Arta Kallaba , Portreti i një regjisoreje
– Të mos kënaqurit me veten është themeli i çdo talenti të vërtetë/
Nga Violeta Mirakaj-New York/
Njohja me Arta Kallaba ndodhi rastësisht këtu në New York.U takuam në festivalin e kineastëve të rinj, – “Albanian Young Filmmakers Festival”,organizuar në fund të muajit nëntor të 2013 nga regjisori i mirënjohur BujarAlimani. Isha caktuar si anëtare jurie së bashku me Ermira Babamustën , dhe regjisoren kosovare, Arta Kallaba, e cila ishte kryetare e jurisë. Bashkëpunimi ishte reciprok, midis nesh pati një mirëkuptim; për tri netë me rradhë u realizua përzgjedhja dhe dhënia e çmimeve përkatëse. Pra ishte një eksperiencë shumë e mirë, edhe se ishte jo vetëm një përgjegjësi e madhe estetike , artstike por dhe profesionale bëri që misioni i cili na ishte besuar të realizohej me sukses. Kjo njohje u thellua dhe më tepër duke e djekur veprimtarinë e Artës nga afër, veprimtarinë artistike regjisoriale këtu në New York si dhe në vazhdimësinë e saj…Njerëzit e mirë njihen lehtësisht nga përparësitë e shumta të fjalës e të veprimit dhe nga virtytet e tyre.
Regjisorja Arta Kallaba, lindi në Gjilan të Kosovës dhe ashtu si tregon vetë është rritur në një familje dhe mjedis ku tingujt e pianos, violinës, harmonikës dhe klarinetës e kanë shoqëruar në fëmijërinë e saj. ku gjyshi si dhe babai i saj, z.Izet Kallaba ( është marrë dhe merret me muzikë, profesionalisht, është arsimuar në Akademinë e Muzikës, në Sarajevë). Mjedisi familjar e ka frymëzuar dhe edukuar Artën. Muzika i ka dhënë asaj kënaqësi, ëmbëlsi, shpirt, jetë; natyrisht ashtu si dhe gjithë njerëzve .
Në moshën fëminore ajo filloi rrugën e artit me violinën në sup, me të cilën nxorri tingujt e parë të dashurisë për artin deri në pasionin për të kënduar, pra dashuria për këngët , kryesisht të kompozuara nga babai i saj.Ajo dhe kënga e saj eci dhe u rrit në vite me suksese të vargëzuara të prezantuar në shumë festivale të këngëve për fëmijë.
Ja si shprehet ajo në një moment sinqeriteti- “Një fëmijë që rritet në një ambient, ku në vend të zhurmës dhe problemeve dëgjohen tingujt e instrumenteve muzikore, besoj se ai fëmijë sjell pozitivitet për shoqërinë dhe kulturën e një vendi. Mund të quhem me fat nga Zoti që unë u rrita në këtë mënyrë, dhe do dëshiroja që çdo fëmijë i botës, kurrë të mos të dëgjojë zhurmë dhe gjëra të këqija, por të rritet qetë me ëmbëlsi, sepse muzika edhe lulen e rrit më mirë dhe nuk e le të thahet, dhe aq më tepër shpirtin e një fëmije, shpirtin e njeriut. Artisti nuk duhet të kufizohet vetëm me një fushë të artit. Po qe se ke lindur artist, ndjehesh mirë në çdo lloj arti që e bën, po pate talent, kuptohet…. Unë nisa me muzikën përfundova me regjinë.”
Biografia artistike e kësaj vajze të re të talentuar vazhdon rrugëtimin e saj drejt njohjeve të reja për t’i vazhduar studimet e larta në fushën e artit dramatik. Ajo studjon për arte, përkatësisht në regjinë teatrore, ku dhe magjistroi në Regji Teatri. Rrugëtimi deri në përfundimin e studimeve për regji u pasua nga realizimi i një numër të konsiderueshëm të shfaqjeve siç janë: “Antigona”, e Sofokliut, “Lisistrata” e Aristofanit, “Mbreti Lir” dhe “Ëndrra e një nate vere” nga Shekspiri, “Balerina” nga vetë autorja, “Guximi për vrasje” nga Lars Noreu dhe “Heshtje” nga dramaturgu kosovar Rafet Abazi.
Me shfaqjen e “Lisistrata” në Festivalin Skena UP mori çmimin e parë si shfaqja më e mirë e festivalit. Me shfaqjen “Guxim për vrasje” mori katër çmime si shfaqja më e mirë në Festivalin e Teatrove të Kosovës. Tërësia e këtyre veprave të vëna në skenë , të autorëve të njohur dhe aktorëve të përzgjedhur nga vetë ajo, tregon pergjegjëshmërinë e saj, angazhimin dhe aftësitë e saj regjisoriale për të na dhënë një pamje të re në fushën e veprimtarisë artistike, të artit dramatik. Realizimi i karaktereve nxjerr në pah lojën e rrjedhshme të dalë nga analiza strukturore e veprës letrare, studimit psikologjik të personazheve të angazhuara, formës së lojës skenike dhe përmbajtjes thelbësore. Kjo gjë tregon, se kjo regjisore erdhi me një frymë dhe gjuhë të re teatrale, e cila ecën pa pengesa dhe pa kapërxime të menjëhershme. Regjisoria në një intervistë te “Prodhimi ynë – Pasuria jonë” në Kosovë, shprehet, :- “ …në regjinë e pjesës teatrore, unë aplikoj sistemin e Stanislavskit, ku aktori është personazhi , dhe e përjeton ngjarjen ,veprimin dhe emocionin e ngjarjes, ku spektatori e sheh ngjarjen në shfaqje në mënyrë konkrete”.
Në rradhën e veprimtarive teatrore si regjisore merr pjesë në manifestimin tradicional – “Flaka e Janarit 2011” . Ky aktivitet u organizua në qytetin e Gjilanit, në Festivalin e Dramës Kombëtare – “Talia e Flakës”, ku trupa e Teatrit Kombëtar të Kosovës dha shfaqjen “Heshtje” në regji të Arta Kallabës. Në mesin e regjisorëve të tjerë u dallua dhe u vlerësua nga juria për artet skenike me çmimin për “Realitete të Reja Teatrore”. Nëpërmjet lojës së aktorëve të njohur nga publiku kosovar: si E.Petrovi, Ë.Lajçi, I. Qena, B.Muçaj dhe të tjerë pasqyroi dramën e dy familjeve nga të cilat nxjerr në pah subjektin e problemeve shoqërore dhe të individit në shoqërinë e sotme, problemin e drogës, prostitucionit dhe njeriut në kërkim lëmoshe si kategori e veçantë në shoqëri.
Me këto suksese në vitet e para të karierës së saj si regjisore u pasqyrua puna individuale dhe krijuese si artiste në rritje e sipër. Tiparet dalluese në fushën e regjisë teatrore te Arta Kallaba filluan të zhvillohen më tej në baza të një pune studioze, duke kuptuar thelbin e vërtetë të artit skenik dhe duke u nisur nga e përgjithshmja tek e veçanta, për të na dhënë përfundimin logjik të ngjarjeve, realiteteve të reja teatrore dhe shfaqjeve të ndërtuara mbi bazat dhe burimet e pashtershme nëpër shtjellat e jetës, të përditshmërisë dhe të historisë së njerëzimit.
Remzi Limani, ne librin e tij – Ese Kritike- “Individi, arti dhe kultura në funksion të shoqërisë dhe të identitetit kombëtar “, krahas disa emrave të shquar te artit dhe të kulturës shqiptare dhe kosovare, ka shkruar një esse dhe një vlerësim për regjisoren Arta Kallaba. Midis të tjerave ai shprehet- “Arta që në fillim të karrierës së saj u tregua se e posedon guximin e fjalës dhe të shprehjes teatrale.”
Arta me familje jeton në New York, por si është shprehur dhe vetë, teatrin nuk do ta lërë kurrë…. krahas punës në studion e fotografit Fadil Berisha, në Manhattan, ku bën postproduksionin e fotografive të realizuara nga ai, përpiqet të mos shkëputet nga profesioni saj si regjisore.
Në vitin 2014 vuri në skenë shfaqjen e autorit bullgar Hristo Bojqev “Colonel Bird” – (Kolonelin Zog)- në anglisht, me aktorë shqiptarë , nga Amerka. Është shfaqja e parë e realizuar në New York.
Momentalisht, Artat është duke punuar në një skenar filmi të metrazhit të gjatë. Këtë skenar ka filluar vite më parë, dhe e ka në vazhdim me mendimin që brenda këtij viti ta përfundoj. Ajo thotë : “Ideja ime është që regjinë e këtij skenari ta bëje vetë, ndoshta edhe me një regjisor tjetër, në se kam fat të pëlqehet nga ndonjë regjisor i mirë”.
Lidhja me komunitetin, me artistat dhe krijuesit shqiptarë ka bërë që të jetë pjesëmarrëse në aktivitete si dhe të japë vlerësime dhe mbështetje miqve të saj. Ja si komenton për filmin Shok : “Jam shumë e lumtur që miku im i mirë Eshref Durmishi, iniciator, producent dhe aktor, e bëri të gjithë shqiptarinë të ndjehet krenar me këtë film. Edhe pse një film me një tematikë të rëndë, bazuar në një ngjarje të vërtetë, me temë që flet për të zezat që Serbia bëri mbi popullin tonë, ku dhe ne si një popull i urtë dhe modest, kurrë nuk i treguam botës se çka në të vërtetë përjetuam. Nga tolerance e tepruar e kemi sjellë shtetin tonë në këtë gjendje në të cilën tani është, në një mjegull, në një tunel, i cili nuk kishte as një dritë të vogël për shpresë. me këtë film, për mua është sikur do të dalë ajo dritë e shumë pritur në tunelin e errët. Unë jo vetëm që e kam mik të mirë Eshrefin, por ne kemi bashkëpunuar në një shfaqjen time. Ai ka luajtur rolin e një lypësi, rol të cilin arriti ta bëjë për tri ditë prova, gjë e cila flet shumë edhe për talentin e tij. Arritja e filmit “Shok”, i cili futet në mesin e 5 filmave të metrazhit të shkurtër më të mirë në botë, ështe arritje shumë e madhe në kinematografinë tonë shqiptare…”
Gjykimet dhe vlerësimet që bën për miqtë dhe dashamirët e artit, si dhe puna dhe arritjet e saj në vazhdim tregojnë atë se regjisorja Arta Kallaba është një personalitet në rritje në fushën e regjisurës. Duke perifrazuar një shkrimtar të njohur, na pëlqen të themi se te njeriu gjithçka duhet të jetë e bukur, mendja, shpirti, fytyra, veshja dhe tërë pamja e jashtme, fjala, gjesti, sjellja dhe edukata. Të gjitha këto veti janë shfaqje të një personaliteti harmonik, të zhvilluar bukur në mënyrë të gjithanshme : fizikisht, mendërisht dhe shpirtërisht….Dhe të gjitha këto i shikojmë tek regjisorja kosovare Arta Kallaba, e cila e nisi rrugen e saj të artit me muzikën dhe po e vazhdon me regjinë.
N.Y 11 Mars 2016
Sofra e Diellit- IKE POET ?
Ndoc Gjetjas/Në pamundësi për ta uruar të lindurin më 9 mars 1944, NDOC GJETJA, e kujtojmë sot me poezine time!/
GJETJA/
Ike, poet?/
Pasi pive hidhërimin në kupë,/
E zbraze dollinë me fund,/
Etjen e madhe e shove,/
Gati dhe gotën ta kafshoje./
Pastaj e lëshoje me neveri,/
Dhimbjen mbylle në shpirt!/
Ike, poet.
Balta e Berdicës t’u bë shtrojë,
Të rrethuan me dërrasa mburojë,
Mos!
Krim për një poet!
Bëhet i rrëndë druri,
Kush do ta ngrejë!
Nga ç’lëndë u ndërtua?
Mos nga mollë, a mos nga ftua?
A mos kërkove, poet,
Një arkë qelqi për t’u mbështetë,
Të shiheshe ndonjëherë me të gjallët,
Për t’u nisur mesazhe me valë?
Jo!
I the të gjitha brengat më parë,
Siç janë thënë në Dhiatë,
Ike i lehtësuar, hyre në baltë,
Shkove atje ku gjen vetëm Paqe!
Clodhu, më në fund, poet
Shpëtove nga kjo e reme jetë,
Ku njerën faqe ta lëmojnë,
Në tjetrën me shuplakë të qëllojnë!
Ike, poet?
Qoftë e lehtë ajo baltë!
Pasi pive kupën e hidhur krejt,
Duar lidhur u nise për larg.
E mbyllën poetin në arkë,
Lisi, dëllinje, ahu, pishe?
S’ka rëndësi se çfarë ishte,
Ishte dru nga ato pyje,
Ku poeti merrte frymëzimet,
Sapo niste kënga e kanarinave,
Në Tokën ku u shuan shumë yje…
©Elko/Eleonora N.Qeparoi
Ditëlindje për të rritur-Rafael Floqi në Sofrën Poetike të Diellit
Ditëlindje për të rritur/
Poezi nga Rafael Floqi/
Gëzuar e dashur, ditëlindjen gëzuar,/
në një kohë që thonë se ditëlindjet janë për fëmijët/
që fryjnë tullumbacat harrakatë/
me numrat që çuditërisht vetëm rriten,/
çka na bën e dashur/
të mos i duam sado pak ditëlindjet,/
e moshës që fillon me meso-(burrë a grua)/
se na duken se fitojmë më shumë thinja, dhe se
po humbasim sado pak jetë,
nga ajo që do të duam të jemi
sërish e sërish prapë…
Në këtë ditëlindje
e habitshme me katër dhjeta apo dy zeta
dhe një pesë…
Kam harruar si shkruhen numrat tani,
në memorien e dashurisë sime
lenë gjurmë vetëm çastet
dhe ditët që s’dimë t’i numërojmë
të dashurisë që jetojmë për ditë
në gëzime dhe në halle…
Fjalët që i thamë dhe më shumë si thamë,
edhe pse i dimë,
dhe me gjërat e vogla
që ndodhin rrëmujshëm
ashtu si stuhia Oriana katërvjeçare shpërndan në dysheme
rrumpallën e pazllave të çasteve,
që ndjenja jonë i organizon…
dhe rrudhja e fytyrës së Lornës
në një pasqyrë kryeneçe
më druajtjen e një adoleshence që vjen,
me pikëpyetjet e veta…
Më dhemb në shpirt kolla jote në mëngjes,
e dashur,
por këndellem i tëri,
nga përkujdesja jote për fëmijët tanë,
për ditët dhe ditëlindjet e tyre.
E kuptoj e dashur çdo të thotë të jesh nënë
dhe nga harrimi i vetvetes,
ndaj dhe kur të marr në telefon,
nuk është aq shumë se dua të blej, a të them diçka
por thjesht, për të të dëgjuar
dhe për t’ma mbushur ditën…
Nuk e harroj këshillën tënde e dashur
“Mos mendoj kurrë për kohën që ikën
për sa kohë jemi bashkë…”
E ç’rëndësi kanë numrat sot
gëzuar e dashur,
gëzuar.
***
Të humbësh fytyrën
Ndër mallkimet
që shpirti shpesh ofshan
Është ai, kur shiton : “Humbsh fytyrën!”
Nuk di pse fytyra është shfaqja e mbrame e qënies
Apo maska e pamaskueshme e çastit
Ku e vërteta dhe mashtrimi nduken leshrash
E mbetet veç një buzë-nën-për-(qeshje)
Një grimë, një tik i pazakontë
ne mes të zakonshmes,
i shpërthyer nga shpragujt
e së
papërmbajtshmes
që shkrep
e zë vend diku dhe asgjëkund
atëherë kur shpirti
s’rri do pa shfaqur
vetveten.
***
Pesë haiku
Pranverë
Një ketër përtac
Zbret avash nga pisha
Bora shkundet në ajër.
8 Mars
Një vazo në tryezë
Ngjyrat e tulipanëve
Pikturojnë Marsin.
Zhgjandër
S’mund të tradhtoj
As ty as edhe veten
Në këtë zgjim ëndrre.
News
Një gazetë në qese
Ndot borën e pragut,
Titull i zi kronike.
Zgjedhje
Shkurti këtë vit
kishte tridhjetë ditë
Kohë zgjedhjesh.
TE DIELEN, DARKE NE MAESTRO’S PER MBLEDHJE FONDESH PER KATEDRALEN”NENE TEREZA”
KOMUNITET- NEW YORK: MBLEDHJE FONDESH PER KATEDRALEN”NENE TEREZA” NE PRISHTINE/
Komuniteti shqiptar ne SHBA, vecanerisht ai ne New York eshte faktori kryesor per mbledhjen e fondeve per ndertimin e Katedrales “Nene Tereza” ne Prishtine.Serish komuniteti do te tubohet per shtimine fondeve per perfundimin e Katedrales. Tubimi do te organizohet te Dielen me 13 Mars, ora 6. pm ne Restorantin Maestro’s.
Komisioni organizator i ka bere thirrje Komunitetit qe t’i bashkohet ketij tubimi dhe te kontribuoje per perfundimin e Katedrales. Krahas darkes me ushqime e pije, pjesmarresit do te argetohen nga Kengetari i mirenjohur Gezim NIKA dhe kengetare te tjere te komunitetit.
Doni t’i bashkengjiteni tubimit?
Telefononi : Marjan Cubi 914-316-0045; Mark Shkreli 914-917-748-3656; Lek Perlleshi 646-220-1222, Ismer Mjeku 914-309-9430; Leke Gojani 914-772-2649, Zef Balaj 917-337-1753