• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Lamtumirë Lili Qose!

December 12, 2015 by dgreca

Jetoje jetën sepse është e bukur (Lili)/

Nga Keze Kozeta Zylo/

Largësia dhe ikjet tona me hir apo pahir nga Atdheu kanë dhimbjen e thellë brenda, kanë plagën e pashërueshme që mjerisht s’është gjendur ndonjë medicinë akoma, por kur kësaj largësie i prehet si me thikë ëndrra, atëhere duket sikur çdo gjë gangrenizohet dhe dhëmb, dhëmb gjer në asht…

Sot kuminiteti shqiptar në Amerikë humbi një mike dhe anëtare aktive të ndjerën Lili Qosen, një zonjë e bukur, me aromë gruaje. Në mëngjesin e hirtë telefonata e Ditës, e Lindës, Dëshirës dhe dhjetra shoqeve të tjera ishte me zë të dridhshëm, të përvajshëm, ishte për të ngushëlluar njera tjetrën për ikjen e një mikeje, për ikjen e një gruaje plot ëndrra në moshën më të bukur të saj, 45 vjeçe.  Na la Lili do të thoshte dhimbshëm i prekur thellë bashkëshorti i saj Luani një artist elbasanas që po përjeton momentet më tragjike të jetës së tij së bashku me dy djemtë e tij.

Por bukuria e saj fizike, shija prej një artisteje, shpirti i bukur duket sikur e kanë larguar humbjen e saj në sytë tanë dhe brenda trurit tonë të shokuar ajo ulet si një Hënëz blu në muzgun njujorkez dhe na qetëson të gjithëve, na qetëson si një grua që ulet me trendafila në dorë dhe që s’i ndante kurrë.

Ajo u përball me sëmundjen e kancerit në gjoks, një sëmundje që është përhapur dukshëm dhe nga më të rrezikshmet qysh në shekullin e kaluar. Lili jonë kishte një shpirt artisti, ishte e dashuruar marrëzisht me të bukurën dhe këtë e ndjeje dhe në momentet e vështira që ajo po kalonte këto kohë si në shtëpi dhe së fundi në spital. Ajo të priste me buzëqeshje gruaje të bukur, i ndrinin sytë nga gëzimi kur të shikonte dhe mundësisht të ishje e veshur bukur dhe me

“make up”, ndryshe mund të ta rregullonte ajo fytyrën, që pakuptuar ishje tronditur paksa dhe ngrihej ashtu siç ishte në atë gjendje dhe si me frymën e shenjtë e gjente fuqinë, forcën dhe këndonte…

Po, po… Këndonte dhe vallëzonte aty ku ishte në krevat…
Ja më thoshte mua dhe Ditës që ishim të dyja pranë krevatit të saj, sa të bëhem mirë dhe do të shkojmë në një vend të bukur me natyrë vjeshte për një javë me pushime dhe atje do të këndojmë dhe kërcejmë. Unë po kërkoj në “Google” që ta rezervojë vendin, si thoni vazhdonte Lili?
Si për të na hequr ngurosjen ajo vazhdoi: Unë i kam thënë m’u hiq prej sysh kancerit, “ose e shante me bukur popullorçe ik o p…” se nuk je shoku im, unë e di që së shpejti do të shërohem. Ja vazhdonte Lili, unë jam e rrethuar nga ëngjëjt, ëngjëjt më vijnë përditë, më sjellin lule, më këndojnë dhe unë shërohem ngadalë, ngadalë… Të lutem i thoshte motrës na bëj një foto se e dua kujtim me to, dhe me dëshirën dhe pasionin e saj ne nuk ja prishnim.  E kush ja prishte Lilit?
O Perëndi thoshja, ç’kurajo ka kjo grua dhe sa kurajo u jep gjithë shoqeve që e vizitojnë, dy motrave të mrekullueshme që i rrinin tek koka, bashkëshortit të saj Luanit dhe dy djemve xhevahirë.
Lili e ushqente kurajon dhe besimin tek Zoti dhe ninëzat e syrit dukeshin sikur flisnin dhe i kishin thënë frikës tutje, largohu, lëngo atje ku ke vendin!…
Dhe kishte të drejtë për kurajon, sepse sëmundja s’mundi t’ja prekte zemrën, s’mundi t’ja ndryshonte shpirtin, s’mundi t’ja hiqte shijen e të bukurës që e kishte në palcë të shpirtit, s’mundi t’ja hiqte buqetat me lule në dhomë, sepse Lili ishte aromë gruaje, sepse Lili është gruaja me trëndafila…

Lamtumire Lili, lamtumirë gruaja me trëndafila!

 

Dhjetor, 2015 2014
Brooklyn, New York

 

 

 

 

 

 

Filed Under: ESSE Tagged With: Keze Kozeta Zylo, Lamtumire Lili Qose

Babait tim!

December 12, 2015 by dgreca

25 vite me pare, nje djale vetem 31 vjec aso kohe, babai im Bujar Kaloshi/

Nga Viola Kaloshi/

TIRANE :25 vite me pare, nje djale vetem 31 vjec aso kohe, i lindur dhe rritur ne nje nga kampet me famekeqe te sistemit komunist, ate te kenetes se Gradishtes ne Lushnje, do te bej pjese e levizjes me te madhe per liri dhe demokraci ne Shqiperi.
Me tej, ky djale trim, punetor, i ndershem, vital dhe me nje deshire te madhe per ta cuar perpara vendin e tij, punonte dite dhe nate, vetem dhe vetem per ti dhene fund vuajtjeve, shtypjes dhe erresires ne te cilen e kishte zhytur vendin regjimi diktatorial i Enver Hoxhes.
Ne kete kontekst, si nje prej nismetareve dhe organizatoreve te proceseve demokratike ne Lushnje, ai dha kontributin e tij te cmuar ne themelimin e Partise Demokratike per degen e Lushnjes. Por jo vetem, pasi sebashku me bashkevuajtesit e tij te interrnimeve komuniste, Bujar KALOSHI (babai im) krijoji Shoqaten Antikomumiste, cka do te sherbente me pas si nje mjet kyc per te cuar ne vend te drejtat dhe lirite e te perndjekurve politike, si dhe integrimin e tyre ne strukturat e vendit.
Gjithashtu, ai ishte nje njeri qe sherbente per njerezit dhe mbare Kombin Shqiptar. Ishte Gladiatori, i cili, e fitoi fronin me ju dhe per ju. Fitoi besimin e morri mbeshtetjen tuaj. Si i tille, ai sherbeu deri ne diten e fundit te jetes se tij per te lene pas nje Shqiperi domokratike dhe Euro-Atlantike, si dhe nje Kosove te lire.
Ai mendonte se demokratet e vertete e kishin per ideal dhe mision te vetin qe atdheun e tyre Shqiperine, ta hapnin ndaj Europes dhe botes, te luftonin totalitarizmin qe na persekutoi per 50 vite rresht, jo vetem si sistem por edhe si menyre identifikimi njerezor, duke krijuar raporte te reja njerezore, ku fryma e lirise te materializohej ne dukuri konkrete te rritjes se ndergjegjes kombetare dhe te shtetit te se drejtes, per te cilin u flijua, duke lene pas nje plage te madhe tek ne femijet dhe familjaret e tij.

