Archives for January 2016

KY RASTI PRESIDENCIAL: ATIFETE JAHJAGA…

January 12, 2016 by dgreca

Nga Ramiz LUSHAJ/
Atifete Jahjaga, e para femër presidente e Kosovës dhe e krejt regjionit të Ballkanit, 40 vjeçarja e Prishtinës, e lindur në Gjakovën akademike të “politikës së madhe”, po e përmbush mandatin e saj pesëvjeçar presidencial tue krijue si lidere: profilin e saj, formatin e vet. Asokohe, më 2011, ashtu si i erdhën rroçkullat e broçkullat politikës së ditës në Kosovë, zgjedhja Presidente e Atifete Jahjagës – ndonësi nuk ishte ma e afta ndër figurat publike e politike të Kosovës, ajo ishte zgjidhja ma e mirë dhe tashti tue i kqyrë tojat e tejat e politikës në Kosovë, si po i përdorë klasa politike tapitë e tokës, politikës e diplomacisë të Kosovës, po duket se Atifete Jahjaga si Presidente, ishte “zgjedhja ma e mirë”.
Ajo erdhi në krye të shtetit të Kosovës kur në ma pak se një vit kohor u (k)thyen në vargni e vorbulli katër burrshtetas të Kosovës, katër presidentë fron(tal): Fatmir Sejdiu (27 shtator 2010), Behxhet Pacolli (22 shkurt – 4 prill 2011), Jakup Krasniqi (në detyrë) një herë nja pesë muaj (27 shtator 2010-22 shkurt 2011) e mbi tre ditë (4-7 prill 2011). Ajo doli si e vetmja zgjidhje në tavolinë dhe si kandidaturë e zgjedhur në Parlament, atëherit kur u detyruan të heshtin zaret e zararet e politikanëve të fortë në votë e në “tortë”. Këta presidentë mandatshkurt(uar) vinin nga tri parti politike parlamentare: LDK, PDK e AKR, kurse Atifete Jahjaga vinte, si i thonë jo-shqip: Indipedente. Të gjithë këta presidentë, shto dhe Nexhat Dacin e 2006-tës, e kishin të vështirë të qëndronin presidentë të shtetit të Kosovës pas Presidentit legjend-ar dr. Ibrahim Rugova. Të gjithë patën kohë të pakët me krijue emër të madh, të vetin, modelin e vet. E, mos t’iu vijnë kurrnjanit keq nga këta burrështetas presidencial në se pas tyre në vargni, pas ikjes së tyre me “rreknim” e jo me “rrotacion”, Atifete Jahjaga e kishte ma të lehtë të ishte Presidente e Kosovës për pesë vjet tue mos pasë asnjanin prej të pesë presidentëve të mapërshëm “model” të saj, përveçse “Njëshit”, Ibrahim Rugovës. Jo se e imitoi Rugoven e madh se kësisoj do të kishte dështue në rritjen e vet politike, po duke mos e luftue Rugovën në vërtetësitë reale të kauzës së tij para e pas vdekjes, duke mos e “glorifikue” Rugovën për fronin e vet, duke mos e “privatizue” Rugovën për karrieren e vet, etj. Ndonjëri nga presidentët e mbajti Rugovën si “statujë” apo “tabelë” e jo si “flakadan”…Dikush tjetër si Krasniqi i hapi dy krahët politik përtej “tapetit”…, kurse Pacolli hodhi hapa përtej Pacollit…,etj.
Atifete Jahjaga, e vetmja femër gjeneral-majore në Europën Juglindore, si politikane e ushtarake me shkollime postdiplomatike euro-atlantike për Siguri e Drejtësi në Amerikë (në Departamentin e Drejtësisë, në Akademinë Nacionale të FBI, në Universitetin Virginia-s), në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe (në Universitetin Leicester-it), në Qendrën Evropiane për Studime të Sigurisë “George C. Marshall” Gjermani, etj. veproi ndryshe nga komandantët e luftës si Thaçi kryeministër, Krasniqi e Veseli kryeparlamentar, Ramush Hajredini ish kryeministër, Fatmir Limaj i Nismës, etj., të cilët ende e kishin dhe e kanë të pambyllur betejën për “kryekomandat të paqes”. Kjo u duk dhe vitin 2014 në krizën paszgjedhore parlamentare dhe po sy-duket në klimën politike të muajve të fundit në ecuri drejt zgjedhjes së Presidentit të Kosovës. Protesta e pazakontë e 9 janarit 2016, me ngjyrimet e saj kombëtare e politike, me demonstrim force vitale të Opozitës të Kosovës, në koft se përseritet prapë e ma ndryshe, atëherit dhe situata politike do të jetë krejt ndryshe… Hashim Thaçi po duket se turravrapon vendosmërisht drejt fronit presidencial dhe po kaq frikshëm i sheh “semaforët” gjatë këtij rrugëtimi politik. Isa Mustafa kryeministër po don “zonë të lirë” në territorin e udhjeksisë së tij pa Hashimin zv/kryeministër e ministër i Jashtëm tue ran ë ujdi-sje për një tjetër territor “ekstra”, atë presidencial, pasi “Qeveria Mustafa” po duket sikur është dhe “Qeveria Thaçi”. Me dy “kokëministra”. Me dy “luanë të politikës” në shilarsen a kaluçin e Qeverisë në një mot e një muaj.
Presidentja Atifete Jahjaga, një femër tipike dardane, duket sikur shembujt frymëzues të detyrës e jetës së saj politike e publike i kërkon e i merr brenda “gjinisë” së vet politike, tek bota femërore në avangardë të globit e të kohës së sotme, tek shembujt klasik, modern, magjik, si Hillary Klinton e Angela Merkel e ndonjë tjetër. Sigurisht Jahjaga nuk ka peshë politike, as palcë e as asht politik që të jetë si ato, si një nga ato, po duket se ajo ka shpirt idealisteje për t’u ngjarë atyre në raste, hapa e caqe të caktuara në detyrën e saj të lartë e me mjaft vështirësi të mëdha prej gjithkahit e për çdo ditë.
As Pozita dhe as Opozita në Kosovë në këto zgjedhje presidenciale nuk janë në kushte politike të atilla si duken në marrëveshje ultas e në buzëqeshje para kamerave, pasi situtata politike mund të përseritet si rasti politik 2010-2011, po disi krejt ndryshe, në kushte e realitete krejt të tjera (ndër)kombëtare, politike e diplomatike, etj. Troç, me thanë të drejtën, të vërtetën, kjo Pozita politike qeverisëse në Kosovë ka mëkate e makutëri shumëplanëshe, pasi mbi shpinën e tyre, në ndërgjegjen e tyre kombëtare shqiptare, randojnë dhe me presione e tensione akte të zeza si Marrëveshja “Zajednica” me Serbinë, “Demarkacioni” me Malin e Zi, gjykimet e pritshme të Gjykatës Speciale në Kosovë për krimet në luftë e në pasluftë të UÇK-së, etj. Ndaj po ka përnguti politike për ta zgjedhë Presidentin e Kosovës qyshce më 11 shkurt 2016, para kohës kushtetuese, me hakërrim politik. E, në këtë rast, si po duket mengjezi e si po vjen mesdita, prapë do të kemi President të Kosovës Atifete Jahjagën, pavarësisht se ajo deklaroi zyrtarisht e botnisht se do të dorëhiqet nga detyra e Kreut të Shtetit në datën e ligjshme, 6 prill 2016. Patjetër, Presidentja me mandat në përfundim, nisë dhe nga këshilltarët e këshillimtarët e saj politik e diplomatik është aq e zgjuar sa të mos e shpallin kandidaturën në një të tillë “politikë eksplozive”, po dhe politika në Kosovë në se do të ketë “shpërthime eksplozive” të saj nuk është aq e pazgjuar sa të mos e rizgjedhin prapë Atifete Jahjagën në krye të Shtetit të ri të Kosovës.
Presidente Atifete Jahjaga, ndaj të cilës kam pasë shkrime me pluse e minuse, duket se orakulli i saj ka të veçantë prillin, pasi në prill 1975 u lind e rrit si bijë e denjë në derën e Agajve të Rashkocit me kontribute e atribute atdhetare dhe në prill 2011 u zgjodh me marrëveshje vota Presidente e Kosovës. Çështja shtrohet ndryshe: a do të ketë një tjetër Prill si Presidente Atifete Jahjaga, pasi edhe Politika e Kosovës është në “Prillin” e vet politik?! Përndryshe, duke perifrazuar titullin e një vepre të shkrimtarit të madh Ismail Kadare, do të thoshja dhe kësisoj: A do të kemi sivjet një “Prill të Thyer” në Zgjedhjet Presidenciale në Kosovë?!
Tashti, në përmbyllje, po e shoh rastin presidencial Atifete Jahjaga, në fokus e në spektrim të një thanie elitare të Presidentit Amerikan Barak Obama në Universitetin Cape Town: “Ne mund ta matim faktin se sa mirë është duke performuar një vend me atë se si ai vend i trajton gratë e vendit të vet”. E, në rastin e hapin e parë, me zgjedhjen e Jahjagës presidente, Kosova e tregoi performarcën e saj, e dha shembullin e vet. Ndaj ne po bajmë sikur e harrojmë rastin 2014 kur Presidentes Atifete Jahjaga iu kërkue dorëheqja nga posti lartnor i Presidentes nga politika në krizë politike e nga kulisat në kultivim politik në Kosovë, sepse mendojmë se në këtë prag pranvere 2016 me rastin presidencial Jahjaga kemi shansin publik politik diplomatik (ndër)kombëtar të tregojmë se si Kosova “i trajton gratë e vendit të vet”.

