• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Ndërgjegja e zemrës

March 10, 2015 by dgreca

Nga Rrustem GECI-Dortmund/
Kush është Irma Kurti? Irma Kurti është emër i madh në poezinë bashkëkohore shqipe. Ka botuar 6 libra me poezi, një me tregime, një roman, dhe një libër me publicistikë. Në gjuhën italiane ka gjashtë libra, ndër të cilët, dy botohen për herë të parë. Përmbledhjet e saj poetike janë botuar dhe në Shtetet e Bashkuara. Ka në proçes botimi një roman dhe në sirtar dy vëllime të tjera me poezi.
Irma ka nisur të hedhë vargjet e para që në moshën 10 vjeçare. Në 1980 nderohet me çmimin e parë në Konkursin Kombëtar me rastin e 35- vjetorit të Revistës “Pionieri”. Vargjet e saj botohen në gazetën Drita”, “Zëri i Rinisë”, “Nëntori” Shqiptarja e re”. Kurse sot poezitë e tregimet ia gjen në shumë Antologji: “Il Federiciano” publikim i Shtëpisë Botuese Aletti Editore 2010, “Diffusione Autori” 2011 të “GDS Edizioni”, “Lingua Madre – Racconti di done straniere in Italia 2012/2013”, “Enciklopedia Universale e Autorëve Italianë” etj. Apo në disa Antologji të Librarisë Ndërkombëtare të Poezisë në Maryland, USA si: “Forever spoken” (Të thëna përgjithmonë), Antologjinë poetike: “The best poems and poets of 2007” (Poezitë dhe poetët më të mirë të 2007) etj.

E lindur dhe e diplomuar në Tiranë, në degën anglisht, nis karrierën e saj si mësuese e më pas gazetare në disa organe shtypi për të vijuar me specializime në Gjermani, Norvegji, Danimarkë, SHBA, Francë, Itali, Greqi etj. Është ndër të pakta autore femra që ka dhënë një kontribut të çmuar si krijuese e talentuar e teksteve të këngëve nëpër festivale në RTSH a koncerte pranvere, para viteve 90-të e më pas. Në biografinë letrare ka shumë çmime të fituara me kompozimet e teksteve të saj si dhe dhjetra tekste mbajnë emrin e saj në fonotekën e Radio-Tiranës.

Irma Kurti jeton prej vitesh në Itali. Aktualisht është poetesha më e vlerësuar jashtë atdheut me çmime dhe mirënjohje nga ente e botues të njohur të librit në Itali e Zvicër. Por, në Shqipëri dhe Kosovë, Lidhjet e Shkrimtarëve bëjnë sikur nuk i dëgjojnë arritjet e saj dhe heshtin.

Prej vitit 2010 deri në 2014, poetja shqiptare “ka rrëmbyer” 16 çmime letrare për poezi dhe prozë: të para, të dyta, të treta, speciale e çmime të kritikës. Ia vlen të përmendim këtu çmimin “Universum Donna” për letërsinë, ekuivalente me “Gruaja e Vitit” si dhe “Ambasadore e Paqes” që në 2013 i është akorduar nga Universum Academy dhe Universiteti i Paqes në Zvicër.

Poezia e Irma Kurtit është e ëmbël, e rrjedhshme dhe emocionale, sublime dhe shkundulluese. Në vargjet që mbajnë titullin: “I dashur, ti s´mund ta dish” poetja shkruan: Ti s’e kupton ç’do të thotë të jesh i huaj/ në një vend të bukur e magjepsës si ky/të të mungojë gjithçka, tek e fundit asgjë/një copë kartë me emrin “leje qëndrimi”. Ti s’e ke provuar të ecësh si hije në rrugë/ sepse emri yt s’ekziston në asnjë zyrë/shikon ëndrrat të shkelen nën hapat e tu/asnjëri emrin nuk ta shqipton, je anonim.

Poezia e Irmës e ka rrënjën thellë në shpirt, në vuajtjen dhe në dhimbjen e të jetuarit, në ato eksperienca unike që dikush provon larg tokës së tij e larg kujtimeve. E pikërisht nga ato krijimi lind si një gonxhe e bukur.

“Poezia ka lindur dhe është rritur me mua. Nga brishtësia e vargjeve të para si fëmijë e adoleshente, në rini e deri tek vargjet që tashmë mbajnë stuhitë e jetës, dhimbjet e zhgënjimet e përhershme që pjell kjo botë e çmendur” thotë Irma. “Por, një gjë është e sigurt: çdo varg i imi mban firmën e shpirtit”.

Në të njejtën poezi vazhdon: I dashur, ti s’mund ta kuptosh edhe sikur/pranë zjarrit të flas pareshtur natë e ditë/se vuajtja nuk ka zë, as dhimbja gjithashtu/ç’do të thotë të jesh i huaj, ti s mund ta dish.
Poezia e Irma Kurtit është lirikë e përkryer, është dramë, protestë dhe trishtim njerëzor, është thirrje për një botë më të mirë, pa luftra, pa maska e hipokrizi.

Në poezinë: “Perla”, Kurti shkruan: “Kjo është kohë e vyshkjes së vlerave/e humbjes së miqve një e nga një/ashtu si pemët i humbasin gjethet/ndërsa stin’ e vjeshtës troket në ditë. Është kohë e njerëzve të nervozuar/të zemëruar, as ata s’dinë me kë/e njerëzve që nuk dinë të heshtin/e atyre që flasin, por s’thonë asgjë.

Drita e mendimit në poezinë e Irma Kurtit, është e qartë, e pandotur dhe buron rrjedhshëm. Poetesha zëmadhe, duke jetuar të përditshmen e saj në Bergamo nuk mund të mos të shkruajë për mallin, nostalgjinë për folezën e fëmijërisë që është veshur me pluhurin e harresës.

Në poezinë “Nuk shitet kjo shtëpi” ajo shprehet kështu: Nuk shitet, as nuk blihet kjo shtëpi/aty flenë e zgjohen miliona kujtime/si thërrmija të bardha enden në ajër/bisedat që lamë atje dhe ëndërrimet.

Peisazhi në poezinë e Irma Kurtit është kolorit me ngjyra të theksuara të natyrës njerëzore. Shkëpus një strofë nga “Sonte muret s’më përkasin”: Shpirti im kthehet në pupël të lehtë/me flokët e borës ai fluturon në ajër/s’më mbetet gjë tjetër, vetëm ta pres…/ E pastaj, bashkë të hyjmë në shtëpi.

Falë deteve të Mesdheut që e ndajnë nga vendlindja, vargjet e Irma Kurtit kanë butësinë e ujit, purpurin e diellit dhe të ajrit, fortësinë kontinentale të tokës.Por në to ka dhe shumë shpërthime, shumë mllef që e bëjnë vargun e saj të freskët dhe përtëritës. Në poezinë: “Vargje të zemëruara” ajo shkruan: Mendoja se e lashë në vendin tim mllefin për politikën/ – lumin e pistë që veç vërshon/me sa duket në çdo vend të botës të shkelësh/ka fjalë e veprime që të zemërojnë po njëlloj. Ka politikanë që s’ndryshojnë nga njëri-tjetri/pavarësisht nga gjuha, janë këtu apo atje/ngjajnë si dy pika uji, nuk ka zot t’i dallojë/ ndoshta për këtë emrat ua ngatërroj shpesh.

