• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for January 2018

Poeti ynë kombëtar për Atdheun

January 17, 2018 by dgreca

2 at Fishta

AT GJERGJ FISHTA/*

Shqypnisë/

T’falem, Shqypni, ti i shpirtit tem dishiri!
I lum njimend jam un n’gji tand tue rrnue,
Tue gzue t’pamt tand, tue t’hjekë atë ajr t’kullue
Si Leka i Madhi e Skandërbegu i biri
Kje i Lumi vetë, qi mue m’dërgo ksi hiri
Për nën qiellë tande t’kthielltë un me u përftue.
Malet e hjedhta e t’blerta me shikjue,
Ku Shqypnija e Burrit s’dron se i qaset niri.
Ktu trima lejn gjithmonë, pse ti je nana
E armvet n’za, qi shndrisin duert e t’lumit,
Kah des për ty i rrebtë e trim si zana:
Eden n’Balkan ti je; ti prej t’Amshumit.

***

Shqypnia

Edhè hâna do t’ a dijë,
Edhè dielli do t’ két pá,
Se për qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija ‘i vend nuk ká !
Fusha t’ gjâna e kodra t’ blera,
Zijes s’ mnershme larg kû âsht droja,
Me gaz t’ vet ktû i veshë Prendvera,
Si t’ Parrizit t’ larmet shtroja.
Nën nji qiellë përherë t’ kullueme,
N’ rreze e n’ dritë përshkue unjí,
Bjeshkë e male të blerueme
Si vigâj shtiellen n’ ajrí.
Ke ato bjeshkë e ke ato male
Kroje t’ kjarta e t’ cemta gurra,
Tue rrëmbye npër mriza hale,
Gurgullojn npër râjë e curra.
Mbi ato male e bjeshkë kreshnike
Léjn mande’ ata djelm si Zâna,
Armët e t’ cillvet, përherë besnike,

Janë përmendë ndër fise t’ tana.
Atje léjn, po Toskë e Gegë,
Si dý rreze n’ flakë t’ nji dielli:
Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,
Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.
Oh! Po, e din i prûjtë anmiku,
Se âsht rrfé zogu i Shqyptarit,
Rijtun gjakut kah çeliku
N’ dorë t’ ktij shndritë për vend t’ të Parit.
Ato male të madhnueshme,
Ato, po, kanë mûjtë me pá
Se sa forca e pafrigueshme
N’ turr t’ Shqyptarit pît ka rá.
Dridhet toka e gjimon deti,
Ndezen malet flakë e shkndija,
Ka’ i frigueshëm, si tërmeti,
Atje rrmben kû e thrret Lirija.
Lume e shé para atij ngelin,
I a lshojn udhën dete e male;
Mbretënt fjalën s’ mund t’ i a shkelin,
Turrin ferri s’ mund t’ i a ndalë.

Shkundu pluhnit, prá, Shqypní,
Ngrehe ballin si mbretneshë,
Pse me djelm, qi ngrofë ti n’ gjí,
Nuk mund t’ quhesh, jo, robneshë.
Burrë Shqyptár kushdo i thotë vetit,
Qi zanát ka besë e fé,
Për Lirí, për fron të Mbretit
Me dhânë jetën ka bâ bé.
Sy për sy, po, kqyr anmikun;
Përse djemt, qi ti ke ushqyue,
S’ i ka pá, jo, kush tue hikun:
Friga e dekës kurr s’ i ka thye,
Kaq të bukur, kaq të hieshme
Perëndija t’ fali i Amshueshëm,
Sá ‘dhe deka âsht për tý e shieshme:
N’ gjí t’ and vorri âsht i lakmueshëm.
Po, edhè hâna do t’ a dijë,
Edhè dielli do t’ két pá,
Se për qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija ‘i vend nuk ká !

Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,
Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,
E me dije e me Lirí
Për jetë t’ jetës të rrnoftë tý ndera.

