Poeti i ëndrrave të thyera
Në 68 vjetorin e lindjes/
Nga Reshat Kripa/
E vranë poetin. Përse e vranë? Mos vallë kishte kryer ndonjë krim? Jo. Ai shkruante vetëm vargje. Shkruante për lirinë, për atdheun, për dashurinë. A mund të vritet poeti pse shkruan vargje? Një gjë e tillë ndodhte në shtetin që pretendonte se luftonte për lumturinë e qytetarëve të vet, në shtetin që thoshte se luftonte për të drejtat e njeriut, në shtetin ku po krijohej “njeriu i ri” i socializmit që do të bëhej varrmihësi i këtij kombi. Megjithatë ata mbijetuan. Mbijetuan me vargjet e tyre. Mbijetuan me idealet e tyre.
Poeti kishte një pasion, një dëshirë të madhe për të shkruar. Donte të shkruante atë që mendonte, atë që ëndërronte. Por fati i tij ishte se jetonte në një epokë të gabuar. Jetonte në atë epokë kur sistemi totalitar mbyste mendimin e lirë që në lindjen e tij. Për t’ia arritur kësaj ai kishte shpikur një formulë po kaq totalitare të letërsisë dhe artit për t’ia kundërvënë mendimit të lirë, formulën e të ashtuquajturit “realizëm socialist”, një formulë absurde që ndrydhi talentet e mëdha dhe u hapi rrugën veprave standarde pa asnjë vlerë.Në atë epokë makabre, në morinë e madhe të atyre që talentin e vunë në shërbim të diktaturës, kishte edhe të tjerë që, megjithë masat shtrënguese, gjenin mënyrën për t’u shprehur. Talentet e mëdha i rezistuan çuditërisht shtrëngimeve absurde në format nga më të ndryshmet. Ata më stoikët pranuan më mirë plumbat në gjokset e tyre se sa përdhunimin e lirisë. Ata nuk bënë kurrë art të imponuar, duke marrë mbi vete edhe pasojat. Arti i tyre kishte brenda vetes të koncentruar një kod të brendshëm të demokracisë, lirisë dhe bukurisë njerëzore. Brenda këtyre veprave, nëpërmjet alegorizimeve apo formave të tjera artistike indirekte, jepeshin mesazhe të qarta të domosdoshmërisë së mendimit të lirë.
Dora e poetit i hidhte këto në letër. Autori i lexonte dhe i rilexonte me vete, pa guxuar t’ia tregonte njeriu. Në to shkruhej për dhimbjen, për mallin, për shpresën, për gjithçka. Në këto shkrime sundonte besimi për të ardhmen edhe atëherë kur shumëkush e kishte humbur atë. Në pjesën më të madhe këto shkrime mbetën të panjohura për adhuruesit e letërsisë së vërtetë. Ato u shndërruan në “Kangë të pakëndueme”, me të cilat kënaqej vetëm autori i tyre dhe që prisnin një ditë “Me shpërthy dhe me u këndu pa frikë e pa zori”.
I tillë ishte edhe poeti ynë Vilson Blloshmi që më 18 mars kishte 68 vjetorin e lindjes. Por jetën e tij ia prenë në mes monstrat e kuqe. Ra një ditë korriku të vitit 1977 rrëzë një përroi në Librazhd. Ishte vetëm 29 vjeç. Ra së bashku me kushëririn e tij, Genc Lekën, edhe ai poet, në moshën 36 vjeçare.Më duket sikur ende dëgjoj hapin e rëndë të gardianit që kontrollon qelitë dhe më shfaqen mijra të burgosur politikë që i kanë provuar mbi shpinat e tyre tmerret e atyre qelive. Vështroj dhe para syve më dalin dy vizione: djajtë dhe engjëjt, vampirët dhe preja, xhelatët dhe viktimat dhe bëj karahasimin. Nga njëra anë terri, ndërsa nga tjetra drita. Nga njëra anë ferri, ndërsa nga tjetra parajsa.
Lexoj një poezi të Vilsonit:
Nëse nuk munda brengës t’i bëj ballë,
Zjarr përsëri unë kam në shpirt të djegur:
Nëse m’i vdekur jam se çdo i gjallë,
Mirë pra, m’i gjallë jam se çdo i vdekur.
Kështu ranë dy poetët tanë, “Nderi i Kombit” dhe “ Qytetar Nderi” të rrethit të Librazhdit. Ranë për të mos u harruar kurrë, për t’u lartësuar si një memorial madhështor në piedestalin e martirëve të këtij kombi dhe u përjetësuan me memorialin e ngritur në qendër të qytetit, nën kujdesin e ish-Ministrit të Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, zotit Bujar Leskaj, më 30 qershor 2006.
Por, a vriten poetët? Çuditërisht, vargjet e zjarrta të këtyre poetëve, u kallnin datën monstrave që drejtonin shtetin shqiptar. Për këtë ata përdorën dy manekinë servilë dhe hipokritë që, ndonse ishin mbushur me tituj dhe dekorata, nuk kishin ndërgjegje që mund t’i vriste më vonë. Ja se si shkruante njeri prej tyre në akt-ekspertizën e tij:
Këto si dhe vjersha të ndryshme, fragmente të shkëputur nga libra të ndryshëm, flasin qartë për një tendencë nihiliste, pesimiste, flasin për mërzitjen, për vdekjen. Mohojnë jetën, kuptimin e punës së dobishme.
Ndërsa i dyti vazhdonte:
Vjersha ka frymë pesimiste, nihiliste, mohon gjithçka që lidhet me aktivitetin e njerëzve. Simbolika e bën atë një alegori me një përmbajtje reaksionare.
“Ekspertë” të tillë vazhdojnë të lartësohen, madje edhe nderohen, siç duket, për meritë të kësaj ekspertize. Kjo është Shqipëria e sotme ku në të njëjtin stan bashkëjetojnë ujqërit me dhëntë. A është e mundur? Ky nuk është rasti i vetëm. Vini veshin qeverisë, kuvendit dhe drejtësisë. A nuk e shihni se në të gjitha shkallët e tyre janë ende ish- hetuesat, ish-operativët e sigurimit, ish gjykatësit, ish- bashkëpunëtorët e sigurimit që drejtojnë organet e larta të qeverisë, komisionet e kuvendit,të gjitha shkallët e gjykatave e të tjera. A thua se u shua Shqipëria për kuadro të reja? Të gjitha forcat politike çirren dhe këlthasin se janë për zëvendësimin e “xhaketave të vjetra” me të rinj. Kanë kaluar 25 vjet nga përbysja e sistemit totalitar. Kanë mbaruar shkollat e larta dhe kanë mbrojtur masterin me rezultate të shkëlqyera, madje nje pjesë e mirë e tyre , në shkollat më presticioze të botës së lirë. Mos vallë nuk janë të aftë këta për të drejtuar shtetin shqiptar por vazhdojnë ende hienat e vjetra që mbajnë në ndërgjegjen e tyre me qindra të vrarë, të burgosur apo të internuar nëpër kampet e përqëndrimit komunist? Është miratuar Ligji i Dekriminalizimit dhe po bëhet gati për miratim Ligji mbi Reformën në Drejtësi dhe ai mbi Byronë e Hetimit. Përse në to nuk parashikohet flakja përjashta e hienave të së kaluarës të përmendur më lartë? A nuk janë edhe ata të kriminalizuar? Këto pyetje duan përgjigje.
Në këtë përvjetor të poetit Vilson Blloshmi më dalin para syve vargjet e pavdekshme të poetit të madh rus Lermontov, kushtuar vrasjes së poetit tjetër të madh, Aleksandër Pushkin:
U vra poeti! – rob i nderit –
Ndër shpifje e thashetheme u shtri,
Me etje hakmarrjeje prej vrerit,
U mposht krenar me plumb në gji.
