Archives for March 2015

“TRIMËRIA“ E ARUSHËS DHE “FRIKA” E LEPURUSHIT!?

March 9, 2015 by dgreca

“Mjerë ti, o Shqipëri, mjerë ti, o vendi im, mjerë ti o vendi tënd, një i çmendur po çmend një vend”, tha Dritëroi i Agollëve./
NGA Fadil LUSHI/
Të nderuar miq, do të bëjmë përpjekje që këtë vështrim tonin të radhës ta shkruajmë me atë “stilin” e Edmond Tupjes, i cili në rrethet intelektuale shqiptare njihet me shkrimet e tij paksa erotike. Duke pasur parasysh faktin se krypersonazhet që do të zënë vend në këtë “opinion” gazete mund të identifikohen me ata të “botës shtazore” të Ballkanit të trazuar, ne detyrohemi që pjesën më të madhe të opinionit ta vëmë në thonjëza, jo pse “mund” të paragjykohemi si plagjiator a edhe si “huazues i drejtpërdrejtë mendimesh të huaja”, por sepse nuk duam të ndërtojmë paralelizma (jo) të natyrshëm, paralelizma të figurshëm, po edhe të kotë. Specialistët e gazetarisë hulumtuese shpesh lakmojnë që në editorialet e tyre kohë pas kohe të lakojnë batuta. Një prej tyre ne do ta parashtrojmë në vijim.
“Prej shumë kohësh, Lepurushi çapkën kishte vizituar shpellën e Arushës (!?) Gjithë këto vizita i kishte bërë kur kishte munguar ajo, pra nikoqirja e shpellës! Sa herë që kishte ardhur aty, aq herë i kishte ngucë këlyshët dhe poaq herë u kishte sugjeruar që të mos i tregojnë Arushës, për shqetësimet që ua krijonte. Këlyshët një ditë aq shumë ishin ndier të ofenduar nga sharjet e Lepurushit, saqë kishin vendosur që t’i lakojnë fjalët ofenduese të tij, i cili, pos të tjerash, u kishte thënë se ai herëdo-kurdo do t’ua q… mamanë (!??). Dhe kur Arusha u kthye nga gjezdisja nëpër Evropë, këlyshët ia përcollën haberin. Atëherë Arusha vendosi të fshihej aty brenda në shpellë. Pas një kohe, u duk atypari Lepurushi dhe, me të parë Arushën, filloi të ikte dhe u fut në zabel. Meqenëse Arusha po i afrohej, Lepurushi u hodh të kapërcente një dru me çatall… Edhe Arusha në vrap e sipër deshi të dilte matanë drurit të bigëzuar… Por, për fatin e saj të keq, u mbërthye brenda bigës dhe mbeti pezull. I dolën punët çatall!? Ajo provoi të çlirohet duke lëvizur herë para, herë pas, herë majtas, herë djathtas, herë në qendër dhe herë poshtë e herë lart. Të gjitha këto përpjekje i shkuan huq!? Ajo mbeti e shtanguar. Lepurushi i lodhur, fillimisht mori frymë thellë, kurse pastaj i doli pas, ia çoi bishtin dhe ia futi Arushës duke bërbëlitur: A kam thënë se do ta fus(!??)” Se “ç’futje” ishte, atë e dinte vetëm Arusha…, por ama Lepurushit, pas shumë kohësh i dolën telashe me organin gjenital…, kishte probleme me urinimin!?
Kur “banorët e zabelit” dëgjuan këtë lajm (që kishte marrë havanë), i sugjeruan Arushës që sa më shpejt të lirohet nga pesha a ndjenja e të qenit e para e “shpellave” të mëhallës së Gadishullit Ilirik… Ca të tjerë propozuan që Arushës t’i hiqet a t’i pezullohet ai mentaliteti i zaptimit të “shpellave” që asnjëherë nuk kanë qenë në pronësi të saj…, sidomos ato “shpella” që nuk i duheshin dhe që nuk i hynin në punë.