E pyes Irma Kurtin për të na treguar diçka më tepër rreth romanit që së shpejti do të dalë në qarkullim dhe ajo përgjigjet: “Çdo rresht i këtij libri është i ndërtuar mbi motivin e një dhimbjeje dhe i kushtohet një njeriu shumë të dashur për mua, tim eti, që më dha dorën që kur isha fëmijë dhe më drejtoi në udhën e gjatë, të vështirë e magjike të letërsisë. Librin e kam shkruar me lotë në sy, brënda një kohe relativisht të shkurtër, kam jetuar si brënda një ëndrre dhe krejtësisht në pushtetin e të shkruarit. Shpresoj që ai të trasmetojë tek lexuesi dhimbjen po dhe forcën për ta kthyer lotin në shpresë dhe buzëqeshje”.

Poetesha e ndan jetën e saj krijuese me lexues shqiptarë apo italianë, duke qënë shpesh e ftuar në qytete të ndryshme të Italisë për të prezantuar librat dhe krijimtarinë e saj.

Libra të Irma Kurtit në shqip:

– Këtë natë me ty, poezi 1999;
– Shihemi në një tjetër botë, poezi 2002;
– Qirinjtë janë fikur, poezi 2003;
– Bëj sikur fle, poezi 2005;
– Puthja e fundit, poezi 2007;
– Midis dy brigjeve, roman autobiografik 2010;
– Një vjeshtë pa kthim, tregime 2013;
– Nën bluzën time, poezi 2013;
– Copëza shënimesh nëpër rrugët e shkreta, publicistikë 2013.

Në gjuhën italiane

– Tra le due rive (Midis dy brigjeve), autobiografi, 2011;
– Risvegliare un amore spento (Të rizgjosh një dashuri të shuar), poezi, 2011;
– Un autunno senza ritorno (Një vjeshtë pa kthim), tregime, 2012;
– Sotto la mia maglia (Nën bluzën time), poezi, 2013;
– Le notizie arrivano anche qui (Lajmet vijnë edhe këtu), tregime, 2014;
– Non è questo il mare (Nuk është ky deti) poezi, 2014.

Në anglisht:

– I knew the gray sky (Njoha qiellin gri), poezi, 2014;
– Under my blouse (Nën bluzën time), poezi 2015.

Çmimet:
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar të Poezisë dhe Prozës 2010 “Napoli Cultural Classic”, Itali, në kategorinë e autorëve te huaj.
Çmim special në Konkursin Ndërkombëtar “Coluccio Salutati”, Borgo a Buggiano, Pistoia.
Çmim i parë në Konkursin Ndërkombëtar të Poezisë dhe Prozës 2011 “Napoli Cultural Classic”, në kategorinë e autorëve te huaj.
Çmim i parë ne seksionin e prozës në Konkursin Ndërkombëtar “Lago Gerundo- Europa e Cultura” edicioni i 9-të, në Paullo, Milano për librin “Midis dy brigjeve”.
Çmim nderi në Konkursin Ndërkombëtar “Terre di Liguria 2011”(Tokat e Ligurias) në La Spezia për librin “Midis dy brigjeve”.
Çmim i kritikës në Konkursin Ndërkombëtar të Poezisë e Prozës 2011 “Integrimi kulturor për një botë më të mirë” në Milano me përmbledhjen poetike: “Të rizgjosh një dashuri të shuar”.
Çmim Special, Targa e Universitetit të Paqes, në Edicionin XIII, 2012 të Konkursit Ndërkombëtar “Europa” në Lugano, Zvicër me librin “Midis dy brigjeve” .
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar të Poezisë dhe Prozës 2012, Qyteti Recco, Genova me librin : “Të zgjosh një dashuri të shuar”.
Çmim i dytë ne Konkursin e 26° Ndërkombëtar “Giovani Gronchi” në Pontedera, Pisa, me librin: “Një vjeshtë pa kthim”.
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar: “Europa” 2013, në Lugano, Zvicër me librin: “Një vjeshtë pa kthim”.
Çmim Ndërkombëtar “Universum Donna” Edicioni IX Edizione 2013 dhe Emërtimi “Ambasadore e Paqes” të vlefshme për jetë, nga Universum Academy dhe Universiteti i Paqes i Zvicrës Italiane.
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar Valle Vigezzo “Andrea Testore” në seksionin e emigracionit me tregimin: “Sekreti i një ditë pranvere”.
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar Letrar “Giovanni Gronchi” 2013 me librin: “Midis dy brigjeve”. Çmim Special në Konkursin Ndërkombëtar Letrar “Città di Pontremoli” 2014 për librin: “Një vjeshtë pa kthim”.
Çmim i parë në Konkursin Letrar “Città di Treviglio” për tregime.
Çmim i tretë në Konkursin Ndërkombëtar Letrar “Antico Borgo” 2014, La Spezia për librin: “Nën bluzën time”.
Arritjet e shkrimtares Irma Kurti në poezi, prozë dhe publicistikë më bëjnë krenar edhe mua si autor i këtij shkrimi, për këtë motër të gjakut dhe të kombit tim. Suksese Irma në krijimtari!