***

  • Zoti n’qiell e na mbi tokë:

Me gjithkënd vllazën e shokë,

Pa tý lules s’mi vjen era,

Pa tý pema fryt nuk mbjen:

Mue pa tý nuk mdel prendvera,

Pa tý dielli nuk mshelxen.

Dersá tmundem me ligjrue

E sá gjáll me frymë un jam,

Kurr Shqypni, skam me tharrue,

Edhe nvorr me tpermendë kam.

Atdheut

  •  N’ tý mendoj kúr agon drita,
  • Kúr bylbyli mallshem kndon,
  • Ntý mendoj kur soset dita,
  • Terri boten kúr e mblon.
  • Veç se tý të shoh un nanderr,
  • Veç se tý, çuet, tkam nmendim;
  • Nder tvështira ti mjé qanderr,
  • Per tý i lehtë mvjen çdo ndeshkim.
  • Po, edhè hâna do t’ a dijë,
  • Edhè dielli do t’ két pá,
  • Se për qark ksaj rrokullije,
  • Si Shqypnija ‘i vend nuk ká !
  • *I sergio per Diellin, Anton ÇEFA

 

Filed Under: LETERSI, Sofra Poetike Tagged With: Anton Defa, Fishta, per Atdheun, Poeti ynë kombëtar

Montenji për Skënderbenë

January 17, 2018 by dgreca

1 SkenderbeuNga Gëzim Llojdia/

1.Poeti i rilindjes franceze Pier de Ronsar (1524-1585), pjesëtar i grupit të «Plejadës» dhe më i ndrituri në të, është në të parët në letërsinë fran­ceze që” këndon për Skënderbenë. Vjersha e Ronsarit për Skënderbenë i kushtohet bashkëkohësit të poetit Zhak dë Lavarden, i cili më 1576 shkroi veprën :”Historia e Gjergj Kastriotit” të quajtur :”Skënderbe, mbretit të Shqipërisë”.Në hyrjen e kësaj vepre u botua edhe vjersha e Ronsarit. Ndonëse i kushtohet Lavardenit ,vjersha ka në qendër të saj figurën e Skënderbeut, i cili për autorin e saj përfaqëson diçka më të madhe se sa luftërat dhe fitoret e tij në fushat e betejës kundër turqve. Natyrisht aty këtu në   këtë sonet dalin edhe disa pikëpamje të gabuara, të cilat kushtëzohen  nga vetë koha kur ka jetuar poeti.Me fjalën kobzi Ronsari nënkupton Skënderbenë si tmerr vdekje për armiqtë. Sipas poetit emri i Skënderbeut do të ishte shuar, po të mos qe botuar libri i Lavardenit nga i cili ai u frymëzua për të shkruar këto, vargje të pavdekshme. Kjo duhet parë si   një etiketë letrare e kohës ose si një lëvdatë për veprën e Lavardenit sepse, siç dihet, para saj ishin shkruar mjaft vepra te tjera për Skënderbeun.

Mishel de  Montenj    (1533-1592), mendimtar  e   shkrimtar   humanist francez, vuri në qendër të veprës së tij «Sprova» njerinë, ashtu siç e njohu në kohën e tij apo nëpërmjet veprave historike .Idealet humaniste, mendimet liridashëse e të tjera cilësi letrare e bënë .Gorkin që të thoshë se Montenj i përmes shekujve i zgjat dorën Volterit.Montenji me këtë ngjarje të shkurtër do na tregojë një nga tiparet kryesore të karakterit të Skënderbeut .Por si e ka përdorur pjesërisht ngjarje nga jeta e Skënderbeut ,sepse kaq i duhej për jetën e tij ,ka lënë jashtë zënien midis komandantit dhe ushtarit ,pra shkakun zemërimit të madh të Skënderbeut për të kuptuar më mirë tregimin. Të shohim :’Historinë e Skënderbeut’ të Nolit  i cili e përshkruan në këtë mënyrë pjesën tjetër. Një anë, që na jep at Dhimitër Frangu tregon me çfarë elementa Skënderbeu mbrujti një ushtri. Një ditë kur u jepte ushtrave komandën një mes tyre në vend që të mbaronte urdhrin që kishte marrë ju përgjigj me fjalë aq të paturpshme sa Skënderbeu i zëmëruar nxori shpatën dhe ju derdh përsipër. Dhe pastaj Noli përfundon :”Nuk të ngas,i tha Skënderbeu ,të cilit i iku zemërimi nga fjalët  papritura të ushtarit ,por  me mua qenke trim”.Kështu në të dy motërzimet kuptohet lehtë Skënderbeu e çmonte shumë lirinë te njeriu.

