• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dy fjalë zemre për Jorgo Bulon (1939-2015) e paharruar, në 10 vjetorin e ndarjes nga jeta

November 27, 2025 by s p

Akademik Vasil S. Tole/

Dy ishin preokupimet e mëdha të akademikut Jorgo Bulo: fati i atdheut dhe zhvillimi i shkencave tona.

Ai i përkiste llojit të Rilindësave të cilët besonin tek dashuria pa kushte për vendin si një gjë e shenjtë, aq të shenjtë, sa ta konsideronin atë herë me emrin e atit, pra Atdhe dhe herë me emrin e mëmës, pra Mëmëdhe! Jorgo Bulo ishte bir i denjë i prindërve të Tij zagoritë por dhe i Atit-Atdhe ashtu edhe i Mëmës-Mëmëdhe!

Ai gjithashtu besonte tek sakrifica dhe gjaku i të rënëve patriotë të të gjitha kohëve, e posaçërisht i akteve sublime të dëshmorëve për të bërë një Shqipëri evropiane. Eshtë proverbiale thënia e Tij në kuadrin e 70 vjetorit të çlirimit:…nderojini dëshmorët se nuk është faji i tyre që ne të gjallët nuk ditëm të bënin një Shqipëri më të mirë për ta e për vete.

Në të gjithë veprën e Tij të gjerë mbizotëron dashuria për vendin, për gjuhën shqipe, për krijuesit dhe studiuesit shqiptarë të të gjitha kohërave, kudo ku ata jetuan e punuan, pavarësisht emrit dhe besimit që kishin.

Mbi të gjitha ai e donte dhe i besonte popullit të vet. Ai gjente tek njerëzit frymëzimin e përditshëm për të ngritur, për ta e me ta, murin e vështirë të dijes e të kulturës duke vendosur në të edhe Veprat e tij që sot të gjithë i shohin si “investime” të jashtëzakonshme kulturore e shkencore për vendin. Dhe ashtu është.

Edhe rruga e Tij e fundit, pa kthim, ishte një nga itineraret e shumta që Ai bënte në Shqipëri e jashtë saj për të komunikuar, për tu dhënë shpresë, për të popullarizuar shkencën dhe kulturën për njerëzit. Për tu thënë atyre që vendi duhet pa interes dhe se një jetë pa kulturë e shkencë është akoma më e varfër se sa vetë varfëria, për të krjuar një shoqëri të drejtë dhe të denjë e cila mbështetet dhe frymëzohet nga dija dhe jo nga injoranca!

Pikërisht për këto të vërteta njerëzit e donin, e donin për mënçurinë, për fjalën e ngrohtë shqipe, për shpresën që ngjallte tek ta, për të vërtetat që thoshte hapur dhe pa anësi. Prandaj kuvendet ku fliste Jorgo Bulo ishin plot, se Ai ja kishte dalë të bëhej shpirti i fjalës për ta.

Jorgo Bulo ishte intelektual dhe akademik modern. Ai besonte se “themelet” që hidhen përmes veprave madhore shkencore janë më të forta sesa themelet e çdo lloj ndërtimi që bëhet në tokë. Ai vërtet lindi në vendin e penës në Zagorie, u shkollua në vendin e kulturës në Gjirokastër por Ai u formua në mes të oborrit të akademikëve shqiptarë të pas Luftës së II-të Botërore. Ai në jetën dhe veprën e Tij krahas cilësive të rralla personale, reflektoi edhe standardin profesional dhe njerëzor të Aleks Budës, Aleksandër Xhuvanit, Eqrem Cabejt, Mahir Domit, Androkli Kostallarit etj, të cilët panë tek Jorgo kolegun e tyre më të ri. Koha e provoi që kishin të drejtë. Ai e vazhdoi dhe mbrojti me dashuri dhe profesionalizëm trashëgiminë e tyre të madhe vetiake dhe institucionale, pa frikë dhe hezitim, deri në ditën e fundit të jetës.

Jorgo Bulo pa tek krijimi i Akademisë së Shkencave dhe tek institutet kërkimore shkencore realizimin e ëndrës së Rilindësave për të bërë një shtet modern, me institucione albanologjike, pika referimi në nivel rajonal e më gjerë. Zëri dhe personaliteti i Tij kundërshtoi me konseguencë në të gjitha rastet, projektet e politikës që synonin ta cënonin këtë trashëgimi të shenjtë për shqiptarët dhe për atë vetë. Ai foli për to kudo ku nevojitej: në foltoret e Kuvendit të Shqipërisë, të Ministrive, në rrugë dhe sheshe publike kur arroganca shtetërore të mbyllte dyert. Me largimin fizik, amaneti i Tij është bashkuar me atë të mëdhenjve të shkencës sonë: që shkencat tona ti paraprijnë zhvillimit ekonomik, social e kulturor të vendit; që shkencëtarët, intelektualët dhe kërkimi shkencor të jenë faktor kyç i zhvillimit të vendit.

Jorgo Bulo vdiq në kohën e gabuar, por në vendin e duhur, në Përmet në tokën e Rilindasve të mëdhenj. Duket sikur Ai zgjodhi për të ikur prej aty, në shpinë të malit ku kishte lindur, buzë Vjosës, duke folur për letërsinë e kulturën shqiptare, fare pak metra larg skulpturave të Odhise Paskalit.

Qofsh i paharuar MIKU ynë!

www.vasiltole.com

Filed Under: Kulture

25 vite nga ndarja nga jeta e filozofit, shkrimtarit, politikanit vlonjat, Professor emeritus, Isuf Luzaj

November 27, 2025 by s p

Bujar Leskaj/

Isuf Luzaj lindi më 21 shkurt 1913 në Kaninë të Vlorës; ndërroi jetë në 25 nëntor 2000 në Çikago. U varros, sipas amanetit të lënë, në vendlindjen e tij, në Kaninë.

Shkollën fillore e kreu në Vlorë ndërsa gjimnazin në Shkodër. Në vitin 1933 u regjistrua në Universitetin e Sorbonës në Paris, por për shkaqe ekonomike i ndërpreu studimet e tij. Në vitin 1936 u kthye në Shqipëri për të punuar si mësues i gjuhës franceze në Elbasan e në Korçë. Nga viti 1940 deri në vitin 1941 u burgos në Itali, por më pas u kthye në Shqipëri ku spikat si antifashist. Ka qenë drejtues i Ballit Kombëtar në zonën e jugut të Shqipërisë dhe përfaqësues i Ballit në Konferencën e Mukjes, në gusht 1943.