Filed Under: ESSE Tagged With: Irma Kurti, poezia e jetes, Rustem Geci

Ca fjalë Milaimit

March 10, 2015 by dgreca

Nga Ilir Levonja/ Florida/
Në një kabinet kimie po zhvillohej një orë mësimi. Mësuesi një burr në prag të pensionit, thirri dy emra djemsh. I pari nuk pranoi të ngrihej duke e lënë të habitur mësuesin. Ndërsa i dyti, shkoi menjëherë tek dërrasa e zezë. Shkurt, i pari u justifikua me mos përgatitjen. Dhe pranonte vlerësimin negativ. Mirëpo mësuesi këmbënguli. Atëhere ky shkoi dhe iu bashkua shokut. Veç burri, mësuesi, e diti se përse dha dy ushtrime të thjeshta përbërësish kimik. Ndërsa i dyti shkruante, i pari nuk e nisi fare. I qëndronte me kokëfortësi deklaratës. Mirëpo paralelisht ndihmonte shokun. Minutë pas minute, u angazhua dhe i pari. Derisa në fund erdhën tek mësimi i ditës. Dhe ashtu përciptas u kuptua se që të dy thanë çfarë mbanin mend nga shpjegimi, pasi si njëri dhe tjetri nuk kishin mësuar. Mësuesi i vlerësoi me nota pozitive. Dhe u tha, se, një ditë do ta kuptonin se përse ai veproi ashtu.
Ky i pari isha unë dhe i dyti një mik i mirë që edhe sot e kësaj dite kur e kujtojmë, ndihemi të ngrohtë nga kjo formë pedagogjie. Që sigurisht nuk i përkiste aspak mentalitetit të kohës. Mësuesi quhej Milaim Peza.
1. Mu kujtua e gjitha kjo pas shumë e shumë postimesh, emisionesh, shkrimesh për ditën e mësuesit. Po e sjell si postfest për disa arsye. Mësuesia apo pedagogjia, shtrihet në kohësi. Për pasojë është art. Në cilën do kohë që ndodh, pavarsisht disiplinës, kushdo mësimdhënës që ka të formuar kapacitetin dhe fleksibitetin, e ndihmon disiplinën. Madje përsos edhe komunikimin midis pjesmarrësve. Në fakt praktika e përdorur nga mësuesi im nuk ishte asgjë tjetër, por forma e re që pedagogjia shqiptare do haste pas viteve 90, me nivelet e komunikimit të Blumit (Benjamin Bloom), profesorit nga Filadelfia e Shteteve të Bashkuara . Që domethënë, auditori nuk ishte vetëm dëgjues, pasi logjika e kohës e shikonte mësuesin si transmetues. Dhe auditori duhet të merrte sa më shumë të mundej. Por bashkëbisedues, në mënyrë që të rritej efektiviti i mësidhënies, ku prioritet është lënda.
2. Vite më vonë unë do punoja vet si mësues. Një ditë ndërsa ndëshkova një nxënës me notë negative u kujtova për rastin në fjalë. Tek dera e klasës qëndronte ish mësuesi im. Qortues sigurisht. Veç kësaj here si vegim. Ai edhe më përpara kishte ardhur tek unë. Ndaj që të nesërmen ndryshova stilin, iu përshtata kmunikimit dhe patëm të tjera rezultate.
3. Në Shqipëri ne jemi të parët për, unë do ta quaja imitim, e bum’ideve. Jo përvetësimin dhe praktikimin e Blumit të vërtetë, në konteks me kohën. Dhe kjo bëhet më bajate kur i përvetësojmë teorikisht, i shpallim si trofe, ndërsa e lëmë mënjanë infrastrukturën. Që domethnë Blumi na duhet vetëm teorikisht dhe jo me terrenin e aktualitetit të tij. Më konkretisht që të flasim për një arsim bashkëkohor, siç pretendojnë qeveritarët. Duhet një platformë e tillë. Ndaj i jap të drejtë Blushit, i cili sentimentalizmin e ministres, që evokon një film amerikan, me revoltën e një grupi nxënësish për të mbrojtur mësuesin e liruar nga detyra etj…, e quan një mungesë idesh. Unë do të shtoja, jo mungesë idesh, apo njohurish. Por mungesë vullneti për reformën e vërtetë. Dhe këto metoda kallpe bëhen më të pështira kur krahasohen me Amerikën. Unë nuk mund të flas për gjithë Amerikën. Të paktën në shtetin e Floridës, ku edhe jetoj. Mësuesit merren në punë nga drejtori, apo principali siç edhe i thonë këtu. Përmes një panairi prurjesh, intervistash etj…, me një komision. Kështu që, nxënësit kanë një arsye më shumë për të qënë të bashkuar. Për t’i dhënë kuptim revoltës së tyre. Dhe puna e këtij mësuesi rezulton e dobishme në fund të vitit, kur nxënësit ballafaqohem me komisionin shtetëror. Jo komision nga mësuesit e shkollës. Por komisioni i padukshëm që përfaqësohet nga kompjuteri. Ne akoma zonja ministre kemi komision njerëzish, mundësisht me cigare në gojë që hedhin edhe ndonjë batutë, karshi auditorit. Në lidhje me anëtarësimin në parti. Blumi nuk i krijoi nivelet e mësimdhënies në këto kushte arsimore. Por të një tradite të depolitizuar nga entuziazmi i shtetit të njëashmën. Atij socialist, apo atij demokrat.
4. I dashur mësuesi im, atje në qiell. Këto partitë e sotshme nuk e duan pedagogjinë tënde. As të Amerikës. Të shkruaj me keqardhje. Ose e duan sa për entuziazëm. Për të qënë romantikë, në një skuadër që i lavdëron. Që i ndjek me revansh në fushata. Dhe një tjetër që nuk lë gur e kusur pa u sharë deri të vdekurit. Zor se gjen të rinj, të qetë, më vështrim të qetë. Por plot urrejtje, plot dëshira që ta shohin përtokë njëri-tjetrin. Më shumë të politizuar se sa të rinuar. Më shumë të dashuruar me partitë se me vajzat që kanë në krahë. Më shumë me qejfin se si të mundin njëri-tjetrin…, se sa të përsosin. Veten edhe vendin. Ndaj këta duhet të ngrihen të mbrojnë një mësues, të ngrihen në revoltë. Edhe pse ky është një mësues i huaj.

Filed Under: ESSE Tagged With: Ca fjalë Milaimit, Ilir Levonja

Murat Gecaj,me shpirt Atdhedashurie

March 9, 2015 by dgreca

Esse nga Përparim Hysi/
Për t’i thënë gjërat më hapur: kushdo që do shohë shkrimin, do shtrojë pyetjen e drejtpërdrejtë: kush është Babushi? Dhe fill pas kësaj vjen pyetja tjetër: si paska mundur të “zhvendosë” moshën? Për të mos lënë lexuesin që të futet në hulli të panjohura, po shpjegohem.
Babushi është Profesor Murat Gecaj. Dhe ky titull “Profesor” nuk është honorofik, por i mbrojtur me djersën e ballit si një diturak në fushën e pedagogjisë dhe në atë të publicistikës. Sado me tituj shkencorë ( doktor i shkencave pedagogjike qysh nga viti 1992 dhe më 1996 “Profesor i asociuar), ai është më i thjeshtë se thjeshtësia dhe i kudondodhur në të gjitha eventet: shkencore, publicistike, artistike, kulturore. Ka një përkim të çuditshëm tek Murat Gecaj: sado që është 75-vjeç, ai është aq dinamik sa të jepë përshtypjen e një mesoburri aq vital, sa zë i beson një thënieje të tij: nuk jam 75, por 57-vjeç. Dhe vërtet: kushdo që e sheh për herë të parë, kështu e çmon.Prag gjashtëdhjetave dhe aq. Unë që e njoh, disi më më mirë, ia di sekretin kësaj “zhvendosjeje moshe”. Burimi është diku tjetër: tek Katrina, bashkëshortja e Muratit.
Mos më kujtoni se jam pak i njëanshëm. Po dua të jem i saktë: thotë Gëtja diku:” Nëse një burrë i moshuar (Babushi është i tillë sipas datëlindjes), është i mbajtur mirë dhe nuk e tregon moshën, merita është e gruas së tij: ka grua të mirë. Nga kjo anë, Babushi, ka patur fat. Tek them kështu, nuk shkruaj me apriori, por nisem nga fakte.
Unë, zonjën e nderuar Katrinën e Babushit, nuk e kam takuar asnjëherë. Vetëm kam folur në telefon dhe, megjithëse nuk e kam takuar, e kam formuar opinionin tim për të. Dhe ja përse:

– Alo! Jam Përparimi.
-Urdhno!
-A mund të flas me Babushin?
– Babushi ka ik.
– Ku?
-Në tubime.Dikush po promovon një libër a ka një takim në shkollë.
-Po a gjithmonë kështu bën?
-Po, mor. Nuk ka ditë a mbassditet.
Pas këtyre bisedave që janë bërë të zakonshme, kur e kërkoj Babushin, si “ngacmues” që jam, një ditë i them Katrinës:
– Po pse nuk e bën “dalje” mor atë burrë?
– Po e du,se asht i mirë “dreqi”.
E solla për lexuesin, për ta njohur më mirë këtë “dreq” që vërtet është i mirë. Po në këto replika që sjell, nuk është vështirë që të ravijëzohet portreti i një zonje të nderuar si Katrina, të cilës i kërkoj ndjesë që e citoj në mënyrë të drejtpërdrejtë, pa i marr lejen.
E mendoj ndonjëherë Babushin si një element kimik dhe them: në vetitë kimike do ishin të tilla që të përcaktonin dinamikën e një njeriu, Babushin, Mendeljevi do ta fuste tek zhiva. Se zhiva nuk mbahet në dorë. I tillë është Babushi: dinamik, i mpulsiv dhe i gjendshëm si askush. Me karakter burrëror, trashëgues i geneve nga Nikaj-Mërturi i Tropojës.
Ka një biografi të pasur pune: gati 60 vjet me shtypin që nga “Pionieri”, “Bashkimi” dhe për 22-vjet me radhë në gazetën “Mësuesi”. Siç lexuat dhe më lart, nuk ka qenë një gazetar dhe aq: ka qenë diturak që ka ngulur kokën në shkencën për të cilën punonte dhe,ndaj ka mbrojtur ata tituj shkencorë. Sado që ka kohë që ka dalë në pension, ky “zhvendosës i moshës” është aq aktiv sa të çudit. Po ta ndjekësh në veprimatritë ku merr pjesë, në shkrimet që boton, atë nuk e ndjek dot. Sikur të qe objekt i gjeografisë, atë nuk e hedh dot në hartë. Shkrimet e tij i gjen në tërë botën. Është “internetist” që nuk ka shok. Në Evropë e gjen në Angli, Itali, Zvicërr dhe,sidomos, në Suedi ku me bashkëshokun e tij të penës, shkrimtarin Viron Kona, sikur janë bërë “suedezë”. Me gjithatë, këtij atributi”suedez”, do t’i kthehem sërishmi.E gjen në Amerikë e Kanada dhe kudo ku ka adresa “online në internet.
Po para se të vijë tek objekti i essesë sime, dua t’ju them që Profesor Murat Gecaj ka në biografinë e tij letrare të botuar deri tani 13 libra (të gjinive të ndryshme) dhe të 14-tin e ka në procesbotimi. Dhe mos kujtoni se ai ndalon me kaq: nga një “57-vjeçar” priten plot libra të tjerë,që flenë në “ordinator” për arsye financiare. Shteti dhe minsitria e kulturës qoftë dhe për një diturak si Profesor Murat Gecaj, deri tani nuk është bërë e gjallë.

* * *
Shkrimi im modest i kushtohet një eventi të gëzueshëm për Babushin. Miqtë e tij në Suedi, Bahtir Latifi dhe Sokol Demaku bën të mundshëm botimin e librit të Babushit “Me shpirt Atdhedashurie”
Libri ka 8-pjesë.
Në pjesën e parë, janë përshtypje për kolegë e miq nga Suedia. Padyshim, kur e lexon shikon jo vetëm ato lidhje aq miqësore e Babushit dhe “suedezit tjetër”, Viron Konës, me shqiptarët në Suedi, por dhe atë alkimi miqësie,sa të zjarrtë aq të ngrohtë. Pa dyshim, kjo “alkimi” nuk ka ndodhur për sytë e bukur, por qoftë Babushi dhe qoftë Viron Kona jo vetëm kanë kontriubuar me shkrime, por dhe kanë “shkëmbyer tepsitë” me shqiptarë që banojnë sa në Boras të Suedisë,aq dhe në ndonjë qytet tjetër. Kjo miqësi reciproke bëhet më inkadeshente se ka dhe suedezë që janë dëshmitarë të këtij kontributi.

Në pjesën e dytë, ka skica e reportazhe miqësore. Si lexues, nuk ke si mos ndalesh në “dymbretëreshat”: njëra- mbretëresha e Suedisë dhe tjetra: hipotetike . Është shqiptarja Teuta Halili (ka emrin e mbretëreshës ilire). Po kështu njihesh me “sozinë” e Vaçe Zelës aliaz Pagarusha që për fat të mirë është ende gjallë. Po këtu njohesh me vajzën që i ka shkruar presidentit Bush jr dhe ka marrë letër nga ai(Fjala për vogëlushen Sara Titka).
Pastaj, Babushi, hynë në fushën e tij: me ishgazetaren Albana Melyshi(tani në Amerikë). E gjen në “Ditën luleve” në shkollën Dora D’Istria. Shkruan me mirënjohje për 5 çupat e mësuesit veteran Elez Gashi.
Në pjesën e tretë:
Shkruan për tubimin kulturoro-shkencor të profesor Alfred Uçit për “Estetikën e Migjenit”.Mandej kujton përmjet shkrimit të Mësueses së Popullit,Urti Osmani, për mësuesin e merituar Shefki Osmani.
Për Kolec Traboinit që ka tri gëzime në një ditë. Për komandantin e aviacionit,Edip Ohri.Për Ali Ibër Nezaën,sipas poetes Ganimet Thaçi.
Në pjesën e katërt:
Për mësuessen Lumturi Vladi dhe libra të saj. Për poeten Reshite Çoba dhe librin esaj “Unë gruaja R…”.Për Merita Gjonin që na rrethon me “duar dashurie”; me Nafie Saliun me” Mos e vrisni dashurinë” dhe më e veçanta, sipas meje, është poetja Mimoza Agalliu.Ka mbaruar për histori e gjeografi; për biokimi; për infermieri dhe është dhe poete.
Mandej, ka një varg poetesh të tjera, që Babushi i ka përfshirë në këtë pjesë,si: Lida Lazaj, Enkelenda Kondi,Zyba Hasa,Shpresa Vreto,Enkelenda Tahiri, Mirëvjen Ilazi e të tjera. Një vend të veçantë ka dhe për dy poete ulqinake:Albana Rrashi e Flutura Mustafa.
Në pjesën e pestë ka shkrime përkujtimore,si: për “Papa Klemenitn XI-Albani”: për aktoren Besa Imami. Për të pavdekshmin dhe buzagazin, Riza Lahi; për mikun e tij të shtrenjtë, shkrimtarin e ndjerë,Skënder Hasko; për të ndjerën dhe të bukurën Rozi Theohari.
* * *
Në pjesën e gjashtë ka portrete miqësh e shokësh,si: Dritëroi është dhe “Tropojan”: për këngëtaren Dila Gecaj që ” ka lindur bashkë me këngën”;me një shok që e ka takuar pas 60-vjetësh(GJeto Vocaj); pë mësuesin dhe gazetarin të porsadalë në pension, përmetarin,Sejdo Harka.
Në pjesën e shtatë, ka një skicë” Nderim për mësuesët dhe pedagogët tanë” dhe, veç kësaj, një shkrim për një mësues veteran Rexhep Demi që ka hapur shkollë shqipe në Çamëri në vitin 1899.
Ashtu si “bakllavaja” që hahet në fund, dhe në librin e Profesor Muratit, në pjesën e tetë, ka diçka të “ëmbël”: janë katër poezi të tij dhe ca sentenca të tij. Kur thosha që Babushi me Viron Konën janë “suedezë” nuk është se trilloja. Ja “suedezi” Babush i ka kushtuar një poezi sinjifikative Suedisë. Aq mbresa ka prej Suedie,sa dhe poezinë e ka titulluar: “Suedi, e bukura Suedi!” ( Suedi.e bukura Suedi/ dua të jem zog, të vij të shikoj…/.Poezia tjetër është “Dy koburet e Isë Boletintit”,.E treta për nënën”Silueta e nënës” dhe e katërta” Ah, ky mars 1991″ (sa dhimbje e kujtime më sjell…). Në fund fare, meditime që kanë vlerë sentencash.
Duke e mbyllur shkrimin tim, pyes veten: ku e gjen këtë energji kaq brilante ky, Babushi? Dhe përgjigjen e gjej: Babushi dhe Katrina janë të lindur në mars. A nuk është marsi -mbret i luftës. Ndaj Babushi është kaq i gjallë e dinamik.I hanë “brirët” për “luftë”, po jo për luftë militare e kobëndjellëse, po për jetë të gjallë e luftarake. Si marsianë ( datëlindjte i kanë aq afër me njëri-tjetrin,sa kanë gjetur një të mesme:datën 20 mars si datëlindje) unë ju uroj jo vetëm jetë të gjatë që të dy, por vetëm gëzime e suksese. Rrofshë Babush për kontrbutin që jepë në gjithë këto evente me kaq vlerë.
Tiranë, 9 mars 2015

Filed Under: ESSE Tagged With: esse, Murat Gecaj, perparim Hysi

“TRIMËRIA“ E ARUSHËS DHE “FRIKA” E LEPURUSHIT!?

March 9, 2015 by dgreca

“Mjerë ti, o Shqipëri, mjerë ti, o vendi im, mjerë ti o vendi tënd, një i çmendur po çmend një vend”, tha Dritëroi i Agollëve./
NGA Fadil LUSHI/
Të nderuar miq, do të bëjmë përpjekje që këtë vështrim tonin të radhës ta shkruajmë me atë “stilin” e Edmond Tupjes, i cili në rrethet intelektuale shqiptare njihet me shkrimet e tij paksa erotike. Duke pasur parasysh faktin se krypersonazhet që do të zënë vend në këtë “opinion” gazete mund të identifikohen me ata të “botës shtazore” të Ballkanit të trazuar, ne detyrohemi që pjesën më të madhe të opinionit ta vëmë në thonjëza, jo pse “mund” të paragjykohemi si plagjiator a edhe si “huazues i drejtpërdrejtë mendimesh të huaja”, por sepse nuk duam të ndërtojmë paralelizma (jo) të natyrshëm, paralelizma të figurshëm, po edhe të kotë. Specialistët e gazetarisë hulumtuese shpesh lakmojnë që në editorialet e tyre kohë pas kohe të lakojnë batuta. Një prej tyre ne do ta parashtrojmë në vijim.
“Prej shumë kohësh, Lepurushi çapkën kishte vizituar shpellën e Arushës (!?) Gjithë këto vizita i kishte bërë kur kishte munguar ajo, pra nikoqirja e shpellës! Sa herë që kishte ardhur aty, aq herë i kishte ngucë këlyshët dhe poaq herë u kishte sugjeruar që të mos i tregojnë Arushës, për shqetësimet që ua krijonte. Këlyshët një ditë aq shumë ishin ndier të ofenduar nga sharjet e Lepurushit, saqë kishin vendosur që t’i lakojnë fjalët ofenduese të tij, i cili, pos të tjerash, u kishte thënë se ai herëdo-kurdo do t’ua q… mamanë (!??). Dhe kur Arusha u kthye nga gjezdisja nëpër Evropë, këlyshët ia përcollën haberin. Atëherë Arusha vendosi të fshihej aty brenda në shpellë. Pas një kohe, u duk atypari Lepurushi dhe, me të parë Arushën, filloi të ikte dhe u fut në zabel. Meqenëse Arusha po i afrohej, Lepurushi u hodh të kapërcente një dru me çatall… Edhe Arusha në vrap e sipër deshi të dilte matanë drurit të bigëzuar… Por, për fatin e saj të keq, u mbërthye brenda bigës dhe mbeti pezull. I dolën punët çatall!? Ajo provoi të çlirohet duke lëvizur herë para, herë pas, herë majtas, herë djathtas, herë në qendër dhe herë poshtë e herë lart. Të gjitha këto përpjekje i shkuan huq!? Ajo mbeti e shtanguar. Lepurushi i lodhur, fillimisht mori frymë thellë, kurse pastaj i doli pas, ia çoi bishtin dhe ia futi Arushës duke bërbëlitur: A kam thënë se do ta fus(!??)” Se “ç’futje” ishte, atë e dinte vetëm Arusha…, por ama Lepurushit, pas shumë kohësh i dolën telashe me organin gjenital…, kishte probleme me urinimin!?
Kur “banorët e zabelit” dëgjuan këtë lajm (që kishte marrë havanë), i sugjeruan Arushës që sa më shpejt të lirohet nga pesha a ndjenja e të qenit e para e “shpellave” të mëhallës së Gadishullit Ilirik… Ca të tjerë propozuan që Arushës t’i hiqet a t’i pezullohet ai mentaliteti i zaptimit të “shpellave” që asnjëherë nuk kanë qenë në pronësi të saj…, sidomos ato “shpella” që nuk i duheshin dhe që nuk i hynin në punë.
Edhe Lepurushi nuk u la mënjanë. Ai u “akuzua” për veprimet e tij a për do gjëra që ishin të pahijshme dhe të ndaluara, pavarësisht se ai kërkonte më shumë të drejta “karshi” mbrojtjes së dinjitetit të tij…, pavarësisht se ai në këtë “ngatërresë” nuk u fut për qejfin e tij, por për inatin e të gjithë “banorëve të zabelit të dendur”…, pavarësisht se donte t’i “bindte” se nuk është më ai frikacaku i madh…, pavarësisht se i thoshin se ishte një i pastrehë, pavarësisht se i thoshin se duhej të preste edhe shumë kohë për të qenë edhe ai i moshës madhore (!?)…, pavarësisht se ai kishte nevojë që ta shpërqendronte vëmendjen e të gjithë armiqve të tij, sidomos të atyre që padrejtësisht nuk e hesaponin a nuk e përfillnin si të tillë…, pavarësisht se në vijimësi kërkonte që t’i hiqet atributi i të voglit dhe frikacakut. Edhe përtej “kërkesave” të tij, në një ditë të vjeshtës së dytë, “kapadainjtë e zabelit” ashtu padrejtësisht vendosën që ta përjashtonin Lepurushin nga “zabeli”, me arsyetimin se nuk i respektonte “parimet a rregullat” e moralit kolektiv. Së fundi, ia kishin ngjitur atë epitetin goxha denigrues: “pederast i fëlliqur apo byth…(!?)”.
Të gjithë ata që e njohin mirë “prapavijën” e historisë së kësaj barsolete, sot do të thonë me plot gojën se koha e të fortëve dhe “kontrabandistëve të zabelit” ka marrë fund, se ora e “çallëmit”, po edhe ajo ndjenja e të qenit i madh (të Arushës), ka përfunduar që nga momenti kur u “çnderua” nga ana e Lepurushit. Njohësit e historisë së kësaj meseleje do vazhdojnë të thonë se Arusha me trup “shpellari”, hiç fare nuk “sëkëlldisej” me vakinë, sa “sikletosej” me faktin se Lepurushi, ndoshta një ditë do ta shpërndante gjithandej këtë “lajm”.
Ne që kur filluam ta ndërtojmë këtë shkrim deshëm të përjashtojmë çdo paralelizëm të figurshëm a të kotë, sepse ngandonjëherë paralelizmat e tilla mund të nxjerrin “telashe të panevojshme”…, sepse ngandonjëherë edhe mund të keqkuptohen. Për këtë arsye ne nuk e kemi ndërmend që këtë barsoletë ta lakojmë verbazi, nuk e kemi ndërmend që nga kjo të nxjerrim mendime përgjithësuese të paqëndrueshme. Se a do jenë me “tamam” a jo mesazhet që dolën nga ky shkrim, mbetet për ta parë e për ta dëgjuar(!?). Se kush u identifikua me “Arushën” e kush me “Lepurushin” në këtë vështrim, unë asnjëherë nuk e mësova, po as që e kam ndërmend ta mësoj(!?). Për këtë arsye unë do ta përfundoj këtë shkrim për faktin që “ punët mos të më dalin çatall “…, nuk dua që “mendja të më ik për lesh”…, nuk dua që plagës sime t’ia vë gishtin apo t’i hedh kripë…, nuk dua që të “mbytem në një pikë ujë deti!?”…, nuk dua që të jem pjesë e këtij “muhabeti a t’i shkoj pas kësaj barsolete”…, nuk dua ta di se “kush kujt ia futi: shteti miletit a mileti…”… nuk dua, sepse nuk i duroj dot thashethemet dhe ato rrëmuja me potere e shamata…, mbase, në instancë të fundit, në këto kohë pa kohë politike nuk i dihet se çka mund të të bëjë vaki. Ndoshta, “sehirxhinjtë dhe hazërxhinjtë”, dikur kishin “pasur të drejtë kur kishin mbyllur gojën!?”.
P.S. “Mjerë ti, o Shqipëri, mjerë ti, o vendi im, mjerë ti o vendi tënd, një i çmendur po çmend një vend”, tha Dritëroi i Agollëve.

Filed Under: ESSE Tagged With: “FRIKA”, “TRIMËRIA“ E ARUSHËS DHE, E LEPURUSHIT!?, Fadil Lushi

ALBERT VERRIA:Roli i kishës është para së gjithash adhurimi i Perëndisë

March 9, 2015 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/
1.Koncepti i gjithhershëm për kishën është ky: Kisha është para së gjithash një bashkësi njerëzish që i takon Mesisë, Jezusit. Për këtë arsye, anëtarët e kësaj bashkësie i quajnë të shenjtërit, d.m.th. ata që i takojnë Zotit dhe u mënjanuan për shërbimin e tij.
Edhe Albert Verria ky burrë i shkurtër,artist i madh shqiptar i kinematografisë mendon se kështu duhet të veprohet me vendin e shenjtë dhe sherbestarët e tij. Një herë, më ka rrëfyer vet, priftërinjtë e kundërshtuan të xhironte brenda në manastir të Ardenicës ,brenga dhe vuajtje për artistin. Mirëpo kur ka mbritur në dyert e këtyre portave me ngrysje mistike thelbore ishte pastërtia,thellësia përmes arsyes,që mund të zotohet nga pushteti i Zoti. Roli i kishës është para së gjithash adhurimi i Perëndisë. Adhurimi i Perëndisë është aktiviteti më i lartë i njerëzve, e megjithatë, që nga rebelimi i Adamit, njerëzit ia kanë refuzuar këtë nder në botë – theksoj në këtë botë, sepse engjëjt në qiell, d.m.th. qeniet shpirtërore, i japin lavdi pa pushim,thotë ëikipedia.
Artisti A.Verria është munduar ta përkthejë këtë dhe të shikojë në një këndvështrim të ri duke zbardhur në një libër të botuar me 63 faqe për këtë mënyrë jetese brenda një kishe të krishtere. Koncepti i Ajshtajnti për kohën dhe hapësirën relative d.m.th janë të matshme në fizikën kuantike etj ,mirëpo kjo nuk ka të ngjarë mund të jetë e verifikueshme dhe nuk mund të jetë e vërtet brenda hapësirës shpirtërore të murgjve apo fretërve ku nocioni Zot, qëndron përmbi kohën dhe hapësirën.
Rrëfimi Nr 1.
Artisti shkruan :Një ditë duke ndenjur para tavolinës së lutjeve….shkruan A.Verria.Në këtë rrëfim shtjellohet ideja e një prifti të ri, që ka hedhur ndoshta hapat në udhën e madhe të shenjtërisë. Për të qëndruar definitivisht brenda kuvlisë së shenjtë Mirëpo ai befasohet kur rrëfimtarja e ardhur në kishë kishte një mision tjetër jo atë të rrëfimit për të shpëtuar nga mëkati dhe të qetuar shpirtërisht,ashtu siç kryejnë rituale gjithë të krishterët e kësaj bote e ane,nga lindja në perëndim. Ajo grua e mbështjellë me të zeza shfaqet në vështrimin e artistit, një korb i zi ndjellakeq, që brenda dhomës së vogël të rrëfimit rrëfen të fshehtën e saj se ishte djegur, e tërë nga mungesa e dashurisë ngase bashkëshortin e saj fatzi e rrëmbeu vdekja, ndërsa udhën po kalonte. Kjo grua e ve nis të rrëfeje te ati i veshur me veladon, për aventurat e saj dashurore kur shkonte në stallë dhe zbulohej ndërsa stallieri një emigrant etiopian zinte mirë vend përmbi bardhësinë lakuriqe të trupit të saj. Shkrimtari në këtë rast është artisti A.Vërria ka përdorur një gjuhë të pastër komunikimi tek rrëfimi i parë .
Ati, që kryen shërbesën i thotë gruas së re:Fol o bir i perëndisë,po të dëgjoj!
Pasi tirret krejt historia, ajo kërkon nga ati që ka pranë ta fali Perëndia nga ky mëkat . Kuptohet qëndrimi i priftit:Je falur zonjë. Ishte llohë dimri, për kishën dhe meshtarët e saj dhe nuk dihet viti kur ngjau krisja fatale ,gjithsesi nuk mbetej shumë përcaktuese moti kur filloi shthurja e priftërinjve dhe rënia e tyre në mëkat.Ky përbënë edhe thelbin e këtij botimi të artistit Verria.
Rëndësi përbënë, që këto akte u shfaqën apo lindën ose erdhi jo më në një kishë e në një vend por njehësh, në disa kisha e në disa vende ngjau abuzimi nga sherbestarët në vendet e shenjta. Të shoqëruar ngaherë me rrëmujën e mediumeve dhe zhurmat e mëdha të njerëzisë .
Rrëfimi Nr 2
Në thelb, nuk ruan distancë kohore nga rrëfimi Nr 1, nëse cilësojmë kështu. Ai është vazhdimi i drejtpërdrejt i tij. Tash në rrëfimin e atit vjen personazhi, që kishte kryer mëkatin. Ja rrëfimi i tij në gjuhën brilante të aktorit të madh vlonjate A.Verria.
-Dëgjo o at. Unë jam emigrant nga Etiopia. Atje kam gruan dhe tre fëmijë,por varfëria më hodhi në këto anë …negri rrëfeu me imtësi krejt ngjarjen si stallier dhe tundimin që pësoi qenia e ti, ndërsa zonja gjendej e shtrirë dhe e zhveshur në kashtë, ndërkaq anekënd vinte era sanë.
Nuk i rezistoi tundimit dhe ashtu e sfilitur zonja e kashtës i tha:
-Më hoqe një brengë të madhe nga shpirti”.
Ai kërkoi nga ati ti falej mëkati ,ndërsa si tregues domethënës, mërmëriti fjalën e njohur nuk do ta përsëriste më.
Rrëfimi Nr 3
