Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2020

Amerika nuk e përkrah ndarjen

by

(Një bisedë që duhet të na ndihmojë të gjithëve për t’u qetësuar)/

SHKRUAN: MARTIN VULAJ*/

Amerika është një fenomen i veçantë në evoluimin politik të njerëzimit. Baballarët e kombit, në fillet e këtij shteti vendosën për themelimin e një republike kushtetuese në vend të një monarkie. Kjo me qëllimin e vetëm që qytetarit t’i jepej një rol qëndror në shtetin e ri. 

Ndryshe nga demokracitë parlamentare ku pushteti është i përqëndruar te partitë politike dhe udhëheqësit e atyre partive gëzojnë pushtet të konsiderueshëm, në Shtetet e Bashkuara qytetari i zakonshëm as që e di se kush janë udhëheqësit e partive të tyre. 

Amerika, bazuar në këto principe ka arritur të ndërtojë një sistem politik, ku qytetari aktiv ka mundesi qasjeje në të gjitha nivelet e pushtetit. 

Është pikërisht ky sistem i cili i ka mundësuar edhe komunitetit shqiptaro- amerikan të ndikojë dhe lobojë te politikat amerikane për çështjen e Kosovës dhe çështje tjera shqiptare me interes. 

Një shembull të tillë më së miri mund ta shohim nga një iniciativë e aktivistit shumëvjeçar nga Kosova Gjevalin Gegaj.

Gjevalinin e njohin të gjithë për aktivitetin e tij të palodhshëm në promovimin e interesave shqiptare në qarqet amerikane, dhe përveç kësaj, Gjevalini njihet edhe si një Republikan besnik. 

Para pak kohësh ai vendosi kontakte me udhëheqësit e fushatës së presidentit Trump në shtetin e Miçigenit dhe kërkoi nga ta një mundësi për ta prezantuar çështjen e Kosovës.

Në këtë takim, ku kishte pjesëmarrës edhe të shumë organizatave kulturore, fetare, edukative dhe fusha të tjera të shqiptarëve që jetojnë në këtë shtet, Gjevalini siç ka bërë me dekada, prezantoi hallet që po i brengosin kosovarët këto ditë. 

Miçigen njihet si një shtet i rëndësishëm për zgjedhjet presidenciale, dhe në vitin 2016 presidenti Trump kishte arritur të fitonte vetëm me 10 mijë vota diferencë. Kur përfaqsues të fushatës së zotit Trump mësuan se në Miçigan jetonin rreth 43.500 votues me prejardhje shqiptare, interesi i tyre padyshim se u rrit. Vota shqiptare mund të ishte vendimtare, do të mendonte çdo operativ politik. 

Përfaqësues të komunitetit prezantuan me modesti por me një siguri dhe vetëbesim çështjet që u interesonin dhe lanë një mbresë aq të mire, sa që Gjevalini u ftua të merrte pjesë në një takim me zëvëndës-presidentin Pence pas pak ditësh. Në këtë takim, Gjevalini me modestinë e tij unike, të skalitur ndër dekada të aktivitetit të tij, e njoftoi zotin Pence me Kosovën dhe vuajtjet që kishte kaluar vendlindja e tij ndër luftëra. I tregoi për mbi 13 mijë viktima dhe mijëra gra të dhunuara të cilave edhe sot e kësaj dite nuk u është dhënë drejtësia e merituar. Zoti Pence, i prekur nga kjo histori e trishtë e një populli të vogël, i kërkoi Gjevalinit që t’ia adresonte këto çështje dhe shqetësime të tjera të komunitetit përmes një letre.

Kjo ishte një mundësi e mirë që nuk vjen çdo ditë dhe përfaqsues të komunitetit filluan punën në përgatitjen e letrës sa më parë (ja vlen të theksohet që kjo letër nuk është e njejta nga ajo që ështe proklamuar në mediat kosovare ditëve të fundit). 

Letra që u përgatit nga komuniteti i Miçigenit për zv.presidentin Pence përveç tjerash theksin e vinte edhe te fakti që gjatë procesit të dialogut me Serbinë, ndarja e mundshme e Kosovës të mos vinte në konsideratë në asnjë mënyrë dhe të mos kishte një bosnjëzim të Kosovës. Por pikërisht ato ditë Shtetet e Bashkuara u goditën nga pandemia, dhe komuniteti që kishte përgatitur dhe dërguar letrën e humbi entuziazmin se ajo letër tani do të mund të kishte efektin e dëshiruar.

Zv. Presidenti Pence ishte emëruar për të udhëhequr ekipin që do t’i bënte ballë luftës kundër pandemisë dhe nuk mund të merrej me mend që ai do të kishte kohë për t’u marrë me brengat e shprehura në letrën e komunitetit të Miçigenit. Por Amerika edhe në këtë drejtim është e veçantë dhe e dëshmon edhe një herë se roli i qytetarit është roli qendror në këtë shtet.

Në mes të luftës ndaj pandemisë, Gjevalini merr një telefonatë nga zyrtarë të fushatës së presidentit Trump, dhe njofohet se do t’i caktohej një takim ku ai do të mund të prezantonte dhe diskutonte shqetësimet e paraqitura në letrën e dërguar zotit Pence. 

