• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Veseli e Meta bëjnë thirrje për unitet politik për dialogun me Serbinë

September 12, 2018 by dgreca

1 Meta Veseli okKryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli është pritur në Tiranë nga presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta, të cilin e ka informiar për zhvillimet politike në vend dhe për fazën finale të dialogut me Serbinë.

1 Veseli metaKryeparlamentari Veseli ka theksuar qëndrimin e Republikës së Kosovës se në fazën inale të dialogut Kosova synon njohjen e pavarësisë nga Serbia dhe hapjen e rrugës për anëtarësim në OKB, NATO, BE dhe organizatat tjera ndërkombëtare.Veseli theksoi se në këtë proces Institucionet e Kosovës duhet të jenë të unifikuara dhe të ketë konsensus të gjerë nga forcat politike parlamentare.Ai tha se integriteti dhe sovraniti i Kosovës janë të pacenuar dhe të panegociueshme.Në këtë takim, kryeparlamentari Veseli ishte i shoqëruar nga zëvendëskryeministrat Fatmir Limaj e Dardan Gashi, të cilët po ashtu theksuan nevojën e arritjes së konsensusit të brenshëm për fazën finale të dialogut. Presidenti shqiptar Ilir Meta tha se Shqipëria po ndjek nga afër këtë proces dhe do të jetë e gatshme ta ndihmojë Kosovën në të gjitha fazat.Ai theksoi se në procesin e dialogut, shteti i Kosovës duhet të ketë konsensus të gjerë politik dhe me këtë rast tha se edhe partitë opozitare duhet të marrin përgjegjësitë që u takojnë dhe të gjithë së bashku të ndërtojnë platformë shtetërore dhe ekip për dialogun.

Filed Under: Kronike Tagged With: Dialogu me Serbine, Kryeparlamentari Veseli, Presidenti Meta

Shkolla “Kadare” e romanit shqiptar

September 12, 2018 by dgreca

1 vepra Kadare Ismail Kadareja i mbijetoi regjimit diktatorial enverian me letersi te nivelit te larte. Arma  e vetme e Kadarese  ishte vetem letersia./

illo_foto-250x270Nga Illo FOTO/New York/

Disa lexues  me sugjeruan,  te  prononcohesha, per  Vepren letrare te  Kadarese. Edhe mbasi  shkrova esene per jeten  bashkgjimnaziste me  Kaderane , ne  80 vjetorin e Lindjes , ata perseri kerkuan qe une te prononcohesha me gjere. Kete  prononcim po e  realizoj sot , kur  njihen shume   shqiptare  dhe te huaj qe kane shprehur mendime rreth vepres se Kadarese , qe perfaqeson  nje periudhe te  gjate te historise , kultures dhe  vecanerisht te  letersise  shqiptare. Une  do te perdor analizen klasike, qe kemi mesuar  nga  profesoret e  shquar, qe vinin nga shtresa e intelektualeve te  viteve ’30  te  shekullit te XIX .

Per te analizuar  nje   shkrimtar mendoj se duhet te parashtrosh  karakteristikat e    mjedisit politik ku eshte  shtrire prodhimtaria e tij dhe  shteti , ku eshte kryer kjo veprimtari.Shkrimtaret jane produkt te  situatave historike . Veprimtaria  me  e gjere  e Kadarese  eshte zhvilluar ne Shqiperine , ku sundoi per afer  pesedhjet vjet,   Enver Hoxha , stalinisti me  ekstremist i  Europes lindore . Vendi ishte i mbyllur  hermetikisht  me boten . Nuk njihej prona  private . Ishin te  eliminuar  te tera  institucionet  fetare  te  4 religjionevet. Kontrollohej  me skrupolozitet e tere  jeta politike, ekonomike , kulturore, ushtarake, arsimore e vendit.

Kadareja i mbijetoi ketij regjimi  me letersi te nivelit te larte. Arma  e vetme e Kadarese  ishte vetem letersia. Ne te tere kohen Kadare , ka qene i shpallur  kunder regjimit, here drejtperdrejt  dhe shumicen  e hereve, me shkrime metaforike .Ne te  dy rastet, flet  vepra e tij e shkruar . Nuk ka pse hamendesohet . Vepra e shkruar , eshte vete shkrimtari.

Nje poeme e tij e shkruar me pathos dhe nivel te larte  artistik  dhe objktivisht antiregjim  , ishte  poema  “Pashallaret e  kuq “ . Eshte kritike  e drejt perdrejte   per trurin e   diktatures , Byrone politike . Kadarejea e  humbi durimin  dhe i quan, byroistet,  pashallare , autokrate te pa  diskutushem , qe marrin neper kembe  interesat e  popullin  e thjeshte  dhe vegjetojne ne kurris te  tij . Kjo poeme , Pervec anes   artistike te perkryer , fishkellon politikisht , pa dorashka , pa metafore , drejt per drejt  ne zemer te  sistemit  . Ne emer te popullit , Kadereja  jep pretencen , per kete  Byro autokrate  .Ky eshte Kadareja poet  i ri . Poezite e tjera  i sherbejne mbijeteses  te poetit te rebeluar  , qe vinte nga nje familje  e varfer qytetare , pa asnje  lloj suporti nga te tera  regjimet  .

Cili shqiptar   do  te  guxonte shkruante nje poeme , kaq  kritike  si “Pashallaret e kuq “? Nje poem i tille  edhe sot   nuk mund te shkruhet lirshem , sepse  te hidhen sysh nostarlgjiket . Kur i dhane  , kete poeme, Diktatorit    i ra letra nga dora. Nuk mund te parafytyronte nje  burre , ne guvernen e tij , te kritikonte   si antipopullore   Byrone e tij  politike , qe drejtonte  shtetin  shqiptar .  Ideollogjia  dhe politika   e kohes  , e quanin  Byrone politike , jo thjesht te pa gabushme , por gjeniale  ne  arsyetim , gjykim , filozofi  . Byroja , qe ju kundervu 81 Partive te botes !  Ajo Byro mund te kritikohej vetem nga Lenini , ne se  do te  ishte gjalle .  Pervec Kadarese , nuk ka  burre tjeter , te kete  thene gjysem fjale , kunder kesaj byroje te hekurt . Poema e famshme ju neneshtrua gjykimit    enverist : U mblodhen kopjet , kudo qe  ishin, gazetat, revistat , libri , bosetat ; u zhduken nga  faqja e  dheut , duke  shenuar nje shkalle te larte inkuizicion  edhe per  qeverrisjen  e kohes .

Pervec faktit kryengrites te poemes  , Diktatori , Shqiperia  dhe lexusit, njohen nje talent te madh letrar , qe u rrit brenda Republikes se vogel . Poema ishte  e nivelit te larte   kompozicional dhe artistik .   Diktatori nuk mund ta  denonte me ashper ,sesa inkuizicioni , sepse priste , qe Kadare te  ulte koken dhe te kthehej ne poet oborri . Gje qe nuk ndodhi . Ai , vijoi te krijoi letersi  artistike ne nivelet  me te larta se poema  antibyroiste .  Kadareja nuk u mor me politike . Politika u mor me te . Ai nuk donte te   futej as ne Parti, as ne  ofiqe .

