Zef Preci – Dielli

KEQ-QEVERISJA E FINANCAVE TE INSTITUCIONEVE NE PESE DIMENSIONE

October 15, 2021 by s p

Zef Preçi/

Shkak per kete koment ishte nje status i shkruar nga nje juriste e respektuar, njohese shume e mire e funksionimit te administrates publike ne vite dhe problemeve te vjetra e te reja ne qeverisjen financiare te institucioneve te ndryshme qendrore dhe lokale. Se pari, nuk jane vetem detyrimet per konsumin energjise elektrike qe nuk shlyhen rregullisht nga institucionet sipas faturimit perkates ne kohe reale, por jane edhe mjaft detyrime te tjera qe po i permendim ketu me poshte. Pavaresisht kesaj, per te mbuluar keq-administrimin e shperndarjes se energjise dhe mospagimin e saj rregullisht edhe nga institucionet e shtetit, nuk eshte cudi qe mbas pak javesh qe enti perkates rregullator nen “kujdesin” e qeverise te vendose rritjen e cmimit. Kuptohet qe kjo rritje shkon direkt te konsumatori fundor i cdo malli dhe sherbimi duke bere keshtu “nul” betimet dhe sterbimet e per mbrojtjen e e te pambojtshmes – nivelit te jeteses se familjeve shqiptare…Se dyti, jane tendera te panumert te kryer nje pjese e mire e tyre vetem formalisht (ne letra) pa patur fondet perkatese, qe krijojne fatura te pashlyera per periudhat e ardhshme dhe ne nivel kombetar vleresohen ne disa qindra milione Euro te tilla (borxh i fshehur). Ne kete menyre jo vetem shlyhen detyrimet e fushates se fundit, por edhe pergatitet terreni apo fidanishtja per kryetare bashkie, deputete, e ndoshta edhe oligarke te rinj per mandatet e ardhshme qeverisese…Se treti, e njejta gje ndodh edhe me detyrimet per likujdimin e faturave te perdorimit te ujit ndaj ujesjellesve. Pavaresisht kesaj, per te mbuluar keq-administrimin e shperndarjes se ujit dhe mospagimin e tij rregullisht edhe nga institucionet e shtetit, nuk eshte cudi qe mbas pak javesh enti perkates rregullator nen “kujdesin” e qeverise te vendose rritjen e cmimit. Kuptohet qe edhe kjo rritje shkon te konsumatori fundor – familjet shqiptare, kesaj radhe direkt…Se katerti, e njejta gje edhe me detyrimet ndaj sigurimeve shoqerore. Jane me dhjetra mijera punonjes te cilet per vite me radhe dikush edhe prej pese apo dhjete vjetesh qe kane marre pagen e punes, por qe vitet e punes nuk ju njihen per efekt pensioni per shkak te ketij menaxhimi skandaloz te institucioneve publike qendrore dhe vendore. Parate e sigurimeve shoqerore kane shkuar ne destinacion te tjera “me emergjente” psh per tendera…Se pesti, jane nje numer i madh detyrimesh ligjore financiare te vendosura nga gjykatat kryesisht per punonjes te larguar padrejtesisht nga puna gjate 15 viteve te fundit a me heret, te cilet sorollaten nga nje zyre permbarimi privat te tjetra sepse insitucionet refuzojne te respektojne vendimet e formes se prere te gjykatave te dhena sipas ligjit. Kjo sjellje arrogante ndaj ligjeve e titullareve te institucioneve perkatese lidhet me interesa te ngushta korruptive te tyre dhe nuk eshte as me shume dhe as me pak se sa nje shembull i paster i korrupsionit politik, Nderkaq, po aq pergjegjese jane edhe Agjencia e Prokurimit Publik qe nuk bllokon kryerjen e tenderave pa patur ne dispozicion burimet perkatese financiare, ndersa pergjegjesi kryesor padyshim qe eshte Ministria e Financave, perkatesisht thesari i shtetit qe nuk duhet te lejoje kryerjen e pagesave ne kushte te tilla…

DUKE KERKUAR SHKAQET E RRITJES SE CMIMEVE TE PRODUKTEVE BUJQESORE DHE BLEGTORALE NE SHQIPERI

October 10, 2021 by s p

ZEF PRECI/

Cildio qe lexon keto te dhena zyrtare te numrit te krereve dhe te prodhimeve bujqesore gjate tete viteve te fundit (2013-20) kupton lehtesisht stanjacionin qe mbisundon ne ekonomine tone kombetare. Ne te gjithe literaturen profesionale e te pakten dy dekadave te fundit bujqesia dhe turizmi shihen si dege me potencialin me te madh zhvillimorr ne vendin tone, me mundesite me te medha per te rritur fuqine eksportuese dhe konkurruese te saj, por edhe per te thithur fuqine puntore te re qe krijohet cdo vit. Nderkaq stanjacioni i treguesve te publikuar se fundmi (shih pasqyrat e meposhtme) deshmon edhe deshtimin spektakolar te politikave te shpallura me pompe e propagande mbytese, por qe nuk hap vende pune, nuk rrit rendimentet, nuk shton prodhimin e per rrjedhoje erdhem te kriza e sotme. Edhe ne keto kushte kur kriza ka sjelle edhe rritjen e cmimit te bukes, ende nuk ka asnje reagim institucional qe do te deshmonte njelloj reflektimi mbi kete situate psh ndemarrjen e politikave mbeshtetese qe shtojne siperfaqen e mbjelle me drithera, nxitin mekanizimin e bujqesise dhe kapercimin e fragmentimit te tokes, rritjen e kontrollit mbi farerat, fidanet, kafshet e races dhe pesticidet, etj. Ndoshta dikush duhet t’i kujtoje “udheheqesit” se kriza boterore energjitike zgjidhet nga udheheqesit boterore qe e kane ne kurriz dhe se detyra kushtetuese e tij nuk eshte vetem te jape lajmet, por edhe te angazhoje specialistet dhe ekspertet e vendit, burimet natyrore dhe financiare ne dispozicion qe vendi te dale nga ky lloj stanjacioni qe po mbush dekaden nen qeverisjen virtuale te tij. Personalisht kam bindjen se me nje qeverisje me te mire Shqiperia mund te behet e jetueshme, por kjo nuk mund te arrihet duke i ikur realitetit apo duke besuar te pabesueshmen, dmth qe ky popull do te haje bar gjithe jeten…

Disa mësime të javës së parë të protestës studentore…

December 12, 2018 by dgreca

1 a zef preci

NGA ZEF PREÇI/

Përtej kryefjalës së këtyre ditëve, “student”, dhe përpjekjeve të kuptueshme për pronësimin politik të protestës, e cila në çfarëdo fjalori demokratik është një protestë politike dhe nuk mund të jetë ndryshe, të paktën qysh nga Plutarku deri në ditët e sotme, pavarësisht repertorit të çështjeve që ngrihen në to. Në rastin e protestës së studentëve duket se janë kryesisht çështje që lidhen me menaxhimin e sistemit arsimor, me përfaqësimin e studentëve në të, me koston e shkollimit në një sistem të promovuar si “falas” si dhe me kushtet e infrastrukturës në arsimin e lartë publik.

Duke ndjekur me kujdes evoluimin e kërkesave të studentëve nga njëra ditë në tjetrën, shihet qartë se suksesi i saj i derisotëm lidhet, nga njëra anë, me mbështetjen publike e politike që gëzon (kjo e fundit e perceptuar si garë mbështetjen e pazëshme të forumeve partiake dhe “ndeshje” midis tyre për kontrollin eventual edhe/ose pronësimin e “fryteve” të saj në fund). Nga ana tjetër, duken të dështuara përpjekjet për ta mbajtur atë në kornizat e një proteste për punë “tarifash studimi dhe kondita fjetoresh në konvikt”, gjë që u reflektua edhe në monologun tmerrësisht të gjatë të z. Rama në mëngjesin e ditës së 7 të protestës. Pra, të gjitha palët, ndoshta përveç opozitës, e cila e ka “detyrë parësore” të sajën menaxhimin dhe shfrytëzimin e çfarëdo pakënaqësie ndaj qeverisë ndër grupet e ndryshëm socialë të vendit, kësaj radhe janë kapur në befasi.

Nëse analizohet me kujdes thelbi i protestës dhe mbështetja publike e gjeneruar ndaj saj, mund të thuhet, së pari, se ajo shënon pa diskutim një hap përpara në emancipimin e përgjithshëm të shoqërisë së sotme shqiptare, emancipim që fillon me njohjen e problemeve të kësaj shoqërie. E kur vjen puna për problemet, nuk ka diskutim se në vetëm 7 ditë proteste, studentët flakën tutje perden shumëvjeçare të retushimit të realitetit deri në ndërtimin e një Shqipërie virtuale, që dita-ditës largohet me shpejtësi nga Shqipëria reale, plot dhimbje, vuajtje e privacione dhe pak shpresë për një jetë më të mirë, në të cilën jetojnë shumica e studentëve dhe familjeve të tyre.

Së dyti, kjo protestë dëshmon edhe faktin se lidershipi i sotëm politik në pushtet është larguar shumë nga realiteti dhe është zhytur në korrupsion dhe skandale, nga të cilat nuk e shpëton dot një media e (keq)përdorur dhe stërpërdorur si kjo e jona, duke përfshirë edhe median audio-vizuale kombëtare.

Kështu, ardhja në Tiranë këto ditë e një mashtruesi indian dhe pritja glamoroze e tij dhe suitës që e shoqëronte në aeroportin e vetëm ndërkombëtar të Rinasit, e përcjellë më zë dhe me figurë nga disa portale dhe e pademontuar nga protagonistët apo mbrojtësit politikë të kësaj vizite, të lë një shije shumë të hidhur, që flet më shumë se deklaratat dhe tautologjia në rrjetet sociale e udhëheqësve që “nuk i zë gjumi për hallet e popullit…”. Nuk po flas për koncesione e PPP klienteliste, për “rrugë pa rrugë” dhe për tenderë të pakërkuar e pa konkurrencë apo për falsifikimet prej dhjetëra miliona dollarësh, të cilat nuk ka SPAK në botë, që i gjen e i ndëshkon mirëfilli.

Së treti, edhe pse të artikuluara si kërkesa minimaliste, në dukje tërësisht ekonomike, nga njëra ditë në tjetrën këto kërkesa u plotësuan me problematikën e gjerë të sistemit arsimor universitar të vendit, me nevojën e luftës kundër mediokritetit, keqqeverisjen e rektorateve, mungesën e paqartësitë e politikave publike në këtë sektor, ndikimet ne rritje të lobeve të biznesit dhe të oligarkisë, largimin nga Deklarata e Bolonjës dhe eksperimentimet e pafundme që kanë sjellë situatën në të cilën jemi sot.

Së katërti, për shkak të diversitetit të formimit civil të studentëve pjesëmarrës në protestë, por edhe të solidarizimit me ta të studentëve nga disa nga qytetet kryesoret vendit dhe prindërve të tyre, nga tërësia e fjalëve të tyre përshëndetëse, vihet re se ata kanë arritur përgjithësisht të bëjnë cilësisht dallimin midis gjendjes në vendnumëro të dekadës së fundit dhe shitjes së këtij stanjacioni si progres dhe hapa përpara. Ndoshta ky është edhe mësimi më i madh i javës së parë të protestës – klasa politike në pushtet dhe në opozitë, por veçanërisht ajo në pushtet, e diskredituar dhe pa reputacion të vërtetë publik (por me votat që blen, numëron dhe “gëzon” vetë), e dyshuar dhe e përfshirë gjerësisht në korrupsion, në një vend me institucione drejtësie të munguara dhe thuajse plotësisht të kontrolluara prej saj, nuk mund të vazhdojë “të bëjë politikë” ashtu si deri më sot. Pra, “gota” e mbushur plot e përplot e pakënaqësisë publike rrezikon të derdhet dhe duket se kësaj radhe shqiptarët nuk do t’i drejtohen me dëshpërim aeroportit për të marrë rrugët e botës si muhaxhirët dikur, por do t’u kërkojnë llogari deri në një qeveritarëve të vet, atyre që kanë marrë përsipër qeverisjen e vendit