“Skënderbeu, princi i Shqipërisë, po ndiqte një nga  ushtarët e  tij për  ta vrarë”; ushtari, pasi u mundua më  kot me gjithfarë  përulje e  lutje  ta zbuste  në  fund fare vendosi  që ta presë  me shpatë në’ dorë. Kjo vendosmëri e ushtarit e zbuti menjëherë zemërimin e  « komandantit të tij, i cili, kur pa që ai mori një qëndrim për t’u nderuar , ia fali jetën.

Ky shembull mund të shpjegohet ndryshe vetëm nga ata që nuk kanë lexuar për fuqinë” e çuditshme dhe  për trimërinë e  këtij udhëheqësi.Përktheu: Perlat Xhiku.Gazeta :”Drita”1967.

Tingëllim i Ronsarit për Lavardenin

Shqipëria nuk ka vetëm kuaj të shpejtë,

 Që në olimpiada kudo rendin të  parët:

Po ka  edhe burra me lavd, luftëtarë ,

 Që gjaku Akilit u rrjedh nëpër dejtë.

Pirron kam dëshmi, që qytete rrafshoi,

E në  fund të lashtin Arg pati si varr :

Skënderin fitonjës mbi turkun barbar,

Që qytetërimin nga gjithë Azia faroi.

O nder I  shekullit tënd!O shqiptar kobëzi,

 Turqit krahu yt I  mundi  njëzet e dy herë!

 Drithërim e kalave, tmerr i tyre ishe ti;

Po shuar prej fatit, vdekur do ishe përherë,

Sikur puna e ndritur e Lavardenit të ditur,

S’ kish mposhtur vdekjen tënde dhe luftërat përtëritur.

3.Pierre de Ronsard (lindi në  shtator të vitit 1524 në Castle Possonnière, në afërsi të fshatit Couture-sur-Loir në Vendome  dhe vdiq në 27 dhjetor 1585 në Saint-Cosme është një nga poetët francezë të shekullit të gjashtëmbëdhjetë. I quajtur si:”Princi i poetëve dhe poet i princave”, Pierre de Ronsard është një figurë e rëndësishme në literaturën poetike të Rilindjes. Autori i një vepre të madhe që, më shumë se tridhjetë vjet, është fokusuar në dy poezi zyrtare dhe të kryera në kontekstin e luftërave fetare me himne.Pierre de Ronsard është i katërti i fëmijëve.Babai i tij, një kalorës në moshën 21 vjeç,  mori pjesë në luftërat italiane, është një njeri i dashur për poezin dhe admirues i Bayard.Sipas Ronsard, familja e tij është nga Evropa Lindore pranë Danubit. Ky fakt i raportuar nga biografët e tij të parë është kontestuar sot.Pierre de Ronsard ka lindur në kështjellë në Possonnière 1524. Ai e kaloi fëmijërinë e tij në kështjellë. Nga mosha pesë vjet, Pierre de Ronsard i është besuar një mësuesi privat, ndoshta xhaxhai i tij,  Navarre, Jean Ronsard, i cili e paraqiti atë  autorëve latine dhe i lë trashëgim atij pas vdekjen e tij (1535-1536) bibliotekën e tij. Babai i tij e destinoi për karrierën dhe e dërgoi për të studiuar, në tetor 1533, në Kolegjin e Navarre ku ai do të mbetet vetëm 6 muajn e 3-të. Vitet e jetës së tij vijojnë me :Kur Madeleine e Francës u martua me Mbretin Jacques V të Skocisë në 1537, Ronsard u bashkangjitur në shërbim Madeleine dhe në shërbim të Mbretit Jacques për vdekjen e saj dhe kaloi tre vjet në Skoci, nganjëherë në Londër, ndonjëherë në Francë nganjëherë në Flanders. Ishte gjatë kësaj periudhe koha kur ai filloi të merrte një interes në poezi, të inkurajuar nga, Paul Duc, i cili e prezantoi atë me poetë latine si: Virgili dhe Horace. Në vitin 1539, ai u kthye në Francë për të shërbyer te Duka i Orleans. Megjithatë, kjo karrierë diplomatike premtuese ndërpritet papritmas. Një sëmundje, e ndjekur nga një mbingarkesë e gjatë e lë atë gjysmë të shurdhër. Pierre de Ronsard pastaj vendos të përkushtohet studimit. Një karrierë është duke u shqyrtuar përsëri, dhe në mars 1543, Ronsard u hirotonis nga peshkopi i Mans por mbetet në shërbim të Charles së Orleans.Babai i tij vdiq në  6 qershor 1544.