Shpirti i tij ishte gatuar  dhe mbeti rebel . Me mire se kushdo  , e tregon vepra e tij .   Pozitat  partiake , ju dhane se i  duhej  regjimit .  Shteti e dinte  , qe Kadareja i vertete  , ishte  autori I “Pashallerve te kuq “ . Qe Kadareja nuk levizte  nga  idete  e poemes inkuizitare ,    e kishin pohuar  Enveri, Mehmeti,  Hekurani  dhe  Todi   Lubonja , qe perfaqesonin  Byrone, kulturen  dhe vete shtetin enverist. Gjat gjithe kohes dhe ne vijim , te gjithe shtresat shoqerore  dhe  moshat  , prisnin me pa durim , te dilnin nga  shtypi , vepra me firmen , Kadare . Ishin  ngushullim , per   jeten e mbyllur dhe  reprekusionet , qe kalonte vendi, ne monizmin e mbyllur  .

Pas viteve te  gjimnazit ,  Kadare   ju perkushtua prozes  se gjate , qe ose te  ngre ne  apogje , ose te harron ,  ne se ke qene  ndonjehere i  gjalle . Proza eshte me  teme historike , folklorike  dhe nga realiteti i kohes . Kritiket  e vleresuan   me nota superiore   prozen e kadarjane . Lexusi , dallonte figura metaforike , qe ironizonin  , me shume finese sistemin . Situata fliste  se ishte pergatitur  nje prozator , jo vetem  me perspektive , por ishte  nje proze , ndryshe  nga botimet e  bashkekohesve ,  qe shkruanin shqip .Proze e rrjedhshme , me shprehje figurative  dhe  me fjalformime te reja .  Mbi te  gjitha, me tingull poetik . Nuk ka  dallim cilesor midis  romaneve te  Kadarese . Te tere  jane te nivelit te larte , nga i pari tek i fundit . Proza e Kadarese  nuk  ka nderpreje ,  nga sistemet , ku eshte  shkruar . Eshte  e nje trajteshme .  Njerin, prej romaneve  te shumte ,  e ka mohuar vete  autori , duke  spjeguar dhe rrethanat , kur u shkrua .

Kritizeret nuk thone as nje fjale , per prozen dhe tekniken romanciere , por shpikin llafollogji politike , qe s’kane lidhje me   artin dhe krijimtarine. Keta jane  kritizeret e  Kadarese , te tjeret , jane milionat e  lezusve , brenda dhe jasht trevave shqipetare .

Historia e romanit   shqiptar , ka qene tradicionalisht   e  varfer . Shkrimtare   shqiptare  paten  filluar  te  shkruajen romane   , ne  mesin e dyte , te  viteve  30 te  shekullit te kaluar . Permendim , romanin e  Mustafa  Greblleshit “Gremina e dashurise “     dhe me von Sterio Spasse , shkroi romanin” Pse? “   .Te dy romanet , kane te meta  strukturore   dhe letrare , por   shenojne nje   fillim, per nje vend me   letersi  romanteske te pa  zhvilluar  . Me von  u duk romani i Haki Stermilli ,”Sikur te isha  djale “  Ky roman ruan strukturat   e  zhanrit , dhe mund te  konsiderohet  thyerje e   varferise se  periudhes romanciere  shqiptare. Gjat luftes , per  6 vjet  dhe  fillimet e  shtetit monist , per   10 vjet , konsiderohet  nje periudhe  vakum , per historine  e romanit shqiptar .

Mbas luftes ,  ish Lidhja e   shkrimtarve , nen ndikimin e  forumeve politike te kohes ,  qe kerkonte nga   shkrimtaret , te   merreshin me livrimin e  kesaj gjinie , mbi bazen e  metodes se Realizmit   socialist . Ka shume   vendime , kongrese  shkrimtaresh dhe porosi  qeverritare eprore , qe  te shkruhej romani i pare   shqiptar i realizmit  socialist . Per te paraqitur modele , u perkthyen shume romane    sovjetike  tipike te  rrymes , si romanet : “Nena “ e M. Gorkit , Romani i  Fadajevit “Garda e re “  , i  Nikollaj Ostrovskit  “ Si u kalit celiku” etj . Thirrja e Partise   enveriste , per te   botuar romanin e pare shqiptar te realizmit  socialist, perseritej   me force .  Ish kryetari I lidhjes se shkrimtarve , Shefqet  Musarai , botoi ne shtypin  letrar te kohes  fashikuj nga romani i tij ,          “ Belxhiku  qe kendon vence “. U desh shume kohe , qe ky roman i plote te shifte driten e botimit  . Ishte roman nga tema e luftes,  sipas frymes  te  realizmit  socialist .

Nder kohe,  nje shkrimtar erudit i kohes, Dhimirter Shuteriqi, botoi  volumin e pare te    romanit “Clirimtaret “ . Roman i shkruar ne forme  didaktike , per te  diktuar  metoden  e realizmit  socialist U shkruan  dhe romane te tjere  , qe  ndertoheshin po ne te njejtin linje :  Fryme te   theksuar partie , perpjekjet e  personazhit pozitiv , per te  ndertuar te rene dhe domosdoshmerisht   fitonte  heroi pozitiv, duke u  bere shembell  , per brezat.  Nje roman plotesisht  te ngjashem me kete skeme  , shkroi dhe  ish autori “Pse “ , Sterio  Spasse . Romani i  tij kishte titullin “Ata nuk ishin  vetem “  .Plotesonte kushtet e socrealizmit .

Eshte koha , kur  filloi te  shkruaj romane , i riu  , Kadare . Ky romancier    , qendron ne  pozita te tjera . Te tere  romanet ,  qe shkroi ne monizem ,  jo vetem mbijetuan , por  jane kryevepra te   autorit dhe te    tere    romanit shqiptar   dhe   me gjere  , kur kemi parasysh , qe kerkohen  nga  lexuusi dhe jo vetem ai , shqiptar  .  Asnje prej romaneve te tij nuk i permbahej skemes  se socrealizmit . Te  shkruara brenda  kesaj periudhe me  ethe , por ishin model i trajtimit  artistik , te problemit , qe  trajtonin .  Kete realitet nuk mund ta   mohoi  askush , pavarresisht dozave  toksike te  egoizmit. Ne Shqiperi tradita e romanit ishte  e varfer , por  Rilindasit kishin krijuar  nje letersi me vlera te  medha atdhetare   dhe artistike ; ndersa pasuria folklorike shqiptare eshte  ne nivelin me te larte te mundshem . Keta  dy faktore  u  bene shtrati ku lindi  dhe u rrit proza kadarejane

Prodhimtaria romanciere  e Kadarese eshte  shkruar , ne  pjesen me te madhe  te volumit ,  gjat   enverizmit . Vijon te shkruaj dhe ne  eren demokratike .  T’i krahasosh keto  vepra , te dy sistemeve ,  nuk gjen asnje ndryshim . Kadareja   ka  ndjekur kreshenton e vet , si  shkrimtar i popullit , pavaresisht   regjimeve , ku ka  jetuar dhe ka  shkruar .Nuk njihet ndonje shkrimtar , qe te jete edhe shkrimtar oborrri , edhe i lexuar nga masa e  gjere popullore.Brezat pasardhes , lexonin dhe  lexojne masivisht  Kadarene dhe   te  ngjashmit me te.   Kadareja  ka qene dhe mbetet  shkrimtar I madh I popullit . Ka sakrifikuar jeten , per te  shkruar   ne kohen moniste , po thuaj  teresisht jasht  metodes strikte te realizmit  socialist . Ne  Europen lindore ka pasur  disidente , antistaliniste , qe jane martirizuar  per demokracine , por Kadareja , ka qene nje i vetem , qe ka demaskuar  diktaturen me metafore letrare dhe ka mundur te mbijetoi. Triumfoi letersia e vertete . Stili kadarejan  nuk ishte pare , as ne forma   embrionale . Dicka e re  dhe  e pa pritur , e pelqyer   dhe  e miratuar nga te tere lexusit, pa perjashtim . Kur them nga te tere  lexusit   , kam parasysh edhe  Enverin , qe ishte lexus i kualifikuar .

Proza kadarjane eshte  e dlire , si burimi , qe gurgullon.

Kritika  dhe recensa per vepren e  Kadarese , kane shkruar  shume personalitete  te letersise dhe  kultures , por kane shkruar dhe  njerez te rendomte , gazeta  , portale , njerez te politikes dhe kritizere  te vegjel .  Pse kaq shume? Sepse  Kadareja  i eshte dashur   dhe i duhet c’do  krahu politik , per  certifikate mirsjellje  te tyre ose te Partive te caktuara . Kadare ndenji jasht politikes konfliktuale  pluraliste . Shtatin e tij te larte nuk e nxinte dera e Partive  te postdiktatures . Ai duhej te perkutej te pragu i deres.  Ai i perket popullit  dhe populli e di kete   dhe e ndjen per dite . Kjo gje faktohet nga numur i lexusve .   Eshte   shkrimtari me i lexuar  dhe me i cituar , nga te tera  shtresat shoqerore , nga te tera moshat  dhe religjionet . Kete  shtrirje une  , e   quaj popullore  dhe s’ka si te jete ndryshe .

Brezat e lexusve , i  ka lidhur   dhe do te vijoi t’i lidhi  vepra popullore  e shkrimtarit , pa influenca  politike . Proza e Kadarese , shkruar me gjuhen popullore  rrjedh pa pengesa  dhe pa korniza kufizuse  . Personazhet vijojne   rrugen ne te tere honet e jetes   dhe  zgjidhin problematiken , pa sforcime  dhe nderhyrjen e  autorit . Nuk gjendet  gjikundi  heroi pozitiv i vecuar , qe  te marri detyra shtese . Herojte  e prozes kaderjane jane frymore , pa merita shtese  , duke perfunduar natyrshem  detyrat , qe i   kane vene vetes dhe   ato , qe pret shoqeria ndaj tyre . Te tere    personazhet  jane te barabarte dhe te lire , per rolet , qe kryejne .  Ne kete kuptim , Kadareja krijoi  shkolle tjeter te   prozes, jasht  klisheve dhe kufizimeve te realizmit  socialist , qe ishte  metoda zyrtare  e krijimit   ne artin dhe letersine  e kohes. Romanet e   ketij shkrimtari  , jane nje   lloj te kerkuara , ne te  dy sistemet , qe perjetoi Shqiperia . Personazhet  kane emra reale , ose te nenkuptuar , por  qe nuk i merr perdore autori , por  ecin drejt fatit te tyre .

Kadareja e gjeti  romanin   shqiptar ne vakum dhe  e ngriti ne  Everestin e romanit bashkekohor . Sot  Shqiperia  ka me shume romanciere te   afirmuar se sa  mund te parashifin  studimet me optimiste . Kadareja   nuk ka rrahur  gjoksin , se ka krijuar  nje metode te re  romanciere . Kete  e kane pohuar , shkrimtare , kritike , letrare te rinj , profesore, lexues te huaj dhe te vendit , intelektuale .

Kur nisa te   shkruaja  kete ese , per vepren e  Kadarese , mu desh pa tjeter   qe t’u drejtohesha   personave   kopetente te fushes , per nje  vleresim te  ketij niveli .  Cfletova shkrimet   e  dy profesorve te shquar  te  gjuhesise   dhe kultures  shqiptare , Moikon  Zeqo dhe   Agron  Fico . Te  dy kane shkruar  vleresime  te mirfillta dhe te  thella , per vepren e  Kadarese . Gjykimi im , eshte i prere . Vleresimet  e te   dy profesoreve cvleftesojne te tera    gjykimet amatoreske   qe jane  dhene pa pergjegjesi , kunder,  per kete  gjigant te penes letrare krijuse  . Te dy profesoret flasin me superlativa , per krijimtarine Kadare ; kete mal te larte , qe ndan letersine skematike , nga  letersia e stilit te  lire  .

Opinionet e  prof  M. Zeqos  dhe    Agron Ficos , e   bejne te  qarte  figuren  gjigande  te Kadarese. Edhe  kritizeret e  Kadarese  kane mbetur te befasur , kur jane njohur  me romanet Gjenerali , Piramida e Keopsit , vajza e Agnamenonit , Pallati i endrave ,Muzgu i perendive te stepes , Qyteti i gurte etj.  Cmira dhe  xhelozia i ka detyruar te  shkruajne ndryshe nga c’ndjenin , me synimin te qarte  , per te mos u  vleresuar , nga   forumet , qe  e kane obligim , kete vleresim .   Lexusit  e tij ne  vendlindje dhe ne bote , vertetojne se Kadare  mbetet nje  personalitet i letersise  nacjonale dhe boterore .   Arti i tij i te shkruarit , me figura letrare dhe fantazi filozofike  , e bejne prozen  e tij te larmishme  dhe te pa shoqe ne  Shqiperi, pa diskutim , por dhe  me gjere .

Profesor  Moikon Zeqo  spjegon se proza e   Kadarese  eshte aq impresionante   sa qe mundi dhe vete   Diktatorin. Impresionante  e  ben forma  dhe subjektet  , qe trajton .  Subjekte mund te zgjedhin shume krijus , por pak prej tyre  u japin jete . Kadareja  u jep jete  edhe gureve te  “sokakut te te marreve “.

Profesor  Moikoni i ka porositur   shkrimtaret e   rinj te ndjekin   gjurmet ku ka  shkelur Kadareja , per t’u bere  te lexushem nga  shqiptaret  dhe nga lexusit e   huaj . Shembull konkret eshte leterkembimi i  Profesor  Moikomit me   shkrimtarin  martir   Frederik Reshpja . Ky leterkembim  , eshte bere ne vitin  1971 . Midis te  tjerave ne kete leter shkruhet  : “ Romani “Kronike ne  gur “, eshte nje roman I ri. S’e kam fjalen , per  kohen , por per cilesine . Te tere  romanet   e tij jane befasues . Te shkruara ndryshe  . Jane novacione , qe i kerkon koha . “ Kjo eshte shkolla  kadarjane  e romanit .

Proza kadarejane  shkrin brenda vetes , thellesine  e mendimit te prozes klasike romancjere  boterore , me  prozen tregimtare   te folklorit shqiptar, te pasuruar  artistikisht   . Kemi te bejme me nje proze  befasuse , qe te  ben per vete dhe te fut ne shtigje , qe i  gjen vetem nje  talent  i lindur dhe qe  e ka mbeshtetur talentin me  pune titanike .

Ne kete   bashkebisedim  shkrimtaresh jane  thene te  gjitha , sa duhej  qe  karakterizon vepren Kadare ,  si  shkolla e romanit  shqiptar.Kete  shkolle e ka celur  vepra e  Kadarese . E ka zanafillen  ne diktature  dhe vijon , te  zhvillohet me hapa te pa nderprera , deri ne ditet e  sotme .  Ne kete shkolle , kane  shkuar  dhe  do te  shkojne  brezat e romancierve . Njerzit pa  shkolle mbeten  autodidakte .

Shqiptaret rrinin me   zemer te ngrire , c’do te thoshte Diktatori , per librin e famshem “Dimri i vetmise se madhe “ , ku Diktatori ishte   personazhi  qendror . Shume   organizarta rinie dhe   fronti,  extremiste  e cilesuan   autorin Kadare, njeriun kapitalisto-revizionist , qe  ishte futur kontrabande  ne shoqerine shqiptare  , qe bente roje ne   brigjet e  Adriatikut . Kadareja   paraquhej i ekzekutuar nga   castin ne cast , por Diktatori , per  befasine  e te gjithve, dolli ne mbrojtje , duke bere pak vrejtje , qe autori i  reflektoi , duke nderruar edhe titullin , ne  “ Dimri i madh “ . Natyrisht  titulli i  pare ishte shume i sakte dhe kuptimplote . Ky liber , me vlera nderkombetare , lipset te ruaj titullin  fillestar . Vetem  ai titull  parashef cthurjen e  sistemit stalinist  dhe vetmine e   enverizmit ne  arenen nderkombetare . Askush ne Shqiperi   dhe me gjere , nuk ka arritur te shkruaj  , ndonje roman  , ne nivelin artistik dhe strukturor te veprave te   Kadarese, per nje  event me rendesi maximale politike boterore  . Me  thoni nje !

Kadareja eshte  romancier lider ,deri  sot i pa arritshem, te pakten per rajonin  e Ballkanit  .

Pse u terhoq   Diktatori, nga vendimi , per ta asgjesuar  Kadarene si shkrimtar dhe si  njeri ? Sepse  u bind , ne gjenialitetin e ketij   shqiptari.  Per  perjetesine  fallco, Diktatorit   i duhej edhe nje  gjeni . Kadareja  e mundi Diktatorin , me  fjalen artistike , me letersine. Fjalet  e teperta  jane fukarallek, thote populli . Diktatori    nuk mund te    ishte indiferent   ndaj nje fenomeni te   furishem , qe lindi brenda  gubernes se tij . Kritizeret e  semure mbeten  shume prapa  Diktatorit , ne  gjykimin objektiv , per nje bashkekombas .

Kadareja nuk e ndryshoi stilin dhe metoden e tij origjinale, qe  nuk perputhej me  rrymen e detyrushme zyrtare te realizmit socialist . Kjo ka vetem nje  emer : letersia mundi  Diktatorin, per aq sa mund te  beje letersia .

Profesor   Agron Fico , albanolog , folklorog dhe profesor i  gjuhes  ne shume  shtete, ne librin e vet “ Me hapin e kohes “ , botim , ne Tirane 2018 , i ka dedikuar  disa kapituj , zberthimit te  vepres se Kadarese     , ne Europe dhe Amerike . Autori  komenton  disa vepra te  shkrimtarit . Ne faqen 105 te librit , prof . Fico shkruan : “ Ne , shqiptaret e kemi pritur dhe  e presim , qe Kadareja te marri cmimin “Nobel “ , ose me sakte , qe komisioni suedez per kete cmim , t’i japi Kadarese , kete vleresim . “ Autori  Fico pershkruan jehonen , qe i beri shtypi amerikan dhe vleresimi i lexusit   ne Amerike,  shqiptarit  Kadare  .

Le te permendim vetem nje fakt . Romani  “Dosja H “ , ne anglisht u mirprit nga lexusi . U perurua ne nje nga sallat e  OKB , ku moren pjese 28 ambasadore , nga vende te ndryshme te  botes   ( Po aty , faqe 107). Libri i  prof Fico , permban dhe   fakte te tjera , qe e paraqesin Kadarene nje  shkrimtar epokal  , qe  e ka denoncuar  totalitarizmin , me te ter forcen e  artit te letersise . Ne perfundim autori   Fico shprehet :     “ Kadare , me personalitetin e tij komleks , si shkrimtar , erudit , studius i  pasionuar i kultures  dhe gjuhtar krijus , ka hyre perjetesisht ne panteonin e njerzve te  shquar te kombit  shqiptar . “ ( Po aty  109 ).

Ne faqen 113 te librit  prof  Fico shkruan nje  artikull , ne  anglisht , ku ben nje   permbledhje te  shkurter te vepres Kadare si dhe opinionet e shtyppit boteror  dhe atij  amerikan , per  shkrimtarin e famshem.

Te dy profesoret e  shquar shqiptare ,  kane   dhene mendime reale  dhe profesionale , lidhur me vleresimin e   Kadarese , duke  e quajtur  shkrimtar te pa arritshem  deri me sot . Kjo eshhte krenari per   kombin e sterlashte  shqiptar , per gjuhen  dhe letrsine e tij . Shkrimtari Ndue  Ukaj, ne  Shtator  2017 shkruan: “ Te kesh nje  shkrimtar te tille , ne hierarkine me te larte te vlerave ,  eshte nder dhe privilegj per cdo komb “.

Brezat e  romancierve te postmonizmit , ndjekin me shume   vemendje dhe pasion   shkollen Kadare . I detyron  indirekt lexusi , qe kerkon shkrime  jasht skematizmit , qe  instiktivisht  eshte zevendesuar   nga proza Kadare . Simbas skemes  Kadare shkruajne  edhe kritizeret  ambicioze , qe te vrasin diten dhe te  qajne naten .

Aktualisht prodhimtaria   romanciere  , ne sasi dhe cilesi   eshte ne nivelin me te larte  historik te kombit .

Illo Foto – Studjus , NY –  Shtator  2018

Filed Under: Ekonomi Tagged With: e romanit shqiptar, Illo Foto, Shkolla Kadare

Prindërit e artistit Laert Vasili vizituan Vatrën

September 12, 2018 by dgreca

1 dera

Të hënën, 10 Shtator 2018, në mbrëmje, prindërit e regjisorit dhe aktorit të njohur shqiptar Laert Vasili,ishin vizitorë në Selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA. Ilia dhe Reveka Vasili, emigrantë në Greqi, shoqëroheshin nga bija e tyre si dhe nga Dritan Haxhia, ish emigrant në Athinë prej shumë vitesh, fotograf i njohur, pronar i “Video Photography Tani Studio” në Bronx, si dhe koordinator për median në Vatër.
Mysafirët fillimisht u njohën prej editorit të Diellit me historinë 106 vjeçare të Varës duke prekur nga afër punët e mëdha Kombëtare që ka kryer Vatra në kohë të vështira të Kombit shqiptar si dhe kontributin e gazetës “Dielli”- organ i vatrës, që vitin e ardhshëm kremton 110 vjetorin e numrit të parë …
Më pas, Asllan Bushati, ish nënkryetari i Vatrës, ish ushtarak dhe koleg me Ilia dhe Reveka Vasili, u uroi atyre mirëseardhjen dhe i njohu me veprimtaritë Kombëtare të Vatrës, qëndrimet e saj për zhvillimet në Trojet Shqiptare, aktivitet për ruajtjen e identitetit kombëtar në SHBA, rolin e saj për forcimin e marrdhënieve mes SHBA & Shqipëri e Kosovë, Maqedoni, Mal i Zi etj. etj.
Anëtari i kryesisë së Vatrës z. Zef Balaj, pasi u uroi mirëseardhjen mysafirëve solli në kujtesë veprimtari të shumta të Vatrës për më shumë se 50 vjet qëkur ai u bë pjesë e saj.
Dritan Haxhia kujtoi me mysafirët veprimtaritë që kryheshin nga emigrantët shqiptarë në Greqi dhe kontributin e madh të djalit të tyre, regjisorit dhe aktorit Laert Vasili, i cili ishte një “avokat” i shquar i emigrantëve shqiptar.Ishte shumë i njohur për shkak të famës si regjisor e aktor dhe kurrë nuk e mohoi origjinën e tij shqiptare.
Reveka Vasili tregoi fillimin e vështirë të familjes së saj emigrante në Greqi dhe përshtatjen me vështirësitë.
Mysafirët shprehën kënaqësinë që vizituan Vatrën dhe mësuan nga afër historinë e Shqiptarëve të Amerikës. Ata premtuan se do ta çonin mesazhin edhe tek bashkatdhetarët e tjerë që jetojnë në Greqi, me qëllim që kur të vizitojnë të afërmit e tyre në Amerikë të vizitojnë dhe Vatrën, ku është ekspozuar historia e shqiptarëve të Amerikës.

Shenim: Per me shume foto shko ne facebook(dielli vatra)

Filed Under: Featured Tagged With: dalip greca, Prindërit e artistit të njohur Laert Vasili, VIZITUAN VATREN

11 Shtatori gjithnjë është një thirrje për vigjilencë

September 11, 2018 by dgreca

Amerika pas 11 Shtatorit, ideologjia e islamit radikal dhe strategjia e presidentit Trump/

1 Trump 11 shtator

Nga Rafael Floqi/

1-rafel-floqi3

Për banorët e New York-ut, por edhe për shumë amerikanë e qytetarë të botës, 11 Shtatori i vitit 2001 nuk do të harrohet kurrë. Edhe sot si 17 vjet më parë janë të freskëta skenat kur dy aeroplanë që transportonin pasagjerë u përplasën me ato që njiheshin si Kullat Binjake. Avionët ishin marrë peng nga një grup terroristësh të organizuar e frymëzuar nga Al Kaeda. Dy avionë të tjerë gjithashtu ndryshuan rrugën e parashikuar atë ditë, njëri duke u përplasur në selinë qendrore të Pentagonit e tjetri u rrëzua pa arritur Washington-in nga kundrëveprimi i pasagjerëve amerikanë. Në mes mijëra vetëve që humbën jetën atë ditë, ishin edhe tre shqiptaro-amerikanë: Simon Dedvukaj, Rrok Camaj dhe Mon Gjonbalaj. 11 Shtatori 2001 nuk ishte vetëm një sulm kundër Amerikës e New York-ut, por një sulm kundër mbarë njerëzimit, dhe ai ndryshoi botën për gjithmonë. Sot, 17 vjet më vonë, kur SHBA e bota po kujton viktimat e asaj tragjedie, edhe ne këtu në komunitet kujtojmë me respekt e dhimbje tre bashkatdhetarët tanë. Por edhe biem në mendime.

11 Shtatori, tregues i plagëve tona të pashëruara

Por koha ka kaluar, tani në New Jork në vendngjarjen e tragjedisë, u rihap të shtunën një stacion nëntokësor metroje, dikur i shkatërruar, kur u shembën Kullat Binjake, pothuajse dy dekada pas sulmeve të 11 Shtatorit. Stacioni është një nga pjesët e fundit më të rëndësishme të Qendrës Tregtare Botërore që u rihap, ndërsa në Manhattan vazhdohet të rindërtohet ajo çka humbi nga tragjedia. Rruga e Cortlandt Street në Linjën nr. 1, e cila ndodhej drejtpërdrejt nën Qendrën Botërore të Tregtisë, ka qenë e papërdorur për 17 vitet e fundit – megjithëse ka pasur mjaft ndërtime lart, duke përfshirë Qendrën e re të Tregtisë dhe Transportin Oculus Hub.

Që kur kullat u rrëzuan një pjesë të ndërtesave ranë përmes terminalit. Fotot e marra pas sulmit tregojnë stacionin e varrosur nën mbeturina, dhe një vrimë të hapur mbi të, ku dukeshin trarët metalikë që kërruseshin në gjysmën e tyre. Tavani duhej të rinovohej plotësisht dhe duhet të rindërtoheshin 1,200 metra rrugë. Të shtunën e kaluar në mesdite trenat filluan të rendin në stacionin, qe tani quhet WTC Cortlandt,. Rihapja u bë vetëm pak ditë përpara 17 vjetorit të sulmeve të 11 Shtatorit. Kanë kaluar 17 vjet por sa gjera kanë ndryshuar qysh nga ajo ditë?

Ka kaluar mjaft kohë kur ajo heshtje e rëndë zëvendësoi lotët e zemëruar. Megjithatë pothuajse të gjithë amerikanet mbi moshën 21 vjeçare mund të tregojnë se ku gjendeshin, kur mësuan se Amerika papritur ishte në luftë me një armik të fshehtë. Ky është një tregues i plagëve tona të pashëruara se është pothuajse e pamundur të mendosh për një roman të madh, film apo seri televizive dramatike që mos ketë trajtuar 9/11 si temën e saj qendrore. Por edhe pse një sukses edhe vdekja e Osama bin Ladenit në vitin 2011, nuk solli paqe në Afganistan dhe as pakësim të kërcënimit terrorist në mbarë botën.

Kalimi i kohës ka bërë disa momente që duken të vogla ne kujtesën tone pas 9/11. Si ai p.sh kur Xhorxh W. Bushi vizitoi atëherë një qendër islamike më 17 shtator, dhe deklaroi: “Amerika numëron miliona muslimanë në mesin e qytetarëve tanë dhe myslimanët japin një kontribut jashtëzakonisht të vlefshëm për vendin tonë. … Dhe ata duhet të trajtohen me respekt. Në zemërimin dhe emocionet tona, amerikanët tanë duhet të trajtojnë njëri-tjetrin me respekt “.

Një klishe e pashmangshme në ditët pas 11 Shtatorit ishte refreni që amerikanët duhej të vazhdonin të bënin një jetë normale ne çdo aspekt (qysh nga udhëtimet me aeroplan, blerja e pajisjeve të mëdha ose hyrja në një kinema të mbushur plot e përplot me njerëz shkuarja në koncerte), ose përndryshe terroristët do të kishin fituar.

