Vjene – Page 2 – Dielli

“Skënderbeu“rifreskon porositë e tij në Vjenë

April 15, 2017 by dgreca

_Skënderbeu në Vjenë Xhevat Limani: “Një popull kur i vë vetës çmim, e ka vënë gishtin në qëllimin e tij, atëherë e ka rrugën e hapur”/

Hazir MEHMETI, Vjenë/ Teatri shqiptar nga Amerika në Vjenë shfaqi poemën dramatike “Skënderbeu”, në qytetin ku ruhen shekujve shpata dhe përkrenarja e kryeheroit tonë Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Trupa e teatrit e udhëhequr nga aktori dhe regjisori i njohur Xhevat Limani nga Amerika, u pritën ngrohtësisht nga publiku në mesin e të cilit ishte përfaqësuesi nga Ambasada e Republikës së Kosovës në Austri z. Imer Lladrovci, konsull. Vjenës, simbol qyteti i klasikëve të mëdhenj, iu shtua dhe një realizim i shkëlqyer nga aktorët shqiptarë të cilën e ndihmuan regjisori i ri Safet Murati, aktivistja shqiptare në Vjenë, Drita Cacaj dhe Shpresa Kameraj. Loja e aktorëve u duartrokit ngrohtësisht nga publiku artdashës në fund të së cilës aktori Xhevat Limani ia dedikoi Naser Hanit, i cili e ndihmoi luftën e shqiptarëve për liri dhe pavarësi. Gjithë të ardhurat nga shfaqja i dhuroj nismës për themelimin e teatrit shqiptar në Austri. Poema dramatike sipas oratorikes së krye heroit Gjergj Kastrioti Skënderbeu, bazuar në strategjinë e tij diplomatike dhe ushtarake kundër Perandorisë Osmane si forcë kohe e cila synonte pushtimin e Gadishullit Ilirik dhe gjithë Europën, doli e fuqishme përmes aktrimi të shkëlqyer të krye personazhit Xhevat Limani i cili është dhe autor i dramës. Aktorja Era Hoxha në rolin e Donikës me zërin e saj në solo këndim dhe lëvizjet në harmoni të mrekullonin në koloritin e fjalën e skenës duke lanë mbresa të paharruara.
Përpos tekstit Xhevat Limani i cili e bëri edhe regjinë e dramës në bashkëpunim me Michael Tylo, ekipi realizues ishte: muzika e dramës nga Elvis Peçi, ndërsa pjesët e veçanta muzikore, arie enkas të kompozuara për rolin e Donikës dhe libreto për Skënderbeun e bëri Aleksandër Peçi. Skenografi e dramës nga Kristaq Kapedani, kostumet sipas idesë së regjisorit u përgatitën nga Fadil Sahiti, kurse përkrenaren dhe shpatën nga Lenny Tarrrantinos, elemente koreografike nga Altin Naska.

Drama e përgatitur me përkushtim për një kohë të gjatë, shpalosi me forcën e aktrimit madhështinë me gjithë lavdinë e një epoke historike e cila vuri rrënjët gjeneratave në pavdekësinë e etnisë së lashtë shqiptare.

Regjisori dhe aktori i madh Xhevat Limani rikujtoi porositë e Gjergj Kastriotit përmes lojës së tij të shkëlqyeshme. Një shfaqje të tillë me gjithë simbolikën e saj në shqip e për shqiptarë nuk është parë asnjëherë në Vjenë.
Salla e bukur në Vjenën e armeve të Gjergj Kastriotit-Skënderbeu pasuroi historinë e jetës së saj me një dramë të shkëlqyeshme në aktrim, skenografi, muzikë dhe mbi të gjitha me emrin e madh Skënderbe i cili e madhëron kryeqytetin austriak me shpatën dhe përkrenaren e tij të flakëruar në arin e kujtesës së Kalorësit të Shenjtë, mbrojtës i kulturës evropiane nga hija e gjysmëhënës së verdhë përtej Bosforit për 25 vjet me radhë.