4.Kush ishte Montaigne,ai ka lindur në rajonin e Aquitaine të Francës, në pronën e familjes Château de Montaigne, në një qytet tani të quajtur Saint-Michel-de-Montaigne, pranë Bordeaux. Familja ishte shumë e pasur, stërgjyshi i tij, Ramon Felipe Eyquem, kishte bërë një pasuri si një tregtar dhe kishte blerë pasurinë më 1477, duke u bërë kështu Zot i Montaigne.Babai i tij, Pierre Eyquem, Seigneur i Montaigne, ishte një ushtar francez në Itali për një kohë dhe gjithashtu ishte kryebashkiaku i Bordeaux.

Megjithëse kishte disa familje që mbanin patronimin “Eyquem” në Guyenne, mendohet se familja e babait të tij ka pasur një farë origjine origjinale Marrano (spanjolle dhe portugeze). Ndërsa nëna e tij, Antoinette López de Villanueva, ishte një konvertim në Protestantizëm.  Gjyshi i tij i nënës, Pedro Lopez, nga Zaragoza, ishte nga një familje e pasur Marrano (sefardike hebreje) që ishte konvertuar në katolicizëm. Gjyshja e tij e nënës, Honorette Dupuy, ishte nga një familje katolike në Gascony, Francë.

Nëna e tij jetonte në një pjesë të madhe të jetës së Montaigne pranë tij dhe madje e  përmend vetëm dy herë në esetë e tij. Megjithatë, marrëdhëniet e Montaigne me babanë e tij shpesh reflektohen dhe diskutohen në esetë e tij.Arsimi i Montaigne filloi në fëmijërinë e hershme dhe ndoqi një plan pedagogjik ,që babai i tij kishte zhvilluar,  këshillat e miqve humanistë të së kaluarës. Menjëherë pas lindjes së tij, Montaigne u soll në një vilë të vogël, ku jetoi tre vitet e para të jetës në shoqërinë e vetme të një familje fshatare, në mënyrë që, sipas Montaigne plak, “tërheq djalin afër njerëzve, dhe për kushtet e jetës së njerëzve, të cilët kanë nevojë për ndihmën tonë “.  Pas këtyre viteve të para spartane, Montaigne u kthye,qëllimi ishte që latinja të bëhej gjuha e tij e parë. Edukimi intelektual i Montaigne ishte caktuar për një tutor gjerman (një mjek me emrin Horstan, i cili nuk mund të fliste frëngjisht). Babai i tij punësonte vetëm shërbëtorë që mund të flisnin në latinisht dhe iu dhanë gjithashtu urdhra të rrepta për t’i folur gjithmonë djalit në latinisht. Edukimi latin i Montaigne u shoqërua me stimulim të vazhdueshëm intelektual dhe shpirtëror. Ai ishte i familjarizuar me greqisht nga një metodë pedagogjike që përdorte lojra, biseda dhe ushtrime të meditimit të vetmuar, sesa librat më tradicionalë. Rreth vitit 1539, Montaigne u dërgua për të studiuar në një shkollë prestigjioze me  konvikte në Bordeaux, Collège de Guyenne, pastaj nën drejtimin e dijetarit më të madh latine të epokës, George Buchanan, ku ai zotëronte tërë kurrikulën deri në vitin e trembëdhjetë. Më pas ai filloi studimet e tij të drejtësisë në Universitetin e Tuluzës në 1546 dhe hyri në një karrierë në sistemin ligjor vendas. Ai ishte këshilltar i Gjykatës së Aides të Périgueux dhe, në 1557, ai u emërua këshilltar i Parlementit në Bordo (një gjykatë e lartë). Nga 1561 deri në 1563 ai ishte oborrtar në oborrin e Charles IX; ai ishte i pranishëm me mbretin në rrethimin e Rouen (1562). Ai u nderua me nderin më të lartë të fisnikërisë franceze, Urdhrit të Shën Michael, diçka për të cilën ai aspiroi nga rinia e tij. Ndërsa shërbeu në Parlementin e Bordeaux, ai u bë shumë i afërt me poetin humanist Étienne de la Boétie, vdekja e të cilit në vitin 1563 ndikoi thellë në Montaigne. Është sugjeruar nga Donald M. Frame, në hyrjen e tij në Ese të Plota të Montaigne, që për shkak të “nevojës së domosdoshme për të komunikuar”. Montaigne pas humbjes së Étienne, ai e nisi Essaisin si “mjetin e komunikimit” të tij dhe se “lexuesi merr nga vendi i mikut të vdekur “. Montaigne u martua me Françoise de la Cassaigne në vitin 1565, ndoshta në një martesë të organizuar. Ajo ishte vajza e mirë dhe mbesa e tregtarëve të Toulouse dhe Bordeaux. Ata kishin gjashtë vajza, por vetëm e lindura  e  dytë, Léonore, mbijetoi në fëmijëri.  Pak dihet për martesën e tyre, pak fjalë që i ikin vetë Montaigne-it – ai shkroi për vajzën e tij Léonor: “Të gjithë fëmijët e mi vdesin në infermieri, por Léonore, vajza jonë e vetme, e cila ka shpëtuar nga kjo fatkeqësi.Mendimtarët që eksplorojnë ide të ngjashme për Montaigne përfshijnë Erasmus, Thomas More dhe Guillaume Budé, të cilët të gjithë punuan rreth pesëdhjetë vjet përpara Montaigne. Shumë nga citatet e Montaigne-së në latinisht janë nga Adagia e Erasmus, dhe ato më kritike, të gjitha citimet e tij nga Sokrati. Plutarku mbetet ndoshta influenca më e fortë e Montaigne, në kuptimin e substancës dhe stilit. Citatet e Montaigne nga Plutarku në numrin e eseve janë mbi 500.

Kritiku letrar i shekullit të 20-të Erich Auerbach e quajti Montaigne njeriun e parë modern. “Në mesin e të gjithë bashkëkohësve të tij”, shkruan Auerbach ,”ai kishte konceptin më të qartë të problemit të vetë orientimit të njeriut, dmth. Detyrën për ta bërë veten në shtëpi pa pikat fikse të mbështetjes”. 

Filed Under: ESSE Tagged With: Gezim Llojdia, Montenji, për Skënderbenë

“TOBELIA E PENDUAR” U PROMOVUA NE QENDREN”NENA TEREZE”

January 16, 2018 by dgreca

MHILL VELAJ: “TOBELIA E PENDUAR”- ROMAN  I ETIKËS, HEROIZMIT DHE MBIJETESËS SHQIPTARE NDËR SHEKUJ/1 mderatorja

Të dielën me 14 Janar 2018 në Qendrën Nëna Tereze pranë Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” u organizua promovimi i romanit ”Tobelia e Penduar” i shkrimtarit nga trojet kombëtare në Malin e Zi, Fran Camaj. Veprimtarinë promovuse e ka moderuar Valenna Gorvokaj-Curanaj, e cila ka prezantuar autorin dhe veprën e tij letrar, duke ndalë enkas në romanin “Tobelia e Penduar”, vepra më e fundit e shkrimtarit nga Malësia, nga i cili ka lexuar një fragment.

1 Dom PjetriNjë përshëndetje të vecantë u ka drejtuar pjesmarrësve dhe autorit të romanit, famullitari i Kishës “Zoja e Shkodrës” dom Pjetër Popaj.1 Arjeta Fran zef

Studiuesja Arjeta Ferlushkaj ka paraqitur kumtesën e saj, duke bërë një analizë të detajuar të veprës letrare, të cilën do ta botojmë të plotë në numrat e ardhshëm të Diellit.

1Marjan

Ndërsa nënkryetari I Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-amerikanë, shkrimtari Mhill Velaj, paraqiti kumtesën e tij “TOBELIA E PENDUAR”- ROMAN  I ETIKËS, HEROIZMIT DHE MBIJETESËS SHQIPTARE NDËR SHEKUJ. Po e përcjellim atë të plotë.Gjeka

Emri i Fran Camaj në letersinë shqiptare është skalitur me dekada si një yll ndriçues mes shqiptareve të Malit të Zi, Kosovës, Shqiperisë dhe diaspores shqiptare në Amerikë. Pas disa romaneve me vlere i të njejtës përmasë, vlerë e cilesi, na ofrohet edhe romani më i ri ,, Tobelia e Penduar ,, i cili roman kapërthen dimensionet ndërnacionale , etnike, por në veçanti tharmin e jetës psikologjike të Malësorëve të Mbishkodrës. Vendosja e një kryepersonazhi fëmër në krye të rrefimit romanor është kryetema e një fati tragjik e plot sakrifica deri tek ngadhënjimi fisnik për tu shtrirë meë pas deri të rrafshi etnik dhe mbijetesa shqiptare ndër shekuj nën trysninë e shumë sunduesve të ndryshëm.

1 GrupKronika e zezë e ngjarjes reale fillon më personazhin e Liridones-emer ky simbolik e cila që në barkun e nënës është e destinuar të rritet jetime pas vrasjes së babait në fushëbetejat e krushqve miop, për tu rritur më pas nga tutorja e saj Besarta,e cila i kishte dhënë fjalën e besën nënës natyrale se do ta rriste dhe trajtonte më plot dashuri deri në fund të jetës. Paralelja tjetër e rrefimit romanor është familja e Kolë dhe Gjergj Martinit nga Camajt e Hotit më kryefamiljare Lukë Dedushaj nga e cila familje lind dhe kryepersonazhi tjetër i ketiij rrefimi, Trimi. Fjala të mbanë për besë e zemren ta ndezë, thuhet në Malësi të Madhe, andaj çifti fisnik e besnik, Besarta dhe Sadik Krasniqi ishin përbetuar që vajzën do ta rrisnin dhe edukonin si të ishte e gjakut të tyre. Saga e kësaj vuajtje fillon mes dy miqsh, Bardh Luka dhe Gjergj Marku,të cilët fati i kishte lidhur më kryengritjet antiosmane dhe që të dytë i kishin gratë shtatzëna. Aty ishte dhënë fjala që shpon gurin e rrënon murin në emer të miqësisë dhe dashurisë: po qe se njëra palë lind femijë femër do ta fejonte për djalin e mikut të jetës, luftes dhe paqës. Figura e Gjergjit në ketë roman të Camajt, na paraqitet si një burrë dyzetë vjeçar ,i guximshëm,atdhetar, por që kurrë buza si shkonte në gaz dhe kishte prirje antifeministe. Ai ishte pikëlluar për lindjen e vajzës, por fjalën e dhëneë në besëe e kishte mbajtur. Këtu fillon edhe burimi i kësaj ngjarjeje dhe rrefimi romanor. E ëma Selvia nuk mund të pajtohej më faktin se si bashkëshorti i saj Gjergji e kishte fejuar vajzën ende pa lindur ajo, këmbëngulje e kundërshti e cila shpesh i kushtonte më dhunë fizike nga burri. Mes lindjes e vdekjes, lirisë e vuajtjes, roberisë e tradites, dhimbjes e dashurisë,mbijetesës së malësorit,e ngurtësimit në tradita merr rrjedhë ky roman i Franë Camajt. Ai si një kronikan i mirë, i lindur e rritur në Malësi të Madhe, aq bukur di ti trajtojë keto tema të ndërlikuara,saqe lirshëm mund ta quajmë edhe ‘’mjeshtër i lartë i ketij zhanri letrar ’’. Shqiptari i mbishkodrës Ii vënë në keto situate lufte nga të huajt si turq e malezias, i mberthyer në tradita, vuajtje ekonomike, dhunë e robëri nga i huaji, e luftë për mbijetesë, nuk ka si të ishte ndryshe veqse fisnik dhe i pa epur. Të tillë na i paraqet edhe romancieri Franë Camaj, malësorin e atëhershëm, por shpesh ngreh edhe zërin e kritikës perms shprehjeve metaforike e letrare për disa vese të importuara nga të huajt. Si pikë sfide, autori pandeh maltretimin e femres, fejesat në djem, vellavrasjen, hakmarrjen e gjakmarrjeën, krenarinë, kokëfortësinë, por edhe miopinë kolektive, për shkak të moskontaktit më botën e jashtme.

