Archives for December 2016

Letër “Vatrës” me rastin e Ditës së Pavarësisë

December 1, 2016 by dgreca

Në Emër të Zotit/

Shkruan: Ismail Bardhi, Shkup/

Edhe pse kanë kaluar shumë vite nga themelimi i një lëvizjeje, organizate mbarëkombëtare si “Vatra”, është për t’u lavdëruar dhe për t’u gëzuar me këtë emër që ka njëdomethënie tepër të lezetshme dhe të rëndësishme për të gjithë ne. Qëllimi i “Vatrës” gjithsesi ka qenë që të gjithë të jemi rreth Vatrës dhe për Vatrën. Se a ka ndodhur diçka e tillë, me keqardhje duhet të pranojmë se jo, sepse hapësira shqiptare në atë kohë kur është themeluar “Vatra” ka pasur një tablo shumë të dhimbshme, sepse vatrajonë ka qenëdisi e zbrazët: nga shkronjat, nga letrat, dhe nga kultura. Pavarësisht nga e kaluara e tillë, ne për fat të keq mbi atë të kaluar kemi mbështetur edhe një ardhmëri pa ardhmëri. Kjo nuk do të thotë se mundohem ta kthej të kaluarën, ngase ajo nuk kthehet dot dhe nuk duhet të kthehet, por shqiptarët nuk do të kenë mundësi asnjëherë t’i përgjigjen një pyetjeje shumë të rëndësishme: çfarë i sollën vetes për vetveten, respektivisht për Vatrën!?! Përpos pakënaqësisë dhe frikës – asgjë! Të gjithë fituan, krijuan shtete, përpos shqiptarëve, të cilët vërtet krijuan shtetin, por si e bënë këtëështë shumë e vështirë të flet gjuha e shtetësisë dhe kulturës shtetërore.

Ky naivitet është bërë, për fat të keq, një “forcë” e madhe dhe me apo pa dashje i ka keqpërdorur edhe kulturën edhe mendjen e shëndoshë; keqpërdorim ky që u dëshmua me diplomacinë e dobët, me organizime të atentateve të ndryshme, me “krijimin” e një historie kundërthënëse, e deri te ateizmi i paparë në botë. Edhe monizmi edhe pluralizmi në vatrën tonë u treguan me një model të veçantë që nuk u përputh as me fjalorin e fqinjve përreth Shqipërisë, e të mos flas për më gjerë. Është fakt se po në këtë të kaluar ndodhën gjëra që për fat të keq as ne “nuk” i dimë, ngaqë i kemi harruar dhe i harrojmë, sepse thuajse gjithçka e bëjmë në mënyrë folklorike, larg kritikës së duhur dhe organizimit të mirë. Për shkak të kësaj dobësie, ne përdorim vrazhdësinë e mendjes, fjalorin e frikës, organizime dhe tubimepër ndarje e deri te kërcënimet fizike, dhe jo vetëm kaq.

Për të gjithë këtë e kemi fotografinë e dy shteteve tona: njëri me një flamur e tjetri me tjetër. Ja tani është duke u shkuar edhe nga ajo që të kemi edhe dy kombe, jo një. Nuk flas për “si”-në dhe “sa”-në e tyre, edhe pse të gjitha njoftimet dëshmojnë se “paria” janë futur thellë në kriminalitet, në naivitet, janë futur thellë në shkatërrimin e kulturës së tyre, ndaj ne sot nuk dimë për të kaluarën e një qyteti, fshati, lagjeje tonë, e lëre më për personalitetet e shquar. Fjalori politik që përdoret brenda hapësirës së shteteve tona është larg çdo dimensioni. A e dini përse?! Për arsye se nuk mbështetet fare mbi mendjen shqiptare dhe vatrën shqiptare. Të gjithë vrapojnë me të madhe që t’i pëlqejnë Perëndimit, Lindjes, Jugut, Veriut… edhe NASA-s. Është për t’u habitur se nga buron kjo forcë e shëmtuar? Gjërat për të cilat jemi bërë copë për njëçast ndryshojnë;kemi ardhur në asi derexheje që një deklaratë e një diplomati e ndryshon diskursnin e “politikës” tonë, dhe vendimet e kuvendit dhe qeverisë. Besoj se jemi të ndërgjegjshëm se çfarë do të thotë kjo: kjo do të thotë se gjendemi mes dilemës të jemi apo të mos jemi.

Nëse në mënyrë serioze shikojmëse ç’janë duke bërë partitë shqiptare, çfarë do të shohim: në Maqedoni u dëshmua se partia “e madhe” shqiptare çdo veprim të vetin, duke filluar që nga organizimi “kryengritës” dhe pas kësaj,e ka bërë në marrëveshje të plotë me “dushmanët” e shqiptarëve. Shqiptarët “e mençur” e hëngrën këtë lojë, e pranuan shumë mirë dhe u desh të kalonin vite e vite që ta kuptonin se kanë qenë të mashtruar. Ja sot nuk kanë mundësi të hapin gojën ngaqë janë zënë në flagrancë. E njëjta gjë ndodhi edhe me partitë politike shqiptare në Kosovë dhe Shqipëri. Dita-ditës po zbulohen fshehtësitë që nuk janë fare në interes të tokës, kombit, mendjes dhe kulturës shqiptare: politikë pa parime, pa perspektivë, plot “pendime” dhe plot kundërthënie.

Në hapësirën e Ballkanit ne shqiptarët me shumicë nuk mendojmë asgjë tjetër, përpos se si t’i braktisim trojet tona dhe jemi tepër të interesuar për vizat e shengenit dhe të SHBA-ve. Përpos atyre që merren me politikë! Është shumë interesante se edhe individë që janë jashtë vendit, nëse kanë pak ambicie për politikë dëshirojnë të kthehen: nuk e di pse, a për të ndihmuar apo pse për momentin kjo është e vetmja hapësirë që mundëson pasurim brenda nate (mandati) dhe pa u djersitur. Pas gjithë kësaj, habitem me fjalorin tonë: “patriot shqiptar”!?! Fjala më denigruese për momentin.

Besoj se, duke pasur parasysh atë që u tha më sipër, është koha për t’i ringjallur atë forcën e shenjtë dhe qëllimet fisnike të “Vatrës”, për ta riaktivizuar atë si forcë qëdo t’i ndryshonte gjendjen, tablonë dhe mendësinë shqiptare për një organizim dhe riorganizim që do të mendonte për një shtet modern shqiptar. “Vatra” ka nevojë të bëhet një forcë shumë e rëndësishme, sepse është themeluar në një shtet shumë demokratik që ka respekt ndaj popullit shqiptar dhe “shteteve” shqiptare, ndaj nuk guxon ta keqpërdorë këtë përkrahje të madhe. Besoj se ka pasur kohë të mjaftueshme për ta menduar dhe rishqyrtuarçështjen shqiptare, shtetin shqiptar. Ajo nuk guxon t’u nënshtrohet kërkesave të individëve, “komandantëve” të ndryshëm me fytyrë e pa fytyrë, të cilët që të tregohen se kanë ndikim dhe forcë kanë përdorur mënyra të ndryshme dhe të cilët thuajse të gjithë kanë dëshmuar se nuk e kanë vrarë fare mendjen për çështjen shqiptare. Mjaft ka qenë organizimi, strategjia e shqiptarëve e ndërtuar nëpër restorane e kafene; kultura e kafeneve nuk duhet të jetë kultura jonë.

“Vatra” duhet ta mbrojëçështjen shqiptare, kulturën shqiptare nga shumë gjëra dhe ta kritikojë gjendjen aktuale të shqiptarëve. Sidomos çështja e harmonisë fetare ështënjë çështje me rëndësi që nuk duhet reduktuar në debatin se kjo apo ajo fe është moderne/jomoderne, perëndimore/joperëndimore. Ne e pamë fotografinë e sllavëve që vetëm për arsye se diku ishin shumicë, zhvilluan një luftë të ashpër, të tmerrshme madje edhe kundër atyre që flisnin gjuhën e njejtë, por që i takonin një feje tjetër, e të mos flas për ata që flisnin gjuhë tjetër. Me dinakëri dhe plot mashtrim kjo po mundohet të futet edhe brenda indit tonë shqiptar, dhe atë nga “patriotët” shqiptarë. “Vatra” besoj se është e kujdesshme ndaj kësaj çështjeje shumë të rëndësishme. Ne kemi nevojë që “Vatra”, me forcën që duhet ta ketë, ta pastrojë mendjen shqiptare nga vetë lojërat “shqiptare”; ta krijojë forcën e pavarësisë së mendjes shqiptare kur bëhet fjalë për kombin dhe shtetin; të mundësojë zhvillimin e metafizikës së shëndoshë të fesë qëështë plot dashuri, qetësi e shpëtim. Fjala do të ishte më e padjallëzuar për “Vatrën” vetëm atëherë kur ëndrrat tona do të konstatohen ashtu siç duhet.

Për fat të keq, inteligjencën tonë, të cilën jemi duke e dëshmuar nëpër shumë universitete prestigjoze të botës, si dhe në trojet tona, pa marrë parasysh gjendjen ekonomike dhe jostabilitetin politik, nuk na lejohet ta vëmë në shërbim të së mirës, duke ditur që kemi të talentuar që kanë mundësi të luajnë rol të madh në ndërtimin dhe rindërtimin e kulturës, shkencës dhe politikës shqiptare. Të gjitha këto keqpërdoren vetëm për arsye të patriotizmit të rrejshëm dhe politikës shtetshkatërruese dhe katundareske të njerëzve që nuk dinë gjë tjetër, përveç “çallëmit” dhe llumit që kanë nëpër mendje dhe trup. “Vatra” ka mundësi të fillojë një riorganizim për mbrojtjen e popullit të vet në nivelin akademik, përndryshe do të bëhemi lodër dhe gaz i botës. Shpeshherë e kam thënë: ne jemi ata që jemi në brendësinë tonë; brendësia jonë është dëshmi e së jashtmes sonë; ndërsa e jashtma/paraqitja jonë është dëshmuar se nuk harxhon për din e iman e vatan asgjë, përpos një leku, dollari, euroje, denari… D.m.th. për momentin aq vlejmë: një lek, një dollar, një euro, një denar…

Letrën po e përfundoj me lutjen: O Zot që Ty të besojmë, kemi nevojë për mëshirën Tënde; kemi nevojë për dashurinë Tënde; jemi të ethshëm për dijen Tënde. Ndihmona që të jemi të udhëzuar, na e forco shtetin tonë; na e pasuro dhe zbukuro kulturën tonë; na e ndriço rrugën tonë si në këtë botë ashtu edhe në botën e amshuar.

Ju faleminderit.

Ismail BardhiShkup, 28 nëntor 2016.

Lessons from Kirkuk for Mosul and Nineveh Province

December 1, 2016 by dgreca

By David L. Phillips/

Director of the Program on Peace-building and Rights, Columbia University’s Institute for the Study of Human Rights/

Lessons from Kirkuk can inform plans to stabilize Mosul and Nineveh province after Mosul is liberated from the Islamic State.Kirkuk and Nineveh have similar characteristics. Both are made up of diverse ethnic and sectarian groups. Nineveh has four major regions: Mosul City, Tal Afar, Shengal, and the Nineveh Plains.Mosul is almost entirely Arab with some Chaldean and Assyrian Christians. Tal Afar, just west of Mosul, is Nineveh’s second city. Both Sunni and Shiite Turkmen reside in Tal Afar. Adjoining the Turkish and Syrian borders, Shengal is mostly Kurdish with a large population of Yazidis in Sinjar, as well as Sunni and Shiite Shabaks. The Nineveh Plains are sparsely populated by Sunni Arab tribes, dotted with Christian villages such as Tall Kayf, Qaraqosh, and Shikhan.

The battle for Mosul will cause extensive physical damage from improvised explosive devices, booby traps, and street-to-street combat. Mosul’s residents are traumatized by occupation and the imposition of brutal sharia law.

Plans for Mosul must be part of a larger plan for Nineveh Province. Delivering services are at the core of post-conflict stabilization. Decentralized government is also critical. Decentralization includes local security and community control over the economy and natural resources.

Mosul requires an urgent infusion of humanitarian assistance, including food, water, and shelter. Temporary camps can accommodate people displaced by the conflict, while local officials work with international agencies to create conditions for the return of those displaced. Even with emergency preparedness, it will be some time until Mosul’s inhabitants can return home.

Reconciliation must be a part of the post-conflict plan. To break the cycle of violence, it will be important to prevent reprisals against Sunnis who may have collaborated with ISIS. Actions by the Iraqi Armed Forces and Shiite militias called Al-Hashd Al-Sha’abi must be monitored to prevent revenge-taking. Transitional justice incorporates reconciliation as the basis for social reconstruction.

Services will require money. The UN and donor countries can contribute to emergency relief. However, the Government of Iraq (GOI) will be responsible for ongoing costs of water, electricity, and other energy supplies.

The Iraqi constitution requires the central government to distribute funds to every province based on its population. However, Baghdad has been notoriously slow to disburse funds. Iraq is experiencing a financial crisis. Restarting distributions in territories liberated from ISIS will take time and vetting. Delays risk polarizing Nineveh’s Sunnis from the Shiite-dominated central government.

Local councils have a critical role, making decisions about how funds will be spent. Nineveh has districts and sub-districts whose local leaders know what communities require. Financing decisions should be made at the local level, avoiding bureaucratic delays imposed by the provincial council and the Governor.

Transparency will be essential to make sure that funds flowing to local councils are spent in ways they are intended. Audit committees could be established in each community to mitigate corruption and ensure efficiency.

Article 1 of the constitution defines Iraq as “a federal state.” Article 122 of the Iraqi constitution provides for power and resource sharing at the local level. In addition, the Iraq Parliament passed the “Decentralization Law” (Law 21 of 2008) further enshrining power-sharing arrangements. Practical steps decentralizing power in Nineveh could be a model for devolving powers in other parts of Iraq.

Decentralization must first and foremost affect the security sector. Local police should be drawn from the communities they serve, reflecting their ethnic and sectarian make-up.

Local governance must have resources to provide basic services such as health care. Supporting local schools is critical to preventing a “lost generation” of youth in Nineveh. Health care and education have been priorities for Kirkuk.

Funds are also needed to stimulate jobs through reconstruction and development. The best way to reduce local tensions is through an economic stimulus that creates jobs at the grass-roots. The Kirkuk authorities regularly consult with directly affected groups to ensure their participation in investment decisions.

The Governor has a critical role to play. The Nineveh Governor should meet regularly with the provincial council and local councils so there is a routine dialogue on conditions and best practices, guiding decisions. As in Kirkuk, dialogue can help diffuse tensions.

Kirkuk is a complex environment with many competing interests. For sure, Kirkuk could have done better, but Kirkuk has done well to promote peace and progress through services for the people and giving local leaders a real voice in decision-making.

The problem with Iraq has always been too much power exercised by the central government. In response, Kirkuk has established informal ties to the Kurdistan Region of Iraq. Aggregating interests has proven useful in dealing with regional challenges, such as populations flows.

Similarly, Nineveh may want to form a region comprised of other provinces in western Iraq that have a Sunni majority, such as al-Anbar. Forming regions is sanctioned under Article 119 of Iraq’s constitution.

Iraq’s political reconciliation rests on a commitment to power-sharing and decentralization. Kirkuk’s leaders and residents can advise their brothers and sisters from Nineveh, who face the daunting challenge of stabilization in wake of ISIS occupation. US and international experts are also ready to provide useful expertise, in coordination with local partners.

David L. Phillips is Director of the Program on Peace-building and Rights at Columbia University’s Institute for the Study of Human Rights. He worked on “The Future of Iraq Project” at the State Department’s Near Eastern Affairs Bureau during the Bush administration.

Fjalet e gjuhes se zjarrte nder shekuj

December 1, 2016 by dgreca

NGA SADIK ELSHANI*/

Shpallja e pavaresise se Shqiperise me 28 nentor te vitit 1912 eshte ngjarja me e madhe dhe me e rendesishme ne historine shumeshekullore te kombit tone. Eshte kurorezimi i suksesshem i te gjitha perpjekjeve, i te gjitha lufterave qe ka bere populli yne gjate gjithe historise se tij te lavdishme. Kjo fitore perfundimtare u arrit vetem atehere kur te gjitha forcat politike, intelektuale, shoqerore, ushtarake u bashkuan dhe vepruan si nje force e vetme dhe e fuqishme. Prandaj 28 Nentori na sjell gjithmone nje porosi te madhe: ate te bashkimit kombetar.

Nje rol te rendesishem e te pazevendesueshem ne ngritjen e ndergjegjes kombetare, ne zgjimin kombetar e kane luajtur edhe poetet, publicistet, aretistet, studiusit qe me vargjet, veprat e tyre i ndriconin rrugen dhe i prinin popullit. Me angazhimin e tyre te drejtperdrejte ne rrjedhat e Levizjes Kombetare Shqiptare per liri e pavaresi dhe me veprimtarine e tyre te gjithanshme letrare, kulturore, arsimore, atdhetare ata u bene embleme e kesaj levizje vendimtare ne zgjimin e ndergjegjes kombetare dhe fuqive te fjetura te popullit tone, duke i kujtuar atij te kaluaren e lavdishme e heroike te bijve te arbrit, Periudhen e lavdishme e mitike te Gjergj Kastriotit – Skenderbeut. Rilindesit tane mendjendritur u perpoqen me mish e shpirt, me pushke e pene per ta mbajtur gjalle shpirtin e arberit, identitetin dhe qenjen shqiptare. Ky ishte misioni i shenjte qe Rilindesit tane i kishin ngarkuar vetes dhe vepres se tyre atdhetare. Disa madje e flijuan edhe jeten e tyre per lirine e Shqiperise. Ata e ndien si nevoje shpirterore, si detyre atdhetare qe me vargjet, rreshtat, kenget e tyre ta zgjonin popullin nga agonia, nga gjumi i rende i roberise shumeshekullore.

Poezia ishte ajo forma letrare e artistike qe depertonte me lehte e me thelle ne shpirtin, zemren e shqipareve. Kangjelat e De Rades u perhapen si kandila te ndezur neper trojet dhe ngulimet (kolonite) shqiptare dhe u ndriconin atyre rrugen per liri e pavaresi. Poetet e Periudhes se Rilindjes sone Kombetare i kendonin me dashuri natyres se bukur shqiptare, burrave te medhenj te kombit tone, gjuhes shqipe dhe ngrenin lart virtytet, vlerat e larta e te cmueshme te popullit tone: burrerine, besen, mikpritjen, etj. Me sa dashuri e adhurim poetet dhe atdhetaret tane: Naim Frasheri, Dom Ndre Mjeda, At Gjergj Fishta e shume te tjere, vargjet me te bukura ia kushtuan gjuhes shqipe, gjuhes sone te embel e te dlire, sepse ata e dinin fare mire se gjuha pasqyron kombesine, eshte identiteti i nje kombesie: pa gjuhe shqipe nuk ka shqiptare dhe pa shqiptare nuk ka gjuhe te gjalle shqipe. Vargjet e Naimit: “O mallet e Shqiperise e ju o lisa te gjate! / Fusha te gjera me lule, q’u kam nder ment dit’ e nate!” e shume vargje te tjera u perhapen ne te gjitha trojet shqiptare. Disa madje u ben edhe kenge. Cajupi u kujtonte shqiptareve se: “Memedhe quhet toka / ku me ka rene koka…” Madje ai u bente thirrje te drejtperdrejte gjithe shqiptareve qe t’i rrembenin armet e te ngriheshin kunder turkut: “Shqiperine e mori turku, i vu zjarre / Shqipetar mos rri, po duku shqipetar”.

Vjersha “O moj Shqypni” e Vaso Pashes padyshim eshte vjersha me popullore e me me ndikim e shkruar ndonjehere ne gjuhen shqipe. Eshte kjo nje thirrje prekese dhe emocionuese per zgjimin kombetar, per te ngjallur dashurine dhe krenarine e shqiptarit per Shqiperine, dikur “Zonje e Rande”. Besoj se nuk ka shqiptare qe nuk i di permendesh vargjet emblematike: “E mos shikoni kish e xhamija, / Feja e shqyptarit asht shqyptarija!” Jane keto vargje, eshte kjo shprehje mjaft domethenese qe e vulosi tolerancen tone nderfetare, qe zuri vend ne mendimin e luftetareve kombetare shqiptare gjate Periudhes se Rilindjes e qe per fatin e mire te popullit tone, vazhdon edhe sot. Shume atdhetare e studiues te asaj periudhe iu kishin perveshur punes per ta vjelur pasurine gojore, folklorike te popullit tone. Te tjeret po hartonin abetare e libra shkollore per shkollat shqipe. Ndersa Sami Frasheri me shkrimet e tij historike, filozofike, enciklopedike, sidomos me vepren e tij te njohur, Shqiperia cka qene c’eshte e cdo te behet”, po projektonte Shqiperine te cliruar nga turqit, po projektonte Shqiperine e enderrimeve te Rilindesve dhe popullit tone.

Mund te permend ketu edhe dhjetera poete, shkrimtare, folkloriste, studiuese e publiciste te tjere dhe mund te citoj me qindar vargje te tjera, por porosia do te ishte e njejte, perfundimi do te ishte i njejte. Vargjet qe thuren keta poete, veprat qe hartuan keta shkrimtare e atdhetare, jane fjalet e gjuhes se zjarrte qe rrezatojne dashuri per atdheun, kombin tone, jane vargje e vepra qe u ben kushtrimi i lirise. Muza e tyre ishte dashuria e pakufijshme per atdheun, popullin e shumevuajtur dhe perpjekjet e tij per liri e pavaresi.

Ndoshta cilesia e krijimeve te poeteve tane nuk mund te krahasohet me krijimet e poeteve te shekullit te XIX te epokes se ashtuquajtur “belle letters”, por ajo eshte nje rast i rralle ne letersine boterore ku poezia i prin popullit, ku vargjet ngjhallin nderrgjegjen kombetare, ku poezia ka nje mision te shenjte, me te larte se ai i mirfillte letraro – artistik. Te mos harrojme se pjesa dermuese e popullsise shqiptare te asaj kohe ishte analfabete, por ata i dinin permendesh keto vargje. Ato perhapeshin goje me goje.Periudha e Rilindjes Kombetare hodhi themelet per zhvillimin e letersise, publicistikes, artit dhe kultures shqipatre ne pergjithesi.

Edhe brezat e mevonshem te poeteve e shkrimtareve tane, sidomos atyre te Kosoves, e vazhduan traditen e Rilindesve tane. Kosova dhe viset tjera shqiptare mbeten jashte kufijve shteteror te Shqiperise, prandaj popullsia shqiptare e ketyre trojeve po ballafaqohej me te njejtat sfida qe u ballafaquan shqiptaret gjate sundimit turk. Dikush duhej t’i dilte ne mbrojtje, t’i printe atij populli. Dhe perseri ishin poetet dhe intelektualet qe e moren persiper kete barre. Kjo me se miri dhe ne menyren me te drejtperdrejte e me te qarte paraqitet te poeti dhe intelektuali, Esad Mekuli dhe poezia e tij “Popullit tim”: “Deshta, shume kam dashte deshirue / Qe me kange te trimnoj / Me fjalen tande te ndrydhun / Te ngreje fuqite prej gjumit…” Vargu poetit, Ali Podrimja, “Kosova eshte gjaku im qe nuk falet” u be burim frymezimi, u be thirrje per te gjithe shqiptaret qe u perpoqen dhe luftuan me pushke e pene per lirine e Kosoves.

Nje rol po aq te rendesishem lujaten edhe kenget atdhetare (patriotike), si: “Per Memedhene”, Dalengadale po vjen behari”, “Vlora, Vlora” e shume te tjera qe u kenduan nga luftetaret e lirise, nga populli liridashes dhe u shnderruan ne himne te lirise.

Poezia, muzika, arti ne pergjithesi shpreh ndjenjat me te holla, ndjenjat me te thella te nje populli. Eshte shpirti i nje kombi dhe e fisnikeron shpirtin, qenjen e njeriut. Rilindesit tane dhe pasardhesit e tyre me vone, me mjeshteri e vune artin e tyre ne sherbim te ceshtjeve madhore te kombit. Ata u ben shembull per brezat e ardhshem dhe jane misherim i rolit qe intelektuali duhet te luje ne castet vendimtare historike te popullit te vet.

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

FILADEFIA, KRONIKË E DITËVE, ME FLAMURIN KOMBËTAR SHQIPTAR

December 1, 2016 by dgreca

Nga Llazar Vero/Filadelfia,SHBA/

Pesëmbëdhjetë vite më parë e elektronike, te ndërtesa e lartë e PECO-s, me urimin për ditën e Pavarësisë së Shqipërisë dhe, më e rëndësishmja, ngritja e Flamurit tonë Kombëtar te sheshi i Bashkisë së qytetit, filluam me një mbrëmje festive për Ditën e Flamurit. Kështu vazhduam për disa vite me radhë, por me ndryshime nga viti në vit.

Pastaj erdhi viti 2012, 100-vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë dhe diçka më shumë ndryshoi. Shoqata Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, në qytetin e Filadelfias i nisi më herët përgatitjet. Porositi më shumë flamuj, jo vetëm për manifestimin dhe mbrëmjen festive, por edhe për t’i shpërndarë ndër familjet e bashkatdhetarëve tanë. Bluzat e kuqe, me shqiponjë, flamuj sticker për mbrëmjen dhe manifestimet dhe realizimi i një reklame ishin të rejat, që e pasuruan këtë ditë të shënuar për Kombin tonë. I njëjti skenar edhe për dy vite të tjerë që pasuan.

Dhe erdhi 2016-a, më e pasur me veprimtari:

1)20 Nëntor: Parada e Thanksgiving-ut, me Flamurin tonë

Ajo zhvillohet rregullisht, për 40 vite me radhë, në Northeast të Filadelfias. Ne do të merrnim pjesë për herë të parë. Ishte nisma e antarit të Këshillit Drejtues të Shoqatës, Sadik Elshani, pjesëmarrja jonë në këtë veprimtari dhe mbështetja nga të gjithë antarët e këtij këshilli, realizimi i kësaj veprimtarie, që ishte edhe një risi për vetë këtë paradë, ku marrin pjesë, çdo vit, me dhjetëra e dhjetëra organizata, shkolla dhe institucione të tjera të ndryshme. Shoqata jonë do të merrte pjesë me nxënësit e Shkollës Shqipe “Gjuha Jonë”, mësues dhe prindër të fëmijëve dhe antarë të Këshillit Drejtues të kësaj Shoqate etj. Fëmijët ishin veshur me kostume kombëtare dhe ndër duar mbanin flamurët e vegjël të Amerikës dhe Shqipërisë. Të rriturit, me flamuj të mëdhenjë të dy vendeve, ecnin pas fëmijëve. Dy ditë më parë, nënkryetari i shoqtës Dritan Matraku kishte siguruar një numër të mirë flamujsh shqiptarë dhe amerikanë, të mëdhenjë dhe të vegjël. Në krye të grupit tonë printe makina e kuqe, me një shqiponjë të madhe, të pikturuar në kapakun e motorit dhe në dy anët e saj ishin shkruar dy emra të dashur: SHQIPËRIA dhe KOSOVA. Labinot Zogaj, një i ri 17-vjeçar, i sapo ardhur nga Prishtina, ishte shoferi dhe përgjegjësi i muzikës, që do ta shoqëronte grupin. Bashkë me të ishte i vëllai, Arlindi dhe shoku i tyre nga Vlora, Elion Meminaj, me detyrën e flamurmbajtësëve.

Ishte një ditë shumë e ftohtë për Filadelfian. Temperatura i afrohej zeros Celsius. Por të gjithë, të mëdhenjë dhe të vegjël, sikur ngroheshin nga këngët dhe marshet atdhetare dhe valëvitja e flamurëve, shqiptarë dhe amerikanë.

Shikuesit, në të dy anët e Frankford Ave., të tërhequr nga muzika, kostumet kombëtare dhe flamurët e shumtë mbi kryet tona, herë pyesnin dhe herë thërrisnin: “Albania, Albania !”

2) 25 Nëntor: Ngritja e Flamurit tonë Kombëtar

Bashkia e Filadelfias caktoi datën 25 Nëntor për ceremoninë e ngritjes së Flamurit tonë Kombëtar. Ai do të qendronte i ngritur deri më datën 29 Nëntor 2016.

Që në mëngjes herët, anëtari i Këshillit Drejtues të Shoqatës “Bijtë e Shqipes”, Haki Çollaku kishte vendosur dekorin festiv, të përgatitur nga ai prej ditësh më parë, një kopyim flamurësh, shqiptarë e amerikanë dhe në mes të tyre portretet e heronjëve tanë kombëtarë, Gjergj Kastriot Skënderbeu dhe Ismail Qemali.

Në një kënd të ballkonit gjigand, përball ndërtesës së adminstratës së Bashkisë së Filadelfias, Dj Ervin Cara dhe kameramani “veteran” Florian Bezhani po përgatiteshin për fillimin e ceremonisë. Nga të gjitha drejtimet vazhdonin të vinin bashkatdhetarë të moshave të ndryshme, të veshur si për festë. Kryetari i Shoqatës sonë,Tajar Domi kalonte sa nga nëra anë në tjetrën, duke takuar të sapoardhurit,duke kontrolluar nëse çdo gjë ishte gati. Në lëvizje ishin të gjithë antarët e Këshillit Drejtues: nënkryetari i saj Bujar Gjoka, sekretari Vlashi Fili, Llazar Vero, Bujar Çela, Bashkim Bërdufi, Suela Teme, Sadik Elshani etj. Ndërkohë, nga një kënd i këtij sheshi vijnë një grup të rinjësh, nxënës të Northeast High School. Nuk ishin pak, 20-30-40 djem dhe vajza, që na kanë shoqëruar çdo vit në manifestimet e ngritjes së Flamurit, që nga 100-vjetori i festimit të Pavarësisë së Shqipërisë. Të gjithë ndjehemi më mirë, kur kemi këta të rinjë mes nesh. Ata janë të lidhur shpirtërisht me Flamurin, me Shqipërinë, me traditat më të mira të vendit tonë. Para pak kohësh, ata krijuan në shkollën e tyre “Alba Club”, një qendër që do t’i mbajë ata më afër njëri-tjetrit dhe atdhedashurisë. Disa ishin të veshur me bluza të kuqe, ku spikaste shqiponja jonë dykrenare dhe të tjerë me flamujt ndër duar, u futën vrullshëm nën ritmet e valleve tona popullore. Dhe i kërcejnë aq bukur dhe me aq krenari e dashuri, sa do t’i kishin zili edhe profesionistët.

Pastaj erdhi çasti për ngritjen e Flamurit. Pranë shtizës afrohet çifti Elvira dhe Besnik Budo, ndër të parët anëtarë të Shoqatës “Bijtë e Shqipes”. Pas nderimit të Himnit të Shteteve të Bashuara të Amerikës, dëgjohen tingujt e Himnit tonë Kombëtar dhe Flamuri ynë filloi të ngrihej lart dhe më lart në shtizë, pranë shtizës së flamurit amerikan. Të gjithë janë të mbushur me emocione në këta minuta dhe me kokën lart shoqërojnë ngritjen e Flamurit tonë. Pas kësaj, të pranishmit i përshëndeti Llazar Vero, anëtar i Këshillit Drejtues të Shoqatës. Në emër të Bashkisë së Fildelfias përshëndeti znj. Hani Vhite. .

Festa vazhdoi ndrmet tingujve të këngëve nga grupi fëmijëve të shkollës shqipe “Gjuha Jonë”.Nën drejtimin e mjeshtrit Hamdi Gjana ata kënduan dy këngë patriotike, si dhe vallet shqiptare kërceheshin aq bukur nga të rrinjtë tanë.

Në mbyllje të kësaj ceremonie të bukur, Tajar Domi i ftoi pjesëmarrësit në mjediset e Qendrës Kulturore të Shoqatës, për të festuar dhe gëzuar së bashku.

Për mbrëmje të tilla Shoqata jonë ka më shumë përvojë. Dritani, Llazari dhe Hakiu me kohë kishin biseduar me drejtues të restorantit për menunë, pijet dhe çdo gjë tjeter të nevojshme, për mbarëvajtjen e kesaj mbrëmjeje. Kryetari i Shoqatës kishte siguruar këngëtarët e njohur: Altin Sulku, Anjeza Ndoi, Nexhip Dida, bashkë me instrumentistët, që ishin të gjithë të mirë. Me zërat e tyre të bukur, ata sollën këngë nga të gjitha krahinat e vendit tonë, duke plotësuar kështu kërkesat e tërë pjesëmarrësve, në këtë mbrëmje.

Por, përveç muzikës, këngëve dhe valleve, mbrëmja kishte edhe një kronikë tjetër. Pas ekzekutimit të Himneve të Amerikës dhe Shqipërisë, nënkryetari i Shoqatës, Dritan Matraku, me një fjalë të shkurtër, i përshendeti tërë pjesëmarrësit dhe u uroi të gjithë bashkatdhetarëve Ditën e Pavarësisë dhe të çlirimit të Atdheut. Më vonë, sekretari i Shoqatës, Vlashi Fili, në emër të Këshillit Drejtues të saj, ndau disa vlerësime. Me vlerësimin “Nderi i Komunitetit” u nderua Tajar Domi; me vlerësimin “Njeriu i Vitit” u nderua Bujar Gjoka, nënkryetar dhe shef i sektorit të financës së kësaj Shoqate; me “Çertifikatë Mirënjohje” u nderuan anëtarët e Shoqatës: Sami Zaimaj dhe Eldjon Pajollari. Përsëri këngë dhe valle nga të gjitha krahinat dhe, ndërmjet tyre, njoftime e falenderime të tjera. Një nga këto ishte dhe falenderimi që Llazar Vero bëri, në emër të Shoqatës, për djemtë dhe vajzat e Northeast High School, që manifestuan me këngë dhe valle gjatë ceremonisë së ngritjes së Flamurit në qëndër të Filadelfias. Pranë tij ishin dhe dy nga pjesëmarrësit në këtë manifestim, Arjol Shpuza e Toni Hasani, dy nga valltarët më të mirë dhe më të palodhur të këtij grupi. Në fund të falenderimit të tij, në shënjë mirënjohjeje, ai tha se Shoqata jonë, me ndihmën e bashatdhetarëve, do të sigurojë 20 kostume kombëtare shqiptare, për grupin e vallëtarëve të kësaj shkolle.

Mbrëmja festive dukej sikur nuk do të kishte fund. Shumë vonë, pas orës 23.00 filluan largimet e para. Bashkatdhetarët tanë ishin më të gëzuar, më të dashur dhe të ngrohtë me njëri-tjetrin. Ishte Flamuri, që i kishte bashkuar.

4)28 Nëntor: Përsëri për Flamur, në Harrisburg

Ditën e hënë, në mëngjes herët, një varg makinash, me drejtues dhe anëtarë të Shoqatës “Bijtë e Shqipes”, nisen nga Filadelfia, drejt Harrisburgut, kryeqytetit të shtetit të Pensilvanisë. Ndërmjet tyre ishte edhe makina e kuqe, me shqiponjën dykrenare. E drejtonte Labinot Zogaj, që udhëtonte me mikun e tij, të riun vlonjat, Elion Meminaj dhe të të vëllanë, Arlind Zogaj.

Në bashkëpunim me zyrën e Zëvëndësgovernatorit, Departmentit të Shtetit dhe Shoqatës së Trupave Konsullore në Harrisburg, do të organizohej ceremonia e Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë. Ceremonia do të zhvillohej në Harrisburg Capital East Ëing Rotunda. Mjedisi qe zbukuruar me flamurët e Shqipërisë, Amerikës, Shtetit të Pensilvanisë etj. Në krahë të tyre ishin vendosur dy tavolina, që paraqesnin në foto kostumet tona kombëtare dhe punime artistike tradicionale shqiptare.

Pas përshëndetjeve të rastit, fjalën e mori z. Pedro Cortes, Sekretar i Shtetit të Pensilvanisë. Pasi ua uroi mirëseardhjen të pranishmëve, foli për Ditën e Pavarësisë së Shqipërise dhe marrëdheniet miqësore ndërmjet dy vendeve tona dhe për emigrantët shqiptarë në Pensilvani, që japin ndihmesën e tyre të vyer në këtë vend etj. Pas kësaj u ekzekutuan Himnet Kombëtare të Amerikës dhe Shqipërisë. Më tej, e mori fjalën Jimmy Daku, përfaqësues i Shqipërisë në Shtetin e Pensilvanisë, i cili foli shkurt për peshën e Ditës së Pavarësisë, në historinë e Shqipërisë. Fjala e tij u pasua nga përshëndetja e kryetarit të Shoqatës Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, në Filaddelfia, Tajar Domi. Shkurtimisht, ai paraqiti rrugëtimin historik të popullit tonë për pavarësi dhe ndihmesën e Amerikës për mbrojtjen e saj nga fqinjët grabitqarë. Pasi theksoi se kjo ndihmesë konkretizoi edhe pavarësinë e Kosovës, ai dha disa shembuj të ndihmesës së emigrantëve shqiptarë në Amerikë, në të gjitha fushat: Arsim, kulturë e art, shkencë dhe biznese.

Ceremonia vazhdoi me paraqitjen e dokumentit, për kremtimin e Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë, të dalë nga Zyra e zëvendës Governatorit Mike Stack. Dokumentin e lexoi z. Matthe Franchak, shef i Personelit të kësaj zyre.

Ceremonia vazhdoi me përshëndetjen e z. Peter Longstreth, President i Shoqatës së Trupave Consullore të Filadelfias dhe Consull Nderi i Republikës së Uruguajt. “Unë jam president i konsujve të 44 vendeve -tha ai me mënçuri dhe humor,- por asnjë nuk është më i rëndësishëm se Shqipëria.”

Veprimtarinë e mbylli, midis një atmosfere me të vërtetë miqësore, sekretari i Shtetit të Pensilvanisë, z. Pedro Cortes. Ndërkohë, u shkëmbyen dhurata simbolike.

Pastaj për pjesëmarrësit u organizua vizita në zyrat e Zëvendësgovernatorit, Mike Stack, të sekretarit të Shtetit Pedro Cortes, në sallat e Kongresit dhe të Senatit të Pensilvanisë etj.

…Ishte një ditë e bukur dhe e mbushur me mbresa të bukura dhe ndjenjë krenarie për mikun e madh, Shetet e Bashkuara të Amerikës.

Një vit i madh na pret përpara: 105-vjetori i Pavarësisë së Atdheut tonë të dashur.

Filadelfia, Nëntor 2016

MASHTRIMI I MADH

December 1, 2016 by dgreca

*NJË DËM TË MADH QË KEMI PËSUAR DHE VAZHDOJMË AKOMA TË MOS E KORIGJOJMË/

NGA HASAN KOSTRECI/Historikisht, po të shikojmë se kush nëpër periudha dhe vënde të ndryshme ka bërë revolucione, kush ka luftuar për të krijuar barazi dhe i urren të pasurit, duke i quajtur çfrytëzues, ndërsa të varfërit viktima. Kush është pjesa më e guximshme e shoqërisë dhe hidhet në aksione për të ndryshuar botën, dihet që në ballë dhe gjithmonë ka qënë dhe mbetet vetëm rinia, por me karakteristikat që përmëndëm e të tjera, del që ajo anon pak nga e majta dhe me të drejtë ish kryeministri i Britanisë së Madhe, Winston Çurçill ka thënë, se të jesh i ri dhe të mos kesh prirje të majta, quhesh pa shpirt, por që të vazhdosh të jesh i tillë edhe kur bëhesh i pjekur, je i marrë. Por ky fenomen, pra natyra impulsive e të rinjëve, shpesh është edhe çfrytëzuar. Komunistët, përshëmbull si dinakë dhe mafiozë që i ishin, pikërisht këtë pjesë të shoqërisë fillimisht mashtruan dhe e bënë për vete. Me ta i mbushën bataljonet apo brigadat e para që iu ngjitën maleve për të luftuar pushtuesin, por në realitet më shumë për t’u ndeshur me kundërshtarët e tyre politikë dhe duke çfrytëzuar naivitetin dhe padjallëzinë e tyre, i ndërsyen mbasi morën pushtetin edhe kundër intelektualëve, njerëzve të arsimuar dhe kundër asaj shtrese modeste të pasur në qytet apo në fshat, sikur ata të ishin faktorë destabilizues në shkatërrimin e vëndit. Ishin po ata që e nxitën këtë pjesë kundër armiqëve imagjinarë të klasës, në prishjen e kishave apo të xhamijave dhe duke e futur gjithmonë thellë e më thellë në atë batak të madh që quhej ‘Revolucion socialist’, e bënë pjesë aktive të asaj ideollogjie të marrë dhe kriminale që i kushtoi aq shumë vëndit dhe shoqërisë sonë. Një pjesë, në fakt që e kuptuan se sa të gabuar ishin e se ku po shkonin, nisën të distancohen, por pjesa më e madhe e vazhdoi atë rrugë, i ndoqën ata nga pas dhe duke kryer edhe disa shkolla të ashtuquajtura partie apo marksiste leniniste, u bënë tamam robotë dhe vegël në duart e bosëve të tyre.

Por ‘Ashtu si bën, ashtu edhe e pëson’, thotë një shprehje e jona popullore dhe vërtet që jo pak nga ata, mbasi diktatura i çrytëzoi dhe i shtrydhi mirë e mirë, përfunduan burgjeve apo u vranë si armiq, agjentë në shërbim të të huajve apo dhe tradhëtarë, por, siç thamë, përqindja e angazhuar me ta, qe e madhe dhe si vënd dhe popull i vogël që jemi, na kushtoi, aq më tepër sepse duke u bërë edhe prindër, merret me mënd se ç’kulturë dhe edukatë ata transmetuan tek pasardhësit e tyre.

Më kujtohet ç’më tha një fshatar i thjeshtë nga viti tetëdhjetë e nëntë, kur u duk se diçka do ndryshonte; Im bir është mësuar ta kalojë kohën në vatrën e kulturës apo nëpër mbledhje rinie apo partie, por jo që të ngrihet e të punojë tokën ashtu siç kam bërë unë” dhe fillozofia e tij qe e saktë, sepse ne përveç të tjerave, kishim humbur edhe konceptin e punës dhe transformuar në një shoqëri pa ego dhe pa ambicje dhe gjithë këto pasoja, sepse ne jemi një popull që gabohemi kollaj dhe të prirur më shumë për të përqafuar të keqen, se sa të mirën.

Por edhe pse kanë kaluar më shumë se dy dekada e gjysëm në demokraci dhe me sistem, tashmë kapitalist, akoma nuk kemi krijuar një gjeneratë të pjekur, puntore dhe sidomos, intelektuale. Universitete gjatë këtyre viteve janë hapur mjaft dhe kjo për mendimin tim, qe e mirë, sepse të dalë nga ai sistem, ishte e nevojshme që të rinjtë të edukoheshin dhe të merrnin një kulturë ndryshe nga ajo që trashëgonin, por a e kemi një rezultat të tillë dhe a janë vërtet studentët që mbarojnë këto shkolla ashtu si duhet?

Qeveria e asaj kohe, në realitet, e angazhonte shumë rininë studentore duke i çuar nëpër hekurudha për të hapur trashe, në korrje gruri apo misri si dhe në zbore ushtarake dhe ato nuk kishin edhe aq për qëllim që t’i bënin ata praktikë e të njiheshin me realitetin, se sa për t’i çoroditur dhe për të mos u lënë kohë të lirë që të mendoheshin. Pikërisht me ato aktivitete ia nxorrën mëndtë gjithashtu edhe ‘çikës së maleve’, të cilës duke i lidhur një shall të kuq në qafë dhe e çuan në aksion, kur u kthye, qe transformuar aq shumë, sa nisi të urrejë, bile edhe prindërit e saj, duke i quajtur fanatikë, të prapambetur dhe me miza në kokë.

Por edhe rinia e sotme duke parë disa programe televizive pa cilësi dhe pa ndonjë informacion edukativ, duke shkuar nëpër klube nate, ku më shumë dëgjon ‘tallava’, se sa muzikë të bukur e të këndëshme, duke u shkëputur, pothuajse krejtësisisht nga libri dhe për më tepër duke parë korrupsionin e madh që po ndodh në politikën tonë, për fat të keq, po degjenerohet, se sa po emancipohet. Një tjetër faktor gjithashtu po aq i rëndësishëm në formimin e tyre, është sepse jo vetëm atëhere, por ende edhe sot, vazhdohet që të mos jemi të sinqertë me ta. Akoma i manipulohet e kaluara dhe nuk i tregohet e vërteta për ngjarjet që kanë ndodhur gjatë luftës, më mbas dhe sidomos për periudhën komuniste. Ajo ende nuk njeh patriotët, herojtë si dhe figurat kryesore të letërsisë, sepse ata ende vazhdohet që të quhen armiq, tradhëtarë apo bashkëpuntorë të fashizmit. Ajo ende shikon përçarje tek shqiptarët, e sidomos kur vijnë vijnë Festat e Nëntorit. E si atëhere të presim një rini ashtu si duam neve, kur ajo akoma nuk di se ç’modele të zgjedhë nga paraardhësit e saj e t’i kopjojë. Kjo është tamam si një fëmijë jetim, të cilit nga që gjithë jetën i kanë munguar prindërit, jo vetëm që edukimin do e ketë gjithmonë të mangët, por edhe të marë nga ambienti përreth, shpesh herë të dyshimtë. Mos ndofta kështu dikujt i intereson që të kemi një rini të të pajisur vetëm me diplloma, por apatike, pa nivel dhe e mangët intelektualisht. Sigurisht që kjo të bën pesimist, por edhe të frikson për të ardhmen e shoqërisë të këtij vëndi.