Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Prof. SAMI REPISHTI, NJRIU QË I SHERBEU TËRË JETËN ÇËSHTJES SHQIPARE

by

Me rastin e 90 vjetorit të lindjes së Dr. Sami Repishtit/
Nga Ramadan Gashi*/
Familjarët, kolegët e miqtë e shumtë të bashkatdhetarit tonë, humanistit të shquar shqiptaro-amerikan, edukatorit e intelektualit mendjendritur, ligjëruesit universitar, autorit, demokratit dhe luftëtarit të palodhur per te drejtat e njeriut, Dr. Sami Repishtit, kanë vendosur që më 18 korrik, në shenjë respekti për gjithçka që ka bërë për shqiptarët në Ballkan, ta shënojnë përmes një Simpoziumi në New York, 90 – vjetorin e lindjes së këtij burri të nderuar.
Unë, si njeri nga miqtë e tij të shumtë, pa pretenduar se po them diçka të re e të panjohur nga të tjerët, përmes këtij shkrimi, si një formë urimi, dua ta përgëzoj dhe t’ia uroj nëntë dekadat e jetës dhe shumë dekada të veprimtarisë patriotike: Shëndet të plotë e pleqëri të bardhë, siç e ke merituar, si dhe lumturi në familje, miku im i nderuar, Sami !
“Profesori që vazhdon te na mahnite me freskine dhe forcen e mendimit te tij”, siç e vlerësoi kohë më parë në një shkrim të tij, Z. Fotaq Andrea, u lind ne Shkoder, ku kreu edhe shkollën fillore e te mesme. Studimet universitare – histori moderne – i vazhdoi ne Universitetin e Firenze-s (Itali). Ne vitin 1943 u kthye ne Shqiperi dhe u aktivizua ne Lvizjen e Rezistences kunder okupatorit, pa u përfshirë në anetarësi partiake. I shgenjyer nga propaganda dhe terroi i PKSH-se, ai shpejt mori nje qendrim opozitar qe i kushtoi 14 muaj torturë çnjerëzore në hetuesi, si dhe dhjete vjet burgim e pune te detyrueshme. Doli nga burgu më 1956. I perbuzur dhe i perndjekur, asnjëherë konformist, ne gusht 1959 vendosi të arratisej dhe u arratis ne Jugosllavi. Babai i tij, viktime e fashizmit, Nana, 54 vjeçare, motra (14) dhe vellau (11), viktima te terrorit komunist, u internuan ne Berat dhe ne Veliqo te Tepelenes per disa vite. Në Jugosllavi, ku kishte kërkuar storehim të përkohshëm, vuajti nji vit burg -incommunicado – per idete e tij pro-prendimore dhe u mbyll ne nji kamp refugjatësh, nga ku merr arratinë perseri dhe ikën ne Itali. Ne vitin 1962 emigroi ne SHBA.
Me gjithe vuejtjet e rënda e te gjata, ish i burgosuri Sami Repishti, nga kampet e punes se detyrueshme të Shqipërisë, ia doli të ngjitet ne sallat e univeristeteve te New Yorkut dhe Parisit, ku perfundoi studimet e larta për letersi e qytetërim francez. (Ph.D. French ’77). Në saje të punës së pandalur dhe pergatitjs intelektuale, Prof. Repishti arriti të ligjërojë Prof. Repishti arriti te ligjeroje per 25 vjet ne gjimnazet amerikane (kryetar i departmentit per gjuhet e hueja) dhe si pedagog i jashtem prane Adelphi University (N.Y.)
I pensionuar ne vitin 1991, Dr. Repishti, krahas punës shkencore, tërë fuqinë e tij intelektuale e vuri ne sherbim te çeshtjes shqiptare, sidomos te çështjes së “Shqiperise Lindore”, siç i quante ai toket e banuara nga shqiptaret jashte “Shqiperisë Londineze” (Kosove, Maqedoni, Presheve, Mal i Zi dhe Çameri). Autori i shume studimeve te veçanta monografike, të shkruara nga vetë ai, ose si bashkeautor, Prof. Repishti ka botuar në shtypin shqiptar dhe të hua qindra artikuj, ese, memorandume, peticione, etj. mbi problemet shqiptare në Ballkan, si dhe lidhur me shkeljen e te drejtave te njeriut gjithandej.

Eksperienca e tij ne burgjet komuniste pershkruhet ne dy vllime: “Pika loti” – Tregime burgu (1997, 2008) dhe “Nen hijen e Rozafés” (2004).
“Kosovari nga Shkodra” – siç e quajme ne “kosovaret” ne SHBA, qe kur kishte ardhë në Amerikë, ishte bërë pjesëmarres aktiv ne jeten e bashkesise shqiptare në ketë vend. Ai eshte i pari shqiptar qe ka deshmuar per Kosoven para Kongresit amerikan (1965), duke mbajtur kontakte te vazhdueshme me Departmentin e Shtetit dhe Shtepine e Bardhe, gjithnjë per çeshtje shqiptare. Ne vitin 1982, ka organizuar (bashke me Prof. Arshi Pipen) Konferencen Nderkombetare per Kosoven, suksesi i pare dhe i madh për nderkombetarizimin e problemit kosovar ne Amerike. Ne vitin 1986, ka kerkuar nga N/Presidenti George H.W.Bush hapjen e Zyres Informative Amerikane ne Prishtine (“syte dhe veshet e SHBA-se ne Kosove”) dhe hapjen e zyres se LDK-se ne Washington, DC, kerkese qe u plotesue ne vitin 1997. Dr. Repishti ka bashkethemelue organizaten Rinia Shqiptare Kosovare ne Boten e Lire (1968-2000) Kosova Relief Fund USA, Inc, (1978-2000) American Friends of Albania (1992-96) dhe Keshillin Kombetar Shqiptaro-Amerikan (1996 ) I njohur si “lobby” shqiptaro-amerikan më me influence (president 1996-98). Per veprimtarine e tij te palodhshme, Dr. Ibrahim Rugova Presidenti, tashmë Historik, i Kosoves, shkruante:
I dashuri Sami
Jam I bindur se kemi te perbashket gezimin per hapjen e Zyres Informative Amerikane ne Prishtine, per te cilen Ju jeni angazhuar dhe keni punuar me tere qenien, bashke me shume miq amerikane dhe veprimtare te çeshtjes se Kosoves dhe te kauzes shqiptare ne SHBA. Hapja e kesaj Zyre ne Prishtine pa dyshim eshte kurorezimi me sukses i punes Suaj, prandaj me lejoni t’ju shpreh pergezimet me te perzemerta.
Besoj se Ju me dijen, pervojen dhe kurajon e pashmebullt do te punoni edhe ne te ardhmen per sensibilizimin e opinionit shteteror e publik amerikan per pavaresine e Kosoves dhe per çeshtjen shqiptare ne pergjithesi.
Ne emer te popullit te Republikes se Kosoves dhe ne emrin tim personal, Ju falenderoj edhe nje here per punen e madhe qe po beni ne Amerike, dhe Ju uroj shendet te mire e jete te gjate.
Kryetari Republikes se Kosoves (firma) Dr. Ibrahim Rugova
Prishtine,15 qershor 1996
Ne vitin 2003, Dr. Rugova i dha profesorit, Medaljen e Arte te Lidhjes se Prizrenit.
Dr. Sami Repishti ka shpërfaqur aftesite dhe frymen e tij patriotike gjitheshqiptare per me shume se 50 vjet qendrimi ne SHBA. Ai ka qene gjithehere element përbashkues i komunitetit tone, frymezim per te gjithe, te rinj e te vjeter. I pergatitur ideologjikisht e kulturalisht per te luajtur nje rol udheheqes ne ditet e trurbullta por vendimtare, Prof Repishti ka deshmuar forcen e karakterit dhe të përkushtimit të tij, pa kushte, ndaj çeshtjes se mbrojtjes të të drejtave te njeriut, si në Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë dhe në vise të tjera shqiptare, mbetur padrejtësisht nën pushtimin jugosllav, si dhe të shqiptarëve në Çamëri. Ai ka qene dhe ka mbetur si nje shembull i shkelqyer i figures pa komplekse partizanie politike, pa anime krahinore, pa paragjykime fetare ose tendenca negative përçarëse, qe, fatkeqësisht, shpesh here e kane ngadalesuar veprimtarine atdhetare te bashkesise sone shqiptaro-amerikane.

Autori dhe historiani shqiptaro-amerikan, Peter R. Prifti , ne vitin 2003, e percaktonte keshtu rolin e tij: “Per mendimin tim, prof. dr. Sami Repishti qendron ne krye te intelektualeve te diaspores shqiptaro-amerikane. Ai eshte pasardhes i denje i Rilindasve, sepse ka zbatuar me besnikeri idelaet e tyre te larta”.

Per te kaluaren e tij te pasur, per te tashmen e tij frymezuese, dhe per sigurine qe kemi se edhe ne te ardhmen ai do te vazhdoje rrugen e gjate te çlirimit social dhe te emancipimit te te gjithe shqiptareve, ai ka fituar admirimin e madh nga te gjithe ne, ne kete atdhe te adoptuar, si dhe vleresimin e udheheqesve te Shqiperise, Kosoves dhe Shteteve te Bashkuar të Amerikës. Ne vitin 1992, Presidenti i Shqiperise, Dr. Sali Berisha i akordoi Medaljen e Arte – Pishtar I Demokracise me kete motivacion:

”I perkushtuar qe ne moshe te re ndaj çeshtjes se drejtesise shoqerore, armik i përbetuar i diktatures komuniste, intelektual dhe studiues, erudit, i cili gjithe veprimtarine e tij te panderprere e vuri ne sherbim te çeshtjes shqiptare, te zhvillimit te kultures shqiptare, mbrojti interesat kombetare, sidomos punoi me perkushtim per te njohur te drejtat legjiltime te popullit tone ne Kosove duke arritur qe çeshtjen kosovare ta nderkombetarizoje ne qarqet me te larta shtetrore te Europes, te Amerikes dhe ne organizmat nderkombetare”.

Ne vitin 1997, Presidenti i Shteteve te Bashkuara, William J. Clinton, i shkruante:
“Sami Repishti, Ph .D. President i Keshillit Kombetar Shqiptaro-Amerikan, Suite 400, 1825 I Stret N.W. Washington,D.C.
I dashuri Sami,
Falemnderit per Letren tuaj te 13 qershorit ne lidhje me gjendjen e shqiptareve etnike ne Ballkan. Shqiperia ka arrijte nje pike kritike ne rrugen e saj per demokraci, dhe paqesimin e kaosit qe mbizoteron atje qe nga Marsi ka marre nji perparesi ne politiken tonë të jashteme.
Administrata ime eshte njekohesisht e shqetesuar per akuzat qe vijne nga shkeljet e te drejtave te njeriut, veçanerisht ne lidhje me Kosoven. Shtetet e Bashkuara perkrahin perpjekjet e popullit te Kosoves per siguruar te drejtat e tyne njerëzore, me mjete paqesore dhe demokratike. Per kete qellim, tani se voni kemi hapur nje Zyre Informative Amerikane ne Prishtine dhe ne kemi ngritur zerin dhe shqetesimet tona para autoriteteve ne Beograd ne nivelet me te larta. Respekti per te drejtat e njeriut ne Kosove eshte nje element kyç per sanksionet tona kunder Serbise, dhe per derisa te mos behet perparim ne kete fushe, Shtetet e Bashkuara nuk do t’i normalizojne marredheniet diplomatike me Beogradin. Per me teper, ne do te vazhdojme të kundershtojmë anetarsine e Beogradit ne institucionet nderkombetare….
Me lejoni t’ju siguroj se Administrata ime eshte e vendosur te punoje per perparimin e te drejtave te te gjithe qaytetareve ne Ballkan, si dhe te vazhdoje perpjekjet tona drejt nje zhvillimi te demokracise dhe rivendosjen e rendit ne Shqiperi. Perseri, ju falendroj per interesin aktiv qe ju tregoni per kete problem me rendesi.
Sinqerisht i juaji, (firmosur) Bill Clinton”.
Per keto arsye, bashkesia shqiptare-amerikane, koleget edhe miqte e Dr. Sami Repishtit kane vendosur qe me daten 18 korrik 2015, te mbahet nji Simposium “Jeta dhe Vepra e humanistst shqiptaro-amerikan Sami Repishti” Ky tubim shkencor do te mbahet ne International House, “Hall of History” , 500 Riverside Drive, New York City,N.Y
Me kete gjest, shqiptaro-amerikanet, sidomos ata me prejardhje nga Kosova, shprehin mirenjohejen e thelle per “Kosovarin nga Shkodra” dhe i urojne atij jete te gjate, shendet te plote e lumturi familjare.
Urime, Profesori ynë i nderuar!
* Autori jeton dhe vepron ne New York qe nga viti 1975, ka qene bashkepunetor i te ndjerit Presidentit Dr.Ibrahim Rugova. Njiherit eshte edhe kryetar i Deges se LDK-se per tre shtetet :N.Y, N.J. dhe CT.Eshte anetar i Keshillit te VATRES

Kryeministri Rama takon Ministrin e Jashtëm të Greqisë, Nikos Kotzias

by

TIRANË, 15 Korrik/ Nga Gjergji Mima/ – Ministri i Punëve të Jashtme të Greqisë, Nikos Kotzias po zhvillon sot një vizitë zyrtare në Tiranë.
Pas takimit me Ministrin e Punëve të Jashtme, Ditmir Bushati, ministri grek Kotzias ka zhvilluar një takim me Kryeministrin Edi Rama.
“Sot në Sallën e Hartave me Ministrin e Jashtëm të Greqisë, Nikos Kotzias”, shkruan Kryeministri Rama në një postim në rrjetin social “Facebook”, ku ka publikuar edhe një foto nga takimi.
Kryediplomati grek do të takohet më pas me Kryetarin e Kuvendit, Ilir Meta, me Presidentin e Republikës, Bujar Nishani për ta përmbyllur axhendën me takimin me kryetarin e Partisë Demokratike, Lulzim Basha.

Presidenti Obama: Sistemi ynë penal nuk është i drejtë aq sa duhet

by

Presidenti amerikan, Barack Obama bëri thirrje për reforma gjithëpërfshirëse në sistemin e drejtësisë penale duke kërkuar të korrigjohen abuzimet e të kaluarës që kanë çuar dhjetëra mijëra amerikane në burg për raste jo të dhunshme.
“Sistemi ynë penal nuk është i drejtë aq sa duhet të ishte dhe ne duhet të bëjmë diçka”, theksoi ai në një fjalim në Filadelfia para rreth 3 000 të deleguarve të NAACP, shoqata më e madhe për mbrojtjen e të drejtave qytetare të amerikanëve me ngjyrë.
Duke i kërkuar Kongresit të reagojë, presidenti amerikan ka këmbëngulur prej shumë kohësh në për numrin e madh të të burgosurve në SHBA gjatë dekadave, për shkak, në të shumtën e rasteve, të disproporcionit të dënimeve në raport me veprat e kryera.
“Ne mbajmë më shumë njerëz pas hekurave se sa 35 shtete europiane së bashku”, u shpreh Obama duke shtuar se afro-amerikanët dhe latinët përbëjnë pjesën më të madhe të të burgosurve në Amerikë
“Kjo nuk është gjithmonë rasti, numri i të burgosurve tanë është dyfishuar këto dy dekadat e fundit”, theksoi ai duke shtuar se SHBA-ja shpenzonte 80 miliardë dollarë në vit për sistemin e saj të burgjeve.
Sipas Presidentit të SHBA-ve, të burgosurit duhet të vuajnë dënimin, por në të njëjtën kohë, shteti duhet t’iu bëjë më të lehtë rikthimin në normalitet në momentin kur ata do të dalin jashtë.
Gjithashtu, duke folur për rastin e izolimeve, Obama është shprehur se izolimi i të burgosurve 23 orë në ditë nuk i bën amerikanët më të sigurtë.
Të hënën, Obama iu shkurtoi dënimet 46 të burgosurve të cilët ishin dënuar për raste jo të dhunshme, ndërsa të enjten do të bëhet Presidenti i parë i SHBA-ve në detyrë që do të vizitojë një burg federal.

Jahjaga në Londër, pritet me nderime në Buckingham Palace

by

Londer 15 Korrik/- Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga, u prit sot me nderime dhe interpretimin e himnit të Kosovës në pallatin mbretëror të Mbretëreshës së Mbretërisë së Bashkuar, Elizabeth II.
Në një postim në rrjetin social të Presidentes Jahjaga thuhet “Ditë historike për Kosovën. Presidentja Jahjaga pritet me nderime dhe interpretimin e himnit të Republikës së Kosovës në Buckingham Palace për takimin me Lartmadhërinë e Saj Mbretëreshën Elizabetë të Mbretërisë së Bashkuar”.

Idrizi:”Kotzias si Napoleon Zerva, grekët e kanë humbur busullën”

by

Nga Shpëtim Idrizi/
Jam thellësisht i zhgënjyer për deklaratat e papërgjegjshme të Ministrit të Jashtëm Grek, Nikos Kotzias në Tiranë në lidhje me çëshjten çame. Me sa duket z. Kotzias ka përzgjedhur të mësojë historinë e ekstremit të djathtë të Napoleon Zervës dhe jo ashtu sIç ka ndodhur në të vërtetë.
Qëndrimi i tij ndaj çështjes çame, duke kërkuar edhe një herë “fajtorët“ te viktimat është një qëndrim folklorik, tipik i provincializmit ballkanik dhe në kontrast të dukshëm nga qëndrimi fisnik e me vlera evropiane që mbajti një ditë më parë Presidenti i Parlamentit Evropian, Martin Shultz, i cili kërkoi falje për masakrat e nazizmit.
Natyrshëm lind pyetja: Po ju z. Kotzias do të kërkoni falje për 5100 të vrarë, të masakruar e të përçunduar nga një bashkëpunëtor i nazizmit si Napoleon Zerva? Po për pjesën tjetër të dëbuar në një spastrim të pastër etnik? Për 5900 shtëpi të djegura e të shkatërruara? Për dhjetra çamë ortodoksë të vrarë brutalisht për të dhënë shembullin të pjesa tjetër? Është turp për një përfaqësues të vendit të Aristotelit, të vijojë me një retorikë neonaziste në qendër të Tiranës.
Batalioni “Çamëria” dhe batalioni “Ali Demi” janë faktet historike që askush nuk mund t’i mohojë. Ata që luftuan paepur nazistët, të cilët sot z. Kotzias i mbron me fanatizëm, janë shembulli i gjallë i luftës së drejtë të shqiptarëve të Çamërisë.
Ligji i luftës mes dy vendeve, një fantazëm historike që u miratua nga kryetari i Partisë Nacional-Socialiste Greke, Metaksas, fatkeqësisht sot mbretëron si ligj dhe si mendësi në qeverinë e re greke, që me sa duket ka humbur çdo lidhje ne antifashizmin nga buron dhe ka kaluar në përqafimin e ideve të papranueshme për Evropën.
Çdo mendje e shëndoshë beson tek drejtësia evropiane dhe jo te falimentuesit e një vendi evropian, që sot kanë humbur busullën e orientimit të tyre historik e politik.