Muzeu Hisorik Kombëtar/

Lindi në Vlorë më 16 Janar 1844 në një nga familjet më të mëdha të Shqipërisë së Jugut. Pasi kreu shkollën fillore në vendlindje, vijoi studimet në shkollën plotore turke në Selanik, ku ishte internuar familja e tij dhe më pas kreu gjimnazin “Zosimea” në Janinë. Në vitin 1860 punoi si përkthyes pranë zyrës së përkthimit të Portës së Lartë. Nga vitet 1862-1864 shërbeu në administratën vendore në Janinë e më pas u transferua në Tërhallë (Thesali) e përsëri në Stamboll. Ai mori pjesë, së bashku me Jani Vreton, Hoxhë Tahsinin, Kostandin Kristoforidhin, Pashko Vasën e Sami Frashërin, në mbjedhjen e parë për caktimin e alfabetit të shqipes dhe për formimin e një shoqërie kulturore shqiptare. Ismail Qemali pati në vijim një varg detyrash të larta në administratën turke si: kryesekretar i Ministrisë së Punëve të Jashtme në Stamboll, mytesarif i Varnës (Bullgari), guvernator i Danubit të Poshtëm (Tulxhë-Bullgari) etj. Më 1877 Porta e Lartë e akuzoi si kundërshtar të politikës së Sulltan Abdyl Hamitit II dhe përkrahës të pikëpamjeve liberale të Mithat Pashës (funskionar i lartë i Perandorisë, reformator, opozitar). Me këto akuza Porta e Lartë e dënoi me 7 vjet internim në qytetet Kytahja, Eskishehir dhe Bursa në Anadoll. U lirua më 1884 dhe u emërua si mytesarif i sanxhakut të Galiopolit dhe guvernator i Vilajejtit të Tripolit Libi. Më 1900 për t’u shpëtuar ndjekjeve të sulltanit, u arratis nga Turqia dhe i dorëzoi dorëheqjen sulltanit, duke e motivuar largimin e tij nga Stambolli, se në këtë mënyrë do t’i shprehte më mire idetë e tij dhe do t’i kushtonte kujdesin e duhur çështjes shqiptare.

Ismail Qemali qëndroi në vende të ndryshme të Europës ku vendosi lidhje dhe bashkëpunoi me rrethet politike të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. U aktivizua në lëvizjen patriotike shqiptare, mori pjesë në përpjekjet për caktimin e një alfabeti të përbashkët të gjuhës shqipe dhe për formimin e një shoqërie kulturore shqiptare. Ismail Qemali zhvilloi gjithashtu veprimtari të ngjeshur politike në Europë për njohjen e kombit dhe të të drejtave të tij. Ai shpejt do të shpallte në shtypin e kohës, vendas dhe të huaj, platformën e tij politike për autonominë e plotë të Shqipërisë ndaj Perandorisë. Mori pjesë në lëvizjen xhonturke, në krahun përparimtar të saj, që ishte për njohjen e e të drejtave të kombeve të Perandorisë, por u hodh kundër Xhonturqve, kur këta morën pushtetin dhe vendosën diktaturën ushtarake. Më 1909 mori pjesë në kundërrevolucionin kundër Xhonturqve dhe u zgjodh kryetar i Partisë Liberale (Ahrar). U dallua si frymëzues dhe organizator i kryengritjes kundërosmane të viteve 1910-1912. Së bashku me Luigj Gurakuqin e patriotë të tjerë hartoi Memorandiumin e Greçës të qershorit 1911 dhe në fund të atij viti mori nismën për organizimin e Kryengritjes së Përgjithshme të vitit 1912. Më 19 nëntor 1912 njoftoi bashkëatdhetarët se do të mblidhej në Shqipëri një Kuvend Kombëtar. Në këtë kuvend, që u mblodh nën kryesinë e tij më 28 nëntor 1912 lexoi deklaratën e shpalljes së Pavarësisë të Shqipërisë dhe ngriti flamurin kombëtar. Pas kësaj u caktua kryetar i Qeverisë së Përkohshme dhe minister i Punëve të Jashtme. Në politikën e tij të jashtme Ismail Qemali u bë i papajtueshëm ndaj çdo cënimi të pavarësisë e të sovranitetit kombëtar. Pavarësisht kushteve të vështira të brendshme e të jashtme, qeveria e kryesuar nga Ismail Qemali mori një varg masash për organizimin dhe ndërtimin e shtetit të pavarur. Në të gjitha këto veprimtari Ismail Qemali u tregua burrë shteti dhe diplomat largpamës, mbrojti me vendosmëri shtetin e pavarur shqiptar.

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Glauk Konjufca, bashkë me presidenten Vjosa Osmani, kryeministrin Albin Kurti dhe ish-ambasadorin e OSBE-së në Kosovë, Wiliam Walker, bëri homazhe në memorialin në fshatin Reçak të Shtimes.

Në 25 vjetorin e masakrës së Reçakut, të kryer nga shteti serb mbi popullatën civile shqiptare, kryetari Konjufca tha se kjo ishte një ndër aktet më mizore të gjenocidit të Serbisë, e cila për botën demokratike shënoi edhe vijën e kuqe për Serbinë okupatore, gjë që solli edhe bombardimet e NATO-s, duke i hapur rrugë edhe çlirimit të plotë të Kosovës.

“Pas Reçakut e gjithë bota demokratike e kuptoi se gjuha të cilën e njeh Serbia është vetëm gjuha e forcës, sepse përndryshe nuk do të ndalej lufta në Kosovë dhe nuk do të ndaleshin masakrat që po i kryente gjithandej vendit”, tha kryetari Konjufca, duke shtuar se çdo 15 janar do të mblidhen në Reçak për t’i kujtuar martirët dhe dëshmorët që dhanë jetën për lirinë e Kosovës.

Kryetari Konjufca mori pjesë edhe në akademinë përkujtimore, e cila u mbajt në Shtëpinë e Kulturës në Shtime, ku nga një fjalë rasti mbajtën presidentja Osmani, kryeministri Kurti, ish-ambasadori Walker, kryetari i Komunës së Shtimes, Qemajl Aliu dhe kryetari i fshatit Reçak, Adem Ramadani.

/

Kryeministri Kurti bëri homazhe në Kompleksin Memorial në Reçak në 25-vjetorin e Masakrës së Reçakut

Reçak, 15 janar 2024

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani-Sadriu, Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca, së bashku me anëtarë të kabinetit qeveritar dhe me ambasadorin Wiliam Walker, morën pjesë sot në ceremoninë përkujtimore me rastin e 25-vjetorit të Masakrës së Reçakut.

Në këtë ceremoni të organizuar nën patronatin e Zyrës së Kryeministrit, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, bëri homazhe dhe vendosi kurora me lule në kompleksin memorial, në Reçak, në nderim të viktimave civile të masakruara nga forcat serbe, më 15 janar të vitit 1999.

“Me 15 janar, në një dimër jashtëzakonisht të ftohtë patë ndodhur ky krim makabër, ndërkaq varrimi i 45 civilëve ka ndodhur vetëm katër javë më vonë sepse ka pasur luftë të madhe për kufomat” u shpreh kryeministri Kurti. Ai gjithashtu shtoi se janë edhe 11 ushtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës që kanë rënë në betejë për mbrojtjen e trupave të masakruar nga Serbia dhe se ato katër javë tregojnë që Serbia është përpjekur ta deformojë të vërtetën e ta justifikojë krimin.

Në fund duke falënderuar ambasadorin Walker, kryeministri Kurti theksoi se në një moment vendimtar e historik për popullin tonë ambasadori Walker, foli të vërtetën dhe vetëm të vërtetën, atë që Serbia është përpjekur ta deformojë.

“Kur ndodhi masakra e Reçakut, Ambasadori William Walker si udhëheqës i OSBE-së, në Kosovë, erdhi këtu tek fshatarët dhe e foli të vërtetën, tha kjo është masakër dhe është krim kundër njerëzimit. E dihet që e vërteta është armiku më i madh i diktatorëve dhe i shovinistëve, andaj edhe sot e kësaj dite Ambasadori William Walker, vazhdon të jetë ndërkombëtari më i sulmuar dhe më i urryer në Serbi ku vazhdon të dominojë një regjim autoritar me ç’rast ish-ministri i Informatave të asaj kohe sot është President i Serbisë”.

Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave/

Ishte një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes sonë kombëtare, luftëtar me çetën e Çerçiz Topullit, gazetar, botues dhe shkrimtar. Mësimet e para i mori në vendlindje, në Korçë. Në vitin 1885 mërgoi drejt Rumanisë, ku u lidh me lëvizjen kombëtare shqiptare në Bukuresht.

Në vitin 1907 iu bashkua çetës së Topullit. Si gazetar bëri të mundur raportin e përleshjes së çetës në Mashkullorë. Po atë vit në nëntor përfaqësoi Klubin e Korçës në Kongresin e Manastirit. Në vitin 1909 themeloi në Korçë Lidhjen orthodokse dhe redaktoi të përkohshmen e përdyjavshme me të njëjtin emër, që botohej gjatë viteve 1909–1910. Grameno u arrestua në vitin 1910 nga autoritetet osmane për punën e tij në gazetën “Bashkimi i Kombit”.

Gjatë kryengritjeve të vitit 1911 kryente ndërlidhjen mes grupeve të çetave ndër viset shqiptare dhe prijësve të lëvizjes kombëtare në Stamboll për të koordinuar kryengritjet. Më 1 shkurt 1911 nisi të botojë një tjetër gazetë, të përjavshmen “Koha” (shih dokumentin), të cilën edhe e redaktonte, së pari të botuar në Korçë dhe më pas në Jamestown, New York, ku jetoi nga 1915 deri më 1919. Pas një viti u kthye në Shqipëri.

Për meritat të posaçme në në dobi të atdheut dhe çështjes shqiptare, i është dhënë titulli “Hero i Popullit”. Bashkëlidhur, paraqitet edhe vjersha “Mallkimi i gjuhës shqipe”, shkruar nga Grameno.

#ArkivatFrymëzojnë

#ArkivatKujtojnë

#MihalGrameno

“Studiuesi, Lulzim Nika, ka kohe qe eshte afirnuar si emer, si hulumtues i zellshem i dokumentave te arkivave amerikane per ceshtjen shqiptate. Ai, permes trajtesave shkencore, monografive dhe librave ne fushen e studimeve historike ka shpalosur burime, deshmi, nota dhe kabllograme diplomatike, te cilat deshmojne per qendrimet e vazhdueshme te Qeverive amerikane per ceshtjen shqiptare, mbeshtetjen e Departamentit te Shtetit Amerikan per kauzen tone kombetare. Nga ato deshmi, nga ato burime arkivore te dores se pare, lexuesi shqiptar ka mundesi te njihet per historine dramatike te intetesimit te shtetit amerikan ne mbrshtetje te ceshtjes sone kombetare. Ne kete konteksr, lobri me i ri i Prof. dr. Lulzim Nika, Dokumentet amerikane per Kosoven eshte kontribut i vlefshem i autorit per historiografine shqiptare. Per me teper, studiuesit shqiptare, te cilet e kabe specializim te ngusht temen perkatese, do te kene mundesi qe, mbi keto te dhena te arkivave amerikane ti thellojne hulumtimet, kerkimet e tyre. Gjithsesi, analizuar nga distanca historike, studimi Prof. dr. Lulzim Nika, Dokumente amerikane per Kosoven paraqet arritje shkencore, nxitje per hulumtime te reja sj dhe, per ndricimin e kontekstit historik, politik, diplomatik te rruges se popullit te Kosoves per clirim nga subdimi serb dhe themelimin e shtetit te pavarur te Kosoves. Dokumentet e arkivave amerikane per Kosoven, te shpalosura ne kete monografi, jane baze e shkelqyer per studime, per analiza ovjektive per temen perkatese” -Prof dr. Agim Zogaj.

“Studiuesi i zellshëm Lulzim Nika, pas hulumtimve të tij në arkivat amerikane sjell para lexuesve një libër të veçantë me dokumente tashmë të deklasifikuara ku paraqitet politika amerikane dhe qëndrimet e Dtej Departamentit për çështjen e Kosovës. Ky libër ka një rëndësi të veçantë për historinë më të re të Kosovës në veçanti dhe historiografinë shqiptare në përgjithësi. Botimi i faksimileve të këtyre dokumenteve në gjuhën origjinale-angleze e të shoqëruara edhe me përkthimin nē gjuhën shqipe është burim i mirë reference për të gjithë ata që merren me studimin e historisë së Kosovës dhe qasjen e diplomacisë amerikane ndaj saj”-Jusuf Osmani Dr. i Arkivistikës.

Sokol Paja/

Shtypi fetar i mërgatës është pjesë e rëndësishme dhe e lavdishme e trashëgimisë kulturore, fetare e atdhetare të mërgatës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. “Jeta Muslimane Shqipetare” si revistë e shoqërisë muslimane shqiptare në Detroit e botuar në drejtimin e klerikut dhe patriotit të shquar Imam Vehbi Ismailit përbën një përpjekje të fuqishme fetare e atdhetare të bashkësisë shqiptare islame në Detroit. Revista fetare-kulturore “Jeta Muslimane Shqipetare” dilte në shtyp 4 herë në vit me 64 faqe, shqip dhe anglisht. Në numrin 2, në vitin e 6-të të botimit, tetor-dhjetor 1957, artikujt kryesorë që i paraqiten publikut janë me sfond të thelluar fetar e letrar. Artikulli kryesor në këtë numër mban firmën e Imam Vehbi Ismaili: “Bazat Shoqërore në Islam” ku detajohet libri i shenjtë “Kurani” dhe karakteristikat e një besimtari të vërtetë dhe detyrat e tij ndaj të afërmit, komunitetit dhe shtetit ku jeton. Sipas shkrimit, bazat shoqërore muslimane janë të mbështetura në principe ideale të cilat i sigurojnë jo vetëm mbrojtje të plotë të nderit, pasurisë dhe të drejtat e çdo individualiteti, por gjithashtu e bëjnë çdo anëtar të komunitetit një qenie njerëzore më mirëvepruese ndaj shokëve të tij bashkëjetues në komunitet. Shkrime të tjera në këtë numër janë: “Fetari i zjarrit” histori nga profeti i famshëm persian Saadiu, shkrimi: “Kurani dhe Fjalët e Arta të Profetit” nga Imam Vehbi Ismaili, shkrimi: “Naim Frashëri” poet i mirësisë shkruar nga prof.dr.Namik Ressuli, shkrimi: “Kimja-I-Seadet”- Dituri Botënore shkruar nga Ahmet Ramo. Faqet shqip të këtij numri përfundojnë me dy kronika: “Shqiptarët e Australisë ndihmojnë Shoqërinë Muslimane të Detroitit” dhe “Raporti i Kongresit Musliman Shqipetar”. Përveç 32 faqeve në gjuhën shqipe, revista fetare-kulturore “Jeta Muslimane Shqipetare” kishte edhe 32 faqe që botoheshin në gjuhën angleze me bazë Kuranin dhe interpretime të ndryshme rreth librit të shenjtë të muslimanëve.

Komunitetet fetare në mërgatën shqiptare të Amerikës kanë pasur historikisht dhe vazhdojnë dhe sot të luajnë një rol shumë të rëndësishëm në mjedisin komunitar shqiptar. Nëpërmjet shtypit fetar, krerët e komuniteteve fetare shqiptare në Amerikë kanë qenë një zë shumë i fortë për çështjen kombëtare, për bashkëpunimin komunitar e ndërkomunitar, për ruajtjen e gjuhës shqipe, historisë e identitetit kombëtar por mbi gjitha bashkimin e komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Shtypi fetar shqiptar në Amerikë përgjatë gjithë veprimtarisë publicistike, edukative e atdhetare ka luajtur një rol specifik në rritjen e ndërgjegjes fetare, patriotike, atdhetare e kulturore e shoqërore të shqiptarëve në Amerikë e jo vetëm.

Imam Vehbi Ismaili ka qenë themeluesi i të parës Qendër Islame Shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Lindi në Shkodër më 25 nëntor 1919 dhe ndërroi jetë në Harper Woods, Detroit, 20 maj 2008. Imam Vehbi Ismaili, personalitet i shquar fetar e atdhetar, drejtoi revistën “Jeta Myslimane Shqipetare” me 64 faqe, shqip-anglisht, gjithsej 32 numra, 8 vite histori botimi. Kontributi i kësaj reviste ishte jashtëzakonisht i rëndësishëm për komunitetin fetar e kombëtar shqiptar në Detroit.