Privaci vs. Siguri

Një gjurmët e përhershme që mbetet edhe sot, 17 vjet më vonë, ku gjërat duken më normale në sipërfaqe, përsëri përbrenda në ndërgjegjen njerëzore mbeten dyshime. Ne bëjmë gjerat e zakonshme, shkojmë në punë, vizitojmë dentistin, shkojmë në pazar , shohim një seri televizive dhe planifikojmë të ardhmen tonë sikur 9/11 nuk ka ndodhur. Por frika e terrorizmit ka lënë një gjurmë të përhershme në psikologjinë tonë. Një anketë e Institutit Gallup në qershor zbuloi se 38 përqind e amerikanëve thonë se ata kanë më pak gjasa të marrin pjesë në event të madh dhe 26 përqind syresh kanë më pak gjasa të hyjnë në rrokaqiejt për shkak të frikës nga terrorizmi. Çuditërisht, sipas Gallup, më pak amerikanë (32 përqind) janë të gatshëm të shkonin në tubime të mëdha në nëntor 2001, dy muaj pas sulmeve. Dhe sot, dramatikisht, 57 përqind e republikanëve në krahasim me 35 përqind të demokratëve thonë se ata janë “shumë të shqetësuar” ose “disi të brengosur” në mos ata ose ndonjë anëtar i familjes do të jenë viktimë e terrorizmit. Jeta jonë e përditshme ka ndryshuar sot në mënyra të tjera, që ne mezi vëmë re, por prapë kjo mbetet e dukshme Personeli i armatosur që ruan aeroportet dhe stacionet e trenave tanë, tani është një dukuri rutinë. Këto ditë, ne jemi të detyruar të tregojmë licencën e shoferit disa herë në ditë – dhe rrallëherë kjo për shkelje trafiku. Sot e drejta për privatësi, vazhdimisht po gërryhet në emër të sigurisë. Këto janë kompromise që shumica e amerikanëve do t’i pranonin në këmbim të 17 viteve, pa pasur ndonjë një sulm te madh terrorist, si ai i 11 Shtatorit. Por konsensusi popullor nuk duhet të na verbojë se poashtu në realitet ne kemi marrë vendime në emër të sigurisë, gjë brezat e mëparshëm të amerikanëve do t’i kishin të vështirë për t’i kuptuar. Gjë të cilat madje sot maturantët e sotëm 17 –vjeçarë i quajnë si të mirëqena, pasi ata nuk arrijnë ta kuptojnë ndryshimin , dhe për ta, 11 Shtatori është vetëm 2 faqe më shumë në Historinë e Amerikës. Shumë ujëra kanë rrjedhur dhe gjërat kanë ndryshuar .

Pas 17 vjetësh, terroristët e 11 Shtatorit të padënuar

Por ende mbetet një pikëpyetje e madhe, pse terroristët si Khalid Sheikh Mohammed, ideatori i 11 Shtatorit një militant islamik pakistanez i burgosur nga Shtetet e Bashkuara në kampin e burgut të Guantanamos në bazë të akuzave për terrorizëm , i cili u quajt si “arkitekti kryesor i sulmeve të 11 Shtatorit” në Raportin e Komisionit të 11 Shtatorit, edhe sot pas 17 vjetësh ai dhe të tjerët edhe pse e pranuan fajin mbeten i pa ekzekutuar? Administrata Obama dhe ish -Prokurori i Përgjithshëm, Eric Holder duhet ta sqarojnë këtë .

Kur presidentit Donald Trump caktoi drejtoren e re CIA-s, Gina Haspelin, Komiteti i Inteligjencës i Senatit ishin më të interesuar për rolin e saj të diskutueshëm në programin e “waterbording” të epokës Bush. Dhe për ironi , kritiku i saj i fundit nuk ishte ndonjë grup i të drejtave të njeriut apo një senator demokrat –por vetë Khalid Sheikh Mohammed, organizatori i sulmeve terroriste të 11 Shtatorit.
Ai u torturua gjithashtu nga CIA, duke përfshirë edhe duke u mbytur me ujë – dmth “ waterbording”. Duke u mbytur dhe duke u mbytur në mënyrë të përsëritur duke derdhur ujë mbi një pëlhurë në gojë dhe hundë derisa ai ishte afër mbytjes – 183 herë gjatë 15 seancave ndërsa ishte në paraburgim në SHBA. Aktualisht ai është arrestuar në burgun amerikan në Gjirin e Guantanamos, Kubë – dhe se ai duket se ka diçka për të thënë për Gina Haspelin. Duket se ai Jihadin e tij po e vazhdon nga burgu kundër sistemit gjyqësor amerikan.

Masat ndaj terrorizmit dhe rreziku i anti -muslimanizmit

Nga ana tjetër, nuk duhet bere asnjë gabim në lidhje me atë se terrorizmi radikal islamik është një kërcënim transcendental ndaj vlerave, lirisë dhe mënyrës sonë të jetës së Amerikës. Është absolutisht qesharake të mendohet se nxitja e një ndasie mes myslimanëve dhe jo-muslimanëve, ose ndalimi i njerëzve nga shtatë vendet që u vunë në shënjestër nga Presidenti Trump do të eliminonte terrorizmin në Amerikë. Që prej 11 Shtatorit, asnjë Amerikë nuk është vrarë nga një sulm terrorist nga të shtatë vendet (Irak, Siri, Iran, Sudan, Libi, Somali dhe Jemen) të veçuar në urdhrin ekzekutiv të Presidentit Trump.

Kohët e fundit, pjesa më e madhe e terroristëve që kanë vrarë amerikanë dhe qindra qytetarë në të gjithë botën, janë te rritur në vendet ku kryen aktet. Ashtu si varfëria, terrorizmi brenda vendit është një farë e keqe, shumë e vështirë për t’u çrrënjosur. Kritikët e presidentit Trump thonë se kjo politikë e tij shërben vetëm për të siguruar municione të rekrutimit për armiqtë që Amerika u ka shpallur luftë kundër të gjithë botës muslimane. Vlerësimet janë se vetëm 45,000 muslimanë mbështesin ISIS nga 1.8 miliardë muslimanë që ka në mbarë botën dhe 3 milionë në Shtetet e Bashkuara. Presidenti Trump duhet të dërgojë mesazhin tek myslimanët anembanë botës që ne e pranojmë se ISIS është një grup i vogël fanatikësh dhe nuk përfaqëson pikëpamjen mbizotëruese të shumicës dërrmuese të myslimanëve ndaj Perëndimit. Presidenti Donald Trump e bëri luftën kundër “terrorizmit radikal islamik” dhe kjo është bërë politika e SHBA-së. Duke e venë theksin mbi ideologjinë, kjo është një luftë ndryshe në kundërshtim me dy paraardhësit e tij. Ndërkohë që ish-Presidenti Xhorxh W. Bush dhe se Presidenti Barak Obama e kanë shmangur luftën ndaj terrorit në terma ideologjikë nga frika e tjetërsimit të aleatëve muslimanë, por Trump ka theksuar këtë dimension dhe nevojën për ta kundërshtuar atë ideologjikisht. Ai mbështeti “luftën ideologjike” kundër shtetit islamik dhe u zotua të punojë me NATO-n dhe “miqtë tanë në Lindjen e Mesme” dhe për të gjetur “tokë të përbashkët” madje edhe me Rusinë për të mposhtur ISIS-n, dhe duket se e arriti.

Por sot edhe pse rreziku i Shtetit Islamik është zvogëluar në masë të madhe, megjithatë degët e tij dhe grupet e tjera terroriste vazhdojnë të bëjnë kërdi në të gjithë botën. Lufta kundër terrorit tani renditet si lufta më e gjatë në Amerikë. Megjithatë, gjithnjë e më shumë, lufta kundër terrorizmit nuk zë vend më në titujt kryesorë te medias dhe është zëvendësuar nga politikat e ashpra vendore dhe pikat e nxehta si programi bërthamor i Koresë së Veriut dhe mosmarrëveshjet tregtare me Kinën. Sidoqoftë lufta kundër terrorit vazhdon të mbetet por se fusha e betejës për atë luftë po ndryshon ndjeshëm.

Kalifati Kibernetik i ISIS-t dhe ujqit e vetmuar

“Administrata ime do të ndjekë në mënyrë agresive operacione ushtarake të përbashkëta dhe me koalicionin për të shtypur dhe shkatërruar ISIS-in, me bashkëpunimin ndërkombëtar për të prerë fondet e tyre, për të zgjeruar shkëmbimin e inteligjencës dhe për “cyberwarfare” për të prishur dhe çaktivizuar propagandën dhe rekrutimin e tyre”, tha para inaugurimit Trump..

Sot në Lindjen e Mesme, fushata ushtarake e zhvilluar nga SHBA dhe partnerët e saj të koalicionit gjatë dy viteve të fundit e kane degraduar me sukses “kalifatin” fizik të grupit të Shtetit Islamik në Irak dhe Siri. Por mesazhi dhe apeli ideologjik i grupit vazhdojnë të rezonojnë, nëpërmjet internetit dhe mediave sociale si pjesë e një strategjie të sofistikuar të medias globale. Për më tepër, shteti islamik tani gjithashtu përbën një lloj tjetër kërcënimi, pasi “nxënësit” e prototipit të tij radikal në Siri dhe Irak (janë përhapur ne më shumë se 80 vende të ndryshme)po fillojnë të kthehen në vendet e tyre të origjinës. Ndërkohë, grupe të tjera terroriste kanë lulëzuar në hije, të ndihmuar nga preokupimi kryesor i Amerikës me grupin e Shtetit Islamik. Duke përfituar , si rezultat i operacioneve të koalicionit në Afganistan, al-Kaeda ka përdorur vitet e kaluara mundësinë për të rindërtuar rrjetet e veta dhe për të rimarrë veten si një alternativë më autentike dhe e moderuar lokale ndaj Shtetit Islamik, me rezultate të rëndësishme. Ekspertët tani thonë se rrjeti Bin Laden kontrollon më shumë territore sesa në çdo kohë në historinë e tij dhe e ka pozicionuar veten si një kërcënim afatgjatë për Perëndimin. Talibanët gjithashtu po ringjallen në Afganistan, ku edhe një herë paraqet një sfidë në rritje për qeverinë e dobët qendrore të atij vendi. Dhe në Afrikë, grupet si Boko Haram i Nigerisë dhe Shabaabi i Etiopisë vazhdojnë të kërcënojnë paqen kontinentale, pavarësisht nga përpjekjet më të mira të autoriteteve lokale. Në të vërtetë, vendet në mbarë botën tani po ballafaqohen me një raund të ri kërcënimesh terroriste – të nxitur nga rënia e grupit të Shtetit Islamik, si dhe nga ringjallja e ekstremizmit lokal. Sulmet e kohëve të fundit në vende si Surabaya, Indonezi , ne Francë, në Britani, Kanada, sulmet me makina si ato në Londër apo New York dhe komplote të tilla si përpjekja e dështuar për të shpërthyer një paradë të katërt të korrikut në Cleveland, Ohio, tregojnë faktin se grupi i Shtetit Islamik dhe udhëtarët e tij ideologjik vazhdojnë të ushtrojnë fuqinë për të frymëzuar, mobilizuar dhe kërcënojnë shoqëritë demokratike. Administrata dhe profesionistët e sigurisë në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë e kuptojnë këtë shumë mirë, edhe nëse publiku dhe elitat politike gjithnjë e më shumë nuk e bëjnë këtë. Tani shumica e sulmeve janë nga të ashtuquajturit ujq të vetmuar, që indoktrinimi i tyre është ideologjik neper mediave sociale. Në të vërtetë, Europol, autoriteti i zbatimit të ligjit në Evropë, kohët e fundit e klasifikon kërcënimin e terrorizmit në Evropë si “të lartë”, pavarësisht nga rënia e Shtetit Islamik. Dobësimi i sigurisë ne Evropë rrjedh edhe nga emigrimi i shkallës së lartë nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut që ka ndodhur gjatë gjysmë dekadës së kaluar – emigrim që ekstremistët islamikë janë përpjekur të shfrytëzojnë për të depërtuar në eurozonë. Këtë kërkon të kufizojë politika Trump e emigracionit.

Ndërkohë, thirrja e përhershme e Shtetit Islamik, al-Kaedas dhe e bashkëpunëtorëve te tyre të ndryshëm ka nxitur vende të ndryshme nga Azia Qendrore dhe Afrika e Veriut për të rritur përpjekjet e tyre për të luftuar ideologjikisht ekstremizmin islam.

Strategjia e re Trump-it

Tani presidenti Donald Trump thuhet se po adopton një strategji të re në Siri që do bënte që shohë trupat amerikane të qëndrojnë në Siri pafundësisht. Tani që grupi terrorist ISIS është larguar kryesisht në shkretëtirë, administrata Trump dëshiron të përqendrohet dhe të sigurohet që të gjitha forcat iraniane të largohen nga Siria përpara, tha një përfaqësues i Departamentit të Shtetit të enjten. Xhejms Xhefri, një oficer i shërbimit të jashtëm i pensionuar, i cili ishte përzgjedhur kohët e fundit nga Sekretari i Shtetit Mike Pompeo për të qenë përfaqësuesi i tij për angazhimin e Sirisë, u tha gazetarëve:

“Politika e re nuk është se nuk do te tërhiqemi nga Siria deri në fund të vitit”. Ai shtoi: “Kjo do të thotë që ne nuk jemi me ngut.” Jeffrey tha se është “i bindur” se Trump ka plan të ri, të cilin ai tha se do të përfshijë një “iniciativë të madhe diplomatike” që do ta shpalosë në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.

Ajo që ekspertët e sigurisë dhe qeveria amerikane e di se edhe në dekadën e kaluar Shtetet e Bashkuara arritën fitore të mëdha strategjike kundër rrjetit Bin Laden, bashkëpunëtorëve të tij dhe degëve të tij (si Shteti Islamik). Por megjithatë në Amerikë nuk duhet të lulëzojë një ndjenjë e rremë sigurie nga këto suksese. Nevojitet vigjilencë dhe kërkime të vazhdueshme për ta kuptuar sfidën e vazhdueshme që vjen nga radikalizmi islamik – dhe duhet që politikëbërësit amerikanë të jenë në gjendje të krijojnë politika të përshtatshme për të trajtuar ndryshimet e kërcënimit terrorist, që të mos kemi një tjetër, 11 Shtator.

