Archives for January 2017

Përkrahje madhështore për Ramush Haradinajn

January 21, 2017 by dgreca

PRISHTINË, 21 Janar 2017-Gazeta DIELLI/ Dhetëra mijëra qytetarë, nga të gjitha viset shqiptare, sot janë rreshtuar në krah të ish kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinajt, në një protestë madhështore në Prishtinë, ndër më të mëdhatë të mbajtura ndonjëherë, thekson AAK.

“E vlerësojmë madhështore këtë protestë, për faktin se në mbështetje të liderit Ramush Haradinaj, janë vënë qytetarë të të gjitha moshave e përcaktimeve politike e kulturore!”, deklaron AAK.

“Mesazhet e shpalosura në protestën e sotme, se ndalimi i Ramush Haradinajt në Francë, është përpjekje për ta ndalur Kosovën, se prekja e Ramush Haradinajt do të thotë me i prekë themelet e Kosovës dhe se ndalja e tij është politike dhe nuk ka të bëj me drejtësinë, sot janë mesazhet e Kosovës dhe të qytetarisë së saj!”, theksohet më tej.

AAK, u shpreh mirënjohje të gjithë pjesëmarrësve në protestën e sotme në Prishtinë e kudo tjetër, dhe e vlerëson lart dinjitetin e treguar në kundërshtim e ndalimit të tij në Francë, dinjitet i cili e karakterizon më shumë se këdo tjetër, vetë kryetarin Haradinaj!, përfundon njoftimi. /b.j/

NOLI: KULTUREN MUZIKORE E FITOVA NE AMERIKE

January 21, 2017 by dgreca

NGA DHIMITER DISHNICA/*Sikundër e di gjatë punës hulumtuese çdo autor ndesh në fakte, dokumente origjinale,dëshmi të gjalla që hedhin dritë mbi ngjarje të caktuara, diku të njohura si ndodhi e në raste të tjera si risi të panjohura, si kontribut në shkencën historike. Kështu më ka ndodhur edhe mua. Kur punoja për përgatitjen e monografive “Motrat Qiriazi” botuar më 1997, fituese e çmimit të dytë në konkursin mbarëkombëtar organizuar nga Akademia e Shkencave dhe Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporteve në kuadrin e 85 vjetorit të shpalljes së Pavarsisë Kombëtare dhe pas një viti e botuar në Prishtinë dhe Zvicër si dhe librit “Perballë së vërtetës” (Kristo Dako- jeta dhe vepra) u bëra, si të thuash, mik shtëpie i djalit të vetëm 82 vjeçar të Kristo dhe Sevasti Qirizit, Aleksanër (Skënder) Dako. Në fillim të njohjes sonë ai nuk tregoi ndonjë entusiazëm. Mbase, meqënëse nuk punoja në Institutin e Historis, mendonte se po lodhesha kot. Ç’është e vërtta për librin e parë nuk më ndihmoj kushedi se ç’farë. Me vete thosha . Po ky ç’ka xhanëm. Skënder Luarasit ky dhe Parashqevi Qiriazi i dhanë gjithçka kishin, dokumente, dorëshkrime, broshura të shkruara të gatëshme për botim, ndërsa mua jo. Por gjërat dalngadalë ndryshuan rrjedhë. Më vonë ai u bë një nga bashkëpuntorët dhe kosulenti më i rendesishëm gjatë shkrimit të monografisë së dytë. Midis shumë dokumenteve, kopjet e të cilave gjenden në arkivin peronal të Skënder Luarasit, Bibliotekës Kombëtare dhe Arkivin Qëndror të Shtetit, më dha të përkëthyer nga gjuha angleze një intervistë të Fan Nolit regjistruar në shirit magnetofoni. Nuk jam i sigurtë në se miku im z.Nasho Jorgaqi e ka trajtuar përmbajten e saj në punimin e tij.Me siguri po. Sidoqofte,pas 20 vjetesh qe e kam ne posedim, po e botoj sikunër është në original.

Noli mbi muzikën

Noli :Po kam studiuar muzikën që në fëmijëri. Babaj kishte aftësi muzikore dhe këndonte në korin e kishës. Ai kishte studiuar në mënyrë të përsosur muzikën bizantine dhe unë qeshë i detyruar t’a ndihmoja kur këndonte në kishë.Kur erdha në këtë vënd (Amerikë) pata rastin të studioj muzikë te konservatori për nja 7 vjet. Pastaj mora titullin më të ulët universitar në këtë fushë Me shkrimin tim Bethoveni dhe Revolucioni Francez mora titullin pas universitare Mjeshtër në Art në Universitetin e Bostonit, dmth kulturën muzikore e fitova këtu, në këtë vënd, por atë e kisha filluar me babanë në fshat.

Pyetje: A përkëthyet Servantesin nga teksti në gjuhën origjinale ?

Noli : Servantesin ? Posi.Unë kreva një kurs tre vjeçar në universitetin e Harvardit me profesor spanjoll. Aty të gjithë profesorët që jepnin gjuhë të huaj vinin nga vëndet ku gjuha që mësohej

ishte gjuha amtare e profesorëve. Ai që jepte fërngjishten, p.sh ishte francez. Jam në gjëndje ta lexoj spanjishten

Pyetje : Po Armiku i Popullit ( i Ibsenit Norvegjez)

Noli : Po është një vepër e Ibsenit në gjuhën daneze siç mund ta dini.Ata që janë në gjëndje të lexojnë gjermanishten mund të mësojnë të lexojnë gjuhën daneze në 15 ditë. Në Harvard jepej një kurs të letërsisë daneze dhe norvegjeze.Unë kam studiuar Ibsenin që kur isha sufler në teatër. Unë dëshiroja të kryeja atë kurs dhe të lexoja veprën e Ibsenit në original por profesori na dha vetëm 7 ditë për t’u përgatitur ta lexonim në se ishim në gjëndje të lexonim gjermanishten.

Pytje: Në veprën origjinale kemi fjalën “Volkfiende” që do të thotë një armik i popullit.

Noli: Po kini të drejtë, një armik i popullit nuk është armiku i popullit.. Nuk di, mund të kini të drejtë, në fërngjisht është “un enemie du people” Do ishte përkëthim më i saktë një armik i popullit, mirë do ta korigjoj po të ribotohet libri. ( të qeshura dhe duartrokitje)

Pyetje : Ju nuk kini përmëndur përkëthimin e librit të këngëve të Kristoforidhit. Ai I përkëtheu për herë të parë në1832.

Noli : Po e di që Kristoforidhi i përkëtheu këngët dhe qe përkëthim i bukur, po harova ta përmëndja. Më pëlqejnë përkëthimet e tij. Që të dy përkëthimet janë të mira dhe i kemi përdorur në shërbimet tona fetare që me kohë

Pyetje: (Pyetja nuk dëgjohet qartë)

Noli: Veprat e Ibsenit? Mirë, unë pata një stërvitje dramatikore kur shërbeva si sufler në teatrin grek për pesë vjet. Gjatë atyre viteve u njoha me veprat e Shekspirit dhe dramaturgë të tjerë. Atëhere jepej edhe Toska. Me fjalë të tjera arrita të njihja dramaturgët e kohrave të lashta dhe ata modern që luheshin në atë teatër. Vepronja si sufler po nga njëherë duhej të ndimonja artistët që nuk dinin të shkruanin dhe të lexonin dhe u lexonja pjesët që duhet të mësonin përmëndësh. Po nuk pata shumë sukses. Disa nga dramat i mësova vetë përmëndësh, ata s’ishin të zotët për asgjë, kështu përfitova një përvojë dramatikore.

Pyetje: (Pyetja nuk dëgjohet mirë)

Noli:Ajo u shkrua diku më 1926 nja dy vjet pas se u largova nga Shqipëria.

Pyetje: Po lexoni pa përdorur gjyzlyke?

Noli:Fillova të përdorja syze kur punonja, më mirë të themi kur ndeshesha me Omar Khajamin duke u munduar ta përkëthenja. Vura re se kur lexonja disa libra në bibliotekë të Berlinit që kishin shkronja

shumë të vogla syzet më duheshin se shkonja shpesh në bibliotekë. A ju kam treguar ndo njëherë barsoletën se si mund te dallosh një gjerman nga një francez ose një rus nga një grek? A ju kam treguar këtë barsoletë? Shumë studente venë për studime në Berlin, në universitetet gjermane. Pa tjetër disa nga profesorët gjermanë janë profesorë të mëdhenj dhe dijetarë. Ata po diskutonin se si mund të dallosh se kush është student gjerman dhe kush francez. Ai që është biond është gjerman. Jo, jo. Ka shumë gjermanë që duken si grekë, pra kjo nuk është e vërtetë. Prandaj u dha ky shpegim. Studenti gjerman është ai që vete në bibliotekë që në çastin që hyn pastrusi që hap derën dhe largohet nga biblioteka me pastrusin kur mbyll derën. Ky është studenti gjerman. Studenti francez shkon në bibliotekë rri ndonjë orë dhe pastaj del të pijë një cigare dhe nuk këthehet më. Po studenti grek? Studenti grek hyn, gjen librin që i duhej po nuk e hap dhe largohet nga biblioteka (të qeshura) Unë punonja shumë në bibliotekë që kur hapej deri sa mbyllej, sepse dëshiroja ta mbaronja. Më ra në mëndje që më nevoiteshin syze dhe i përdora që nga viti 1927 deri sa shkrova Skënderbegun tim – disertacioni për doktoraturën në histori. Më duhej të lexonja shumë libra, syzet më binin dhe kështu zbulova se nuk kasha nevojë për to. Kjo këshillë më ardhi nga një libër. Kur e ndien veten të lodhur mbylle librin. Unë nuk ndoqa këtë këshillë dhe kështu vazhdova të kujtoj se syzet më duheshin, kurse kjo nuk ishte aspak e vërtetë siç zbulova më vonë.

Pyetje: Ç’libër do të zgjithnje në se duhet të zgjithnje një libër për brezat e ardhëm?

Noli: Për brezat e ardhëshëm? Do thonja të gjithë librat e mij Po pytja juaj është shumë e vështirë. Në se do më pysnit cilën vjershë do zgjithnja,preferoj vjershën e Luftëtarit Marthian- është më e mira. Nuk e di n e se Panariti e mendon si unë.

Pytje: Pyetja nuk dëgjohet qartë.

Noli: Mirë, po librin nuk e kam këtu.Po ta kesh librin, albumin do mund tu lexonja ndo një vjershë. Omer Khajami- sa mirë duhet të lexoni disa të tijat. Do dëshironja të lexonja disa vjersha të mijat dhe jo përkëthime po nuk kam librin këtu. Mendonja se nuk pritej që unë të flisnja shqip, ju kërkuat të flisnja vetëm anglisht.

Pyetje: Ç’mendoni për fjalët e reja që ka futur Prof. Koliqi në gjuhën shqipe?

Noli: Nuk Kam lexuar librat e tij Të vetmet libra shqip që kam lexuar janë Historia Shqipërisë dhe me pak nga libri Historia e Letërsisë. Këto vetëm kam lexuar. Vura re, më kuptoni një gjë që s’më pëlqeu. Nuk di pse. Për shëmbëll thonë “ne duam”.Gjithnjë atë “ne” e vënë përpara dhe kujtojnë se unë dua, ti do, ai do, ne duam, ju doni, ata duan dhe e vënë gjithmon atë unë. Në shqip kjo nuk është e nevojshme Kur themi ne duam kuptohet fare mirë ne-ja pa e thënë si në italisht vogliamo Kështu e do gjuha s’ke ç’bën . Po ne mund të themi duam, por duhet theksuar se ju duam ka kuptim të ndryshëm

Fund i intervisës.

*E dergoi per Diellin autori, Dhimiter Dishnica

Na sollët Atdheun në Florida

January 21, 2017 by dgreca

*Na sollët Atdheun, dhe Ne kënduam me Ju, si në Atdhe në Jacksonville, Florida/

*Reportazh rreth koncertit madhështor të Trios së Yjeve të Muzikës Shqiptare, vëllezërit korcarë, Stefi & Endri Prifti, dhe Bujar Qamili, organizuar nga kryetari i Vatra Jacksonville, Florida USA, z. Adriatik Spahiu /

Shkruar nga Raimonda MOISIU/

Më 2 Janar 2017, ditën e hënë, që përkonte dhe me ditën e dytë të vitit të ri, me nismën dhe mbështetjen e dega Vatra Jacksonville, Florida, nën kujdesin e drejtpërdrejtë, të kryetarit të kësaj dege dhe stafit që ai drejton, z. Adriatik Spahiu, vatran dhe aktivist i shquar i cështjes kombëtare, organizuan Koncertin muzikor madhështor, gazmor e mbresëlënës, në ambientet e Hotel Mariot Jacksonville, Florida, Manifestimin tradicional të Vitit të Ri 2017, duke përsëritur kështu ritualin e përvitshëm mes qindra qytetarëve të komunitetit shqiptaro-amerikan.

Në krye të sallës, në podiumin qëndror, krahas fonisë dhe DJ muzikor, qëndronin flamuri ynë kuq e zi, dhe ai amerikan. Pasi u këndua hymni shqiptar e ai amerikan, në një atmosferë tejet optimiste dhe emocionuese, me ndjenjën e atdhedashurisë dhe shqiptarisë, ndjesi margaritarë këto që i bëjnë krenarë shqiptarët si vetë historia e identitetit shqiptar, mbrëmjen festive do e deklaronte të hapur vatranja dhe anëtare e Asamblesë të Federatës Panshqiptare Vatra , znj. Shpresa Galla, e cila përvec urimit për vitin e ri, prezantoi dhe artistët shqiptarë. Më pas e mori fjalën Kryetari i degës Vatra Jacksonville, vatrani dhe një zë i rëndësishëm në komunitet, z. Adriatik Spahiu, i cili përpos falenderimit për qindra të pranishmit në këtë Supër Koncert Festiv, përcolli edhe urimin më të bukur: “Gëzuar Vitin e Ri, 2017-ë”, për më shumë gëzim, lumturi në vatrën familjare të gjithsecilit, dhe një vit më të mbarë, të begatë plot sukses në cdo fushë të jetës e karrierës. Z. Spahiu iu uroi mirseardhjen miqëve të ftuar të degëve simotra Vatra, përkatësisht Kryetares të Degës Vatra Orlando, Florisjana Metollari me bashkëshortin e saj, Ermalin, vatranëve të degës Tampa, Kryetares së Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro- Amerikanë, znj. Raimonda Moisiu, bisneseve shqiptare të komunitetit, të cilët ndihmuan moralisht e financiarisht në realizimin e këtij manifestimi madhështor tradicional. Ishte një mbrëmje festive supër gazmore e shoqëruar nga zërat e bukur të vëllezërve korcarë, Stefi & Endri Prifti, dhe bilbili e këngës shkodrane, Bujar Qamili. Përjetime të këndshme e të ngrohta, nën ritmin muzikor të serenatave korcare, muzikës popullore dhe të lehtë, të interpretuar me mjeshtëri, elegancë, talent e profesionalizëm, nga yjet e muzikës shqiptare, të mirënjohurit vëllezërit korcarë, binomi i ndjeshëm , -ARTIST& NJERI-, Stefi Prifti dhe Endri Prifti, me të Madhin e Brilantin e muzikës popullore dhe jareve shkodrane Bujar Qamili, të cilët me zërin e tyre të vecantë, të ëmbël e melodioz, shërbyen si një kumt hisorik duke shpalosur identitetin e artit, kulturës kombëtare, ndricimin e vlerave artistike, tradites e gjuhes shqipe, muzikës shqiptare, gurrës popullore eposit kreshnik,vlerave kombëtare dhe identitetin e shqiptarisë në tokë të huaj. Me përfomancën e tyre të shkëlqyer, profesionale dhe shpirtin artistik, vëllezërit korcar të njohur tashmë anembanë botës shqiptare, si këngëtarët e preferuar e shumë të dashur për publikun shqiptar, Stefi & Endri Prifti, së bashku me brilantin i potpurisë shkodrane, Bujar Qamili, për gjatë gjithë natës, të palodhur e të paepur, u dhuruan bashkëtdhetarëve të tyre në Jacksonville, Florida, momente mbresëlënëse e të paharrueshme, jetë e ngrohtësi. Të gjithë së bashku u bëmë njësh me muzikën, mes tingujve të serenatave korcare, dhe këngëve shkodrane, duke krijuar atmosferë hareje dhe lumturie të paparë. Festonim dhe këndonim së bashku, hidhnim vallen nën ritmin e këngëve dhe muzikës popullore nga të gjitha trevat e Shqipërisë. Atmosfera u ndez dhe arriti kulmin me këngët; “Shqipëri o Nëna ime”, kënduar nga i madhi Bujar Qamili, dhe “Xhamadani Vija-vija”, kënduar nga vëllezërit Prifti. Të gjithë së bashku shpërfaqëm vlerat madhështore të kulturës shqiptare, treguam vlerat e Shqiptarisë. Borova Cinema-Photography Production, me drejtor ekzekutiv, fotoreporterin Piro Borova ishte e pranishëm nga fillimi deri në fund të pasqyrimit të kësaj mbrëmje të bukur dhe emocionuese festive, duke intervistuar bashkëkombasit, të cilët përcillnin urimet nëpërmjet TV Borova. Urim shumë të vecantë përcolli për bashkëatdhetarët, ish-kryetarja e Gruas Demokrate Korcare, një figurë e ndritur, mësonjëse e mrekullueshme dhe zonjë e hekurt, në fillimet e demokracisë në Korcë, znj. Vasilika Mato Dhimtri, aktualisht drejtoreshë e shkollës shqipe, hapur nga Dega e Vatra Jacksonville, që së bashku me mësonjësen e mëncur e të dashur, Lavdie Mato, përpiqen që dijet dhe mëndjen e tyre ta venë në shërbim të komunitetit shqiptaro-amerikan, vecmas për fëmijët që lindin në Amerikë, duke iu mësuar gjuhën shqipe, historinë e vëndit të origjinës, muzikën e kulturën shqiptare. Na ndodh që evenimente apo aktivitete të tilla festive, na lenë mbresa të veçanta dhe përjetime të këndshme, në një vështrim të përgjithshëm evidentojnë personalitetin e artit e kulturës të kombit tonë, në Amerikën multinacionale. Dhe kënga e vallja ushtoi deri në agimin e ditës tjetër. Në fund u përqafuam dhe me fjalët e ngrohta: Na sollët Atdheun, dhe ne kënduam me ju, si në Atdhe! Mirë u takofshim përsëri! Ajo c’ka e bënte tejet mbresëlënëse dhe shqiptare, ishte se natën e 2 Janarit, 2017-ë, shteti i Floridës nga Jacksonville deri në Clearëater ishte “invaduar” dhe ushtonte nën ritmin e muzikës shqiptare, mga serenatat korcare dhe muzika popullore e të gjitha trevave, nën interpretimin e të mrekullueshmve e të talentuarve Stefi & Endri Prifti, nga potpuritë e jaret shkodrane e figurës së ndritur e të respektuar, artistit, Bujar Qamili, nga ikona e muzikës shqiptare ndër kohëra, bilbili i këngës myzeqare, Bruna Sota Hoxha dhe me bashkëshortin e saj, Riku Hoxha, nga zëri i ëmbël dhe i ngrohtë i korcares së bukur, artistes së talentuar dhe shumë e dashur për publikun shqiptar, këngëtarja Anxhela Peristeri dhe këgëtarit të mirënjohur dhe i talentuar i Shqipërisë së Mesme, Altin Shira, të cilët na sollën copëza të ëmbla nga Atdheu, na ëmbëlsuan shpirtin këtu në dhe të huaj, në Floridën e largët.

Postscriptum-Pak histori rreth qytetit dhe komunitetit shqiptaro-amerikan në Jacksonville, Florida.

Qyteti i bukur dhe me shtrirjen tokësore e kontinentale më të gjerë në SHBA-ës, me mbi 840 milje katrore, Jacksonville, Florida, filloi të mëkëmbej në fund të shekullit 18-ë. Fillimisht si toka kullotëse për bagëtitë e imëta dhe kryesisht lopët e kuajt, nga kolonistët britanikë. Por zhvillimi më i madh i qytetit ndodhi në fund të shekullit të 19-ë, kur Jacksonville u shëndrrua në destinacionin turistik dimëror për turistët e shumtë që vinin nga Veriu dhe Midëest-i i Amerikës. Më 3 maj 1901-ë, qendra urbane e qytetit të Jacksonville (doëntoën) u përfshi nga një zjarr i madh, i cili nisi si rezultat i llavës së nxehtë të blozës, që dilte nga oxhaku i një barake pranë fabrikës së fibrave në Cleaveland. Ky zjarr i përmasave të jashtëzakonëshme në pjesën juglindore të SHBA-ës ndezi edhe torfën e thatë që gjendej në hapësirën e fabrikës së fibrave. Zjarri nisi në mesditë, kur shumica e punëtorëve të fabrikës së Cleaveland-it, ishin në pushimin e drekës, por nga koha që ata u rikthyen në punë, gjithë blloku i qendrës, ishte përfshirë në flakë. Zjarri, i cili vlerësohet se një nga më të mëdhenjtë e shkatërrimtarët në historinë e Amerikës, shkrumboi qendrën, qindra residenca banimi dhe bisnese, mbi 10 mijë të pastrehë në rrjedhën e tetë orëve. Guvernatori i Floridës i asaj kohe, Ëilliam S. Jennings shpalli gjendjen e ligjit ushtarak (Marshall) në Jacksonville duke dërguar njësi militare të ndërhyrjes së shpejtë, për të shpëtuar jetë njerëzish. Pavarësisht shkatërrimit total të qendrës urbane të qytetit, u raportuan vetëm shtatë të vdekur. Rindërtimi filloi menjëherë dhe qyteti iu kthye normalitetit dhe autoriteteve civile, në disa javë, më 17 maj, 1901-ë. Kështuqë zhvillimi i qytetit të Jacksonville u ndërpre përkohësisht apo u zhvillua me hapa të ngadalshëme, për shkak edhe të problemeve ekonomike të viteve ‘20-ë, ‘60-ë, ‘70-ë, të shekullit të kaluar, por gjithsesi qyteti ka përjetuar rritje të qëndrueshm të ekonomisë, me ngritjen e ndërtesës të re federale të qytetit në vitin 2003. Që prej vitit 1940, Jacksonville ka qenë gjithashtu dhe vazhdon të jetë, një prej porteve më të mëdha e të rëndësishme të Marinës Amerikane. Për shkak të strukturës së saj të konsoliduar, qyteti është një metropol i begatë me mbi një milion banorë dhe ka popullsinë më të madhe komunale në mes të qyteteve të tjera në shtetin e Floridës. Në vitet ‘20 të e shekullit të kaluar, qyteti filloi të dallohet në tërheqjen e trafikut të rëndësishëm automobilistik, pikë kyce kalimi e rëndësishme për të hyrë në shtetin e Floridës, duke e quajtur qytetin “Porta për në Florida”, (Gateëay to Florida). Në Jacksonville-in e vjetër dhe historik jeton e punon një komunitet i fuqishëm dhe i rëndësishëm shqiptar, i cili konkuron ndjeshëm nëpërmjet forcës së krahëve dhe dijes, komunitet punëtor dhe i besueshëm, menaxhon bisnese të vogla, të mesme e të mëdha, në sinkron me bisneset e kulturave të tjera, duke punësuar qindra bashkëatdhetarë dhe amerikanë, partnerë dinjitozë dhe të përkushtuar në rritjen e ekonomisë dhe mirëqënies, jo vetëm individuale por edhe asaj amerikane, të shtetit e qytetit ku ata jetojnë. Të gjithë faktorët natyrorë, njerëzore dhe fizike bashkëpunojnë dhe bashkëbisedojnë për të ndërtuar urën lidhëse mes brengës së mërgimit dhe dashurisë për atdheun, mes mirëqenjes ekonomike për vete dhe komunitetin, realizojnë mundësitë të eksplorojnë dhe ndikojnë në rivlerësimin e vlerave social-ekomike kulturore e politike, duke prekur njerëzoren, qytetaren, inteligjencën dhe mundësitë e barabarta në diversitetin e pasur kulturor, kontributin e tyre aktiv, qytetar dhe intelektual, nëpërmjet forcës së krahëve e duarve, mendjes e dijes, mes gamës së gjerë të kulturave dhe komuniteteve të tjera në Florida. Nga familjet e para që shkelën tokën e Jacksonville-it, Florida ka qenë fisi Taragjati, i pari i tyre, Tish Taragjati. Bisnesmenë shqiptaro-amerikanë, tashmë të integruar suksesshëm në ekonominë e tregut amerikan, dhe me një kontribut të jashtëzakonshëm në jetën ekonomike-social-kulturore të komunitetit shqiptaro-amerikan, në Jacksonville, Florida, të ngrohur me idenë dhe krenarinë e të qenit shqiptar, por edhe si qytetarë të kulturuar e emancipuar në Amerikën e madhe e të lirë, ku ka vend për të gjithë, shanse e mundësi të barabarta. Krahas kompanive me emër të bisnesmenëve amerikanë, vlen të përmendim, bisnesmenët shqiptaro-amerikanë, për arritjet e tyre të ndjeshme, të prekëshme e të realizueshme të kompanive që ata kanë ngritur, si Vicens Jubani, me emrin e bisnesit Village Bread, i cili ka punësuar shumë shqiptarë e amerikanë, bisnesmeni Andi Opari në fushën e transportit rrugor, Albatrass Express Inc., dhe First Coast Express Inc., e bisnesmeni-it, Marin Perkeqi, të cilët po ashtu kanë punësuar dhjetra shoferë shqiptarë e amerikanë të tonazhit të rëndë, bisnesmenë si, Aleks Lushaj, Lek Lleshi LLC, Dibran Flamur Fezga investon në Comfort Plumbing Service, Gaspër Lukaj në industrinë kulinare, Sandër Martini, Hasan Hakrama, Gjon Lleshi, Indrit Këllezi, Arben Hysi, Borova Cinema-Photography Production, me drejtor ekzekutiv, fotoreporterin Piro Borova, Kelmend TV Mark Duka, Bashkim Bardhi në Value Plus Inc., Ilia Mato Gjergji Grinjori në Maintenance& Service Group.Inc., Orgest Lushnja me kompaninë Eagle Realty, etj, etj. Komuniteti i biznesit shqiptaro-amerikan në Jacksonville Florida, me punën e tyre të palodhshme mbështesin fuqishëm shpirtërisht e materialisht, si burimin e çdo idealizmi dhe kanë mundësuar realizimin me sukses dhe përfaqësimin më mbresëlënës, interesant dhe historik, në shtetin e Floridës, por edhe më gjerë në Diasporën shqiptare, jo vetëm për ndjenjat atdhetare, patriotike e kombëtare, por edhe për unifikimin dhe promovimin e vlerave tona kombëtare dhe identitetit shqiptar, zhvillimin ekonomik e kulturor, ruajtjen e gjuhës amtare, kulturës e traditave shqiptare e patriotike, integrimin e identitetit shqiptar krahas kulturave të tjera në tokën amerikane. Por, jo vetëm kaq! Komuniteti shqiptaro-amerikan tregon e përjetëson historinë e identitetit kulturor shqiptar, nëpërmjet vlerave kombëtare, traditës, gjuhës shqipe, muzikës shqiptare, gurrës popullore dhe eposit kreshnik, si prespektiva të trashëgimisë, për vete dhe gjeneratës së ardhmshme në mërgatën amerikane. Më dt. 18 -ë Nëntor 2012, u themelua Dega Vatra Jacksonville Florida, me inisiativën e aktivistit të cështjes kombëtare, z. Adriatik Spahiu, dhe mbështetjen e komunitetit shqiptaro-amerikan, i cili më pas do të celte edhe degët e tjera të Vatra, në Orlando e Tampa, deri në Hartford të Kënektikat. Është hapur Shkolla Shqipe në të gjitha degët e Vatra që operojnë në qytetet ku ka komunitet shqiptaro-amerikan, në shtetin e Floridës. Zë i fuqishëm në komunitet është edhe organizata Gruaja Shqiptare në Florida. Në shtetin e Floridës, kanë jetuar, punuar dhe shkruar veprat e tyre shkrimtarët e ndarë tashmë nga jeta, por që kanë lënë pas dritën e veprave të tyre, Sotir Lashova dhe Marash Mali. Në Jacksonville dhe qytetet përreth tij, jetojnë e zhvillojnë aktivtetin e tyre krijues e qytetar sikundër; njeriu dimensional, reporteri, gazetari, shkrimtari, përkthyesi, kritik arti dhe publicisti, Pjerin Logoreci, djali i Artistes së Popullit, Maria Logoreci, aktori i mirënjohur dhe popullor korcar, Petraq Marjani, aktorja e shquar e skenës e ekranit, Xhuljeta Kulla, mjeshtëri i rrëfimit dhe poeti në kuptimin shpirtëror, artistik e filozofik, Thani Naqo, shkrimtari i shquar dhe publicisti, ish diplomati, Pëllumb Kulla, poeti, publicisti dhe analisti mediatik Ilir Levonja, prozatori dhe publicisti, Lekë Gjoka, poeti dhe publicisti, devolliu fisnik Laun Kalana, etj, etj. Më duhet të sjell në vëmendje se në shtetin e Floridës jeton dhe zhvillon aktivitetin e saj aristik -muzikor, ikona e muzikës shqiptare ndër kohëra, bilbili i këngës myzeqare, Bruna Sota Hoxha me bashkëshortin e saj, muzikantin, Riku Hoxha, dhe këngëtarja e talentuar që rrëmben nga publiku artdashës duartrokitjet dhe admirimin e tyre, Aida Dyrrah. Për komunitetin shqiptaro-amerikan në Jacksonville dhe shtetin e Floridës ka shumë për të treguar, për shpirtin e vrullin tyre shumë punëtor, dashurinë, mirënjohjen, respektin, talentin dhe dëshirën, shpirtin krijues dhe zërin e rëndësishëm e të vecantë të integrimit të vlerave më të mira kombëtare, historike, kulturore, zërin e identitetit tonë kombëtar në adaptimin e vlerave më të mira të kombit amerikan, i cili na ka hapur krahët duke na bërë pjesë të trungut të lirisë e demokracisë, si respektues të ligjeve e zakoneve të një vend demokratik e të lirë, sikundër është Amerika.

Raimonda MOISIU

Fleming Island, Jacksonville,

Florida USA ,

Janar, 2017

MOS E LINI PRINCIN TE SHKOJE

January 21, 2017 by dgreca

MOS E LINI PRINCIN TE SHKOJE /

Ng Agim Xh. Dëshnica/

Na ikën breznitë e besës e lirisë/

ndër vite e shekuj,/

ndër mjegullat e përhumbura,/

prej tokash të coptuara,/

vaditur me gjak e me djersë/

dhe na lanë kumtet e legjendat./

Ç’është ky tërmet në fusha e male,/

kjo erë duhi,/

ky pikëllim i rreptë në ngricë?/

Zemrat e të gjallëve u drodhën,/

u trazuan shpirtrat e të parëve./

Mali i Sharrit nën borë u trand,

Drini me rrjedhë në acar ushton…

Po të ikën o Kosovë

Princi i Paqes!

Po të ikën o Kosovë,

Prijësi i Dritësimit!

Po të ikën o Kosovë,

Heroi i hijëshëm i Kombit!

Profeti i Pavarësisë!

Rugova! Rugova! Rugova!

Mos e lini Princin të shkojë

e të prehet në parajsë.

S’është koha për ikje,

është kohë pune,

është koha për veprim,

është koha për shpëtim.

Na duhet, buzëqeshja e ëmbël

e premtimit, fjala e burrit:

„ Unë do t’i sjell Kosovës pavarsinë .”

Na duhet,

Rilindasi i shekullit,

Urtësia e mendimit

për nënshkrimin historik.

Na duhet,

Mençuria e përparimit,

për shtegtimin drejt dritës,

lumturisë.

Mos e lini Princin të shkoje!

Na duhet ashtu siç duam diellin

pas dimërimit të gjatë,

për rizgjimin e shndritur,

për Pavarësinë e shenjtë,

e Paqen e Kosovës.

Mos e lini Prijësin të shkojë!

Me Kongresin e Lushnjes nis historia e Shqiperise moderne

January 21, 2017 by dgreca

Kongresi Kombëtar i Lushnjes dhe zgjedhjet e para Parlamentare pluraliste/

-21 Janar 1920 nisi punimet ne qytetin e Lushnjes Kongresi Historik Kombetar i Lushnjes/ -Kongresi Kombëtar i Lushnjës solli rimëkëmbjen dhe rifitimin e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, nisi një kthesë historike – Këshilli i Ministrave hartoi më 5 dhjetor 1920, projektligjin e zgjedhjeve për Këshillin Kombëtar – Zgjedhjet e para pluraliste, u organizuan në muajin janar 1921 nga Kryeministri Iliaz Vrioni – Kandidatët që u pëfshinë në këto lista, në pjesën dërmuese, ishin anëtarë të organizatës patriotike “Krahu Kombëtar” e cila përfaqësohej nga intelektualë të shkolluar në perëndim -Përse u tërhoq grupi i Koço Kotës nga kanditimi /

Shkruan: Harallamb Kota, studiues i historisë/

Situatat Politiko –Shoqërore dhe Kongresi i Lushnjës Vitet 20-të, me vendimet që mori Kongresi Kombëtar i Lushnjës lidhur me Rimëkëmbjen dhe Rifitimin e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, nisi një kthesë historike, një epokë e re, ku procesi historik kishte përmbajtje e synime të reja. Pas pranimit të Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve dhe vendimeve të Konferencës së Ambasadorëve më 9 nëndor 1921, u forcuan pozitat ndërkombëtare të shtetit shqiptar. Sadopak u lehtësua barra e madhe që u diktonte shqiptarëve nevoja e mbrojtjes së vëndit dhe shtetit. Kjo situatë e re, krijoi kushte të favorshme që gjithë forcat politike të shtetit shqiptar të saporimëkëmbur, tu kushtoheshin zgjidhjes së problemeve të brendshme. Në skenën politike shqiptare, dominoi lëvizja për demokraci liberale, që mori tiparet, madje të shprehura fuqishëm në shtypin e atyre viteve si “Lëvizja për OKSIDENTALIZIM”. Gazeta “Fjal e Lirë”, që botohej në Vlorë, duke shprehur dhe zbërthyer në mënyrë origjinale konceptin e qarqeve liberalo-reformatore për Oksidentalizimin e Shqipërisë, bënte këtë zbërthim: Operacione (shkurtime) në nëpunësa, Koncensione për zhvillimin ekonomik, Shkurtime në çdo degë të administratës, Veçim i të ligut dhe të pamoralit, Demokraci me fakte e jo me fjalë, Energji në Legalitet të Drejtësisë, Nacionalizëm me tru e jo me ngjyrë, Taksa të lehta sipas fuqisë, Asamble Kushtetuese në rast të favorshëm, Liri për shtyp por me frana llastiku, Irredentizëm për moralin kombëtar, Sinqeritet në shpenzime e në urdhra, Miqësi me shtetet që u shkon fjala, Afrim i elementit të duhur të opozitës në bashkëpunim. Situatë problematike parazgjedhore Në situatat politiko-shoqërore të krijuara pas Kongresit të Lushnjës, Shqipëria po i drejtohej zgjedhjeve të para për legjislativin. Këshilli i Ministrave hartoi më 5 dhjetor 1920, projektligjin e zgjedhjeve për Këshillin Kombëtar, që u dekretua nga Këshilli i Naltë më 14 dhjetor 1920. Sipas ligjit zgjedhjet do të bëheshin me votim të tërthortë, dyshkallësh. Kandidat për deputet mund të ishte çdo shtetas, i cili dinte shqipen me shkrim e me gojë dhe nuk “ishte shërbëtor i kurkujt”. Të varfërit përjashtoheshin nga konkurimi, ndërsa gratë dhe ushtarakët nuk kishin të drejtë vote. Emëri i kandidatit duhej të shkruhej me dorë nga votusi. Duke qenë se 80% e popullsisë ishte analfabete, ligji e lejonte që emërin e kandidatit ta shkruante edhe një person i tretë. Kjo mënyrë votimi do krijonte mundësi për të shkelur vullnetin e lirë të pjesës më të madhe të zgjedhësve. Nën trysninë e forcave të jashtme e të brendshme, qeveria dhe Këshilli Lartë pranuan të drejtën e komuniteteve fetare që të dilnin në zgjedhje me listë të veçantë deputetësh. “Ligji për zgjedhjet, -shënohet në f.178 të volumit Historia e Popullit Shqiptar, botim i Akademisë së Shkencave viti 2007, u kritikua nga rrethet atdhetare e përparimtare, sidomos nenet që në procesin e zgjedhjeve i ndanin shtetasit sipas përkatësisë fetare, ç’ka nuk i shërbente bashkimit kombëtar të shqiptarëve. Por këto kundërshtime nuk arritën të ndryshojnë rrjedhën e ngjarjeve. Zgjedhjet e para pluraliste Zgjedhjet e para pluraliste, u organizuan në muajin janar 1921 nga Kryeministri Iliaz Vrioni, sipas listave të miratuara nga prefekturat e Shqipërisë. Kandidatët që u pëfshinë në këto lista, në pjesën dërmuese, ishin anëtarë të organizatës patriotike “Krahu Kombëtar” e cila përfaqësohej nga intelektualë të shkolluar në perëndim, apo të dalë nga shkolla revolucionare e turqve të rinj, (oficerë e civilë), për të organizuar dhe drejtuar “Lëvizjen Kombëtare” dhe për mbrojtjen e stabilizimin e Shtetit Shqiptar; pjesa tjetër ishin figura atdhetare të arësimuar në europë e amerikë, si dhe patriotë shqiptar të diasporës që kishin përqafuar mentalitetet perëndimore. Në zgjedhjet e para pluraliste, kjo organizatë politike atdhetare, kishte si synim zgjedhjen për deputetë të personave: “Me parime politike të Kongresit të Lushnjës”, i cili sipas Dr.Prof. Hysen Kordhës shënuar në referimin Studime Historike, solli kthesën historike për fatet e popullit tonë dhe nisën përpjekjet për ndërtimin e forcimin e shtetit të saporiformuar shqiptar, për demokratizimin e jetës socialo-politike, për zgjidhjen e problemit agrar dhe sidomos për afrimin e Shqipërisë me Evropën, ose siç thuhej atëhere për oksidentalizimin e Shqipërisë. Veç të kandituarve nga “Krahu Kombëtar”, në zgjedhjet e para pluraliste, morën pjesë edhe kandidatë të propozuar nga klasa e pronarëve të mëdhenj të tokave, nga nacionalistët dhe nga elementi kosovar që vinte nga “Komiteti Mbrojtja e Kosovës”. Megjithatë, zgjedhjet e para pluraliste në Shqipëri, krijuan edhe situata problematike, sidomos në zonat e Shqipërisë së Mesme, ku ende qarkullonin mjaft elementë turkoman, të cilët nxisnin fshatarësinë e atyre anëve që të mos pranonin të votonin dhe të zgjidhnin deputet për në parlamentin e Shqipërisë. Elementë të ndryshëm me tituj dhe ofiqe perandorake, kërkonin ende që Shqipëria të ishte “Principatë Turke”. Ata frynin urrejtje karshi administratës shqiptare, flamurit shqiptar, gjuhës shqipe dhe elementit të krishterë shqiptar. Krahas elementit turkoman…. Krahas elementit turkoman, në Shqipërinë Juglindore vepronte energjikisht elementi grekoman. Më 3 shkurt 1921, sipas Kastriot Dervishit shkruar në librin e tij “Historia e Shtetit Shqiptar 1912-2005” botim i v.2006, nëprefekti i Gjirokastrës Kolë Tromara, i telegrafonte MPB, se shtypi grek shkruante se: “ishin bërë përpjekje deri në Konferencën e Paqes për të mos zhvilluar zgjedhje në jug të Shqipërisë dhe se ky lajm kishte bërë përshtypje të thellë në Shqipëri”. Përfaqësuesi i prefektit, Hasan Dosti, telegrafonte po ato ditë se klubet “vorioepirote” kishin protestuar për shkak të mbajtjes së këtyre zgjedhjeve. Lufta politike, citohet në librin “Historia e Popullit Shqiptar” faqe 179, botim i Akademisë së Shkencave, gjatë fushatës zgjedhore qe tepër e ashpër. Madje në dy prefektura, në atë të Korçës e të Shkodrës, u spekulua edhe me ndarjen fetare të popullsisë. Kështu disa kandidatë për deputetë të “grupit popullor” të Korçës të kryesuar nga Koço Kota me të kaluar të mirë atdhetare, por të pakënaqur me listën e kandidatëve të propozuar nga partia e tyre, u bënë thirje të krishterëve që të bojkotonin zgjedhjet. Nga ana tjetër vlonte propaganda e organizimit të zgjedhjeve sipas përkatësisë krahinore e fetare, e cila binte ndesh me vlerat e mendimtarëve të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Sipas teorisë së këtyre propogandistëve, shprehet Sejfi Vllamasi; “Ç’do geg që bashkëpunon me toskët nuk është geg. Geg i vërtetë është ai që është kundër toskëve”. Më tej Sejfiu deklaron:Mustafa Kruja ka mendimin dhe çfaqur me bindje se; “gegët duhet të sundojnë toskët”. Për këtë qëllim, qysh në kohën e shpalljes së idipedencës kombëtare, Mustafa Kruja, Luigj Gurakuqi, Lef Nosi dhe Ahmet Dakli, krijuan “Kuadrumviratin”. Komisioneve zgjedhore i diktohen listat Qeveritare Bazuar në librin “Mbi Lëvizjen Kombëtare dhe Demokratike Shqiptare në vitet 1918-1924” botim i Institutit të Historisë e Gjuhësisë të USHT, në Korçë “lufta elektorale mori një karakter të ashpër”. Në Korçë, ndryshe nga krahinat e tjera, kishte një nivel më të lartë politik dhe pregatitjet për zgjedhjet u ndien më shumë se kudo. Lufta politike që u zhvillua në Korçë me rastin e zgjedhjeve parlamentare ishte më tepër një luftë midis personerve të të njënjtit grup politik, por që kishin qëndrim të ndryshëm për sa i përket asamblesë kushtetuese, si dhe për listën e personave që do të zgjidheshin. Grupi që kryesohej nga Koço Kota nguli këmbë që zgjedhjet të bëheshin për asamble kushtetuese, kurse grupi Cale-Frashëri ishin për zgjedhje parlamentare. Prefekti i Korçës dr.Koço Kotta dhe Kryetari i Bashkisë Sotir Kotta, ngritën Komisionin Zgjedhor dhe morën të gjitha masat e duhura që kandidatët për deputet, pjesëmarës në këto zgjedhje të paraqiteshin para popullit në zonat e ndryshme të prefekturës, në fshatra, katunde dhe qytete. Për të shmangur keqkuptimet midis kandidatëve për tu zgjedhur deputet, Koço Kota i kërkoi Ministrit të P.Brëndëshme z.Fuad Dibra, dorheqjen nga detyra e Prefektit të Korçës, me arësyetimin e kandidimit si deputet, kërkesë e cila u pranua. Në vendin e tij, prefekt i prefekturës së Korçës u caktua provizorisht Nikolla Zoi, që ishte përkrahës i Pandeli Cales. Lidhur me emërat që u përfshinë në listën e kandidatëve për deputet në Prefekturën e Korçës, referuar sa shënon Sejfi Vllamasi, ato u organizuan qysh në Tiranë nga Eshref Frashëri dhe Pandeli Cale. Qëllimi i tyre, shprehet Vllamasi, ishte për të formuar një grup deputetësh solidarë në mendime, mentalitete dhe interesa, për ta përfaqësuar Korçën në emër të “bejlerëve, turqve e kaurëve të lidhur me ta”. Prandaj, thotë Vllamasi; “Ata më zëvëndësuan mua me Xhafer Ypin”. Po kështu vepruan edhe me Koço Kotën, i cili përfshihej në listat për kanditat për deputet. Ai ishte anëtar i vjetër i “Krahut Kombëtar”, shok i pandarë i Sotir Pecit dhe i emi, por ishte kundra Eshrefit dhe Pandeli Cales me shokë. Kundërshtia e tij me ta, nuk ishte nga mospajtim idesh e mentalitetesh, por rridhte sepse Koço Kota figuronte në listën e kandidatëve që përbëhej prej 4 të krishterëve dhe 4 muslimanëve. Koço nguli këmbë që të hynte në listë vetë i tretë, bashkë me Kol Rrodhen dhe Llambi Bimblin, që të tre patriotë të vjetër. Atëherë Pandeli Cale edhe ay veteran patriot, mbetej automatikisht përjashta listës. Pasi përfunduan zgjedhjet e para, të zhvilluara nëpër fshatra, katunde dhe qytete, komisioni zgjedhor shpalli zgjedhjet e dyta. Sipas ligjit zgjedhor, zgjedhësit e dytë u thirrën në godinën e prefekturës dhe në prani të titullarëve përkatës të prefekturës, të këshillave administrative e të katunarive e të gjykatës vendore u ftuan të hedhin votën e tyre në kutinë e votimit me emërat e aq deputetëve sa kishte prefektura. Grupi i Koço Kotës tërhiqet nga kanditimi Në kulmin e kësaj situate, për të ruajtur qetësinë dhe unitetin kombëtar shqiptar të popullit Korçar, i cili sapo ishte mëvehtësuar nga francezët e grekët dhe sapo i ishte bashkuar shtetit shqiptar, Koço Kota me cilësitë patriotike që karakterizonin pinjollët e familjeve Kota, me moton “Shqipëria mbi Gjithçka”, e tërhoqi listën e grupit që përfaqësonte. Komisioni Zgjedhor, mori në shqyrtim vetëm Listën e paraqitur nga Pandeli Cale, e cila përbëhej nga: Tefik Mborja, Loni Kristo, Pandeli Cale, Pandeli Evangjeli, Sejfi Vllamasi, Sotir Peci, Banush Hamdi, Eshref Frashëri, Tefik Panariti e Kristo Kirka. Sipas kësaj liste, grupi i përfaqësuar nga Koço Kota, kaloi në minorancë. Për votusit korçarë kishin mbetur vetëm dy mundësira: -Ose të votonin kandidatët sipas listës qeveritare ( lista e paraqitur nga Pandeli Cale), – Ose nuk duhej të mernin pjesë në votim ( pasi Koço Kota e tërhoqi listën me kandidatët e grupit të tij). Në këto kushte, kur u panë haptazi edhe favorizimet e qeverisë për kandidatët e sajë të përfshirë në listën e Pandeli Cales, grupi i përfaqësuar nga dr.Koço Kota, më 10 shkurt 1921 dha orientimin që të krishterët shqiptar të mos mernin pjesë në zgjedhjet parlamentare. Sipas kësaj deklarate botuar në shtypin ditor “Gazet e Korçës” date 16 shkurt 1921, thuhet: “Si lajmërohemi, Shqiptarët e Krishterë të Qarkut t’onë, duke parë se Qeverimi i Shtetit Shqiptar, që kur se u njojt Shqipëria si shtet më vehte, nuk u largua kursesi nga mënyra e qeverimit të Turqisë, gjë që shkaktoj gjer më sot shum’herë rrëzike të jetës politike e kombëtare të Shtetit t’onë, dhe duke qënë të sigurtë se vazhdimi në këtë mënyrë qeverimi, ka për ti sjellë vdekjen Shtetit e Kombit t’onë, për të shpëtuar Atdheun e dashur nga rrëziqe të sigurta, vendosnë për mosmarje pjesë në votimet e pa-ligjshme, q’u krijuan prej Qeverisë, dhe ti shfaqim kësaj me anë të një permendoreje kërkimet e tyre të bazuara mbi themele të provuarë e të sigurtë për shpëtimin e vetëm shpëtimin t’Atdheut, përndryshe, duke u a lënë përgjegjësinë Qeverisë dhe elementit Muhamedan, Shqipëtarët e Krishterë do të heqin dorë fare dhe do mos marrin pjesë në organizimin e Shtetit. Si po lajmërohemi, përmendorja po i paraqitet Prefekturës në këto dy a tri ditë”.