Reforma në drejtësi

January 12, 2016 by dgreca

Kush dominon drejtësinë, dominon pushtetin/
NGA ILIR HASHORVA-New York/
Në mitologjinë fetare, në mënyrë metaforike, është treguar dëshira dhe shpresa e njeriut për një të ardhme më të mirë. Duke filluar nga India e Lashtë, nga Persia dhe, duke vazhduar me judaizmin e duke përfunduar me krishterimin, ajo dëshirë dhe ajo shpresë është shprehur me pritjen e ardhjes së të dikujt apo Zotit në tokë, i cili do të mundë të keqen, do të vendosë drejtësinë dhe paqen dhe do të bëjë që të flenë të përqafuar ujku me qengjin. Nga ana tjetër, historia na tregon se ajo ditë nuk ka ardhur dhe nuk ka shpresë të vijë.
Ndoshta njeriu nuk i kupton disa zhvillime në shoqërinë që ka krijuar vetë dhe mendon se, nga diçka imagjinare, një ditë problemet e tij do të zgjidhen shpejt dhe të gjitha, dhe e pret me padurim atë ditë. Kështu, gjatë komunizmit, shqiptarët pritnim çdo ditë arritjen e socializmit e, mjerisht, sa më shumë kohë kalonte, aq më shumë largohej socializmi; me ikjen e komunizmit, shqiptarët shpresonin se të gjitha të këqijat ikën së bashku me të, kur ia mbërrin të këqija të tjera që nuk i kishin menduar kurrë më parë; pas mbylljes së firmave huamarrëse, njerëzit pritnin të merrnin paratë e tyre, por duhej të kishin pak durim, sa të bëhej transparenca, dhe përfunduan duke mos marrë praktikisht asgjë. Sot reforma e drejtësisë në Shqipëri po shihet plot shpresë si shihej ardhja e Zotit në tokë në mitologjinë fetare, për të zgjidhur të gjitha problemet dhe për të vënë drejtësi.
Kjo reformë, që pritet të kryhet së shpejti, i ka ndarë njerëzit në dy, apo në tre grupe. Në njërin grup futen ata që përkrahin me të gjithë forcën çdo gjë që bën PS-ja, pra edhe reformën në drejtësi. Ata presin që pas asaj reforme çdo gjë të rregullohet, duke përfshirë edhe burgosjen e të këqijve, të zullumqarëve, të hileqarëve, të korruptuarve, e plot gjëra të tjera që mund të bëheshin edhe pa reformën, sepse nuk ka pasur ndonjë ligj që të pengonte shtetin dhe drejtësinë të vepronin kundër tyre. Në grupin e dytë futen ata që kundërshtojnë tradicionalisht çdo gjë që bën PS-ja, edhe kur ajo qëllon të bëjë diçka të mirë. Në grupin e tretë janë vetë punonjësit e drejtësisë që e kundërshtojnë reformën, sepse mendojnë se me miratimin dhe zbatimin e saj, ata jo vetëm do të privohen nga shumë privilegje dhe përfitime që kanë sot, por mund të përfundojnë edhe nëpër burgje.
Gati të gjithë ata që mbanin qëndrim ndaj reformës, që ose e mbështesnin ose e kundërshtonin, nuk ma merr mendja se e pranonin apo e kundërshtonin sepse dinin vërtetë se ç’përmbante ajo dhe se ç’do të bënte ajo. Diçka morën vesh kur “Komisioni i Venecias” bëri disa vërejtje për të. Madje, as të huajt, duke përfshirë edhe Ambasadorin Amerikan, Lu, dhe atë të BE-së, Vlahutin, që e mbështesnin me zjarr atë reformë, me sa duket, nuk dinin ndonjë gjë të madhe për të, përndryshe do të kishin bërë ndonjë vërejtje a sugjerim, para se projekti i reformës të shkonte te “Komisioni i Venecias”. Të huajt mendojnë se kur diçka reklamohet si e mirë nga qeveria jonë, aq më tepër kur ka të bëjë me drejtësinë, që është nga elementët kyç të mbarëvajtjes të shtetit dhe shoqërisë, është vërtet e mirë dhe duhet mbështetur. Qëndrimi i tyre i pa kondicionuar pro reformës lidhet edhe me mosnjohjen sa duhet të karakterit tonë dhe të zhvillimeve që kanë ndodhur në Shqipëri gjatë një kohe të gjatë.
Me sa kam kuptuar, reforma nuk ka të bëjë shumë me bërjen e drejtësisë të pavarur apo të drejtë në ndihmë të qytetarit të thjeshtë e të ndershëm, ajo ka të bëjë më shumë me personin apo institucionin që do të ketë nën hyqëm drejtësinë, pasi ai që dominon drejtësinë, dominon pushtetin dhe te ne pushteti është gjithçka dhe, ky pushtet, për të qëndruar në këmbë, duhet të ketë të vetën drejtësinë.
Unë nuk kam ndonjë shpresë se reforma në drejtësi do të zgjidhë ndonjë gjë të madhe, por jo për arsyet e atyre që e kundërshtojnë reformën si kundërshtarë të PS-së. Arsyeja e parë e imja për të qenë skeptik është se nga përvoja e këtyre 25 vjetëve pas komunizmit, kam parë se, edhe kur është hartuar në të rrallë ndonjë ligj i mirë, me kohë ai ligj është bastarduar, apo është anashkaluar, duke i gjetur qindra mënyra për të mos e zbatuar, madje edhe duke e tjetërsuar. Nga ana tjetër, le ta zëmë se këtë reformë po hartojnë mirë njerëz të ndershëm e të zotë që u qan zemra për drejtësi, por cilët do ta zbatojnë? A nuk do ta zbatojnë atë punonjësit e drejtësisë, pikërisht ata që sot përfliten më shumë se të gjithë të tjerët për thyerje të çdo norme të drejtësisë?
Arsyeja e dytë e imja se përse reforma nuk do të kryejë ndonjë gjë të madhe është se ajo nuk mund t’u ndalojë politikanëve të lartë të mos ndërhynë në çështje të drejtësisë, drejtpërdrejt apo tërthorazi, pasi parimi për ta është: “Atë që nuk ma ndalon ligji, kam të drejtë ta bëj”. Ata nuk kanë një ligj të tyre të brendshëm, një ligj të ndërgjegjes, i cili t’i ndalojë të bëjnë edhe atë të keqe që nuk ua ndalon ligji. Kështu, për shembull, Edi Ramën, kryeministrin e vendit, nuk e pengon asgjë që të ndërhyjë tërthorazi e të thotë për një kriminel (birin e një deputeteje të partisë së tij) që ka vrarë katër persona njëherësh, se ka për të bërë burg të gjatë para se të kthehet në shtëpi, duke i sugjeruar drejtësisë edhe masën e dënimit për të. Dhe drejtësia e dëgjon dhe, gjen një marifet, për të mos i dhënë këtij vrasësi masiv dënimin që meriton. Presidenti Nishani bën ballo presidenciale në vitin 2014, dhe, ndër të tjerët, fton në të edhe guvernatorin e Bankës së Shqipërisë, Ardian Fullanin, ndërkohë që ai është nën hetim nga drejtësia për vjedhje në Bankën e Shqipërisë. Dhjetë muaj më pas, pasi gjykata e ka marrë mesazhin e Presidentit, e deklaron të pafajshëm Ardian Fullanin!
Dhe një arsye tjetër se përse nuk kam besim se reforma do të kryejë ato që shpresojnë njerëzit është se, në përgjithësi, kur përgatitet të kryhet diçka e një rëndësie të madhe dhe kur ajo nuk kryhet si diçka nga zori, por si diçka që ndjehet së brendshmi, që përpara se të hartohet një ligj për të, që përpara se të vijë koha e zbatimit të tij, e gjithë atmosfera mbushet me një frymë mbështetje për të, qoftë edhe me veprime të thjeshta, por simbolike, nga ana e atyre që e nisin atë.
Në Afrikën e Jugut, për shembull, që para se të fillonin gjyqet e dëgjimit të “Komisionit të së Vërtetës dhe Pajtimit”, një variant i përkryer i ngjashëm me atë të hapjes së dosjeve në Evropën Lindore, gjatë të cilave kriminelët e regjimit të mëparshëm do të shkonin dhe do të tregonin vetë krimet e tyre para atyre gjyqeve dhe në bazë të atyre tregimeve do të mund të merrnin apo jo amnistinë, atmosfera e përgjithshme u mbush me një propagandë shumë efikase për nevojën e pranimit të asaj metode.
Te ne, nuk ka shembuj të tillë, përkundrazi, ka shembuj që, edhe pse krijohet njëfarë mikroatmosfere në mbështetje të diçkaje të mirë, kur vjen koha për t’u bërë, ajo ose nuk bëhet, ose bëhet e kundërta. Për shembull, filloi njëfarë propagande për e hapjen e dosjeve të sigurimit dhe u përgatit populli për të njohur kriminelët dhe të vërtetat, të cilat do t’i zbulonin në njëfarë mase edhe dosjet e hapura, gjë që ishte edhe një element i drejtësisë, por, në vend që të bënte këtë, qeveria e Edi Ramës shkon dhe dekoron ata të cilët ishin përgjegjës për krimet dhe për krijimin e asaj strukture të urryer të dosjeve! Vazhdojmë: Gjatë fushatës zgjedhore u prek edhe problemi i kthimit të pronave dhe Edi Rama premtoi se, ndryshe nga paraardhësit e tij, do të kthente pronat, madje tha se do të kërkonte se mos kishte dokumente për prona të shqiptarëve edhe në arkivat italiane. Dhe, pronarët u mbushën me shpresë: “më në fund – menduan ata – erdhi ‘shpëtimtari'”. Por, ai, në vend që të bënte këtë, domethënë të çonte, për shembull, Artan Lamen në Itali të gjente dosjet e pronave të shqiptarëve, gjë që nuk ishte edhe e nevojshme se janë me mijëra dosje në vendin e tij që i ka zënë pluhuri dhe nuk hapen, e bën Artanin kryetar të një organizmi, të krijuar nga administrata e mëparshme, që ka për detyrë të pajisë me tapi ata që kanë grabitur pikërisht pronat e pronarëve që premtoi se do t’ua kthente dhe harton një ligj i cili e zhbën edhe ligjin e mëparshëm, përsëri shumë të keq, duke i hequr edhe shpresën e fundit pronarëve që në të ardhmen të marrin diçka nga pronat e tyre dhe këtë ligj ai e paraqet si ligjin e zgjidhjes përfundimtare të problemit të përjetshëm të pronave! Ai, në vend që ta shohë çështjen e kthimit të pronave edhe si një element shumë të rëndësishëm të drejtësisë, shkon dhe u ndan personalisht vërtetime pronësie grabitësve të pronave!
Për arsye si këto, mua nuk më shtyn gjë të besoj se reforma në drejtësi do të zgjidhë vërtet ndonjë problem. Ajo po bëhet me sforcim, më shumë nga ndërhyrja e huaj, sesa nga ndonjë shtysë e brendshme dhe, kur bëhet ashtu, do të gjenden qindra mënyra për të anashkaluar edhe ndonjë të mirë që mund të ketë. Ajo reformë mund t’u shërbejë atyre që sot janë në pushtet që të mbajnë më lehtë pushtetin dhe të lajnë disa hesape me kundërshtarë të tyre, ashtu siç mund t’u shërbejë edhe kundërshtarëve të tyre nesër të bëjnë të njëjtën gjë, dhe jo që të veje paqe, harmoni dhe drejtësi në shoqërinë tonë.