Aktori, Xhevat Limani : “E falënderoj publikun shqiptarë në Vjenë, kam pasur gjithmonë dëshirë dhe ëndërr që të prezantoj në Vjenë dhe më gjerë, jo vetëm me teatër por konkretisht SKËNDERBEUN për hir të atij borxhi të madh, të asaj Embleme, kur dihet se austriakët këtu mbajnë shpatën dhe përkrenaren e kryeheroit tonë kombëtar.”

Vjenë-Dita Pavarësisë së Kosovës,në një Orë letrare festive

February 20, 2017 by dgreca

Dita e Pavarësisë_17.2.17 17-Shkurti, hap realizimi i idealeve të rilindësve tanë. S.Krasniqi: “Sakrificat heroike gjeneratave na detyrojnë në ndërtimin e shtetit ligjor e demokratik” “Ushtria Çlirimtare e Kosovës me Komandantin Legjendar Adem Jashari ishte kurorëzim i gjakut të derdhur për liri shekujve”. /

Shkruan:Hazir Mehmeti, Vjenë/

Vjenë, 17 shkurt 2017 –Jo larg Operës së Vjenës, në hapësirat e veçanta për prezantimesh arti, Lidhja e Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë “Aleksandër Moisiu” në Austri, mbajti orë letrare me rastin e 17 Shkurtit – Dita e Pavarësisë së Kosovës. Nga Ministrinë e Diasporës ishin Zv.ministri Sahit Krasniqi dhe Arieta Alidema, zyrtare; Ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Austri Roland Bimo. Nga Ambasada e Republikës së Kosovës në Austri, Zana Rugova, sekretare e parë dhe Imer Lladrovci, konsull. Driton Smakaj, shkrimtar nga Budapesti. Aki Nuredini, biznesmen dhe veprimtar i dalluar.

Programi u drejtua me përgjegjësi nga Kaltrina Durmishi. Z. Hubert Thurnhoffer, menaxher i “Der Kunstraum“ përshëndeti të pranishmit: “Ju falënderoj për bashkëpunimin! Tani Kunstraum ka arritur të organizon shumë manifestime krijuesish kombesh te ndryshme nën mbështetjen e Qendrës Kulturore të Vjenës. Shpresoj në paraqitjet e juaj në vazhdimësi“

Në emër të Ministrisë së Diasporës fjalë rasti mbajti Zv.min. Sahit Krasniqi: “Me kënaqësi e kemi pranuar ftesën tuaj për të qenë sonte në këtë program tuajin dhe tonin. Ne premtojmë se Ministria e Diasporës do jetë përkrahëse e juaja për aq sa ka mundësi. Sonte po festojmë nëntë vjetorin e pavarësisë së Kosovës të cilën e pritem shumë gjatë dhe është meritë e shumë gjeneratave në përpjekjet e tyre për liri. Është obligim për ne të plotësojmë amanetin e dëshmorëve në ndërtimin e shtetit ligjor, demokratik, një shtet që synon Bashkimin Evropian, aleancën me NATO dhe një miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ju, në mbrëmjet e tilla arti i tregoni vlerat tuaja, tregoni se edhe shqiptarët janë pjesë e Evropës me vlera sikurse dhe popujt tjerë”. Roland Bimo, ambasador, në fjalën përshëndesë tha: “Për të arritur një ditë festive sikur kjo e pavarësisë së Kosovës, kombit tonë iu deshën rrugëtim sakrificash një shekull që nga viti 1912. Sot përulemi me respekt para veprës heroike të të gjithë dëshmorëve. Në këto nëntë vite janë arritur shumë rezultate. Kosova sot si shtet njihet në arenën ndërkombëtare përgjithësisht dhe do vazhdon njohja derisa të jetë anëtare e Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Lidhja e juaj, e krijuesve ka bërë punë të mëdha. Krijimtaria letrare në diasporë është diçka e jashtëzakonshme” Imer Lladrovci, konsull: “Në emër të Ambasadorit të Republikës së Kosovës në Austri, ua përcjelli urimet më të mira për 17 Shkurtin- Ditën e pavarësisë së Kosovës. “17 shkurti i vitit 2008 është një ngjarje e rëndësishme për popullin shqiptar, një ngjarje që realizon një pjesë të idealeve të rilindësve tanë. Për këtë u deshtë që populli shqiptar të kalon nëpër shumë sfida përplot sakrifica duke përfshirë edhe diasporën pa të cilën nuk do kishim arritur këtu, andaj atyre u detyrohemi për respektin tonë…”

Mbrëmjes i dha shije feste veçanërisht loje e talentuar në violinë dhe çifteli nga Alban Spahiu. Prezantimin e Antologjisë me krijimet e viteve të fundit të anëtarëve të Lidhjes “Ilircum 2”e bëri Anton Marku. Është kjo antologjia e dyë e cila përmban krijime nga dymbëdhjetë autor anëtarë të Lidhjes dhe ka 128 faqe. Prej krijimeve të tyre lexuan Hazir Mehmeti nga përmbledhja e tregimeve “Kohëthyerja”, Gjin Morina poezitë “Vdekja për së gjalli” dhe “Plisi”; Driton Smakaj lexoi dy poezi: “Ushtari i UÇK-së” dhe “Bisedë Hyjnore”. Helena Halilaj nga Durrësi lexoi prej libri i saj “Mos ma vetmo fjalën”, poezitë “Dy heshtje” dhe “Ftomë në vargje”. Leonita Tolaj nga Graci, lexoi prozën “Këndvështrimi prej të çmendure”. Nga Besim Xhelili u prezantua libri “Malli i pashtershëm” i Mair Isterfit. Lidhja ndau mirënjohje sponsorëve Avni Hafuzi, Samed Vinca e Astrit Polisi dhe mysafires së rastit Helena Halilaj. . Në fund nga organizatori u dha një koktej rasti.

Diaspora- Rrugëtim i mbarë i Abetares shqip në Austri

September 24, 2016 by dgreca

Rrugëtimi 5 vjeçar i abetare (A-B-C Fibel) së parë shqipe në Austri. Tekst mësimor i standardeve bashkëkohore krahas gjuhëve tjera amtare në Austri. I vetmi tekst shqip në katalogun e teksteve mësimore falas për nxënësit shqiptarë./

Hazir Mehmeti, Vjenë/

Nga interesimi i shumë kolegëve nga vende në dy seminaret e fundit po japim informata dhe udhëzime didaktike. Teksti porositet vetëm tek Weber E. Verlag përmes internetit nga të gjitha vendet
Në projektin “Alfabetizimi” në Austri disa vite më parë krahas gjuhëve tjera hyri dhe abetarja për gjuhën shqipe si gjuhë e tretë e të ardhurve. Kjo rrodhi falë botimit të materialeve mësimore në faqen elektronike dhe prezantimit të tyre me sukses në seminaret e rregullta për mësuesit e 25 gjuhëve amtare në Austri. Hapja paraprake e punëtorisë (Workshoop) për gjuhën shqipe në seminar për herë të parë u krijua mundësia e kontakteve me autor, botues dhe përkrahësit e botimit.
Hartimi vazhdoi paralel në tri gjuhë nga autor mësues me punë drejtpërdrejtë në mësimin e gjuhës amtare për disa vite derisa u arritën standardet e caktuara sipas kërkesave ligjore, didaktike e metodike. Nga vlerësimi i tri komisioneve ABC-Fibel –abetarja në shqip merr notë shumë të mirë dhe pranohet si tekst i përshtatshëm nga Ministria e Mësimit të Austrisë. Botuesi i njohur i teksteve mësimore Weber E. Verlag e boton krahas atyre në gjuhën turke e bks dhe tani është i vetmi tekst mësimor në gjuhën shqipe në katalogun e teksteve mësimore për fillore në Austri. U prezantua në seminaret për gjuhë amtare në disa qytete në Austri:Vjenë, Graz, St.Pölten, ku zgjoi interesim tek mësuesit e gjuhëve amtare.si dhe në seminaret në Ulqin, Kallaba e së fundi në seminarin e Shkodrës.