Krejt kjo realizohet me mjete shprese, stilore e ideoartistike, përmes figurës së Dom Augustinit ,i cili më të gjitha forcat e tij morale, luftonte ti bindte malësoret që ti dergonin vajzat në shkollë. Kjo ngurtësi shprehet edhe përmes figurës së Gjergjit dhe luftës titanike të së ëmës Mrikë, për ta rehabilituar të birin. Liridona e gjendur në keto situata tragjike vendos që të vihet në kërkim të identitetit të saj të vertetë se kë e kishte prind biologjik. Kronika njëshekullore e rrefimit romanor të Franë Camajt vendoset në mes tri grupimesh tona etnike e tri palë të historisë përsonale që lundrojnë në mes Malit të Zi, Kosovës e Shiperisë, ku në menyrë mjeshtërore e rrefyesi ynë romanor, përmes poli – tekstit letrar shpërfaq situata, përplasje e gjakime për mbijetesë të familjeve shqiptare në përgjithësi. Ky sublimin letrar përshkruhet përmes figurës së Besartës dhe burrit të saj Sadikut, më të cilin ishte fejuar në Kosovë dhe aty jetonin që kur Ernest Koliqi kishte iluminuar shqiptaret e Kosovës ku kishte derguar 400 mesimdhënës enkas për ta larguar errësiren e analfabetizmit. Permenden kalimthi edhe Kolë Parubi e Marie Shllaku. Shperberja e një familjeje dhe gjakimi për mbijetesë i Suzanes së bashku më të fejuarin e saj Trimin është një kapitull në vete i këtij rrefimi romanor,që përpelitet mes luftës për emancipim e njerëzve në njerën anë dhe sakrificës për mbijetesë, e liri në anën tjetër. Mes ketyre dy ujërave letrarë, lundron pena e artë e Franë Camajt, i cili në rrëfimet e tij cilësore e hermetike, shpesh na del edhe si krijues delikat që nuk mund të kuptohet edhe aq lehtë. Liridonën e takojmë si përson të tronditur pas kumtit të së vertetës së saj nga ana e Besartës se nëna e saj biologjike Lina ishte martuar pas vrasjes se burrit në betejë, më një përson tjetër argjendar, nga Prizreni me emrin Anton. Kjo brenge atë e vë në kërkim të identitetit të saj, por e zhyt njeherit në ujërat e errëta të deshpërimit deri në vetëmohim. Rrefenjëzat plot mall e lot të Linës shpalosin në detaje jetën e Gjergjit si martesa e tij me Zografën, shkollimin e tij në Shkoder tek Jezuitet, pastaj në Elbasan,talentin e tij sportiv, muzikor e teatral, dhe se atij kur ishte në burg i kishte lindur djalii tij, Antoni në vitin 1946. Ne moshen 29 vjeçare Gjergji që ekzekutuar se bashku më Marie Shllakun, Bernardin Llupin e Kolë Parubin. Në luftën e dyshimeve Liridona kërkon ndihmë nga Frati Gjakovës i cili e gjënë atë në librin amë të të pagëzuarve. Aty figuron të emri i saj dhe prindërve të saj biologjike, Lulo dhe Lirije, dhe se Liridona aty për aty kërkonte krezmimin e saj.