Janar, 2016 Ilir Hashorva

Kosova, investime për zhvillim ekonomik

January 12, 2016 by dgreca

-Jahjaga: Është tashmë e qartë që zhvillimi ynë ekonomik varet nga krijimi i një klime të favorshme investimi, pa pengesa administrative, me sundim të fortë të ligjit dhe konkurrencë të barabartë/
PRISHTINË, 12 Janar 2016/ Zhvillimi ynë ekonomik varet nga krijimi i një klime të favorshme investimi, tha sot Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga. Ajo, e shoqëruar nga drejtuesit e Odës Ekonomike të Kosovës, Odës Ekonomik Amerikane dhe Odës Ekonomike Gjermane, nisi sot vizitat në disa komuna të Kosovës, me qëllim të përkrahjes së zhvillimit ekonomik lokal dhe përkrahjes së investimeve të huaja në vendin tonë.
“Kam vendosur të fillojmë vizitat nëpër komuna të Kosovës për të nxitur një dialog të nevojshëm dhe të munguar për zhvillimin ekonomik, punësimin dhe investimet e huaja. Është tashmë e qartë që zhvillimi ynë ekonomik varet nga krijimi i një klime të favorshme investimi, pa pengesa administrative, me sundim të fortë të ligjit dhe konkurrencë të barabartë”, u shpreh Jahjaga.
Vizita, vijoi ajo, ka për qëllim adresimin e drejtpërdrejtë të këtyre pengesave për të ndihmuar bizneset që të depërtojnë në Kosovë, në përpjekje për të ulur papunësinë dhe për të ngritur kualitetin e jetës në Kosovë.
“Gjatë tërë mandatit tim e kam adresuar zhvillimin ekonomik në mënyra të ndryshme, prej komunikimeve të drejtpërdrejta me investitorë të huaj e deri te inicimi i partneriteteve strategjike. Megjithatë, na duhet t’i adresojmë me urgjencë edhe problemet në nivelin komunal sepse pa i tejkaluar këto sfida është e vështirë të sjellim investitorë në Kosovë”, tha Jahjaga.
Gjatë ditës së sotme, Presidentja Jahjaga vizitoi komunën e Klinës, të Istogut, të Pejës, të Deçanit dhe atë të Junikut.
“Pikënisja është Rrafshi i Dukagjinit dhe unë besoj dhe shpresoj që deri në fund të muajit do t’i përmbyllim me vizita shumicën e komunave të Kosovës”, tha ajo.
Safet Gërxhaliu, kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, u shpreh se, “të fillosh vitin e ri kalendarik 2016 me një mbështetje nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Jahjaga që vërtet prioritet ta ketë zhvillimin ekonomik është më e mira që mund t’i ndodhë Kosovës”.
“Më lejoni fillimisht, zonja Presidente t’ju falënderoj që jeni pjesë e kësaj iniciative, e që në fakt jeni prijëse e kësaj iniciative”, tha Arian Zeka, kryetar i Odës Ekonomike Amerikane, duke shtuar se, “plani është që gjithashtu brenda një periudhe të shkurtër të bëjmë sërish vizita, por herën tjetër nëpër kompani”.
Albert Matoshi, drejtor ekzekutiv i Odës Ekonomike Gjermane, vlerësoi se, “kjo është një iniciativë shumë e mirë që ka gjetur përkrahjen edhe nga ana e Odës Ekonomike Gjermane”./b.j/