Edhe Lepurushi nuk u la mënjanë. Ai u “akuzua” për veprimet e tij a për do gjëra që ishin të pahijshme dhe të ndaluara, pavarësisht se ai kërkonte më shumë të drejta “karshi” mbrojtjes së dinjitetit të tij…, pavarësisht se ai në këtë “ngatërresë” nuk u fut për qejfin e tij, por për inatin e të gjithë “banorëve të zabelit të dendur”…, pavarësisht se donte t’i “bindte” se nuk është më ai frikacaku i madh…, pavarësisht se i thoshin se ishte një i pastrehë, pavarësisht se i thoshin se duhej të preste edhe shumë kohë për të qenë edhe ai i moshës madhore (!?)…, pavarësisht se ai kishte nevojë që ta shpërqendronte vëmendjen e të gjithë armiqve të tij, sidomos të atyre që padrejtësisht nuk e hesaponin a nuk e përfillnin si të tillë…, pavarësisht se në vijimësi kërkonte që t’i hiqet atributi i të voglit dhe frikacakut. Edhe përtej “kërkesave” të tij, në një ditë të vjeshtës së dytë, “kapadainjtë e zabelit” ashtu padrejtësisht vendosën që ta përjashtonin Lepurushin nga “zabeli”, me arsyetimin se nuk i respektonte “parimet a rregullat” e moralit kolektiv. Së fundi, ia kishin ngjitur atë epitetin goxha denigrues: “pederast i fëlliqur apo byth…(!?)”.
Të gjithë ata që e njohin mirë “prapavijën” e historisë së kësaj barsolete, sot do të thonë me plot gojën se koha e të fortëve dhe “kontrabandistëve të zabelit” ka marrë fund, se ora e “çallëmit”, po edhe ajo ndjenja e të qenit i madh (të Arushës), ka përfunduar që nga momenti kur u “çnderua” nga ana e Lepurushit. Njohësit e historisë së kësaj meseleje do vazhdojnë të thonë se Arusha me trup “shpellari”, hiç fare nuk “sëkëlldisej” me vakinë, sa “sikletosej” me faktin se Lepurushi, ndoshta një ditë do ta shpërndante gjithandej këtë “lajm”.
Ne që kur filluam ta ndërtojmë këtë shkrim deshëm të përjashtojmë çdo paralelizëm të figurshëm a të kotë, sepse ngandonjëherë paralelizmat e tilla mund të nxjerrin “telashe të panevojshme”…, sepse ngandonjëherë edhe mund të keqkuptohen. Për këtë arsye ne nuk e kemi ndërmend që këtë barsoletë ta lakojmë verbazi, nuk e kemi ndërmend që nga kjo të nxjerrim mendime përgjithësuese të paqëndrueshme. Se a do jenë me “tamam” a jo mesazhet që dolën nga ky shkrim, mbetet për ta parë e për ta dëgjuar(!?). Se kush u identifikua me “Arushën” e kush me “Lepurushin” në këtë vështrim, unë asnjëherë nuk e mësova, po as që e kam ndërmend ta mësoj(!?). Për këtë arsye unë do ta përfundoj këtë shkrim për faktin që “ punët mos të më dalin çatall “…, nuk dua që “mendja të më ik për lesh”…, nuk dua që plagës sime t’ia vë gishtin apo t’i hedh kripë…, nuk dua që të “mbytem në një pikë ujë deti!?”…, nuk dua që të jem pjesë e këtij “muhabeti a t’i shkoj pas kësaj barsolete”…, nuk dua ta di se “kush kujt ia futi: shteti miletit a mileti…”… nuk dua, sepse nuk i duroj dot thashethemet dhe ato rrëmuja me potere e shamata…, mbase, në instancë të fundit, në këto kohë pa kohë politike nuk i dihet se çka mund të të bëjë vaki. Ndoshta, “sehirxhinjtë dhe hazërxhinjtë”, dikur kishin “pasur të drejtë kur kishin mbyllur gojën!?”.
P.S. “Mjerë ti, o Shqipëri, mjerë ti, o vendi im, mjerë ti o vendi tënd, një i çmendur po çmend një vend”, tha Dritëroi i Agollëve.

ALBERT VERRIA:Roli i kishës është para së gjithash adhurimi i Perëndisë

March 9, 2015 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/
1.Koncepti i gjithhershëm për kishën është ky: Kisha është para së gjithash një bashkësi njerëzish që i takon Mesisë, Jezusit. Për këtë arsye, anëtarët e kësaj bashkësie i quajnë të shenjtërit, d.m.th. ata që i takojnë Zotit dhe u mënjanuan për shërbimin e tij.
Edhe Albert Verria ky burrë i shkurtër,artist i madh shqiptar i kinematografisë mendon se kështu duhet të veprohet me vendin e shenjtë dhe sherbestarët e tij. Një herë, më ka rrëfyer vet, priftërinjtë e kundërshtuan të xhironte brenda në manastir të Ardenicës ,brenga dhe vuajtje për artistin. Mirëpo kur ka mbritur në dyert e këtyre portave me ngrysje mistike thelbore ishte pastërtia,thellësia përmes arsyes,që mund të zotohet nga pushteti i Zoti. Roli i kishës është para së gjithash adhurimi i Perëndisë. Adhurimi i Perëndisë është aktiviteti më i lartë i njerëzve, e megjithatë, që nga rebelimi i Adamit, njerëzit ia kanë refuzuar këtë nder në botë – theksoj në këtë botë, sepse engjëjt në qiell, d.m.th. qeniet shpirtërore, i japin lavdi pa pushim,thotë ëikipedia.
Artisti A.Verria është munduar ta përkthejë këtë dhe të shikojë në një këndvështrim të ri duke zbardhur në një libër të botuar me 63 faqe për këtë mënyrë jetese brenda një kishe të krishtere. Koncepti i Ajshtajnti për kohën dhe hapësirën relative d.m.th janë të matshme në fizikën kuantike etj ,mirëpo kjo nuk ka të ngjarë mund të jetë e verifikueshme dhe nuk mund të jetë e vërtet brenda hapësirës shpirtërore të murgjve apo fretërve ku nocioni Zot, qëndron përmbi kohën dhe hapësirën.
Rrëfimi Nr 1.
Artisti shkruan :Një ditë duke ndenjur para tavolinës së lutjeve….shkruan A.Verria.Në këtë rrëfim shtjellohet ideja e një prifti të ri, që ka hedhur ndoshta hapat në udhën e madhe të shenjtërisë. Për të qëndruar definitivisht brenda kuvlisë së shenjtë Mirëpo ai befasohet kur rrëfimtarja e ardhur në kishë kishte një mision tjetër jo atë të rrëfimit për të shpëtuar nga mëkati dhe të qetuar shpirtërisht,ashtu siç kryejnë rituale gjithë të krishterët e kësaj bote e ane,nga lindja në perëndim. Ajo grua e mbështjellë me të zeza shfaqet në vështrimin e artistit, një korb i zi ndjellakeq, që brenda dhomës së vogël të rrëfimit rrëfen të fshehtën e saj se ishte djegur, e tërë nga mungesa e dashurisë ngase bashkëshortin e saj fatzi e rrëmbeu vdekja, ndërsa udhën po kalonte. Kjo grua e ve nis të rrëfeje te ati i veshur me veladon, për aventurat e saj dashurore kur shkonte në stallë dhe zbulohej ndërsa stallieri një emigrant etiopian zinte mirë vend përmbi bardhësinë lakuriqe të trupit të saj. Shkrimtari në këtë rast është artisti A.Vërria ka përdorur një gjuhë të pastër komunikimi tek rrëfimi i parë .
Ati, që kryen shërbesën i thotë gruas së re:Fol o bir i perëndisë,po të dëgjoj!
Pasi tirret krejt historia, ajo kërkon nga ati që ka pranë ta fali Perëndia nga ky mëkat . Kuptohet qëndrimi i priftit:Je falur zonjë. Ishte llohë dimri, për kishën dhe meshtarët e saj dhe nuk dihet viti kur ngjau krisja fatale ,gjithsesi nuk mbetej shumë përcaktuese moti kur filloi shthurja e priftërinjve dhe rënia e tyre në mëkat.Ky përbënë edhe thelbin e këtij botimi të artistit Verria.
Rëndësi përbënë, që këto akte u shfaqën apo lindën ose erdhi jo më në një kishë e në një vend por njehësh, në disa kisha e në disa vende ngjau abuzimi nga sherbestarët në vendet e shenjta. Të shoqëruar ngaherë me rrëmujën e mediumeve dhe zhurmat e mëdha të njerëzisë .
Rrëfimi Nr 2
Në thelb, nuk ruan distancë kohore nga rrëfimi Nr 1, nëse cilësojmë kështu. Ai është vazhdimi i drejtpërdrejt i tij. Tash në rrëfimin e atit vjen personazhi, që kishte kryer mëkatin. Ja rrëfimi i tij në gjuhën brilante të aktorit të madh vlonjate A.Verria.
-Dëgjo o at. Unë jam emigrant nga Etiopia. Atje kam gruan dhe tre fëmijë,por varfëria më hodhi në këto anë …negri rrëfeu me imtësi krejt ngjarjen si stallier dhe tundimin që pësoi qenia e ti, ndërsa zonja gjendej e shtrirë dhe e zhveshur në kashtë, ndërkaq anekënd vinte era sanë.
Nuk i rezistoi tundimit dhe ashtu e sfilitur zonja e kashtës i tha:
-Më hoqe një brengë të madhe nga shpirti”.
Ai kërkoi nga ati ti falej mëkati ,ndërsa si tregues domethënës, mërmëriti fjalën e njohur nuk do ta përsëriste më.
Rrëfimi Nr 3
Në kishë rivjen sërish zonja ,duke e lënë priftin të hamendësuar se me kë kishte mëkatuar,mirëpo ardhja e saj në dukje ishte e thjeshtë .Ai duhej të shkonte te ngrehinat e saj të banimit,pra te stallat dhe gjithçka që kishte nën sundimin e saj për ti bekuar me dorën e tij të shenjtë, çdo cep të pasurisë së saj, që shtrihej diku përtej në një lagje të qytetit. Mbasi dogji temjan e shpërndau tymin gjithkund,ati përfundoi te shtrati i saj ku gjysmë e fjetur zonja e shikonte tërë epsh: Dhe ndërsa ati fliste me vete një aksiomë të vjetër:”Falma mëkatin o Zot,punët më të vështira ne na i ke lënë…”.
Rrëfimi Nr 4
Mu duk i zakonshëm, që nuk përbënë ndonjë veçanti .Njerëz, që kanë kryer krime martesore,ngase tradhtia bashkëshortore e njohur qysh nga antikiteti ka ngjarë përpara syve.
Rrëfimi Nr 5
Është një pasqyrë e ngjarjeve dhe e kronikave, që transmetonin mediumet shqiptare në vitet më të mbrapshta të këtij vendi.
Rrëfimi Nr 6.
Rrëfimi 6 mbetet pa ndonjë gjë për të shënuar,është ai i mëkatimit të priftërinjve .Isha vetëm në kishë kur më vjen një vajzë mjaftë e bukur dhe më thotë të rrëfehej..
-Fol.
– Atë tha,unë kam rënë në dashuri me ju. Vij çdo ditë në meshën që jepni ju…..
4.
Risit dhe traditat që po ndryshojnë kaq befasisht e çmendurisht,po shembet përpara teje si një ngrehinë e tërë,shkrumb e hi,ajo pjesë e asaj gjenerate, që sollën mbeten të papërsëritshëm,ndër kuvlitë e shenjta me misionet e tyre të vërtetë hyjnore.
Richard Hollerman duke aluduar rastet e këtyre abuzimeve thotë:”Gjatë disa muajve të fundit, Kisha Katolike e ka hasur një abuzim seksuale rast pas tjetrit. Para mua janë artikuj me tituj të tillë provokuese dhe përshkruese si këto: “Seks, Turpi i Kishës Katolike”, “Skandalet e seksit Priftërinjtë, “katolikët në krizë”, “Kriza në Kishën Katolike,” Sa herë shkon nga ne dëgjojmë prej skandaleve katolike në Boston, Massachusetts; Philadelphia, Pennsylvania; Dallas, Texas; Lafayette, Luiziana; Fall River, Massachusetts; Plymouth, Massachusetts; Orange County, California; dhe qytete të tjera të shquara dhe vende. Disa tetëdhjetë priftërinj janë akuzuar për abuzimin e fëmijëve vetëm në Boston! Kohët e fundit një katolik Kryepeshkopi polak dha dorëheqjen për shkak të skandalit seksual që përfshin marrëdhënie seksuale me seminaristët. Jo shumë kohë më parë, primi apo dekan i Shkollës së lokale katolike Lartë në Fort Ëorth, u kap në një park me akuza homoseksuale. Një krizë seksual me të vërtetë ka ardhur dhe nuk duket asnjë fund të shpejtë të problemit. Kjo është veçanërisht tragjike kur ky skandal përfshin fëmijë të vegjël, ndikueshëm, vulnerabël, dhe të besueshme!Megjithatë, ne nuk duhet vetëm të ngarkojmë katolicizmin me fajin e mëkatit seksual. Ne vazhdojmë të dëgjojmë prej ministrave protestante, pastorët dhe udhëheqësit të cilët janë kapur në kurvëri, homoseksualiteti, tradhti bashkëshortore, dhe ngacmimit të fëmijëve. Një televangelist i njohur ishte fajtor për kompromis seksual dhe më pas u dërgua në burg për mashtrimin; gruaja e tij më pas hyri në një marrëdhënie kurorëshkelës. Një tjetër televangelist u kap për akte të çoroditur seksuale në dy raste. Richard Roberts, bir i Oral Roberts dhe kreu i Universitetit Oral Roberts në Tulsa, është duke jetuar në tradhti bashkëshortore me një grua të dytë. Anita Bryant, zëdhënësja e diskutueshme anti-homoseksual, në mënyrë të hapur ka hyrë një kurorëshkelës me këngëtarin Amy Grant dhe burri i saj gjithashtu i divorcuar hyrë në një marrëdhënie kurorëshkelës. Këngëtari popullor Sandi Patty gjithashtu ka divorcuar bashkëshortin e saj dhe në mënyrë të hapur ka hyrë në një marrëdhënie kurorëshkelës, me sa duket me miratimin predikuesi të saj. Një radio predikuese të kaluarën ishte i implikuar në homoseksualizmit me nxënësit e shkollave . Studimet tregojnë se shkalla e kurvërinë të rinjtë është gati aq i madh sa publikun e gjerë! Dhe miliona të anëtarëve të kishës, si katolik dhe protestant, janë fajtorë për kompromis seksuale me anë të kurvërisë dhe tradhtisë bashkëshortore.
Kur mëkati i kësaj shkalle merr vëmendjen e publikut, ne duhet të adresojnë atë në dritën e Fjalës së vetë Perëndisë.
Së pari, ne duhet të kujtojmë se historikisht katolicizmi ka pasur pjesën e saj të mëkatit seksual. Gjatë periudhës së mesjetës (të ashtuquajturat “moshat e errët”) një prift katolik kishin “mësuese” e tij. Historian i njohur Kenneth Scott Latourette flet për rënien e klerit në këtë periudhë: “Kjo nuk është për t’u habitur se në njerëzit e thjeshtë të peshkopët dhe priftërinjtë nuk kishte korrupsioni i përhapur bashkëjetesë jashtë martese.Në kohën e Reformimit, ky imoraliteti katolik klerike seksual ishte i shfrenuar. Edhe të ashtuquajturit “Papët” vetë ishin të njohur për të kanë partnerë të tyre seksuale dhe një grup të fëmijëve të paligjshme! Kjo ishte një periudhë moralisht i korruptuar e historisë së kishës, një fakt që edhe historianët katolikë pranojnë.
Së dyti, beqari i detyruar është një mësim i rremë i dënuar në Shkrimin e Shenjtë. Është e vërtetë se Pali avokon thjeshtësinë për ata që kanë dhuratën e beqarisë dhe ai vë në dukje se ka përparësi ndaj shtetit të vetëm në mënyrë që mund të përkushtohej pa rezerva për punën e Zotit (1 Kor 7:. 7-8, 32 -35). Jezusi gjithashtu tregon se disa zgjedhin të heq dorë nga martesa “për hir të mbretërisë së qiejve” (Mat. 19:12). Megjithatë, Pali thekson se ata pa vetëkontroll seksual duhet të martohen (1 Korintasve 7:. 9).Apostulli shkon aq larg sa të thonë se ata të cilët do të “ndalojnë martesën” janë duke i mësuar doktrina të rreme (1 Tim 4:. 1-3)! Kjo është një mëkat i rëndë për të krijuar urdhërimet e njerëzve, sidomos ato që do të çojnë të tjerët të mëkatojë. Është interesante të theksohet se të dy Jezusi dhe Pali ishin të vetëm dhe ndoshta disa nga shokët e-punëtorëve të Palit mbeti i vetëm (p.sh., Timoteu, Titi, Luka), edhe pse kjo mbetet e paqartë. Në anën tjetër, të gjithë e dymbëdhjetë apostujve ishin të martuar si ishin katër vëllezërit e Jezusit (1 Korintasve 9: 5.).
Së treti, Shkrimi mëson se pleqtë duhet të jenë të martuar. Pleqtë janë quajtur edhe mbikëqyrësit (peshkopë) apo barinj (pastorë) në Bibël (shiko Veprat 20:17, 28; Titit 1: 5, 7; 1 Pjetrit 5: 1-3). Për t’u kualifikuar si një mbikëqyrës, duhet të jetë “burri i një gruaje të vetme” (1 Timoteut 3: 2; Titi 1: 6). Jo vetëm që kjo të eleminuar një grua nga pozita e mbikëqyrës apo bari, por ajo gjithashtu eliminon burrat e vetme nga ky pozicion Biblike. A ne shohim një konflikt këtu? Kisha katolike romake kërkon priftërinjtë dhe peshkopët e tyre të jetë i vetëm, por Shkrimi kërkon mbikëqyrësit të jenë të martuar! (Me sa duket ungjilltarë ose predikuesit nuk ka nevojë të jetë i martuar, p.sh., Pali, Timoteu, Titi, etj) Përvoja dhe histori të dëshmojnë se kur priftërinjtë katolikë kanë qenë të detyruar të mbeten beqar (në kundërshtim me Shkrimin e Shenjtë), ata nganjëherë bien në praktikat degjeneruara seksuale, qoftë kjo të jetë homoseksualiteti, kurvëria, ose problemi i tanishëm i ngacmimit seksual të fëmijës.
Së katërti, historia na informon që zbatohen beqarinë klerikale vetëm u ringjallën pas kohët apostolike. Lëvizja heretike nga Marcionites në mesin e shekullit të dytë e ndaloi martesën, dhe një porosi u ngrit në përgjithësi ose “katolike” kishë që burrat e pamartuar të cilët u bënë të All duhet të mbetet e pamartuar pas shenjtërimit, dhe nëse gruaja e një kleriku martuar vdiq, ai ishte i nuk lejohet të rimartohet. Kisha katolike e kundërshtoi zyrtarisht martesën klerikale nga një sinodit në Elvira, Spanjë, në 305 (Latourette, p. 224). Ne mund të shohim se beqari ka zbatuar është denoncuar si një mësim të rremë në Dhiatën e Re, dhe para shumë shekujve të kaluara, beqari erdhi në jetë një kërkesë e atyre në jetën fetare në kishë femohues.
I gjithë ky mësim dhe mesazhet të autorit Richard Hollerman është i zbërthyer,fletë-fletë në librin e fundit të krijuesit,artistit të Popullit Albert Verria me një titull apelues “Deri kur….”,duke treguar jo vetëm nivelin e lartë artistik,problematikën aktuale që ngrihet sot, por edhe teknikat e rrëfimit shkruar me një stil narrativë që të bind dhe të mbanë të mbërthyer deri në faqen 53 të këtij botimi. Albert Vërria hynë fuqishëm në letërsinë shqipe kur i mungon gjatë prej vitesh arti i celuloidit dhe gjithçka ka ruajtur përbrenda shpirti pluskues e derdhë në letrën e bardhë të librit.
6.Në të vërtetë ky artist i madh erdhi në këtë botën tonë flokëverdhë dhe sy depërtues. Vështrim kthjelltë. Është krijues dhe thotë se ndryshimi midis aktrimit dhe prozës, që ai shkruan është se janë dy gjini të një krijese. Është kërkues stalaktitesh. Me një qiri në dorë ndriçon ndërgjegjen e vetë. Dhe si pa:”Ndriço o hënës këtë copë mermer,këtu fle vjeshta e magjishmja por e gënjeshtër. Rend-kërkimi në letra ka qenë një pikë takimi me magjinë e filmit . Ndoshta jo rastësisht, bukurish bukur, duke depërtuar në sinorin e tij të fshehtë,me mesazhin, më saktë në thelbin filozofik :”Deri kur…”është botimi fundit,i katërti i Artistit të Popullit, krijuesit vlonjate Albert Verria, që depërton çuditërisht me një vepër nga aktualiteti i sotëm në fushës religjioze me mesazhe sociale.

Coercive Diplomacy of NATO in Kosovo

March 9, 2015 by dgreca

Coercive Diplomacy of NATO in Kosovo/
Author(s):Enver Bytyçi/
Book Description/
This book represents a detailed and comprehensive examination of the developments of NATO’s engagement in Kosovo, and the related policies of western countries. In addition to offering an in-depth analysis of historical developments in the relationships between Albanians and Serbs, the book also provides a constructive discussion of the events of the Kosovo conflict, which constituted one of the main concerns in the international agenda towards the end of the twentieth century. The basic theme set forth in this book is the reasoning behind NATO’s intervention in Kosovo during the spring of 1999, namely to end the conflict between Albanians and Serbs and to aid the Kosovo Albanians in achieving their freedom from the jurisdiction of the Serbian state. Based on extensive evidence, the author analyzes the contradicting stances conveyed at the Security Council regarding the conflict, NATO’s military intervention and the issue of Kosovo’s future. The book provides useful information for any scholars, students and readers interested in gaining a more detailed understanding of Kosovo’s historical developments on an international level. It offers the reader detailed insights into, and descriptions of, the events that took place in the military conflict in Kosovo; it provides various facts and figures, evidences and counterarguments in response to what happened in this politically volatile region.
Biography
Dr Enver Bytyçi is currently the Executive Director of the Institute of Southeast European Studies in Tirana (www.ises.org.al) and a Professor in the “Aleksandër Moisiu” University in Durrës, Albania. He has published several monographs in Albanian, this being his first publication in English. Aside from his scientific studies in the fields of sociology and the history of international relations, Dr Bytyçi is known for his expertise on the developments of Southeastern Europe and is a prominent publicist in the Albanian media.
Cambridge Scholars Publishing | Registration Number: 04333775
Copyright © 2015 Cambridge Scholars Publishing. All rights reserved

DIANA DHE VAJZAT SI LULËKUQET E MAJIT

March 8, 2015 by dgreca

Ajo u vonua se, siç tha, “rruga shkurt të nxjerr nganjëherë gjatë”. Vajzave që e prisnin në hyrje të sallës u mori dritë fytyra kur e panë të ngjiste shkallët me një çantë të madhe në dorë. E hapi dhe ata futën duart duke kërkuar secila emrin e saj…
Kjo ndodhi më 8 shkurt 2015, në përvjetorin e 10-të të Shkollës shqiptare të Athinës.
Diana Beu, stiliste e njohur, kishte plotësuar dëshirën e drejtueses së Shkollës shqiptare të Athinës Ermira Morina që atë ditë të shënuar vajzat e katër klasave të hidhnin valle të veshura me fustane “kuq e zi”, fustane të kuq me një rrip të zi në mes.
Ishin 25 vajza, të moshave dhe të përmasave trupore të ndryshme. Duhej prerë e qepur copa, duheshin gjetur kopsat e duhura, zbukurimet simbolike, një punë që në nxitim të festës kur çdo gjë kërkohet në detaje kërkon kohë e vëmendje…
Një ditë nga mesi janarit, rrëfen Diana, më telefonon Mira dhe më thotë që duam të festojmë 10-vjetorin e shkollës më 8 shkurt, po përgatisim programin, por duam të përgatisim dhe valle me vajzat. Kemi ndërmend tu bëjmë fustane të kuq me një rrip të zi në mes…
U tregova e gatshme për gjetjen e copës për fustanet dhe marrjen e masave për prerjen dhe qepjen dhe fillova nga puna…
U ndjeva shume e lumtur kur nënat e disa vajzave erdhën dhe më falënderuan, por më tepër kur më falënderoi një nënë që ishte me profesion rrobaqepëse…
Unë pavarësisht se isha e sëmurë nga dora …harrova dhimbjen, lodhjen, punën voluminoze në një kohë të shkurtër. Përballë meje kisha gëzimin e vajzave për fustanet…
Skena më prekëse ishte kur të gjitha vajzat po më prisnin tek dera me ankth për fustanet. Isha vonuar për te arritur ne orar…
U gëzova kur i pashë të kërcenin. Dukeshin si lulëkuqe në fushën e gjelbër të majit…
Atë ditë shënova në kujtesën time elektronike…
“Sot, më 8 shkurt 2015, ulur në një qoshe, shoh, me sy e zemër, lule të çelura…
Lule njerëzore të dala nga një kopsht njerëzor…
Po ndjej si kanë çelë zogjtë e si fluturojnë nga foleja, si cicërojnë me veshje ngjyra-ngjyra…
Shoh vajza me fustane të kuq e kollanë të zi, kuq e zi, që i marrin me radhë vallet e mëmëdheut, nga Veriu në Jug, si lule bjeshke, me një dëshirë dhe hijeshi që të hyn e të mbetet në shpirt…
Dua t’i mbledh të gjithë fëmijët si në një tufë lulëkuqe…”
Unë i “mblodha” vajzat me fjalë, me një meditim çasti…
Diana Beu i mblodhi në një “tufë lulëkuqesh”…
Një fotografi mes vajzash nuk mund të mos e fiksoja…
Abdurahim Ashiku
Athinë 4 mars 2015

Instituti femëror “Nëna Mbretëreshë”, një shkollë e mesme që pas çlirimit u quajt Shkolla

March 8, 2015 by dgreca

Pedagogjike, kur u çel në vitin 1934, kishte synim shkollimin e vajzave, të cilat edhe pse në ato vite përballeshin me një shoqëri patriarkale, kërkonin të sillnin një frymë të re në shoqëri. Megjithse një Institut me rregulla strikte “Nëna Mbretëreshë” në qëndër të programit mësimor kishte emancipimin dhe zhvillimin e vajzës dhe gruas shqiptare.
“Në atë kohë Shqipëria ishte një vend ku femrat ishin të mbuluara me ferexhe. Në këtë kushte, vajzat e Institutit thyen tabutë, mentalitetin, për një të ardhme më të mirë”, ka kujtuar disa vite më parë për ATSH-në, Liri Lubonja, njëra nga ish- nxënëset e maturës 40’ të “Nënës Mbretëreshë”.
Kjo shkollë më programin mësimor dhe stafin pedagogjik bëri që nxënëset e saj të jepnin një kontribut të vyer për emancipimin e shoqërisë. Shfletimi i librave të paktë të autorëve të huaj, të ardhur nga jashtë, i bënte këto të reja më luftarake dhe kërkuese për të drejtat e tyre.
Vitet e mëpasme dëshmuan se Instituti kishte kultivuar tek vajzat dije dhe kulturë. Të rejat e institutit dhanë një kontribut të madh në jetën shoqërore dhe politike të vendit, shumë prej tyre u bënë pjesëmarrëse aktive në luftë, shumë kontribuan për edukimin e brezave pasardhës, ndërsa disa të tjera për shkak të ideve të tyre antikomuniste u persekutuan nga regjimi komunist.
Instituti u krijua me iniciativën e dy personaliteteve të kulturës dhe politikës shqiptare, siç ishte Hil Mosi dhe Prof. Dr. Mirash Ivanaj, të cilët bënë ç’ishte e mundur që në Tiranë të kishte një institut për vajzat. Në vitin 1933-’34, Qeveria dhe ministri i atëhershëm i Arsimit, Mirash Ivanaj, nxori urdhërin për mbylljen e shkollave private të huaja, kryesisht atyre italiane. Si rezultat i këtij urdhëri me përmasa pozitive kombëtare, në institute vërshuan nxënëset nga të gjitha shkollat që u mbyllën si ajo e “Dakos” në Kamëz, shkolla e Kavajës e shkollat e tjera të mesme të Shqipërisë, që u mbyllën. Ivanaj i drejtohet me një kërkesë Këshillit të Ministrave, ku kërkonte që edhe Shqipëria si e gjithë bota të kishte në kryeqytet një shkollë për vajzat dhe të quhej Instituti Femëror “Nëna Mbretëreshë”.
“Në këtë shkollë kanë studiuar vajzat e familjeve të pasura patriote dhe arsimdashëse, prindërit e të cilave kishin një kulturë të fituar në universitetet e botës. Studionin edhe vajzat e shtresave të mesme që fitonin bursë”, ka treguar për ATSH-në, Vangjeli Mele, një prej ish-drejtueseve të institutit.
Që të pranoheshe në Institut duhet të jepje provimet e fillores dhe në bazë të rezultateve fitohej dhe bursë. Shkolla kishte profil pedagogjik dhe gjimnaz. “Shqipëria në atë kohë ishte një vend fanatik, si rrjedhojë familjet në përgjithësi nuk lejonin që vajzat e tyre të largoheshin nga qyteti dhe të shkonin në shkollë. Kështu që edhe kërkesat për të studiuar në institute nuk ishin aq të mëdha”, kujtonte Mele.
Në këtë shkollë, sipas saj, nuk studionin vetëm vajza nga Tirana, por edhe ato të qyteteve të tjera, pasi “Nëna Mbretëreshë” kishte edhe konvikt.
“Në shkollë studiohej letërsi, histori, psikologji, gjeografi, italisht, matematikë, biologji, frengjisht… kishte lëndë pedagogjike që të përgatisnin për mesues. Dega klasike, studionte latinisht, greqisht dhe piano”, tregon Lubonja, duke vlerësuar stafin pedagogjik të institutit.
Nxënëset e institutit kujtojnë se kjo shkollë ka patur arsimtarë të zotë që kanë punuar me mjaft profesionalizëm. “Ata kishin studiuar jashtë vendit. I gjithë stafi i mësuesve ishin shqiptarë, vetëm mësuesja e gjuhës italiane ishte e huaj”, vazhdon Lubonja, e cila jo pa krenari cilëson se “ajo shkollë nxori një staf të mirë pedagogjik për shkollat fillore dhe mjaft personalitete”.
Instituti Femëror u shndërrua në një vatër kulture dhe atdhetarie, përmes kontributit të mësuesve si Sotir Paparisto, Marie Kraja, Lola Gjoka, Kristina Hushi (Koliaka), Ollga Nikolla (Luarasi, e motra e Migjenit), Gavril Meksi, Hysni Babameto, Filip Fishta, (nipi i Gjergj Fishtës), Ahmet Gashi, etj.
Në institut kanë studiuar emra të njohur, si Dhora Leka, personalitet publik dhe kompozitore e shquar e këngëve të mrekullueshme partizane, Liri Gega, Safo Çela (Marko), Vera Blloshmi, Nermin Vlora, Shurete Turkeshi, Bukurie Xhiku, Shanisha Dosti, Margarita Tutulani, Ramize Gjebrea, Eleni Pashko, Urani Pano, Vera Malo, Margarita Totokoçi, Musine Kokalari, Nimet Bala, Nafije Mema, etj.(Kortezi:Flora Nikolla-ATSH)