Filed Under: ESSE Tagged With: babai im, Bujar Kaloshi, Viola Kaloshi

“Piktura eshte poezi e heshtur” – Sali Shijaku

December 10, 2015 by dgreca

Me piktorin Sali Shijaku/

Nga Sadik ELSHANI-Filadelfia*/

Ne fund te vitit 1978, me rastin e 100 Vjetorit te Themelimit te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit, ne ish Jugosllavi u hap nje ekspozite e madhe me veprat e piktoreve dhe skulptoreve te Shqiperise. Kjo ekspozite fillimisht u hap ne Shkup ne fund te nentorit, per te vazhduar pastaj ne Prishtine e Beograd. Une atehere isha student ne Universitetin e Zagrebit dhe hapja e ekspozites ne Shkup perkonte me festen e 29 Nentorit qe ishte feste kombetare ne Jugosllavi. Ne qe studionim jashte Kosoves zakonisht festat i shfrytezonim per te vizituar familjet tona,  por ne kete rast kisha edhe nje arsye edhe me te forte: pervec familjes, doja ta vizitoja edhe ekspoziten e artisteve figurative shqiptare. Ne Suhareke/Therande familja jone e kishte nje dyqan te pemeve dhe perimeve dhe vellau im i madh, Shefketi,  mallin e merrte kryesisht nga Shkupi. Atehere, nje dite u nisem heret per ne Shkup, vellau me la te kalaja e Shkupit ku ndodhej galeria e arteve dhe vazhdoi per t’i kryer punet e veta. Ishte heret ne mengjes, galeria sapo ishte hapur,  une isha vizitori i pare dhe per nje kohe i vetem. Shikoja pikturat dhe skulpturat e artisteve shqiptare: Abdurrahim Buza, Nexhmedin Zajmi, Ksenofon Dilo, Sali Shijaku, Kristaq Rama, Zef Shoshi, Pandi Mele e shume e shume te tjere. Une deri diku e njihja krijimtarine e artisteve figurative shqiptare, sepse ne vitin 1972 e kisha vizituar  ekspoziten e pare te artisteve te Shqiperise te hapur ne Prishtine.

Pasi isha vetem ne galeri, ishte nje qetesi e thelle, vetem nganjehere degjoheshin levizjet e punonjesve te galerise. Por nuk vonoi shume dhe degjova pak zhurme te dera e hyrjes se galerise, ishte nje grup prej 4 – 5 vetesh. Menjehere e kuptova se ishin artistet shqiptare, sepse te parin qe hyri, e njoha menjehere. Ishte piktori Sali Shijaku. Per mua ishte nje befasi e kendshme, sepse as qe e kisha paramenduar se aty do t’i takoja piktoret dhe skulptoret shqiptare. Ata kishin ardhur per ta shoqeruar ekspoziten.  Shkova ne drejtim te tyre tere i entuziazmuar, i ngazellyer,  u tregova se kush isha dhe iu drejtova te parit duke i thene se, ai ishte Sali Shijaku. Ata te gjithe u habiten: “E njohu Saliun!” Edhe ata, pervec Sali Shijakut qe e njoha, u paraqiten se kush ishin: Muntaz Dhrami, Kristaq Rama, Dhimitraq Trebicka dhe Niko Thana. Per ta shuar habine e tyre, atehere i tregova Sali Shijakut dhe te tjereve se se e kisha njohur ate. Tani po i tregoj edhe lexuesit te ketij shkrimi.

Gjate viteve te mia te gjimnazit ne Suhareke/Therande (1971 – 1975), aty diku nga vitet 1973/74, shkolla jone nen kujdesin e drejtorit te shkolles dhe profesorit tim atdhetar te gjuhes shqipe, Ramadan Shala, e kishte bere parapagimin per disa gazeta e revista nga Shqiperia: “Drita”, “Mesuesi”, “Nentori”, “Teknika”. Gazetat “Drita” dhe “Mesuesi” ne fund te vitit i dergonin ne Prizren te liberlidhesi dhe numrat e nje viti i lidhnin bukur ne nje liber te vetem. Profesori im kishte besim te une dhe m’i lejonte qe gjate pushimeve dimerore t’i merrja dhe t’i lexoja me kujdes ne shtepi. Neve ne Kosove na interesonte shume te dinim per Shqiperine, sepse atehere nuk kishim shume burime te informacioneve, pervec Radio Tiranes dhe Radio Kukesit, qe i degjoja rregullisht (Radio Tiranen, edhe kur isha ne studime ne Zagreb). Me vone, aty nga viti 1979 filloi ta kapte edhe Televizionin Shqiptar. Ne nje nga numrat e gazetes “Drita” e kisha lexuar nje shkrim per piktorin Sali Shijaku qe atehere kishte patur nje qendrim pune ne Divjake. Shkrimi, qe ishte nje reportazh per punen dhe angazhimet e tij  ne Divjake, shoqerohej edhe me nje fotografi te piktorit dhe une e kisha mbajtur mire ne mend. Kur ia permenda kete Sali Shijakut, ai me tha se me shume ishte marre me gjueti sesa me pikture gjate atij qendrimi ne Divjake.

