademinë Diplomatike të Kosovës”.
Z. Sami Ukelli, pasi përshëndeti të pranishmit foli mbi biografinë e Dr. Sabri Kiqmari. Në emër të Min.Pun.Jash. një fjalë përshëndetëse e mbajti edhe Sekretari i Pergjithshem i MPJ-së z. Kreshnik Gashi. Ai mes tjerash tha: “promovimi i veprave te tilla shkencore, deshmon me se miri per rendesine qe vendi yne iu kushton edhe ceshtjeve akademike”.
Prof. Paul Lendvai
“ Unë mendoj se sot është një arritje e veçantë që një diplomat kosovaro-shqiptar, së pari një libër në gjuhën gjermane i njohur për mua, i hartuar mbi këtë vend. Unë kam shkruar disa libra mbi vendet ballkanike Shqipërinë, Kosovën, Serbinë dhe histori të shkurtra mbi Kosovë nga Noel Malcolm “Kosovo-a short History” me 500 faqe, Matthias Rüb dhe shumë libra tjerë dhe mendoj se është shumë më rëndësi që krahas angazhimeve diplomatike, ose veprimtarive gjatë luftës një diplomat ndanë kohë për hartimin e një libri. Unë ndoshta jam personalisht i prekur, unë isha diku para gjysmë shekulli në Kosovë pastaj në fillim të protestave masive të vitit 1981 dhe për mua më e rëndësishmja është ndryshimi i jashtëzakonshëm, nuk pranuan jetën nën sundimin e huaj edhe pse kanë problemet e tyre. Mossuksesi i tyre, suksesi, korrupsioni etj. këto janë çështje e tyre, ata i bëjnë në mes veti, dhe vetë vendosin mbi fatin e tyre, diçka që më ka lënë shumë përshtypje. Ndoshta autori ishte shumë modest ndaj vetvetes dhe ndaj njerëzve të vendit të tij të cilët kanë luajtur një rol shumë më rëndësi në historinë e Kosovës moderne. Jo vetëm në fushën diplomatike por edhe në rrjedhat në vend kur vjen intervenimi me bombardim i trupave të NATO-së për 78 ditë në sulm ndaj një vendi sovran për shpëtimin e njerëzve. Kur vriten 10 mijë kosovarë, një milion kosovarë dëbohen nga vendi prej të cilëve 800 mijë në shtetet fqinj. Mendoj se është shumë më rëndësi rruga historike që ka ndodhur deri në vitin 1989 dhe kjo është rrënjë historike.Unë nuk do ndalem në citate të gjata mbi shpërnguljen e shqiptarëve që nga viti 1937 nga Vaso Qubrilloviq i cili edhe Marshall Titos në vitin 1944 ia parashtron si mendim, se e vetmja zgjedhje për Kosovën është përzënia e shqiptarëve nga Kosova. Ky libër i z.Kiqmari tregon, se kjo jo vetëm që nuk është arritur, por tregon rrumbullakimin e pavarësisë së Kosovës e cila ka bërë hapa të mëdhenj. Mendoj, se veçanta është shumë më rëndësi për mediat dhe diplomatët të dihet se çka ambasadori ka përshkruar se banorët në vitin 1921 ishin mbi 95% analfabet, pastaj në vitin 1981 është ulur shumë përqindja e analfabetëve dhe tani janë vetëm 7% analfabet, nëse këto shënime janë të besueshme dhe gruaja e cila është e varur shumë në strukturën familjare. Momenti shumë i rëndësishëm çka është theksuar, të rinjtë, ku 29% e popullatës është nën moshën pesëmbëdhjetë vjeçare, në Gjermani, nëse me kujtohet, është 13% . Për mua është gjëzë, si është kjo dhe kur isha në Kosovë thuhej kjo dhe tani kosovarë janë të dytët, pas irlandezve, për numrin e lindjeve. Kjo ka natyrisht gjithashtu probleme dhe kjo është gjithashtu një shpjegim i gjëzës së mëhershme dhe para pak muajsh shumë kosovarë shkuan në Gjermani, Austri dha tani ky numër është zvogëluar thelbësishtë. Unë e konsideroj librin si një arritje shumë, shumë të rëndësishme, e kuptueshme, për kosovarët dhe tregon se nuk ishte e rastësishme që shqiptarët, shqiptaro-kosovarë, kaq shumë artistë, shkencëtar e drejtues larg në shumë shtete janë prodhuar. Unë kam vetëm dy propozime për botimin e ri që do vjen, mbi të dhënat nga lufta kundër krimit dhe problemi më i nxehtë, korrupcionit i cili nuk është epidemi vetëm e kosovarëve e shqiptarëve, por fatkeqësisht u përket të gjitha shteteve duke përfshirë këtu edhe vendin ku ne po mbajmë këtë konferencë. Mendoj se do ishe mirë që këto dy aspekte të përfshiheshin. Unë jam shumë i gëzuar që zotri Ambasador i ka hy mundimit që nga Australia të vjen këtu me librin e tij mes nesh.
WolfgangPetritsch Për mua është mrekulli kur diplomatët shkruajnë libra, nga se e kuptoj sa e vështirë është. Unë e kam provuar me librin tim mbi Kosovën rreth së cilës kemi pasur konfrontim edhe me Milosheviqin edhe kur unë isha si dëshmitar në gjykimin e tij në Hagë. Secili kapitull apo secila thënie ishte material për te dhe bashkëpunëtorët e tij për të folur ditë të tëra në mbrojtjen e pozitës sime, për çka unë isha shumë i dërmuar nga këto biseda me ditë të tëra. Ky libër pastaj ishte një bazament edhe në bisedimet në Rambuje dhe Paris dhe pavarësinë e Kosovës në vitin 2008. Faktin e dytë, të varur njëri me tjetrin, do doja ta theksoja është fakti i intervenimit të NATO-së si vendim politik pa miratimin e OKB. Ky shembull do shfrytëzohet nga Putini në krahasimet e tij me Krimenë. Kosova ishte një temë për zgjidhje në ish Jugosllavi edhe më herët se viti 1981, arritja e autonomisë etj. diçka ishte e qartë, me të drejtat shtetërore e qytetare dhe pastaj heqja e autonomisë, dëbimi etj. dhe nuk ka krahasim me Krimenë. Viti 1999 ishte viti i ndërkombëtarizimit të çështjes së Kosovës, andaj do preferoja z.Sabri që në botimin tjetër, besoj se do shkruani më tutje, këto argumente të shtrohen fuqishëm para faktorit ndërkombëtar pasi Kosova akoma nuk është anëtar e OKB-së. Për mua, në libër, struktura sociale është paraqitur shumë bukur dhe kjo është e mrekullueshme.
Dr. JohannGünther: “Kam punuar në Kosovë katër vjet kur ishte rindërtimi i sistemit universitar. Si i ftuar në duhet të flas pozitivisht. Për mua është një libër i sistemuar dhe brenda paraqet një përshkrim të mirë rreth Kosovës. Edhe pse kam jetuar atje katër vjet, gjithë here del diçka tjetër për të mësuar nga ajo që ti di. Historia është bukur e paraqitur por është tendencioze, nuk janë treguar gjërat nga ana tjetër, për çka si diplomat që është e ka pasur të pamundur ose nuk ka dëshiruar. Për mua ka të bëjë me mposhtjen e së kaluarës. Edhe vendet tjera, dhe Austria, u janë dashur pesëdhjetë vjet që ta mposhtin, të lirohen nga e kaluara. Mendoj se kjo është një pikë shumë e domosdoshme. Sistemi social është në libër shumë mirë i paraqitur, dhe pjesërisht është paraqitur edhe negativ, papunësia e lartë, shumë kosovarë punojnë jashtë, familjet e mëdha ndoshta është kështu edhe moderne, prona shoqërore të cilën kosovarët veç e kanë bërë privatizimin e saj. Këtu mund të shtoja se forma e jetës në familje e mëdha, mendoj, se nga ajo që kam mësuar për katër vjet në Kosovë dhe disa vjet në qendër të regjionit të Arabisë, mund të them se në aspektin kulturor nuk kam pa ndryshme, kështu forma e sjelljes njëri me tjetrin, si njeriu jeton e tjera për mua ishte e njëjtë. Kjo mund të tingëlloi provokuese, por do duhej që edhe këto gjëra të sjellshin aty. Nga tema e arsimit në statistikë duket shumë e mirë, kështu dyzet e katër studentëve kosovarë ju takon një profesor me kualifikim, shumë larg nga nivelit europian edhe pse një shanse e madhe qëndron në kosovarët që jetojnë jashtë që t’i kthejnë në Kosovë. Kosovarët që jetojnë jashtë vendit t’i kthejnë në vendin e tyre. Nga statistika e fushës ime, Universiteti, sa kosovarë dhe në cilat vende janë profesor. Ne kemi këtu kolegun, i cili është Profesor në Donau Universitet për Integrimin Europian dhe kështu ka në gjithë botën. Po të kishte sukses të ktheheshin në Kosovë të mbanin mësim do ishte një TeachingGroupInternational i mrekullueshëm. Dhe mendoj se ky do ishte një faktor shumë më rëndësi. Unë nuk jam diplomat, por nëse më lejohet në këtë temë do thosha disa fjalë. Për mua diplomacia kosovare është shumë e njëanshme, ne duhet me të gjithë biseduar dhe jetuar së bashku, kjo mua më mungon në libër. Pjesa rreth themelimit të shtetit është e mrekullueshme, kur unë isha në Kosovë e kam përjetuar nga kulmi i Grand Hotelit dhe tani njeriu mendon se bota fiton diçka të re. Kur e lexojmë librin, është interesant ndërrimi dramatik i popullatës që Kosova kishte. Sa njerëz kanë migruar në vitet e hershme të viteve gjashtëdhjeta, kur njerëzit ishin të shtrënguar, dhe paralel kësaj popullsia është dyfishuar dhe gjithë çka ka ndodhur është paraqitur shumë mirë nga z.Kiqmari. Importi dhe eksporti janë paraqitur nëntë me një, kjo do të thotë dhjetë herë blen më shumë se sa eksporton, dhe kjo është problematike dhe duket se Serbia ekonomikisht është fituese, importi më i madh vjen nga Serbia dhe për te Kosova ekonomikisht është shumë e rëndësishme, kjo është paraqitur shumë bukur. Ekonomikisht, flasim për papunësi dhe mungesa e industrializimit këtu kemi paraqitje emocionale dhe ju e keni vërejtur se kosovarët më me dëshirë e hapin një kafiq se sa një punishte bujqësore. Dhe gjithmonë bashkëshortja ime pyeste prej nga vijnë këto prodhime në treg, këtu do thosha në Prishtinë nuk është e domosdoshme të vijnë qershitë nga Greqia. Në analizën time kam bërë krahasime me librat e kësaj fushe dhe biblioteka ime private prej 10 mijë libra do i dhurohet pas vdekjes sime UN të Prishtinës, pra fëmijët e mi duhet ta bartin në Prishtinë. Shpresoj se nuk do ndodh shpejtë (pak humor) dhe le të bëhet më me shumë libra. Kështu, mendoj se vërtetë është një libër shumë i sistemuar, para se gjithash në paraqitjen e anës ekonomike, strukturën sociale, historisë të paraqitura me shumë kompetencë”
Moderatori: Z. Günther, Ju ishit në Kosovë disa vjet aktiv në fushën e arsimit të lartë, si do e vlerësonit ju sistemin e arsimit të lartë dhe reformat e ndermarra ne kete drejtim?
Günther: Unë isha në fushën e arsimit në Univesitet aktiv dhe mund të them se trajtimi në arsim në Kosovës është krejt tjetër krahasuar me vendet tjera. Vetëm të them këtu se aty njerëzit do të shkollohen për Kosovën, dhe kjo nuk funksionon. Tregu i arsimit të Kosovës është Europa, ndoshta dhe më gjerë dhe duhet shikuar nevojet për drejtimet arsimore dhe s’do kishte nevojë për largimin e tyre. Bie fjala, në Austri ka shumë pak ekspert për informatikë, dhe një firmë ku çdo të premte ka konferencë ku shqyrtohen kërkesat e shitësve, dhe del se ka shumë pak nga drejtimi i programimit. Kështu mund të veprohet edhe me shtetet tjera dhe mendoj se këtu është një potencial dhe shanse më e madhe. Mendoj, se kështu duhet vepruar në sistemin arsimor. Diçka rreth z.Kiqmari, nga shijet e ndryshme që edhe mund të ketë njeriu, unë rreth librit do thosha se vlerësimi im, po të ishte me yj, është maksimal, pesë yje.”
Dr.SabriKiqmari: Përse pikërisht për themelimin e Kosovës dhe përse për strukturën sociale. Kjo ka të bëjë me gjendjen time personale në vitin 1995 kur unë isha student në Ruhr UN në Bohum të Gjermanisë caktova si detyrë veti të shkruaj mbi konfliktin në Kosovë. E vizitoja bibliotekën dhe gjeta një libër të vetëm. “Die Albaner in Jugosllavien” nga JohnReuter, asnjë tjetër. Atëherë erdhi domosdoshmëria për të shkruar për Kosovën, dhe që atëherë vendosa ta shkruaj një libër në gjermanisht për Kosovën. Por, projekti shtyhet viteve dhe zgjat dy dhjetëvjetësha, nga se situata në Kosovë ndryshonte në mënyrë drastike. Në vitin 1998/1999 Kosova ishte më e theksuar si temë në mediumet dhe shtypin, jo vetëm në Austri e Gjermani por në gjithë globin, për shkak të luftës në Kosovë. Sot secili prej nesh mund të gjen libra mbi Kosovën në shqip dhe në gjermanisht. Vetëm këtu në Austri ka me dhjetëra libra mbi Kosovën dhe mbi shtetet tjera nga rajoni ynë, nga Europa Juglindore, por janë shumë pak autor nga Kosova që kanë shkruar mbi zhvillimet në Kosovë në Gjermanisht. Shumica e këtyre librave merren me historinë e Kosovës, ose me Luftën e Kosovës. Mezi gjen libër që ofron një analizë politiko- sociologjike mbi shoqërinë kosovare. Unë dëshiroja që brenda mundësive që sa më pak të shkruaja mbi historinë, pasi mbi historinë është shkruar shumë. Njëri nga librat më të mirë mbi historinë e Kosovës është libri i Prof.Petritsch me koautorin KaserKarl të cilën shpesh e kam cituar në librin tim. Unë kisha dëshirë ta përshkruaja formimin e shtetit i cili ka ndryshuar jetën e kosovrëve/eve, dhe pesë elemente kryesore të strukturës sociale në formë sistematike t’i analizoja. Metoda e përshkrimit është metodë Hegeliane, në formë teze, antiteze dhe sinteze.
Moderatori: Si erdhët ju deri te ideja e shkrimit të librit, Çka ju ka inspiruar?
Dr.SabriKiqmari: Unë, siç e thashë edhe më parë, dëshiroja që patjetër të shkruaja një libër mbi Kosovën, pasi e dija se shumë autorë kanë shfrytëzuar literaturë serbe dhe njihnin serbishten, kishte shumë pak autorë që dinin shqip, dhe unë doja një paraqitje nga shqiptarët për lexuesit gjerman. Ka shumë libra të mira, njëra e Prof..Dr.WolfgangPetritsch, dhe e konsideroj si librin më të mirë mbi rrjedhat në Kosovë, ku dy anët janë paraqitur shumë mirë dhe neutral, edhe e kam pritur nga një diplomat austriak. Ju, Prof.Günther, e përmendet fjalën tendencioz në histori. Unë nuk e besoj këtë. Janë dy mendime të ndryshme lidhur me rrjedhat në Kosovë: mendimi i parë i pasur me argumente, se shqiptarë kanë origjinë nga ilirët dhe nuk mund të pritni që mbi këto argumente shkencore të shkruaj të kundërtën. Ky është një nga argumentet, dhe i dyti, unë vërtetë jam munduar që pjesën nga historia të mos e shkruaj “patriotish” edhe pse unë mund të shkruaja mbi luftën e UÇK, mbi luftën e shenjtë … e kam ditur se lexuesi austriak apo gjerman do fakte dhe unë jam munduar, ashtu siç thotë edhe Prof.Lendvai, të përshkruaj edhe pse nuk është e lehtë kjo për një ambasador. Gjatë përgatitjes së disertacionit jam marr shumë me strukturën sociale dhe kam kuptuar se kjo temë nuk është analizuar jo vetëm në Kosovë, por edhe në vendet e rajonit… Kështu, nga analizat e mia që kam bërë mund të përfundoj se nuk ka pasur ndikim nga puna ime si diplomat, pa ndikime nga zhvillimet politike, dhe gjithmonë jam orientuar në burimet shkencore dhe lexuesit/et ashtu do ta kuptojnë.
Moderatori: Pyetje. Z. Petritsch, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësis në vitin 2010 e ka vlerësuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk ishte në shkelje me të drejtën ndërkombëtare, disa shtete të BE e ende hezitojnë ta njohin Kosovën. Si do e vlerësonit ju këtë, sa e demton ky rast unitetin e Politikes se perbashket te Jashtme dhe te Sigurise së BE-se ?
Nga vendet e BE akoma nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës pesë prej tyre, nga arsyet e brendshme të tyre dhe natyrisht ky është një problem i madh, dhe deri tani njëkohësisht
në Kosovë është EULEX-i, instrumente tjera më rëndësi që punojnë në planin e sigurisë. Faktori më rëndësi në këtë problem është Serbia, mosnjohja nga pesë shtete na BE, do dilte përse të detyrohet pranimi nga Serbia. Kjo nxjerr faktorin e vonesës, jo vetë të dy komponienteve, por edhe të “ndërmjetësuesit” i cili ka marr ndërmjetësimin, të themi kështu. Në këto procese të rëndesishme nevojitet guxim për të pasur kompromise, kjo është një gjë shumë e rëndësishme. Ne duhet të shohim kompromisin si një përparim, si një mënyrë për ta forcuar qëndrimin tonë, sepse po bëre kompromis, ti je në gjendje që ti lësh anash disa barriera imagjinare, dhe kjo vlen për të dy palët. Mirë po për Serbinë është shumë më e vështirë që të bëj kompromis, sepse ende jeton me mendimin „ne kemi humbur diçka“, gjë e cila nuk është e vërtetë. Në të njëjtënkohë interesi i Bashkimit Evropian është që të mos përsëritet rasti i Bosnjës dhe të krijohet një Republika Srpska.
Për ta përmbledhur shkurt: Është më rendësi, që Bashkimi Evropian ta ketë një pozicion të qartë, kështu që apeloj tek shtetet që ende nuk e kanë njohur [Kosovën] që ta bëjnë këtë, në të njëjtën kohë apeloj edhe tek dy partneret e negociatave, këtu i kushtoj rëndësi termit partner, sepse është shumë më rëndësi që dy palët të lëvizin drejt njëra tjetrës, sepse në fund të fundit janë temat e telekomunikacionit, të bashkësisë së komunave serbe dhe të energjisë pyetje të rëndësishme. Edhe më shumë rëndësi ka arritja e një marrëveshje , sepse po në atë moment fillojnë sfidat e vërteta për Kosovën, si integrimi ekonomik dhe shoqëror në regjion, po edhe me tej ne Bashkimin Evropian.
(Es gehört auch ein Mut dazu, zu Kompromissen, ich glaube das ist das Wichtigste überhaupt. Man muss einen Kompromiss sehen als eine Tugend, als eine Stärkung der eigenen Position wenn man imstande ist, über bestimmte imaginäre Schatten springen zu können, und das gilt natürlich für beide Seiten. Es ist zweifellos für Serbien schwieriger hier sozusagen nachzugeben, weil es ja immer noch in der Vorstellung lebt, wir haben etwas verloren, was ja so eigentlich gar nicht stimmen kann, aber gleichzeitig liegt das Interesse der Europäischen Union darin, zu schauen, dass es nicht zu einer bosnischen Entwicklung kommt, also wie dort eine Republik Srpska schaffen.)
Kurz zusammengefasst: Es ist wichtig, dass die Europäische Union zu einer Position findet, daher der Appell an alle die noch nicht anerkannt haben das zu machen, gleichzeitig auch für die beiden Verhandlungspartner, und betone Partner jetzt, dass sie sich aufeinander zubewegen, denn letztendlich sind die Fragen die man so hat, Telekommunikation, eine Assoziation der serbischen Gemeinden und die Energie wichtige Fragen, aber noch wichtiger ist, dass man hier zu einer Einigung kommt, denn erst dann werden die wirklichen Herausforderungen für Kosovo beginnen, wie integriere ich mich wirtschaftlich und gesellschaftlich in der Region und darüber hinaus auch in der Eurooäischen Union.
* Dr.Sabri Kiqmari
U lind më 14 shtator 1967 në fshatin Lladofc në Republikën e Kosovës. Shkollimin fillestar e mbaroi në vendlindje ndërsa shkollimin e lartë në universitar në Ruhr-Universitet Bochum dhe në UN e Boni (D) dhe në vitin 2007 merr gradën akademike doktor. Veprimtaria e tij për liri ishte e njohur krahas veprimtarisë publicistike në disa gazeta e revista në shqip dhe në mediat gjermane. Ishte analist mediave në Institutin e Mediave në Bon 2001-2005. Punoi në UN-e Prishtinës deri në emërimin e tij Ambasador Fuqiplotë në Austri në tetor të vitit 2008. Tani është ambasador i Republikës së Kosovës në Australi dhe Zelandë të Re.
Një komedi e shpëlarë grekoevropiane që s’dihet se kur do t’i ulet sipari
Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/
U bënë kaq kohë që analistët e “gjithëditurisë”, me llafet e tyre tëpafundme nëpër gazeta dhe ekrane televizive, po urrokanisin kokën njerëzve me krizën greke. Greqia na është bërë si puna e atij njeriut epileptik që s’dihet se kur do të shembet në tokë pa mend e pa gojë.
Në analiza të mëparshme nëpër faqet e internetit, kam theksuaer se Greqia ka qenë dhe vazhdon të mbetet kështjella e gënjeshtrës, e hajdutërisë, e hipokrizisë, e mashtrimit dhe e pabesisë. Se domosdo që Greqia nuk mund të jetë ndryshe, përderisa ajo ka notuar dhe vazhdon të notojë në detin e legjendave të stisura, të cilat kanë qenë dhe vazhdojnë të mbeten thjesht legjenda, me lëndën e mashtrimeve të kulluara brenda vetes.
Sa herë që bie fjala për Greqinë, më kujtohet gazetari dhe shkrimtari francez Edmond Abu (Edmond François Valentin About -1928-1885), autor i librave “La Grèce contemporaine” (Greqia bashkëkohore), “L’Homme à l’oreille cassée” (Njeriu me vesh të thyer), “Le Roi des montagnes” (Mbreti i maleve) etj.
Në librin “Greqia bashkëkohore”, të cilin e pati shkruar në vitin 1851, ai thekson:
“Greqia bashkëkohore është i vetmi shembull i njohur i një vendi, i cili ka falimentuar që ditën qëështë krijuar… Në vitin 1846, ministria e financave nuk hartoi një buxhet orientues dhe që asokohe kjo erdhi e u shndërrua në një normë të zakonshme për qeverinë greke… Kur rezervat e krijuara nga borxhet e jashtme qeveria i pati shteruar plotësisht, fuqive të huaja që e kishin marrë në mbrojtje Greqinë, për forcë të shpirtmirësisë së tyre, iu desh t’i përballonin vetë ato, sipas përqindjeve: sepse Greqia s’kishte para për t’i larë ato borxhe… Taksapaguesit grekë janë të mendimit se kryeedrejta e njeriut është e drejta për të mos paguar taksa… Ministria e luftës u paguan 600 mijë dhrami, kurse ministria e marinës – 250 mijë dhrami njerëzve, të cilët nuk janë as ushtarë, as marinarë”(Citohetsipas: KristianMijo. “Atlantico”. “Greqia ka falimentuar që ditën që është krijuar”. Marrë nga faqja e internetit “inosmi.ru”. 28 janar 2013).
Pikërisht për këtë“kryetëdrejtën” e grekëve për të mos paguar taksa, 161 vjet më pas, bashkatdhetari i Edmond Abusë, kritiku i… restoranteve dhe shkrimtari Kristian Mijo (Christian Millau- 1928) vazhdon:
“Në Greqinë e Lashtë nuk ka pas ekzistuar një fjalë e tillë, si ekonomia. Por ama kjo do të thotë se të bësh politikë ekonomike në kushte të tilla, është, gjithashtu, e pamundur, apo jo? Jemi nëgushtin e vitit 2012. Një kontroll tatimor në restorantin e portit në ishullin Hidra, erdhi e u shndërrua në rebelim.Pronarin e lokalit e nisën për në polici për faktin se llogarinë ai nuk ua kishte paraqitur asnjëherë klientëve të vetë. Por atë po e përkrahnin të gjithë sipërmarrësit e tjerë, të cilët bllokuan të gjitha rrugët detare për në Athinë. Ja se çfarë deklaruan ata për t’u shfajësuar:
“NenëHidërasnjëherënukkemipaguartaksa. Dhe po ju themi me saktësi senuk kemi ndër mend të fillojmë ta bëjmë një gjë të tillë””(po aty).
Këto mendësi paradoksale për të mos paguar taksa, të shoqëruara edhe me mendësi të tjera egoiste dhe anarshiste, si mosrespektimi i ligjit, grevëthyerja etj., grekët janë munduar t’i kultivojnë edhe në vendet ku kanëpas emigruar. Kjo ka qenë edhe arsyeja që banorët vendës herë-herë kanë protestuar fuqishëm kundër emigrantëve grekë.
Aleksandra Filindra, me prejardhje greke, profesore e asociuar e Departamentit të Shkencave Politike në Universitetin e Ilinoisit, në një artikull të saj, flet për emigrantë grekë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Kanada në vitet e para të shek. XX. Ajo rrëfen:
“Në vitin 1909, komuniteti grek u vu në shënjestër të sulmit të banorëve të qytetit Omaha të shtetit Nebraska, sepse pronarët e uzinave i shfrytëzonin punëtorët grekë si grevëthyes. Një turmë prej 3 mijë amerikanësh, iu afrua lagjes greke për t’i dhënë një ultimatum:
“Nëse dëshironi të mbeteni gjallë, largohuni nga Omaha”.
Në Nju Jork, pronarët e restoranteve kishin varur nëpër vitrina tabela me mbishkrimin:
“Ushqim i pastër amerikan. Pa minj dhe pa grekë”.
Diasporës greke në Amerikën e Veriut, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, i është dashur të përplaset me racizëm, me ksenofobi dhe me një izolim social në kontinent, i cili pranonte si qytetarë vetëm “të bardhët”, kurse grekët i vlerësonte si një racë të ulët. Antropologjia sociale e asaj epoke i pati klasifikuar grekët si një komb i pazhvilluar në aspektin biologjik dhe moral. Prandajargumentetracoretëkësajnatyre i shfrytëzonin shteti dhe punëdhënësit, të cilët shkelnin të drejtat e emigrantëve grekë. Amerikanët i përbuznin grekët, meqenëse i vlerësonin ata të padisiplinuar, të pistë, të prirur për dhunë dhe kishin krijuar bindjen se grekët nuk janë të aftë për patriotizëm dhe për fisnikëri që vendi (Amerika) kërkonte prej tyre… (Citohetsipas: AleksandraFilindra. “Paminjdhe pagrekë”. Gazeta“Kathimerini”. Marrë ngafaqjaeinternetit“inosmi.ru”09 nëntor 2012).
Aleksandra Filindra përmend edhe një episod të ngjashëm me atë të qytetit Omaha që qe përsëritur nëntë vjet më vonë, më 1918, në qytetin Toronto të Kanadasë. Ajothekson:
“…ky incident në historinë e Kanadasë ka një rëndësi të veçantë për ne, grekët, meqenëse në shënjestër të kanadezëve ishin emigrantët grekë. Në gusht të vitit 1918, më shumë se 5 mijë kanadezë sulmuan “grekët e pistë” që jetonin në Toronto” (po aty).
Lind një pyetje e thjeshtë: po si shpjegohet që në dy dhjetëvjeçarët e parë të shek. XX, banorë vendës të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe të Kanadasë, mes emigrantëve evropianë, sulmonin pikërisht emigrantë grekë dhe jo emigrantë, fjala vjen, polakë, hungarezë, austriakë, francezë, e le më pastaj gjermanë apo skandinavë etj.? Me sa duket, egoizmi dhe anarkizmi, që përbëjnë tiparet karakteristike të formimit psikologjik të grekëve, duhet të kenë qenë arsyeja kryesore që patën ngjallur revoltën e amerikanëve dhe të kanadezëve kundër emigrantëve grekë.
Po si duhen kuptuar gjithë ato pekule të Evropës Perëndimore për Greqinë, sidomos pas pranimit të saj në Bashkimin Evropian?
Pas shembjes së sistemit komunist, Greqia, me përkrahjen e fuqishme të Bashkimit Evropian,i pati mbushur mendjen vetes se vetëm ajo mund të bëhej “padronia” e Ballkanit, për,demek,“kultivimin”e vlerave të “demokracisë”në ish-vendet komuniste të këtij gadishulli. Për më tepër, në raport me Shqipërinë, ajo u bind përfundimisht se “mund ta vinte në jetë” ëndrrën e vet mbinjëshekullore për aneksimin e Shqipërisë së Jugut. Prandaj, në dhjetor të vitit 1990, kufijtë me Shqipërinë, po me aprovimin e heshtur të Bashkimit Evropian, ajo i hapi kat e kat, sikur të kishin qenë portat e ndonjë shtëpie publike, në mënyrë që emigrantët shqiptarë, të varfëruar deri në skajshmëri prej regjimit kriminal të Enver Hoxhës, të dyndeshin valë-valë drejt qyteteve greke. Sipas Karolos Papuliasit, ish-ministër asokohe, emigrantët shqiptarë do të shfrytëzoheshin si karrem për klasën politike të Tiranës, së cilës do t’i kërkohej të bënte lëshime pas lëshimesh, siç edhe i ka bërë faktikisht, për kënaqjen e epsheve të shovinizmit grekokaragjoz në Shqipërinë e Jugut. Fill pas dyndjes së emigrantëve, Greqia mori masa të menjëhershme për dërgimin në Shqipëri të komisarit të vet politik, Anastas Janullatosit, i cili, duke shfrytëzuar veladonin e kryepeshkopit të kishës ortodokse, do të shërbente si kreu i shovinizmit grekokaragjoz në Tiranë.
Kësisoj u krijuan rrethanat që Greqia, si “pararoja e demokracisë”në Ballkan, t’i drejtohej Bashkimit Evropian, Bankës Botërore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar, për t’i ofruar asaj kredi kolosale për mishërimin në praktikë të “vlerave të demokracisë” greke në ish-vendet komuniste të Evropës Juglindore, sidomos për përballimin e shpenzimeve për qindra mijë emigrantë të ardhur aty. Nevojën për sigurimin e këtyre kredive e bënë më të ngushme edhe përgatitjet për organizmin e Lojërave Olimpike të vitit 2004, në të cilat Athinës i duhej të mburrte me të madhe madhështinë e lashtësisë së qytetërimit të vet, i cili duhej të shërbente si “shembull” për qytetërimet e tjera. Kështu, “dashnores së Perëndimit” nuk ia prishën qejfin për asgjë, borxhet iu ofruan me zemërgjerësinë më të madhe, aq më tepër kur të gjithë në Perëndim ia kishin mbushur mendjen vetes se pas shembjes së komunizmit, vetëm Greqia mund të luante rolin “e pazëvendësueshëm” të “dados zemërmirë” në Evropën Juglindore. Dhe “dadoja” e zellshme greke, duke notuar në detin e kredive shumëmiliardëshe perëndimore, i ktheu mirë sytë nga Shqipëria. Këtu ajo, pas lëshimeve tradhtare që i bëri Tirana zyrtare, në dëm të interesave tona kombëtare, dhe me dijeninë e Bashkimit Evropian, vendosi të ngrinte varreza, memoriale dhe manastire për ushtarët kriminelë grekë që kishin rënë gjatë luftës italo-greke, duke siguruar paraprakisht blerjen e eshtrave të të vdekurve shqiptarë dhe reklamimin e tyre si eshtra të ushtarëve të vet. Për një pazar të tillë të pistë eshtrash, i cili del bukur në spikamë në filmin e regjisorit të talentuar Edmond Budina, duheshin shpenzuar shuma kolosale, të cilat Athina nuk i kurseu asnjëherë, se ato ishin “drekët” e taksapaguesve evropianë. Shuma të tjera kolosale ajo i shpenzoi për ndërtime kishash greke në mbarë territorin e Shqipërisë së Jugut, deri edhe në Tiranë, ku ka ngritur një kala gjigante ortodokse, tërësisht me simbolikë greke, për hapje shkollash greke, për pagesa pensionesh për qytetarë shqiptarë në moshë pensioni, të cilët jo vetëm që nuk kanë punuar në Greqi as edhe një ditë të vetme, por që as nuk e dinë fare se ku e ka adresën Greqia, për rekrutime spiunësh të të gjitha kategorive, deri edhe në sfera të larta të politikës shqiptare. Për të gjitha këto bëma të shtetit grek në Shqipëri, Bashkimi Evropian ka qenë plotësisht në dijeni. Se diplomatët e vet këtu,në kryeqytetin shqiptar,i ka patur dhe i ka, dhe nuk mund të mos u ketë rënë në sy kalaja janullatiste që kur iu hapën themelet dhe derisa u përfundua mu në kryeqendrën e Tiranës, një kala kjo që u ka zënë frymën, deri në dritare, disa dikastereve qendrore të administratës shtetërore. Pra, Bashkimi Evropian ka qenë plotësisht në dijeni që Janullatosi dhe administrata e tij grekoortodokse, si kreu i shovinizmit grekokaragjoz në Tiranë, ka vepruar dhe vepron si një shtet shumë më i fuqishëm brenda shtetit zyrtar shqiptar. Se ndryshe si mund të siguroheshin mjete aq të shumta financiare për bëmat e lartpërmendura janullatiste, të cilat shteti shqiptar nuk do të ishte në gjendje t’i përballonte dot kurrsesi.
Bashkimi Evropian nuk mund të mos ketë qenë në dijeni për armatimin kolosal që Greqia pati grumbulluar me kalimin e viteve. Ato armatime sigurisht që u blenë me malet e parave që kreditorët e huaj i jepnin Greqisë pa kursim. Po pse i duhen Greqisë gjithëato armatime? Me kë mendon ajo të hyjë në luftë? Me Republikën e Turqisë, para së cilës i shkojnë tetë në qase? Apo mos ndoshta me Shqipërinë, të cilën Greqia nuk e zëfare në hesap, se në të tillë derexhe e ka katandisur vendin tonë Tirana zyrtare. Ku ta dish? Mos ndoshta prandaj ajo edhe vazhdon ta mbajë në fuqi ligjin e luftës që prej vitit 1940?
Veç kësaj, Greqia mori përsipër shpenzimet për regjistrimin e popullsisë në Shqipëri, me vetëdeklarim të kombësisë dhe të fesë, në mënyrë që të ndryshohej përbërja e saj etnike në favor të Greqisë. Dhe për këtë regjistrim ajo kishte marrë bekimin e plotë të Bashkimit Evropian, i cili, me sa duket, i kishte ngarkuar Greqisë rolin e krishterizimit ortodoks të popullsisë shqiptare. Prandaj edhe për realizimin e një vetëdeklarimi të tillë duheshin shpenzuar shuma marramendëse për blerje shqiptarësh “pa identitet”.
Rrjedha e mëvonshme e ngjarjeve vërtetoi në praktikë se cila ishte fytyra e vërtetë e Greqisë dhe sa ishte në gjendje ajo, sipas politikës dritëshkurtër të Bashkimit Evropian, të kryente misionin e “demokratizueses” së Ballkanit.
Në tallazin e krizës së rëndë që pllakosi Greqinë në vitin 2008 e në vazhdim, është kërkuar që të shpiken edhe “koka turku”, të cilat na qenkan “fajtore” për gjendjen ku është katandisur vendi. Kështu, mitropoliti Pirej, si përfaqësues i lartë i klerit grek, “i paska gjetur fajtorët”. Sipas mendimit të tij, përgjegjësinë për të gjitha problemet që ka shkaktuar kriza greke, na e paskan hebrenjtë e mbarë botës. Më 24 dhjetor 2010, në efirin e njërit prej kanaleve televizive kryesore të vendit, ai deklaroi:
“Për të gjitha fatkeqësitë tona ekonomike, fajin e kanë hebrenjtë e mbarë botës”(Citohet sipas: “Për krizën ekonomike të Greqisë fajtorë janë hebrenjtë”. Marrë nga faqja e internetit “poiskpravdy.com”. 24 dhjetor 2010).
Mitropoliti Pirej njoftoi teleshikuesit se lëvizja sioniste botërore, si edhe bankierët hebrenj, të tillë, si, fjala vjen, baroni Rotshild, qenkan përzier në një “komplot” që paska për qëllim dobësimin e kishës së krishterë ortodokse. Këto janë përçartje grekësh të lajthitur nga trutë që nuk duan ta kuptojnë se çfarë marrëzish nxjerrin nga goja. Mitropoliti Pirej do të bënte mirë të zbulonte faqe botës të vërtetën lakuriq se cila ishte arsyeja që Greqia, në vitet e Luftës II Botërore, shkatërroi me themel varrezat hebraike në Selanik dhe dhjetra mijëra hebrenj, në bashkëpunim me nazizmin gjerman, i degdisi për në kampet gjermane të shfarosjes në masë.
Ndërkohë, ditët e fundit, një tjetër mendje e lajthitur greke, del para opinionit publik grek dhe botëror me një tjetër deklaratë paradoksale, në të cilën kërkohet të bëhet kokë turku dikush tjetër për krizën greke. AnalistiMeralTamershkruan:
“…vëmendjen time e ka tërhequr libri i ministrit të financave Janis Varufaksis(YanisVarufaksis), me titull “Minotauri global”. Megjithë rreptësinë e vet shkencore, libri është shkruar në një stil letrar qëështë befasues për një ekonomist. Duke bërë një paralelizëm me minotaurin e Kretës, të cilit athinjotët ishin të detyruar t’i paguaninnjë haraç, Varufaksisi i quan “minotaur global” Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat, duke filluar prej viteve ’70 të shekullit të kaluar, vjelin një haraç nga pjesa tjetër e botës për financimin e buxhetit të vet dhe për deficitin e bilancit tregtar” (Citohetsipas: MeralTamer. “Gjatë 200 vjetëve të fundit, flamurin e bardhë të falimentimit e patën ngritur 83 vende”. “Milliyet”. Marrë nga faqja e internetit “inosmi.ru’. 03 korrik 2015).
Duhet të jesh prift apo politikan i lajthitur grek që të dalësh në publik me deklarata të tilla marroqe. Sipas tyre, “fajin” për malet me para që Greqia ka marrë borxh nga kreditorët e huaj, e paskan hebrenjtë e mbarë botës dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës! Sipas mendësisë greke, nuk mund të jetë ndryshe, se grekët gjithnjë janë mësuar vetëm të zhvatin dhe kurrë të mos japin. Se, sipas tyre, siç u përmend më lart, kryeedrejta e njeriut na qenka, demek, mospagimi i taksave! Një paradoks i pastër ky me autorësi greke.
Evropa Perëndimore, tradicionalisht, ka ushqyer një dashuri përvëlimtare për Greqinë. Për ç’arsye? Mos ndoshta për pozicionin e saj gjeografik? Për ishujt e shumtë për pushime turistike? Për gjatësinë e vijës bregdetare, e cila, ishullore dhe kontinentale, arrin në 14 mijë kilometra? Apo për monoteizmin e saj ortodoks?
Për hir të së vërtetës, duhet pranuar se në këtë dashuri çmendurake të Evropës Perëndimore ndaj Greqisë, ka një paradoks: si është e mundur që Greqia, duke mos qenë kurrë një vend demokratik, të gëzonte dhe të vazhdojë të gëzojë gjithë atë përpkrahje të gjithanshme nga ana e Perëndimit demokratik? Se një vend, i cili, ashtu si edhe në mesjetë, vazhdon të mbetet nën pushtetin e fesë, nuk mund të jetë kurrsesi demokratik. Perëndimi vetë e ka larguar me kohë fenë nga shteti, kurse Greqinë e ka toleruar për t’i dhënëfesë një pushtet tëpakufizuar. Dhe domosdo që ky pushtet i pakufizuar i fesë në Greqi, nuk mbahet me lëmoshat e besimtarëve, por ka në themel malet me para nga kreditë e huaja qështeti grek ia ka vënë në dispozicion pa kurrfarë kufizimi.
Një tjetër gazetar francez shkruan:
“Në Greqi, kisha, pavarësisht nga autonomia e saj, nuk është e ndarë absolutisht nga shteti. Priftërinjtë janë funksionarë shtetërorë me mjekra të gjata dhe me veladonë të zinj. Ata t’i zë syri gjithandej. Ata përurojnë shkolla në një mënyrë solemne, u thurin himne fitoreve sportive, janë në krye të qoshes në ditët e festave. Dy shtylla ka shoqëria greke: ushtrinë dhe kishën. Kjo ka bërë që, në vjeshtën e vitit 2011, qeveria e Jorgos Papandreut, objektet në pronësi të kishës,t’i çlirojë nga një taksë e posaçme në kohë krizash që e paguajnë të gjithë grekët.
E gjendur nën goditjet e kritikës, kisha qe mbrojtur me njëfarë statusi të veçantë, kurse paskëtaj filloi të tundte flamurin e ndihmës sociale: me kontributin e pamohueshëm financiar në jetën e njerëzve në nevojë”(Citohetsipas: МаtjеМаrtiniеr (MathieuMartiniere). “Në Greqikisha është më efuqishmeseshteti”. “Slate.fr.” Marrë ngafaqjaeinternetit“inosmi.ru”. 13 korrik 2012).
Gazetari francez citon fjalët e Effi Fokasit, një sociolog grek ky, drejtor i forumit të feve të shkollës londineze të ekonomisë, i cili thotë:
“Shtetit grek i ka hyrë frika nga reagimi i kishës, sepse kjo, historikisht, ka qenë pjesë përbërëse e rëndësishme e politikës” (po aty).
Duke qenë nën pushtetin e fesë, Greqia e ka pasur të pamundur të përqafonte vlerat e demokracisë dhe të kulturës perëndimore. JorgosKraloglu shkruan:
“Ka vetëm një rrugë për lulëzimin e vendit: të punojmë dhe ta sigurojmë vetë këtë lulëzim.Natyrishtqënevetëgjithëvenaepristemendjaseasgjënukmundtëndërtohetmbibazënesistemitpolitikbashkëkohordhetëparullëssëtij: “Shpërndajitëgjithaparatë!”. Një shprehje kjo që kishte hyrë në fondin e fjalëve të urta, me të cilën kryeministri Andreas Papandreu i qe drejtuar ministrit të financave. Asgjë nuk mund të ndërtohet mbi bazën e ujdive të zuzarëve, e shkërmoqjes së shtetit, e mungesës së ligjit, mbi themelet e mashtrimit, të cilat kanë qenë burimet kryesore të të ardhurave, të qarkullimit të parasë dhe të mirëqenies. Asgjë nuk mund të ndërtohet, bazuar në idenë e marrjes së borxheve, për të cilën ne tani jemi duke e pësuar dhe për të cilën kanë për ta pësuar edhe fëmijët tanë, minimumi gjatë dy dhjetëvjeçarëve… Greqia mendon sikur i përket Perëndimit, por, nëtëvërtetë,ajonukkahedhurasnjëhappërtejBallkanit… Shtimi i rendimentit të punës në sektorin shtetëror dhe zbatimi me etikë i ligjeve, janë detyrime qëdo të na krijojnë mundësinë të shkurtojmë prapambetjen nga vendet e kulturuara të Bashkimit Evropian” (Citohetsipas: JorgosKraloglu. “Greqiaqë keminjohurkaperënduarnjë herë epërgjithmonë”.“Capital.gr”. Marrë ngafaqjaeinternetit“inosmi.ru”. 28 nëntor 2012).
E pra, ja cila është Greqia e vërtetë, e cila zyrtarisht quhet anëtare e Bashkimit Evropian, por që, në të vërtetë, edhe si “demokraci”, edhe si “kulturë”, ka qenë dhe vazhdon të mbetet brenda caqeve të Ballkanit, shumë larg standarteve të demokracisë dhe të kulturës së Evropës Perëndimore. Prandaj ka shumë të drejtë analisti amerikan Robert D. Kaplan (1952), i cili Greqinë e quan “dashnore të Perëndimit” dhe “grua të Lindjes” (sipas librit me titull “Greqia – dashnorja e Perëndimit, gruaja e Lindjes”. Shtëpia Botuese “Dituria”. Tiranë, 2002).
Ndërkohë, është vënë re se Greqia, kohët e fundit, për shkak të krizës ekonomike që e ka mbërthyer keqas nga mali i kredive të papaguara, po shikon me bisht të syrit nga“shtrati i burrit të saj të ligjshëm”:e ka kthyer një antenë nga Moska. Siç është bërë e ditur, kryeministri grek Tsipras, para do kohësh ka vizituar Moskën. Mandej, sipas një njoftimi të ditëve të fundit, “…udhëheqësi i SIRIZËS ka parashikuar një tjetër vizitë në Moskë edhe në muajin shtator të këtij viti… për të zhvilluar bisedime me qeverinë ruse” (Citohet sipas: “Vizita e Aleksis Tsipras-it në Moskë”. Marrë nga faqja e internetit “Grekomania”. 02 korrik 2015).
Po si duhet vlerësuar kjo lëvizje e fundit e Athinës drejt Moskës? Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, le t’ia lëmë fjalën një analisti rus. Ky ështëMatvej Ganapolski-1953), i njohur si gazetar, si regjisor teatri dhe si një figurë publike, i cili, që prej vitit 1991, drejton radiostacionin “Jehona e Moskës. Në të njëjtën kohë, ai është edhe drejtues i një rubrike të gazetës “Moskovski komsomolec”.Ai përshkruan një tablo të botuar në faqet e internetit, në të cilën një klysh ariu athinjot, diku, në njërin breg të një ngushticë detare, ka marrë drejtimin drejt një horizonti të kaltër, duke u kapur pas një kthetre të një ariu paqësor rus. Ndërsa përballë tij, në bregun tjetër, në ca degë shkarpash gjëmbaçe, janë varur dy flamuj: poshtë – flamuri i Bashkimit Evropian, kurse lart – flamuri i Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Klyshi i ariut athinjot, me flamurin grek përpara vetes, ka kthyer kokën nga të dy flamujt e lartpërmendur dhe u ka nxjerrë gjuhën.
Dhe analisti vazhdon komentin e vet:
“Dy fjalë për faktin se çfarë fshihet pas asaj tabloje:
Greqia mori një mal me kredi nga Bashkimi Evropian. PastajiamorivallesSirtaki(është një valle popullore qëështë krijuar në vitin 1964 për filmin “Greku Zorba”. Vallen dhe muzikën që e shoqëron, e ka krijuar kompozitori Mikis Teodorakis(1925). Kjo valle nganjëherë quhet “Vallja e Zorbës”-E.Y.). Paratëmbaruan. Moripërsërinjëmalmekredi. Iamorivallespërsëri. Paratë mbaruan. Atëherë bolsheviku kryeministër Tsipras shpalli referendumin nëse duheshin shlyer borxhet. 61% thanë: “të mos shlyhen!” (Në këtë mes duhet nënkuptuar se njerëzit votuan jo vetëm “për të mos i shlyer”, por edhe “për t’i braktisur bisedimet për punën e shlyerjes”, në kuptimin: “unë nuk t’i jap dhe ti mos m’i kujto!”). Domethënë, shumica e njerëzve votoi për t’i braktisur kreditorët. Me sa duket, kjo është braktisja më e madhe masive në histori nga ana e vendit të Sofokliut, të Euripidit dhe të Fidit. Tani Greqia nuk e do më Perëndimin që i pati dhënë para, por do Putinin, sepse ky nuk e do Perëndimin. Sot, Greqia, duke ia marrë përsëri valles Sirtaki, me sa duket, pret ndihmë materiale nga Rusia, sepse, si puna e asaj damës së profesionit të kryelashtësisë, pranon të jetë trevë e subvensionuar e kujtdo qoftë. Si puna e Abhazisë dhe e Osetisë së Jugut, fjala vjen. Për ariun paqësor rus, ky është një shans që, për punë kredish, ta detyrojë Greqinë të dalë nga Bashkimi Evropian, të hyjë në Bashkimin Doganor (që përfshin Bjellorusinë, Kazakistanin, Rusinë, Armeninë dhe Kirkizinë, si njëterritor unik doganor – E.Y.) dhe të vendosë në territorin e Parfenonit (monument i arkitekturës antike, një tempull i lashtë grek ky që ndodhet në Akropolin e Athinës – E.Y.)nja dy “Iskanderë” (raketa ruse -E.Y.)paqësorë të paanshëm, për të drejtën e grekëve për të vazhduar të hedhin vallen “Sirtaki”, për të dërguar në Moskë ullinj dhe për t’u rrëfyer turistëve për heroizmin e stërgjyshërve, duke demonstruar gërmadha para syve të tyre. Dhe grekët do ta pranojnë një gjë të tillë se ata udhëhiqen nga shpirti i parazitëve të majtë. Të gjitha legjendat për ta janë thjesht legjenda. Përfundimi: referendumi në vendet e plebejve zbulon se masa kryesore e qytetarëve nuk është gjë tjetër, veçse një kope hajdutësh. Greqia, kam shpresë, do të fundoset, duke nxjerrë një mësim të mirë. Kurse historia do ta përfshijë këtë referendumnë eposin e saj, sepse ky është monumenti më i thekshëm i saj dhe i historisë së saj të dikurshme, të harruar me kohë e me vakt”(Citohet sipas: Matvej Ganapolski. “Greqia, kam shpresë, do të fundoset, duke nxjerrë një mësim të mirë”. Marrë nga faqja e internetit “politolog.net”. 07 korrik 2015).
Tani, së pari,“dashnorëtperëndimorë” të “dashnoresgreke”, duhettë tregohennjë çikëztë mëshirshëmdhet’ialirojnë pakëzlakunqë ikanë hedhurnë fyt. Nukduhenharruarkaqlehtë dhekaqshpejtvitete“dashurisë përvëlimtare”, kurGreqiakacagjelohejdheledhatohejtërë afshnë prehrinetyre. Se duhet pranuar që“dashnorët perëndimorë” vetë e kanë fajin se paskan qenë fare kaqolë nga trutë kur “dashnores greke”, për vite e vite me radhë, i dhanë male me para, duke harruar faktin që“dashnorët” asaj i duheshin për qejf, kurse “burrin” ajoe do për hall. Prandaj asaj nuk mund t’i shtrohet kërkesa për kthimin e borxheve gjigante se s’ka ku t’i gjejë paratë.
Së dyti, kreditorët perëndimorë nuk kanë dashur ta marrin parasysh një paralajmërim të ish-presidentit grek Karamanlis, i cili, në vitin 1981, pikërisht atëherë kur Greqia u pranua në Bashkimin Evropian, pati deklaruar:
“Greqia është një azil të çmendurish” (Citohet sipas librit të lartpërmendur të analistit Robert D. Kaplan, f. 40).
Pra, Bashkimi Evropian, në formë kredish, i pati ofruar male me para një azili të çmendurish. Vetë e ka fajin se me azilin e të çmendurve nuk merret kush. Prandaj le të heqë dorë nga kërkesa për kthimin e borxheve. Por mund të gjendet edhe një rrugëzgjidhje. Se Greqia nuk do të jetë në gjendje kurrën e kurrës të shlyejë një borxh prej 350 miliardë dollarësh.
Nga të dhënat e shtypit dhe nga faqet e internetit, është bërë e ditur se politikanët pasanikë dhe oligarkët grekë kanë të depozituar në bankat e Zvicrës një kapital gjigant prej 600 miliardë dollarësh. Kryeministri Tsipras pse nuk i kërkon Bashkimit Evropian ta ndihmojë përt’i ngrirë këto shuma kolosale që ata i kanë grabitur nga kreditë e ardhura nga jashtë vendit dhe t’ia kthejë Bankës Kombëtare Greke? Me këto kapitale financiare mund të shlyhen borxhet për bukuri, vendi të shpëtojënjë herë e mirë nga kthetrat e krizës ku e katandisi politika e PASOK-ut dhe e “Demokracisë së Re” dhe krerët e tyre të përfundojnë në bankën e të akuzuarve, si hajdutë kriminelë. Këtë të bëjë kryeministri Tsipras dhe jo të rri e të rrahë gjoksin se gëzuaka përkrahjen e shumicës së popullit grek. Se simpatia e popullit është si puna e shigjetës së peshores: një herë shkon përpara, një herë shkon prapa.
Tiranë, 14 korrik 2015
- « Previous Page
- 1
- …
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- …
- 100
- Next Page »