Filed Under: Politike Tagged With: 11 shtatori, amerika, Presidenti Trump, Rafael Floqi

DEMOKRACIA NUK PRET NE 3 VELLIME U PROMOVUA NE TIRANE

September 11, 2018 by dgreca

41482776_569378273492197_1971573718974988288_n

Nga Lindita Komani/

Demokracia nuk pret. Ky është mesazhi që përshkon publicistikën e Frank Shkrelit, përzgjedhur e përmbledhur në një botim me tre vëllime që mban këtë titull. Dhjetë vjet shkrime mbi problematika shqiptare të ditës, personalitete me rëndësi për botën shqiptare e amerikane, zhvillime në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe efektin e tyre mbi shqiptarët, viktimat e komunizmit dhe kujtesën për ta, për të sjellë një kontribut ndërtues dhe jo shkatërrues ne nje hapësirë të shqetësuar shoqërore-politike si ajo shqiptare. Dhjetë vjet mendim kritik shpalosur në faqet e gazetës Telegraf, botuesi i së cilës Agim Çiraku ishte edhe mundësuesi i këtij botimi libri në kuadër të vitit përkujtimor të Gjergj Kastriot Skënderbeut si dhe i aktivitetit përurues të tij sot më 11 shtator në Tiranë.

Me karrierë të gjatë të ngritur në një mjedis radiofonik si gazetar, redaktor, shef i seksionit shqip, këshilltar i lartë programacioni në Drejtorinë Europiane, zëvendësdrejtor për Bashkimin Sovjetik e drejtor i Drejtorisë Europiane në Zërin e Amerikës, Shkreli në këta dhjetë vitet e fundit ka ndërtuar një profil të spikatur edhe si analist në gazetarinë e shkruar, gjë që u vu në pah nga Besnik Mustafaj në fjalën e tij hapëse si profesionist i fjalës së shkruar. “Gazetaria e ngritur si një kauzë profesionale e thënia e së vërtetës përmes shkrimit”, janë tipar kyç i Shkrelit, i cili është “një gazetar i lirë së brendshmi, gjë e rrallë në kohët e sotshme”, vlerësoi më tej Mustafaj. Për të Shkreli është një pasues dhe pasurues i traditës së nisur si një shkollë nga rilindasit e të ngritur edhe më tej nga vatranët, nga të cilët ka marrë e bërë të vetën sidomos aftësinë për ta parë çështjen shqiptare si një tërësi. Identifikues i problematikave që ka shoqëria shqiptare në Ballkan, tek ai vërehen edhe dy tipare të tjerë të rëndësishëm. Evokimi i historisë kryhet me qëllimin e shquarjes së një trashëgimie të dobishme, të përbashkët e gjithëshqiptare, trashëgimi e cila nuk ka veç vlera muzeale por që është vitale dhe duhet të zhvillohet edhe më tej si e tillë. Pasuria dhe pastërtia e gjuhës është mbresëlënëse, veçanërisht duke pasur parasysh se Shkreli është larguar fare i ri nga mjedisi amtar, trevat shqiptare në Mal të Zi (në kohën e largimit të tij bashkë me familjen – Jugosllavi). Në një kohë kur gazetaria moderne shqiptare vuan nga deformimi i gjuhës së shkruar për arsye ndikimi nga fjalët e huaja dhe nga zhvillimi i saj edhe nëpërmjet ndikimit të mediave sociale, gjuha e Shkrelit është një mësim për gazetarët e rinj. Të gjitha këto e pa hyrë në analizë më të thellë bëjnë që kjo ditë të jetë e shënuar e “të festohet si një rast gëzimi”, mbylli fjalën e tij Mustafaj.

Besimi në Zot, shërbimi për atdheun e të parëve, përpjekja konstante për të mbrojtur demokracinë liberale amerikane dhe përpjekja për të luftuar murtajën komuniste në Shqipëri, janë tiparet kryesore të veprës së Shkrelit, shkruan Sami Repishti me rastin e këtij botimi. “Njerëz si Shkreli na sjellin në mend vargjet e Nolit „Mbahu nëno, mos ki frikë se ke djemtë në Amerikë“”, u shpreh Simon Mirakaj në fjalën e tij. “Demokracia ka nevojë për edukim të vazhdueshëm” dhe shkrimet e Shkrelit shërbejnë plotësisht në këtë drejtim, sidomos në një kohë kur “kompjuterkracia mund të na zëvendësojë demokracinë, me platforma dixhitale ku ne kemi vetëm të drejtë të qajmë hallet tona por nuk marrim pjesë si vendimmarrës”, tha Zamira Çavo në fjalën e saj.

Pavarësisht vështirësive me të cilat ndeshemi sot si shqiptarë, e duke kuptuar që “Pranvera Shqiptare nuk ka çelur ende lulet për të cilat prisnim dikur”, mesazhet e shkrimeve kanë qenë gjithmonë “larg përçarjeve të momentit, në frymën e dialogut, duke ngritur virtytet e kombit shqiptar”, plotësoi vetë Shkreli ndërhyrjet e përshtypjet nga lexuesit e njohësit e punës së tij publicistike. Ndonëse mund të duket ndryshe, “dielli i demokracisë shqiptare nuk e ka humbur rrugën. Ai do ta udhëheqë kombin në rrethana të reja në të cilat kombi do të dalë ngadhënjyes mbi gjithë sfidat”. Duke iu referuar në mbyllje Kadaresë, ai u shpreh se figura ndriçuese si Gjergj Kastriot Skënderbeun dhe Nënë Terezën na udhëheqin e na orientojnë me veprën e shembullin e tyre.

Në këtë frymë optimiste, mund të përpiqemi si lexues të këtij botimi e si ndjekës të shkrimeve të Shkrelit në faqet e gazetës Telegraf, që të kuptojmë apo më mirë përfytyrojmë se sa shumë është zhvilluar Shqipëria që nga viti 1991, kur në vizitën e tij të parë autori u gjend në Tiranë në kuadër të përgatitjeve për rihapjen e ambasadës amerikane e për pritjen e ish-sekretarit të shtetit James Becker. Ishte koha kur për herë të parë ai ka mësuar edhe për jehonën e rëndësinë që ka patur Zëri i Amerikës në formimin e opinionit politik shqiptar drejt rrëzimit të diktaturës komuniste. Me kujtesën se si përjetohej në shtëpinë tonë dëgjimi i Zërit të Amerikës, me zë sa më të ulët e me vesh sa më pranë radios, me kënaqësi më mbetet që si pjesëmarrëse në përurim e hartuese e këtij shkrimi, t’i jap të drejtë z.Shkreli në gjithë sa ai tha. As ai vetë ndoshta nuk e kish menduar, që një ditë do të ndodhej në mes të Tiranës, në përurimin e librit të tij dhe si ish-gazetar në karrierë në Zërin e Amerikës do të intervistohej nga një korrespondent i Zërit të Amerikës në Tiranë.

Përurimi i “Demokracia nuk pret” u përshëndet në hyrje nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Ilir Meta, i cili në fjalën e tij theksoi se demokracia duhet të mbrohet e duhet të fitohet dhe se kjo është koha që të punohet për të rritur identitetin tonë kombëtar. Të pranishëm në këtë aktivitet që u zhvillua në mjediset e Hotel Rogner e që do të mbahet mend gjatë për mesazhet e vlerën që përcolli, ishin edhe shumë personalitete të jetës së vendit, mes tyre ish-presidenti e ish-kryeministri Sali Berisha, politikanë të tjerë nga gjithë spektri politik, diplomatë, përfaqësues të mediave, shkrimtarë e njerëz të kulturës në përgjithësi.

Filed Under: Emigracion Tagged With: "DEMOKRACIA NUK PRET", Frank shkreli, Lindita Komani, promovim

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 1277
  • 1278
  • 1279
  • 1280
  • 1281
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT