Juria e  përbër nga Arta Kallaba, Ermira Babamusta dhe Violeta Mirakaj , vleresoi me çmimin “The best Short” filmin shqiptar “Weekend” me regji të Ergys Lubonja; me çmimin “The best Script” filmit “Vdekja e Gjysh Trifonit”, me skenar e regji të Xhoslin Rama, me çmimin “The best Director” regjisorin Blerdi Malushi për filmin “Acropolis”….

Nga Beqir SINA/*

NEW YORK CITY : – Jo shumë larg Brodueit – (Broadway) të famshëm të kinematorgrafisë botërore, në metropolin amerikan – New York, për tre ditë me rradhë – gjatë fund-muajit të pavarësisë së Shqipërisë, Nëntorit të flamurit tonë kombëtar,  bota shqiptare e artistëve ka përjetuar dhe njohur nga më afër kulturën shqiptare, me dy festivale madhështore të filmit shqiptar në Amerikë.

“Albanian Film Week” me themelues Mrika Krasniqi dhe Ariot Myrtaj ku u shfaqën filma të shkurtër, të gjatë dhe dokumentarë nga regjizorë shqiptarë nëpër botë; si dhe  festivalin që u mbyll mbrëmë “Young Albanian Filmmakers Festival” i themeluar nga Bujar Alimani, me prezantim të filmave me metrazh të shkurtër të regjizorëve të rinj studentorë nga akademitë përkatëse të Artit dhe Filmit në Shqipëri dhe Kosovë.

Festivali i Filmëbërsve të Rinjë Shqiptarë – Young Albanian Fimmakers Festival”  një festival i zhandrreve të ndryshme që përmban më të mirat në kinema së bashku me programe dhe ngjarje emocionuese , me më shumë se 19 filma të shfaqur më parë në Shqipëri, u zhvillua nga data 29 Nëntor deri më 1 dhjetor.

YAFF, për treditë me radhë në The Producers Club në Nju Jork, ka përfshirë karakteristikat më të mira të kinematografisë shqiptare, mbas rënjës së komunizmit. Në këtë Festivali u shfaqen 19 filma të metrazhit të shkurtër , artistikë dhe dokumentare, të regjisorëve më të rinj e më të vegjel në moshë. Nga artistët shqiptarë, që vijnë nga Akademitë përkatëse në Tiranë dhe Prishtinë , Universiteti i Arteve , Departamenti i Filmit Tiranë, Akademia e Filmit dhe Multimedias MARUBI në Tiranë , Akademia e Arteve Dega e Filmit Prishtinë si dhe kurse Kinematografike siç është kursi Kinematografik dy mujor CINEFIER që organizohet çdo pranverë në qytetin e Fierit dhe që dotë vihen në garë për Çmimet që dotë akordohen prej një Jurie të përzgjedhur nga intelektualë dhe artistë kompetentë natën e fundit të Festivalit

Në natën e parë të festivalit  – ceremoninë e hapjes artistja shqiptare Lola Luma, tha se ne ekipi organizator ishte krenar për të sjellë filmat më të mirë të producentëve të rinjë shqiptarë. Ajo shtoi se “Qëllimi ynë: është për të promovuar artin e filmave dhe kontributit të filmave, të realizuar nga një brezi i ri në moshë në Shqipëri, duke  shpresuar që në të ardhmen t’a bëjmë një festival tradicional të filmit, për të gjallëruar jetën kulturore dhe artistike të komunitetit tonë “.

Ky është një Festival tre ditor që organizohet me idenë e regjisorit shqiptar tashmë i vendosur në Shtetet e Bahkuara të Amerikës në Nju Jork , Bujar Alimani dhe me mbështetjen e Producers Club Theaters . “Tematika e filmave është vërtet një mozaik ngjyrash, subjektesh, idesh dhe ëndrrash të cilat këta të rinj i derdhin me sinqeritetin e shpirtit në ekranin e kinemasë,” tha organizatori i këtij festivali Bujar Alimani. Oragnizatori, thotë në dekleratën për shtyp, se;” qëllimi është totalisht jokomercial dhe synon në destinacionin e vetëm , patriotik, human dhe civil të përcjelljes së asaj që krijohet si Rijësi, në mendjet dhe zemrat e kineastëve më të rinj shqiptarë e që për shkak të rrethanave nuk i kalojn shpesh kufijtë e vendeve tona dhe sjelljes së kësaj fryme , të transmetimit të formës artistike dhe shqetësimeve të tyre, për botën që i rrethon në kryeqytetin e asaj që ëndërrojmë të gjithë.”

Kështuqë,  vendit të industrisë më moderne të Filmit, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe metropolit të botës  moderne , Nju Jorkut, në mënyrë të veçantë me atë përqasjen e gjithçkaje të re që krijohet prej studenteve shqiptarë të regjisë së Filmit me Komunitetin Shqiptar që jeton në Nju Jork dhe krahasimeve të kemi një pozicioni të ri që merr kjo kinema e re, në raport me Kinematografinë Amerikane.
Ashtu si ka pohuar edhe drejtori i këtij festivali regjisori i njohur Bujar Alimani, tematika e filmave, sipas YAFF,  është vërtet një mozaik ngjyrash, subjektesh, idesh dhe ëndrrash të cilat këta të rinj i derdhin me sinqeritetin e shpirtit ne ekranin e kinemasë.
Ata për të përzgjedhur filmat të cilët ishin rreth 50të, krijuan një grup përzgjedhësish me artistë të rinj dhe me eksperiencë shqiptarë që jetojnë e punojnë në Nju Jork, si : Dhimitër Ismailaj, Luan Bexheti, Roland Uruçi, Anisa Dëma, Lola Luma , Gentjan Basha, Alfred Tollja, Entela Barçi dhe Bujar Alimani të cilët përzgjodhën me kujdes dhe me përgjegjësi filmat që u projektuan për këto tre netët e Festivalit.
Me këtë rast ata ngritën edhe një  Juri profesionale e përbërë nga Arta Kallaba(regjisore) Ermira Babamusta (autore humanitare dhe themeluese e org Peace Action Foundation) dhe Violeta Mirakaj (publiciste/ libretiste), të cilët natën e fundit akorduan edhe  4 Çmimet inukrajuase për të shpallur filmat më të mira të festivalit të parë që u mbajtë në Nju Jork nga 29 Nëntor deri më 1 dhjetor:

Në natën e fundit, Juria e Festivalit të parë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës:” Festivali i Filmëbërsve të Rinjë Shqiptarë – Young Albanian Fimmakers Festival” me drejtor Bujar Alimanin dhe producent i PC Club Alfred Tollja, e  përbër nga Arta Kallaba, Ermira Babamusta dhe Violeta Mirakaj , vendosi t’i jap çmimin “The best Short” filmit shqiptar “Weekend” me regji të Ergys Lubonja. Dhe, çmimin “The best Script” filmit “Vdekja e Gjysh Trifonit”, me skenar e regji të Xhoslin Rama. Kurse çmimin “The best Director” iu dha regjisorit Blerdi Malushi për filmin “Acropolis”.

Juria vendosi që të jap 3 çmime speciale, atë “Best Lead Actor “- Bislim Muçaj në filimin “Heshtja” me regji të Bekim Gurit, kurse çmimin “Best Lead Actress” aktores Lyra Gjoci në filimin “Shpresa” me regji të Valon Jakupaj dhe çmimin “Best Dokumentary” filmit “Jetë e Ricikliueshme” me regji të Blerian Gjoce.

Në fund u dha një çmim tjetër – ai që akordohet nga publiku, pra çmimi “The Public Award” i cili iu dha filmit “Weekend” me regji të Ergys Lubonja, i cili, ishte dhe filmi më i vlersuar mbasi mori dy çmime.

Ermira Babamusta nga Juria e këtij festivali tha se : “Nëpërmjet festivalit YAFF (Young Albanian Filmmakers Festival) publiku shqiptar dhe ai amerikan në New York ka mundësinë të njihet me krijimtarinë, imagjinatën dhe botën artistike të regjizorëve më të rinj studentorë nga Shqipëria dhe Kosova. Ky festival i vecantë nga natyra inkurajon dhe mbështet brezin më të ri artistik shqiptar dhe krijon një platformë ndërkombëtare për të shfaqur filmat e tyre,”

Babamusta, e cila është edhe anëtare e jurisë së Festivalit YAFF theksojë se: “Falenderoj organizatorin z. Bujar Alimani që na solli këtë mundësi shumë të mirë dhe të nevojshme si për të mbështetur talentet shqiptare në vend por edhe për ne diasporën emigrante që frymëzohet me vepra kaq profesionale dhe të një niveli kaq të lartë dhe na nxjerr mallin për vendlindjen tonë. I jam mirënjohëse pronarëve të Producers Club Theatres, Alfred dhe Ernest Tollja për mundësimin e shfaqjes se festivalit, jurisë dhe ekipit artistik të përzgjedhjeve të filmave për punën dhe përkrahjen e tyre,” shtoi Ermira Babamusta.

* Pamje nga salla e shfaqjeve, ku u organizua festivali

NGA  ARTUR VREKAJ/

Iku edhe një vit nga shekulli i dytë i Pavarësisë së Shqipërisë.Dhe prapë jemi atje ku ishim. Të parcelizuar me organizimin e veprimtarive festive të 28 Nëntorit në qytetet amerikane ku banojmë. Përshëndetje të shumta, dolli lloj-lloj dhe fotografi që bëjnë xhiron e botës.

Ka gjallëri, por është më shumë e inicuar në muajin Nëntor për të festuar e bërë para nga darkat si për shoqatat, individët që bëjnë biznes apo dhe këngëtarët që vijnë e mbushin kuletat për 3 a 4 koncerte.

Pak shoqata ndihmojnë financiarisht projekte për vëndlindjen. Sepse nuk e ndjejnë shumë të tjerat.

Edhe kur i drejtohemi Kongresistëve Amerikanë për hallet që ka kombi herë-herë i drejtohemi në emër personal, në emër të një organizate a të organizatave shqiptare vetëm të një shteti. Pra, nuk kemi një letër zyrtare që të tregojë unifikim të të gjithë Shqiptarëve të Amerikës. Sepse kemi mbi 200 shoqata aktive dhe jo aktive, atdhetare, humanitare e fetare.

Nuk kemi programe të unifikuara të Gjuhës Shqipe në çdo qytet ku ka shqiptarë me shumicë. Nuk kemi një program vjetor kombëtar të unifikuar për gjithë Shqiptarët e Amerikës. Nuk kemi regjistër të Diasporës.

E shikoni edhe vetë. Pak flitet për festimin e përvjetorëve të plotë të plotë të ngjarjeve dhe figurave kombëtare. U la në harresë festimi mbarëkombëtar i 135-vjetorit të Lidhjes së Prizrenit, sepse përkoi edhe me fushatën zgjedhore në Shqipëri. Dhe më në hall ishte Diaspora se çfarë do të ndodhte në Shqipëri më 23 Qershor se sa përkujtimi i ngjarjes më madhore përbashkuese të kombit më 10 Qershor 1878.

Edhe kontaktet me Shqipërinë i kemi sipas klientelës qeveritare, presidenciale apo institucionale.  Shqipëria  i bie daulles kombëtare në Vlorë, por nuk ka ndihmuar as me strategji, as me ngritjen institucionale të përfaqësimit të Shqiptarëve emigrantë jashtë Shqipërisë.

Nuk ka asnjë komunikim periodik nga Tirana zyrtare me shoqatat aktive në qytete.

Kambana e asimilimit ka vite që bie. Dhe po ha breza me radhë që natyralizohen më shpejt edhe për arsyen e integrimit më të shpejtë në Amerikë.

Amerika është vendi më parajsë për fuqizimin e një pune më të bashkërenduar kombëtare për edukimin e brezave me historinë dhe Gjuhën Shqipe ! Por nuk ka reagim të gjithanshëm nga shoqatat aktive. Nuk ka vërtet një ndjeshmëri, sepse u duket mirë dhe gjendja që jemi.

Ka një Institut të Diasporës në Ministrinë e Jashtme të Shqipërisë, por nuk kemi parë një kontakt, një udhëzim, një projekt për Shqiptarët e Amerikës.

Erdhën shtetarët më të lartë të shqipërisë në Shtator 2013, u kënaqën të ndarë në Amerikë, u bashkuan nga halli në një darkë lobiste dhe kaq.

Nuk thanë ju Shqiptarët e Amerikës duhet të bashkoheni se boll jemi ndarë ne në Shqipëri edhe pse kemi bërë zullume për të fituar më shumë për vete.

Nuk thanë, e dimë ju kemi lënë pas dore edhe për programe bashkëkohore të Gjuhës Shqipe në Amerikë! Nuk thanë shumë gjëra!

Po edhe ne që i takuam, nuk ua thamë se ka shoqata që nuk janë të kthjellëta për bashkim të të gjitha organizatave. Se ka edhe në Amerikë qejfmbetje radikale kur dikush hipën në karrike në Shqipëri a Kosovë. Se bëjmë protagonizëm edhe shoqata me shoqatë këtu në Amerikë. Se nuk jemi shumë të hapur me komunitetin për çfarë duhet të ndryshojë për mirë.

Që Kosova e ka më të pozicionuar e programuar punën me Diasporën tashmë kjo është prezente me  Draft-Strategjinë e prezantuar këtë vit kudo, me ndihmat konkrete me tekste e materiale, me komunikimin për verifikimin e gjëndjes por edhe për inkurajimin për hapjen e më shumë shkollave Shqipe edhe në Amerikë.

U jemi borxhlinj! Pak tu thuash faleminderit si Ministrisë së Diasporës dhe Shrëbimit Diplomatik të Kosovës në Amerikë.

Vijmë tek plaga e madhe e bashkimit me bashkëkuvendim. Nuk jemi të vendosur për ta bërë të gjithë. Ca flasin në mbështetje të shoqatës që kanë, ca hiqen si heronj se çfarë shoqate kanë themeluar, ca  mbajnë fjalime me citate të Konicës dhe Nolit, por harrojnë se çalon diçka në bashkëkuvendim.

Ca thonë nuk janë pjekur kushtet, ca të tjerë është shumë e  vështirë. Të tjerë kush do ta bëjë a kush do marrë nismën e thirrjes etj.

A do të ndodhë një bashkëkuvendim i të gjithë Shqiptarëve të Amerikës? Po. Do të ndodhë, por nuk i kapërcejnë dot barrierat që kanë ngritur vetë drejtuesit e organizatave shqiptare të Amerikës. Sepse tek e fundit kush e pengon?

Nuk na e ka fajin as Shqipëria dhe as Kosova zyrtare që ne Shqiptarët e Amerikës që jemi të parcelizuar sipas qyteteve dhe krahinave nga vijmë të bashkëkuvendojmë për ardhmërinë e Identitetit kombëtar. E kemi fajin ne që merremi me drejtimin e shoqatave. Pak rëndësi kanë emrat e përveçëm, ata tashmë njihen në komunitetet ku banojnë. Sepse edhe kanë vite si kryetarë a anëtarë edhe të disa bordeve drejtuese. Dhe kanë rënë rehat me këtë lloj veprimtarie. Ka organizata që nuk zgjedhin kryetar por zgjedhin vetëm këshill?! Ka organizata që e mbajnë kryetarin përmbi 10 vjet ose zgjedhin vetëm kryetar dhe kryetari zgjedh vetë këshillin?! Pra, nuk kemi norma demokratike që në zgjedhje të drejtuesve. Dhe këta vegjetojnë….

Pse nuk e  duan një bashkëkuvendim të të gjitha shoqatave nuk e kanë thënë hapur. Por dihet që e vuajnë, sepse shqiptarët sot janë të shkolluar dhe e dinë mirë se vetëm me bashkëkuvendim mund të çahet më tej. Ose do bjemë më shpejt në folklorizëm.

A nuk janë frymëzuese Bashkimi i katër shoqatave të Bukureshtit me emrin BASHKIMI nga u frymëzua edhe BASHKIMI i shoqatave të shqiptarëve në Boston me emrin VATRA që përndollën Pavarësinë e Shqipërisë?

Pse të mos bashkëkuvendojmë siç bëri Noli, Konica, Kirka,Peci, Çekrezi, Tromara, Dako e sa e sa dhjetëra të tjerë? Përse? Duhet dhe është domosdoshmëri. Shiheni vetë. Sepse gazetat dhe televizionet sot nuk ua thonë hapur. Asfare!

Me keqardhje shoh shumë emra profesorësh me origjinë Shqiptare që janë të sukseshëm në punën e tyre, që janë integruar mirë në Amerikë, por nuk u është dëgjuar zëri kur bie fjala për një gjithëpërfshirje të brezit më të ri edhe për një mënyrë drejtimi më bashkëhore më integruese me komunitetet ku jetojmë.

Unë besoj se të rinjtë Shqiptarë të New York që sot për sot janë radha e parë e përfaqësimit të Shqiptarëve të Amerikës në veprimtaritë përfaqësuese dhe humanitare do të bëhen palë me bashkëkuvendimin dhe do të përmbysin këtë situatë vendnumëro të Diasporës. Nuk ka rrugë tjetër. Vetëm rinia sjell energji dhe vizion të pastër. I kemi parë drejtpërdrejtë.