Në kishë rivjen sërish zonja ,duke e lënë priftin të hamendësuar se me kë kishte mëkatuar,mirëpo ardhja e saj në dukje ishte e thjeshtë .Ai duhej të shkonte te ngrehinat e saj të banimit,pra te stallat dhe gjithçka që kishte nën sundimin e saj për ti bekuar me dorën e tij të shenjtë, çdo cep të pasurisë së saj, që shtrihej diku përtej në një lagje të qytetit. Mbasi dogji temjan e shpërndau tymin gjithkund,ati përfundoi te shtrati i saj ku gjysmë e fjetur zonja e shikonte tërë epsh: Dhe ndërsa ati fliste me vete një aksiomë të vjetër:”Falma mëkatin o Zot,punët më të vështira ne na i ke lënë…”.
Rrëfimi Nr 4
Mu duk i zakonshëm, që nuk përbënë ndonjë veçanti .Njerëz, që kanë kryer krime martesore,ngase tradhtia bashkëshortore e njohur qysh nga antikiteti ka ngjarë përpara syve.
Rrëfimi Nr 5
Është një pasqyrë e ngjarjeve dhe e kronikave, që transmetonin mediumet shqiptare në vitet më të mbrapshta të këtij vendi.
Rrëfimi Nr 6.
Rrëfimi 6 mbetet pa ndonjë gjë për të shënuar,është ai i mëkatimit të priftërinjve .Isha vetëm në kishë kur më vjen një vajzë mjaftë e bukur dhe më thotë të rrëfehej..
-Fol.
– Atë tha,unë kam rënë në dashuri me ju. Vij çdo ditë në meshën që jepni ju…..
4.
Risit dhe traditat që po ndryshojnë kaq befasisht e çmendurisht,po shembet përpara teje si një ngrehinë e tërë,shkrumb e hi,ajo pjesë e asaj gjenerate, që sollën mbeten të papërsëritshëm,ndër kuvlitë e shenjta me misionet e tyre të vërtetë hyjnore.
Richard Hollerman duke aluduar rastet e këtyre abuzimeve thotë:”Gjatë disa muajve të fundit, Kisha Katolike e ka hasur një abuzim seksuale rast pas tjetrit. Para mua janë artikuj me tituj të tillë provokuese dhe përshkruese si këto: “Seks, Turpi i Kishës Katolike”, “Skandalet e seksit Priftërinjtë, “katolikët në krizë”, “Kriza në Kishën Katolike,” Sa herë shkon nga ne dëgjojmë prej skandaleve katolike në Boston, Massachusetts; Philadelphia, Pennsylvania; Dallas, Texas; Lafayette, Luiziana; Fall River, Massachusetts; Plymouth, Massachusetts; Orange County, California; dhe qytete të tjera të shquara dhe vende. Disa tetëdhjetë priftërinj janë akuzuar për abuzimin e fëmijëve vetëm në Boston! Kohët e fundit një katolik Kryepeshkopi polak dha dorëheqjen për shkak të skandalit seksual që përfshin marrëdhënie seksuale me seminaristët. Jo shumë kohë më parë, primi apo dekan i Shkollës së lokale katolike Lartë në Fort Ëorth, u kap në një park me akuza homoseksuale. Një krizë seksual me të vërtetë ka ardhur dhe nuk duket asnjë fund të shpejtë të problemit. Kjo është veçanërisht tragjike kur ky skandal përfshin fëmijë të vegjël, ndikueshëm, vulnerabël, dhe të besueshme!Megjithatë, ne nuk duhet vetëm të ngarkojmë katolicizmin me fajin e mëkatit seksual. Ne vazhdojmë të dëgjojmë prej ministrave protestante, pastorët dhe udhëheqësit të cilët janë kapur në kurvëri, homoseksualiteti, tradhti bashkëshortore, dhe ngacmimit të fëmijëve. Një televangelist i njohur ishte fajtor për kompromis seksual dhe më pas u dërgua në burg për mashtrimin; gruaja e tij më pas hyri në një marrëdhënie kurorëshkelës. Një tjetër televangelist u kap për akte të çoroditur seksuale në dy raste. Richard Roberts, bir i Oral Roberts dhe kreu i Universitetit Oral Roberts në Tulsa, është duke jetuar në tradhti bashkëshortore me një grua të dytë. Anita Bryant, zëdhënësja e diskutueshme anti-homoseksual, në mënyrë të hapur ka hyrë një kurorëshkelës me këngëtarin Amy Grant dhe burri i saj gjithashtu i divorcuar hyrë në një marrëdhënie kurorëshkelës. Këngëtari popullor Sandi Patty gjithashtu ka divorcuar bashkëshortin e saj dhe në mënyrë të hapur ka hyrë në një marrëdhënie kurorëshkelës, me sa duket me miratimin predikuesi të saj. Një radio predikuese të kaluarën ishte i implikuar në homoseksualizmit me nxënësit e shkollave . Studimet tregojnë se shkalla e kurvërinë të rinjtë është gati aq i madh sa publikun e gjerë! Dhe miliona të anëtarëve të kishës, si katolik dhe protestant, janë fajtorë për kompromis seksuale me anë të kurvërisë dhe tradhtisë bashkëshortore.
Kur mëkati i kësaj shkalle merr vëmendjen e publikut, ne duhet të adresojnë atë në dritën e Fjalës së vetë Perëndisë.
Së pari, ne duhet të kujtojmë se historikisht katolicizmi ka pasur pjesën e saj të mëkatit seksual. Gjatë periudhës së mesjetës (të ashtuquajturat “moshat e errët”) një prift katolik kishin “mësuese” e tij. Historian i njohur Kenneth Scott Latourette flet për rënien e klerit në këtë periudhë: “Kjo nuk është për t’u habitur se në njerëzit e thjeshtë të peshkopët dhe priftërinjtë nuk kishte korrupsioni i përhapur bashkëjetesë jashtë martese.Në kohën e Reformimit, ky imoraliteti katolik klerike seksual ishte i shfrenuar. Edhe të ashtuquajturit “Papët” vetë ishin të njohur për të kanë partnerë të tyre seksuale dhe një grup të fëmijëve të paligjshme! Kjo ishte një periudhë moralisht i korruptuar e historisë së kishës, një fakt që edhe historianët katolikë pranojnë.
Së dyti, beqari i detyruar është një mësim i rremë i dënuar në Shkrimin e Shenjtë. Është e vërtetë se Pali avokon thjeshtësinë për ata që kanë dhuratën e beqarisë dhe ai vë në dukje se ka përparësi ndaj shtetit të vetëm në mënyrë që mund të përkushtohej pa rezerva për punën e Zotit (1 Kor 7:. 7-8, 32 -35). Jezusi gjithashtu tregon se disa zgjedhin të heq dorë nga martesa “për hir të mbretërisë së qiejve” (Mat. 19:12). Megjithatë, Pali thekson se ata pa vetëkontroll seksual duhet të martohen (1 Korintasve 7:. 9).Apostulli shkon aq larg sa të thonë se ata të cilët do të “ndalojnë martesën” janë duke i mësuar doktrina të rreme (1 Tim 4:. 1-3)! Kjo është një mëkat i rëndë për të krijuar urdhërimet e njerëzve, sidomos ato që do të çojnë të tjerët të mëkatojë. Është interesante të theksohet se të dy Jezusi dhe Pali ishin të vetëm dhe ndoshta disa nga shokët e-punëtorëve të Palit mbeti i vetëm (p.sh., Timoteu, Titi, Luka), edhe pse kjo mbetet e paqartë. Në anën tjetër, të gjithë e dymbëdhjetë apostujve ishin të martuar si ishin katër vëllezërit e Jezusit (1 Korintasve 9: 5.).
Së treti, Shkrimi mëson se pleqtë duhet të jenë të martuar. Pleqtë janë quajtur edhe mbikëqyrësit (peshkopë) apo barinj (pastorë) në Bibël (shiko Veprat 20:17, 28; Titit 1: 5, 7; 1 Pjetrit 5: 1-3). Për t’u kualifikuar si një mbikëqyrës, duhet të jetë “burri i një gruaje të vetme” (1 Timoteut 3: 2; Titi 1: 6). Jo vetëm që kjo të eleminuar një grua nga pozita e mbikëqyrës apo bari, por ajo gjithashtu eliminon burrat e vetme nga ky pozicion Biblike. A ne shohim një konflikt këtu? Kisha katolike romake kërkon priftërinjtë dhe peshkopët e tyre të jetë i vetëm, por Shkrimi kërkon mbikëqyrësit të jenë të martuar! (Me sa duket ungjilltarë ose predikuesit nuk ka nevojë të jetë i martuar, p.sh., Pali, Timoteu, Titi, etj) Përvoja dhe histori të dëshmojnë se kur priftërinjtë katolikë kanë qenë të detyruar të mbeten beqar (në kundërshtim me Shkrimin e Shenjtë), ata nganjëherë bien në praktikat degjeneruara seksuale, qoftë kjo të jetë homoseksualiteti, kurvëria, ose problemi i tanishëm i ngacmimit seksual të fëmijës.
Së katërti, historia na informon që zbatohen beqarinë klerikale vetëm u ringjallën pas kohët apostolike. Lëvizja heretike nga Marcionites në mesin e shekullit të dytë e ndaloi martesën, dhe një porosi u ngrit në përgjithësi ose “katolike” kishë që burrat e pamartuar të cilët u bënë të All duhet të mbetet e pamartuar pas shenjtërimit, dhe nëse gruaja e një kleriku martuar vdiq, ai ishte i nuk lejohet të rimartohet. Kisha katolike e kundërshtoi zyrtarisht martesën klerikale nga një sinodit në Elvira, Spanjë, në 305 (Latourette, p. 224). Ne mund të shohim se beqari ka zbatuar është denoncuar si një mësim të rremë në Dhiatën e Re, dhe para shumë shekujve të kaluara, beqari erdhi në jetë një kërkesë e atyre në jetën fetare në kishë femohues.
I gjithë ky mësim dhe mesazhet të autorit Richard Hollerman është i zbërthyer,fletë-fletë në librin e fundit të krijuesit,artistit të Popullit Albert Verria me një titull apelues “Deri kur….”,duke treguar jo vetëm nivelin e lartë artistik,problematikën aktuale që ngrihet sot, por edhe teknikat e rrëfimit shkruar me një stil narrativë që të bind dhe të mbanë të mbërthyer deri në faqen 53 të këtij botimi. Albert Vërria hynë fuqishëm në letërsinë shqipe kur i mungon gjatë prej vitesh arti i celuloidit dhe gjithçka ka ruajtur përbrenda shpirti pluskues e derdhë në letrën e bardhë të librit.
6.Në të vërtetë ky artist i madh erdhi në këtë botën tonë flokëverdhë dhe sy depërtues. Vështrim kthjelltë. Është krijues dhe thotë se ndryshimi midis aktrimit dhe prozës, që ai shkruan është se janë dy gjini të një krijese. Është kërkues stalaktitesh. Me një qiri në dorë ndriçon ndërgjegjen e vetë. Dhe si pa:”Ndriço o hënës këtë copë mermer,këtu fle vjeshta e magjishmja por e gënjeshtër. Rend-kërkimi në letra ka qenë një pikë takimi me magjinë e filmit . Ndoshta jo rastësisht, bukurish bukur, duke depërtuar në sinorin e tij të fshehtë,me mesazhin, më saktë në thelbin filozofik :”Deri kur…”është botimi fundit,i katërti i Artistit të Popullit, krijuesit vlonjate Albert Verria, që depërton çuditërisht me një vepër nga aktualiteti i sotëm në fushës religjioze me mesazhe sociale.

Filed Under: ESSE Tagged With: Albert Verria, Gezim Llojdia, roli i Kishes

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 486
  • 487
  • 488
  • 489
  • 490
  • …
  • 607
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT