Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dega Vatra Tampa Bay kryen analizen vjetore per vitin 2017

by

1 ok TampaNga Piro Poloska/
Dega Vatra ne Tampa Bay ne takimin e saj te radhes me daten 9 Shkurt 2018, analizoi punen e saj nje vjecare te deges duke nxjere ne pah sukseset mjaft inkurajuese te vitit te kaluar dhe mbi kete platforme u aprovua plani i activitetit te vatres per vitin 2018.
1 TampaNe raportin e paraqitur nga kryetari i deges Z. Tasim Ruko, u ravijezuan sukseset a aritura ne punen me komunitetin shqiptar si nje nga drejtimet themelore to punes se deges. Ne kete kontekst u evidentua vecanerisht suksesi i aritur me shkollen shqipe, ku puna pasionante e drejtores se shkolles, Znj Yllka Bejo ka bere qe cilesia e  mesimdhenies te ngrihet mbi bazen e nje programi te detajuar dhe objektivave te qarta qe do te arihen ne punen me femijet e komunitetit shqiptar.
        Sigurisht qe ky sukses nuk do te ishte ne kete nivel pa punen e pakursyer te anetareve te bordit, Zonjusha Zamira Rubjeka, Znj. Eva Keta, Z. Fadil Neziri dhe Znj. Mimoza Traga.
      Nje prove e ketij suksesi eshte dhe fakti qe krahasuar me nje vit me pare numuri i nxenesve te shkolles eshte pothuaj dyfishuar. Mjaft e sukseseshme u konsiderua edhe puna e Vatraneve per perkujtimin dhe evidentimin e ngjarjeve madhore historike te kombit shqiptar, si nepermjet organizimit te mbremjeve festive me kengetare te ftuar por edhe nepermjet takimeve dhe bisedave me personalitete, me kontribute te spikatura ne historine tone kombetare.
Nuk mungoi edhe fryma kritike ne kete takim. Ne diskutimet e te gjithe anetareve to bordit dhe vecanerisht te nenkryetarit te deges Z. Isuf Spahija, Zoterinjve: Tahir Tahiraj dhe Arian Kushta u terhoq vemendja e pjesemaresve vecanerisht ne punen me te mire qe duhet te behet ne drejtim te ritjes se numurit te anetareve te deges. Per te ritur efectivitetin e punes ne kete drejtim u caktuan detyra te vecanta te secili prej anetareve te bordit. U percactuan objectiva te qarta per nje shfrytezim dhe drejtim me te mire te rjeteve sociale, si Facebook, si nje mjet mjaft efektiv ne komunikimin, informimin dhe forcimin e lidhjeve me komunitetin. Per te siguruar nje vazhdimesi dhe organizim me te mire te punes ne te ardhmen u ra dakord qe Bordi i Deges se shoqates Vatra, te mblidhen nje here ne muaj dhe u aprovua njekohesisht edhe kalendari i takimeve per vitin ne vijim. Ne fund te takimit u dha agenda e takimit te ardheshem. Takimi i organizuar ja ariti qellimit dhe i sherbeu me se miri ngritjes se nivelit te cilesise se punes se deges per aritjen e objektivave me ambicioze ne punen e saj.

SKËNDERBEU DHE MIZA E KALIT TË TIJ

by

1 valentino

Nga Valentin Lumaj,/

Michigan, 6 Shkurt 2018/

Brenda harkut kohor të një jave, komuniteti shqiptar ne Michigan priti dy mysafirë të pazakontë, që vinin për herë të parë në Michigan, Gjergj Kastrioti-Skendërbeu the Pandeli Majko.