Meqenese dolem te “njohur” me Sali Shijakun, atehere ai me shoqeroi neper tere ekspoziten. Se bashku me veprat e piktoreve dhe skulptoreve tjere, ishin ekspozuar edhe pikturat e tij: “Mic Sokoli” (duke e vene gjoksin ne topin e ushtrise turke), “Vojo Kushi” ( mbi tank), “Zeri i mases”, “Fshati kufitar”, etj. Kuptohet, ato kryesisht ishin vepra te realizmit socialist, me ndonje perjashtim te rralle. Sali Shijaku me pyeti se cila pikture e tij me pelqente. I thashe se nuk mund t’i dalloja, por do ta vecoja “Mic Sokolin”, jo vetem per figuren dhe aktin e tij heroik, por edhe per ngjyrat, dramaticitetin, kompozicionin qe pasqyronte kjo pikture. Pastaj ai me tha se shoket ia pelqenin shume pikturen “Fshati kufitar”, qe ishte nje peizazh i nje fshati kufitar, sic e thote edhe vete titulli. Per pikturen “Zeri i mases”, ai me spjegoi: Nje dite, tha, ne studion time erdhen nje grup punetoresh dhe me propozuan qe te beja me shume tema nga jeta e klases punetore (kuptohet, sipas rrethanave dhe praktikave te atehershme). Atehere une u thashe, vazhdoi piktori, do t’ju pikturoj juve qe me keni ardhur ne studion time te punes. Meqenese ata ishin artiste, atehere bisedat tona pervec bisadave te rastit, kryesisht kishin te benin me artin, shqiptar e boteror. U tregova se ne veren e atij viti (1978)  kisha qene ne nje kurs veror te gjuhes frenge ne qytetin Menton, ne Bregdetin Azur dhe se ne qytetin Cagnes sur Mer e kisha vizituar shtepine e piktorit te njohur impresionist, August Renoir (1841 – 1919). Ata u habiten per kete, por edhe me shume u habiten sesi kisha mundur te shkoja ne France( atehere sistemet ne Jugosllavi e Shqiperi ishin krejtesisht te ndryshme). Pastaj i pyeta se a kishin degjuar per piktorin me fame boterore, Ibrahim Kodra ( 1918 – 2006 ). Po,  thane si neper dhembe, por kuptohet se ata i perkisnin stileve te ndryshme artistike dhe ai jetonte ne Itali, prandaj kjo teme nuk u zgjate me shume. Ne ne Kosove dinim mjaft per piktorin Ibrahim Kodra. Me ate naivitetin tim te atehershem i pyeta se pse nuk merreshin edhe me tema, teknika, stile te tjera, por kryesisht me ato historike, te luftes dhe te punes – te realizmit socialist. Sali Shijaku me mjeshteri, me shume kujdes (delikatese)  m’u pergjigj se, prinderit i kishin shkolluar ata dhe ata donin qe prinderit t’i kuptonit pikturat e tyre. Edhe kete bisede nuk e zgjatem me teper. Ne atehere ne Kosove nuk i dinim shume gjera per jeten ne Shqiperi. Me vone per te vizituar ekspoziten erdhen edhe studentet e gjuhes shqipe prane Universitetit te Shkupit, te shoqeruar nga profesori Zeqirja Neziri, te cilin me vone e kam takuar ne Zagreb ku ai i ndiqte studimet pasuniversitare. Bisedat tani u zgjeruan, edhe te tjeret perfshiheshin ne biseda dhe mua dikur me erdhi koha per t’u kthyer ne Suhareke/Therande. Ekspozita shoqerohej edhe me nje katalog dhe ne fund te gjitheve u kerkova nenshkrimet nen pikturat e tyre perkatese ne ate katalog, te cilin ende e ruaj. Kur eshte fjala per tematiken e pikturave dhe skulpturave te kesaj ekspozite, me kujtohet titulli i shkrimit te nje kritiku arti qe ishte botuar ne nje gazete te Beogradit: “Kazma dhe pushka”. Por nder te tjera ai e vleresonte talentin, perpjekjet dhe punen artistike te piktoreve dhe skulptoreve shqiptare.

Ai takim per mua ishte nje perjetim i kendshem, sepse ne qe mbetem jashte kufijve shteteror te Shqiperise, gjithmone ishim kurreshtare te takonim njerez nga Shqiperia. Meqenese keto takime ishin teper te rralla, ne me shume mall e dashuri i takonim bashkekombasit tane. Nuk dua te zgjatem ne kete teme, por atehere udhetimi per ne Shqiperi ishte teper i veshtire, vetem grupe te caktuara mund te shkonin, ndersa nga Shqiperia vinin kryesisht grupet artistike dhe shoferet qe transportonin mallra te ndryshem. Prandaj ne mundoheshim qe ne keto raste te takoheshim me ta gjithesesi.

I kam shkruar here pas here Sali Shijakut, por ende nuk kam patur mundesi qe ta takoja perseri. Ne vitin 1988 kam ardhur ne Amerike dhe disa here qe kam qene ne Kosove, rrethanat familjare nuk me lejonin qe te shkoja edhe ne Shqiperi. Por ja, ne fillim te shtatorit te vitit te kaluar e shfrytezova rastin per te vizituar Tiranen per nje dite dhe vizita e pare ishte ne shtepine-galeri te piktorit Sali Shijaku. Ajo eshte nje shtepi e vjeter katerqindvjecare, e madhe me nje arkitekture terheqese, karakteristike tiranase dhe eshte shpallur monument i kultures,  i mbrojtur nga shteti. Menjehere sapo hyn ne oborrin e shtepise, e sheh se eshte shtepi artisti: guret jane rregulluar bukur dhe formojne nje mozaik te bukur, qypat, vazot e luleve, oxhaku dhe cdo gje tjeter jane prekur nga dora e kujdesshme e  artistit,  jane te rregulluara bukur me nje shije te holle artistike. Edhe turbina e drunjte e mullirit te vjeter te le pershtypjen e nje vepre arti. Oborrin e zbukurojne dhe i japin gjalleri lulet, portokallet, limonet, ullinjte e palmat. Fatkeqsisht ate dite nuk mund ta takonim Sali Shijakun, sepse ai kishte disa jave qe po qendronte ne Itali. Dy djemeve e tij, Nusetit dhe Orgesit, edhe ata piktore, u tregova se kush isha dhe si e kisha njohur babain e tyre. Mua, vellaun tim, Halitin dhe shokun tone, Shyqri Kuci, ata na priten shume mire, me shume miqesi, respekt e perzemersi. U futem brenda ne shtepine-galeri, ajo edhe brenda kishte nje arkitekture terheqese e mjaft funkcionale: nje dhome e madhe e ndejes me oxhak dhe disa dhoma percjellese ne katin e pare, shkallet ne te dy anet qe te conin ne katin e dyte ku jane koridori dhe dhomat e gjumit. Muret ishin te tere te mbushur me piktura origjinale dhe riprodhime te pikturave me te njohura, origjinalet e te cilave ndodhen ne Galerine Kombetare te Arteve ne Tirane. Nuk mungonin edhe objektet tjera artistike e zbukuruese, si, vazo, qypa, poce, figura tekafsheve e shpezeve te punuara me materiale te ndryshme, qeramike, allci, etj. Ne ate kompleks funkcionon edhe nje restorant – vertet nje mjedis i bukur shlodhes, artistik e turistik i rrethuar me plot art. Kjo eshte shtepia e vetme e ketij lloji ne Tirane dhe ndoshta ne tere Shqiperine. Aty, natyra, historia, tradita, arti tradicional e modern, gershetohen,  bashkejetojne ne harmoni te plote me njeri – tjetrin.

