Nga Arif MATA-New York/
Nje dialog i tensionuar ne banakun e nje pike shitjeje te Benjamin Moore ne Mcdonald Avenue Brooklyn 15 vjet me pare,vazhdon te me kthehet ne mendje here pas here qe prej asaj kohe. Duke e vene vehten ne poziten se une i dhashe rruge atij dialogu dhe se “ndoshta nuk bera mire “, perpiqesha ta harroj e largoj nga kujtesa.Pergjithesisht ky eshte dhe pozicioni qe shqiptaret mbajne ne raste te tilla ndersa grekerit i japin jete shpesh e pa harruar,dhe ne menyre shume konsekuente, duket sipas nje plani perhere mesymes te mire studiuar e vendosur, qe nga kreu i shtetit, drejt nje objektivi qysh dy shekuj me pare e me heret,vazhdimin e zgjerimit shtetar me toke shekullore shqiptare dhe jo vetem.
E ne, sporadikisht e ne pozicion terheqes duke bere vetem gjysem mbrojtjeje te ceshtjes tone kombetare,vazhdojme ta etiketojme pune segmentesh,me se shumti cilesuar si pune prifterinjsh ortodoks.
E takuam shqiptaro-grekun apo jo, bashke me kusheririn tim te pare nip Greqie qe
greqishtja e tij e beri Petritin ta pyes se nga ishte.
“Nga Preveza” – i pergjigjet ai.
“Ju me siguri duhet te jeni shqiptar” – vazhdova une.
“Jo” – me pergjigjet ai sipas perkthimit te Petritit,qe dhe une e kuptova.
“Po Preveza vetem 100 vjet me pare ka qene e populluar thuajse krejt me shqiptare” – i drejtohem une prape.
“Jo” – me pergjigjet prere ai
Si mund te me thuash jo, – i kthehem une?.
“Se ju nuk e njihni historine” – me pergjigjet ai.
“Po si more guxon te me mesosh historine mua mor gjak prishur” i kthehem une me nje ton te ngritur, me anglishten time te atehershme duke ju afruar dhe me prane?
Beni si i frikur dhe largohet nga dera,duke i rene kembes pak. Mbeta ne dere duke e pare tek largohej, ne fakt i mbushur me zemerim dhe duke menduar,se si me kaq fanatizem mund te mbrohet nje e pavertete fund e krye historike. Si “kane dale nga gjaku”vetem brenda nje shekulli pyieta vehten?Ne fakt kisha lexuar me shume se nje here,nga c’kane shkruar vizitore apo gazetare per Camerine,se si shqiptaret atje kane frike te identifikohen si te tille. Pse akoma jo arbereshet, pas edhe 5 shekujsh?
Pa medyshje, shtypja politike kthyer ne doktrine shovene qe nga maja e shtetit grek,bashkerenduar mbrapshte me rolin e kishes se tij ka arritur dhunshem te injektoje thuajse ne shpirtin e cdo shtetasi fjalen e “Zotit grek”.
Perballe,ne veri te saj qendron nje popull i lashte sa vete berthma helene e konglomeratit grek e me heret me”fene” udherrfyese-shqiptarizmin por me hapesire shteterore rrudhur tragjikshem nga aleanca ortodokse e fqinjeve te veriut e jugut te Shqiperise,mbeshtetur dhe nga geni i eger i yni qe nuk eshte “zbutur” deri ne ditet tona. Le te punojme fort e te mundemi.
***
23 dhjetor 2014. Duke shkuar per ne pune,sapo kisha marre lajmin e rende te vrasjes se djalit te Visar Zhitit, Atjonit te pashem e te mencur,femije i vetem i prinderve Zhiti e vetem 19 vjecar. Hidherimin stermadh qe paska qene paracaktuar te bjere mbi keto prinder te vuajtur e te urte, qe vetem nje pjese te tij munda ta mbaje ashtu i tromaksur per 10 minuta para se ta ndaja me shokun e vuajtjeve te Visarit, Hasan Bajon.Jeta vazhdon dhe une vec keshtu veprova duke u lutur qe Zoti i madh tju jape force ketyre prinderve te gjore te durojne gjemen e urdheruar po nga i madhi Zot.
Ne tren gjej e hyj ne bisede me dy adoleshent 13-14 vjecar. Ne fakt ato ishin tre shoke shkolle te birte e nje turku,nje greku e nje algjeriani, te tre te lindur ne Brooklyn, New York. Ne funksion te idese se ketij shkrimi po i quaj turku,greku e algjeriani. Ndersa dy te paret luanin e qeshnin si te rinj qe shpesh kthehen ne bezdi per te tjeret, une tentova ti kthej ne serioze. Algjeriani me kufje ne vesh qendronte me vehten e vet.
Ju drejtohem dy te pareve. Ju jeni burra te rinj,,qenkeni shoke te mire e mire beni qe rrini bashke se dhe vendet tuaja te origjines jane fqinje, e vazhdova duke i pyetur se a dinin perkatesisht tuqisht e greqisht. Me thane te dy se po, i falenderova duke perfocuar meriten e tyre e shtuar se per kohen qe ata jetojne edhe dy gjuhe jane pak. I riu turk i thote shokut te vet grek:”Po e ka mire ai” duke u drejtuar nga une dhe vazhdoi:”Dy popujt tane kane pothuajse kulture e zakone te njellojta”duke e perseritur e insistuar por djali grek ne dileme te zgjatur per tu pergjigjur papritmas kthehet nga une e me pyet:”Po ju nga jeni?”Une i pergjigjem se jam shqiptar. Per habine time i riu grek leshon pasthirrmen:”Oh, shit po keta jane njelloj!”Nderkohe kishim mberritur ne stacionin qe ata do dilnin nga treni.Djali turk me pershendeti te kisha nje dite te mire,i riu grek vetem eci ne dalje ndersa algjeriani pasi me tha diten e mire leshoi nje thumbim per te dy shoket e tij:”Hey, goodman,leni ata se jane loko, qe te dy”.Duke i buzeqeshur algjerianit me erdhi ne mendje thenia e urte:”Mos ha pershesh me cull se te sperkasin”,por une kete e kisha parapranuar e vazhdova te meditoj gjate rreshqitjes se trenit R drejt Manhattanit.
I riu grek vecse shprehu mendimin me te cilin eshte bombarduar qysh se ka lindur qe me kaq perfitim klasa politike greke e ka menaxhuar ka gjate kohe.
Po ne shqiptaret c’bejme?
Se pari, ju falemi mendjes ,guximit dhe perpjekjeve heroike te Rilindasve ne fillim te shek. XX-te, e luftetareve te lirise te asaj kohe. Vazhdojme te nderojme per gjysem vazhduesit e tyre qe bene shtetin e pare shqiptar europian. Pastaj per gjysem shekulli ju arratisem Europes qe i perkasim. Ne vitet 90 te , te fundmit e Europes rame ne mend shumica po e shume jo,per ta lene regjimin e kuq komunist alla shqiptar. Per me shume se dy dekada iu futem procesit demokratik te zhvillimit, nga ku kemi dy realitete shume te dukeshme; se pari vendi ka ndryshuar pozitivisht me se shumti bazuar ne inisiativen e lire te qytetarit te cprangosur dhe se dyti ne krijimin e nje grupi oligarkesh komunisto-demokrato-kapitalist. Nderi e dinjiteti i pjeses me te persekutuar akoma nuk eshte rivendosur, perkundrazi sot gjendet nen regjimin e femijve te baballareve qe i shtypen e i vrane. Komunizmin e pergjakshem jemi te fundmit e Europes qe akoma nuk e kemi denuar me ligj. Ata qe na kishin vezhguar, survejuar si kerpudhat helmuese ne zyra, lagje, miqesi, shoqeri e deri ne familje akoma si njohim mire e se kemi bere dot ligjin e vet-pastrimit publik sepse klases tone politike ne pushtet deri me sot i eshte dashur e kunderta. Per te bere privatizimin shkuam deri ne Argjentine e nuk e kemi perfundur akoma. Ne fakt eshte krijuar nje corap qe si gjendet me filli. Qeverite demokratike njera pas tjetres plotesuan rregullin zhvillimor kombetar, me formulen, dy hapa para e nje prapa. Se fundemi kemi nje qeveri e pushtet qe ka per program rilindjen, cka nenkupton se tenton te fshije te pakten teorikisht nga historia dhe ate zhvillim qe ishte arritur per nje shekull dhe ndoshta shpejt do te kemi nje pushtet e qeveri qe do tja nis nga e para perseri.
Kur do te braktiset kjo menyre te qeverisuri e jashtekoheshme?Deri tani nuk ka qartesi bindese.Mbas vertet nevojes dhe per kapital kinez mos kemi dhe njehere oreks per udhetim politik nga lindja!?
Per cudi, nuk i falemi Zotit qe i kemi si majen e Ajsbergut Shqiptar, po i jemi futur c’mitizimit te Skenderbeut, Nane Terezes, Rugoves, Kadarese, ndoshta neser dhe te kryetrimit Jashari!! Jemi pararendesit ligjor te botes se sotme ne trajtimin modern te minoriteteve, ne fakt dhe per krijimin e tyre, ndersa djali grek vazhdon ne rrugen e Nicholas Gage e kane ngritur fole per zogjte e qyqes greke deri dhe ne Himaren martire ilire e per ato te qyqes serbe deri ne koklen e Myzeqese se plleshme. A nuk eshte per te vene kujen o bashkekombas? E qeveria jone e sotme eshte per zero-problem me fqinjet a thua se krejt shqiptaret jashte kufirit politik, nen politiken e qeverisjen e vendeve fqinje nuk kane asnje te drejte kombetare per te zgjidhur!
Le ta mbylim kete histori qe e filluam me shqiptaro-grekun e Prevezes. Doktorin politikan, sa se pushkatuam qe e permendi vendlindjen e tij per toke arberore e Edi Ramen e cuam deri ne qiell per perplasjen ne sy te Vucicit , se Kosova e lire ka ikur boterisht nga kulari serb. Te dyja nuk jane qendrime krejt te drejta, meqenese semundja e internaciolizmit vazhdon te na mundoje e demtoje akoma. Deshperuese eshte se si dhe me pare por ca me keq qe qeveria e fundit po punon dobet per permiresimin e jetes te qytetarit ne zbatim te premimeve qe beri kaq doreleshuar dhe me djallezi mund te themi, para se vota e tij ta binte ne fuqi. Standarti i jeteses, eshte lidhja me bazike e njerezve me vendin e vet, me Atdheun, qe ta duan ate.Mesimi tragjik eshte i fresket. A nuk e “tradhetuan” Atdheun nga viti 1990 e deri me sot gati nje e treta e popullsise vetem se i paten kthyer ne skllever? Kjo plage vazhdon te jete e hapur e te rrjedhe gjak. Disa dite me pare u vertetua edhe nje here. Asnje dem nuk na vjen as nga nacionalizmi i keq i Doktorit dhe as ai i tepruar i Rames perkundrazi, kur qendron e vertetohet nga e drejta historike e jashte” politikes” per te mashtruar per vota, e i marr si shprese per gjitheushtaret e shqiptarise, qe jetojne ne te kuqen e dronit qe me 14 tetor fluturoi ne Beograd.
* * *
Duhet program politik kombetar afatgjate me i plote e me i kohes se ai qe kemi, i bere nga te gjithe bashke e te vendosur per ta zbatuar se bashku midis vetit e nga kushdo qe verdikti i sovranit e bie ne udheheqje se bashku dhe me miqte. Eshte e pa mundur qe ata(te medhenjte) qe nga maja e Civilizimit te Trete te mos e kene kuptuar se sa e kane demtuar kombin shqiptar historikisht paqedashes, per te garantuar paqen e shmangur te vetmen arsye qe i ndjell shqiptaret dhe per lufte te re, jashte te ciles nuk mund te mbetet as rajoni yne.
E qeveria jone e sotme ka shpallur me te madhe, planin zero-problem me fqinjet,a thua se shqiptaret jashte vijave politike te vendosura nga ato e nderkombetaret ne rrethana te hershme nuk kane asnje te drejte kombetare te pa zgjidhur. Albin Kurti e Ismail Morina i kane te panumert miqte, kudo qe jetojne ne trojet e veta etnike.Kjo eshte e drejta jone e patjetersueshme,per te jetuar bashke, si te nje rrace e te nje gjaku, pa demtuar askend e ne fqinjesi te mire,ne Ballkan e ne Europen e drites.
Dhe vertete ne fund, nje e vertete jo per te qeshur. Para pak kohe bashke me djalin e vogel me erdhi ne shtepi nje shok i tij, turk e bir turku 20 vjecar, Hasan e quanin e kur e pyeta se c’dinte per Skenderbeun, jo vetem se dinte jo pak, por dhe e njihte si” tradhetarin” me te madh te Turqise.Por,vetem pak dite me pare degjuam dhe pergjerimin e fundit te kryeministrit turk A.Davutoglu per shqiptaret e Carshise se Shkupit!
Nga t’ia mbaje HEROI YNE KOMBETAR, turqet e akuzojne se ka vrare shume pushtues turqe e shqiptaret pse ka “vrare” shume shqiptare clirimtare. LIRIA asnjehere ne histori nuk ka patur cmim te caktuar. Detyra e te gjalleve eshte vetem se ti nderoje te renet per liri e te bejne dhe ato si te renet kur tu bjere barra e atdheut. Per nje qellim, me i madhi e me i shejnti,te PERJETESOJME KOMBIN e Atdheun, ne te drejten e Zotit e te Paqes.
Arif Mata
Staten Island, NY
Dhjetor 2014