     Abetarja shqip në Austri ka përparësi të shumta për alfabetimin në shqip të lidhur me atë në gjuhën e shkollës, apo alfabetizimi dygjuhësor siç quhet ndryshe. Një nga standardet e shkrimit të tekstit për ciklin e ulët janë shkronjat nga tipi i shkrimit “shkrim shkolle” (Schulschrifft) ku ato dallohen mirë për moshën e fëmijës. Figurat e mëdha me ngjyra e madhësi të kapshme për syrin e nxënësit fillestar të cilat mundësojnë pasurimin e thesarit gjuhësor në shqip në gjuhën e shkollës.
    Secila shkronjë ka tri faqe: Faqja e parë fillon me metodikën teknike të shkrimit të shkronjës e cila gjendët në fillim të emrit të figurës përkatëse. Teknika e paraqitur me shigjeta sipas radhës me numra e lehtëson shumë shkrimin nga ana e nxënësit. Ushtrimi vazhdon me tërheqjen e vijave në hijezimin e shkronjës përkatëse e pastaj me shkrimin e pavarur të saj. Kjo metodë është e njëjtë edhe në gjuhën e shkollës dhe disa gjuhë tjera me alfabetin latin.
    Ky është hapi i parë, respektivisht, stacioni i parë i të mësuarit të shkronjës. Në disa abetare kjo mungon dhe fillohet me tekstin për lexim sikur nxënësi ta ketë mësuar diku më parë, kur dihet se alfabetizimi, pra zhvillimi i një shkronje bëhet në klasën e parë. A-B-C Fibel (abetarja) e ndihmon shkrimin dhe kuptimin e shkronjës, tingullit përkatës paralel në të dy gjuhët, veçan kur është koordinimi i mirë me mësuesen e klasës. Kjo u tregua në praktikën e deritashme në punën time si autor dhe mësues. Askush nuk i vëren më saktë përparësitë dhe të metat e tekstit se sa vet mësuesi.
    Vijëzimet e sakta për shkrim të germave e shtojnë efektin dhe sigurinë e fëmijës gjatë teknikes së shkrimit. Në secilën shkronjë përsëritet alfabeti me radhën e shkronjës e ngjyrosur që mësohet për dallim nga të tjerat. Teksti i lehtë fillestar prej disa fjalëve gradualisht do shtohet në shumë fjali sipas shkronjave të mësuar. Fjalët janë të lidhura me figura që e lehtësojnë mësimin.
    Në faqen e dytë, secila figurë ka nën te tre rrathë në të cilët nxënësi do gjen tingullin që i përgjigjet shkronjës së mësuar: në fillim, në mes dhe në fund. Nxënësi e thotë me zë të qartë emrin e figurës e pastaj në njërin nga rrathët e shënon me një plus në rrethin përkatës. Në pjesën e dytë të tekstit kur janë mësuar shumica e shkronjave, shkruhet emri i figurës pa shkronjën që mësohet të cilën do e shkruan nxënësi dhe do ta lexon emrin e saj. Mësimi i emrave të figurave në grup nxënësish mund të bëhet në formë loje: Cili di më shumë, shëno e fito! Kjo e nxitë kureshtjen e fëmijëve. Faqja e dytë, po ashtu, paraqet “stacionin” tjetër, ku nxënësve mund t’u jepen figurat e nxjerra nga teksti në formë “loje letrash”. Përgatitjen paraprake e bënë mësuesi/ja. Faqja me figura skanohet, sipas dëshirës mund të zmadhohen për gjysmë (50%) në skenar, shtypen dhe prehen me radhë, dhe në folimin në aparatin përkatës, do kemi figurat shumë të bukura të prera në masën e caktuar nga mësuesja. Kjo e shton interesimin pasi nxënësi i prek ato, krijon kontaktin e nxënësit me figurat dhe shkronjat. Abetarja –ABC Fibel e mundëson këtë pa pasur nevojë mësuesja të humbë kohë kërkimi në internet. Pra kemi pasurim elementesh në abetare të cilat nuk i kemi pasur gjerë me tani, alfabetit vertikal, leximin vertikal të fjalëve dhe emrave të figurave përkatëse nuk e kanë abetaret /Fibel/ në gjuhët tjera dhe kjo është vlerësuar në disa seminare në Austri si abetare më e kompletuar, më e përshtatshme për alfabetimin dygjuhësor.
       Faqja e tretë e shkronjës përkatëse është më e pasur me tekst leximi të shoqëruara me figura dhe vizatime. Pasi të lexohet teksti mund të ushtrohet të shkruarit në hapësirat e vijëzuara. Të lexuarit e përcjell me përshkrim e shton aftësinë e të kuptuarit logjike dhe lidhmërinë me ato që nxënësi ka mësuar në gjuhën e shkollës. Elemente argëtimi ka në secilën shkronjë, me çka nxënësi ka mundësi relaksimi e freskimi.
    Në Austri shkrimi në fillim është i shtypit, pa zgjatime të panevojshme ku theksi bie në lexim dhe në metodologjinë e shkrimit e të kuptuarit. Bukurshkrimi nuk mësohet në klasën e parë as në semestrin e parë të klasës së dytë, ai fillon të mësohet tek në semestrin e dytë të klasës së dytë apo në klasën e tretë (gjermanisht –lateinisch). Kjo formë i përgjigjet shumë mirë dhe mësimit në shqip pasi shkronjat i kemi nga tipi i njëjtë i shkrimit. Ngjashëm është edhe në Suedi, sipas temës “Alfabetizimi në gjuhën amtare” nga mësuesja me përvojë atje, Fatmire Ismaili.   Pra, mbi këto baza janë hartuar në të tri gjuhë Fibel –Abetare, mes tyre dhe ajo në shqip. Të gjithë ata mësues që kanë mbaruar mësuesi për ciklin e ulët e kanë të qartë se çfarë do thonë alfabetimi (alfabetizimi), si e kur bëhet dhe rëndësinë e tij. Ata mësues që kanë mbaruar dhe shkollime superiore e që nuk janë të pakët në diasporë, nuk e kuptojnë sa e si duhet këtë, nuk e njohin teknikën e shkrimit dhe nuk i dallojnë elemente parimore didaktike për klasat e ulëta. Seminaret e obliguara janë të mirëseardhura në përcjelljen e ndryshimeve të formave didaktike e metodike në përputhje me teknologjinë e kohës. Mësuesit në Austri e kanë këtë mundësi.   Abetarja e “përbashkët” e proklamuar më shumë nga politika se sa nga praktika, nuk ka elemente fillestare praktike për zhvillimin e një shkronje. Ajo më shumë është tekst leximi se sa abetare për alfabetizim, andaj mësuesit i duhet përgatitje e materialeve të shumta shtesë, sa i ka kushtet mësuesi tek ne, dihet. Nëse për vendlindjen, ku mësohet vazhdimisht vetëm shqip, deri diku, mund disi të gjendet mësuesja, për mërgatë ku nxënësi mëson një orë ose dy orë fare pak do ndihmon. E them nga praktika ime shumëvjeçare me disa abetare dhe është fat i mirë që zgjedhjen e tekstit nga plan programi i klasës e bënë mësuesja sipas rrethanave vendore.
    Si përfundim: Abetarja-ABC- Fibel në Austri ishte pjesë e projektit të mbikëqyrur nga ekspert e arrirë falë aktivitetit në hartimin për disa vite të materialeve mësimore të autorit, për çka është krenari të kemi një tekst të tillë paralel me gjuhët tjera amtare në Austri.

DEGA E LIDHJES SE PRIZRENIT në Shkoder ose shtëpia e PASHKO VASES

May 1, 2016 by dgreca

Shkruan: Pjeter Logoreci-Vjene/

Këto ditë, duke shkelë për një vizitë, në prakun e shtëpisë – muze të atdhetarit shkodran Pashko Vasa, mu kujtuan fjalët që më thoshte frati franceskan, atdhetari Ambroz Martini, gjatë takimeve të këndëshme herë pas heret tek ai.

„Gropa e Shkodres ka pas nxjerrë burra që mateshin me bjeshkët, …. e fillonte me permendë një varg të gjatë atdhetarësh që ja kushtuan apo e flijuan jetën për atdheun dhe lirinë e tij… Njerëz të thjeshtë, trima malsie, intelektual të shkolluar në perëndim e që u kthyen në atdhe për të dhënë kontributin e tyre,…. zyrtarë me origjinë shqiptare që punuan në administratat e vendeve të ndryshme, por që nuk e harruan kurrë vendin… e rreshti vazhdonte gjatë me emra trimash e personalitetesh të njohur të cilëve ne i detyrohemi për lirinë e trojeve tona. Ndër to rreshtohej emri i Pashko Vasës, burrit i cili dha ndihmesë të madhe e në shumë drejtime në të mire të atdheut.

“O moj Shqypni, e mjera Shqypni, kush të ka qitë me krye n’hi?? ….nuk ka vajzë e as djalë shqiptarit, që nuk i ka shqiptue ose ndigjue nji herë këto vargje kushtrimi, që nuk i ka dhëmbur shpirti nga kjo ofshamë e dala nga gjoksi i njeriut që digjet për atdhe. E jo vetëm këto vargje, por edhe aktiviteti diplomatik, artistik e patriotik, e rritën ndër vite figurën shumëdimensionale të Pashko Vasës.

Pak mbi familjen e Pashko Vasës.

Lindi me 17 shtator 1825, nga prindët Roza dhe Hile Vasa. Pat edhe një vëlla, Nikollën dhe një motër që quhej Gonxhe. Bir i një familje me tradita qytetare e kulturë të gjërë, që zotëronte emër të mirë dhe pasuri në qytetin e Shkodres, Pashko-ja mësimet fillestare i mori në Shkodër, e qysh i ri, i prekur nga problemet e mprehta sociale të kohës si dhe gjendja e mjerë e atdheut, ai fillon të reagoje duke shkruar në disa gjuhë.

Pashko, fliste dhe shkruante në frengjisht, italisht, greqisht, turqisht, arabisht, serbisht dhe anglisht. U martua në vjentin 1855 me një grua shkodrane të cilës nuk i dihet emri (sipas Vehbi Balës), me të cilën pat Rozën, Linden, Marien, një djalë të quajtur Lerish dhe Silven. Si gruaja Roza ashtu edhe 4 nga femijët, vdiqën të rinj. Pashko u martua për së dyti me Katerina Bonatin (të cilën meqenëse ishte ortodokse e quanin “grekja”) e cila po ashtu vdiq shpejt nga tuberkulozi. E bija e Pashkos, Roza, u martua me një shtetas turk me origjinë armene të njohur si KUPELIAN dhe pat dy vajza Silven dhe Mariken.

Për herën e tretë, Pashko u martua me Berta Lerish, një grua franceze që e kish njohur në Stamboll, me të cilën pat dy djem Mikelin dhe Leonin. Djali i madh Mikeli vdiq i pamartuar në 1914-tën, ndërsa Leoni i cili pat lindë në Beirut, vdiq rreth viteve 30-të, duke lenë një vajzë që jetoj deri vonë në Francë….

Me 18 qeshor 1883, Pashko Vasa emrohet guvernator i Libanit. Vitet e fundit të jetës , ai ka vuajtur nga semundja e zemrës, por thuhet që vdiq nga gripi me 29 qeshor 1892. U percoll në varrezën e fundit në Liban, nga miqtë e tij Filip Shiroka dhe Isamil Qemali. Eshtrat e tij dhe të gruas së tij, Katerinës, u sollën në Shqipëri nga Libani në vitin 1978 dhe janë të vendosura në varrezat e deshmorve në Shkoder.

Shtëpia e Pashko Vasës, degë e Lidhjes së Prizrenit

Objekti kryesor që ka mbetur dhe që aktualisht na lidh me figurën e atdhetarit Pashko Vasa, është shtëpia e tij në Shkoder që ishte baza kryesore e Lidhjes së Prizrenit, sot Monument Kulture…. Kjo shtëpi, që sot është e vendosur si objekt në hartën turistike të Shkodres, ka një histori të lavdishme, pasi jo vetëm ishte degë e Lidhjes së Prizrenit, vendi ku mbaheshin takimet e aktivistëve për ceshtjen kombëtare, por falë vlerave arkitekturore dhe etnografike, është pikë e preferuar e të huajve që vizitojnë vendin tonë.

Sipas dëshmive të njërzve që kanë jetuar aty, kjo shtëpi ka një histori rreth 300 vjecare. Ajo është rinovuar e restauruar tërësisht në vitin 1977 si dhe në vitin 2013, nga shteti shqiptar. Të gjitha dyert, dyshemetë, dritaret, tavanet e cardaku, janë punuar nga restaurator profesionist sipas origjinalit, në dru. Sot është një shtëpi e kategorisë së parë dhe i është kthyer si pronë private trashëgimtarve të familjes Vasa, qysh në vitin 1971. Shtëpinë e rrethojnë muret e larta karakteristike të Shkodres dhe në oborrin e saj qëndrojnë në origjinal, pusi i gurtë, lugu prej guri i larjes së rrobave, govata prej guri e shpërlarjes së rrobave dhe shkalla prej guri të latuar.

Sipas thënieve që mblodha nga disa pjestar të familjeve shkodrane që jetojnë në afërsi të degës së Lidhjes së Prizrenit, po në shtëpi karakteristike shkodrane, si familjet Suma, Kamsi, Gjonej, Kraja, Guga, Shiroka, thuhet që edhe kjo shtëpi duhet të jetë ndërtuar në të njëjtën periudhë. Kjo mund të dallohet nga karakteristikat e njëjta me shtëpitë e tjera shkodrane që gjinden në të njëjtën zonë, që kanë pothuajse të njëjtën arqitekturë, fasada, strukturën e mbrendëshme e po ashtu edhe oborret. Pjesa mbrendëshme e shtëpisë është e ndarë ndër dhoma të mëdha, të cilat kanë tavane të gdhendur në dru, të një bukurie të vecantë, ballkone për qëndrimin e grave, apo raftet e futura në mur. Dhoma e ndejës ose në gjuhën popullore “oda e zjermit”, që komunikon me dhomat e tjera me anë të koridoreve të vogla të veshur në dru të gdhendur, ka dritare të mëdha druri të mbrojtura me hekura, që e mbushin me dritë dhe hapin një pamje të mrekullueshme të oborrit të stolisur me luleborën e lulevilen tradicjonale të Shkodres.

Një cardaku i madh hapet në mbarim të shkallëve të gurta, ku zotërojnë “qoshja e ndejës” dhe kandilat e shandanat karakteristik të tipit oriental. Poshtë pjesës së banuar, janë ahuret ku mbaheshin objektet e perdorimit të radhë, drutë e ngrohjes si dhe veglat për të punuar kopshtin dhe oborrin. Përpara shtëpisë është oborri me lule dhe lojrat e fëmijëve, ndërsa prapa kopshti i zarzavateve dhe pemëve frutore.

Përsëri sot, shtëpia është një pikë turistike që preferohet nga turistë nga e gjithë bota, jo vetëm për arkitekturen e vecantë, por edhe për të fjetur, pasi familja Vasa, në disa dhoma të shtëpisë, ka plotësuar kushtet normale të jetesës ku mund të flihet komod e me kujtimet e kohëve të shkuara. Shpresoj dhe uroj që bukurisë së fasadave dhe arkitekturës karakteristike të shtëpive të vjetra shkodrane, ti shtohet edhe shtëpia ku lindi dhe u rrit heroi kombëtar Luigj Gurakuqi, e cila nga moskujdesija e shtetit u rrenua. Kjo është deshira e cdo shqiptari atdhetar dhe e cdo qytetari shkodran, pasi është identiteti ynë.

Vjene, me 26 prill 2016

Historiani i njohur, Sir Noel Malcolm, mban ligjëratë në Vjenë

January 16, 2016 by dgreca

Shkruan:Hazir Mehmeti,Vjenë/
I njohur për kontributin e tij për çështjen shqiptare, veçan rreth Kosovës.
Mik i madh i së vërtetës, njëri që flet rrjedhshëm shqip dhe dhjetëra gjuhë tjera. Ligjërues në shumë Universitet botërore. Një pjesëmarrje shumë e ulët e studentëve shqiptarë, një befasi jo e këndshme.
Organizuar nga Institutit të Historisë së Evropës Lindore UN-Vjenës (IOG) dhe Ambasadës së Republikës së Kosovës në Austri, historiani i njohur anglez, Sir Noel Malcolm mbajti ligjëratë me temë nga libri i tij i fundit “Western Converts to Islam in the Ottoman Empire (c 1500 – c. 1700)”
Prof.Dr.Oliver Schmit, mbajti fjalën e hapjes në emër të nikoqirit mes tjerash tha: “ Prof.Malcolm, Falenderoj z.Sami Ukelli për organizimin me sukses të kësaj ligjëratë me Prof. Malcolm, me rastin e botimit të librit të tij të fundit. Është ky një libër i punuar shumë vjet me radhë, ku janë mbledhur fakte nga shumë arkiva, sistemuar me mjeshtri dhe do thosha një shembull për të gjithë ata që do shkruajnë libra studimor”
Ndërsa në emër të Ambasadës së Republikës së Kosovës përshëndeti Sami Ukelli, ambasador. “Prof.Noel Malcolm është i njohur për të gjithë ne dhe e falënderoj për ardhjen e tij sonte këtu. Përshëndes përfaqësuesit e Institutit për bashkëpunim”
Sir Noel Malcolm rreth librit të tij mes tjerash shtoi: “Tema e librit është shumë e gjerë, se çka ndodhi brenda perandorisë osmane, andaj ne nuk do flasim për këtë në mbrëmjen e sotme. Ishte një numër i konsiderueshëm i skllaveve krishterë në perandorinë osmane. Dua te filloj qe të jap disa informata rreth kontekstit. Kush ishin ata skllave? Në cilat rrethana jetuan? Sidomos duke e pas parasysh dimensionin religjioz të kësaj skllavërie. Është e pamundur të thuash se sa skllav të perëndimit ishin nën perandorinë osmane. Ndoshta ju intereson që ne do mund të kalkulojmë përafërsisht numrin e skllave mysliman në Evropën perëndimore në atë kohë, rreth 70.000 deri ne 100.000. Unë mendoj që numri i skllave perëndimor në perandorinë osmane ishte shumë me i madh. Sulmuesit Tartar që vinin nga gadishulli Krim gjatë luftimeve në Ukrainë, Rusi e Poloni morën shumë njerëz si skllav, diku 4000 deri 5000 skllav çdo vit. Mirëpo, kishte edhe vite kur numri ishte deri në 20.000 vetë në vetëm një vit. Ishte një numër i madh i skllave rus. Mirëpo ata nuk mblodhën nën terminologjinë evropiane perëndimore dhe të krishtere. Shumica e skllave evropian u morën gjatë luftërave të ndryshme, si për shembull lufta kundër Venedikut ose Habsburgëve, gjithashtu edhe një numër i vogël i skllave që u sollën në mënyrë private, mirëpo kishte edhe një numër të konsiderueshëm të skllave që u sollën brenda perandorisë osmane dhe jo nga Evropa perëndimore. Skllavet u përdoren edhe si plaçkitës të anijeve, sidomos në portet e Afrikës Veriore, siç ishin ato në Algjeri, Tunizi dhe Tripoli , të cilat ishin gjatë shumicën e asaj kohe pjesë e perandorisë osmane, por gati gjithmonë me autonomi të veçanta territoriale.” Nga Ambasada e Kosovës ishin dhe Blerim Canaj,këshilltar,.Faruk Ajeti, sekretar dhe Blerim Halili, atashe policor.
Në bisedë me Prof.Dr.Oliver Schmidt, në një shqipe të rrjedhshme rreth Sir.Noel Malcolm mes tjerash tha“ Malcolm ka bërë një punë kolosale për shqiptarë, veçan për Kosovën. Ai ka hulumtuar për 20 vjet arkivave në shumë vende për nxjerrjen e fakteve të cilat i boton në librin e tij. Ai e meriton respektin e të gjithëve. Është një punë shumë me vlerë sjellja e tij sonte këtu për të ligjëruar e biseduar rreth veprës së tije“. Biseda me Sir Malcolm ishte e ngrohtë dhe miqësore, fliste pa ngurrim shqip dhe gjuhë tjera. Në fund u dha një koktej rasti me ushqime e pije kosovare.
Vjenë, 13 janar 2016. Ligjëratë nga Sir Noel Malcolm – “Western Converts to Islam in the Ottoman Empire (c 1500 – c. 1700)”. Nga libri “Agents of Empire”. Organizuar nga Institutit të Historisë së Evropës Lindore (IOG) UN-Vjenës dhe Ambasadës së Kosovës në Austri. Personalisht nga Sami Ukelli, ambasador.
Në libër jepet një histori interesante e një familje shqiptare nga Ulqin në shekullin e 16- të.