Sali Shijaku lindi me 12 mars 1933 ne Tirane. Ne vitin 1952 kreu Liceun Artistik “Jordan Misja” me pedagoget Abdurrahim Buza (1905 – 1986) dhe Nexhmedin Zajmi (1916 – 1991). Pastaj vazhdoi studimet e larta ne Institutin e Larte te Arteve “I. E. Rjepin ne Leningrad (sot Saint Petersburg) gjate viteve 1956 – 1961. Diplomen e mbrojti ne Shqiperi ne vitin 1962 ne Institutin e Larte te Arteve me tablone titulluar “Heronjte e Vigut”. Ka punuar si pedagog ne Institutin e Larte te Arteve, piktor dhe skulptor (1962 – 1988). Ne vitin 1979 e mori titullin “Piktor i Popullit”, ndersa ne vitin 2004 u nderua me titullin “Nderi i Qarkut te Tiranes”. Krijimtaria e tij eshte e gjere ne gjini, stil e teknike. Tematika e pikturave te tij eshte e gjere ku mbizoterojne motivet me tema historike, te luftes dhe te jetes se perditshme, peizazhet dhe portretet. Ai radhitet nder peizazhistet me te mire shqiptare. Nje teme e parapelqyer e piktorit eshte lufta e gjelave. Dritat dhe ngjyrat jane karakteristike dalluese e pikturave te tij. Si tradicionalja, ashtu edhe modernja zene nje vend te rendesishem ne krijimtarine e tij artistike, ne artin e tij te fuqishem e me plot ndjenja. Per pikturen Sali Shijaku shprehet: “Piktura eshte poezi e heshtur”. Ne GKA ruhen 92 vepra te artistit ne pikture e skulpture. Veprat e Sali Shijakut ndodhen ne shume vende te botes dhe jane pjese e galerive, koleksioneve te koleksionisteve te shumte brenda dhe jashte Shqiperise.

Nese ndodheni ne Tirane, shkoni e vizitone shtepine – galeri – muze te piktorit Sali Shijaku ne rrugen “Siri Kodra” dhe do te kaloni ca caste te kendshme ne shoqerine e artit dhe te mikpritesve shume te perzemert. Thuani se ju ka derguar Sadiku dhe i beni shume te fala piktorit te nderuar, Sali Shijaku!

Philadelphia, dhjetor, 2015.

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Filed Under: ESSE Tagged With: me piktorin Sali Shijaku, Sadik Elshani

NENE TEREZA: Dashuria nis në shtëpi

December 10, 2015 by dgreca

Më 10 dhjetor kujtojmë përvjetorin e dorëzimit të Çmimit Nobel të së Lumes shqiptare – Nënës Terezës, Ganxhe Bojaxhiu, në Oslo në vitin 1979.

Aso kohe qe një befasi e kënaqësi për të gjithë, sidomos për të varfrit e Misionareve të Bamirësisë e për Shqiptarët. Një befasi, sepse shumë njerëz pyesnin: çfarë ka bërë Nënë Tereza për paqe në botë?  Shumë, gjithçka, ajo e dhuroi jetën e saj shërbim të më varfërve ndër të varfër të botës, duke u mjekuar me dashuri plagët e të gërbulurve, duke strehuar njerëzit e braktisur e të mënjanuar, duke u ridhënë njerëzve të përbuzur nga shoqëria bashkëkohore, dinjitetin njerëzor të dhunuar, duke i respektuar e dashur si bijë të Zotit e vëllezër tanë.

Ja Fjalimi i së Lumes Nënë Terezë mbajtur në ceremoninë e dorëzimit të Çmimit Nobel për Paqe në Oslo, më 10 dhjetor 1979

E Lumja Nënë Terezë: “Fjalimi në ceremoninë e dorëzimit të Çmimit Nobel (Oslo, 10. 12. 1979)

Me që jemi mbledhur të gjithë bashkë, mendoj se, për të falënderuar Zotin e Çmimin Nobel për Paqen, do të ishte vërtet e bukur të luteshim me lutjen e Shën Françeskut të Asizit, që më mahnit gjithnjë shumë – ne e themi këtë lutje çdo ditë pas Kungimit, sepse tepër e përshtatshme për secilën nga ne. Më bën të mendoj se katër-pesëqind vjet më parë, kur Shën Françesku e krijoi këtë lutje, njerëzit duhet të kalonin po ato vështirësi, që kemi sot, me që na përshtatet kaq shumë.

Mendoj se disa nga ju e kanë me vete, prandaj, të lutemi së bashku. Ta falënderojmë Zotin për mundësinë që kemi, gjithë së bashku, sot, për këtë dhuratë të paqes, që na kujton se jemi krijuar për ta jetuar këtë paqe, se Jezusi u bë njeri, për t’ia sjellë pikërisht këtë lajm të mirë të varfërve. Ai, edhe pse Zot, u bë njeri në gjithçka, veç mëkatit, dhe e shpalli botërisht se kishte ardhur për ta sjellë këtë lajm të mirë. Lajmi ishte paqja për të mbarë njerëzit vullnetmirë, ishte paqja e zemrës, që e dëshirojmë të gjithë. Zoti e deshi botën aq, sa të jepte Birin e vetëm për t’ua bërë njerëzve këtë dhuratë. E si mund të themi se bëri keq, pse e deshi botën aq, sa të jepte Birin e vet? E ia dha Virgjërës Mari. E ajo, ç’bëri pastaj? Sapo e ndjeu gjallë, shpejtoi ta jepte lajmin e, si hyri në shtëpinë e së kushërirës, foshnja – ende e palindur, në kraharorin e Elizabetës, u drodh nga gëzimi. Ferishtja e palindur qe lajmëtari i parë i paqes!

Njohu Princin e Paqes, njohu Krishtin, ardhur për të sjellë lajmin e mirë, për mua, për ty. E sikur të mos i mjaftonte që u bë njeri, deshi edhe të vdiste mbi kryq, për të treguar sa e madhe ishte dashuria e Tij për njeriun, për mua, për ty, për të gërbulurin e për të uriturin, që sillet lakuriq rrugëve jo vetëm të Kalkutës, por edhe të Afrikës, të Nju Jorkut, të Londrës, të Oslos, e nguli këmbë ta donim njëri-tjetrin, ashtu si na kishte dashur Ai vetë.  Lexohet qartë në Ungjill: “Duajeni njëri-tjetrin, ashtu si ju desha unë, si ju dua. Ju dua, si më deshi Ati”. E Ati e deshi aq fort, sa ta dhuronte dhe më fort. E edhe ne duhet ta duam njëri-tjetrin, deri në dhembje. Nuk mjafton të themi: “Zotin e dua, por jo të afërmin!”. Shën Gjoni të kujton se gënjen kur thua: “Zotin e dua, por jo të afërmin”. E si mund ta dashke Zotin, që nuk e sheh, kur nuk e do të afërmin, që e sheh, e prek, që jeton me të e pranë tij? Kështu ka shumë rëndësi të kuptojmë se dashuria, për të qenë e vërtetë, duhet të jetë e tillë deri në dhembje!

I dhembi Jezusit, kur na deshi. I dhembi fort. E për të qenë i sigurt se do ta kujtonim dashurinë e tij të madhe, u bë Buka e jetës, që të shuante urinë tonë për dashuri. Urinë tonë për Zotin, sepse u krijuam për këtë dashuri. U krijuam sipas shëmbëlltyrës së tij. U krijuam për të dashur e për t’u dashur, e Ai u bë njeri, që ne të mund të donim, siç na deshi Ai vetë. Është Ai i urituri, i zhveshuri, i pastrehu, i sëmuri, i burgosuri, i vetmuari, i padashuri, e vijon të na kujtojë: “Ma keni bërë mua!”. Ka uri për dashurinë tonë,  e kjo është uri për të varfrit tanë. Është ajo uri, që ju e unë duhet ta gjejmë, sepse mund ta kemi edhe në strehën tonë! Nuk e harroj kurrë mundësinë që pata për të vizituar një shtëpi, ku strehoheshin një mori pleqsh, të gjithë prindër me bij e me bija, të gjithë të flakur në atë institut dhe… të harruar!