Në shpirt poetit s’iu durua,
Dhunimin e turpshëm kur e pa,
Përkundër fyerjes u çua,
I vetëm si më parë…dhe ra!
Pse është kaq e vështirë për të qenë të sigurt nga terrorizmi
Nga Rafael Floqi/ Michigan/
Sulmet e së martës në mëngjes në një aeroport dhe një stacion metroje në Bruksel kanë qenë shumë të mundshme, dhe në të njëjtën kohë pothuajse të pamundshme që të ndalen. Ky paradoks është ajo që e bën këtë valë të terrorizmi më të rrezikshmen në histori, dhe të ndryshme edhe nga ato të ditëve të Al Kaedës.
Arrestimi të premten e javën së kaluar të terroristit të dyshuar për atentatet në Paris, Salah Abdeslam tregoi se kurrë nuk do të ketë fund lufta. Në të vërtetë, kjo ndoshta mund të jetë fillimi i një vale të re sulmesh nga ISIS.
Këto lidhje morën goditje javën e kaluar, kur autoritetet belge më në fund kapën terroristin e dyshuar Salah Abdeslam në Bruksel, në lagjen me shumicë myslimane, Molenbëk. Abdeslam, 26 vjeç, ishte i vetmi terrorist i mbijetuar, që mori pjesë në sulmet e nëntorit në Paris, ku vdiqën 130 njerëz. Abdeslam është shtetas francez, me origjinë marokene, por ka lindur në Bruksel dhe ka jetuar në Molenbëk së bashku me familjen e tij dhe të vëllanë 31-vjeçar, Brahim, i cili hodhi veten në erë në sulmet e Parisit.
Me që Abdeslam u kap i gjallë, autoritetet evropiane kishin shumë gjasa të ishin në gjendje ta bënin atë të flasë dhe ndoshta të zbulonin detaje në lidhje me rrjetin që e kishte ndihmuar atë në Paris në sulmet e vitit e kaluar dhe atë që e mbajti atë fshehur një muaj më pas. Edhe nëse do të kishte mungesë gatishmërie për të folur nga ana e tij, zyrtarët belgë do të kishin qenë më shumë se të gatshëm, për ta bërë atë, të dukej sikur ishte duke bashkëpunuar.
Dihej prej muajsh se Abdeslami ishte kthyer në Belgjikë menjëherë pas atentateve, por vetëm javët e fundit, autoritetet belge gjetën gjurmët e tij dhe arritën ta kapin së bashku me një bashkëpunëtor. Ndërsa zbulimi i Abdeslamit u cilësua si një sukses, ai u duk se tregoi që numri i personave të përfshirë në sulmet e Parisit mund të ishte më i madh nga sa u mendua në fillim. Kjo bëri që të rriteshin shqetësimet pas indicieve se Abdeslami dhe rrjeti i tij po planifikonin sulme të tjera.
Në të vërtetë, sa më shpejt, që fundjavën e kaluar, zyrtarët belgë të kishin thënë se Abdeslam kishte “bashkëpunuar”, një fjalë që e bënte atë të tingëllonte, se ai po jepte informacione me shumë qejf. Por kjo për personat që ishin në rrjetin e tij, ose ata që e mbështesin ISIS, kishte gjasa të ndiheshin në presion dhe të nisnin sulme, nëse ata do të kishin mundësi. Kjo gjë ishte e kuptueshme dhe për autoritetet belge dhe kjo ndodhi.
Ja pra, pse, shumë veta pyesin tani. Si ka mundësi Brukseli, a nuk e prisnin këtë gjë autoritetet, a nuk ishin ata gati për një tjetër sulm?
Po pritej, po në thelb, asnjë vend nuk është kurrë plotësisht i gatshëm para një sulmi terrorist.
Pas sulmeve në Paris, iu kushtua një vëmendje e madhe problemeve si diskriminimi dhe segregacioni në periferitë e kryeqytetit si dhe radikalizmi në sistemin e burgjeve. Për më tepër, shumë shpejt u bë e qartë se Belgjika mund të përballej me probleme edhe më të mëdha.
Molenbëk, një zonë në veriperëndim të Brukselit, ku banojnë të paktën 100 mijë njerëz, doli në skenë si problematike. “Ka pothuajse gjithmonë lidhje me Molenbëk-un dhe ky është një problem i madh”, tha nëntorin e kaluar kryeministri belg.
Dhe po ashtu vjen lajmi tjetër arrestohet terroristi i tretë i sulmeve në aeroportin e Brukselit. Lajmi bëhet i ditur nga “RTL”, sipas të cilit Najim Laachraoui është arrestuar nga forcat speciale në periferi të Anderlehtit. Laachraoui ishte njeriu më i kërkuar në Europë gjatë 24 orëve të fundit.
I cilësuar nga mediat si “njeriu me xhaketë të bardhë”, pas publikimit të pamjeve të kamerave të sigurisë së aeroportit, Najim Laachraoui rezulton se ka qenë bashkëpunëtor i ngushtë i Salah Abdeslam në sulmet e Parisit, në nëntor 2015. Ai është pikasur dje nga kamerat në aeroportin e Brukselit, së bashku me vëllezërit belgë Ibrahim dhe Khalid El Bakaroui, të cilët tetë ditë më parë ia dolën t’i shpëtonin një operacioni të policisë për kapjen e tyre. Dy këta të fundit hodhën veten në erë pak minuta pas regjistrimit të pamjeve.
Të tre personat e mësipërm u identifikuan mbrëmë gjatë hetimit të policisë, e cila analizoi pamjet e udhëtarëve para shpërthimit. Dy vëllezërit El Bakaroui mbanin në dorën e majtë doreza të zeza, të cilat mbulonin detonatorët e bombave. Bombat e shpërthyera dje ne aeroportin e Brukselit kishin në përbërje gozhdë, me qëllim që të shkaktonin sa më shumë viktima.
Siguria ka tri atribute themelore për çdo shoqëri të hapur demokratike: minimizo rrezikun, maksimizo mbrojtjen dhe ruaj lirinë e lëvizjes.
Zyrtarët belgë minimizuan rrezikun, duke shkëmbyer inteligjencën, duke u infiltruar në grupet terroriste dhe duke u përpjekur t’i shkatërrojnë ato. Ata maksimizuan mbrojtjen duke vendosur më shumë policë dhe zyrtarë kundër terrorizmit, duke menaxhuar kufijtë, dhe duke forcuar objektivat sa më shumë që të ishte e mundur.
Por sfidimi nga terrorizmi është gjithmonë variabli i tretë, i papërcaktueshëm.
Shoqëritë e hapura që mbështeten në lëvizjen e lirë të njerëzve dhe të mallrave, që janë të ndërkallura në tregun global dhe të angazhuara me botën, që nuk mund të bllokojnë çdo vend ku mund të mblidhen njerëz. Si rezultat i kësaj, Perëndimi është vazhdimisht, duke u përpjekur të balancojnë nevojën dhe përpjekjet e luftës në kundër terrorizmit dhe ato të ruajtjes së lirisë të lëvizjes.
Kërcënimi që përfaqësojnë këta luftëtarë dhe të tjerë që simpatizojnë Shtetin Islamik është provuar se është i vështirë të parandalohet nga autoritetet belge. Problemi nuk është vetëm numri i njohur i xhihadistëve potencialë. Belgjika njihet edhe si qendër rajonale e kontrabanduesve të armëve, ndërsa sistemi qeverisës dhe kultura dygjuhëshe mund të jenë një tjetër pengesë për hetuesit.
“Belgjika është një shtet federal dhe kjo është gjithmonë një avantazh për terroristët”, thotë Edwin Bakker, profesor në Qendrën për Terrorizmin dhe Kundërterrorizmin në Universitetin e Leidenit në Holandë. “Nivelet e shumta të qeverisjes vështirësojnë qarkullimin e informacionit mes hetuesve”, thotë ai.