Ai ka një kontribut të madh në vitin 1944 në themelimin e Partisë Social-Demokrate në Shkodër, Tiranë e Vlorë së bashku me Musine Kokalarin, Skënder Muçon etj. Në 1944 largohet nga Shqipëria drejt Italisë.

Në vitin 1948 u largua në Argjentinë ku punoi në Ministrinë e Arsimit si përkthyes dhe në 1957 u diplomua në letërsi dhe filozofi. Gjatë periudhës 1960-1970 mbajti poste të rëndësishme: si drejtor i Institutit Francez “La France à l’étranger”, si këshilltar i Ministrisë së Arsimit në Argjentinë.

Në SHBA punon profesor i filozofisë dhe gjuhës franceze në Universitetin e New Hampshire, shef katedre në po të njëjtin universitet; Drejtor i Përgjithshëm i Gjuhëve të Huaja në Barat College-Lake Forest, Ilinois si dhe shef katedre në Universitetin e Indiana-s.

U vlerësua me tituj të rëndësishëm si: “Professor emeritus” në SHBA dorëzuar nga Presidenti Ronald Regan, me medalje “Për shërbime të jashtëzakonshme akademike” në SHBA dhe medalje ari nga Universiteti i Buenos Aires-it.

Disa nga veprat e tij janë: “Rrëfimet”, “Ideologjia Falimentuese si interpretim materialist i historisë”, “Lumenjtë derdhen të kuq”,”Metodologjia për studimet e filozofisë”, “Lamtumira e yjeve”, etj.

Vepra e tij u bë e njohur në Shqipëri pas viteve ’90.

Mijëra faqe të veprës së tij janë prezantuar përpara lexuesit shqiptar nga puna pasionante dhe e përkushtuar e shkrimtarit Xhevat Beqiraj.

Në vitin 2007, presidenti Bamir Topi e nderon me titullin e lartë, “Mjeshtër i Madh”.

Më 19 qershor 2017 Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani, i akordoi Isuf Luzajt, dekoratën “Nder i Kombit” me motivacionin: “Për kontributin e jashtëzakonshëm shumëvjeçar, të dhënë në Shqipëri dhe jashtë saj për Pavarësinë dhe demokracinë e vendit, përmes luftës antifashiste e antikomuniste të pareshtur, si dhe për aktivitetin e gjatë e të shquar intelektual e pedagogjik në fushën e shkencave letrare e linguistike, duke u vlerësuar me tituj nderi dhe akademikë nga shumë universitete të njohura në botë, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Filed Under: Komunitet

Prof. Elindë Dibra vizitë në Federatën Vatra

November 27, 2025 by s p

Sokol Paja/

Prof. asoc. dr. Elindë Dibra, lektore pranë Departamentit të Letërsisë në Fakultetin e Shkencave Shoqërore, Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi” vizitoi Federatën Vatra. Ajo u prit nga editori i Diellit dhe anëtari anëtari i kryesisë z.Ilir Cubi. Prof. Dibra u njoh në detaje me historinë e Federatës Vatra, të gazetës Dielli dhe rolin e mërgatës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në dobi të çështjes kombëtare. Prof. Dibra shqyrtoi materiale dhe dokumente mbi arkivën e Vatrës e Diellit dhe ekzemplarë të veçantë që gjenden në Bibliotekën Shkencore të Vatrës. Prof. asoc. dr. Elindë Dibra ndodhet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në kuadër të një vizite studimore dhe kërkimore disa ditore në arkivin e Vatrës me fokus fushën e identitetit, medias, diasporës, kujtesës historike dhe bashkëpunimit akademik.

Mikpritja në Vatër, përbën një moment me domethënie të veçantë, jo vetëm për dimensionin institucional të vizitës, por edhe për lidhjet njerëzore, kulturore dhe historike mes Vatrës si institucion, diasporës dhe atdheut. Prof.Dibra u shpreh se Vatra është një ndër thesaret më të rëndësishme dokumentare të historisë shqiptare në mërgim. Ky fond jashtëzakonisht i pasur përfshin libra, gazeta, dokumente, fotografi, dorëshkrime, deklarata, komunikata, veprimtari e komunikime dhe dëshmi të vyera historike, që pasqyrojnë historinë dhe rrugëtimin e shqiptarëve në Amerikë, përpjekjet e tyre të shumta për ruajtjen e identitetit kombëtar, për mbrojtjen e çështjes shqiptare dhe për afirmimin e vlerave kulturore ndër breza.

Arkivi i Vatrës nuk është thjesht një fond historik, sipas Prof.Dibrës por një burim i vyer dijesh që mund t’i shërbejë kërkimit shkencor bashkëkohor, studimeve mbi diasporën, identitetin, multikulturalizmin, letërsinë dhe historinë e mendimit shqiptar jashtë kufijve të atdheut.

Puna kërkimore në fushën e identitetit dhe multikulturalizmit gjen në veprimtarinë e Vatrës një rast studimor ideal dhe një terren të pasur për analizë, reflektim dhe pasurim shkencor theksoi ndër të tjera Prof. Dibra.

Vizita përkon gjithashtu me përgatitjet për organizimin e Panairit të Parë të Librit Shqiptar të organizuar nga Vatra, një nismë kulturore me rëndësi të veçantë për promovimin e librit shqip, autorëve shqiptarë dhe trashëgimisë intelektuale në diasporë. Në kuadër të këtij aktiviteti, profesoresha do të jetë e ftuar në panelet e diskutimit, ku do të trajtojë çështje që lidhen me rolin e diasporës në ruajtjen e gjuhës shqipe dhe me rëndësinë e ndërtimit të urave të komunikimit mes studiuesve në Shqipëri dhe komunitetit shqiptar në Amerikë.

Filed Under: Vatra

ELBASANI DHE PAVARËSIA

November 27, 2025 by s p

Shefqet Deliallisi/

(Kumtesë në konferencën ndërkombëtare

“Lef Nosi – figurë qendrore e historisë dhe e kulturës shqiptare”)

Universiteti “Aleksandër Xhuvani” Elbasan dhe Qendra e Studimeve Albanologjike

Në kumtesën time, do të përpiqem që nëpërmjet dokumentave historike të rindërtoj konributin e madh që Elbasani ka dhënë në shpalljen e pavarsisë së Shqipërisë. Nga Viena, në 9 Nëntor 1912 , Ismail Qemali i drejtohet parisë së krahinave të Shqipërisë : “ Me vaporin e parë po mbërrij. E ardhmja e Shqipniës asht sigurue…të punoni së bashku e si vllezën…E mbledhmja e përfaqësuesvet në Durrës ose në Vlonë asht krejt e nevojshme…” (1)

Le t’i kthehemi Elbasanit.

Cilët ishin të mandatuarit e Elbasanit për në Vlorë ? Saktësisht çdo hap i njgarjeve na jepet në “ Dokumentat Historike” të Lef Nosit. Sapo vendosi që kuvendi do të mbahej në Vlorë, Ismail Qemali, më 21 nëntor me një telegram, i drejtohet Aqif Pashës dhe Shefqet Vërlacit ku kërkonte praninë e tyre në Vlorë :

“Në nji mbledhje ku do të bisedohen masa të jashtzakonshme e do t’epet nji vendim i premë, e gjindmja e Shkëlqesiës Tija Aqif Pashës e Shefqet Beut(Vërlacit), asht e domosdoshme, për këtë nuk mund të mendohet asndonji shkak e arsye ndalimi…..” (2)

Nuk dihet pse dy figurat më të rëndësishme të Elbasanit, nuk shkuan në Vlorë, ndërsa sipas një telegrami dërguar dërguar Xhemil Bej Vlorës, organizator i kuvendit të Vlorës, Aqif Pasha kish konfirmuar pjesmarjen në Vlorë. (3)

Fillimisht si përfaqsues të Elbasanit në Vlorë u mandatuan : Mid’hat bej Frashëri, Lef Nosi dhe Shefqet Daiu, të cilët u nisën nga Elbasani në 22 Nëntor.

Në 24 Nëntor përfaqsuesve ju shtua dhe Dervish bej Biçakçiu dhe në 25 Nëntor edhe Qemal bej Karaosmani. Kjo na jepet në telegramin që Aqif Pasha, Shefqet Vërlaci dhe Kryetari Bashkisë së Elbasanit, Alush Saraçi, në 24 Nëntor i drejtoheshin Dervish bej Biçakçiut në Peqin :

“Elbasani emnoi përfaqësues Mid’hat Bej Frashërin, Shefqet Dainë e Lef Nosin dhe pardje u nisën për Vlonë. Pasi zotnia e juaj jeni zgjedhë përfaqësues nga Peqini, natyrisht jo Elbasanin, por edhe gjithë prefekturën e përfaqësoni. Pasi po ju zgjedhim edhe n’emën t’Elbasanit, vepëroni së bashku “.(4)

Dervish bej Biçakçiu ishte njeri me shumë influencë në Elbasan. Në vitin1909, me votat e delegatëve nga gjithë viset shqiptare, ai ishte zgjedhur kryetar i Kongresit Kombëtar të Shkollave Shqipe të Elbasanit. Ishte kryetar i parsisë së shkollës Normale, njëkohësisht një nga financuesit kryesorë të saj.(5)

Në 25 nëntor u caktua edhe delegati i pestë, Qemal bej Karaosmani. Paria e Elbasanit njoftonte me telegram Kryesinë e Kongresit në Vlorë : “Ju bajmë më ditë, se edhe Qemal Beu, qi asht prej Parësiës, u emnue delegat, për me bashkpunue me delegatët e tjerë t’Elbasanit e të Shqipniës.…(6)

Qemal Karaosmanin, gjithashtu nga një familje e shquar e Elbasanit, ngjarja e madhe e gjen drejtor të kadastrës në Berat. Në kujtimet botuar në gazetën “Arbëria” në 28 nëntor 1936 ai shkruan :

“….Vjen një telegram prej Vlone, drejtue Aziz Pashë Vrionit, ku thuhej:

“Ismail Qemal Beu pas-nesër del n’Durrës, dërgoni njerës dhe kuaj t’a merrni, se prej këndej nuk mundemi të dërgojmë.

U mblodhëm në shtëpinë e Aziz Pashës, dhe biseduam ..më shënuan mua dhe unë me kënaqësi e pranova… të nesërmen u nisa për në Durrës tue marrë me vete katër persona nga njerëzit e mi, dhe tre kuaj rezervë. Në Durrës Ismail Qemali gjendej në Hotelin e Aziz Pash Vrionit në buzë të detit… Atë natë fjeta aty dhe biseduam drejtimin e udhëtimit qi do të bajim të nesërmen…”(7)

Nga Durrësi Karaosmani i drejtohet me një telegram, një tjetër elbasanasi të shquar, Bexhet bej Hydit, në Çermë të Lushnjes : “Sot po nisemi edhe po vijmë aty, jemi ma tepër se njizet vetë. Pra, pregatituni edhe na bani vend ke Dervish Beu (Biçakçiu) ose në shtëpinë tuaj. Në dashtë zoti mbrama jemi aty”.( 😎

Në mbërmjen e 23 Nëntorit, karvani i Ismail Qemalit bujti në Çermë, në çifligun e Dervish Bej Biçakçiut e Behxhet Bej Hytit.

Pra si përfundim delegatë në

Kuvendin e Vlorës, si përfaqsues të Elbasanit ishin : Lef Nosi, Shefqet Daiu, Dervish Bej Biçakçiu, Qemal Bej Karaosmani dhe Mid-hat bej Frashëri. Për këtë të fundit lind pyetja : si u ndodh Mid’hat Frashëri në Elbasan ?

Këtë, e sqaron hollësisht ai vetë në letërn që i dërgon më pas nga Vlora Kristo Luarasit në 10 dhjetor 1912, citojmë :

“I dashur Kristo, dola nga nga Shkupi ditën që filloi luftën Serbia d.m.th., më 3 (16) të muajt që doli (nentor,) dhe shkova nga Mitrovica në Ipek (Pejë), Gjakovë, Has, Tej-drin, Mirditë, Kurbin, Tiranë, Durrës, Elbasan e nga Elbasani arthçë këtu(Vlorë). Në Kosovë (d-m-th prej Peje, Gjakove, Gucie, dhe Plave) me tre shokë te tjerë mora letër me nënshkrime të parësisë (mandate) për të treguar që jemi mëkembësit e tyre për çdo gjë që të bëjmë për Shqipërinë. Kur erthmë në Tiranë, qëllimi ynë ish të bënim një kongres kombiar me ndihmë të Abdi bej Toptanit… por kur arritmë gjetëm letrën e Syrja be Vlorës , i cili kish ftuar parësinë me një mbledhje. U gëzuam se kështu e gjenim gati punën. N’Elbasan donja që të bëhej ay qytet si vent i mbledhjes, po atje na erdhi tejshkrimi (telegrami) i Ismail Qemalit , që na lajmëronte se do të dalë në Vlorë dhe ftonte botën me një mbledhje. Edhe pas pakë ditësh arriti në Durrës, bashkë me delegatët e Bukureshtit dhe Gurakuqin. Nga Durrësi, gjithë delegatet e ardhur dhe t’atyre viseve, vanë në Vlore, ku dhe unë vajta me shokët e Elbasanit…Lumo Skëndo “

10 dhjetor 1912 (9)

Analiza e kësaj Leter letër zbulon disa fakte interesante. Ideja për organizimin e një kuvendi kombëtar për të ardhmen e Shqipërisë, kishte lindur dhe filluar të vihej në jetë në tre pika të ndryshme pa lidhje me njera tjetrën, që konverguan në Durrës e Elbasan, prej nga ju drejtuan Vlorës të udhëhequr nga Ismail Qemali.