Takimi përmes telekonferencës (tipike në kohën e pandemisë) u mbajt me Z. Gary Tripmacher nga zyra e Zv. Presidentit Pence, dhe Amanda Ahlers, drejtoreshë për Ballkanin në Këshillin për Siguri Kombëtare (e cila për publikun kosovar njihet edhe si bashkëpunëtore e ambasadorit Grenell, i dërguar special i presidentit Trump për dialogun Kosovë-Sërbi).

Gjatë këtij diskutimi, u trajtuan me kujdes çështjet e ngritura nga komuniteti e ajo që ia vlen të theksohen janë ato pika aq shumë të diskutueshme e shpesh të keqinterpretueshme nga qarqe të ndryshme. 

Zonja Ahlers edhe një here ritheksoi se:

  • “SE NUK KA MARRËVESHJE SEKRETE PËR SHKËMBIM TERRITORESH NDËRMJET KOSOVËS E SERBISË, SIÇ KANË SPEKULUAR DISA”
  • Nuk ka plane për tërheqje të trupave amerikane
  • Nuk do të ketë Bosnjëzim të Kosovë
  • Shtetet e Bashkuara do t’i rrisin ndihmat pas arritjes së një marrëveshjeje Kosovë- Sërbi dhe se nga kjo marrëveshje presin njohje të ndërsjellë ndërmjet dy vendeve
  • Shtetet e Bashkuara do të punojnë me çdo qeveri që del si rezultat i një procesi bazuar në normate kushtetuse

Një bisedë dhe përkushtim i tillë duhet të na qetësojë të gjithëve. Duke pasur parasysh historinë e dy dekadave të fundit ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara, është e pamendueshme që edhe një shqiptar i vetëm të vinte në dyshim synimet e Shteteve të Bashkuara dhe të kthehej për të gjetur shpëtim nga Evropa. Ishte SHBA që udhëhoqi fushatën e bombardimeve të NATO-s; pasi ia la për 8 vjet procesin e dialogut Europës, ishte SHBA që duke mos duruar dot më tha “kur mjafton, mjafton” dhe e bëri Kosovën të pavarur; ishte SHBA që kundër dëshirave të Europës, krijoi Ushtrinë e Kosovës; dhe është SHBA që po udhëheq nismën për ta mbyllur kapitullin e shtetësisë së Kosovës duke e anëtarësuar në OKB e NATO. Mund të thuhet se SHBA ka bërë më tepër për ta çuar Kosovën në Evropë se vetë Evropa. Në fakt, mund të thuhet se nuk ka pasur asnjë zhvillim vendimtar në Kosovë që nuk ka përfshirë rolin udhëheqës të SHBA-së. 

Por ne nuk duhet të gënjejmë veten duke menduar gjithë këtë kontribut ndaj Kosovës, Shtetet e Bashkuara e kanë dhënë se e meritojmë apo se kushedi sa të mirë jemi. Përkundrazi, kohëve të fundit, fatkeqësisht po dëshmojmë të kundërtën dhe nuk po tregohemi mirënjohës ndaj kësaj miqësie dhe kontributi. Mirëpo na ka buzëqeshur fati dhe na ka bërë një pjesë të vogël të interesave të sigurisë së Shteteve të Bashkuara. E pjesë e kësaj strategjie të SHBA, duket të jetë shkëputja e Kosovës, Shqipërisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë, nga ajo pjesë e civilizimit ku i kishte paraparë Samuel Huntington në veprën e tij monumentale “Përplasja e Civilizimeve”, dhe një nga një synon ti’ vendos ato nën ombrellën e sigurisë se NATO-s. Kosova mund të pres një proces të përshpejtuar të anëtarsimit në NATO pas marrëveshjes me Serbinë. Ky proces duhet të udhëhiqet nga SHBA-të sepse Evropa e ka dëshmuar se është e paaftë kur është në pyetje Kosova.  Një Kosovë e fortë dhe e konsoliduar është në interesin e sigurisë kombëtare amerikane.

Në një fjalim të mbajtur me studentë të Harvadit para pak ditësh, kryeministri në detyrë Kurti i ofroi Europës një plan paqeje për vendet e ballkanit perendimor. Ai tha se BE duhej të integronte të gjashtë vendet e Ballkanit Perendimor në të njejtën kohë dhe t’u ofronte atyre një mini Plan Marshall për zhvillim ekonomik, i cili do të lehtësonte integrimin e plotë.

Derisa Evropa të jetë e gatshme të ndërmarrë hapa të tillë të guximshëm, ajo do të t’i mbetet një rol minor, krahasuar me SHBA-në që ka vullnetin politik për t’i përfunduar gjërat të cilin e ka provuar sa e sa herë. 

Nuk ka dyshim se “Me Amerikën edhe më Evropën” është orientimi i duhur për Kosovën. Mirëpo, Amerika e ka dëshmuar se është me Kosovën. Evropa, deri tani, ende jo. Amerika nuk na ka dhënë asnjë shkas për ta vënë në dyshim vendosmërinë e saj, ndërkohë që Evropa nuk na ka dhënë arsye që t’i besojmë. 

Çdokujt që do të vazhdonte kërkimin për të gjetur ndonjë synim të fshehtë amerikan pas gjithue kësaj historie, do t’I kujtoja thënien e famshme të Kasiusit nga vepra Jul Qezari e Shekspirit: “Faji, i dashur Brut, nuk ndodhet në yjet tanë, por tek ne”. 

  • Shkrimi u dërgua për Diellin nga autori. Faleminderit!

VATRA NË KOHËN E KORONAVIRUSIT-DEGA NE HARTFORD

by

VATRA NË KOHËN E KORONAVIRUSIT- FLET KRYETARI I DEGËS TË HARTFORDIT CT, PEDAGOGU MILAIM TAHIRI/

Dega e Vatrës në Hartford është krijuar me 13 prill 2014, me nisimin dhe nën organizimin e z. Adriatik Spahiut, sot nënkryetar i Federatës, me praninë e ish kryetarit të Federatës Vatra, Dr. Gjon Buçaj.

Që nga 20 prilli i vitit 2019, kohë kur u organizua Kuvendi zgjedhor i degës në kuadër të Kuvendit të Federatës Pan Shqiptare “VATRA” për vitin 2019, dega drejtohet nga pedagogu Milaim Tahiri. Në Kuvendin zgjedhor të degës me 20 prill, nga i cili doli kryesia e re dhe kryetari i ri, ishin të pranishëm të deleguarit e qendrës, nënkryetari i atëhershëm i Federatës “VATRA” z. Agim Rexhaj dhe anëtari i Këshillit të Vatrës z. Ramadan Gashi.

Pak HISTORI: 

Dega në Hartford është sot e vetmja degë e Vatrës që vepron në Shtetin e Connecticut, por që dikur ka pasë tri degë pararendëse, shumë të fuqishme dhe aktive.

Dega e parë e Vatrës në Shtetin e Connecticut është krijuar në Bridgeport. Dega mbante numrin 24 dhe ka si datë formimi 10 gusht 1913. Kryetar i parë i degës u zgjodh asokohe Zoti Kostë Hotova, një figurë e njohura vatrane, që për urtësi, gjakfohtësi e zgjuarsi, iu besuan disa herë drejtimet e Kuvendeve të Federatës. Z. Kostë Hotova u emërua nga Federata Vatra si i dërguari i saj zyrtar në Ellis Island, NY, porta ku hynin emigrantët në SHBA. Kostë Hotova u emërua në vitin 1917 për të pritur bashkatdhetarët shqiptarë që emigronin dhe kishin nevojë që të orientoheshin ,e dikush duhej t’ju përkthente. Në këtë portë gjigande emigrantësh, nga viti 1892 deri në vitin 1954, zbritën në Tokën e Lirës, mbi 12 milionë emigrantë, ndër ta dhe shumë shqiptarë, emrat e të cilëve ndodhen në muzeun e ishullit. Hotova ka qenë edhe kandidat për kryetar i Federatës VATRA. Arkëtar i parë i degës u zgjodh z. Kol J. Gode, sekretar z. Vangjel Girard dhe pleq u zgjodhën: z. Nastas L.Tolkuçi, Vasil Naum dhe Kosta Xhega.

Dega e dytë e Vatrës në Connecticut ishte ajo me numër 48 në Williamsville-Killingly, Conn, e cila e nisi procesin e formimit me 2 qershor 1915. Pleqësia e parë përbëhej nga: Kryetar Kasem Abedin Cangonji, sekretar Ali Maliq Zvezda, arkëtar Kadri Daut Belortaja, dhe pleq- Muharrem Adil Vashtemia, Mane Bitincka, Beqir Myslim Pojani.

Dega e Tretë e Vatrës në këtë shtet, ajo më me aktivitet deri vonë, ishte dega në Waterbury, e cila u formua të Dielën e 14 Shtatorit 1915. Dega mbante numrin 51 dhe kryetar i parë i saj u zgjodh Hasan Biticka, një figurë e njohur vatrane, që u përzgjodh shumë herë kryetar i Kuvendeve. Më 1925 ai shkoi në Shqipëri dhe u vendos në Korçë nga drejtonte gazetën e dytë të vatrës “Shqiptari i Amerikës”. Bitincka pati një fat tragjik, u vetëvra në rrethana misterioze në Shqipëri. Dielli dhe Vatra e vajtuan dhe e respektuan me nderime vatranin që kishte dhënë aq shumë për Shqipërinë. Arkëtar i parë i degës u caktua Hysen Aliko, sekretar Zenel H. Drizari, (I njohur si Nelo Drizari), i cili më vonë do të bëhej kryetar i degës së Vatrës me nr. 29 në New York, dhe një nga figurat qendrore të Vatrës, dishepull i Faik Konicës, mbrojtës i figurës së Mbretit Zog nga sulmet e kunërshatrëve të Shqipërisë në shtypin amerikan të kohës, Iishte i pari gazetar shqiptar i diplomuar në Columbia University më 1926, krijoi të parën katedër të gjuhës shqipe në Columbia University(1927) ndërsa nga 1936- 1939 ai do të ishte Editor i Diellit të Bostonit,më vonë(1942) ishte promovuesi i Zërit të Amerikës në gjuhën Shqipe. Pleq të parë të kryesisë të degës në Waterbury  u zgjodhën në kohëformimin e degës Zotërinjtë Dhimitri S. Noli, Ali H. Çorrushi, dhe Zenel Çorrushi. Vatranët e Waterbury-t ishin pjesa më aktive e komunitetit të atjeshëm. Ali Demirali me rrethin e tij familjar, vëllezërit Bushka, Sami Kulla dhe shumë të tjerë dhanë gjithçka për vatrën. Ndoshta dega e Hartfordit do të ishte mirë që t’u afrohej pasusve vatranë të atjeshëm dhe të rikrijojë degën.

Dega e sotme e Vatrës në Hartford ka rreth vetes 30 anëtarë, duke pasur në radhët e veta një grup intelektualësh dhe shumë simpatizantë.

Po si është gjendja e sotme e degës, ndërkohë që edhe Hartfordi ashtu si i tërë shteti i Coneccticut u prek nga Koronavirusi?

Ndiqeni bisedën që organizuam me kryetarin e degës pedagogun Milaim Tahiri:

DIELLI: Përshëndetje z. Milaim! Si është gjendja shëndetsore juaja dhe e familjes në këtë kohë Pandemie? A ka njeri nga rrethi juaj familjar e miqësor të prekur  nga COVID-19 ?


MILAIM TAHIRI- Ju falenderoj për interesimin. Unë dhe familja ime jemi mirë. Po ashtu edhe pjesa tjetër e familjes, që jetojnë në Europë janë fare mirë. Me informacionet që kemi edhe familjet e vatranëve dhe të miqëve këtu, në përgjithësi janë mirë. Ka 3-4 familje që janë prekur me Covid 19, mirëpo në përgjithësi e kane kaluar pa komplikime infeksionin.


DIELLI: Si është situata pandemike në Connecticut në përgjithësi, dhe në Hartford, ku ju jetoni?


MILAIM TAHIRI: Shteti Connecticut, gjeografikisht si pjesë e zonës veri- lindore, eshte godituar me fortë se pjesët tjera. Ka rreth 41 mijë e 288 të infektuar(deri ditën e djeshme, e mërkurë 27 Maj) dhe diku rreth 3 mijë e 803 te vdekur deri me tani( 34 ishte numri i viktimave për të mërkurën), rreth 30 mijë e 863 janë mbartësit aktiv të COVID-19, por duke e pasur parasysh numrin e popullsise ( rreth 3.5 million banorë) kemi numer te lartë te vdekjeve për banor. Pas shtetit te New York-it dhe New Jersey, jemi shteti i trete me mbi 1050 vdekje për 1 Milion banorë. Më së keqi eshte Fairfield county qe eshte me afër New Yorkut me diku 15 mijë te infektuar, New Haven me 11 mijë, e pastaj vjen Hartford county me rreth 10 mijë te infektuar, kurse te vdekur rrethi i Hartfordit i ka rreth 1200.

DIELLI: A u izolua Hartfordi? A u morën atje masa strikte kufizuse? 


MILAIM TAHIRI:  Masat u morën, por une mendoj se pak me vonesë. Masat janë deri diku strikte, por nuk mendoj se janë respektuar me seriozitet nga popullata.

DIELLI: Si i keni mbajtë lidhjet me anëtarët e kryesisë së degës, lidhjet me vatranët dhe familjet e tyre?


MILAIM TAHIRI: Natyrisht i kemi mbajtë lidhjet dhe jemi intersuar për vatranët dhe familjet e tyre. Lidhjet me kryesinë dhe anëtaret tjere te Vatres kryesisht i kemi mbajtur përmes telefonëve.

DIELLI: Ka pasë të infektuar nga radhët e vatranëve?


MILAIM TAHIRI: Fatmirsisht jo. Nuk ka pasur te prekur direkt nga anëtarët e degës së Vatrës, por siç êshtë cekur më lart, ka pasur të prekur nga komuniteti i ynë. Me informacionet që kemi, të gjithë te prekurit nga virusi e kaluan sëmundjen pa komplikime të mëdha dhe në përgjithësi me trajtim shtëpiak.

DIELLI: Me qendrën e Federatës, i keni ruajtë lidhjet?

MILAIM TAHIRI:  Me kryesinë e Vatrës i kemi mbajtur lidhjet dhe kemi pasur disa biseda telefonike e shkëmbim mesazhesh.

DIELLI: Cila është gjendja e anëtarësisë në degën tuaj. A e keni ruajtë anëtarësinë e kohës së Kuvendit, ka të larguar apo keni shtuar anëtar të rnj?

MILAIM TAHIRI:  Nuk kemi ndonjë ndryshim të anëtarësisë në degën e Hartfordit krahasuar me giendjën që e kishim para Covid 19, nuk kemi ndryshim të anëtarësisë as pas Kuvendit.
DIELLI: Ishte kënaqësi që biseduam. Faleminderit për bisedën!MILAIM TAHIRI: Kënaqësia ishte imja.Faleminderit prej Jush!

PERGATITI:DALIP GRECA

ZHVESHUR

by

NGA MUSTAFA XHEPA/

Mesnatë. Dyl Sula, miku im i vjetër, më trokiti fort në derë. Ishim rritur bashkë në të njëjtën rrugicë, në qendrën e qytetit të lashtë, përpara se “Çlirimtarët” të na shembnin shtëpinë shekullore. Ndërtuan pallat për veten e tyre aty, në atë vend. Të zhveshur nga të gjitha na dëbuan te Banesat. Nëna, e shqetësuar, rendi e para. Ato ditë në orët e vona, shtiej me armë te Banesat. Falangat komuniste, vetëm ato kishin armë, gjuanin në ajër, krijonin panik, pasiguri dhe terrorizonin njerëzinë. Banesat, lagjia në rrëzë të kodrave, larg qytetit, vend i caktuar për të dënuarit, deklasuarit dhe të padëshiruarit e sistemit, ishin problemi kryesor për komunistët. Të nesërmen do të zhvillonin zgjedhjet e reja. Të parat pas një gjysmë shekulli, ku do të votohej edhe për të tjerë. Partia e Punës (Komuniste) ishte në hall, duhej mbajtur pushteti me çdo kusht. Të fitohej kohë.
– Çfarë kanë vjedhur me ndihmën e Lindjes, duan ta ligjërojnë me ndihmën e Perëndimit, – thoshte Dyli, heroi i ditëve të para të shpërndarjes së gazetës RD. 
Atë çast po i thoshte nënës. 
– Muçi të vishet shpejt! Do të vijë një i huaj. Duhet ta shoqërojë në votime nesër.  
Në Librazhd arritëm rreth orës dy të mëngjesit. Sportelisti i hotelit, njeri i sigurimit, nuk na la të futeshim brenda. 
– Kam urdhër, – i thoshte përfaqësuesit të opozitës, ky një djalë i ri nga Tirana, që punonte inxhinier pyjesh në zonë. Ishte kandidat për deputet në qytetin e Librazhdit.  
– Kam prenotuar dhomë, e kam paguar, – ngulte këmbë inxhinieri.
– Ore, do dalësh jashtë apo t’i thërras policit, – kërcënonte sportelisti.
Polici i fshehur në kthinën e sportelit doli menjëherë, pa e thërritur kush. Kapi prej krahu inxhinierin dhe e shtyu jashtë. Binte shi dhe frynte një erë e ftohtë, fundmarsi. Errësirë. Inxhinieri kundërshtonte tashmë me zë të lartë. Nuk kaloi shumë. Një hije urdhëroi policin. Na lanë të futeshim brenda. Një dhomë në katin e dytë. Inxhinieri dridhej nga frika, të ftohtit, ose të dyja bashkë.
Rreth orës tetë të mëngjesit, kryetari i opozitës, Sazani, një djalë i ri me trup mesatar, muskuloz, i qeshur, na ftoi të prisnim te zyra e tij, derisa të vinte i huaji. Dera e zyrës në katin e dytë, te një ndërtesë në qendër, ishte e shqyer, dritaret ishin thyer, karriget ishin kthyer përmbys. Sazani qeshte. 
– I kanë bërë ata, – bëri me dorë nga disa ushtarë jashtë, në xhade. 
Qeshën edhe ata, e përshëndetën me grusht. Dukej si një shfaqje e përgatitur për të huajin. Vite më vonë babai do të më tregonte se Sazani i kishte grabitur një copë tokë nga prona jonë në qytetin e Librazhdit, kishte ndërtuar një godinë dykatëshe, e kishte shitur dhe jetonte i lumtur në Amerikë. Po kështu edhe turizmi, ku kalova natën, ishte ndërtuar mbi pronën tonë. Kur babai ishte interesuar në zyrën e privatizimit, i kishin thënë se nuk mund ta ndihmonin, pasi për atë objekt interesohej Eduard Selami. 
– Është mbi tokën time, me ligjin e privatizimit, – mundohej t’i bindte babai.
Shkrimtari i madh antikomunist, Visar Zhiti, do të na kujtonte si prej shenjti.
“… të tjerë ishin ata që u kryqëzuan dhe të tjerë ishin ata që u ringjallën…”.
Profesorin e marksizëm-leninizmit koha e kishte zhveshur nga idealet komuniste. Kur erdhi si kryetar partie në SHBA, ditën e kaloi në zyrën e ambasadorit. Mua bënte sikur nuk më shihte. Në ambasadë punonim dy vetë, ambasadori dhe unë; ambasada ishte një apartament me dy dhoma në katin e dhjetë në një godinë të vjetër.  
Foristrada ngjyrë gri me targë të huaj ndaloi në qendër. Zbritën dy të huaj, një grua me flokë të verdhë, kaçurrelë, rreth të tridhjetave, që e prezantoi veten si gazetare dhe një mesoburrë shpatullgjërë. Në gojë mbante llullë druri, të cilën e thithte herë pas here duke lëshuar rrathë blu mbi kokë. Mjekra e zezë i bashkohej me mustaqet në formë rrethi. Gazetaren do ta shoqëronte Çlirim Rrusha, me të cilin kisha njohje që nga vitet e shkollës. Ata do të vëzhgonin zgjedhjet në qytet, ndërsa të huajin që nuk u prezantua do ta shoqëroja unë në fshatrat përreth. Zonë kufitare, e rrezikshme. Erërat e ndryshimit s’kishin arritur ende.
– Më quajnë Riçard. Kam ardhur nga Jugosllavia pa leje kufiri. Është hera e parë që vij në vendin tuaj, – më tha. Fuoristradën e lamë në të përpjetën e pashtruar, larg qytetit. 
Automobili xhironte në vend. Shiu kishte pushuar, kurse era jo. Bënte ftohtë, si prej mali. Rrugës ndeshëm me ushtarë kufiri, me çizme lëkure dhe automatikë në sup. Shikonin të inatosur. Shikim prej qeni kufiri. Kur po afroheshim te një godinë e vogël, si vatër kulture, na kaloi ngjitur një fshatar i gjatë, me mustaqe të trasha, që mbante një fes të bardhë në kokë. I buzëqeshi të huajit. Ngriti dy gishtat lart, nëformë V-je. Riçardi ia ktheu me gishtin e madh lart.
– Ja një votë për opozitën.
Qeshi. Nuk e kuptova, gëzonte apo bënte ironi. Prania e ushtarëve e kishte trembur. Tani dukej më i qetë, pas përshëndetjes me fashatarin. Dy ushtarë me automatikë na ndaluan të futeshim brenda. 
– Ku do të shkoni? 
– Gazetari i huaj ka ardhur të vëzhgojë votimin.
Bëra të hyja.
– Nuk lejohen të huajt këtu.
Bëri një hap pëpara më i gjati. Ndërkohë një burrë me kasketë kineze, kostum të rrudhosur ngjyrë gri, na buzëqeshi dhe na ftoi brenda. Dhoma ishte e madhe, me dy dritare të pambuluara që e lejonin dritën të futej lirshëm. Tryeza me fletët e votimit, mbuluar me beze të kuqe qëndronte në anë, kurse një burrë fytyrëngrysur shkruante emrat ulur në karrige. Në qoshen tjetër, rrethuar me perde prej cope të trashë ngjyrëblu, ishte vendi ku votohej. Perdja u hap në mes, fshatari që na kishte përshëndetur pak më parë doli duke i buzëqeshur atij me kasketën kineze, tashmë ulur pranë tavolinës. U afrua tek ai, e nderoi me grusht, doli jashtë pa na vënë re. 
– Nuk është e lehtë të kuptosh rezultatin, – tha Riçardi, kur u mbyllën votimet. 
– Këto ditë do të hap Ambasadën Amerikane në Tiranë, hajde të më takosh.
Po shkonte në turizmin e Elbasanit për të ngrënë darkë bashkë me gazetaren dhe Rrushën. Nuk më ftoi dhe as nuk pyeti nëse duhej të më paguante për shërbimin që i kisha bërë. U ndamë në errësirë. S’kishte kaluar shumë kohë kur një koleg shkolle më thotë:
– Ambasada Amerikane po jep bursa specializimi për në SHBA, përse nuk e provon një herë edhe ti?
Ashtu bëra. Mblodha disa artikuj që kisha botuar te gazeta “Fjala e Lirë”, miku im Bujar Hudhri m’i dha. E kishte themeluar vetë gazetën. E hënë, mëngjes. Fugoni taksi ndaloi në anë të ambasadës. Hyrja ruhej me policë, si dikur. U afrova te kolibja. Dhashë emrin e punonjëst që do të takoja. 
– Prit këtu, – urdhëroi polici. 
Prita, ora kalonte. Ai në kolibe, si prej qeni, kurse unë jashtë, me gazetat në dorë. Më në fund u afrua një vajzë e re, e njihja, nga ato të hershmet, prej Blloku. Ajo u step kur më pa. Foli me policin, iku pa më përshëndetur. Bëra të iki, po më vinte zor nga vetja. 
– Prit mos ik! 
Foli me zë urdhërues njeriu qen. Kishte ruajtur dikur “Çlirimtarët”, në Bllok, tani po ruante…
– Më jep pasaportën!
– Nuk kam! Jam vetë pasaportë. Riçardi më ka ftuar.
Zbardhi dhëmbët, kur dëgjoi përsëri emrin e zyrtarit.
– Oh, shefi!
Nga godina e ambasadës doli një djalë i ri, ecte me hap ushtarak, nuk foli kur u afrua, por ma bëri me shenjë ta ndiqja pas. Në paradhomë, ulur pas një tavoline me rimeso, me një shkëlqim të xhamtë, ishte Çlirim Rrusha. Më priti ftohtë. 
– Mund të shkosh, shefi im po të pret, – tha. 
Shefi me llullë në gojë rrinte ulur prapa një tryeze të madhe, këmbë për mbi këmbë. Nuk u ngrit. Ma bëri me dorë të ulesha në karrigen përpara tij. Po zieja nga brenda.
– Welcome my old friend! Why are you here – Mirësevini miku im i vjetër! Përse jeni këtu? – Buzëqeshi, si atë ditë, kur nuk kuptohej nëse ishte gëzim apo ironi. 
Kështu më pyeti edhe oficeri i emigracionit shumë vite më vonë.
– Përse jeni këtu?
– Si Kunta Kinte! Kam dashur të vij me not, – i thashë. 
Oficeri me njgjyrë, u nervozua. 
– Në vendin e lirisë. Na kishin rrethuar me tela atëherë; sot po na djegin.
Nuk më besoi. 
Vura gazetat mbi tavolinën e Riçardit. S’mori mundimin t’i hapë. Sa net isha lodhur të shkruaja ato artikuj, për dritën përtej oqeanit, vendin e tij. Për shpresën e madhe që na mbante gjallë kur ishim në varr.
– Më thanë se po jepni bursa. Kurse mujore në vendin tuaj. Kam dëshirë…, diçka për gjuhën!
Tymosi rrathë gri, filluan të ngjiten si re shiu.
– Të kanë misinformuar. 
Nuk e lashë të mbarojë, u ngrita, mblodha gazetat. Ika pa kthyer kokën prapa. S’na preferonin, e kisha dëgjuar edhe nga të tjerë. Ato shkonin edhe më tej në arsyetim, preferojnë komunistë thoshin. Senatori McCarthy kishte ngritur zërin dikur. 
– Kam këtu në dorë një listë prej 205 … një listë emrash, të cilët i janë bërë të ditur Sekretarit të Shtetit si anëtarë të Partisë Komuniste dhe megjithatë ende punojnë dhe formëzojnë politikat në Departamentin e Shtetit ….
Nuk e kishin besuar senatorin. 
E lashë pa mbaruar fjalën oficerin e emigracionit. Si Riçardin. Mora pasaportën time që kishte lënë mbi tavolinë. Më ndoqi. Më lutej t’ia ktheja. I duhej si dokument që më kishte marrë në pyetje, ndërsa mua të vërtetoja se isha azilanti i zhveshur nga të gjitha, që po i digjej atdheu. Lutej, jo për mua, por për “çekun e rrogës”.

Shkëputur nga libri me tregime “Në sirtar” i autorit Muç Xhepa.

Veprat e kompozitorëve të Kosovës, Premierë në Londër

by

–

Për shkak të pandemisë koncertet do të transmetohen drejtëpërdrejt në livestream/

PRISHTINË, 22 Maj 2020- Gazeta DIELLI/

Vepra e kompozitorëve kosovarë “Trio” e Kreshnik Aliçkaj dhe “Optio” e Memli Kelmendit, do të jenë veprat që do të interpretohen Premierë Botërorenga Willingdon House Music Londër. 24 kompozitorë nga mbarë bota u janë përgjigjur thirrjes së aplikimit WHM (RE) Inventions, New music, për shkak të numrit të madh të veprave selektive, koncerti do të mbahet në dy ditë.

Koncerti i parë, “Optio” e Memli Kelmendit do të interpretohet të Premten me 29 Maj në ora 19:30 ndërsa koncerti i dytë, vepra “Trio” e Kreshnik Aliçkaj do të interpretohet të Premten me 5 Qershor në ora 16 :30.

Për shkak të pandemisë globale, virusit COVID-19, koncertet do të transmetohen drejtëpërdrejt në livestream
http://www.facebook.com/willingdonhousemusic

Willingdon House Music është ansambël professional në përbërje nga; Flavia Hirte, Nicola Barbagli, Ellen Bundy and Max Mausen, të cilët njihen për interpretimin e veprave që nga periudha e barokut (intstrumente të barokut) deri tek muzika bashkëkohore.

KËSHILLI KOORDINUES I DIASPORËS DHE QEVERIA RAMA

by

NGA FRANK SHKRELI/

Ditë e fundit, lexova me vëmendje deklaratën që ka bërë Kёshilli Koordinues i Diasporёs (KKD) mbi zhvillimet e fundit në Shqipëri, deklaratë në të cilën anëtarët e këtij Këshilli shfaqin “shqetësimin” e tyre për shembjen ilegale të Teatrit Kombëtar në Tiranë dhe për gjëndjen aktuale politike në vend.  Siç dihet, ky institucion pёrfaqёson interesat e diasporёs dhe synon njëherazi të jetë edhe një urë urё lidhёse, kryesisht, me institucionet qeveritare, të pakën ashtu duket deri më tani.  Në deklaratën e lëshuar me 22 Maj, 2020 — KKD thotë se: “Ka ndjekur me shqetёsim tё veҫantё situatёn e krijuar nga shembja e godinёs sё Teatrit Kombёtar.  Mёnyra dhe momenti qё u zgjodh nga qeveria pёr tё prishur godinёn, shoqёruar me arrogancёn kundёr atyre me mendim ndryshe, n’a shqetёson pasi vihet seriozisht në diskutim e ardhmja e Shqipёrise si njё shtet demokratik.  Ështё e pakuptueshme se si nё ҫastet e rёnda tё pandemisё, një nga prioritetet e qeverisё ishte prishja e Teatrit Kombёtar.  Shoqёria shqiptare nё kёtё periudhë të paprecedent ka nevojё pёr qetёsi dhe unitet dhe jo veprime tё nxituara dhe konflikte të panevojsheme”, theksohet në deklaratën e Këshillit të përfaqsuesëve të diasporës shqiptare.  KKD me të drejtë i referohet edhe dhunës së përdorur kundër protestuesve ditën e shembjes së Teatrit, si “një akt i shemtuar dhe aspak demokratik”, ndërkohë që thekësohet se: “Ne dёnojmё pa asnjё rezervё veprimet e qeverisё pёr shёmbjen e Teatrit Kombëtar, mungesёn e transparencёs, shkeljet ligjore, dhe nxitimin nё marrjen e vendimeve”.  KKD u bën thirrje forcave politike nё Shqipёri qё tё zhvillojnё dialogun dhe jo arrogancёn e treguar deri tani dhe që të ndalohet menjëherё ndjekja penale kundёr personave tё arrestuar e dhunuar nё protestёn e datёs 17 Maj, ndërsa theksojnë se “ndjekje penale ndoshta duhet rezervuar pёr ata qё urdhёruan shembjen dhe ushtruan dhunёn”.

Dihet se Këshilli Koordinues i Diasporës është organizuar dhe miratuar nga qeveria e Kryeministrit Rama, por KKD thotë se megjithkëtë këtë lidhje, ky ent është një institucion i pavarur nga qeveria.  E përshëndes KKD-ën për këtë deklaratë mbi shembjen ilegale të Teatrit Kombëtar!  Por megjithëse kjo deklaratë e KKD-së kundër shembjes së Teatrit Kombëtar nga autoritetet shqiptare është mjaft e fortë në përmbajtje, për mua çdo organizatë që formohet dhe miratohet nga një qeveri — më bën të dyshojë për qëllimet dhe objektivat e cilësdo qeveri qoftë, përfshir edhe qeverinë e Kryeministrit Rama, për përdorimin e një orgnaiztae të tillë për qëllime politike personale dhe partiake.

Ç’prej fillimit, unë e kam mirëpritur “Samitin e Diasporës” dhe krijimin e Këshillit Koordinues të Diasporës, nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia, si një masë me vend megjithse e vonuar, për vëmendjen që meriton diaspora.  Më ka pëlqyer ideja e takimeve të organizuara për diasporën edhe nga Kosova dhe Maqedonia sepse takime të tilla merrnin një domethënje të rëndësishme kombëtare.  Të pakën në takime të tilla ishim të bashkuar, mendoja unë.  Samitin e parë të Diasporës në Tiranë e kam konsideruar si fillimi i një dialogu të mirëfilltë kombëtar, dialog i cili ka munguar për një kohë të gjatë midis diasporës dhe Atdheut.

Kjo ishte shpresa, por e vërteta është ndryshe.  Fatkeqësisht, Samitet e Diasporës i përngjanin më shumë një mitingu politik të Ramës dhe nuk pasqyruan dialog kombëtar as politik, siç pritej, midis diasporës dhe autoriteteve shqiptare në Tiranë, Prishtinë e Shkup.  Në këtë përfundim, besoj se mund të vinë edhe antarët e KKD-së, të cilët kanë marrë pjesë në ato samite.  Në deklaratën e tyre më sipër, KKD u bënë thirrje, “forcave politike nё Shqipёri qё tё zhvillojnё dialogun dhe jo arrogancёn e treguar deri tani”.

Unë i kisha menduar takimet e diasporës në Atdhe si tubime kombëtare, të shqiptarëve të diasporës nga të gjitha trevat dhe nga të gjitha anët e botës.  Tubime që do të pasqyronin vlerat më të mira stërgjyshore të shqiptarëve, por edhe vlerat perëndimore të tolerancës politike dhe traditave stërgjyshore dhe do të shërbente si një rast për të bashkrenduar forcat për një bashkpunim më të ngushtë, për të mirën e përbashkët të të gjithë shqiptarëve. 

Në gusht, të vitit 2016 duke folur në New York para disa përfaqsuesve të komunitetit në lidhje me planet për samitet e ardhëshme të diasporës, Kryeministri i Shqipërisë, Z. Rama ishte shprehur duke njoftuar mbajtjen e samitit të diasporës se samiti, sipas tij, ishte  “Një moment për të treguar se ne mund të jetojmë në pjesë të ndryshme të botës, por gjithmonë të bashkuar rreth vlerave tona, gjuhës dhe identitetit tonë unik shqiptar.  Një moment për të diskutuar mbi rrugët dhe mënyrat e bashkëpunimit me shembuj suksesi nga heronjtë e diasporës”. Ka thënë ai.   Zoti Rama ishte shprehur gjithashtu se Samitet e Diasporës duhej të “promovonin edhe imazhin e vlerave tona më të mira”.

Shumë prej nesh jashtë Atdheut për një gjysëm shekulli ose më shumë, përfshirë komunitetin shqiptaro-amerikan, u jemi përshtatur vlerave politike perëndimore, demokracisë, tolerancës për kundërshtarin dhe respekt ndaj mendimeve të kundërta, respekt për të drejtat e njeriut në përgjithësi, lirisë së fjalës dhe të shtypit në veçanti, e të tjera.  Andaj këto vlera perëndimore, Z. Rama, ne të diasporës shqiptare jemi munduar t’i gjërshetojmë me vlerat tona tradicionale kombëtare stërgjyshore.  Më vjen keq të them por nga ajo që kemi parë deri sot, ne të diasporës shqiptare nuk kemi asgjë të përbashkët me ju.  Z. Kryeministër, shembja e stilit terrorist nga autoritetet shqiptare e Teatrit Kombëtar në Tiranë dhe qeverisja juaj aktuale –siç ve në dukje edhe deklarata e Këshillit Koordinues të Diasporës më lartë – tregon se nuk kemi asgjë më, të përbashkët me ju sa u përket vlerave politike e morale – qofshin ato stërgjyshore, qofshin ato perëndimore.  Shembja e Teatrit Kombëtar është vetëm një çeshtje shqetësimi për diasporën.

Si përfundim, urat po prishën dhe lidhjet shpirtërore po pakësohen gjithnjë e më shumë midis diasporës shqiptare dhe Atdheut tonë të shtrenjtë, pikërisht për arsye të qeverisjes tuaj autoritare, siç u pasqyrua kohët e fundit edhe me shembjen e ilegale të Teatrit Kombëtar, si vetëm një nga ngjarjet shqetësuese, që sipas deklaratës së Këshillit Koordinues të Diasporës është, “me karakter të rrezikshëm për demokracinë e vendit”.