Kjo është e vërtetë edhe për aeroportet, të cilat janë në thelb mjaft poroze, për të pasur në dorë kontrollin e sigurisë. Ato janë vende ku njerëzit mblidhen; ka shumë dyqane dhe restorante ku njerëzit takohen dhe të pushojnë. Pista e nisjes, si ajo në aeroportin Zaventem në Bruksel ka për qëllim t’i lejojë njerëzit të lëvizin shpejt në mënyrë, që pasagjerët të zhvendosen në rrugën e tyre për të fluturuar, për të kontrolluar bagazhet e veta dhe për të kryer kontrollin e sigurisë, duke i lejuar radhën më vonë një grumbull tjetër njerëzish të bëjnë të njëjtën gjë.
Vetëm në Shtetet e Bashkuara, ka rreth 2 milion njerëz që udhëtojnë çdo ditë brenda dhe jashtë aeroporteve. Sistemi ynë i tregtisë dhe i udhëtimit do të bllokohej, në qoftë se në thelb, ne do të vendosnim sigurinë në rrugët kryesore qysh jashtë aeroporteve. E njëjta gjë vlen edhe për sistemet e transitit ndërqytetas. Por, si mund të bëhen më të sigurt me kontrollet e sigurisë së udhëtarëve, kur një udhëtim prej 20-minutash me tren, do të detyrohej do të bëhej në një orë ose më shumë. Publiku, pavarësisht nga kërcënimi i sulmeve, thjesht nuk do të mund ta toleronte këtë.
Deri tani për kundër terrorizmin,fokusi për sigurinë e avionit, nga ajo që ne kemi parë qysh nga 9/11, ishte sigurisht që të siguronte që vetë aeroplan të mos përdorej si një armë shkatërrimi në masë. Por një aeroport nuk e ka të njëjtin luks dhe mundësi, nëse shtetet duan dhe kanë nevojë ta ruajnë përkushtimin e tyre ndaj lëvizjes së lirë. Kjo dhe kjo është dhe arsyeja edhe pse e vetmja mundësi për Brukselin tani është e kundërta: një mbyllje e përgjithshme e aeroportit. Është si një çelës elektrik ndez/shuaj, me vetëm pak kohë në mes.
Realiteti është se ka vetëm shumë objektiva të brishtë në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara, për të garantuar sigurinë e plotë. Kjo është mënyra sesi funksionon sistemi ynë i lirisë. Për fat të keq, ashtu si sulmet e së martës treguan, kjo është edhe arsyeja, pse ne jemi edhe kaq të brishtë para rrezikut.
BRUKSELI I PËRGJAKUR DHE ARDHMËRIA E SIGURISË
NGA Asllan BUSHATI/
Ajo që ndodhi në Bruksel më 22 Mars 2016, përkon me dy ngjarje të cilat janë: festa e pashkëve e vitit 2016, dhe arrestimi para disa ditësh i terroristit më të kërkuar në botë Salah Abdesalam. Ngjarja ishte një makabritet që përloti botën e qytetruar e të civilizuar dhe i detyroi qeveritë e vendeve kryesore perendimore të ngrenë shkallën e sigurisë në nivelin më të lartë të mundëshëm vecanërisht në metropolet e mëdha .
Televizionet e gjithë botës, radiot, portalet ,gazetat dhe mjetet e komunikimit elektronik, përcollën para gjithkujt tëmerret e sulmeve terroriste. Deri në këtë moment raportohet për 37 të vrarë dhe mbi 300 të plagosur,( të dhëna këto jo zyrtare), por që mund të përkeqësohen në orët në vazhdim. Sulmi i sotëm erdhi jo aq pa pritur, duke patur parasyshë goditjet që kishin ndodhur në Londër, Paris, Stamboll, Ankara etj. Këtë vepër (një nga më të shëmtuarat e këtyre dy dekadave të shekullin 21), e mori përsipër ISIS, një monstër shtet, që përpiqet t’i imponohet gjithë botës e vecanërisht botës perendimore dhe ta trasferojë konfliktin nga rajoni Irak- Siri në Europë e më gjërë.
Pyetja shtrohet pse ISIS zgjodhi si objekt sulmi Brukselin? Kjo gjë mendoj se vlen të shikohet nga disa kënde shikimi. Njera nga më kryesoret është ajo se, Brukseli perfaqson Europën. Ai është në një farë mënyre kryeqyteti i kontinentit të vjetër dhe pothuaj tërësisht kristian. Atje janë institucionet kryesore të Bashkimit Europian(BE), aty është NATO-ja dhe aty janë vendim marrësit politico-ekonomik. Pra, pas Mbretërisë Bashkuar(Anglisë) ,Francës dhe Turqisë, të goditura vec e vec më parë, ISIS i tha Europës se po të godas pikërisht atje ku është truri vendim marrës. Kështu vendimi për sulm gjykoj se nuk është marrë nga disa halabakë të lagjes Molenbek të Brukselit, por nga udhëheqësit më të lartë të ISIS-it. Po ceshtja shtrohet : pse para Ditës së Pashkëve? Mendoj se liderët e ISIS thonë me vehte se perendimorëve kristianë s’duhet tua lejojmë ta festojnë me gëzim festën e tyre më të madhe fetare të këtij viti. Pra është edhe pjesë e luftës vjetër fetare ku sipas vizionit të tyre (ISIS) përjashtohet bashkë ekzistenca dhe harmonia ndërfetare botrore. Pra bota duhet të jetë vetëm islame dhe cdo gjë tjetër është e përjashtuar.
Po pse disa ditë pas arrestimit të Salah Abdesalam? Në gjykimin tim, politikbërësit e ISIS-it mendojnë se terroristi Abdesalam mund të qulloset e të flas dhe duke e bërë një gjë të tillë, do të prish shumë punë dhe ndoshta do të shkatërroj gjithë planet goditëse të parashikuara për veprim. Nga ky kënd shikimi, sulmi mbi Bruksel duhet të jetë bërë nga struktura jashtë njohurive të Abdesalamit ose një veprim i tillë eshtë shpejtuar para dekonspirimit planeve nga ana e tij.
Vec sa më lart,Brukseli si qytet ,ka afërsisht 25 përqind musliman. Ata janë emigrant të ardhur para shumë vitesh nga vendet arabe, magrebi, turq, shqiptar etj. Të cilët kanë punuar fort, kanë ushqyer familjet e tyre , kanë lënë gjurmë në ndërtimin e veprave të mëdha në Bruksel , duke bërë kryesisht punë të rënda, por kanë ruajtur zakonet e traditat e tyre dhe në harmoni e respekt fetar për njeri tjetrin. Fëmijët e tyre kanë lindur në Belgjikë, janë shkolluar atje, por shumë prej tyre sot janë të pa punë sepse ata nuk preferojnë të bëjnë punë të rëndomta si prindërit e tyre, dhe ndiehen të deskriminuar duke mos qenë të përfaqësuar në shtresat e larta të shoqërisë belge. Ata ndoshta e quajnë veten pjesë e harruar e kryeqytetit belg dhe kanë prirjen të bashkohen me ekstremistët e origjinës prindërore. Por edhe emigrant e kohëve të fundit nga Siria, Iraku, Libia, Afrika Sahariane etj, duke patur në përbërje të tyre shumë antar të ISIS( thuhet gati 6000),të cilët kanë ndikime të dukëshme negative tek disa të rinj mendje lehtë e të pa formuar. Vecanërisht lagja Molenbek e Brukselit ka qenë prej disa vitëesh (dhe aq më shumë sot) ,si Harlemi i NY shumë viteve më parë, ku thuhej: (Night time police go back- që do të thotë natën policë këthehuni mbrapsh), pra këtu nuk ka vend për ju, se këtë pjesë e drejtojnë bandat që urdhërohen prej nesh.