Ardhja e Gjergjit u paralajmërua bujshëm muaj më parë nëpërmjet idhtarëve të tij, individë të zellshëm në ide dhe praktika. 550 vite pas vdekjes, Skëndërbeu nga amshimi, i ushqeu shpirtërisht këta njerëz vullnetmirë, i frymëzoi, dhe i mblodhi rreth sofres së urtisë. Skënderbeu bashkoi edhe një herë shqiptarët, “Princat” e të gjitha Shoqatave krahinore, të prirë nga kryetarët e kulteve fetare, dhe formuan edhe një herë në miniaturë Kuvendin e Lezhës. Pothuajse çdo të dielë qysh nga mesi i Tetorit u mblodhēn, diskutuan, debatuan, pregatitën dhe shtruan rrugën e ardhjes së Skënderbeut. Gjergji, në këtë udhëtim të gjatë një vjeçar ne trojet dhe zemrat arbnore, më së pari zbarkoi në Michigan, në Kishën e Zojës Pajtore të Shqiptarëve. Ai erdhi ashtu madhërishëm mbi kalë, me shpatën ngrehur si ngadhnjimtar, me përkrenaren kurorë si mbret i përjetshëm shqiptarëve.

Penat e arta të mendjeve më të ndritura te historisë, profesorë nga viset shqiptare, Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi, Arbëreshë të Italisë, dhe nga diaspora, rikthyen te gjallë Skënderbeun ne Simpoziumin historik për nder te tij. Gjatë këtij vargu pafund ligjëratash, faktesh e zbulimesh te panjohura, njerëzit përcollën për shtatë orë me sy te fiksuar dhe mendje iluminare ligjëratat e tyre, ku Gjergji shfaqej herë si Pirroja Epirit, herë si Aleksandri i madh, por që ishte vetë Skanderbeg; IN PE RA TO RE.

Kjo ardhje, sa imagjinare po aq edhe reale e Mbretit të Epirit, pati një jehonë të gjerë në media televizive, rrjete sociale, në gojët e shqiptarëve, dhe u përhap në Shqiperinë amë e në vise të tjera. Kjo ringjallje dhe ardhje e parë e Skënerbeut, ishte ringjadhje edhe për ne. E njemë se kemi nevojë per një prinjës të tillë,  kuptuam se ai akoma jeton me ne, na frymezon, na bashkon  dhe na udhëheq.

Sapo Gjergji u largua dhe pa u shuar ekoja që la pas, në rrethe të ngushta u fol për një vizitë të Ministrit të Diasporës Pandi Majko. E pakuptimtë kjo ardhje fill pas ikjes së Skënderbeut. Ndoshta mendoi se Gjergji do t’i hapte rrugën, që ky ta kishte më të lehtë hyrjen. Megjithatë, ai kishte mundësi te vinte me Gjergjin, pasi ftesën e kishte qysh muaj përpara, si ai, edhe ministrja e Kulturës. Le që nuk erdhën t’a nderojnë Gjergjin në Simpozium, por as edhe një përgjigje apo përshëndetje nuk denjuan të japin. Janë të vegjël ta kuptojnë se në fakt Skënderbeu dhe Simpoziumi do t’ju kishin bërë nder këtyre.

Pandi erdhi mbas “Kuvendit te Lezhës”, dhe i gjeti shqiptarët në Michigan akoma të bashkuar rreth Gjergjit. Por siç thotë malësori i vjetër “urtia mbas kuvendit dhe trimëria mbas luftës s’kane vlere”, po ashtu u hamendësua se kjo vizitë e Pandit do të ishte e pavlerë.

Ardhja e “Ministrit të shqiptarëve që jetojnë jashtë Atdheut”, duhej të ishte një lajm i madh dhe i gëzueshem. Shqiptarët  në Diasporë më në fund janë të përfaqësuar, dhe jo të harruar. Takimi duhej të ishte i gjerë dhe gjithpërfshirës, pasi ministri është i të gjithëve, si rregull. Në fund të fundit, Konsujt dhe Ambasadorët nuk kanë nevojë për ministra. Nevojë kishte familja Rranxburgaj për një vizitë, për një mbështetje të paktën morale, në një kohë kur Kisha zemërgjerë amerikane i ka hapur dyert, për t’a mbrojtur nga deportimi. Por Ministri i Diaspores nuk ka kohë as tagër që të dëgjojë dhe të ndjekë nga afër cilat janë problemet e shqiptarëve në emigracion. S’ka kohë sepse orari i ngjeshur i drekave dhe darkave nuk ja lejon. Nuk ka as tagër. Është ministri i gjysmës së popullsisë shqiptare. Nje mërgatë stërmadhe prej dy million e gjysëm shqiptarësh të deportuar nga vendi amë Shqipëria për 27 vite me rradhë. Një emigrim në kohë paqeje, me përmasa që i tejkalon shumë herë emigrimin e Shqiptarëve pas vdekjes së Skënderbeut dhe rënies së Krujës.

Pandi e di mirë se me 27 vite në politikë dhe administratë, është një përfaqësues i denjë i asaj klase apo kase politike shqiptare që pasi kanë sunduar dhunshëm Shqipërinë, nëpërmjet vjedhjes dhe blerjes së paskrupullt të vullnetit politik të popullit, kanë plaçkitur çdo gjë me vlerë, kanë futur ne vella-vrasje mijëra shqiptarë anë-e-kand, kanë kriminalizuar një jetë të tërë shoqërore nëpërmjet zhvatjes, rrushfetit, krimit ordiner dhe drogës. Sado që luan ëmbëlsisht rolin e të pastrit, nuk del doti i papërlyer. Dënimi vlen si për veprim ashtu edhe për mos veprim. Në qoftë se je me të vërtetë i pastër, atëherë mos prano që të të hedhin në Diasporë si peshqir për të fshirë njollat e gjakut dhe të krimit të shefit tënd.

Zoti ministër, këta shqiptarë që i ke në patronazh, pasi i deportoni me hir nga Shqiperia, dhe më pas deportohen me pahir nga Amerika, ku të shkojë shqiptari shkretë. Por veç xhepit tuaj, të shkretë mendja dhe shpirti juaj, jo ata. Pasuria e vërtete nuk futet ne xhep. Përmbas perdes së buzëqeshjes, fshihet dhimbja e përditshme dhe e përjetshme e ndërgjegjes tuaj, për ate çfare po ju shkaktoni shqiptarëve. Pasuri e vërtetë janë ata mijëra të rinj, të shkolluar, që enden rrugëve të Shqipërisë për një vend pune dhe s’e gjejnë. Pasuri jane elitat që digjen, pasuri është diaspora si pjesa më e virtytshme shqiptare. Jam viktima juaj zoti ministër, njëzet vite shkollim me një shpresë dhe një ëndërr për të qenë dikush nē atdheun tim dhe të Skënderbeut, që gjithmonë më rriti krenarinë me shumë se kockat. Ju dhe kasa shumëngjyrëshe politike, ma shuat ëndrrën dhe ma vratë shpresën përgjithmonë. Fillova dhe filluam nga hiçi një jetë të re në këtë vend që dikur për partinë tënde të origjinës, ishte nje armik i betuar, porse neve na doli një vend i bekuar, i cili na priti, na dha bukë e na dha flatra edhe një herë. Amerika dhe Skënderbeu ma ringjallën ëndërrën dhe shpresën se shumë shpejt,  demonët  do t’i kalojnë ferrit dhe bekimi do të derdhet mbi Shqiperinë tonë të lashtë. Unë e di se Juve e ndieni këtë. Prandaj keni frige nga Diaspora, Prandaj kërkon të futesh ne Diaspore si ujku me qime të bardhë, paçka se disa mendojnë se erdhi nëna dhia. Nuk keni tagër moral te na përfaqësoni Zoti minister. Kthehuni mbrapa ne strofullen tuaj dhe mos  i shko nga mbraba Skënderbeut si miza që i ka humbur kali.

Shenim: Shkrimi është në kuadrin politik dhe jo personal.

 

VATRANË, BËHUNI PJESË E DARKËS SOLEMNE TË 10 VJETORIT TË PAVARËSISË

by

10 Vjetori i pav Kosove

VATRANË, BËHUNI PJESË E DARKËS SOLEMNE TË 10 VJETORIT TË PAVARËSISË/

Të nderuar Vatranë,

Sic jeni njoftuar, të Shtunën më 17 Shkurt, Federata Panshqiptare e Amerikës i është bashkuar organizatave të Komunitetit në kryesimin e këshilltarit të Nju Jork-ut në festimin e 10 Vjetorit të Pavarësisë së Kosovës. Federata Vatra në vijim të traditës së saj do të ketë pjesmarrje masive në darkë.

Festa organizohet të Shtunën me 17 Shkurt 2018, duke filluar nga Ora 6.00 PM, në MARINA DEL REY( 1 MARINA DR. BRONX, NY 10455).

Argëtojnë: Grupi 4 YJET me Shqipe Kastratin & Agim Gerbeshi.

CMIMI I BILETES $75.00

Vatres i jane caktuar 12 tavolina me nga 12 persona secila, por mund te bejme edhe me shume.

Ju lutem bëni rezervimet: Zyra e Vatres: 718-365-6852

Agim Rexhaj: 917-848-3999

Marjan Cubi 914-31600045

Nazo Veliu 347-323-8121

Besim Malota 203-455-7167

Pashko Camaj:516- 9020–588

Gezim Nika 917-596- 4663

Frederik Ndoci 914-450-9418

Zef Balaj- 917-337-1753

Dr. Skender Murtezani 646-530-0809

Dritan Haxhia 646-468-8482

Astrit Gjonpali 201-470-3281

Marjana Bulku 347-209-9378

Ramiz Mujaj-917-346- 2038

Asllan Bushati 917-669-2082

Dalip Greca 917-254-6103

 

MЁRGIMI I SHQIPTARЁVE : DRITЁ DHE HIJE

by

(Pёrsiatje dhe mbresa nga leximi i njё poezie)/

“… shtёpi bosh/

tё mbushur nga malli i nёnave/

qё po tё matej/

do t’a shembte gjithё qytetin prej peshёs….”/

ELIDA BUҪPAPAJ/

1-eugjen-merlika

NGA EUGJEN MERLIKA/

Mёrgimi ёshtё njё dukuri e qёndrueshme e shoqёrisё njerёzore qё nga agimet e historisё sё saj. Ndoshta e ka zanafillёn nё pёrgjasimin e shtegtimit tё shpendёvet, qё fluturojnё nё tufa nё kёrkim tё vendeve tё ngrohta, qё u lehtёsojnё kushtet e jetesёs. Dyndjet e mёdha tё sllavёve, nё shekujt 6 – 7 m.K., sollёn ndryshime themelore nё gjysishullin ballkanik, duke vёnё pёrballё njёri tjetrit popuj e kultura tё ndryshme, kundёrshtitё mes tё cilёve, ende sot, vazhdojnё tё ushqejnё proçese historike tё ndёrlikuara.

Nё shkallё kontinentale e botёrore, sot mёrgimi masiv ёshtё bёrё njё nga problemet kryesore, me tё cilёt pёrballen shtetet e veçanta dhe Bashkёsia evropiane. Problemi paraqitet tepёr i ndёrlikuar, me faktorё pro dhe kundёr, sa qё zgjidhja e tij mbetet njё rebus pothuaj se pёr tё gjithё botёn,  aq sa Presidenti i Sh.B.A. ka planifikuar ndёrtimin e njё muri prej rreth 1600 km., pёr tё ndaluar hyrjen e fqinjёve tё tij tё jugut nё territorin amerikan.

Edhe shqiptarёt, si komb, janё pёrballuar me atё dukuri masive nё etapa tё ndryshme tё historisё sё tyre. Duke mos e patur tё theksuar, nё natyrёn e tyre, prirjen mёrguese e tё largimit nga trualli i familjes, me pёrjashtime tё pakta nё krahinat jugore e juglindore tё Vendit, mёrgimet shqiptare kanё qёnё tё lidhura mё shumё me ngjarje historike, nё formёn e pёrmbysjeve tё mёdha, qё i kanё detyruar tё shpёrngulen nga Vendi i tyre. Pushtimi turk i Shqipёrisё, mbas epopesё çerek shekullore tё luftёrave kundёr osmanёve, nёn udhёheqjёn e kryetrimit Skёnderbe, i detyroi shqiptarёt tё kapёrcenin detin me vaporrё pёr tё siguruar mbijetesёn nё njё tokё, e cila u tregua mikpritёse pёr ta edhe nё sajё tё politikёs largpamёse e tё pёrgjegjёshme tё udhёheqёsit tё tyre gjenial. Mёrgimi i arbёrve nё Itali e Greqi (More) pёrbёn valёn e parё tё madhe tё largimit nga toka e tyre. Malli pёr “dheun e Arbёrit” mbetet ende i pranishёm n’ato popullsi qё, megjithёse t’integruara pёrsosmёrisht n’atdheun e dytё, ruajnё nё kujtesёn dhe zemrёn e tyre, tё trashёguara brez mbas brezi, jo vetёm traditat, legjendat dhe krenarinё e “shekullit tё madh”, por edhe dashurinё pёr tokёn e braktisur nga tё parёt e tyre.

Njё tjetёr valё, jo nё pёrmasa masive, qe largimi nga Shqipёria i kundёrshtarёve tё komunizmit nё prag tё tё ardhjes sё komunistёve nё pushtet, tё cilёt nё shumicёn dёrmuese tё tyre, u larguan si individё, duke lёnё familjet e tyre prè tё egёrsisё sё regjimit. Ndёrsa vala e tretё, mё masivja nё historinё e Shqipёrisё, qe largimi me mjetet dhe mёnyrat mё tё ndryshme, tё mё shumё se njё milion e gjysёm shqiptarёve nё dhjetёvjeçarin e parё tё tjetёrsimit tё sistemit nё Shqipёri. Vёndet pritёse tё kёsaj vale oqeanike qenё, kryesisht, fqinjёt e Shqipёrisё, Italia dhe Greqia, por jo vetёm kёta. Sot shqiptarёt gjinden jo vetёm nё Perёndimin evropian, por edhe nё Sh.B.A. e nё Kanada. Ai mёrgim “biblik” nxori nё pah gjallёsinё e racёs, qё i pёrshtatet realiteteve tё ndryshme etnike e kulturore, duke mbijetuar e duke u bёrё pjesё integrale e tyre. Gjithashtu e bёri tё dukёshme humnerёn e mjerimit e tё prapambetjes, nё tё cilёn e kishte zhytur  pёr njё gjysmё shekulli diktatura komuniste popullin e saj.

Mёrgimi pёrmbysi tё gjitha raportet nё shoqёrinё shqiptare, duke krijuar njё bashkёsi paralele me atё tё dheut “Amё”, nё tё cilёn u shfaqёn cilёsitё themelore tё genit qё, nё kushte tё reja lirie veprimi, nё shumicёn dёrmuese qe e aftё tё pёrshtatej, tё shkojё pёrpara me mund e sakrifica, por tё krijojё njё jetё tё re, duke punuar e duke shkolluar fёmijёt. Sigurisht nuk munguan, nё pёrqindje relativisht tё vogla, shfaqjet negative nё kёrkimin e pasurimit tё menjёhershёm me tё gjitha mjetet e mёnyrat, duke pёrfunduar nё kontigjente tё krimit vetiak dhe tё organizuar, brёnda e jashtё Shqipёrisё.

Tё gjitha kёta mendime mё pushtuan duke lexuar mё shumё se njё herё poezinё “Nё shtёpitё bosh banon pritja”, tё poetes e publiçistes tё talentuar z. Elida Buçpapaj. Ёshtё njё poemth i shkurtёr nё tё cilin gjejmё njё radiografi tё mёrgimit tё popullit tё saj, njё tabllo realiste tё dukurisё me tё gjithё dritёhijet e saj. Kёndvёshtrimi i trajtimit tё subjektit nuk ёshtё ai i sociologut, i ekonomistit, i politikanit, qё priret tё shpjegojё me gjuhёn e shifrave tё sakta dobinё, tё domosdoshmen, tё mundёshmen nё planin shoqёror apo vetiak tё vartёsisё harxh – fitim qё mund tё jetё edhe thelbёsor nё trajtimin e dukurisё me pёrmasa tepёr tё konsiderueshme. Autorja, qёllimisht, nuk hyn n’atё hulli ose e cek sadopak kur flet pёr “shtёpi tё bukura / tё ndёrtuara / prej ёndёrrash” Atё e mundon diçka tjetёr : zbrazёsira e atyre shtёpive. Ato “shtёpi tё zbrazura nga fjalёt / tё zbrazura nga frymёt / tё zbrazura nga zёrat / qё do tё kumbonin / nga tё qeshurat / nga bisedat / nga zёnkat / nga hahatё ….” Ajo zbrazёsirё, me heshtjen e saj, pёr poeten ёshtё paralajmёtare e vdekjes.

Si e tillё ajo kthehet nё lejtmotivin e dhimbjes sё saj, si grua, si bijё, si nёnё, si qytetare e lidhur shpirtёrisht me Vёndin ku u lind e u rrit. Para saj zhvillohet njё dramё e fortё e njё brezi, pёr tё cilёn ajo merr pёrsipёr tё jetё njё zёdhёnёse, nёpёrmjet vargjeve, sa tё thjeshtё aq edhe lapidarё. Me dhёmshurinё e bijёs zhytet thellё nё brengёn tronditёse tё prindёrvet qё kanё mbetur vetёm, qoftё edhe nё shtёpitё e bukura tё ndёrtuara gjatё viteve me kursimet e djemve dhe vajzave tё mёrguara. Si “bijё arti” ajo i jep zё kёsaj vetmije, qё tё dalё nga kuadri i thjeshtё i vetvetes, lёndё pёr psikologun, por tё buçasё si njё problem shoqёror, si njё e keqe e pashmangёshme, por njё e keqe.

Autorja anashkalon nё dukje, nёpёrmjet vargjeve tё saj, fatin e atij brezi, tё privuar nё tё ri nga liria, tё rritur e pjekur nё njёmijё mundimet e njё sistemi qё vёshtirёsonte çdo ditё jetёn e vartёsve tё tij, qё flijoi gjithshka pati pёr t’i nisur djemtё e vajzat nё kurbet, pёr tё kёrkuar jetёn mё tё mirё, e cila qe ёndёrra e pasendёrtuar e atyre prindёrve. Z. Buçpapaj e sheh atё brez prindёrish qё tashmё “i djegin si cigare e hidhur / ditёt e jetёs”, si viktimёn e flijuar tё sё sotmes, si njё Rozafё tё jetёs bashkёkohore, duke pohuar tёrthorazi se, fatkeqёsisht, nё jetё nuk ka situata krejtёsisht tё qeta, se nё bazёn e çfarёdo pёrpjekjeje pёr ndryshim e mirёqёnie ka njё flijim, mbi tё cilin e nё pёrputhje me tё cilin godina e njё jete mё tё mirё do tё ngrihet si Kalaja e Shkodrёs mbi kurmin e muruar tё Rozafёs.

Nё njё farё mёnyre brengat e vetmisё sё pashmangёshme t’atyre prindёrve qё kanё njё dёshirё, vёshtirёsisht tё plotёsueshme “qё bashkё me bekimin / t’u linte fёmijёve amanetin / qё tё ktheheshin”, ёshtё çmimi i shtrenjtё qё shqiptarёt i paguajnё sot njё proçesi tё stёrmadh mёrgimi, qё ndryshoi nё kah pozitiv jetёn e tyre vetiake, shoqёrore e madje dhe atё shtetёrore. Njёjtёsimi i poetes me dhimbjen e nёnave shqiptare qё kanё bijtё nё mёrgim, ёshtё shumё prekёs dhe e nderon atё. Vargjet “zilja e telefonit bie e bie / nё gjirin e pajetё tё nёnёs” vizatojnё njё tabllo rrёnqethёse qё e ngre dukurinё nё diçka sublime, qё do t’ishte e denjё pёr njё krijim tё ndonjё mjeshtri tё madh tё pikturёs.

Ndoshta ajo tabllo na zgjon kujtimin e tё tjera vargjeve tё njё ballade tё lashtё tё Dheut t’Arbёrit : “Kostandin tё ardhtё gjёma / martove Dhoqinёn larg / larg e larg mёrguar / tre male kaptuar”, jehona e largёt e tё cilёve sikur don tё ripohojё se nёna nuk mund tё qёndrojё pёrgjithmonё larg bijave e se mallkimi i saj ngre edhe tё vdekurin nga varri. Dramaticiteti, qё pёrshkon poemthin, arrin pikёn e saj kulmore nё kёtё skenё tragjike qё nuk mbetet njё rast i vetёm, por ёshtё e paracaktuar tё pёrsёritet e tё pёrsёritet deri nё fundin e trishtueshёm tё brezit. Ky ёshtё vendimi i paapelueshёm i njё fataliteti tё pёrjetshёm qё shoqёron dukuritё e kurbetit. Poetja ёshtё e vetёdijshme se problemi mbetet pa zgjidhje, se amaneti i nёnёs , i pashprehur nё çastet e saj tё fundit, nuk mund tё ketё fuqinё e mallkimit tё nёnёs sё balladёs, sepse kohёt kanё ndryshuar.

Nё nёnёvetёdijen e saj ajo e din se beteja e saj, qё i bashkёngjitet atyre tё nёnave tё “shtёpive tё zbrazura”, ёshtё e humbur se nga ajo mori njerёzish qё nё vitet 90 lanё Shqipёrinё, njё pjesё tepёr e vogёl mund tё kthehen dhe ata tё pakёt, nё sajё tё mendёsisё sё re qё kanё fituar, nuk do tё qёndrojnё mё nё fshatrat apo qytetet e vogla nё tё cilёt kanё lindur. Do tё kishte qёnё e urueshme, e dёshёrueshme dhe, ndoshta e mundur, njё mundёsi e tillё pёr njё pjesё tё mirё tё tё mёrguarve tё kёtyre viteve, nёse Shqipёria do tё kishte hyrё me hapa tё shpejta nё rrugёn e rimёkёmbjes…. Autorja e poezisё nuk parapёlqen t’a trajtojё nё kёtё krijim kёtё aspekt tё çёshtjes, gjё tё cilёn e bёn mjaft mirё nё shkrimet e saj publiçistike, dhe un nuk po zgjatem mё tepёr. Ajo e din se kthimi bёhet i pamundur, sepse jeta e re “nё tё panjohurёn / ku gjithshka e nisёn nga zero”, ka tё tjera kёrkesa, ato tё fёmijёve tё tyre qё synojnё tё futen nё njё shoqёri tё barabartёsh. E vetёdijshme pёr kёtё realitet tё pandryshueshёm, ajo mbetet gjithmonё pranё atyre nёnave e bashkohet idealisht me to n’ato shtёpi “ku nёnat zbrazёtinё / e mbushin me lutje / drejtuar Zotit / qё t’i mbrojё fёmijёt atje / ku kanё ndёrtuar jetёn”.

Zemёrimi fashitet e i a lёshon vendin lutjes pёr bijtё e largёt, pёr t’ardhmen e tyre. Ёshtё pasqyrimi i njё tё vёrtete universale e tё pёrjetёshme, se kёnaqёsia dhe ngushullimi mё i madh i prindёrve ёshtё mirёqёnia dhe pёrparimi i bijve dhe bijave. Madje autorja e din se ёshtё vetёm njё iluzion mendimi i ndonjerit qё, i tronditur nga dhimbja e humbjes sё prindit, pohon se “nёse jetёn do t’a kthenin mbrapsht / ata nuk do tё iknin”. Megjithatё , nё thellёsinё e saj don t’a besojё, aq i rёndё ёshtё pezmatimi nё zemrёn e saj tё dhemshur pёr personazhet pa emёr, tё cilёve u kushton me gjithё fuqinё e zemrёs, vargjet e saj tё skalitura nё thjeshtёsinё e tyre.

Poezia, nё tёrёsinё e saj, ёshtё prekёse e pёrshkohet nga nota melankonike dhimsurie, ka fuqinё t’a bёjё lexuesin pjesёmarrёs tё kumtit tё saj, arrin edhe maja nё figurat e tё shprehurit dhe ka meritёn tё trajtojё, nё njё kёndvёshtrim origjinal, njё temё jo shumё tё rrahur nё letrat e sotme shqipe.

Lexuesi objektiv, ndoshta do tё kishte pritur edhe ndonjё fjalё mё shumё, mbi anёt pozitive tё dukurisё sё mёrgimit, pёr mё tepёr nё krahasim me njё kohё kur ai quhej “krim kundёr shtetit” e paguhej me vite tё gjata burgimi apo edhe me kokё. Por Elida ruan me xhelozi dhimbjen e saj tё pёrligjur pёr dramat e vetmisё dhe i lё lexuesit tё drejtёn tё shohё pёrtej vargjeve tё saj.

Janar 2018