Më herët, pa filluar Lufta Ballkanike, këtë përpjekje e kish filluar Syrja bej Vlora. Në librin “Ndihmesë për historinë e sundimit turk në Shqipëri” të Eqrem Bej Vlorës dhe Baroneshës Marie Amelie thuhet, citoj:

“Disa muaj më parë, (shpërthimit të Luftës Ballkanike shënim i imi SH.D),…me një vizion të qartë për rreziqet e gjendjes, Syrja bej Vlora ishte përpjekur që t’i bindëte rrethet drejtuese për mbajtjene një kuvendi, që sipas idesë së tij do të ishte hartimi i një programi të qartë në rastin e një humbje të Turqisë, e pashmangshme sipas tij. … Me të hyrë Gushti (1912) ai u dërgoi të gjithë atdhetarëve udhëheqës dhe krerëve vendorë një letër që analizonte gjendjen, njëherësh edhe ftesën telegrafike për të ardhur në Vlorë …”

Madje Syrja Beu shkoi dhe në Vjenë për ndihmë, ku disa javë më parë kish qenë dhe Vetë Eqerm bej Vlora dhe ishte përpjekur të bindëte Ministrinë e Jashtme për planin e të atit. Ai gjeti në Vjenë dashmirësinë më të madhe kundrejt Shqipërisë. Vetë shefi i shtabit të përgjithshëm, baroni Konrad fon Hëcendorf, u bashkua me mendimin e Eqrem e Syrja beut, u tregua shumë i interesuar për fatet e Shqipëisë dhe premtoi të ushtrojë gjithë ndikimin e tij për të shpëtuar pavarësinë dhe integritetin e Shqipërisë. (10)

Nga ana tjetër prej disa kohësh, deri në 16 tetor, që filloi Lufta Ballkanike, Mit’hat Frashëri ndodhej në Shkup si mbikqyrës i qeverisë otomane për zgjedhjet parlamentare që pritesh të bëheshin(11). Më 14 tetor 1912, në shtëpinë e atdhetarit Sali Gjuka në Shkup, u mbajt një mbledhje për të tërhequr vëmendjen e faktorit të brendshëm dhe kancelarive të fuqive të mëdha, ndaj rrezikut që i kanosej popullit shqiptar. Merrnin pjesë në të Nexhip Draga, Mi´hat Frashëri, Sali Gjuka, Rexhep Mitrovica, Bedri Pejani, etj, (12).

Këtu u vendos edhe për organizimin e një kuvendi kombëtar për përgatitjen e të cilit u caktua një delegacion i përbërë nga Mit´hat Frashëri, Sali Gjuka, Rexhep Mitrovica dhe Bedri Pejani, të cilët në 16 tetor lanë Shkupin, duke kaluar nëpër Mitrovicë, Pejë, Gjakovë, Has, Tejdrin, Guci, Plavë, Kurbin, Mirditë, Durrës, Tiranë, Elbasan. Por siç thotë Mid’hat Frashëri për thirrjen e kuvendit, “punët i gjetën gati” nga Syrja bej Vlora dhe nga Tirana, ai erdhi në Elbasan me mendimin që kuvendi të mbahej në këtë qytet. Por telegrami (tejshkrimi) i Ismail Qemalit, që e ftonte në Vlorë ja ndyshoi planet. Mid’hat Frashëri, u zgjodh edhe përfaqsues i Elbasanit dhe bashkë me të tjerët, nga Elbasani u nis për në Vlorë.

Pse Mid-hat Frashëri dëshironte që mbledhja të zhvillohej në Elbasan ?

Është fakt i njohur që Mid’hat Frashëri kishte simpati për Elbasanin, të cilën e ka shprehur që në Kongresin kombëtar të Elbasanit në vitin 1909, kur në ditarin e tij shkruante :

“ Vërtet më të bukur qytet se Elbasani s’mund që të gjëndej për një të tillë kongres kombiar, ku do të bisedohet puna e shkollave shqipe dhe mësimit të gjuhës sonë : njerëzia e elbasanit jo tani, po dhe në kohët despotike, ishin çquar për dashurinë e tyre për gjuhën shqipe…”(13).

Domethënës është edhe fakti se pas dorheqjes nga qeveria e Vlorës në vitin 1913, ai u vendos në Elbasan, ku punoi si arsimtar (14). Nga ky qytet ai ndërmori dhe nismën e famshme të stilografit të artë për Edit Durhamit, siç dokumentohet nga gazeta “Përlindja e Shqipëniës” të cilës i drejtohej : Zoti Drejtor, Lutem të botoni këto të paka radhë : Këtu n’Elbasan filluam të mbledhim ndihmë nga një metelik për njeri. Duam të blejmë një kalem të florinjtë që t’ia dhurojme zonjës Edith Durham,si një kuptim për shërbimet fisnike që i ka bërë kombit tonë me shkrimet e botimet e saja. Për të rrëfyer këtë mirënjohje kombi ynë,kemi dashur që edhe ndihma të jetë e popullit dhe nga ky shkak,s’mbledhim më tepër se nga një metelik…..Në komisionin që u formua për këtë ndihmë, janë z.G. Cilka , dr.Ruzhdi beu,Taq Buda dhe unë… (15)

Sëfundi, pse Elbasani zgjodhi Mid-hat Frashërin përfaqsuses të tij në Vlorë ?

Sigurisht që një qyetet si Elbasani, kishte mjaft figura të shquara, por Mid’hat Frashëri spikaste mbi të tjerët. Kishte organizator dhe kryetar i Kongresit të Manastirit, organizator dhe nënkryetar i Kongresit Kombëtar të Elbasanit. Rrespektohej dhe si pasardhës i të madhit Abdyl bej Frashërit.

NË VLORË..

Katër nga përfaqsuesit e Elbasanit, firmëtarë të aktit të pavarsisë janë : Lef Nosi, Mit-hat Frashëri, Shefqet Daiu, dhe Qemal Karaosmani. Dervish Biçakçiu, siç del dhe nga telegramet, (16) ka ardhur në Vlorë një ditë më pas, bashkë me Isa Boletinin e të tjerë, dhe ka marrë pjesë në mbledhjen e dytë, të datës 30 Nëntor. Këtë e vërteton në kujtimet e tij edhe Tafil Boletini, që udhëtonte me Isa Boletinin drejt Vlorës : “… ishin afër tetëqind vetë që shkonin drejt Pavarësisë. Kalorësit kaluan nga Dibra në Librazhd, në Elbasan, Belsh, Lushnje, Fier. Rrëfen Tafili: “…Tej lumit na priste Sami bej Vrioni e Dervish bej Biçaku. Të gjithë shkuam mysafirë të Ymer pashë Vrionit, në Fier. Më 28 ( nëntor) herët u nisëm për në Vlorë…”( 17)

Duhet theksuar fakti se përfaqsuesit e Elbasanit ishin shumë të vlerësuar. Lef Nosi dhe Mith-hat Frashëri u zgjodhën ministra të qeverisë së përkohshme. Shefqet Daiu u zgjodh sekretar i kuvendit bashkë me Luigj Gurakuqin, siç dokumentohet nga telgrami që Qeveria e Përkohshme që njofton Elbasanin për shpalljen e Pavarsisë së Shqipërisë :

“Kongresi u hap. Indipendenca u proklamue. Ismail Qemal Beu u sgjodh kryetar. Sonte do t’i komunikohet Shtetevet te Mbëdha me kablo. Ju urojmë”. – Lef Nosi, Midhat Frashëri, Qemal Karaosmani. Shkruesit e kongresit: Shefqet Daiu, Luigj Gurakuqi (18).

Vetë Shefqet Daiu momentin e shpalljes së Pavarsisë, ndërkohë që ai mbante procesverbalin e mbledhjes, në shkrimin, në gazetën Elbasani, me rastin e 10 vjetorit të pavarësisë shkruan : “Tepër i thyer nga rryma e luftës, shumë i lodhëm nga mundimi i udhëtimit, fort i menduem për plotësimin e detyrës por ne me një shpresë të fortë qi bante të harrojë ç’do gja tjetër ndodhesha i kërrus ndë tryes, gati për të shkrue, nji për një bisedimet dhe deklaratën e kongresit të primë e të mbledhëm ndën kryesin e të paharrushmit z. Ismail Qemal Vlorës.(19)

Shpallja e Pavarsisë në Elbasan

Gjendjen në Elbasan na e jep telegrami që Aqif Pashë Biçakçiu, Shefqet Bej Vërlaci i dërgojnë Aziz Pashës në Beratn në në 12 Vjeshta e Tretë 1328-1912 “ Situata e jonë asht vështirsue. Ohri edhe Struga ranë. Komandanti serb i ka telegrafue Qukzakvet…dhe i ka pytë zyrtarisht në do të dorzohen apo jo. Nga kjo kuptohet se ka me ardhë edhe këtu …Me qindrue asht e pamundun; sepse popullit tonë le qi s’ka armë, por i u-ka thye edhe morali keq. Paniku mbretnon edhe këtu. Zoti na ndimoftë. (20)

Ndërsa dëshmitari okular Qamil Çelirama e përshkruan kështu : “Bash në panikun e vërshimit të ushtërive serbo-greke-malazeze mbi Shqipninë u përhapën lajmet gazmore, mbi shpalljen e Shqipnisë indipendente. Patriotët tanë të shquem me Ismail Qemalin në krye, kishin korrë suksese diplomatike, dhe kishin ardhë në Shqipni për me ngritë flamurin kombëtar e me shpall indipendencën tonë. Si mbarë populli shqiptar, ai lajm i gëzueshëm ngrofi edhe zemrat e ngrime t’Elbasanasve qi pritshin me sot me nesër invadimin e vendit nga ushtëritë serbe. Të gjithë patriotët e Elbasanit, sidomos neve rinia patriotike, u aktivizuam për me pregatitë flamurë e shqiponja, për me e festue sa më mirë atë ditë. Filluen me kalue nëpër Elbasan delegacione të Shqipnisë së sipërme, të përbamë nga Is Buletini me shokë, për me shkue ne Vlorë, ku po mblidhesh Kuvendi qi do të shpallte indipendencën shqiptare, do të ngrinte flamurin e Shqipnisë, dhe do të formonte qeverinë shqiptare. Ushtëria turke, qi u thye në Kosovë e në Manastir, filloi të tërhiqet nga drejtime të ndryshëm, drejt detit Adriatik, për me u inbarkue në Turqi. Ushtëritë e thyeme qi kaluen nëpër Elbasan, të komandueme nga Xhevit Pasha, insistuen qi të luftojshin për me mbrojt Elbasanin, por patriotët e vendit, qi ishin në dijeni për shpalljen e indipendencës, e detyruen komandën turke qi të hjekë dorë nga nji veprimtari e rrezikshme dhe e damshme. Serbët, tue mos gjet resistencë në marshimin e tyne, po i afroheshin Elbasanit, prandaj patriotët e qytetit tonë shpejtun me e ngritë flamurin e Shqipnisë n’Elbasan para se të ngrihesh në Vlorë. Ai gëzim qe çashtje orësh, qyshse ushtëritë serbe, edhe se u lajmëruen pse po shpallesh indipendenca shqiptare, e se n’Elbasan u ngrit flamuri i Shqipnisë, vazhduen marshimin e tyne për me dalë në Adriatik. Si rrjedhim, ata pushtuen Elbasanin dhe e ulën flamurin tonë tue e zavendësue me të tynin. Elbasani i priti serbët si miq të paftuem, tue nxjerr nji komison pritës të përbamë prej parisë së vendit, disa orë larg Elbasanit. Të sigurtë, se qëndrimi i serbëve n’Elbasan e në vise tjerë t’atdheut ishte i përkohshëm, neve bamë durim për me e përballue zgjedhën e re, qi na dukesh edhe ma e randë se ajo e Turqisë………”

Në vitin 2009 në arkivin e Ushtrisë Jugosllave në Beograd, u gjend dokumentin i pavarsisë së shpallur në Elbasan në 25 Nëntor 1912. Ja teksti …

Shpallje për vetqeverimin e Shqipnisë,

Na gjindja e Elbasnit, pa ndonji shtrëngim të jashtëm ose të brendshëm,… bashkë me gjithë qytetarët e Shqipnisë po i bajmë të ditun gjithë botës së qytetërueme se sot shpallim vetësinë të.. Shqippnisë tonë nga mbretnia Ottomane tue u numurue si një komb i lirë i cili me ndihmën e të madhit Zot, mbrojtësit të të gjitha kombeve të Europës, shprehem se do të qeverisim me nder, drejtësi, dhe nji paansi të plotë, pa vanë re ndryshim feje apo dogme. Ç’ do shqiptar ose i huej do të mund të rrojë lirisht duke gëzuar të gjitha të drejtat njerëzore. Edhe na kemi nërmend të rrojmë vllazënisht edhe me qeveritë fqinjëse, pa dashur t’u bajmë as të paktin dam, por duke ju lutun të na ndihmojnë në vetqeverimin tonë edhe rrëzimin e qeverisë Ottomane. Rroftë Shqipnia e lirë. Kështu e baftë Zoti!

Na përfaqsuesit e Elbasanit vërtetojmë të sipërmen duke vumë ndënshkrimin tonë. “

Duke lexuar këtë dokument befasohesh nga idetë që në pak rradhë hedh. Prirjen pro Europiane, tolerancën fetare dhe etnike. Madje arrihet deri në të drejtat njerëzore. Fakti që ky dokument është shkruar në vitin 1912, lartëson vlerën intelektuale të atyre që e hartuan. Nisur nga gjuha, gegërishtja e Elbasanit dhe shprehjet e përdorura, akti është hartuar nga një elbasanas, ende i panjohur, që përdor alfabetin latin të Manastirit që kishte pak kohë që ishte futur në përdorim. Masa e gjërë atë e kishte përvetësuar shumë shpejt. Por shkruesit duket ka njohur edhe edhe alfabetin e Stambollit që Kongresi i Manastirit i 1908 e kishte lënë në përdorim. Kështu me një fjalë ai tingullin “dh” e paraqet me shkronjën “ δ “ , që i takon alfabetit që përdorën vëllezërit Frashëri.

Shpallja e pavarsisë, telegrafisht ju njoftua Ismail Qemali në Vlorë : “ Gjithë populli ynë, myslymanë e të krishtenë, me nji za kanë PRANUE idependencën e Shqipnisë,

Në emën të gjithë popullit të prefekturës së Elbasanit

Haxhi Hafëz Sulejman Kungulli, zavendës mitropolit Papa Dhimitër Dhimitruka.

Aqif Pashë Biçakçiu, Shefqet Bej Vërlaci, Hasan Bej Biçakçiu, Abdulla Bej Tirana, Fuad Bej Kareman Beu(Biçaku), Servet Bej Zylfi, Ismail Bej Xheladin Beu, Ali Agjah Bej, Maliq Bej Riza Beu, Demir Bej Sulçe Beu, Refik Myftiu, Mahmut Guma, Xhaferr Pasmaqi, Hysein Sulova, Ruzhdi Alush Saraçi, Beniamin Deliana, Beniamin Nosi, Taq Buda, Kolë Papajani, Lazër Papajani, Serafin Jorgaqi, Haxhi Nikollë Jorgaqi, Mihal Prifti, Dhimitër Paparisto, Emin Haxhiadem Shijaku, Rrapush Demeti, Mahmut Hakani, Hysein Dakli, Jusuf Bej Taushani, Hasan çifte, Ymer Peni, Hysein Hastopalli, Demir Zenelhoxha(22) Dëshmitari okular Jovan Dimitresku,ish shefi i kabinetit të Ahmet Zogut në kohën e republikës, dëshmon : “ .. kam qenë i pranishëm në ceremoninë e ngritjes së flamurit për herë të parë në ndërtesën e Prefekturën së Elbasanit, në 25 nëntor 1912…..Kryetari i qeverisë së përkohshme në Elbasan atëherë ishte Aqif pashë Elbasani “.

REZIKU SERB..

Nga telegramet botuar në “Dokumenta Historike “ del se për këtë problem ka pasur një komunikim intensiv ndëmjet parisë së Elbasanit, Ismail Qemalin dhe komandës së forcave Serbe. Duke pasur parasysh eksperiencën e madhe diplomatike të Ismail Qemalit, paria e Elbasanitit për çdo hap komunikon me të (23). Dhe Ismail Qemali i udhëzon :

“…i dërgoni komandantit t‘ushtëriës serbe me anë të nji komisioni të posaçëm nji shkresë të ndënshkrueme prej Këshillës Administratore, tyke i kërkue pushimin e vepërimevet anmiqsore kundrejt jush, passi edhe Elbasani si gjithë Shqipnia ka proklamue indipendencë edhe lufta qi i kanë shpallë Turqiës Serbia me shtetet e tjera , naturisht nuk ka të bajë me Shqipniën indipendente. (24) Ndërkohë presioni i ushtrisë Serbe shtohet. Komandanti Serb Gjenerarali Metoviç nga Ohri i shkruan Kryesiës së Bashkisë së Elbasanit se :

“N’i u dorëzofshi edhe ju ushtëriës serbe … edhe n’i dhançi armët të gjitha, ju ap fjalën se do t’ju sigurohet çdo gja; domethanë: feja, pasunia, jeta e qetësia e juej…..Përgjigjen tuej e pres në zyrët telegrafike“(25)

Kopia e këtij telegrami i dërgohet Ismail Qemalit në Vlorë, dhe përgjigja e tij nuk vonon:

“Kopiën e telegrammës qi ju dërgon komandanti i ushtëriës serbe gjeneral Metoviç kryesiës së Bashkiës s’Elbasanit e këndova. Indipendenca u shpallë në gjithë viset e Shqipniës edhe sot u formue e u ngref Qeverria e Përkohshme Kombëtare. T’i përgjigjeni se asht i pa-drejtë vazhdimi i anmiksiës, nga ana e Mbretniës Serbe, kundrejt Shqiptarvet qi nuk po i apin asndonji shkak anmiqsie edhe i bani me ditë se në mos dëgjoftë, Shteti Shqiptar do të protestojë e do të shtrëngohet me kërkue mbrojtje e drejtësië nga Shtetet e Mëdha. Lutemi me na e bamë të ditun sa ma shpejt përgjigjën qi do të merrni. ..”(26)

Një ditë më pas, është kryetari i bashkisë së Elbasanit Alush Ruzhdi Saraçi që i drejtohet Komandantit serb në Ohër: “Parësia e qytetit u mbloth. Ju baj me ditë se ndëpunësit turq i përzunë me kohë edhe kanë formue nji Qeverrië Indipendente me emnim Qeverria e Shqipniës.(27)

Ndësa Aqif Pasha :

“Ndashti qi u shpallë Indipendenca e gjithë Shqipniës, ruejtja e situatës së re politike të saj ka me u caktue pas përfundimit të korespondencës e bisedimevet qi do të bahen ndërmjet të Qeverriës tonë Qendrore e të Qeverriës tuej…në Prefekturët tonë, nuk do ti vijë asndonji dam, asht e ditun se përkohësisht e si mik do të priten mirë…”(28)

Ismail Qemali dërgon dhe kopjen e një proteste që duhej t’i dorzohej komandantit serb nga Aqif pasha në emër të qeverisë së përkohshme të Elbasanit :

“Tyke qenё se gjithё Mbretniёt dhe Mbretnia e Juej, e pohojnё qenjen kombёtare tё kombit Shqiptar, edhe ai ka shpallё Indipendencёn e Tija e i a ka njoftue zyrtarisht Mbretnivet tё Mёdha, Mbretnivet tё Balkanit edhe Ministriёs sё Punvet tё Jashtme tё Serbiёs, marr vesht, se Fuqia Ushtarake qi asht ndёn komandёn Tuej, po ecёn pёrpara e ka nё mёnd me shkelё Elbasanin. Asht e ditun se sikur se shkelja e tokёs Shqiptare asht kundёr sё drejtёs, ashtu edhe shkelja e Elbasanit prej Jush do me thanё se kёrkoni me i ngelё mbё qafё nji vendi indipendent, i cili nuk dishron me luftue me Serbiёn. Protestoj vepёrimin Tuej edhe lutem tё prapseni nga ky vepёrim.”(29)

Më poshtë ai e udhëzon Aqif pashën : “Telegrammёn tonë të protestёs pёr Komandant Metoviçin t’i a epni me anё tё zyrёs telegrafike t’Elbasanit nё Ohёr, nё qoftё se asht atje. Nё qoftё se nuk asht e mundun me i a dhanё Ohrit, athere t’i a epni komandantit qi po vjen n’Elbasan…” (30)

Një përfaqsi nga paria e vendit, i priti serbët disa orë larg Elbasanit dhe i dorëzoi aktin e pavarsisë që përmendëm më lart. Ky akt i është dërguar komandës së ushtrisë serbe në Beograd, prandaj dhe ndodhet në arkuivin e Ushtrisë serbe, ku dhe u zbulua disa vite më parë.

Fundi i përfaqsuesve të Elbasanit

Ashtu si i shumicës së aktorëve të pavarsisë së Shqipërisë, fundi i tyre ishte tragjik. Lef Nosi u pushkatua. Shefqet Daiu u dënua me 30 vjet dhe vdiq në burg, Mid-hat Frashëri u shpall kriminel lufte dhe vdiq në mërgim në Nju Jork, mendohet i helmuar nga komunistët. Dervish Biçakçiu u shpall kriminel lufte dhe vdiq në mërgim në Damask. Qemal Karaosmani vdiq në Kavajë i harruar nga regjimi komunist…

Po e mbyll me At Zef Pllumin, në librin “Rrno vetëm për me tregue” :

“Njerëzit që kanë ba Shqipninë na nuk kemi të drejtë me i gjykue. Naim Frshëri. Faik Konica, Ismail Qemal Beu, Imzot Doçi, At Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi e pak tjerë si këta e krijuan Shqipninë…… Kjo asht e vërteta historike. Populli ishte ky…. (i prapambetur), intelektualët kjenë ata që e banë Shqipninë……nuk kemi kurrnji të drejtë me i gjykue për gabimet politike që kanë ba në jetë e tyne, se po ta bajmë këtë, atëhere tregohemi mosmirënjohës. Pa ata nuk do ta kishim Shqipninë e lirë….Na nuk kemi asnji të drejtë ti gjykojmë personalitetet shoqnore – politike të asaj kohe, me ato koncepte që kemi sot. Sigurisht që në atë kohë ata kanë ba politikën që duhej për interesin e popullit shqiptar aty për aty”.(31)

BIBLIOGRAFI

1-L.Nosi “Dokumenta Historike”f.69

2- L.Nosi“Dokumenta Historike”f.75

3-Ilir Konomi, Pavarsia Ilir ikonomi, Pavarsia. Udhëtim i paharruar i Ismail Qemalit,UET Press 2012, F.166

4- L.Nosi “Dokumenta Historike”f.79

5- Gazeta Tomorri, Elbasan, Qershor 1910

6- L.Nosi “Dokumenta Historike”f.83.

7-Qemal Karaosman, Një udhëtim historik në nëntor 1912, gazeta Arbëria,28 nëntor 1936.

8- L.Nosi “Dokumenta Historike”f.76).

9 -Mid’hat frashëri, Elita Shqiptare, përgatitur nga Uran Butka, Plejad 2008,f.387)

10- Eqrem Bej Vlora, Marie Amelie von Godin, Ndihmesë për historinë e sundimit turk në Shqipëri,Shtëpia botuese 55, f.205-209, Tiranë 2010.)

11-Mustafa Kruja, Antologji Historike, Sejko Elbasan,f267

12- Mid’hat Frashëri, Elita Shqiptare, përgatitur nga Uran Butka, Plejad 2008, fq. 48-49.

13- Mid’hat Frashëri, Elita Shqiptare, përgatitur nga Uran Butka, Plejad 2008,f539

14- Mid’hat Frashëri, Elita Shqiptare, përgatitur nga Uran Butka, Plejad 2008,f.22.

15 – Mid’hat Frashëri, Elita Shqiptare, përgatitur nga Uran Butka, Plejad 2008,f539

16- L.Nosi “Dokumenta Historike” f97)

17-Tafil Boletini: Kujtime; përgatitur nga prof. dr. Marenglen Verli, Botimpex, Tiranë 2003

18 – L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.97

19- Shefqet Daiu, “Flamuri e Dita 28 Nânduer “ Gazeta Elbasani ,28 Nëntor 1922

20- L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.81

21 – Ilir ikonomi, Pavarsia. Udhëtim i paharruar i Ismail Qemalit,UET Press 2012, f 209

22 – Lef Nossi , Dkumenta Historike f.80

23- L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.85

24- L. Nosi,“Dokumenta Historike” f.104

25 – L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.96

26- L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.95

27 – L. Nosi,“Dokumenta Historike” f107

28- L. Nosi,“Dokumenta Historike” f.108

29- L. Nosi,“Dokumenta Historike”f111

30-L. Nosi,“Dokumenta Historike”f.111

31 – Zef Pllumbi, Reno vetëm për me tregue F. 493

(Kumtesë në konferencën ndërkombëtare

“Lef Nosi – figurë qendrore e historisë dhe e kulturës shqiptare” Universiteti “Aleksandër Xhuvani” Elbasan dhe Qendra e Studimeve Albanologjike.

Filed Under: Analiza

Thanksgiving: Festa e Mirënjohjes, Kujtesës dhe Bashkimit

November 27, 2025 by s p

Nga Rafael Floqi/

Thanksgiving, një nga festat më të vjetra dhe më të dashura të kulturës amerikane, i tejkalon kufijtë e një darke tradicionale me gjel deti dhe ëmbëlsira sezonale. Ajo është një ditë e rrënjosur në historinë e vendit, një moment i përbashkët reflektimi shoqëror dhe një ritual i mirënjohjes që u ka rezistuar shekujve. Çdo nëntor, Shtetet e Bashkuara ndalen për të falënderuar: për familjen, shëndetin, mundësitë, mësimet e vitit dhe shpresën që ushqen të ardhmen.

Rrënjët historike të mirënjohjes

Festa e parë e Thanksgiving daton në vitin 1621, kur kolonët e Plymouth-it dhe popullsia vendase Wampanoag, pas një viti të mbushur me vështirësi dhe humbje, festuan korrjen e parë të bollshme. Në thelb, nuk ishte thjesht një banket, por një akt i fuqishëm falënderimi dhe bashkëpunimi, një shembull se si ndarja, mbështetja dhe solidariteti mund të jenë themelet e mbijetesës. Pikërisht ky moment historik e ka bërë Thanksgiving një festë që ndryshon në formë, por jo në përmbajtje: ajo vazhdimisht na kujton vlerën e njerëzores dhe të ndihmës reciproke.

Nga kolonia te kombi: Transformimi i traditës

Festa mori formë moderne gjatë shekullit XIX falë shkrimtares Sarah Josepha Hale, e cila loboi për krijimin e një dite kombëtare të mirënjohjes. Në kulmin e Luftës Civile, Presidenti Abraham Lincoln e shpalli zyrtarisht Thanksgiving-un festë federale (1863), duke e parë si mjet pajtimi dhe uniteti kombëtar.

Në një periudhë të copëzimit shoqëror, Lincoln kërkoi që vendi të përqendrohej te ajo që e bashkon — një mesazh që ruan vlefshmërinë edhe sot.

Tryeza moderne: Vendtakimi i shpirtit familjar

Në botën e sotme, Thanksgiving është një nga ngjarjet më të rëndësishme të vitit për familjet amerikane. Tryeza është bërë rituali qendror i festës: një hapësirë ku gjeneratat ribashkohen, ku ritmi i jetës ngadalësohet dhe ku fjalët “jam mirënjohës” marrin kuptim konkret. Menuja tradicionale — gjel deti, stuffing, salca e boronicës, misri, patatet, kungulli — është pjesë e identitetit kulturor amerikan. Por janë bisedat, kujtimet, buzëqeshjet dhe pajtimet ato që e mbajnë të gjallë këtë traditë shekullore.

Mirënjohja: një filozofi jetësore

Në një realitet ku nxitimi, pasiguria dhe sfidat ekonomike mbizotërojnë, Thanksgiving i rikujton shoqërisë rëndësinë e ndalesës. Psikologët theksojnë se mirënjohja ul stresin, përmirëson gjumin, rrit humorin dhe forcon lidhjet emocionale. Duke u kthyer nga vetvetja, kjo ditë i fton njerëzit të vlerësojnë jo vetëm arritjet, por edhe mësimet e vështira. Mirënjohja shndërrohet në akt të ndërgjegjes: një mënyrë për të parë të mirën edhe kur vitet nuk janë të lehta.

Solidariteti: Dimensioni shoqëror i festës

Një prej tipareve më fisnike të Thanksgiving është angazhimi i gjerë shoqëror në ndihmë të komuniteteve në nevojë. Strehimoret organizojnë vakte për të pastrehët, vullnetarë nga çdo moshë shpërndajnë ushqime dhe organizatat lokale mobilizohen për t’i dhënë secilit mundësinë e një feste të ngrohtë.

Ky solidaritet mishëron thelbin e Thanksgiving: mirënjohja nuk është e plotë po nuk u nda me të tjerët.

Emigrantët dhe festa: Ndërthurja e kulturave

Për diasporën shqiptare dhe shumë komunitete të tjera emigrante, Thanksgiving ka marrë formën e një feste ndërmjetësuese midis dy identiteteve: atij kombëtar dhe atij amerikan.

Në shumë tryeza shqiptaro-amerikane, gjeli i pjekur gjen vend përkrah byrekut, ndërsa bakllavaja ngrihet krah salcës së boronicës. Ky mozaik kulturor simbolizon harmoninë, adaptimin dhe ndërtimin e një identiteti të ri të përbashkët. Festa u krijon emigrantëve një mundësi unike për të reflektuar mbi rrugëtimin e tyre, për të falënderuar për mundësitë dhe për të mbrojtur lidhjen me traditat e tyre.

Thanksgiving përtej kohës

Ndërsa bota përballet me tensione politike, polarizim, sfida ekonomike dhe ritme të shpejta, Thanksgiving qëndron si një thirrje e përjetshme: të ndalojmë, të mendojmë dhe të falënderojmë. Ajo është festë e përbashkët, e thjeshtë në formë por e thellë në përmbajtje — një kujtesë se pavarësisht vështirësive, gjithmonë ekzistojnë arsye për mirënjohje.

Përfundim

Thanksgiving është shumë më tepër se një traditë amerikane. Ajo është një filozofi humane, një udhëzim moral dhe një moment reflektimi mbi vlerat më të rëndësishme të jetës: familjen, miqësinë, dashurinë, shëndetin dhe paqen. Në një botë që shpesh harron të ndalet, kjo festë na rikujton se mirënjohja është një akt i domosdoshëm — një rit i vogël me zemër të madhe, që ka fuqinë të transformojë marrëdhëniet dhe vetë përditshmërinë tonë.

Gëzuar Thanksgiving!

Filed Under: Fejton

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • …
  • 2751
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT