Analizë nga Rafael Floqi/
WASHINGTON (AP) – Fjalimi për Gjendjen e Bashkimit të Vendit është një nga pikat e qëndrueshme të presidencës, një forum që pothuajse gjithmonë favorizon folësin në një bisedë të njëanshme me miliona amerikanë.
Shumica e fjalimeve shpërndahen në çast dhe harrohen pothuajse po aq shpejt. Por ky është një vit shumë i pazakontë, me Presidentin Joe Biden që duhet të argumentojë jo thjesht se politikat e tij garantojnë një mandat të dytë, por që ai të ketë kapacitetin personal në moshën 81-vjeçare për të bërë këtë punë. Por a e arriti ai këtë.
Ai i përshkroi konturet e qarta të fushatës përpara, duke kritikuar ish-presidentin Donald Trump për kryengritjen e 6 janarit dhe duke shkuar edhe pas Gjykatës së Lartë, me gjyqtarë të pranishëm, mbi vendimin e saj që përmbysi Roe kundër Ëade. Gjithashtu, edhe kompanitë për shrinkflation madhësisë në tkurrje e një Snickers.
AI QË NUK DO TË PERMENDET
Biden e hapi fjalimin me denoncime të zjarrta të rebelëve që sulmuan Kapitolin më 6 janar 2021, më pas veçoi republikanët në dhomë dhe armikun republikan Trump. Por ai refuzoi të shqiptojë emrin e Trump, duke thënë se “paraardhësi im dhe disa prej jush këtu kërkojnë të varrosin të vërtetën për 6 janarin”.
Ai e përshkroi atë në një temë më të madhe se demokracia është e kërcënuar si asnjë herë që nga Lufta Civile, duke sinjalizuar një linjë të qartë sulmi që ai do të përdorë kundër njeriut që nuk do ta përmendte emrin.
Ai kritikoi gjithashtu “paraardhësin tim” për pohimin e Trump se presidenti rus Vladimir Putin mund “të bëjë çfarë dreqin të dojë ” në lidhje me aleatët e NATO-s dhe ai i kërkoi Kongresit të miratojë ndihmë shtesë për Ukrainën.
Duke folur me një energji që mbështetësit e tij kanë thënë se i mungonte, ai vendosi një kontrast midis pikëpamjes së tij internacionaliste për botën dhe prirjes më izolacioniste të “paraardhësit” të tij.
Biden përdori pothuajse tërësinë e fjalimit për të gjetur mënyra për t’u përpjekur të bindë amerikanët për kontrastin. Por sa arriti?
Prindi i dëshmori të ushtrisë amerikane ‘ Golden Father” djali i të cilit u vra në Afaganistan, bërtiti nga llozha dhe sigurimi e arrestoi.
PYETJA MBI MOSHEN
Biden bën shaka për moshën e tij në Gjendjen e Bashkimit, por flet për “vlerat thelbësore” Po kur pyetet për moshën e tij dhe si ndikon në aftësinë për të qenë president, përgjigja e Biden-it është: Më shikoni mua. Dhe këtë s’ka njeri që s’e ka parë.
Të enjten mbrëma, ai dha atë që shumë prej mbështetësve të tij kishin kërkuar. Ishte një fjalim me energji të lartë, me forcë dhe nganjëherë ai i tallte republikanët me ad-libs. Kur ata kundërshtuan mbështetjen e tij për legjislacionin dypartiak të sigurisë së kufirit, Biden tha: “Shikoni faktet, e di që ju dini të lexoni”. Kjo mund të kënaqte mbështetësit e tij demokratë siç dolën në mediat demokrate sot në mëngjes , Por ai dukej më shumë si një plak i inatosur se sa një president me arritje
Biden u pengua pas disa fjalëve dhe në përgjigjen republikane, senatori Katie Britt nga Alabama e quajti atë “të mërzitur dhe të pakësuar”, por ishte një performancë më energjike se fjalimet e tjera ku vërejtjet e tij mund të jenë të gjalla ose të vështira për t’u dëgjuar. Ishte gjithashtu një kundërpërgjigje ndaj kritikave se Biden është shumë plak për të vazhduar të shërbejë si president. Ai do të ishte 86 vjeç në fund të një mandati të dytë dhe republikanët – megjithëse Trump është vetëm katër vjet më i ri . Biden u përkul në moshën e tij, duke përmendur se ai kishte lindur gjatë Luftës së Dytë Botërore, por mbrojti vizionin e tij për vendin si të freskët. “Ju nuk mund ta udhëhiqni Amerikën me ide të vjetra që vetëm na kthejnë prapa.” Po natyrisht para një teleprompteri.
ABORTI NË FLETËT E VOTIMIT
Presidenti tha se përpjekjet për të kufizuar abortin ishin një “sulm ndaj lirisë” dhe ai përqeshi vendimin e Gjykatës së Lartë që rrëzoi Roe kundër Wade, me anëtarët e Gjykatës së Lartë që ishin shumica në atë vendim, të ulur vetëm disa metra larg. Ai gjithashtu mirëpriti Kate Cox, një nënë nga Dallas, fetusi i së cilës kishte një gjendje fatale që rrezikonte shëndetin e saj. Ajo duhej të largohej nga shteti për të bërë një abort. “Zoti im,” tha Biden, “çfarë lirie do të kesh më pas?”
Gjatë pjesës më të madhe të karrierës së tij, Biden nuk ka theksuar të drejtat e abortit. Në fjalën e tij ai tregoi se sa beson se kjo çështje mund të jetë çelësi i një mandati të dytë.
KUJDESI SHËNDETËSOR. BIDEN MBRON OBAMEN
Kthehu te “paraardhësi im”. Biden tha me humor se ligji i kujdesit shëndetësor të epokës së Obamës është ende një “punë e madhe”, duke i bërë homazh momentit si zëvendëspresident ai përdori një gjuhë më të gjallë për të përshkruar fitoren historike të politikës për Presidentin Barack Obama. Dhe ai u zotua të punojë për ta bërë të përhershëm një kredi tatimore të lidhur me ligjin.
“Mbi 100 milionë prej jush nuk mund t’u mohohet më sigurimi shëndetësor për shkak të një gjendjeje para-ekzistuese,” tha Biden. “Epo, paraardhësi im, shumë në këtë dhomë, duan të heqin përfitimin e barnave me recetë duke shfuqizuar ligjin e kujdesit të përballueshëm. Nuk do ta lejoj të ndodhë.”
Biden u duk se rrëshqiti në një grindje rreth kompanive farmaceutike që shesin barnat e tyre me çmime më të lira në mbarë globin, duke i thënë audiencës se do të dëshironte t’i çonte ato në Air Force One në disa qytete të mëdha botërore, përfshirë Moskën për të parë se sa do të kursenin për të njëjtat barna.
Biden e kapi veten shpejt, duke thënë se ishte “ndoshta”. rast edhe në Rusi, dhe ecën përpara. “Sillni recetën tuaj me vete. Dhe ju premtoj se do ta marr për ju për 40%. Kostoja që paguani tani.”
LUFTA NË GAZA-NJE PORT PER TE SHPETUAR BIDEN
Biden premton “asnjë çizme amerikane në terren” në Gaza . Konflikti i përgjakshëm midis Izraelit dhe Hamasit ishte një sfond i pashmangshëm në fjalimin e Biden. Autokolona e tij mori një rrugë tjetër për në Kapitolin e SHBA pasi protestuesit bllokuan një pjesë të Pensilvania Avenue. Brenda në sallë disa ligjvënës mbanin keffiyeh, shalle me kuadrate bardh e zi që ka simbolizuar solidaritetin me palestinezët.
Biden njoftoi planet për ushtrinë amerikane për të ndihmuar në krijimin e një skele të përkohshme në bregdetin e Gazës, një përpjekje që administrata thotë se duhet të nxisë ndjeshëm rrjedhën e ndihmave në territorin e rrethuar. Biden premton “asnjë çizme amerikane në terren” në Gaza Po kush do të ndërtojë portin.
Zbulimi i planit ishte ndoshta elementi më thelbësor i fjalimit të tij që preku luftën. Ai e lejoi Biden të demonstronte se po merr masa përballë zemërimit dhe kundërshtimit të disa demokratëve për mbështetjen e tij të fortë për Izraelin, edhe pse numri i të vdekurve palestinezë rritet. Ai gjithashtu vjen pasi Biden javën e kaluar miratoi ndihmën ushtarake të SHBA-së për hedhje ajrore në Gaza.
Skela e përkohshme, tha Biden, “do të mundësojë një rritje masive të ndihmës humanitare për të hyrë në Gaza”.
Por në të njëjtën kohë ai u bëri thirrje izraelitëve që të bëjnë më shumë për të lehtësuar vuajtjet edhe pse ata përpiqen të eliminojnë Hamasin. “Për Izraelin, unë them se kjo ndihmë humanitare nuk mund të jetë një konsideratë dytësore apo një mjet pazari,” tha Biden.
“KLASA E MESME AMERIKANE” SIPAS JOE
Presidenti Biden përshkroi politikat për t’u marrë me krizën e strehimit, barnat me recetë. Biden përvijoi një vizion ekonomik që shkonte i madh e i vogël. Ai pretendoi një rimëkëmbje ekonomike pas pandemisë që nuk sakrifikoi krijimin e vendeve të punës për të zbutur inflacionin. Me çmimet e banesave ende të larta, ai propozoi një kredi tatimore që do të reduktonte kostot e mortgage.
Ai gjithashtu sulmoi republikanët për politika tatimore që favorizojnë të pasurit. “Kontrollo numrat. Njerëz në shtëpi, a mendon vërtet dikush që kodi tatimor është i drejtë?
Biden tha se duhet të ketë një normë minimale tatimore prej 25% për miliarderët, duke thënë se “asnjë miliarder nuk duhet të paguajë një normë më të ulët tatimore federale sesa një mësues, një punonjës sanitar ose një infermiere”.
Presidenti foli për goditjen e tarifave të padëshiruara që mund të fshijnë buxhetet e amerikanëve dhe ai kritikoi kompanitë e ushqimeve për “tkurrjen”, që do të thotë të merrni më pak produkt për të njëjtin çmim.
“Ju tarifoheni të njëjtën shumë dhe keni rreth 10% më pak Snickers në një bar.” Megjithatë nj fature e një sandviçi për 15 dollarë u bë virale në rrejt më shumë se fjalimi i Bidenit.
Njerëzit i njohin mirë Xhepat e vet.
FJALIMI PERÇAU SHIKUESIT
Kur Biden u zgjodh në Senat në vitin 1972, fjalimi i Gjendjes së Bashkimit ishte takimi televiziv për dhjetëra miliona amerikanë që shikuan në tre rrjete kryesore.
Tani është shumë më tepër se një ngjarje televizive. Mënyrat tradicionale të matjes së shikuesve kanë treguar një rënie të vazhdueshme. Fjalimi i Bidenit vitin e kaluar tërhoqi audiencën e dytë më të vogël për ngjarjen vjetore në të paktën 30 vjet, sipas kompanisë Nielsen.
Audienca është aq e fragmentuar saqë fushata e Biden-it u përgatit me segmente të synuara për t’u shpërndarë në audienca specifike në mediat sociale. Të ftuarit, historitë e të cilëve u theksuan në fjalim, do të bëjnë xhiron e tregjeve televizive lokale për të folur për ndikimin në jetën reale të politikave të Biden. Dhe kërkoni Biden dhe zëvendësuesit e tij për të gjetur mënyra kreative për të marrë pjesë të mesazhit të tij për amerikanët që nuk u dëgjuan të enjten në mbrëmje.
Disa orë përpara se të mbante fjalimin, Biden postoi në llogarinë e tij X një video ku ai merr këshilla për mbajtjen e fjalimit të madh nga aktorë, duke përfshirë Morgan Freeman, Michael Douglas dhe Geena Davis, të cilët kanë luajtur president në filma dhe TV.