ZHVILLIMET POLITIKE NË SHTETIN SHQIPTAR DHE ISA BOLETINI NË VITET 1913-1915

January 12, 2016 by dgreca

Shkruan: Halim PURELLKU/
Ndonëse më 12 dhjetor 1912, në Konferencën e Londrës, u njoh pavarësia formale e Shqipërisë, çështja e saj aty nuk u zgjidh përfundimisht.1) Shteti shqiptar gjatë viteve 1912-1915 ballafaqohej me një sërë sfidash si: mosdefinimi i kufirit shtetëror; caktimi i kryeqytetit të shtetit dhe çështja e caktimit të princit të Shqipërisë etj., të gjitha këto stimulonin dhe më shumë kundërthëniet e brendshme politike, por dhe ndërthurjet e faktorëve të jashtëm në punët e brendshme shqiptare.2) Ndaj dhe për të siguruar njohjen e sovranitetit të Shqipërisë “në të gjitha territoret shqiptare” dhe për përshpejtimin e zgjedhjes së një mbreti, Ismail Qemali i shoqëruar nga Isa Boletini e Luigj Gurakuqi, në prill të vitit 1913 udhëtuan në një turne diplomatike në Romë, Vjenë, Paris e Londër.3)
Nga shtetet më të angazhuara rreth çështjeve shqiptare ishte dhe Mbretëria e Serbisë, e cila ishte fare e pa kënaqur me rrjedhën e ngjarjeve në Shtetin shqiptar dhe me kufijtë shtetëror të tij. Qeveria e Vlorës dhe veprimtaria atdhetare e Isa Buletinit ishin fort irituese për Serbinë, sepse konsideroheshin si pengesa të mëdha në jetësimin e objektivave serbomëdha në Shqipëri, ndaj dhe serbët Ismail Qemalin e kishin vënë në shënjestër për ta likuiduar.4)
Pas Luftës së Parë Ballkanike, udhëheqësit kryesore të lëvizjes kombëtare nga viset e pushtuara nga Serbia u grumbulluan në territorin e Shtetit shqiptar,5) dhe po vazhdonin aktivitetet e tyre politike. Mehmet pashë Deralla, ministër i Luftës në Qeverinë e Vlorës, në marrëveshje me Isa Boletinin, nga fundi i qershorit 1913, propagandonte haptazi për luftë kundër sllavëve në, si që thuhet shprehimisht, “Shqipërinë verilindore”.6) Pas shumë përpjekjesh, nga fundi i qershorit dhe fillimi i korrikut të vitit 1913, qe organizuar në Vlorë një Konferencë e rëndësishme e prijësve shqiptarë nga të gjitha viset e Shqipërisë nën pushtimin serb e grek, në të cilën u morën vendime shumë të rëndësishme politike. Në atë konferencë u zgjidhën dhe disa çështje thjeshtë me karakter të brendshëm shqiptar. Në këtë kuadër, si duket, prijësit shqiptar deklaruan unitetin e tyre rreth Ismail Qemali, sa që dhe Esat pasha qe i detyruar formalisht të pranonte postin e ministrit të brendshëm në Qeverinë e Vlorës, poshtu qe arritur dhe pajtimi i Bajram Currit e Riza Beut me Ismail Qemalin. Pas këtyre këtyre hapave drejt unitetit të brendëshëm, në atë Konferencë qe krijuar një Komitet/ Këshill Qendror i veçantë, i obliguar të organizon dhe të drejton luftën e armatosur çlirimtare kundër Serbisë e Malit të Zi deri në çlirimin e plotë të territoreve shqiptare të pushtuara. Në krye të këtij Komiteti qe emëruar Irfan Ohri, i cili do të qëndronte në Elbasan dhe nga aty do të drejtonte veprimtarinë politike e organizative përtej kufijve shtetëror të Shqipërisë. U mor vendim edhe për formimin e degëve/“këshillave” të Komitet/ Këshill Qendror”, brenda territorit shtetëror të Shqipërisë si dhe në trevat e pushtuara shqiptare, me në krye komisarët e tyre. Detyra kryesore e këtyre degëve/“këshillave” dhe komisarëve të tyre ishte të organizojnë dhe të përgatisin popullin për kryengritje e cila do të shpërthen kur do të vendos për të Këshilli/Komiteti Qendror.7)
Nga ana tjetër, Serbia në forma të ndryshme dhe me mjete të ndryshme vazhdonte sabotimin e ngritjes së Shtetit shqiptarë dhe të Lëvizjes kombëtare e irredentiste shqiptare. Për të arritur këto objektiva, Qeveria serbe kishte rekrutuar në shërbim të saj dhe disa figura politike shqiptare të kohës, nga të cilët edhe Esat pashën. Për të i qëndruar në krah Esat pashës dhe për të ndihmuar forcimin politik të tij, që nga fundi i majit 1913 kishte arritur në Durrës dhe M. Ballugxhiq.8) Ashtu që, po sa Komiteti/ Këshill Qendror në fjalë filloi veprimtarinë e tij pasoj sabotimi i tij nga ana e Esat pashës për interesa të ngushta personale.9) Qe krijuar një opozitë e drejtuar nga Esat Pasha, qëllimi i së cilës ishte grushti i shteti kundër Ismail Qemalit.10)
Këto përplasje të brendshme, gjithsesi të mbështetura dhe nga faktorë të jashtëm, rezultuan me krijimin e kaosit politik-administrativ në vend. Ashtu që në aspektin politik e administrativ Shteti shqiptar u copëtua në pesë (5) rajone të veçanta dhe të pavarura nga njeri tjetri, dhe atë: rajoni i Vlorës, i Durrësit, i Shkodrës, i Mirditës dhe i Matit.11) Lidhur me këtë, Esat Pasha i shkruante Hasan Prishtinës se populli i qarkut të Durrësit është “bashkuar e janë lidhur që urdhri tij (Ismail Qemalit-H.P), në këto vende, të mos zbatohet me asnjë mënyrë”.12)
Ndërkaq, gjatë muajve shtator-tetor revolta shqiptare kulmoi me Kryengritjen e njohur të Shtatorit të vitit 1913, e ndihmuar në formë jo zyrtare nga Qeveria e Vlorës.13) Sipas historianit serb Dushan Batakoviq, kjo kryengritje qe organizuar me insistimin e Ismail Qemalit, dhe se me insistimin e tij Bajram Curi, Isa Boletini, Riza Beu, Isuf Elezi me fuqitë e tyre kishin sulmuar trupat serbe.14) Fillimisht kryengritja arriti suksese të rrufeshme. Kryengritësit shqiptarë çliruan përkohësisht nga pushtimi serb rrethet e Peshkopisë, të Dibrës, të Zhernanicës (Rekës së Dibrës), të Strugës dhe atë të Ohrit, ku dhe qe vendosur pushteti kryengritës shqiptar dhe qe ngritur flamuri kombëtar.15) Isa Buletini, që asokohe konsiderohej nga qeveria serbe si një nga armiqtë e Serbisë,16) në burimet dhe shtypin serb të kohës vlerësohet se ishte i angazhuar drejtpërdrejti në Kryengritjen e Shtatorit 1913,17) sa që konsiderohej një nga drejtuesit kryesor të saj dhe një nga autorët e Planit të Kryengritjes.18) Sipas një raporti të von Stork, diplomat austro-hungarez në Beograd, 24,o9.1913, shqiptarët nën komandën e Isa Boletinit “po përparonin në dy drejtime dhe pikërisht njëra pjesë për në Ohër, Resnjë dhe Prespë dhe pjesa tjetër kundra Tetovës dhe Gostivarit”.19) Po kështu edhe Dr. Shajnoviq, diplomat serb, pohonte se: “Arnautët nën Isa Boletinin… që kishin ardhur nga Durrësi po përparojnë me sukses drejt liqenit të Ohrit dhe drejt Kërçovës respektivisht Galiçnikut-Mavrovës…”.20)
Por, si duket misioni i M. Ballugxhiq, në Durrës, përkatësisht në territorin e Shtetit shqiptar, që filloi nga maji i vitit 1913, rezultonte me suksese në thellimin e kundërthënieve brënda shqiptare. Kështu, nga gjysma e parë e muajit tetor 1913, mosmarrëveshjet midis anëtarëve të Qeverisë së Vlorës po thelloheshin dhe, rezultuan edhe me largimin e shumë prej tyre nga qeveria, ndër ato edhe Hasan Prishtina dhe Mehmed Deralla, ndonëse ky i fundit formalisht nuk kishte dhënë dorëheqje. Largimi i Hasan Prishtinës nga qeveria e Vlorës, dukshëm dobësoi pozitën e Ismail Qemalit.21)
Në Janar 1914 Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit i mori kompetencat e Qeverisë së Vlorës,22) kurse në mars 1914 arriti princ Vidi në Shqipëri.23) Ardhja e Vidit në fronin shqiptar u pritë në mënyra të ndryshme në radhët e prijësve dhe të grupimeve politike shqiptare. Sipas një raport të komandantit serb të “trupave Maqedono-kosovare”, Smiljaniq: “Me rastin e pritjes së princ Vidit në Durrës, Esat pasha, Mehmed pashë Deralla dhe Hasan beu Prishtina dukeshin shumë të pa disponuar, ndërkaq shumë të disponuar ishin Bajram Curri, Isa Boletini dhe Musa Efendiu nga Prizreni, të cilët veç a veç ishin pranuar në audiencë” nga princi.24) Gjithashtu, rreth Vidit ishin tubuar dhe të gjithë anëtarët e Qeverisë së Vlorës, të cilët u përfshinë dhe hynë në qeverinë e re në krye me Turhan pashën.25)
Por, përpara kaosit që po thellohej në Shqipëri, i shkaktuar nga “Lëvizja epirote” dhe “Kryengritja osmaniste” turkushake kundër princ Vidit,26) më 3 shtator 1914 princi u largua nga Durrësi (Shqipëria), dhe tani pushteti nominalisht kaloi në duart e Komitetit Ndërkombëtar të Kontrollit (K.N.K). Pas largimit të Vidit, Bajram Curri dhe Isa Boletini me fuqitë vullnetare nën komandën e tyre, u larguan nga Durrësi në drejtim të veriut.27)
Pra, dhe gjatë vitit 1914, në kohën e të quajturit “kontrolli fiktiv” nga ana e Fuqive të Mëdha, Shtetin shqiptar e kishte kapluar kriza e brendshme politike e shoqërore që e çonte vendin drejt anarkisë dhe kaosit.28) Nga faktorët kryesor motivues dhe nxitës të trazirave apo dhe krizave në Shtetin shqiptar, ishin propagandat serbe, greke dhe aksioni i xhonturqve.29) Epilog i të gjitha këtyre zhvillimeve dhe të situatës së krijuar ishte, mbetja e Shtetit shqiptar asokohe pa asnjë pushtet qendror.30)
Situatat e krizave të brendshme në Shtetin shqiptar synonin të i shfrytëzonin armiqtë e jashtëm. Nën pretekstin se shqiptarët nuk janë në gjendje të konsolidojnë shtetin dhe të sigurojnë ekzistimin e tij., që në fillim të vitit 1914 Italia hodhi idenë e pushtimit italo-austriak të Shqipërisë.31) Me njëherë pasuan kërkesat e Serbisë për një okupim ndërkombëtar të Shqipërisë me pjesëmarrje të barabartë të të gjitha Fuqive të Mëdha, si dhe për rektifikim e vijës së kufirit shtetëror në favor të sajë te Dibra, Luma dhe Prizreni.32) Mirëpo, ideja e pushtimit të Shqipërisë nga fuqitë e jashtme nuk qe mbështetur nga Anglia dhe Franca,33) kurse kërkesës së Serbisë për rektifikim e vijës së kufirit shtetëror secila nga Fuqitë e Mëdha iu përgjigjën në varësi të pozicioneve dhe interesave të tyre.34) Ashtu që, kur Serbia nuk gjeti mbështetje për realizimin e pretendimeve territoriale tani ndaj Shtetit shqiptar, jo vetëm nga ana e Fuqitë e Mëdha por as edhe nga ana e Greqisë, në maj të vitit 1914 modifikoi kërkesat e saja dhe tani deklarohej për autonominë e Shqipërisë vetëm me kusht, që të sigurohet “dalje e lirë ekonomike” e saj në detin Adriatik.35)
Ndërkaq, Lëvizja Kombëtare shqiptare vazhdonte përpjekjet për të sfiduar pretendimet hegjemoniste e territoriale të fqinjëve dhe të mbështetëseve të tyre. Që nga mezi i janarit 1914, ekzistonte një komitet ilegal shqiptar i quajtur “Shkipnia”, që kishte dhe Programin e vet. Duket se ky komitet njihej dhe me emrin Komiteti Shqiptar “Besa”? Komiteti/ Shoqata “Shkipnia” kishte degët e tij në disa qytete dhe vise shqiptare brenda e jashtë kufijve të Shtetit shqiptar. Ndër anëtarët e saj mendohej se ishin Isa Boletini (nga zona e Mitrovicës), Hasan Prishtina, Mahmud Gjura (nga zona e Pejës), Bajram Curri (nga zona e Gjakovës), Riza Beu (nga zona e Gjakovës), Mersim Dema (nga Malësia e Dibrës), dhe Ali Pustina (nga Dibra) etj. Programi politik i këtij komiteti ishte çlirimi dhe bashkimi i pjesëve të okupuara të Shqipërisë me Shtetin shqiptar.36) Ndërkaq, fillimi i Luftës së Parë Botërore (fillimi i gushtit 1914), e gjeti Shtetin shqiptar (Shqipërinë) pa kufij të përcaktuar përfundimisht dhe të pranuar ndërkombëtarisht. Ndaj dhe menjëherë pas fillimit të luftës, integriteti territorial i Shtetit shqiptar qe kontestuar jo vetëm nga fqinjët por edhe Antanta nuk i respektonte me konsekuencë marrëveshjet e Londrës mbi Shqipërinë.37) Kështu, Serbia, edhe në kushtet e luftës me Austro-Hungarinë, nuk hoqi dorë nga pretendimet territoriale ndaj Shtetit shqiptar, që sipas ambasadorit francez dhe atij rus “nuk ekzistonte më”. Kështu p.sh. nga fundi i gushtit dhe në dhjetor të vitit 1914, Serbia iu kërkoi leje Fuqive aleate për pushtimin e Shqipërisë, por për këtë qe penguar nga qeveritë e Fuqive aleate dhe të qarqeve të caktuara ushtarake serbe.38)
Ndërkohë, aksionet e çetave shqiptare kundër pushtuesit serb vazhdonin edhe gjatë viteve 1914-1915.39) Pas atentatit të Sarajevës, Austro-Hungaria përgatiste sulme/ndërhyrje të reja nga territori i Shqipërisë kundër shtetit të Serbisë, me qëllim të hapjes së një fronti të dytë nga jugu kundër saj (Serbisë). Për këtë qëllim edhe parinë shqiptare; Isa Boletinin, Bajram Curin, Hasan Prishtina i pajiste me armë.40) Për të përfituar nga rasti i sulmit të AH ndaj Serbisë, nga mesi i korrikut 1914 filluan përgatitjet për një kryengritje çlirimtare në pjesën e Shqipërisë nën pushtimin e Serbisë. Përgatitjet dhe drejtimi i kryengritjes u ishin besuar Hasan Prishtinës, Isa Boletinit, Mehmed Derallës, Bajram Currit etj.41) Në kuadër të përgatitjeve për mësymje mbi ushtrinë serbe në “kufi”, më 17 korrik 1914 Isa Buletini me 60 veta u nis nga Durrësi me vapor austriak për në Shëngjin, për të dal në kufirin me serbët, por qe detyruar të kthehet prapa. Ashtu që nga fundi korrik 1914 Isa Buletini dhe Bajram Curri ndodheshin ende në Durrës.42) Ndërkaq, Hasan Prishtina, Selim Batusha, Bajram Daklani, Qerim bej Begolli, Halim bej Deralla, me suitat/forcat e tyre, më 6 gusht 1914 shkuan nga Durrësi për në kufirin me Serbinë, përkatësisht përgjatë “Vijës së demarkacionit”me Serbinë. Me vete morën armë e municione.43) Sipas shtypit të Vjenës dhe informatave tjera, në fillim të nëntorit 1914, kryengritësit shqiptar tri herë i kishin sulmuar forcat serbe në trevën e Dibrës, dhe se çeta shqiptare/guerile vepronin për rreth Tetovës.44)
Rezultat i kësaj lëvizje kryengritëse të armatosur ishte çlirimi i Bregut të Matit nga trupat serbe.45) Përkatësisht, Serbia përpara ofensivës austro-hungareze dhe të lëvizje kryengritëse shqiptare, deri nga fundi i tetorit 1914 i tërhoq trupat e saja edhe nga të ashtuquajturat “pikatë strategjike” në Shqipëri, por pas veti la në Durrës qeverinë proserbe të Esat pashës.
Pushtimi i Vlorës nga Italia më 25 dhjetor të vitit 1914, do të rezulton me ndërlikimin edhe më të madh të pozitës ndërkombëtare të Shtetit shqiptar gjatë vitit 1915, por dhe ashpërsimin e rivalitetit italo-serb në Shqipëri.46) Që nga mesi i shkurtit të vitit 1915 vazhduan përgatitjet ushtarake të Serbisë për invadim në Shqipëri, nën pretekstin e mbrojtjes nga gjoja sulmet dhe provokimet e shqiptarëve ndaj trupave serbe përgjatë kufirit. Në shkurt 1915, në rajonin: Resnjë-Ohër-Strugë, Qeveria serbe kishte përqendruar rreth 3000/4000 trupa ushtarake shtesë,47) kurse në maj ishin të përqendruara aty rreth 15.000 trupa serbe, me synim të pushtojnë Pogradecin dhe pastaj Elbasanin.48) Përgatitjet e Qeverisë serbe për invadim në Shqipëri apo “për tu mbrojtur nga Shqipëria”, si thoshte Grej, ministri britanik, ishin aprovuar edhe nga Britania që në maj të vitit 1915,49) duke e këshilluar Qeverinë serbe që trupat e sajë të mos depërtojnë përtej “Pikave strategjike” apo “rajonit strategjik” e as në Elbasan.50)
Njëkohësisht agresioni serb ndaj Shtetit shqiptar qe kundërshtuar në forma të ndryshme dhe nga shqiptarët. Përplasje midis fuqive kryengritëse shqiptare me trupat dhe xhandarmerinë serbe kishte edhe në gjysmën e parë të vitit 1915. Më 6 maj 1915 një grup më i madh kryengritësish të cilët ishin nga treva e Gostivarit (çeta e Gostivarit), kishin kaluar kufirin shtetëror lindor të Shqipërisë dhe kishin hyrë në Pollog dhe, pas një shkëmbimi zjarri një kohë më të gjatë me forcat serbe mbetën të vrarë një oficer dhe dy ushtarë serb. Pastaj çeta u rikthye në fshatin Radomir të Lumës dhe menjëherë qe vënë nën komandën e Mehmed Derallës. Ndërkaq, trupat serbe në ndjekje të Çetës së Gostivarit depërtuan drejtë Lumës, përkatësisht drejt “Urës së Vezirit “, në Kukës, ku çeta ia doli të ndalon marshin e trupave serbe. Nga këtu Çeta marshoi në drejtim të Shkodrës, ku në luftë me malazezët qe rrethuar dhe u detyrua të dorëzohet. Gjithashtu, edhe Mehmed Deralla me të birin Halimin si dhe Isa Boletini, iu dorëzuan malazezëve dhe pas një kohë qëndrimi në Shkodër u dërguan në Cetinë.51)
Por, kur filloji pushtimi serb në Shtetin shqiptar, dhe kur më 1 qershor të vitit 1915 serbët pushtuan Pogradecin dhe po përgatiteshin të pushtonin Elbasanin,52) Italia rreptë e kundërshtoi invadimi serb në Shtetin shqiptar.53) Për ballë rrezikut të angazhimit ushtarak italian në Shqipëri, me kërkesën e Britanisë (më 16 qershor 1915),54) Rusisë dhe të Francës.,55) Serbia qe e detyruar të ndërpres invadimin ushtarak të Shqipërisë.56)
POLITICAL DEVELOPMENTS IN THE ALBANIA STATE AND ISA BOLETINI IN YEARS 1913-1915
S u m m a r y
Undefined border, setting the capital, the issue of determining the prince, stakeholders rivalry, such as active interference of external factors, challenge the consolidation of sovereignty and international subjectivity of the Albanian State. So, in years 1912-1915 in Albania resembles a series of political developments, as well as armed clashes between rival parties within the country and also against foreign military intervention.
Referring consulting resources and literature, we estimate that during those political developments Isa Buletini was reunited with forces in defense of the independence of Albania. In April 1913, Isa Buletini accompanied Ismail Kemal in his diplomatic tour in Rome, Vienna, Paris and London, as well as he stood by his and the Government of Vlora as long as this government existed.
Isa rejected political fragmentation of Albania in London with all the tools and was one of the most prominent personality of Albanian irredentes. By the end of June 1913 Isa was engaged in the movement for organization of the liberation war in the part of Albania under Serbian and Montenegrin occupation. For this purpose, in early July 1913 was created a Committee / Central Special Council, based in Vlora, where he adhered. Consequently, during September-October 1913 uprising was carried out against the Serbs, which resulted to temporary release of the five circles , in which Isa Boletini played a special role.
In March 1914, when in Albania reached Prince Wied, Boletini was lined up on the side of the prince and was admitted in audience. But, after the departure of Wied from Albania, in September 1914, such as remaining of the Albanian state without any central power, have intensified actions of Serbia for the implementation of territorial claims, Isa Boletini with friends fled from Durres towards the northern border, where continued action of the Albanian fighting units against the Serb occupiers even during 1915.
FUSNOTA/REFERENCA
.) Андреј Митровић, Албанци у политици Аустро-Угарске према Србији 1914-1918, Срби и Албанци у XX веку, Београд, 1991, f. 82, 85-88.
2.) ЦДА, София, ф. 176К, оп. 2, а е. 1376, л. 6, 11, 22, 41-43; а. е. 1378. л. 88, 141, 146, Raport Nr. 17 i konsullit të përgjithshëm bullgar Pavllov kryeministrit bullgar Vasil Radosllavov etj., nga Vlora, më 12 nëntor 1913.
3.) Ismail Qemal Vlora, Kujtime, Tiranë, 1997, f. 360.
4.) [FO 195/2453], Nr. 42, (Konfidenciale), Zëvendës-konsulli Greig, drejtuar Ambasadorit britanik Sir G. Lowther, Manastir, 5 korrik 1913, në: Luftërat ballkanike, Raporte Konsullore Britanike nga Maqedonia në vitet e fundit të Perandorisë Osmane, përgatitur për botim nga Robert Elsie dhe Bejtullah Destani, Përktheu nga anglishtja: Majlinda Nishku, Ilir Nishku, 2013, fq.203-204.
5. Државен Архив на Република Македонија (më tej: ДАРМ), Скопје, Микрофилм бр. (më tej: M) 30/465, Kraljevsko-Srpsko, Poverlivo, Br. 758. 8 oktobra 1913 god. Debar, Gospodinu Ispektoru Policije Gospodinu Gospodinu Dušanu Alimpiću, Bitolj, Načalnik Okruga, Nenshkrimi, (N. Ćirković-H.P.)
6 . [FO 294/51], Nr. 41, (Konfidenciale), Kopje për Konsullin e Përgjithshëm britanik, Selanik, Zëvendës-konsulli Greig drejtuar Sir G. Lowther, Kostandinopojë, 28 qershor 1913, në: Luftrat ballkanike, Raporte Konsullore Britanike nga Maqedonia…fq. 188.
7 . ДАРМ, Скопје, 30/M-465, Kraljevsko-Srpsko, Poverljivo, Br. 758. 8 oktobra 1913 god. Debar, Gospodinu Ispektoru Policije Gospodinu Dušanu Alimpiću, Bitolj, Načalnik Okruga, Nenshkrimi, (N. Ćirković-H.P.)
8. [FO 371/1827], Nr. 36 , (Konfidenciale), Zëvendës-konsulli Greig drejtuar Sir G. Lowther.—(Marrë nga Foreign Office më 24 qershor), Manastir, 14 qershor1913, në: Luftrat ballkanike, Raporte Konsullore Britanike nga Maqedonia…fq. 178.
9 .ДАРМ), Скопје, 30/M-465, Kraljevsko-Srpsko, Poverljivo, Br. 758. 8 oktobra 1913 god. Debar, Gospodinu Ispektoru Policije Gospodinu Gospodinu Dušanu Alimpiću, Bitolj, Načalnik Okruga, Nenshkrimi, (N. Ćirković-H.P.)
10 .) Prof dr. Hakif Bajram, Si e okupoi Serbia Kosovën më 1912, 1, Prishtinë, 2003, fq. 141.
11.) ЦДА, София, ф. 176К, оп. 2, а е. 1376, л. 6, 11, 22, 41-43; а. е. 1378. л. 88, 141, 146, Raport Nr. 17 i konsullit të përgjithshëm bullgar Pavllov kryeministrit bullgar Vasil Radosllavov etj., nga Vlora, më 12 nëntor 1913.
12.) AIH, Tiranë, A-IV-335, Nr. inv. 1930, Materiale Arkivale II, 11.734, 13 Vjesht e parë 1329/1913
13 .) AIH, Tiranë, Vj. 23.18.1870, Dok. Nr. 116, Vlorë, 24. shtator 1913, konsulli austro-hungarez, Leibanec-Vlorë
14 .) Душан Батаковиљ, Косово и Метохија у србско-арбанашким односима, Друго допуњено издање, Београд, 2006, f. 205 dhe 300.
15.) Qeveria e Përkohshme e Vlorës dhe veprimtaria e saj (28 nëntor 1912-22 janar 1914), Tiranë, 1963, dok. nr. 266, 275, 277, 280, 281, 282, 285, 286 dhe 296; AIH, Tiranë, A-IV-335, Nr. inv. 1930, Materiale Arkivale II, 11.759, Telrgram nga Qukësi Nr. 390, 15 Vjesht e parë 1329/1913, Isufi, nëpunës (kryetar) i Qeverisë provizore civile të Ohrit, Prefekturës Elbasan; A-IV-336, Nr. inv. 1931, Materiale Arkivale, 11.961, 13 Vjesht e dyt 1329/1913, Prefekti i Elbasanit Aqif; Zekeria Cana, Populli shqiptar në kapërcyell të shekullit XX, Prishtinë, 1990, fq. 175-176; Lajme të Brendme, “Përlindja e Shqipniës”, Nr. 18, Vlonë, 28/11 Vjesht` e I 1913; ; Богумил Храбак, Арбанашки упади и побуне на Косову и у Македонији од краја 1912. до краја 1915 године, Врање, 1988, fq. 62.
16.) Dr. Bogumil Hrabak, Elaborat srpskog Ministarstva inostrani dela o pripremama srpse okupacije severne Albanije 1915 godine, Vjetar, I II, Prishtine, 1970, f. 11.
17 .) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српско’арбанашким односима…, f. 205
18.) “Radniçke novine”, , Beograd, 13/26.o9.1913.
19.) AIH, Tiranë, Vj. 23.18.1866, Dok. Nr. 608, Belgrad, më 24. shtator 1913, Telegram shifër, nga von Stork, diplomat austruhungarez.
20.) AIH, Tiranë, Vj. 23.18.1855, Dok. Nr. 615, Belgrad, më 25. shtator 1913, Telegram shifër.
21 .) ЦДА, София, ф. 176К, оп. 2, а е. 1376, л. 6, 11, 22, 41-43; а. е. 1378. л. 88, 141, 146, Raport Nr. 17 i konsullit të përgjithshëm bullgar Pavllov kryeministrit bullgar Vasil Radosllavov etj., nga Vlora, më 12 nëntor 1913; САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књига VII, Свеска 2, 1/14 мај-22.јули/4. август 1914, Приредили Владимир Дедијер и Живота АниЋ, Београд, 1980, dok. nr. 364 fq.497.
22 .) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српсско-арбанашким односима, Друго допуњено издање, Београд, 2006, f. 205.
23 .) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српсско-арбанашким односима…, f. 205,
24 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књига VII, Свеска 1, 1/14 јануар-30.април/13. мај 1914, Приредили Владимир Дедијер и Живота АниЋ, Београд, 1980, dok. nr. 466, fq. 608.
25 .) Shukri Rahimi, Një elaborat i konsullit serb në Kor
26 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска I, dok. nr. 596, f. 761: Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска 2, dok. nr. 38, f. 162, nr. 37, f. 169-170. nr. 152, f. 287, nr. 248, f. 381.
27 .) Ismail Qemal Vlora, Kujtime, Tiranë, 1997, f. 371.
28 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска I, dok. nr. 24, f. 140. nr. 64, f. 189-191 dhe nr. 271, f. 407-408; САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска 2, 1/14 мај- 22 јули/ 4 август 1914, Приредил Владимир Дедијер, Живота Антић, Београд, 1980, dok. nr. 75, f. 206.
29 .) Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска 2, dok. nr. 48, f. 178-179; Државен Архив на Република Македонија (më tej: ДАРМ), Скопје, Фонд бр. (më tej: Ф) 18- Краљевско српско посланство-Лондон (1879-1918), Кутија (më tej: К.) 6, арх. един. 4, лист 5 (në vazhdim sipas këtij shembulli: ДАРМ, Скопје, 18.6.4/5), Шифрирана телеграма Бр. 4527, 21.о8./3.o9.1914, Ministria e PJ, Legatës në Londër; САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска 2, dok. nr. 48, f. 178-179; nr. 391, f. 526-536, nr. 392, f. 536, nr. 398, f. 541-542, nr. 443, f. 580-581, nr. 453, f. 587-588 dhe nr. 481, f. 617-620; Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српсско-арбанашким односима…, f. 207. (Administrata shtetërore serbe njësimin e kohës e bënte sipas kalendarit të vjetër gregorian, i cili dallonte nga ky i sotmi për 13 ditë).
30 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије…, Књ. VII, свеска I, dok. nr. 24, f. 140.
31 .) ДАРМ, Скопје, 18.6.4/5, Шифрирана телеграма Бр. 28, Београд, 12/25.1.1914, Ministria e Punëve të Jashtëme (MPJ), Legatës serbe në Londër; САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска I…, dok. nr. 24, f. 140, nr. 64, f. 189-191. nr. 77, f. 201, nr. 98, f. 228-229.
32.) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска I…, dok. nr. 18, f. 137, nr. 108, f. 230-231, nr. 141, f. 271; САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска 2…, dok. nr. 13, f. 138-142.
33 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска I…, dok. nr. 66, f. 193-194, nr. 116, f. 245, nr. 453, f. 596.
34 .) САНУ, Документи о спољној политици Краљевине Србије, Књ. VII, свеска I…, dok. nr. 71, f. 201-202.
35 .) ДАРМ, Скопје, 18.6.13/18-19, Пов. N= 1810, Београд, 17/30.о5.1914, Letër e Nikolla Pashiqit për Boshkoviqin, legati serb në Londër.
36 .) [FO 294/53], Nr. 173, Z. Crackanthorpe drejtuar Sir Edward Grey.—(Marrë më 16 shkurt), Beograd, 11 shkurt 1914 dhe 173.1, Shtojcë në nr. 173, Zëvendës-konsulli Greig drejtuar Z. Crackanthorpe (Konfidenciale), Manastir, 29 janar 1914; në: Luftrat ballkanike, Raporte Konsullore Britanike nga Maqedonia…fq. 313-315 Luftërat ballkanike; .ДАРМ), Скопје, 30/M-465, Kraljevsko-Srpsko, Poverljivo, Br. 758. 8 oktobra 1913 god. Debar, Gospodinu Ispektoru Policije Gospodinu Gospodinu Dušanu Alimpiću, Bitolj, Načalnik Okruga, Nenshkrimi, (N. Ćirković-H.P.)
37.) Драгослав Димитријевић Бели, Албанци у Србији и Југославији од 1912. до 1941. Године, Београд, 5. септембар 2014. Године, fq.20.; Срђан СЛОВИЋ, Косово и Метохија од 1900. године до почетка Првог светскограта, Баштина, Приштина – Лепосавић, св.28, 2010, fq. 289.
38 .) ДАРМ, Скопје, 18.6.38/55, Телеграма Пов. Бр. 171, 27.о8./…1914, Telegram i Legatës serbe, në Londër, MPJ, në Nish; Po aty,18.6.21/32-33, Шифрирана телеграма N=. 355, Атина, 11/24.о8.1914, Ballugxhiq, MPJ; Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српскo-арбанашким односима…., f. 213.
39 .) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у српско-арбанашким односима, f. 205
40 .) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија у србско-арбанашким односима…, f. 206-207
41 .) Dr. Tahir Abdyli, Hasan Prishtina, 1908-1933, Prishtinë, 1990, f. 189.
42 .) Hasan Prishtina, Dokumente, 1983, dok. Nr. 53, f. 94-96; Богумил Храбак, Арбанашки упади и побуне на Косову и у Македонији …, fq. 127.
43 .) Богумил Храбак, Арбанашки упади и побуне на Косову и у Македонији…, fq. 127.
44 .) Богумил Храбак, Арбанашки упади и побуне на Косову и у Македонији…,fq. 149-150.
45 .) Dr. Tahir Abdyli, Hasan Prishtina…, f. 189-190.
46 .) ДАРМ, Скопје, Фонд бр. 17-Министерство за надворешни работи-Београд: (Јован Јовановиќ-Пижон), Кут. 2, арх. един. 38, стр. 80 (në vazhdim sipas këtij shembulli: ДАРМ, Скопје, 17.2.38/80), Телеграм N= 60, Пов. Бр. 887, из Лондона-Ниш, 25.о1/.1915, Nga Ballugxhiq, ministri serb në Londër, Ministrisë së Punëve të Jashtme në Nish, Mbi qëndrimin e qeverisë angleze.
47 .) ДАРМ, Скопје, 1034.9.88/553-554, Nr. 26128, Raport i vice konsullit britanik në Manastir, Manastir, 16.02.1915 (i pranuar më 6.o3.1915).
48 .) ДАРМ, Британски конзули во Македонија 1797-1915, Документи, Редакција М-р Драги Ѓорѓиев, Скопје, 2002, dok. nr. 230, f. 442.
49 .) ДАРМ, Скопје, 18.6.184/248, Пов.Бр. 476, Лондон, 25.о4/…1915, Letër e Legatës (Boshkoviqit), nga Londra, MPJ, në Nish.
50 .) ДАРМ, Скопје, 17.2.203/421-423, Телеграма N= 595, Лондон, 30/.о5.1915, Nga Boshkoviq, Londër, personalisht për Pashiqin, kryeministër i Serbisë, përkatësisht përgjigje për telegramin e tij nr. 1436.
51 .) ДАРМ, Скопје, Фонд: Диломатски Архив Белград, Микрофилм (më tej: M) бр. 472, Пов. N= 934, 31. Августа 1915 године, Ниш, Ministria e Punëve të Brendshme, Ministrisë së Punëve të Jashtme; . Богумил Храбак, Арбанашки упади и побуне на Косову и у Македонији…, fq. 173 dhe 178.
52 .) Британски конзули во Македонија 1797-1915…, dok. nr. 230, f. 442.
53.) ДАРМ, Скопје, 18.6.14/21, Шифрирана телеграма N=. 123, из Београда, 24 maj/…1915, Pashiqi, Legatës serbe në Londër.
54.) ДАРМ, Скопје, 17.3.20/35-36, Телеграма N= 612, Лондон, 4/17.о6.1915, Nga Boshkoviq, Londër, personalisht për Pashiqin, kryeministër i Serbisë, përkatësisht përgjigje për telegramin e tij nr. 1477.
55.) Душан Т. Батаковић, Косово и Метохија…., f. 214.
56 .) ДАРМ, Скопје, 17.3.18/30-31, Телеграма N= 306, Пов. Бр. 6273, Софија, 5/18.о6.1915, Nga Çollak Antiq, MPJ, në Nish, mbi komentet në gazetën “Bëllgaria”-pushtimi i Shqipërisë.

LIGJI i RI I PRONAVE DHE MORALI QË PËRCJELL

January 12, 2016 by dgreca

Nga Axhem Ymeri/Per koalicionin e pronareve shqipetarë/
Ndodhemi ne ditet që pritet rivotimi i ligjit të pronave ne Parlament. Më shumë profesionalizëm dhe me të drejte; presidenti e ktheu për rishqyrtim dy ditëpara vitit të ri. Reagimi i menjehershëm i Kryeministrit brenda një jave nga kthimi i ligjit, pa e marre akoma Parlamenti në shqyrtim,se ligji do rivotohet siç është , ka një domethenie të madhe. E para gjë që kuptohet është se ligji është vet Edi Rama. Nuk ka rëndësi se si do ta lexojnë (ndoshta nuk e lexojne fare), deputetet arsyetimin e presidentit, ligji do votohet me urdhër, deputetet nuk duhet të arsyetojnë por vetëm duhet të ngrejne duart lart. Gazeta “TELEGRAF” e datës 8 Janar 2016 ka botuar një analize të Prof.Dr. Lush Susaj. Nga aty me erdhen të fresketa mësimet që jep psikologjia: “….. Psikopati ka etje dhe prirje të fuqishme për pushtet, pasuri dhe kontroll të pakufishem mbi të tjerët. Kjo psikopati’ uzurpon politikën, shtetin, institucionet dhe ua nxin jetën njerëzve, duke shkatëruar të tashmen dhe prespektivën.” Këto mesime të psikologjisë duhet të jenë udhërrefyese për çdo politikan dhe diplomat; nëqoftëse ata lexojnë. Unë nuk kam ndërmend të analizoj gjithë anët teknike të këtij ligji, por dua të përqëndrohem në moralin që ai percjell. Për të gjithë ata që duan të jenë të drejtë, ligji flet vetë (populli thotë:’’ben mu’ –si lopa )’’. Për efekt kujtese, theksoj se ligji nuk i kthen pronat edhe kur ato janë të lira. Ligji shtetëzon edhe kullotat e pakthyera, duke i futur nën emërtimin ‘’toka’’. Ligji të detyron për kompesimin financiar,pavaresisht se prona është e lirë dhe pronari nuk do para por pronën. Ligji, pronarin e shperblen me çmimin e vitit 1945, ndërsa llogaritë e tij i bën me çmimin e tregut sot. Ligji,pronarin e shperblen si toke are, kurse për vete e nxjerr në shitje si truall. Ligji të heq të drejtën e ankimit për themelin e çështjes, etj etj.
MASHTRIMET E LIGJIT. Ligji thotë se mbeshtetet në nenet 41 dhe 181 të Kushtetutes, në fakt është shkelja e atyre neneve. Ligji thote ( neni 2 /b) se ka qellim shpërblimin e drejtë, por asgjekundi nuk gjendet drejtesia në këtë ligj. Ministrat e drejtesise (aktuali dhe i mëparëshmi), pretedojnë se flasin në interes të shumicës, ndërkohë që pronarët i nxjerrin 1% të popullsisë. Por, profesori i statistikes zoti Zaloshnja , do befasohej nga shpikja se si del kjo perqindje ! Nëqoftëse pranojmë popullsinë 3 milion dhe numrin e dosjeve 30 mijë (që janë trajtuar, janë në trajtim dhe në pritshmëri, fakt i pranuar nga qeveritarët), rezultati nuk sjell përqindje popullsie! Emrat e pronareve në dosje janë prindërit ose gjyshërit tanë. Çdo dosje ka mbrapa 3 deri 4 breza që janë në bashkëpronësi. Minimumi çdo dosje ka 50 veta brenda. Kjo sjell që pronaret dalin (30 mijë dosje x 50 = 1milion e 500 mijë njerëz ose 50% e popullsisë). Pyesni Zaloshnjen që t’ju mësojë se si dalin përqindjet. Veç kësaj,zoteri ministra, llogarisni dhe pronarët shqipetarë që jetojnë jashtë shtetit të cilët presin që Shqiperia të bëhet shtet i së drejtës për të marrë pronat e tyre. Për këtë është mirë të lexoni gazeten ‘’ Diell’ që botohet ne Boston të Amerikes dhe të degjoni edhe zerin e zotit Loro Stajka, i cili ka dy vjet që po ju flet me shprehjen : “ po nuk zuri vend prona, nuk ze vend shteti”. Ministri Manjani është shprehur se me ligjin e vjetër do të duheshin 4 mijë vjet për ti kompesuar pronarët, kurse me të riun vetëm 10 vjet, ndërkohë që flet për një shperblim të drejte! Lind pyetje: keni vjedhur bankat e Zvicres apo do iu jepni pronarëve lugën bosh!? Në këtë rast ,vetëm për shperblim të drejtë ënuk mund të flitet, por euforia e postit që mbani bën që të vetëdiskreditoheni. Neve ,edhe mund të na mashtroni përkohësisht, por Gjykatën e Strasburgut nuk e mashtroni dot, ndaj mos u lodhni kot. Keni dy vjet që pretendoni se keni bashkëpunuar me grupet e interest, ndërkohe që vetem keni pretenduar tu inpononi mendimin tuaj. Ju keni ndryshuar rregullat në mes të lojës, pretendoni të korigjoni edhe vlerën e mendimeve të Strasburgut e shumë e shumë të tjera që vetëm ju injorojnë profesionin dhe iu diskreditojnë si njerëz. Kjo, qeverine tuaj e ben qesharake.
QELLIMI i LIGJIT. Nëpërmjet këtij ligji, qeveria pretendon të ” shitet’’ para botës se gjoja po i bën detyrat e shtëpisë. Ajo pretendon ta shuaj si problem çështjen e pronave, pavaresisht kush ha e kush qa’. Pronarët e vjetër gjithmone e kanë pësuar nga komunistët. Qeveria do të minimizoje faturën financiare, ndërkohë që do të shesi pronat private në ankand, me çmim tregu, të mbushi arkën e shtetit dhe xhepin e vet, duke bërë ndere e lezete brenda llojit. Nga ky ligj, gjithë pronaret e vjeter të kullotave bregdetare, ngelen pa prona sepse ato shtetëzohen,ndaj ata duhet të mendojnë se ku do venë! Patjetër që do shtohet pasuria personale e qeveritarëve dhe do sigurohen mandatet e tjera për të rjepur këtë popull të urtë deri në budallallëk. Kështu do lindin “kadafet shqiptarë”!
DEMAGOGJIA. Me 9 Dhjetor 2015, ministri i pushtetit vendor Z.Bledi Çuçi, organizoi në Universitetin Europian të Tiranës, një seminar për luften kundër korrupsionit. Aty u paraqit edhe një liber,(autor vete ministri), me masat që ka marre qeveria për luftën kundër korrupsionit. Pasi e lexova atë libër, nuk e di pse mu krijua përshtypja se Zoti Çuçi kishte hipur në një pemë boshtore (me rrënjë të thella) dhe po i priste degët “për zhdukjen e korrupsionit”. Jo , Zoti Çuçi ! Nuk shkulen themelet duke qëndruar në kat të dytë. Që të zhduket korrupsioni duhet luftuar nga rrënjët. Dihet që korrupsioni ushqehet kryesisht nga prona shteterore (siç e pranuat dhe ju vetë në seminar), aty lindin tenderat, fallsifikimet, ajo prone ndahet sipas ligjit 7501 edhe pas 25 vjetësh, aty lindin haterlleqet, vjedhjet, tjetersimi i pronave etj. Prona korrupton noterin, prokurorin, nëpunsin, gjykatësin dhe ministrin. Të gjithë këta qëndrojnë në katin e dytë ndërsa prona qëndron në katin e parë. Filloje nga themeli punën tënde, çoje pronën tek i zoti dhe mos u servilos në qeveri, duke votuar një ligj që shtetëzon edhe kullotat të cila prej mijera vjetesh janë të blegtorëve Dukatas. Me mentalitetin dhe organizimin e qeverisë tuaj, ju ushqeni korrupsionin. Ashtu sikurse një burim uji shuan etjeve e qënieve të gjalla, ushqen jeten e tyre dhe ndriçon e zbukuron gjithçka nëpërmjet dritës që prodhon, edhe prona bën të njejtën gjë, por edhe diçka mëshumë. Prona ka aftesi të shkaterroje moralin e njeriut , të fallsifikojë të vërtetën, të ushqeje korrupsionin, të nxisi kriminalitetin dhe të transformojë krejtesisht shoqerinë njerëzore nga qenie humane në qenie me psikologji shtazore. Për keto arsye gjen vend fundamental shprehja e Loro Stajkes se : “ po nuk zuri vend prona, nuk ze vend shteti”. Shpesh degjojme të thuhet : “….. të erdhi në dorë, shfrytezoje rastin”. Shprehje të tilla që përligjin moralin e hajdutit, e çojnë shoqërinë në degjenerim, krijojne bindjen se ajo shoqëri nuk ka aftësi të bëjë shtet.
MORALI i LIGJIT. Bota e qytetëruar kërkon të na thithi brenda vetes, por ajo trëmbet nga mentaliteti ynë. Askush nuk ka qejf të fusi në shtepinë e vet një hajdut. Qeveria e sotme shqipetare, nëpërmjet ligjit të ri të pronave ka ligjëruar vjedhjen shteterore. Në gjithë boten, prona mbrohet nga ligji, kurse tek ne prona vidhet nga ligji.Kjo shprehje nuk është nxitim apo lajthitje, por fakt, sepse ligji është një fakt kokëfortë. Që një ligj të jetojë i gjatë, ai duhet të ketë në themelin e vet drejtësinë dhe moralin e kohës. Në rastin konkret, as nuk bëhet fjalë për drejtesi, veç për mashtrim, padrejëtesi, cenim të barazisë juridike, cenim të sigurisë juridike, etj. Po marrim një shembull:
Për një ndërtim pa leje në 500 metra katror toke arë ( që sot është truall me 20 mije leke të reja për meter katror) , ndertuesi – shkelës ligji, paguan 400 mijë lekë gjithsej dhe del pronar i një trualli 500 metra katror me vlere (500 x 20mijë = 10 milion lekë të reja). Pra, shkeli ligjin dhe u pasurua. Po pronari i tokës çfarë fitoi?! Për 500 metra katror arë (që sot është truall), shteti i jep afërsisht gjysmën e pagesës që bën shkelësi , barazuar kjo me 200 mijë lekë të reja , ose një e 50 e vlerës e tokës së tij sot.
Ligji i ri persekuton popullsinë e zonave bregdetare, duke mos iu kthyer kullotat, ndërkohë që ne 2\3 e Shqiperisë kullotat kanë shkuar të pronari. Ku qëndron morali i ligjit?! Po barazia juridike?!
Arat e ndara sipas ligjit 7501 ndodhen vetëm në ultësirën bregdetare, sepse 60% e popullsisë në veri dhe lindje kanë marre secili pronën e vet. A ka moral një ligj që vepron vetem në 40% të territorit të tij legjitim?!
MORALI QEVERITAR Referuar shtypit të përditshëm, me 19 Nëntor 2015, deputeti Bshkim Fino u shpreh : “ … as nuk me intereson çështja e pronarëve…”. Ndoshta ka të drejtë se nuk ia di vlerën punës dhe pronës. Ai ka lindur në gurët e Gjirokastres dhe u bë Kryeminister me urdhër. Kaq ka parë, kaq di dhe këtë thotë. Por , a ka moral Qeveria Shqipetare sot që të merret akoma me pronarët të cilët janë goditur deri tani pesë herë?! Më 1945 pronat u shtetëzuan. Më 1956 , pronat u kolektivizuan dhe përsëri u shtetëzuan. Më 1981, u hoqën oborret dhe 20 dhitë’. Më 1991, Kuvendi ligjërisht iu ktheu të zotërve pronat dhe pas tre muajve, doli prapë zot i pronave private dhe i rishpërndau ato me ligjin famëkeq dhe fatkeq nr.7501. Më 2015, Qeveria, me ligj shtetëzon kullotat mbyll problemin e kthimit dhe hedh kocka për ti lepire pronarët! Ku e gjen mbështetjen morale ish-ministri i drejtësise kur thotë :” ….. është koha për një pakt kombëtar. Pronarët duhet të lëshojnë dicka nga vetja se shteti është i varfer e megjithatë bën lëshime, ka vendosur të japi 5 milion euro në vit”. Mirë pronarët që duhet të japin pronat, po 5milion dollarët mos vallë i jep Nasipi?! Nga vetja cfare jep Nasipi që merr mbi 2 milion lekë në muaj?! Pse duhet të vihet në kurriz të shqiptarëve kjo faturë financiare, ndërkohë që shume prona janë të lira dhe mund të kthehen fizikisht?! Pronarët kërkojn ë prona apo para ? Kur je shtet i varfer, pse merr përsip ër të paguash edhe ato që nuk ti kerkon kush?! Gjithë këto padrejtësi dhe kontradita të ligjit të ri të pronave, flasin për qëllime të mbrapshta , moral të ulët qeveritar , flasin për tendenca që krijojne hapsira për korrupsionin dhe vjedhje, flasin për injorancë juridike (vetdiskreditim), flasin për mungese të vizioni politik dhe diplomatik. Në mënyrë flagrante, ky moral qeveritar është në shkelje të Kushtetutës dhe konventave për mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Sot Qeveria, në kundërshtim me Kodin Civil, regjistron në emër të shtetit, gjithë pronat që ajo mendon se janë të lira. Ky mund të jetë sa të dojë një shtet ligjesh por kurre nuk është një shtet i së drejtës.
PASOJAT E POLITIKES QEVERITARE PËR PRONAT Askush në botë nuk është i detyruar të qëndroje në një vend ku ska pronë. Kur njeriu nuk është pronar diku, ai leviz kudo për të gjetur punësimin më të favorshëm. Nëqoftëse do që një komb të zhvillohet, duhet të përpiqesh ti bësh njerëzit pronarë aty ku jetojnë. Dikur, para 80 vjetësh, fshati i Dukatit kishte vetem bageti të imta 147 mijë kokë. Me ligjin e ri ku qeveria shtetëzon kullotat e dukatasve , pas 3 vjetesh atje nuk do të ketë as ujqer sepse nuk ka më bageti në kullota. Djemtë do ikin të gjithë. Sot, pronarët e vjeter janë shumë herë me të varfër se të varferit. Njerezit kanë humbur besimin tek Qeveria , tek drejtesia dhe heshtin. Sapo ju jepet një mundesi, shqipetaret largohen si arixhinj, duke mallkuar vendin ku u linden. Ata rrojnë më mirë duke pastruar haletë e botës sesa në rrugët e atdheut. Kështu ata harrojne dhe gjuhën e tyre dhe tjetërsohen tërësisht. Këtu ku paraja del më lehtë me mashtrime e me vjedhje, se sa me punë të ndershme, fëmijët nuk shkojne më në shkollë, ata bëhen hajdutë xhepash, dyqanesh e bankash dhe pastaj dalin e shesin drogë, duke përfunduar ne burgjet e botës. Ata që shpetrojne nga burgjet, kthehen e bëhen deputetë e ministra dhe pastaj përfundojnë në miliarderë, duke shitur vendin e tyre dhe duke shtypur popullin e vet.
Pa prona, askush nuk ka atdhe. Askush nuk mban përgjegjësi për vendin ku lindi , kushdo harron dhe ndërron emrin dhe fenë. Kjo rrugë sjell lehtësisht shkombëtarizimin e një kombi. Ai që ka prone ka edhe detyrime ndaj pronës dhe shtetit,ndaj ai nuk ikën në Gjermani, por derdh djersen në vendin e vet dhe pasuron Shqiperinë. Politika qeveritare e shpronësimit të pronarëve dhe e shtetëzimit me metoda hajdute-ligjore, do bëjë që këtu të ngelen vetëm qeveriatarët dhe lakejtë e tyre kokëulur si dhe disa mijëra të vrarë për pronat. Le të mundohen sa të duan analistët nëpër televizione për të gjetur arsyet pse largohen shqipetarët. Arsyeja është një dhe vetëm një :Shqiperinë nuk e bëjnë dot hajdutët, besimi ka humbur, drejtësia është shuar. Nderkohe që populli vuan, këshilltaret e Qeverisë përpiqen të krijojnë truste (si trusti lulelakrës dikur në Gjermani), për të thithur fondet publike pa tendera, gjoja në emër të zhvillimit rajonal. Ka ardhur koha që të vertetat të thuhen hapur. Sado të aftë ti kesh këshilltaret zoti Kryeministër,nuk mund të drejtosh një shtet po nuk pate dhe vetë pak mend dhe zemër, sepse shpesh këshilltarët të fusin në pyllin e errët pa u kuptuar. Fakti që ti i merr përsipër para kohe gjërat, nëpermjet deklaratave të tua; nuk flet as për mënçuri dhe as për trimeri nga ana juaj. Kjo flet vetëm për papjekuri, mungese experience, ambicie dhe vetdiskreditim. Kryeministrat vijne dhe ikin , por Shqiperia mbetet dhe dikush do i dali zot me mend dhe me zemer. Ligji i ri i pronave ,veç sa ju ka nxjerrë bojën (diskredituar) si Qeveri. Nuk besoj të gjendet ndonjë jurist i ndershem , që mund t’ju japi të drejtë.
Per koalicionin e pronareve shqipetarë ,
Axhem Ymeri