Shkova atje e pashë se kishin gjithçka, gjëra të bukura, por të gjithë i kishin sytë të mbërthyer tek porta. E nuk pashë asnjë fytyrë të qeshur. Iu drejtova një motre e i thashë: – Si kështu? Si është e mundur që njerëz, të cilët i kanë gjitha të mirat, s’bëjnë tjetër, veçse shikojnë portën? E nuk shoh asnjë fytyrë të qeshur! Jam mësuar t’i shikoj njerëzit tanë të qeshur; madje edhe ata që janë duke dhënë shpirt, buzëqeshin lehtas. Vdesin me buzë në gaz.

E ajo ma ktheu: – Kështu i ke ditë për ditë, presin e shpresojnë se do të vijë për t’i parë ndonjë prej bijve a bijave. E ndjejnë veten të plagosur, sepse të harruar, e, shikoni, pikërisht këtu duhet të trokasë dashuria. Ashtu si troket në shtëpitë tona varfëria, kur harrojmë të duhemi. Ndoshta në familjen tonë kemi ndokënd që  ndjehet i vetmuar, i sëmurë, i shqetësuar, e këto janë ditë të vështira për të gjithë. A jemi aty? A jemi për t’i ndihmuar? A është aty nëna, për të dëgjuar fjalën e pathënë të të birit? Çuditem kur shoh, në perëndim, shumë djem e vajza të droguara  dhe e vras mendjen për të gjetur psenë, pse ndodh kjo? E përgjigjja është: sepse nuk kanë asnjeri në familje që t’i dëgjojë. Babai e nëna janë gjithnjë të zënë, aq sa të mos kenë kohë deri për fëmijët e vet. Prindërit e rinj janë në ndonjë zyrë, kur fëmija u bredh rrugëve, gati për të rënë në ndonjë grackë. E ne jemi duke folur për paqen! Pikërisht këto janë gjërat, që e rrënojnë paqen, por unë nuk heq dorë nga mendimi se sot për sot armiku më i rrezikshëm i paqes është aborti, sepse luftë e drejtpërdrejtë, vrasje e drejtpërdrejtë, mbytje e fëmijës me dorën e vetë s’ëmës.

E lexojmë në Shkrimin Shenjt. Zoti e thotë tepër qartë: “Edhe sikur nëna ta harronte foshnjën, unë nuk do të të harroj! Të kam skalitur në pëllëmbë të dorës!”. Jemi të skalitur në pëllëmbën e dorës së Tij, jemi pranë Tij! E edhe foshnja e palindur është e skalitur në pëllëmbën e dorës së Zotit. E ajo që më trondit më shumë, është fillimi i kësaj fraze, janë fjalët: “Edhe sikur nëna të harronte…”. Më duket gjë e pamundur, por megjithatë, edhe nëna  mund të harrojë, na kujton Zoti, në sa unë nuk do të harroj kurrë. Sot për sot, arma më e rrezikshme kundër paqes, është aborti. Nëse ne jemi këtu, jemi sepse prindërit tanë na deshën. Nuk do të ishim, nëse nuk do të na kishin dashur. Shumëkush interesohet për fëmijët e Indisë e të Afrikës, ku vdesin me mijëra nga mungesa e ushqimit. Por në vende të tjera miliona fëmijë mbyten nga vetë prindërit e tyre. E nëse një nënë mbyt fëmijën e vet, pse u dashka të çuditemi, kur njerëzit ia marrin shpirtin njëri-tjetrit?!

Prandaj bëj thirrje, në Indi e kudo: “Na i jepni ne fëmijët, nëse nuk i doni, në këtë vit, që u është kushtuar. Çfarë kemi bërë për fëmijët? Në fillim të vitit kam thënë, kudo që kam folur: të punojmë këtë vit, që çdo fëmijë, i lindur e i palindur, të duhet. E sot, që përfundon viti, pyes: “A e kemi dashur çdo fëmijë të lindur a të palindur?”. Do t’ju kujtoj diçka prekëse. Po luftojmë kundër abortit përmes bijësimeve, duke shpëtuar kështu mijëra jetë. U kemi bërë thirrje të gjitha klinikave, spitaleve, stacioneve të policisë: ju lutemi, mos i mbysni fëmijët, i marrim ne. Në çdo orë të ditës e të natës, është dikush, që ka nevojë për ndihmë. Kemi shumë vajza-nëna: thojuni të vijnë tek ne, ne do të kujdesemi për fëmijën e tyre, do t’i gjejmë strehë. Kemi kërkesa të panumërta nga ana e familjeve pa fëmijë, e për ne ky është hir i Zotit. Po bëjmë edhe një gjë tjetër, shumë të bukur, po u mësojmë lypësve tanë, të gërbulurve tanë, banorëve të  barakave, njerëzve tanë të sokaqeve, metodat e planifikimit familjar.

E vetëm në Kalkutë, në gjashtë vjet, e theksoj, vetëm në Kalkutë, kemi pasur 61273 fëmijë më pak nga familjet, që do t’i kishin nxjerrë në dritë, sepse u mësuan të praktikojnë këtë metodë natyrore të përkorjes, të vetëkontrollit, me dashuri reciproke. U mësojmë atyre metodën e temperaturës, që është shumë e bukur, krejt e thjeshtë, e njerëzit tanë të varfër e kuptojnë fare mirë. A e di ç’më kanë thënë? Familja jonë është e shëndoshë, e bashkuar e mund të kemi fëmijë sa herë të duam! E qartë, pra, këta njerëz rrugësh, këta lypës, bëjnë shumë më tepër se mund të bëni ju e gjithë të tjerët, që mund t’i njohin metodat e mjetet, pa e shkatërruar jetën, të cilën Zoti e krijoi në ne. Të varfrit janë njerëz të mëdhenj. Mund të na japin shumë mësime të bukura. Një ditë një prej tyre erdhi të më falënderojë e më tha: “Ju që keni bërë kushtin e pastrisë, jeni njerëzit më të aftë për të na mësuar planifikimin familjar”. Sepse nuk është tjetër, veçse vetëkontroll për dashuri reciproke. E mendoj se kemi thënë një frazë shumë të bukur. E këta janë njerëz, që ndoshta nuk kanë asgjë për të ngrënë, ndoshta-ndoshta nuk kanë as strehë, ku të struken. Gjithsesi, janë njerëz vërtet të mëdhenj!

Një mbrëmje dolëm e mblodhëm katër vetë, të flakur në rrugë të madhe. Ndërmjet tyre, një grua  në kushte të tmerrshme. U thashë motrave: “Kujdesuni ju për tre të parët, për këtë, që duket më keq, po kujdesem vetë. U kujdesa me gjithë dashurinë, që kisha në shpirt. E shtriva butë në krevat e i pashë në fytyrë një buzëqeshje  të mrekullueshme. Ma mori dorën në dorën e saj, që akullohej, e më tha një fjalë të vetme: Faleminderit! E vdiq! Nuk mund të  mos zbrisja në fundin e ndërgjegjes sime atë ças, përball së vdekurës, e të mos e pyesja veten: “Ç’do të kisha bërë, po të isha në vend të saj?”. Përgjigjja ishte e thjeshtë. Do të isha munduar të tërheq vëmendjen, do të kisha thënë se kam uri, kam ftohtë, dhimbje, se po vdes, a ku ta di unë ç’fjalë të tjera. Ndërsa ajo më dha shumë më tepër, sesa i dhashë: më dha të fundmen dashuri. E vdiq me  buzë në gaz.

Ashtu si burri, që e gjetëm në kanal, gjysmë të brerë nga krimbat e e sollëm në shtëpi. Ai e mbylli jetën me fjalët: “Jetova në rrugë të madhe, si kafshë, por po vdes si engjëll, në krahët e dashurisë e të kujdesit”. Ishte mahnitëse të shikoje madhështinë e këtij njeriu, që mund të fliste kështu, mund të vdiste kështu, pa akuzuar kënd, pa mallkuar, pa bërë krahasime. Si engjëll! E kjo është madhështia e njerëzve tanë. E për këtë ne besojmë se Jezusi ka thënë: “Isha i uritur, isha lakuriq, isha pa strehë, isha i braktisur, i pa dashur, i pa kujdesur, e ju bëtë gjithçka mund të bënit për mua!”. Besoj se ne nuk jemi veprimtarë të vërtetë shoqëror. Ndoshta, për sytë e botës, puna jonë mund të duket si shoqërore, po në të vërtetë ne jemi kundruese, në zemër të botës.  Sepse prekim Korpin e Krishtit njëzet e katër orë në ditë. E kemi njëzet e katër orë këtë prani, e kështu edhe ju e unë. Edhe ju mund të bëni provë e ta çoni Zotin në familjet tuaja, sepse familja, që lutet së bashku, është e bashkuar. E besoj se në familje ne nuk kemi nevojë për bomba e armë atomike, që shkatërrojnë. Për të sjellë paqen, mjafton të jemi bashkë, të duhemi. Ta çojmë, pra, këtë paqe, këtë gëzim, këtë forcë të pranisë së Zotit në shtëpitë tona. E kështu do të mund të fitojmë mbi çdo të keqe, në një botë ku ka shumë vuajtje, shumë urrejtje, shumë mjerim. Prandaj ne, me lutjen tonë, me flijimin tonë, ta nisim betejën e dashurisë pikërisht nga shtëpia!

Dashuria nis në shtëpi, e nuk ka rëndësi ajo që bëjmë. Rëndësi ka dashuria, në çdo gjë që bëjmë. I përket Zotit, që është i gjithëpushtetshëm, ta gjykojë  dashurinë me të cilën shërbejmë. Me të cilën i shërbejmë Atij vetë, në njeriun që vuan. Jo shumë kohë më parë, në Kalkutë, na mungoi sheqeri e nuk e di sesi, po fëmijët e morën vesh. E një fëmijë nja katër vjeç, fëmijë induistësh, duke shkuar në shtëpi, u tha prindërve: “Nuk do të ha sheqer për tri ditë. Do t’ia jap  sheqerin tim Nënë Terezës, për fëmijët e saj”. Pas tri ditësh nëna e babai i fëmijës e sollën sheqerin në shtëpinë tonë. Nuk i kisha takuar kurrë e fëmija e tyre mezi e shqiptonte emrin tim, por e dinte mirë ç’kish ardhur të bëjë. Kishte ardhur të dhurojë dashuri.  Edhe ju po më dhuroni dashuri. Që kur erdha këtu, u rrethova nga dashuria, nga dashuria e madhe, që përpiqet të kuptojë gjithçka. E m’u duk se po i shikonit me vëmendje të veçantë të gjithë njerëzit e Indisë e të Afrikës. E m’u duk sikur isha në shtëpinë time. Plotësisht në shtëpinë time, këtu, mes jush!

Prandaj erdha t’ju flas. Dëshiroj ta shikoni të varfrin këtu, pikërisht në shtëpinë tuaj. E të filloni ta doni, pikërisht këtu. Të bëheni lajm i mirë për njerëzit tuaj. E t’i thoni fqinjit: “E dini kush jam?”.

Kam jetuar një çast tejet të jashtëzakonshëm në një familje induiste me tetë fëmijë. Një zotëri erdhi në shtëpinë tonë e tha: “Nënë Terezë, njoh një familje me tetë fëmijë, që nuk ka ç’të hajë prej ditësh. Bëj diçka për të!”.  Pa e zgjatur, mora ca oriz e u nisa. E i pashë fëmijët, e pashë në sytë e tyre ethet e urisë. Nuk e di nëse keni parë ndonjëherë sy të tillë. Po unë i shikoj tepër shpesh. Pashë edhe të ëmën që e ndau orizin e doli. Kur u kthye, e pyeta: “Ku shkove?”. M’u përgjigj thjesht: edhe ata kanë uri. Po kush ishin ata? Mësova se e kishte fjalën për një familje myslimane. Me të e kishte ndarë kafshatën e gojës. Nuk i solla më oriz atë mbrëmje, për ta shijuar me fund gëzimin, që buronte nga ndarja e ushqimit me të tjerët. E lexova gëzimin në sytë e fëmijëve të kësaj nëne, që s’kishte as një dorë oriz, por kishte kaq shumë dashuri  për të dhuruar. Kështu, pra, dashuria nis pikërisht në shtëpi. E dëshiroj që edhe ju të dhuroni dashuri, ashtu si po ma dhuroni mua, gjë për të cilën ju jam shumë mirënjohëse.

Ishte një përvojë e jashtëzakonshme, që do ta marr me vete në Indi, ku do të shkoj javën e ardhshme, me 15 besoj, duke mbartur me vete dashurinë tuaj. Me bindjen se nuk më dhuruat teprica, por dashurinë që dhemb. Prandaj falënderoj Zotin që na dha mundësinë të njihemi, të ndjehemi kaq afër. Kështu mund t’i ndihmojmë jo vetëm fëmijët indianë e afrikanë, por të gjithë fëmijët e botës. E me këtë çmim, që e mora si çmim të paqes, do të përpiqem të ndërtoj një shtëpi për ata që nuk kanë shtëpi.  Sepse besoj që dashuria nis nga shtëpia e se, po të mund të ndërtojmë një shtëpi për të varfrit, prej saj do të rrezatojë kudo vetëm dashuri. E prej dashurisë, do të përhapet paqja, lajmi i mirë për të varfrit. Për të varfrit e familjes sonë, së pari, të vendit tonë, e edhe të mbarë botës. Por për ta bërë këtë, jetët tona duhet të enden me lutje!

E ndjej se mundimet e Krishtit rijetohen përsëri kudo, e ne i ndajmë me Të këto mundime, këtë dhembje. Në mbarë botën e jo vetëm në vendet e varfra. E kjo, nga që mendoj se është shumë më vështirë ta zhdukësh varfërinë e botës së pasur perëndimore, se atë të botës së varfër. Kur e marr një njeri nga rruga, të uritur për vdekje, i jap një pjatë oriz, një copë bukë, e kam kënaqur. Ia kam shuar urinë, që e grin. Po njeriun, që është zhytur në heshtje, që ndjehet i padëshiruar, i pa dashur, i trembur, i flakur nga radhët e shoqërisë – si mund ta kënaq? Më duket tepër e vështirë. Motrat tona po punojnë për këtë tip njeriu, që mund ta quajmë i varfëri i perëndimit. Njeri, që ka etje e uri për pakëz dashuri! Atëherë ju ftoj të luteni për ne, që të jemi të afta për t’u bërë ne vetë lajmi i mirë, me bindjen se nuk mund të realizojmë asgjë pa ju, sepse pikërisht ju duhet t’ju kemi përkrah në vendin tuaj.

Duhet t’i njihni të varfrit. Vërtet këtu njerëzia ka të mira materiale, ka gjithçka, por mendoj se po të kërkojë nëpër shtëpi, vështirë se do të gjejë një buzëqeshje të dalë nga zemra. E duhet ta kemi mirë parasysh se buzëqeshja është fillesa e dashurisë. Të takohemi gjithnjë, prandaj, me buzë në gaz, sepse kur takohemi kështu, nuk është e mundur të mos bëjmë diçka të mirë. Lutuni, pra, për motrat tona, për vëllezërit tanë, për bashkëpunëtorët e përhapur në mbarë botën: “Lutuni t’i qëndrojnë përherë besnikë dhuratës së Zotit, ta duan e t’i shërbejnë në të varfrit, së bashku me ju. Atë që kemi bërë, nuk do të mund ta bënim, nëse ju nuk do të na kishit ndihmuar me lutjet tuaja, me dhuratat tuaja, duke dhënë vazhdimisht. Veç nuk dua të më jepni atë që ju tepron. Nuk dua teprica. Dua dashuri, deri në dhembje. Një ditë më parë mora 15 dollarë nga një burrë, që nuk lëviz fare nga krevati prej njëzet vjetësh. E vetmja pjesë e trupit, që mund ta lëvizë, është dora e djathtë. Dhe e vetmja gjë, që e kënaq, është duhani. E pra shi ky burrë më tha: nuk kam tymitur prej një jave, për t’i kursyer këto para, që po t’i dërgoj.

Duhet të ketë qenë një flijim i tmerrshëm për të, por edhe tepër i bukur. Me paratë e tymit të tij të pashijuar, bleva bukë për të uriturit, për gëzimin e të dyja palëve: ai dha, të varfrit morën. E kjo është dhuratë e Zotit për mua e për ju, ta ndajmë dashurinë me të tjerët. E ta bëjmë, si t’ia kishim bërë Jezusit.

Ta duam njëri-tjetrin, si na deshi Ai. Ta duam Atë vetë me dashuri të pandarë. Ta duam njëherësh Atë e njëri-tjetrin, sidomos tani, që Krishtlindja është kaq afër. Ta ruajmë gëzimin, që buron nga dashuria e Krishtit në zemrat tona. E ta ndajmë këtë gëzim me të gjithë ata që takojmë. E ky gëzim vezullues është i vërteti. Nuk kemi arsye të mos jemi të lumtur, sepse Krishti është me ne. Është në zemrat tona. Krishti është në të varfrin, që takojmë; në buzëqeshjen që dhurojmë e që na dhurohet. Të zotohemi, prandaj që asnjë fëmijë të mos jetë i padëshiruar, e që do ta pranojmë me buzë në gaz, posaçërisht atëherë kur është tepër vështirë të buzëqeshësh.

Pak kohë më parë jetova një ngjarje, që nuk do ta harroj kurrë. Na erdhën për vizitë rreth 40 profesorë, nga universitete të ndryshme të SHBA-ve. Erdhën në Kalkutë në shtëpinë tonë. Po flisnin njëri me tjetrin e po thoshin se kishin qenë në shtëpinë tonë ku strehojmë njerëzit në prag të vdekjes. E kemi një shtëpi të tillë në Kalkutë, ku kemi mbledhur më se 360.000 njerëz vetëm nga rrugët e qytetit e, nga ky numër i madh, më se 18.000 vdiqën në paqe me njeriun e me Perëndinë. U nisën për në shtëpinë e Zotit, pasi erdhën në shtëpinë tonë, ku u folëm për dashurinë, për mëshirën.

Si u fola për këtë shtëpi e për këta njerëz, njëri prej profesorëve m’u lut: – Nënë, ju lutem, na thoni diçka, që të mund ta kujtojmë. E u thashë atyre: – Buzëqeshini njëri-tjetrit, kushtojini ca kohë familjeve. Buzëqeshni!

E njëri prej tyre, çuditërisht, më pyeti: “Jeni e martuar?”.  Po, ia drodha, dhe shpesh e kam të vështirë t’i buzëqesh Jezusit, sepse nganjëherë kërkon edhe tepër nga unë. Kjo është e vërtetë e prej këndej vjen dashuria, kur Krishti është kërkues, e ne, megjithatë, mund t’i japim Atij me gëzim. Po e them këtu se, po s’ shkova në qiell për ndonjë meritë tjetër, sigurisht që do të shkoj  për shkak të publicitetit, sepse më pastroi, më sakrifikoi e më bëri vërtet të gatshme për të shkuar në Qiell.

Mendoj se duhet ta jetojmë bukur jetën tonë, sepse Jezusi është me ne, Krishti na do. Nëse do të mendonim vetëm se Jezusi na do e se kemi mundësi t’i duam edhe të tjerët, si na do Ai, jo në gjërat e mëdha, por në të voglat, të bëra me shumë dashuri, atëherë Norvegjia do të bëhej fole dashurie. E sa gjë e bukur do të ishte, që pikërisht këtu të na dhurohej  një qendër për paqen! Që prej këtu të delte gëzimi për jetën e fëmijëve të palindur. Nëse ju bëheni dritë, që digjet në botë për paqen, atëherë vërtet Nobeli për Paqen është dhuratë për popullin norvegjez. Zoti ju bekoftë!

Filed Under: ESSE, Histori Tagged With: dashuria, Nene Tereza, nis në shtëpi

MBRËMJA E DASHURISË QË PUTHET VEÇ ME METAFORA

December 10, 2015 by dgreca

Nga Pellumb GURI/Agim Bajrami është një ndër poetët me profilin më të spikatur këto vitet e fundit në poezinë tonë. Një mjeshtër i vargut, i vlersuar nga kritika e mirfilltë letrare, por edhe i nderuar me dhjetra çmime në manifestimet poetike në Shqipëri, Maqedoni, Kosovë. Poezia e Agim Bajramit është e natyrshme, njerëzore, e sinqertë, e ngjizur me një dashuri që mundohet të rrokë gjithçka. Dhe kjo shprehet thjeshtë, me një varg  të shkëlqyer, pa sforcime e deklaratizma, ashtu siç është vetë Agimi, i shtruar e i qetë  si valle çame, i butë si myshku i drunjve të Gramshit, valëzues si bregdeti jonian dhe ëndërrues si një djalosh prej Cërriku. Agim Bajrami i shkrirë me poezinë, herë duke bashkëbiseduar me dashurinë, dhe herë duke u grindur me të, herë duke u ndalur për të thithur fllad deti, e herë duke ndalur vështrimin në mëngjeset plot diell, ata ecin bashkë pa u lodhur  për të rrokur maja të tjera.

Kështu mund të thuash me plot gojë edhe për vëllimin poetik të Agim Bajramit,“Mbrëmje të puthura”,një titull mjaft metaforik e i goditur, se mbrëmja nuk puthet lehtë, jo vetëm se është tepër fluide, por se shpesh herë e pjek figuracionin e tij poetik në një terren me shtrirje të madhe gjeografike.

Tematika e larmishme jo vetëm krijon hapsira për ta mbushur poezinë me një frymarrje të gjerë, por edhe për të pulsuar jetë e njerëzillëk në të, si punëtori e cigani, ashtu edhe varri i një të persekutuari, si dallga e butë e Shkumbinit, ashtu edhe emigranti e kënga e përmallshme e kumurisë së Elbasanit, si studenti me leksione nën sqetull ashtu edhe e krijuesit artist.

Poeti Agim Bajrami, nuk stonon as nga kërcënimet e vështirësitë, por ama preket thellë nga urrejtja e pavend dhe pasinqeriteti. Kështu me vështrim të sigurtë përpara, ai ndjen domosdoshmëri jetike dhe të kaluarën ,lashtësinë në udhën e tij poetike, ndaj shkruan: “ Unë kupën plot me diell e mbusha/ Dhe pi një gllëngë me lashtësi”. arrin ta shqiiptoje ate kryeide lirike, qe shtegtoi

Vargu i Agimit rrok serbes tokën dhe detin, ledhaton gruan e paputhur dhe vjeshtën e rënduar nga frutat, këndon në tavolina gëzimesh me miqtë, e cicëron me dallëndyshen në shtëpinë e vjetër edhe kur i këndon Çamërisë së pafat me copëza frymore:“Folmë pra, moj e uruar/ Ç’të zunë sytë asaj ane?”

Ditën e verës, festën popullore të elbasansve, ai e bën të këndshme më një gjetje të veçantë, i shqetsuar, dhe s’kupton se ku i humbi mëngjezi, por shpejt  e gjen dhe e jep versionin e tij  poetik:“Siç duket e ka thirrë në zyrë kuzhinieri/  T’ju bëjë nga një tavë ballokumi “.

Nganjëherë poezia duket sikur është deklarative dhe do të shprehë një sfidë ndaj jetës kryeneçe, por kjo thyhet shpejt nga uni poetik që është i shkrirë në gjithçka që ka jetë, dhe që është njerëzisht e pashmangshme. Edhe kur kallëzon padrejtësinë e një shtetari, edhe kur ndez kalimthi një cigare në udhë e sipër, edhe kur i merret goja t’i shfaqë dashurinë vajzës që do, edhe kur ulet në tryezë e pi një dopio raki me shokët, ai reflekton sinqeritet dhe rrezaton dashuri jete. Shumë e vret atë mungesa e sinqeritetit të shokut: “Më vratë mëngjeset /me nënqeshjen e ngrirë”.

Poezia e Agim Bajramit është si era dhe të përkëdhel në shpirt, ndaj ai nuk e harron mësuesin e tij të parë, por preket edhe “për një gjethë shelgu që vdes në fund të ujit”, drithërohet nga “fëshfërima e pishave të Gjinarit”ashtu siç bëhet melankolik kur kujton”muret e avllisë së vjetër”, i vjen keq edhe “për intelektualin që u persekutua” ashtu siç “përmallohet edhe për gjolin e shteruar”.

Ndjeshmëria është filli i artë i gjithë vëllimit poetik “Mbrëmje të puthura”. Poezi që gurgullojnë nga thellësia e burimit shpirtëror të ndenjave me plot frymëzim. Është meritë e autorit që krijon situata poetike të pëlqyeshme dhe të ndjeshme, në tematikë, në stil dhe në rritjen artistike. Poeti nga njëra anë me bukurinë shpirtërore krijuese, që në çdo varg është shpirti i tij, përcjell aq emocione, e lexohet rrjedhshëm me një popullaritet mendimi plot jetë e gëzim.

Nuk duhet të harrojmë asnjëherë, se poetët janë misionarë të ëmbëlsisë shpirtërore. Ata krijojnë poezi, në të cilat e paraqesin edhe portretin krijues, shpirtëror e jetësor të poetëve, paraqesin rolin e tyre. Agimi skalit si në shkëmb, vargje shpirti, të denja që u kushtohen krijuesve të fjalëve të shpirtit, poeteve. Të bukura, me frymë origjinale janë poezitë që u kushtohen: Naimit, Agollit, Kadaresë, apo poetëve fierakë te vdekur aksidentalisht ,ashtu edhe ata që u persekutuan nga diktatura e egër komuniste. Agimi nuk bën portrete të thata, por me intuitën poetike, ndjeshmërinë ndaj së bukurës shpalos mozaikun shumëngjyrësh përmes figurash dhe krahasimeve. Ndaj edhe kur e mbyt mallëngjimi hesht, mendon e mes mallit shkruan: “ka heshtur pena mbi fletore”dhe mundohet të gjejë forca për të bërë diçka për ta, të paktën t’u hedhë një tufë vargjesh si tufë lulesh.

Agim Bajrami penën e mban të mprehur, gjoksin e mbush me dashuri, thith frymëzim nga gjithçka njerëzore, dhe ashtu vrapon në garë me kohën, s’ka asnjë çast për të humbur, dhe mundohet të sfidojë gjithçka, ashtu siç përcjell mesazhin e madh me vargjet:“ Se koha rend si pa kuptuar/ Dhe mosha vetë si tren vrapon”.                                                                      

Filed Under: ESSE Tagged With: Agim Bajrami, Mbremja e Dashurise, Pellumb Guri

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 407
  • 408
  • 409
  • 410
  • 411
  • …
  • 607
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT