Archives for June 2016

HIRET E LETERSISE MODERNE SHQIPE

June 5, 2016 by dgreca

Shfletime- Fragment nga Libri i ILIR LEVONJES”HIRET E LETERSISE MODERNE SHQIPE”/

Shumë nga vendet ish diktatoriale, i kanë të pashlyeshme nga kujtesa vërshimin e masave në sheshet publike, rrëzimin me kollajllëk të miteve paradoksale, duke dëshmuar ndarjen nga një e kaluar e errët. Era e qarkullimit i shërben etjes për tu njohur. Por edhe të drejtës universale për tu dashuruar, sepse frymëzimet janë si era, nuk njohin kufijtë e telave me gjemba. Ngadonjëherë ne gjëndemi në beft, për arsyen e thjesht se zbulojmë të përbashkëta, ngjajshmëri, pikëpjekje të habitshme. Vetëm përmes letërsisë arrijmë të kuptojmë se qëllimi i masave është kultivimi dhe ruajtja e paqes shpirërore. Le të shikojmë disa shembuj nga ky univers shpirtëror. Ja si shkruan një poet rumun, Nikita Stënesku:

Unë jam A

Petalja e britmës.

Ti je U

Lulja e ftohtë.

Nëse do të bëjmë një ndërkëmbim, nëse do t’i zëvendësojmë gërmat me ngjyrat, do të përftonim Sonetin e ngjyrave të francezit Artur Rembo (Arthur Rimbaud). Sidoqoftë vini re një tjetër krahasim, Ana Blandiana po nga Rumania.

Sa do të doja

Të ishte gjithçka e përkryer.

Si një bimë.

Jo shumë larg prej saj në Kosovë, poetja shqiptare Flora Brovina shkruan:

Në heshtjen time je shpresë,

Bimë – për tokën e tharë.

Konvencialisht bima për poetët ballkanikë paraqet përkryerjen, ajo është model i harmonisë natyrore, shpresë e përtëritjes, simboli i mbijetesës. Në tekstin e Blandianës, idioma Sa do të doja/ të ishte gjithçka e përkryer, mbyllet me krahasimin, Si një bimë. Pra, me modelin e harmonisë natyrore, shpresën e përtëritjes, mbijetesën. Kurse në vargjet e Brovinës, pavarsisht zhvedosjes, vini re se si bima lidh shpresën për tokën e tharë. Përftimi, njeri e tokë njejtëzuar, bimë e shpresë po ashtu. Nëse e para, (Blandiana) e përfytyron, e dyta (Brovina) e ka dëshmuar.

Poezia e ka ndjekur qëmoti njeriun dhe është përsosur me ‘të, duke ia motivuar edhe jetën. Pra ato kanë ecur dorë për dore dhe gjithmonë janë prirur të kenë fate të përbashkët, pavarsisht mos përputhjeve kohore. Njësoj kanë provuar lavdinë dhe persekutimin duke dëshmuar një potencial univarsal me taban abstraktsionist dhe tepër real. Baza e letërsisë është folklori e po të vërejmë me kujdes nuk është e vështirë për të kuptuar qënësinë e fantastikes tek ajo. Sado që me kalimin e kohëve kemi përftesa të reja letrare, fryma e folkut është e ngjizur në ‘të, sepse gjenetikisht ne jemi bimë. Me pjesën e padukshme të rrënjëve, (folkut) me pjesën e dukshme (trupi) dhe pjesën e pritshme (frutin). Rasti më i përkryer në letërsinë bashkohore shqiptare është Dritëro Agolli. Shihni disa vargje prej tij për ta patur më qartë gjëndjen:

Kjo këngë kalon në heshtje për njerëz të tjerë

Ashtu siç kalojnë akrepat e orës,

Po mua shpirtin ma josh përherë

Manushaqe e prillit në mes të dëborës.

Jo vetëm përngjeshja me këngën popullore, por edhe metrikisht kadenca ka ritmin e vargut popullor. Po le ti kthehemi çështjes tonë marrëdhënies duale, poezi e krijues. Në këtë dualitet ajo (poezia) nuk e ka për gjë ndonjëherë dhe ta braktisë poetin. Sepse ajo është hyjnore, eterike. Pikërisht këtë tekë të sajën shfrytëzuan diktaturat. Ndërsa ajo e braktis për të ndjekur fatin e vet, lind ngërçi ku poeti kthehet në beft, ai përdhoset, vuan, vritet. Brënda kësaj teke ajo jeton hyjninë, në një abstraksion çudibërës të lirisë së saj absolute, kurse poeti mbetet rob i saj. Shembujt nuk mungojnë ato u shpeshtuan në kohën e diktaturave duke u kthyer në makthe sociale prej alogjizmës së proletariatit në kohërat e çudisë kolektive. Ti Shën Mari dhe prostitutë, do e cilësojë poeti Visar Zhiti, pikërisht sepse ajo të magjeps dhe të braktis. Po nga ana tjetër ne theksuam më lart fatin e përbashkët e gati të pashmangshëm që domethënë se në një farë mënyre vjen edhe çasti kur rendi i takon asaj (poezisë). Lehtësia me të cilën ajo jepet për tu keqpërdorur, duke u kthyer në mjet të propagandës dhe eksperimentit, me një naivitet unik që i përket vetëm sojit të saj. Kjo është tragjike dhe sado si e tillë, është absolutisht e pashmangshme për faktin e masës së pamatë që ajo gëzon. Për rrjedhojë e shohim atë t’i prijë propagandës dhe patriotizmit, herë nën një diktature dhe herë nën një rilindje kombëtare. Ne afërmendësh që nuk merremi me firot siç edhe thamë më sipër, masa e saj është kaq e madhe sa absolutisht mund ta konceptojmë me universin. Në çdo krahasim që mund të sjellim do vërejmë se prirjet duale poetike janë të mbarsura me një lloj atmosfere gazmente të një fytyre në përfytyrim.

Të shohim edhe një shembull. Eshtë një vjershë e Xh. Ungaretit, (Giuseppe Ungaretti) me titull Ushtarët.

Si në vjeshtë,

majave të pemëve,

si gjethet.

Ky krahasim është gjithë poezia. E tillë, e ankthshme është gjëndja e ushtarit në luftë. Si gjethja e pemës në vjeshtë. Bie sot, bie nesër. Gjithnjë në funksion të gjëndjes poeti shqiptar Visar Zhiti shkruan:

Gruaja e të burgosurit

është pemë

buzë humnerash.

Vini re edhe një poet tjetër shqiptar, Xhevahir Spahiu:

Në dorën time

një gjuhëzë lisi diçka pëshpërit.

Jeta

si fleta?

Si fleta do ti iki dhe unë

një ditë.

Në të tri rastet njeriu jeton i varur nga ankthi. Një gjëndje e nderë, e cila të krijon një lloj vakumi shpirtëror. Gjëra të jetës që finesa poetike i thotë me një buzagaz konstatues e paralajmërues. Dhe vjen një ditë kur këto motive artistikisht të krahasueshëm nën një ritëm elokuent, përbëjnë strofa e paragrafë që plotësojnë njera-tjetrën. Ty të duket sikur po lexon një poezi me fillim të thellë dhe fund tmerrësisht të largët.

Këto paralele poetike mund t’i hasësh edhe në prozë. Kësaj here poezia qëndron tek fabula, duke e ushqyer atë brenda një ritmi a kadence pa të cilin subjekti nuk mund të jetë argëtues. Një paralele mund ta bëjmë për dy shkrimtarët e mëdhenj të letërsisë botërore, Nagip Mafuz, (Nagip Mahfouz) me E bekuar qoftë mbrëmja jote dhe Gabriel Garsia Markes (Gabriel Garcia Marquez) me Dashuri në kohërat e kolerës. Në të dy versionet fabula është një dashuri e penguar në rini e cila kurorëzohet në një moshë të vonë si pleqëria. Gjithsesi krahas këtyre konstatimeve e theksoj se reçensionet apo komentet, portret reportazh nga jeta si një idomë e gjallë, esetë, apo vështrimet eseistike, janë thjesht përpjekje për të përcjellë krijimtarinë e miqve. Ata të botës së artit.Qershor, 2008

Muaji i Ramazanit, kreu i KMSH-së Bruçaj: Agjërim të lehtë

June 5, 2016 by dgreca

Një ditë përpara se të fillojë Muaji i madhërueshëm i Ramazanit, një prej më të shënuarve në kalendarin e fesë Islame, kreu i Komunitetit Mysliman Shqiptar, Skënder Bruçaj ka uruar të gjithë besimtarët shqiptarë, brenda dhe jashtë kufijve, për një muaj Ramazani të begatë.

“Të nderuar besimtarë myslimanë shqiptarë kudo që ndodheni, në Shqipëri, në trevat shqiptare, anembanë botës. Më lejoni që në emër të Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, por edhe në emrin tim personal, t’iu përshëndes me paqen dhe sigurinë që vjen prej Krijuesit tonë Mëshirues dhe Mëshirëbërës dhe t’iu uroj gëzuar muajin e begatë të Ramazanit”, uron Bruçaj.
Dita e parë e Ramazanit do të jetë e nesërmja e 6 qershorit, kur edhe do të nisë agjërimi për të gjithë besimtarët myslimanë. Me agjërimin e Ramazanit – sipas fesë Islame, – shprehet më së miri besimi, sinqeriteti, humanizmi, uniteti e bujaria, virtyte këto që duhet të stolisin çdo besimtar në jetën e tij të përditshme. Agjërimi mbart në vetvete sakrificën dhe përkushtimin ndaj Allahut, e qëllimi kryesor është fitimi i kënaqësisë së Zotit.
“Ramazani njihet si muaji i Kur’anit Famëlartë, prandaj le të na shërbejë kjo periudhë e bekuar kohore për njohjen sa më të thellë të mesazhit hyjnor dhe përfaqësimin sa më dinjitoz të vlerave e traditave tona të bukura islame”, thotë më tej Skënder Bruçaj në deklaratën e tij.
Muaji i begatë i Ramazanit na rikujton kujdesin, vëmendjen dhe dashurinë që duhet të kemi për njerëzit që na rrethojnë, në veçanti për ata që kanë nevojë për përkrahjen tonë në përmbushjen e nevojave të tyre jetike, duke u bërë në këtë mënyrë shkak që edhe në shoqërinë tonë të mbretërojë mirësia, begatia, harmonia dhe paqja.

Bifurkacioni i Nerodimes, një monument shumë i veçantë për Kosovën

June 5, 2016 by dgreca

– Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, mori pjesë në përurimin e funksionalizimit të Bifurkacionit të Nerodimës, ku u shënua edhe Dita Botërore e Mjedisit/

–Mustafa: Përveç infrastrukturës do të hapim perspektivë ekonomike në fshatrat e Ferizajt/

FERIZAJ, 5 Qershor 2016-B.Jashari/ Bifurkacioni i Nerodimes është një monument shumë i veçantë për Kosovën, tha sot kryeministri Isa Mustafa.

“Këtu në ndarjen e këtij lumi në dy lumenj, të cilët na qesin pastaj në dy dete të ndryshëm, në Detin Egje dhe në Detin e Zi, është një rast i veçantë i cili është këtu tek ne në Kosovë. Ne kemi dëshirë që ta kultivojmë, ta mbajmë mirë, të zhvillojmë turizëm, të krijojmë kushte që njerëzit të vijnë dhe ta vizitojnë sepse vërtetë meriton vizita dhe meriton kujdes”, tha kryeministri, duke falënderuar Komunën, Ministrinë e Mjedisit dhe Komisionin Evropian për investimet.

Kryeministri Mustafa, më tej tha se këto investime tani duhet të rikthehen dhe t’u jepet vlera e tyre.

“Të punojmë dhe të japim shembull të mirë se si duhet të kujdesemi në mënyrë që mjedisin ta bëjmë më të përshtatshëm për njerëzit, për qytetarët tanë, për fëmijët tanë dhe për ardhmërinë tonë”, theksoi ai.

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, mori pjesë në përurimin e funksionalizimit të Bifurkacionit të Nerodimës, ku u shënua edhe Dita Botërore e Mjedisit.

Të pranishëm në këtë aktivitet ishin ministra, deputetë, kryetari i komunës së Ferizajt dhe shumë qytetarë e ambientalistë.

Kryeministri Mustafa tha se Dita Botërore e Mjedisit flet për ndërgjegjësimin e njerëzimit për kujdes ndaj planetit dhe ndaj mjedisit si dhe marrjen e përgjegjësive për mjedisin.

“Edhe motoja e kësaj dite është që ne të kujdesemi për vendin tonë, të kujdesemi për planetin dhe të marrim përgjegjësinë për të. Është edhe ditë e njerëzve sepse është në vullnetin e tyre, në përgjegjësinë e tyre, që ata të marrin masa pozitive që të përmirësojnë ambientin në të cilin jetojnë”, tha kryeministri Mustafa.

Ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ferid Agani, tha se Dita Botërore e Mjedisit është një datë e veçantë për Kosovën sepse është ditë kur mund të shpalosen të gjitha vlerat e mjedisit të Kosovës, vlera të shënuara edhe në përmasa botërore e të cilat meritojnë të mbrohen në mënyrë institucionale.

Ministri Agani foli edhe për faktin se shumë prej këtyre vlerave janë të kërcënuara si pasojë e proceseve të ndryshme degraduese, duke shprehur përkushtimin e plotë të qeverisë së Kosovës për të punuar edhe më shumë që këto degradime të parandalohen dhe të ndërpriten dhe që këto vlera të mbrohen.

Ministri më tej ka folur për çështjet e shumta globale mjedisore që kanë nevojë për vëmendje urgjente siç janë ndryshimet klimatike, siguria mjedisore dhe zhvillimi i qëndrueshëm mjedisor.

Kryetari i komunës së Ferizajt, Muharrem Sfarqa tha se funksionalizimi i Bifurkacionit të Nerodimes është ngjarje shumë e rëndësishme për Ferizajn dhe Kosovën, pasi që e vendos në rrugë të mirë këtë fenomen të rrallë për të luajtur rolin që ka në pasurinë turistike e natyrore.

Sfarqa tha se funksionalizimi i Bifurkacionit paraqet një prej vendimeve më domethënëse të qeverisë për të ndihmuar Ferizajn që të realizoj synimet zhvillimore të saj.

Ai më tej tha se komuna e Ferizajt, me përkrahjen e qeverisë së Kosovës dhe institucioneve financiare ndërkombëtare, ndodhet në prag të nisjes së investimeve të rëndësishme zhvillimore.

“Këto investime pritet të përmirësojnë ndjeshëm gjendjen infrastrukturore dhe gjendjen e qytetarëve të komunës së Ferizajt dhe të rrethinës”, tha Sfarqa, duke përmendur fillimin e ndërtimit të Spitalit Rajonal në Ferizaj, zgjidhjen e problemit të hekurudhës, zgjerimin e rrugëve nacionale dhe hyrje daljet e Ferizajt, si dhe investimet në Hidrosistemin e Lepencit, që do t’ia zgjidhin Ferizajt përfundimisht problemet e ujit të pijshëm dhe të ujitjes.

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka vizituar sot edhe fshatrat Dardani dhe Zllatar të komunës së Ferizajt, ku mori pjesë në përurimin e rrugës së re të ndërtuar me standardet më të larta evropiane, me gjatësi 3200 metra dhe gjerësi 6 metra, që lidh këto fshatra me magjistralen Ferizaj-Gjilan.

Kryeministri Mustafa u prit nga qindra banorë të këtyre fshatrave si dhe nga kryetari i Ferizajt, Muharrem Sfarqa, deputetë të Kuvendit të Kosovës, asamblistë komunalë dhe përfaqësues të tjerë locale.

Para të pranishmëve të shumtë, kryeministri Mustafa tha se ndërtimi i kësaj rruge me standard, justifikohet më së miri me pjesëmarrjen e qytetarëve të saj në këtë përurim.

“Në qoftë se një investim nuk përjetohet nga qytetarët, nuk përjetohet nga njerëzit për të cilët bëhet dhe nuk pranohet nga ata, atëherë ai investim nuk e ka edhe vlerën e vet. Unë vlerën më të madhe të kësaj rruge e shoh në ju, në pjesëmarrjen e juaj këtu sot, në këtë numër të madh të njerëzve që e shënojnë këtë sukses, si sukses të tyre”, tha kryeministri.

Më tej, Mustafa tha se këtij suksesi do t’i shtohen edhe suksese të tjera.

“Ne do të bëjmë përpjekje maksimale që edhe zhvillimin ekonomik ta shpërndajmë kështu. Siç po ndërtojmë rrugë do të ndërtojmë edhe fabrika të vogla nëpër vendbanimet e juaja, në mënyrë që ju të gjeni punë këtu, këta të rinj dhe fëmijë që janë këtu të gjejnë ardhmërinë e tyre dhe perspektivën e tyre në këtë vend, në këto fshatra, në këtë komunë, në këtë Kosovë që e duam kaq shumë dhe që se zëvendësojmë me asnjë vend tjetër”, tha kryeministri Mustafa, duke shprehur përkrahjen për kryetarin e komunës edhe për kërkesat që i ka për rrugët e tjera.

Kryetari i komunës së Ferizajt, Muharrem Sfarqa, falënderoi kryeministrin Mustafa për praninë, duke theksuar se ai po i ndërron pamjen jo vetëm Ferizajt por edhe Kosovës përmes investimeve që po bën.

Kryetari Sfarqa tha se pas përfundimit të kësaj rruge, në bashkëpunim me Ministrinë e Infrastrukturës, do të punohet që ky lokalitet të lidhet edhe me Komunat e Gjilanit dhe të Vitisë.

“Vetëm 3 kilometra nga këtu mund të lidhet rruga që shpie në magjistralen Gadime-Gjilan, që do ta lehtësoj qarkullimin e njerëzve dhe të mallrave që lidh komunat tona si dhe me komunën e Vitisë në fshatin Remjan”, tha Sfarqa.

Ai më tutje tha se banorët e këtij lokaliteti duke qenë njerëz punëtorë e të vyeshëm janë bërë pjesë e zhvillimeve dhe e realizimit të planit qeverisës të Komunës së Ferizajt dhe më gjerë.

“Komuna e Ferizajt po bën investime në të gjitha sferat infrastrukturore për t’ua lehtësuar qytetarëve jetën e tyre, për të krijuar një perspektivë për të gjithë, në mënyrë që lëvizjet që ka pas ky lokalitet nga fshati në qytet të ndërpriten sepse edhe Zllatari edhe fshatrat tjera po marrin gjithnjë e më shumë pamjen e fshatrave evropiane”, tha kryetari Sfarqa.

Aleksandër Dragoti, piktori që penelin e ka kthyer në magji

June 5, 2016 by dgreca

Në ekspozitën e parë postkomuniste mori pjesë dhe e famshmja Anri Zhirardo, aktorja franceze që mbajti fjalën e rastit

Nga Albert Z. Zholi/

Lindi në Tiranë më 18 shtator ën vitin 1956 në Tiranë. Me origjinë është nga Tepelena, ku babai i tij Asaf Dragoti ka qenë Komandant i Brigadës së 8-të, Sulmuese. Studioi në Liceun Artistik për piktor dhe më pas vazhdoi studimet e larta në Akademinë e Arteve, Pas përfundimit të studimeve në këtë Akademi u emërua në Ndërmarrjen Artistike Migjeni. Pas disa vitesh transferohet në Kombinatin Josif Pashko si piktor dhe përgjegjës pikture në këtë Ndërmarrje të madhe. Në këtë Ndërmarrje merej me organizimin e koncerteve të majit si dhe propagandën piktoristike. Njëkohësisht ishte piktor dhe ilustrator i revistës “Fatosi” “Pionieri”, dhe “Yllkat”. Gjatë gjithë kësaj periudhe mirte pjesë në Ekspozitat e Nëntorit ku merrnin pjesë të gjithë piktorët e Shqipërisë të cilët kishin bërë emër. Gjatë gjithë periudhës së punës së tij si piktor (në periudhën e komunizmit) ka hapur mbi pesë ekspozita personale me piktura të gjinive të ndryshme. Në vitin 1993, tre vjet pas ardhjes së demokracisë ishte i pari që hapi ekspozitën personale në Muzeun Kombëtar dhe Piramida (ish-Muzeumi i diktatorit Hoxha) ku pati një sukses të jashtëzakonshëm. Në këtë ekspozitë mori pjesë dhe e famshmja Anri Zhirardo, aktorja franceze mbajti fjalën e rastit duke e vlerësuar për anën artistike dhe estetike këtë ekspozitë befasuese për kohën dhe vendin. Në këtë ekspozitë ku kishte shumë piktorë, skulptorë dhe artistë aktorja e famshme dha dhe një intervistë të gjerë për artin shqiptarë dhe artistët shqiptarë për TVSH. Kjo ekspozitë u ideua nga Ministria e Kulturës së Shqipërisë në lidhje me Ministrinë e Kulturës. Së Italisë. Fill pas kësaj ekspozite Aleksandri shkon në Itali (Romë) duke hapur të njëjtën ekspozitë e cila pati një sukses më të madh se në Tiranë. Televizionet prestigjioz “Rai Uno” dhe “Rai Due” dhanë kronikë speciale për këtë ekspozitë. Gjithë këtë ndërmarrje e investoi Fondacioni “Soros” i cili e përshëndeti hapjen e kësaj ekspozite të veçantë postkomuniste që sillte një këndvështrim të ri të pikturës shqiptare. Pas dy katër vjetësh pas hapjes së kësaj ekspozite, Aleksandër Dragoti emigroi në Greqi, për ti dhënë një frymë dhe mendim të ri pikturës së tij. Lëvizja është bota e brendshme e çdo piktori, ku në shëtitjen e vendeve të ndryshme, bota e tyre krijuese merr dimension dhe impuls të ri. Për vetë teknikën moderne të pikturës së tij, për botën boheme shpirtërore të tij, u interesuan shumë galeri dhe kisha greke për të bërë pikturimin, freskimin e afreskeve murale dhe të pikturave të ndryshme kishtare. Jashtë kohës së punës ai pikturonte kudo që mundte në Galeri prestigjioze, ku për pikturat e tij shfaqën interes personalitetet politike greke si Simitis, Papandreu, Venizelos, ku disa piktura të tij u bënë pjesë e zbukurimeve murale të shtëpive të këtyre personaliteteve. Peneli i tij u bë pjesë e diskutimeve të kritikëve më të mirë grekë të pikturës. Falë këtyre aftësive, përkushtimit, studimit selektiv, kujdesit ndaj zhvillimeve në fushën e pikturës konteporane, pikturat e Aleksandrit u bënë pjesë e galerive më të zëshme në Athinë dhe në tërë Greqinë. Aktualisht në Galerinë Ndërkombëtare të Athinës, ai ka tetë piktura nudo ku mori vlerësimet më të mira të kritikës europiane, ballkanase dhe greke. Piktura e Dragotit, është një labirint ndjenjash dhe figurash enigmatike, erotike, jetësore, ku ai kurë nuk përsërit vetveten, por të fut në një botë zhbiruese që duhet përqendrim, njohuri dhe filozofi në njohjen e abstraksionit e kombinuar me realen. Piktura e tij është një ngasje drejt modernes, për të njohur antiken, është një mistikë që tundon realen.

Bifurkacioni në Kosovë, mrekulli botërore

June 5, 2016 by dgreca

-Në Kosovë Dita e Mjedisit shënohet në Nerodime, në një nga dy bifurkacionet e gjithë botës, të vetmit në Evropë/

Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 5 Qershor 2016/ Në Kosovë, sot, Dita Botërore e Mjedisit shënohet atje ku është një nga mrekullitë e trojeve shqiptare – në Bifurkacionin e lumit Nerodime, i cili derdhet në dy dete, fenomenit unikat natyror të vetëm në Evropë e një prej dyve në botë.

Bifurkacionin e lumit Nerodime e viziton kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, ndërsa kryetari i komunës së Ferizajt, Muharrem Svarqa, ka paralajmërar se sot “fillon funksionalizimi i fenomenit të Bifurkacionit, i cili për një kohë ka qenë i degraduar”.

“Përmes Ministrisë së Planifikimit Hapësinor kemi përfituar një shumë simbolike të mjeteve, e cila ka mjaftuar për funksionalizimin e këtij fenomeni. Jemi në fazën e përgatitjes së planit detaj për rregullimin e shtratit të lumit Neredimja dhe dy degëve të Bifurkacionit, në mënyrë që të kemi një funksionim estetik dhe atraktiv për vizitorët”, ka bërë të ditur kryetari i komunës në një konferencë shtypi.

“Ky fenomen i Bifurkacionit, i pari në Evropë dhe i dyti në globin tokësor, përbën vlera të jashtëzakonshme për qytetarët e Ferizajt dhe vizitorët e ndryshëm vendës dhe ata të huaj”, është shprehur ai.

Lumi Nerodime njihet për derdhje në dy dete: përmes lumit Sitnica, pastaj Ibrit i cili nga Kosova kalon në Serbi dhe vazhdon nëpër lumin Morava e pastaj lumin Danub duke kaluar edhe shtete tjera deri në Detin e Zi, dhe përmes lumit Lepenc në Kosovë që kalon në Maqedoni e më tej nëpër lumin Vardar duke kaluar edhe nëpër Greqi deri në Detin Egje. “Kjo ndarje, që në hidrologji quhet bifurkacion, paraqet rastin e dytë në botë bashkë me atë të lumit Orinoko në Amerikën Latine. Bifurkacioni i lumit Nerodime për të parën herë përmendet në një dokument në vitin 1321”, është shkruar nga një grup autorësh në monografinë “Ferizaj me rrethinë” botuar në vitit 1975.

Në dhjetor 2015, ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ferid Agani, ka marrë vendim për vënien nën Mbrojtje Paraprake të Zonës së Bifurkacionit të Lumit Nerodime, si zonë potenciale për shpallje, Vlerë e Mbrojtur e Natyrës në kategorinë e Monumentit të Natyrës të Rëndësisë së Veçantë me sipërfaqe prej rreth 15 hektarëve.

Me këtë vendim Mbrojtja e Paraprake do të zgjas deri sa zona të shpallet e mbrojtur në kategorinë e Monumentit të Natyrës të Rëndësisë së Veçantë, por jo më gjatë se dy vite nga dita e nxjerrjes së këtij vendimi.

Gjatë periudhës sa do të zgjat statusi i Mbrojtjes Paraprake do të zbatohen dispozitat e Ligjit për mbrojtjen e natyrës dhe Zona do të gëzojë statusin e zonës së mbrojtur.
Në prill 2016, Ministria kosovare e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor ka ndarë 25 mijë euro për punën fillestare të “Funksionalizimit të Bifurkacionit në Lumin Nerodime”, në komunën e Ferizajt.

Marrëveshja për bashkëfinancim të këtij projekti u nënshkrua nga ministri Ferid Agani dhe kryetari i Komunës së Ferizajt, Muharrem Svarqa. Ata theksuan se ishin dakorduar që me një shumë të vogël të parash të fillojnë realizimin e një projekti të madh në vlerë prej 5 milionë euro.