Një aspect tjetër është ai se, ky grup i Molenbekut organizoi dhe kreu sulmin mbi Francë. Pra dihej grupi, numuri i pjesëmarrësve, emrat, adresat dhe aktiviteti i tyre e megjithatë ai sulmoi dhe Brukselin duke i gjetur të pa përgatitur (ose ndoshta te konsumuara) forcat e sigurisë së këtij vendi. Kjo mefshtësi ose thënë thjeshtë pa aftësi, u duk edhe në kontrollin në hyrje të aeroportit por edhe pasi sulmi ndodhi. Kishte amulli dhe shteti nuk qe në gjendje tu ofronte ndihmen e menjëherëshme viktimave dhe të plagosurve.U harru përvoja se kur ndodh nje sulm terrorist,pritet një tjetër më i fuqishëm sic ndodhi në Metro gati pas një ore. Këtu ndoshta nuk është vendi dhe moment i duhur për të bërë vrejte, por po përpiqem ta shikoj propblemin nga shumë kënde shikimi.
Nga kjo tragjedi e Brukselit, më e rëndësishmja është se mirë se kjo ndodhi ,por c’opsione kemi për të ardhmen në fushë e sigurisë, sepse qëllimi i terrorizmit është të mbjellë terror? Për të patur një përgjigje të menduar për këtë pyetje, kalimthi duhet ti kthehemi përvojës që na jep historia e luftrave dhe ajo e artit ushtarak . Lufta e Dytë Botrore (LDB)përfundoi më 9 maj 1945 me mundjen e nazi-fashizmit. Por një nga veprimtaritë e suksesëshme të saj ka qenë aktiviteti i fortë veprues në prapavijat e kundërshtarit, duke goditur elementët strategjik që e dobsonin ushtarakisht dhe moralisht kundërshtarin. Terrorizmi i sotëm e ka vëvë këtë përvojë të LDB-së në plan të parë dhe po e adapton me sukses në kushtet e sotme. Afërsisht e njejta skemë ka vepruar edhe në kohën e Luftës së Ftohtë(LF), ku agjenturat (sherbimet sekrete), satelitët,mjetet e suverjimit, vepronin në teritoret e kundërshtarit, ku njiheshin me armatimet e reja, sasinë dhe cilësinë e arëve, municioneve, objektet strategjike, përgatitjen e trupave dhe aftësinë drejtuese të shtabeve e deri tek piksimi i strategjistëve (skifterëve) të kundërshtarit. Po kështu po veprojnë edhe planifikuesit e zbatuesit e terrorizmit të sotëm të isis-it.
Një risi në fushën e terrorizmit të sotëm është edhe përgatija e” njeriut bombë”, ku në frymën e fesë dhe në bashkëpunim me kriminelët disa të rinj vetvishen me lëndë plasese duke u bërë armë vrasese për të tjerët. Vetëm në Bruksel ka mbi 300 xhami (3 prej të cilave shqiptare). Atje publikisht predikohet kurani, që s’ka sgjë të përbashkët me terrorizmin, sepse ne themel ai ka paqen e mirësinë. Por prapa xhamive dhe besimtarëve të paformuar, qëndrojnë kriminelët ,të cilët këtë kontigjent e përpunojnë më tej jashtë institucioneve fetare duke e bërë mish për top për interesat e ISIS-it e duke u thënë se ju do të jeni heronjt e islamit dhe do të priteni në botën e përtejme me lule, dekorata dhe si heronj të vërtetë. Prandaj asgjësoni të krishterët dhe të pa fetë, se feja e vetme që duhet të sundojë botën është islami dhe vetëm islami.
Ky kontigjent kriminelësh, vepron me qëllim për të realizuar një përplase kulturash dhe identitetesh, në radhë të parë midis feve islame e krishtere, por edhe midis kulturave perendimore e lindore. Me këtë dhe me veprimet terroriste ne perendim, don të largojë vemendjen nga humjet e rënda të pësuara në fushbetejë dhe përgjegjësia që ka për humbjen e luftës (sepse ka humbur gati gjysmën e teritorit). Megjithatë, këto kriminelë duke përdorur plumba porcelain dhe plastic, duke future gozhdë, bullona,dado, sfera etj me mbështjellje plastike, ka mundur të kalojë shumë post-bloqe e pika kalimi pa u diktuar .Me përdorimin e taktikave dhe të municioneve të mësipërme, ka kryer deri tani 75 aksione terroriste, ka vrarë 1280 njerëz të pafajshëm (përfshi shumë gra e fëmujë) dhe ka plagosur 1770 vetë.
Ky është një realitet me të cilin bota e qytetëruar duhet të balafaqohet. ISIS nuk asgjësohet vetëm me përdorimin e sulmeve nga ajri. Përdorimi trupave toksore, mendoj se është domosdoshmëri. Sa më shumë ti jepet kohë ISIS-it, aq më e kushtueshme do të bëhet fitorja. Bashar El Asadi sygjeroj senuk mund të konsiderohet në asnjë mënyrë aleat në veprimtarinë e ardhëshme. Kur lufta të përfundojë duhet të mendohet krijimi i shtetit të Kurdistanit. Pasi të vendoset rendi e qetësia në tre shtetëshin Irak-Siri-Kurdistan, të mundësohet rikthimi i refugjatëve në vendet e tyre. Pas këthimit të refugjatëve duhet të dalin para gjyqit të gjithë bashkpuntorët e ISIS-it në Europë e më gjërë, sic u be ne mbarim te LDB-se.
Duhet të pranohet hapur dështimi i Europës në politikat e bashkpunimit për ceshtjen e refugjatëve.Dhe para se ajo të ndërmarrë veprime( ndoshta më të gabuarat) për prishjen e marrveshjes së Shengenit për lëvizjen e lirë, të shtërngojë radhët e të futet në luftën frontale kundër ISIS-it dhe së bashku me partnerët ta fitojë atë pa kosto të madhe.
Dhe së fundi, lufta e ardhëshme kundër terrorizmit (ndoshta 10 vjecare), mendoj se nuk do të jetë luftë frontale, por subversive, me përfshirjen e shumë shërbime inteligjente. Raporti i forcave nuk do të jetë si ai klasik, por ballafaqim njerëzish dhe aparaturash inteligjente.Investimi në fushën e sigurisë nuk është i tepërt edhe në se lihet dicka mangut në një sferë thetër të jetës.Kjo do të jetë përgjigja më e mirë për të rënët dhe të dëmtuarit nga terrorizmi në Londer, Paris, Bruksel,Stamboll, Ankara etj.
JU TREGOJ TIM ATË, OFICERIN ME 6 GJUHË TË HUAJA, AUTORIN E FJALORIT ANGLISHT SHQIP
JU TREGOJ TIM ATË, OFICERIN ME 6 GJUHË TË HUAJA, QË U DËNUA NGA MBRETI, NGA FASHIZMI DHE KOMUNIZMI, I PA REHABILITUAR NGA TRANZICIONI DEMOKRATIK?!?
Shkruan: Burbuqe I. Ruka (Mene)-Michigan/
Është i njohur fakti se Kongresi Kombëtar i Lushnjës, e konsolidoi Shtetin Shqiptar dhe se ai përbën momentin e dytë historik, pas 28 Nëntorit të vitit 1912, kur u shpall pavarësia e Shqipërisë. Shteti i pavarur shqiptar u kryesua Ati i Pavarësisë , Ismail Bej Qemali. Ndjehem krenare pse Gjyshi im Qazim Adem Ruka së bashku me çetën e tij që vepronte në Vlorë e rrethina, u fut menjëherë në ushtrinë e Ismail Qemalit, dhe i shërbeu të parës qeveri Kombëtare. Madje për zotësitë dhe meritat e treguara u shpërblye, duke u gradua toger dhe më pas u emrua komisar policie nga ajo qeveri.
Gjate kesaj kohe, Qazim Ruka pati nje veprimtari ushtarake intensive. Ai zbuloi dhe eleminoi disa komplote, që bëheshin kunder Qeverisë së Ismail Qemalit(natyrisht çdo qeveria ka kundërshtarët e komplotistët e vet, të cilët veprojnë në kontekst të kohës dhe rrethanave). Fatkeqsisht Kombi ynë ka pasë plejadën e pashtershme të heronjëve, por nuk kanë munguar dhe ajo e tradhëtarvë.
Në plejadën e shkëlqyer të atdhetarëve bëjnë pjesë edhe gjyshi im Qazim A. Ruka me të birin Idriz Qazim Ruka. Idriz Ruka u fut në provën e zjarrit të luftëtarëve për çlirimin Kombëtar që në moshë fare të re, 15 vjeçar. Ai ka marrë pjesë në betejat kundër armiqëve në vitet : 1908, 1910, 1912, 1914, 1916, 1917, 1918, 1920, 1921, 1922, 1924, 1925, 1927, e në vazhdim deri më 1941,kur dha dorëheqjen si kuestor me gradë kolonel në Elbasan.
Siç del nga ky bilanc kalendarik, Idriz Ruka ka qenë përherë në lëvizje, në ndeshje e luftime, si me pushtusit, ashtu edhe me tradhtarët e vendit. Ai kishte kulturë civile dhe ushtarake, dinte që atëherë shumë gjuhë të huaja dhe gjente kohë për të studiuar në vazhdimësi. Idriz Ruka i kaloi të gjitha provat e vështira të luftës.
NË MBROJTJE TË KONGRESIT TË LUSHNJËS
Në ditët e mbajtjes së Kongresit Kombëtar të Lushnjës, Idrizi u ngarkua të mbronte punimet dhe qetësinë e atij Kongresi historik me forcat që dispononte.Idrizi urdhëroi trupat e tij, që në brinjët e malit Dajtit dhe në kodrat përqark Tiranës të ndizeshin zjarre të shumtë për të krijuar përshtypjen se Tirana ndodhej në rrethimin e forcave Patriotike.
Pas mbarimit me sukses të punimeve të Kongrasit të Lushnjës, Idriz Ruka dhe Ismail Haki Kuçi, u ngarkuan të siguronin hyrjen në Tiranë të Qeverisë së re.
Forcat ushtarake Shqiptare dolën nga Tirana për të pritur Qeverinë e re. Idriz Ruka ish krah më krah me major Ismail Haki Kuçin, kur trupat arritën pranë kazermave të Ali Rizait, u del përpara një autokolonë me ushtarë Italianë. Ndërhyrja e zgjuar e Idriz Rukës, shmangu përplasjen. Ushtria Italiane u kthye prapa për në kazerma.Pasi u siguruam, tregonte Idrizi për paralizimim e plotë të forcave të huaja, Qeveria e re e prirur nga Kryeministri Sulejman Delvina dhe Ministri i Brendshëm Ahmet Zogu, hynë në Tiranë, të përcjellë nga ushtarakët Shqiptare, dhe u vendos afër ish shtëpisë së Servet bej Libohovës.
Si mund t’u mohohen kontributet kombëtare këtyre trimave që nuk kursyen asgjë për t’i shërbyer me besnikëri Kombit?
Idriz Ruka ishte një oficer profesionist, i shkolluar, me kulturë, intelektual i kohës së vet. Gjatë kohës së Mbretërisë ka shërbyer gati në të gjithë territorin e Shqipërisë:
Në Ministrinë e Mbrojtjes,Tiranë
Komandant i Qarkut të Tiranës
Komandant i Qarkut të Shkodrës
Komandant i Qarkut të Korçës
Komandant i Qarkut të Dibrës
Komandant i Qarkut Peshkopi
Komandant i Qarkut Beratit
Komandant i Qarkut të Durrësit, Zv.Prefekt dhe Zv. Drejtor i policisë.
Biografia e tij e plotë gjendet në librin e tij me titull ” Policia Shkencore”.
SHKOLLIMI, KARRIERA- NGA MËSUES NË OFICER
Idriz Ruka mësimet e para i mori në Stamboll, Turqi. Arsimin e mesëm e kreu në shkollën Pedagogjike “Ruzhdie”në Vlorë. Studimet e larta i kreu në Institutin Pedagogjik ” Daryl Mulaimi “në Janinë.Në vitin 1911 – 1918 punoi mësues i gjuhës shqipe, ku pati një karrierë pedagogjike për tu marr shembull.
Në vitin 1918 mbaroi shkollën ushtarake në Tiranë dhe në vitin 1919 filloi karrierën ushtarake, tashmë në ushtri e xhandarmëri, punoi ushtarak gati në të gjithë teritorin e Shqipërisë. Në vitin 1920 ka marrë pjesë në luftën e Vlorës gjatë së cilës ka qenë komandant i batalionit të mitralierëve, duke luftuar vetë në vijën e parë, ku dhe është plagosur. Ka marrë pjesë në luftën kundër Esadistëve.Në vitin 1928 – 1931 mbaroi shkollën e lartë të karabinierisë pranë Akademisë Ushtarake në Firence Itali.Në atë shkollë u paraqitën 1.500 studentë nga e gjithë bota, fituan 750 studentë, këta studentë u futën në finale dhe fituan vetëm 150 prej tyre, ndër ta Idriz Ruka klasifikohet i pari. Mbaroi studimet tre muaj përpara studentëve të tjerë, atëherë Italia i dha në dispozicion një veturë një shofer dhe një oficer, ku e shëtitën në të gjithë Italinë. Pastaj i propozuan të punonte Guvernator në një provincë të Italisë, ku të dëshironte ai vetë. Idrizi me politesë e refuzoi postin e Guvernatorit, duke u thënë se ish shkolluar për t’i shërbyer Vendit të tij. Erdhi të shërbente në Shqipëri, si njohës i gjashtë gjuhëve të huaja: Turqisht, Arabisht, Greqisht, Latinisht, Italisht, Anglisht. Punoi për demokratizimin e jetës së vendit, prandaj u konfrontua edhe me Zogun.Për t’i ardhur në ndihmë organeve të gjyqësorit, të policisë, në vitin 1933 shkroi librin e parë me lëndë shkencore në gjuhën shqipe me titull ” Policia Shkencore”, libër i cili ndodhet në Bibliotekën Kombëtare , shtypur në ” shtypshkronjën”GUTEMBERG”Tiranë, në vitin 1933.”Në kujtim të Babait tim të shtrenjtë, në respekt të vullnetit, sakrificave, punës së pa lodhur dhe këmbënguljes së tij, e kam ribotuar këtë libër pas 78 vjetësh, në vitin 2011 në Tiranë. ”
I AKUZUAR DHE I DËNUAR NGA MBRETI
Në lëvizjen e Fierit,e cila drejtohej kundër Mbretit Zog, duket se Idrizi kishte dijeni. Ai ish aso kohe me detyrë Qark komandant i Durrësit, Zv. Prefekt dhe Zv. Drejtor i policisë.Mbreti Zog urdhëroi arrestimin e tij natën, ku u shoqërua për në Tiranë e prej andej në Fier, i akuzuar nga kolonel Ali Shefqet Shkupi, ish kryetar shtatmadhorie, dhe nga cakranjotët Namik Bektash e Jashar Sulo. Idrizi nuk pranoi akuzat e tyre. Përfundimisht u dënua me vdekje prej gjyqit të posaçëm me dekret mbretnuer Nr. 19 date 22 Shtator 1935, e torturuan në mënyre çnjerzore, duke e pompuar me pompë ajri në anus në përmasa të llahtarëshme,e cila i shkaktoi një hemoragji te rëndë, ku në vend të jashtëqitjes i rridhte gjak. Idrizi mbeti i sëmurë nga zemra, aortik i rëndë për gjithë jetën, i mjekuar nga mjeku i burgut Dr. Lluka Dhimolea.
Nga presioni i opinionit publik vendas dhe ai botëror, Idrizit iu fal jeta me dekret mbretnuer në datën 22 Tetor 1935, kthyer me burgim të përjetshëm.
Nga presioni ndërkombëtar, veçanërisht të qeverisë angleze, Idriz Ruka lirohet nga burgu me rastin e festave të 28 Nëntorit 1935, 23 vjetorit të pavarësisë.
Por dënimi aksesor i humbjes të të drejtave civile mbeti në fuqi, në mënyrë që Idriz Ruka të mos kthehej më në karierën e profesionit tij, ketë dëshironte Zogu, pasi i trembej Idrizit.
Gjatë kësaj kohe Idrizi u mor pak me tregëti e pak me blegtori për të mbijetuar, deri në vitin 1939, kur Shqipëria u pushtua dhe Zogu emigroi.Atëherë u ç’fuqizuan edhe ligjet e tij.
Pas largimit të Zogut në mërgim Idrizi kërkoi një punë civile për të plotësuar kohën e pensionit prej pak muajsh që i kishin mbetur. Por Qeveria nuk ia aprovoi punën civile.
NË POSTIN E KUESTORIT TË ELBASANIT
Në kohën e pushtimit italian, xhandërmëria dhe ushtria shqiptare ishin shkrire me forcat pushtuese, ndërsa policia mbahej formalisht në varësi të Qeverisë Shqiptare, e cila e emroi Idriz Ruken kuestor me gradën kolonel në Elbasan me dekret Nr. 1895 date 13 Maj 1940. Idrizi e pranoi me mëdyshje, ndoshta thjesht për shkak të pensionit.Por në atë kohë detyra e kuestorit ishte fort e ndërlikuar. Kishte nisur rezistenca e armatosur e partizanëve në male dhe e guerriljeve në qytete. Për një kuestor patriot, siç ish Idriz Ruka, rrethanat ishin tejet të vështira. Megjithatë Ai, falë pjekurisë dhe kulturës së tij, dijti të mbajë një qëndrim të ekulibruar, të dobishëm e patriotik.
Janë të dokumentuara ndërhyrjet e kuestor Idriz Ruka për t’i ndihmuar apo shpëtuar nag burgu ielgalët elebasanas.
Por veprimet e tij ranë në sy të pushtusëve. Një ditë e thirrën në zyrën e federalit italian, Enrico Riccotini. Aty ishte edhe prefekti i Elbasanit, Has Topalli. Ata e urdhëruan që të detyronte policinë për të përdorur armët e zjarrit kundër demonstruesve.
Idrizi ua ktheu aty për aty: ” unë nuk e bëj dot këtë punë. Nuk mund të qëlloj kundër popullatës së pa mbrojtur, të pa armatosur, që e bëjnë grevën nga uria dhe skamja, thjesht për bukën e gojës. Këto nuk janë në zakonin dhe karakterin e shqiptarëve zotërinj ! Dhe habitem me juve, zotni Has Topalli , pasi ju këto gjëra i dini mirë. E me që punët kanë arritur deri këtu, këtë detyrë le ta marrë kush të dojë. Unë nuk jam dhe nuk bëhem vegël qorre e të tjerëve.
Idrizi jo vetëm që i refuzoi ato urdhëra, por të nesërmen u fut edhe vetë midis demonstruesve dhe policëve, duke këshilluar secilën palë për urtësi dhe rregull, duke shmangë dhunën e gjakderdhjen.
Të nesërmen eprorët i kërkuan llogari Idrizit përse nuk i kishte arrestuar organizatorët e demonstratës.Ai u mbrojt me zgjuarsi, por veprimet e tij nuk mund të kalonin pa pasoja.
Federali Italian Enrico Riccotini, provokoi nje mbedhje te gjere, me disa nga pergjegjesit e te gjithe sektoreve dhe nga parija e larte te qytetit te Elbasanit. Mbi tryeze Riccotini kishte vene nje revolver dhe nje pale pranga. Idrizi e kapi fluturimthi situaten. Riccotini filloi te rendiste ngjarje, fakte e personazhe, duke e renduar shume poziten e kuestorit. Idrizi duhej te jepte llogari.
Idrizi e ruajti gjakftohtesine dhe, kur mori fjalen, fale oratorise se tij, beri nje mbrojtje bindese dhe i hodhi poshte, me argumentet e veta te gjitha akuzat. Riccotini e mbylli mbledhjen, pa marre ndonje vendim.Te nesermen, qe ne mengjes, e thirri Idrizin prape ne zyre. Pasi Idrizi hyri aty, Federali Italian kyçi deren nga brenda dhe i tha :- ” Bravo! Mbreme ua hodhe atyre miopeve, por mua nuk ma hedh dot!
Une e di qe ti je armik i fashizmit dhe e kam në dore te te jap plumbin, por nuk e bëj këtë. Kam respekt per ata qe dine ç’bejne ne te mire te popullit tyre. Me ke dhene nje mesim te madh, qe s’ma ka dhene as nena….Ti Idriz Ruka me ke hapur syte! Une do kthehem ne vendin tim. Nuk dua me te shtyp popuj te tjere. Me vjen mire, qe Shqiperia ka burra se Ti .
Federali e sinjalizoi se fashizmi kishte vendosë ta eleminonte, prandaj duhej të ikte sa më parë nga Elbasani.
Idrizi me gjithe familjen, nuk humbi me kohe. U vu per udhe drejt Fierit. Pra fashizmi nuk e kish harruar Idriz Ruken, siç pandehte Ai. Ate e kishin denuar me vdekje, por kete here ekzekutimi nuk do të behej publikisht, per te shmangur keshtu reagimin e opinionit. Urdheri i kishte kaluar per ekzekutim kuestures se Beratit. Kuestor ne ate kohe atje ishte Skender Permeti, mik i vjeter i Idrizit. Skenderi e vuri ne dijeni Idrizin per kete urdher. Ekzekutimin e kishte marre persiper qe ta zbatonte Isa Toska, nje bandit e kriminel i pa meshire.
NGA SHQIPËRIA, NË KOSOVË
Me te marre njoftimin, Idrizi u largua nga Shqiperia dhe shkoi ne Kosove. Ishte viti 1941 . Nisja u be me urgjence, pasi dy fshataret nga Zhupani i thane se koha nuk priste. Idrizi iku pa mundur te njoftoje as familjen. Por edhe ne Kosove, Idrizi nuk mund te rrinte pa bere gje. Patrioti mbetet i tille ne çdo cep te botes qe mund te gjendet.
Zoti Bektash Halite ka thene qe atehere:” Shqiperia ka shume oficere, por Idriz Ruka ka vetem nje ”
Idrizi u vu ne kontakt me patriotet Kosovare, duke marre pjese ne veprimtarine e tyre.
Veç te tjerash , Idrizi ishte i pranishem ne nje tubim te madh antifashist ne Peje, ne vitin 1942 . Pas tubimit u zhvillua ceremonia e ngritjes se Flamurit Shqiptar. Bashke me Idrizin ishte edhe Isuf Hasan Fejzullaj me origjine nga Rragezaj i Mitrovices.
Nga Shqipria, kreret e ballit kombetar, i dergonin mesazhe me anen e te cilëve e ftonin Idrizin qe te kthehej e te bashkohej me ta. Idrizi nuk u pergjigj.
NUK MJAFTON VETËM DEKORIMI
Idriz Ruka eshte dekoruar ne vitin 1993 nga Presidenti i Shqiperisë,dr. Sali Berisha. Natyrisht, kjo eshte nje gje shume e mirë, por mendoj se nuk mjafton për një intelektual të përmasave të Idriz Rukës, i cili për t’i shërbyer Kombit të vet, u dënua edhe nga Mbreti,nga fashizmi, edhe nga Komunizmi. Dihet qe komunizmi u mohoi meritat njerzëve te shquar.Ne nje radio portret te vitit 1993 thuhej se Idriz Ruka nga Vlora, ishte nacionalist i shquar, familje e nderuar, ishte një “Yll i Artë i Burgut të Burrelit”, mund të krahasohet me dhjetshen më të mirë të studentëve të Universitetit të Kembrixhit…Yll i Artë…. emer i pa shlyer, emër i nderuar dhe figure e paster e Kombit Shqiptar. ..Emisioni i kushtohej intelektualit nacionalist demokrat Idriz Ruka.
Hapi dosjet, o shtet demokratik i tranzicionit të zgjatur shqiptar! Biografia e Idriz Rukes duhet te jete me siguri nje ndonje arkive sekrete ne Ministrinë e Brendeshme te asaj kohe, ku me siguri jane shume e shume sakrifica e pune vetmohuese e tij, qe une nuk i di , pasi babai e kish zakon te mos mburrej , ndersa arsyeja tjeter eshte se mua me la te mitur 10 vjeçe, kur e burgosen dhe me gjeti 28 vjeçe, nene me kater femije, dhe jetoja larg tij.
QEVERIA KOMUNISTE IA VRAU SHPRESËN
Me çlirimin e Shqiperisë Idriz Ruka shpresonte se do punonte për nje Shqiperi demokratike. Por, per çudi, perseri e pret burgu. Duket se Qeveria e atehershme me ate Jugosllave, ne planet e tyre e kishin nje shënjestër edhe kete intelektual te shquar.
Qeveria komuniste shqiptare i mohoi Idriz Rukes te drejten e pensionit prej 309 franga ari ne muaj!
Ne vitin 1946 qeveria komuniste e burgosi, por nuk e dënoi,veçse pas një viti e denojne me 5 vjet burgim, me akuze ” se e dime ne pse ” kjo akuze u pasuar me sekuestrimin e pasurise se tundeshme e te pa tundeshme, dhe me humbjen e te drejtave civile, duke sekuestruar gjithçka qe gjendej ne shtepi.
Gjate kesaj kohe familja e Idrizit veçanerisht e shoqja Afizeja ( Afo Ruka ) kane provuar vuajtje dhe privacione nga me te pakrahasueshme ( edhe pse Afua vete I kish sherbyer te parit shtet Shqiptar qysh ne moshen 13 vjeçare, qe u martua me te shoqin Idrizin duke u sherbyer ne prapavije luftetareve te lirise, duke u mjekuar plaget, e duke u lare teshat e duke gatuar per ta).
Ne vuajtjet e tmerrshme te saj mjafton te permendim se 3 femijet e vegjel i vdiqen nga mungesa elementare ushqimesh dhe ndihme mjeksore. Kur vdiq njeri nga femijet, hoxha e mori ne dore te voglin per ta percjelle ne vorreza, ndërkohë nëpunësit e shtetit komunist nxirrnin plaçkat dhe mobiljet nga shtepia, pa respektuar kufomën e fëmijës së vdekur apo dhimbjen e një nëne. Ata nuk denjuan te prisnin pak sa te kalonte i vdekuri. Mendoni gjendjen shpirtërore të nënës time të gjorë në atë skenë absurdi…Fëmija i vdekur, burri në burg, dhe nënpunësit që rrëmbenin mallin e ç’të gjenin duke mos lënë as ushqim për gojët e uritura…Me se do të ushqeheshin fëmijët, nëna vetë apo gjyshja plakë? Nuk majftonte vetëm kjo tablo llahtarie, por edhe pleuriti i nënë Afizes. As essesët nuk ishin sjellë kështu me familjet shqiptare. Përse silleshin kështu me familjen e Idriz Rukës, kur ky vetë si ushtarak vetëm kishte shpëtuar jetë?
Shkak për dënimin e vitit 1947 u bë dërgimi i dy fëmijëve, Aleksandrit dhe Vitoria-s për studime ne universitetin e Napolit, qysh ne vitin 1940. Babai paguante shpenzimet e universiteteve rregullisht deri në vitin 1944, në këtë vit qeveria shqiptare i mbylli rrugët me jashtë , kështu pagesat nuk mund të bëheshin më. Në vitin 1947 universiteti i Napolit i dërgon babait një shkresë ku i kërkon pagesat për tre vite radhazi, në të kundërt do ta padisnin në gjyqin ndërkombëtar dhe të dy fëmijet do ti mbanin peng. Babai u alarmua nga lajmi, dhe iu drejtua Ministrisë së Jashtme se ç’rrugë duhej të ndiqte për të bërë pagesat. Ministria e mashtroi, duke e garantuar se sapo ai të dorëzonte paratë të kthyera në florinj pranë asaj ministrije, fëmijët do të riatdhesoheshin. Babai mori borxh përdori edhe kursimet e tij dhe i ktheu paratë shqiptare në flori. Për të kryer këtë punë ministria caktoi punonjësin e saj Perlat Hasani. Ai mori në dorëzim nga babai floririn dhe dy valixhe me nga dy palë kostume për secilin nga fëmijët, edhe veshje. Idrizi priste me pa durim kthimin e fëmijëve në shtëpi, por gjithçka rezultoi farsë.
Ministria përvëtesoi floririn dhe dy valixhet me veshje duke lënë të dy fëmijët e Idrizit peng në Itali. Pas pak ditësh e arrestojnë babanë duke i kërkuar flori të tjerë. Po ku ti gjente i gjori baba?! Nisi kështu kalvari i burgjeve për Idriz Rukën që më 1947.
Më 1950, Idriz Ruka dënohet përsëri me 20 vjet burg, këtë herë akuza ish paramendim, tentim arratisje, e përsëri me sekuestrimin e pasurisë , por këtë herë në shtëpinë tonë nuk kish mbetur gjë “përveç shtresat e mbulesat, që mamaja priste e përcillte partizanët, ato ishin të ç’ngjyrosura nga larjet e zierjet me finjë prej parazitëve, familja u internua, duke humbë të drejtat civile.
KUJTIME BURGU…
Sjell ndër mend disa kujtime rreth burgosjes më 1950 dhe mbajtjes në qeli për një vit në burgun e vjetër të Tiranës, ku më 1951 e nxorrën në gjyq. Idrizi i hodhi poshtë akuzat në mënyrë kategorike, e me dinjitet duke i kërkuar trupit gjykues, se përse po e dënonin? Trupi gjykues I thotë, ” Idriz Ruka, po të dënon populli ” Idrizi u-a kthen : Jo, jo, jo Populli ! Po më dënoni Juve , ju komunistët! Meqenë se më përmendët Popullin, hapni dyert të hyjë Populli, dhe jam gati të nxjerr një sy e ta vë mbi tavolinë, e Ju do shihni, se, Populli do më ngrejë në krah. Atëherë trupi gjykues i thotë : ” Ti Idriz Ruka kërkon pushtetin tënd ” Idrizi ua kthen : Pushteti im ka qenë dhe mbetet vetëm Zoti dhe Populli. Nuk jam as ballist as komunist… Kam lindur vullnetar nga barku i nënës, pa grada e pa ofiqe, dhe i tillë dua të vdes, vetëm duke qenë i vlefshëm për Kombin tim…Unë u kam dashur u kam shpëtuar jetët sikur ju të ishit fëmijët e mij, ju kam ndihmuar kur ishit në mal, me drithë e veshmbathje, me napa me djathë, me fasho për të mjekuar plagët, u kam strehuar e mbrojtur në shtëpi bashkë me fëmijët e mij, gruaja u ka pritur e përcjellë, ju ka ushqyer me duart e saj nga 20-30 partizanë në natë, e u ka larë morrat, bashkë me të amën e saj. Unë mendova se si në çdo revolucion e tranzicion bëhen gabime, dhe rastin tim kështu e konsiderova. Por po shoh se ju nuk më doni, tani as unë nuk ju dua… hapmëni rrugën të shkoj!….
Trupi gjykues i konsideroi argumentet e Idrizit si fyerje për drejtësinë ” Popullore “, duke i dhënë 20 vjet burg.
I shkreti baba…Ai pat menduar se kur partia të zbriste nga malet, do ti ngrinte një lapidar, për luftën, punën, ndihmat, dhe sakrificat që Idrizi bëri për të mbrojtur popullin, ndërsa komunistët e dënuan, e sekuestruan e po i vdisnin fëmijët një e nga një nga mjerimi e uria për bukë.
Duke mbetur në mjerim të plotë për vite me radhë i vdiqën edhe tre fëmijë të tjerë. Nga të gjithë këta fëmijë mbetën gjallë vetëm dy.
Jeta e tij ishte një kalvar i përgjakur. Dënimin e kreu në burgun famkeq të Burrelit, por nuk u dorëzua.
Për 12 vjet rrjesht punoi intensivisht për hartimin e fjalorit Anglisht-Shqip prej 55.000 fjalë dhe 2.000 fraza nga më të përdorshmet. Po ashtu përgatiti dhe një metodë të thjeshtësuar Anglisht – Shqip,për të mësuar rinia shqiptare gjuhën Angleze në mënyrë autodidakte.
Ndjenja e epërsisë kulturore, ishte një tipar origjinal në figurën e Idriz Rukës, prandaj ai nuk u mposht, por e vazhdoj punën e tij shkencore edhe në atë jetë ferri të burgut të Burrelit, ku e kishin plasur armiqtë e tij ç’mirëzinj, armiqtë e Shqipërisë.
Idriz Ruka I ka dhuruar Universitetit Shtetëror të Tiranës 2.500 fjalë për realizimin e fjalorit të parë të madh Anglisht – Shqip, fjalë që nuk ndodheshin në fjalor. Dorëshkrimet e tij dhe korespondencën me Universitetin i kam të ruajtura në shtëpi. Korrespondencën me UT e pati prej vitit 1961 – 1964 ( 15 Dhjetor 1964, kur liru nga burgu ). Më pas u mor vesh se autori i fjalorit Anglisht – Shqip prej më tepër se 55.000 fjalë e dymijë fraza, si edhe i metodës Anglisht – Shqip të thjeshtuar, nuk ish një ushtarak siç e kishin pandehur ata, por një i dënuar politik. Atëherë iu ndërpre korespondenca. I. Ruka e paraqiti fjalorin dhe metodën për botim në shtëpinë botuese ” Naim Frashëri ” në vitin 1967. Shtëpia botuese Naim Frashëri iu përgjigj: Ky fjalor është i përmasave të mëdha dhe tepër teknik, neve nuk kemi fonde. Ky fjalor i takon një të ardhmeje të shoqërisë sonë. Babai e kuptoi arsyen- Fjalori dhe metoda ishin vepra të një të deklasuari ! Prandaj nuk mund të botoheshin. ” Fjalori dhe metoda morën 12 vjet punë intensive dhe 3 vjet rishqyrtim e sistemim, plot. 15 vjet punë të palodhur ”
Më shumë se gjysëm shekulli më parë vizioni i Idriz Rukës ishte krejtësisht i qartë, “shqiptarët duhet të kishin mundësi të mësonin gjuhën angleze , e cila është sot gjuha që mundëson komunikimin mes të gjithë kombeve”
Studiuesi i gjuhës angleze, ish editor i Diellit dhe kryetar i Vatrës, Z. Akile Tase, bashkëvuajtes në burgun e Burrelit , ka thënë për fjalorin: ” Fjalori që na jep sot z. Idriz Ruka është vepër monumentale që do ta kenë zili edhe vetë kombet e mëdha. Vetëm durimi i një stoiku mund të bëjë në këto kushte një vepër të tillë “.
EDHE KRISHTI KA VUAJTUR
Idrizi ish një njeri hyjnor, ishte si një shënjtor, ndofta prandaj edhe vuajti aq shumë. Mendoj se me këto 3 vepra shkencore atij i takon me meritë titulli “Akademik “, nuk e di pse nuk i është dhënë akoma.
Ende më vjen në kujtesë amaneti i prindërve, para se të ndërronin jetë: ” dëgjoni fëmijë , ne si prindër kemi qenë simbol të Kombit, simbol nderi dhe besnikërie. Ne vuajtëm padrejtsisht, por edhe Krishti ka vuajtur. Prandaj në kërkojmë nga ju që të punoni e të luftoni për demokratizimin e jetës së vendit. Mos kërkoni asnjëherë hakmarrje dhe mos lejoni asnjë njeri në Shqipëri të bëjë hakmarrje, se boll, u vra e u përça populli dhe kombi ynë. Duhet të bëni pajtim e vllazërim kombëtar. Këtë amanet po ua lëmë në çastin që ne nuk do të jetojmë më “. Mamaja ime ishte shembull i përsosur i zgjuarësisë, ndershmërisë, fisnike e me zemër të dhimsur, bujare,me shumë vyrtyte. Afo Ruka ishte njësoj si i shoqi. Por jeta u tregua e pamëshirëshme, pasi njerëzit e liq me marifetet e tyre të zeza e vetëm për cmirë ua nxinë jetën, u treguan mos mirënjohës, ndaj gjithë atyre mirësive e dorëdhënësive, që prindët e mi u kishin afruar, kujtdo që ndihej në nevojë.
Mamaja e ruante personalitetin e saj shumë lartë, pasi ajo çdo gjë në jetë e konsideronte nder dhe se nderi për Atë , në kompleks ishte më I shtrenjtë se vetë jeta e saj. Babai i tha kur erdhi nga burgu: jam krenar për ty grua që ke qëndruar me kokën lartë, se po të ish ndryshe I tha , unë do ti kisha bërë një gjë vetes, se nuk mund të rroja i gjallë e pa nder.
Komshijtë, Anife e xhemal Lloshi më thanë : dëgjo Burbuqe, duhet të jesh krenare se babai juaj është një burrë Shteti , dhe nëna juaj,një model i grave Shqiptare.
Shkoja dhe i ndihmoja prindërit, derisa i mora në shtëpinë time. Por babai u sëmur me cerozë, ndërsa mamaja vdiq nga zemra, shkoi 6 vjet pas babait.
***
Idriz Ruka nuk ishte njeri politik, por Kombëtar. 65 vjet publike, nuk ishte anëtar i asnjë partie politike.Nuk ngriti dorë asnjëherë kundër popullit të vet, edhe atëhere kur e urdhëronin. Nuk i ka zbatuar urdhërat e okupatorit, edhe kur ka pasë kokën në rrezik. Ka lufuar për të mirën e popullit të vet. Ai tha edhe para trupit gjykues: Të dalë dikush që i kam bërë keq gjat shërbimit tim!Ai ishte kundër hakmarrjes.
Duke pasë parasysh kontributin e Idriz Rukës, pyes: a nuk do ishte e e drejtë, që Akademia e Rendit të mbante emrin e Idriz Rukës, e ushtarakut që studioi në perëndim dhe shkroi librin e parë shkencor për policinë e shtetit ? E ushtarakut që u dënua pse studioi në perëndim dhe pse punoi në polici, edhe pse Ai punoi me vetmohim e me ndërgjegje të lartë për Shqiptarët dhe Shqipërinë ?
Pyes sërish: Po a nuk duhet ti jepet edhe titulli Akademik , meqenë se Idriz Ruka ka hartuar 3 vepra shkencore?! Nuk i kërkoj për hatër këto ndere, por jam e bindur se ai i meriton. Qysh prej vitit 2007 e deri 2012, u kam shkruar presidentëve e Kryeministrave, madje dhe kryebashkiakut të Tiranës, por asnjë përgjigje. Unë pres ende që e drejta të vihet në vend edhe pse Shqipëria ime ka plot halle të tjera.