Archives for May 2023

U FESTUA NË WESTCHESTER – NEW YORK “DITA E LIRISË SHQIPTARE”

May 9, 2023 by s p

Sokol Paja/

New York më 7 Maj 2023 – U festua me nderime e homazhe “Dita e Lirisë Shqiptare” në Kensico Dam Plaza – në Westchester. Kjo festë që bashkon komunitetin shqiptar në New York e më gjërë e ktheu “Ditën e Lirisë” në një ditë feste, nderimi dhe homazhi për qëndresën antikomuniste të familjes Mrnaçaj e të gjitha familjeve të persekutuara nga regjimi komunist në Shqipëri. Nën prezantimin artistik të Sokol Smajlaj dhe Valbona Preldakaj, miq, familjarë, media, patriotë, vatranë, veprimtarë të dalluar të komunitetit shqiptar në New York e më gjërë, veprimtaria e organizuar nga Shoqëria Kulturore – Artistike Kelmendi, Familja Mrnaçaj dhe Counti Ekzecutive Westchester si “Dita e Lirisë Shqiptare”, ishte mbresëlënëse dhe është kthyer tashmë në një traditë të veçantë. “Dita e Lirisë Shqiptare”, shndërrohet vit për vit në një aktivitet patriotik, social, kulturor e përkujtimor, që i kushtohet, simbolit të demostrateve antikomuniste Nik Marash Mrnaçaj e familjes Mrnaçaj. Kjo ditë simbolike, e kthyer tashmë në Ditë – Kalendar për Lirinë dhe Flamurin shqiptar, solli në kujtesën e shqiptarëve të Amerikës qëndresën e nacionalistëve shqiptaro-amerikanë, që nuk i pushuan asnjëherë përpjekjet për ta sensibilizuar Amerikën për persekutimin që ushtronte shteti komunist shqiptar ndaj familjeve nacionaliste shqiptare. Takimi përkujtimor filloi me këndimin e himneve kombëtare të Amerikës dhe Shqipërisë nga Mikela Nonaj dhe Diakon Marash Shkreli bekoi festivalin dhe u lut për shpirtin e Nik Marash Mrnaçaj. Programi artistik filloi më këngën: “Çikë Malsore” e kënduar nga Bashkim Vushaj, më pas kënga “O flamuri kuq e zi” nga Mikela Nonaj. Famullitari i Kelmendit Pader Vitor Demaj mbajti një fjalë përshëndetëse ku u fokusua te Nik Mrnaçaj dhe Kelmendi historik. Pas këngëve “Trashigohet kanga jonë” e kënduar nga Luigj Tinaj e Aleksandra Hysaj dhe kënga “Vimë në sofër të Nanës” nga Klevist, Kristofor Gilaj dhe Fjorentina Lumaj, u mbajtën dy fjalime mjaft emocionuese në nderim të kësaj dite nga Presidenti i Nderit të Vatrës z.Agim Rexhaj dhe mësuesja Lize Pllumaj. Programi i ngjeshur artistkiko-kulturor vazhdoi me këngët: “Dasma e shqipes” kënduar nga Lisa Bujaj, “Me fal” nga Pllumb Nacaj, “Atje ashe trolli i Prek Calit” nga Luigj Tinaj, “Kcim malsorçe” nga George e Sara Lumaj dhe “Pogonishte” nga Artoneta Bujaj, Amanda Ujkaj, Mikela Nonaj, Aleksandra Hysaj, Sara Lumaj. Djali i Nik Mrnaçaj, Majkëll Mrnaçaj në fjalën e tij falenderoi pjesëmarrësit për nderimin e babait dhe gjyshit të tij Nik e Marash Mrnaçaj. Majkëll Mrnaçaj theksoi forcën dhe fuqinë mendore fizike e shpirtërore të Marash Mrnaçaj në luftën kundër komunizmit dhe dhimbjen e rritjes pa babain e tij të dashur. Pas përfundimit të fjalimeve, pjesëmarrësit u zhvendosën në Sheshin Qëndor në Kensico Dam Plaza – në Westchester ku u bë ngritja e flamurit tonë kombëtar duke shënuar një ditë të paharruar respekti, nderimi, lavdie e krenarie kombëtare. Nderim i veçantë për Adem Belliun e Televizionit Kultura Shqiptare i cili prej 25 vitesh i është gjendur pranë ngjarjeve të komunitetit në mbulim të detajuar në çdo rast. Ky aktivitet do të transmetohet i plotë së shpejti në kanalin 26 të platformës Tv Alb. Mirënjohje çdo patrioti që nderon këtë ditë në respekt të familjeve shqiptare për kontributin e dhënë në luftën kundër komunizmit dhe zhvillimin e përparimin e komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Foto: Adem Belliu

On May 14th in Albania, vote for change

May 9, 2023 by s p

By Harry Bajraktari/

The upcoming local elections of May 14^th, in Albania, are among the most important in the recent memory.

After eight years, Albanians will finally have a chance to choose among a plurality of candidates for mayors and municipality councils.

This is an important return to democracy and Albanians should not miss the chance to vote for their favorite candidates and parties. This is a chance for the people to have their voices matter. I call on all Albanians to exercise their sacred right and vote.

This is also a good chance to end the domination of the political and public life in Albania by the Socialist Party. They have had plenty of time to implement their vision and the achievements are simply not there.

The Socialists have been running the country practically a one-party system. They ruled nearly all the municipalities and now are using state resources for the electoral campaign.

There can be no successful economy, no true justice, no guaranteed future under an autocratic regime. You cannot expect to join the family of the Western democracies as a one-party system.

Pluralism and rotation of power is essential for a democracy and the Socialists have overstayed their welcome in power. Too much political and state power has been accumulated on the hands of one man alone. Now, the country needs a strong signal of change.

The best way to achieve this is to vote for the largest opposition group: Together We Win coalition, led by former Prime Minister Dr. Sali Berisha and former President Ilir Meta. Other opposition parties have good candidates as well however, I am afraid that a vote for those parties is a wasted vote and only helps the Socialists win again.

More importantly, the candidates of the Together We Win coalition were all elected through American-style primaries unlike those of other parties who are appointees of party bosses. This is democracy in action.

On May 14^th, vote for the candidate elected by the people, not those of the political bosses. Vote for the future of your children and grandchildren! Vote for the future of Albania. Bring back democracy and serve by example for the entire Albanian nation.

On May 14^th, vote for change! Give democracy a chance!

Harry Bajraktari is founder and publisher of Illyria newspaper (1991-1998), an Albanian-American community leader, philanthropist, and recipient of many awards, including the Honor of the Nation Order by the President of Albania, Kosova’s Presidential Medal for Merits, and the White House Presidential Call to Service Award.

Ruajtja e librave

May 9, 2023 by s p

Astrit Lulushi/

Mbledhja e njohurive të shkruara në një lloj depoje është një praktikë aq e vjetër sa vetë qytetërimi. E themeluar rreth 300 p.e.s., Biblioteka e Madhe e Aleksandrisë ishte depoja letrare më e famshme e botës antike. Rreth 30,000 pllaka balte të gjetura në Mesopotaminë e lashtë datojnë më shumë se 5,000 vjet më parë. Arkeologët kanë zbuluar rrotulla papirusi të viteve 1300-1200 p.e.s në qytetet e lashta egjiptiane të Amarnës dhe Tebës dhe mijëra pllaka balte në pallatin e mbretit Senakeribi, sundimtar asirian nga viti 704-681 p.e.s., në Ninive, kryeqyteti i tij.

Emri për depo më në fund u bë bibliotekë. Qoftë private apo publike, bibliotekat janë themeluar, ndërtuar, shkatërruar dhe rindërtuar. Biblioteka, shpesh e mbrojtur, ka qenë një e mbijetuar gjatë gjithë historisë së saj të gjatë dhe shërben si një dëshmi e etjes për dije. Shkrim-leximi ndërtoi bibliotekat. Koleksionet e hershme mund të kenë dalë nga Lindja e Afërt, por grekët e lashtë e nxitën idenë përmes interesit të tyre të shtuar për shkrim-leximin dhe jetën intelektuale. Bibliotekat publike dhe private lulëzuan përmes një procesi të mirëpërcaktuar: autorët shkruanin për një sërë temash, scriptoria ose dyqane kopjesh i prodhonin librat dhe tregtarët e librave i shisnin ato. Kopjimi i librave ishte një biznes kërkues dhe shumë i kërkuar, sepse “besueshmëria” e një libri përkthehej në cilësi. Një dekret athinas bëri thirrje për një depo kopjesh “të besueshme”. Megjithëse biblioteka publike u shfaq për herë të parë në shekullin e katërt p.e.s., biblioteka private ishte më e përhapur. Aristoteli, për shembull, grumbulloi një koleksion të madh privat. Gjeografi i lashtë Straboni thotë se Aristoteli “ishte i pari që grumbulloi një koleksion librash dhe u mësoi mbretërve në Egjipt se si të rregullonin një bibliotekë”.

Gjatë pjesës më të madhe të historisë së bibliotekës, termi “libër” i referohej veprave të shkruara në papirus dhe disa rrotulla pergamenë. Duke filluar në shekullin e dytë, dërrasat prej druri të grumbulluara dhe të lidhura regjistronin literaturë, shkencë dhe informacion teknik. Këto pllaka, të quajtura kodeks, rrjedhin nga një praktikë shekullore e përdorimit të pllakave të shkrimit prej druri për shënime. Këta kodikë të rinj e të qëndrueshëm zëvendësuan gradualisht rrotullat e brishta. Megjithatë, rrotullat vazhduan të përdoreshin për dokumente të tipit arkivor. Pergamena përfundimisht zëvendësoi dërrasat prej druri. Formulari i ri i kodikut ndikoi në ruajtjen e librave. Kodikët ruheshin të sheshtë në raft dhe mbulesat mbronin fletët e tyre. Bibliotekat duhej të gjenin mënyra për të vendosur si rrotullat ashtu edhe kodet. Bibliotekat e reja që u shfaqën në mesjetë në kisha, shkolla dhe manastire u morën vetëm me formën e kodikut.

Ndërsa shumica e bibliotekave moderne shpenzojnë më shumë kohë dhe para për koleksione sesa për zbukurime, disa institucione, si Biblioteka e Kongresit, ende aspirojnë standardet e lashta të shkëlqimit arkitekturor. Biblioteka e Madhe natyrisht, ishte Biblioteka e Aleksandrisë, një bibliotekë publike e hapur për ata me kualifikimet e duhura shkencore dhe letrare, u themelua rreth 300 pes. Kur mbreti i Egjiptit Ptolemeu I (305-282 p.e.s.) pyeti: “Sa rrotulla kemi?”, Dishepulli i Aristotelit, Demetrius ishte gati për t’u përgjigjur me numërimin e fundit. Në fund të fundit, ishte Demetrius ai që sugjeroi ngritjen e një biblioteke universale për të mbajtur kopje të të gjithë librave në botë. Ptolemeu dhe pasardhësit e tij donin të kuptonin njerëzit nën sundimin e tyre dhe të strehonin vepra latine, budiste, persiane, hebraike dhe egjiptiane – të përkthyera në greqisht. Qëllimi i lartë i bibliotekës ishte të mblidhte gjysmë milioni rrotulla dhe Ptolemenjtë ndërmorën hapa seriozë për ta realizuar atë. Ptolemeu I, për shembull, hartoi një letër për të gjithë sovranët dhe guvernatorët që njihte, duke iu lutur atyre “të mos hezitonin t’i dërgonin” vepra nga autorë të çdo lloji. Ptolemenjtë u angazhuan në disa metoda joortodokse të blerjes. Disa histori tregojnë se ata konfiskuan ndonjë libër që nuk ishte tashmë në bibliotekë nga ato që mbërrinin në Aleksandri. Një histori tjetër tregon se si Ptolemeu III (246-222 p.e.s.) i mashtroi autoritetet athinase kur e lanë të huazonte dorëshkrime origjinale të Eskilit, Sofokliut dhe Euripidit, duke përdorur argjendin si garanci. Ptolemeu i mbajti origjinalet dhe i ktheu kopjet, duke i lënë autoritetet të mbanin argjendin. Mjetet më tradicionale përfshinin blerjet e librave nga tregjet a Athinës, Rodosit dhe qyteteve të tjera të Mesdheut. Kopjet më të vjetra ishin blerjet e favorizuara; sa më të vjetra aq më mirë, pasi ato do të konsideroheshin më të besueshme. Në kulmin e saj, biblioteka mbante rreth 750,000 rrotulla.

Photo: pixels.com

#SiSot, më 9 maj 1950, u vu gurthemeli i Bashkimit Evropian

May 9, 2023 by s p

Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave/

Në këtë datë të shënuar për kontinentin, ministri i atëhershëm i Punëve të Jashtme të Francës, Robert Shuman, mbajti në Paris një deklaratë historike me jehonë në arenën ndërkombëtare. Shuman prezantoi idenë për një forme të re të bashkëpunimit politik në Evropë, për të hedhur pas krahëve pasojat rrënimtare të luftërave.

Bota mbante vesh thirrjen që u adresohej prej Parisit Gjermanisë, Italisë dhe vendeve të Beneluksit, (Belgjikës, Holandës dhe Luksemburgut), për krijimin e një federate europiane, që u kristalizua me themelimin e Komunitetit Europian të Qymyrit dhe të Çelikut. Më tutje, procesi i integrimit europian vijoi me ngritjen e institucioneve të përbashkëta. Kështu në vitin 1955, me Konferencën e Mesinës marrin udhë negociatat për krijimin e Komunitetit Ekonomik Europian (25 mars 1957) në Romë dhe të Komunitetit Europian për Energjinë Atomike, Euratom-it (KEEA).

Për të mbërritur në ditët tona, Komuniteti Europian (BE pas Traktatit të Mastrihtit) u zgjerua në sajë të disa valëve deri në rikompozimin e deritanishëm me 27 vende anëtare, duke iu përshtatur sfidave të kohës përmes latimin një sistem institucional autentik. Bashkëngjitur, një pamje e hartës së Europës, e gjendur në materialet e grumbulluara në fondin e Llukë Karafilit.

See Insights and Ads

Comment

Father Nikodhim gets a Farewell from NY St. Nicholas Orthodox Church to start as Bishop of the Albanian Archdiocese in America

May 8, 2023 by s p

Rafaela Prifti/

On Sunday the congregation of Saint Nicholas Albanian Orthodox Church hosted a farewell luncheon for their pastor Father Nikodhim. His service as a priest at the Jamaica Estate section of Queens, New York covers more than one fifth of the actual dedication of the building in 1970. He carried on his duties as cleric for thirteen years but he had started two years earlier as reader, sub-deacon and deacon. For all of it, “Father Niko’ as the congregation calls him received praise on Sunday in the remarks delivered by church officials and statements expressed to me by families who have been through all life stages with him by their side. A young couple, Viktoria and Joseph Hamlin, whom Father Nikodhim wedded the week before, were there to show their gratitude as they will forever cherish him and the day of their union before God, family and friends. “We shall miss Father Niko,” says Agathia Luka, a contributor, friend and long time supporter of the church along with her late husband Ilia Ylli Luka. The same sentiment is echoed by Lou Fundos, President of Parishioners, James Liolin, Chairman of the Church’s Council and many members, old and new. Professor Ardiana Miçi of Fan Noli University, Korca flew from Albania for her father’s funeral in New York, in 2017. She keeps in her heart the comforting words of Father Nikodhim who delivered the eulogy. Both of her sister’s children were baptized by him. Sitting at the cafeteria downstairs the church where she came to listen to the Sunday service marking the end of his tenure, Professor Miçi says that her nephews feel a close connection to Father Niko. The children find him approachable and personable. “I believe I can say from my family’s experience that he is a father to all people,” she says. That analogy was visualized when children of the Sunday school wrapped their arms around him as they gifted him a book of pictures they put together along with a custom made coffee thermos for his travels. Father Nikodhim is leaving this month to go to Albania, where he would continue his work with the church and learn more conversational Albanian.

He will return in the fall in his new position as the Bishop at Saint George’s Orthodox Cathedral, Boston and of the Albanian Archdiocese in America. For the clergy, it is very important that the canonical rites are observed from the nomination to the ordaining. The Holy Synod of Bishops of the Orthodox Church in America, in its fall 2022 meeting under the presidency of His Beatitude Metropolitan Tikhon received the Albanian Archdiocesan nomination of Igumen Nikodhim (M.Div.’07) as diocesan bishop. Earlier he was elevated to the dignity of Archimandrite and was named Administrator of the Albanian Archdiocese. During the celebration of the Divine Liturgy in November of last year, His Beatitude Metropolitan Tikhon following the liturgical rites elevated Father Nikodhim’s rank. Later that month, when he kindly accepted the invitation to be a guest of honor at Vatra’s celebration of Albania’s Independence, we congratulated him for the new role in the church. According to Orthodox Church of America, with regard to his nomination as bishop, the Holy Synod will take steps to canonically elect and ordain Father Nikodhim to the episcopacy in September 2023.

“The community has grown and he has grown with it,” said James Liolin as he gave his remarks trying unsuccessfully not to show his emotions. Bitru Haile, a Queens based parishioner, who is originally from Ethiopia, and a Kenyan family of four, also New York residents, who has joined the congregation on “Father Niko’s watch” are grateful for him and wish to see him visit back soon. Adriana Topore, the Church Secretary didn’t speak at the luncheon but her husband Andrea spoke with admiration for the priest of St. Nicholas. For her part, Adriana joyfully feels proud for “the Albanian community to have created another Bishop – Bishop Niko.” Relying on her experience and time working with Father Nikodhim, Jennifer Brehl of the Church’s choir shared moments of laughter and truth nuggets that get discovered when one is curious and asks questions.

On the topic of findings, it was revealed that the ordination of Evgjenios (Eugene) Shkurti, Albanian born and seminarist, to the Holy Diaconate by Archbishop Mark took place at Saint George’s Cathedral in Boston on April 23. It is an important moment for the church that could also be a signal of what’s to come.

Father Niko spoke briefly at the end of Sunday mass promising to come back to the church. During the part of the service when he invites children to ask questions as they learn about faith, he unassumingly delivered the message of what church means to him. One could almost miss it. “This is a place where helpers come to help each other,” he said to them. It is the belief with which he embraced the service that took him from Nathan Preston, born and raised in Northern Idaho, to being tonsured with the name Nikodhim in honor of the Holy Martyr Nikodhim of Vithkuq and Berat.