Prifti pas degjimit të rrëfimit nga goja e Liridonës e uroi më shpirt çiftin Besarta dhe Sadik Krasniqi për fisnikërinë e tyre. Saga familjare e Gjergjit vazhdonte se bashku më egersinë e tij. Ai tundonte familjen, impononte dhune, vullnete dhe më çdo kusht kërkonte martesën e vajzes se tij më djalin e Dedushajve kurse historinë e Liridonës e kishte kuptuar nga sigurimi shteteror. Tëndodhur në këtë kaos familjar, Gjergji plagosët në luftë, kurse Suzana nuk fuste gjumë në sy dhe kishte frikë për vëllanë 12 vjeçar dhe xhaxhallaret të cilët mund ti vente në gjak për shkak të prishjës së fejesës. E ndodhur në mes të ketyre kryqeve jetesore ajo kishte vendosur të hiqte dorë nga fejesa dhe me lejen e bekimin e gjyshit ti vishte rrobat e burrit, ti ngjeshte armet dhe të bëhej mu si Nora e Kelmendit, Tringa e Grudës, Milica e Trieshit të bëhëj Tibeli dhe ti bashkohej luftëtarëve të lirisë. Këtu merr pikë kthese ky roman i cili i ndarë dysh në dy terene ngjarjesh, situatash, është sfidë për tu lexuar e kuptuar. Babai i saj Gjergji kishte dhënë jetë, kurse bija po e vazhdonte misionin e tij në luftë për çlirimin e atdheut, kurse në krahun tjetër rrefimi i dyfishtë romanor tregon se Liridona nuk gjente qetësi por përjetonte dhunë psikologjike nga inspektorët e shtetit dhe në asnjë menyrë nuk e kishte dhënë vetën para tyre falë intelegjencës, maturisë, durimit dhe idealeve të saj të larta. Autori Camaj për të na shpërfaqur etjen për liri të malësoreve, jo rrallë në këtë roman shkëput e rrëfen situata e ngjarje historike, ku veçon figurën e Edith Durhamit, ku autori bën një paralele historike mes femres shqiptare si Tobeli dhe Edith Durhamit të cilin malësorët e quanin Tobeli apo ‘’virgjëresha’’ të cilin më shumë nderime e kishin pritur malësoret më kryeprotaonistët Dom Augustinin dhe Lekë Dedushaj. Autori rrëfën edhe shumë ngjarje të kryengritjeve të malësorëve kundër Xhonturqve hipokrit e tradhetar dhe atyre Malazias, ku si protagonist na del figura e Dedë Gjon Lulit si zjarr i pushkës kurse Luigj Gurakuqi si frymë e ideve. Në krahun tjetër të kronikës kohore të autorit, del vuajtja psikologjike e Liridones përballë trysnisë së xhelatëve të sigurimit Jugosllav. Figura e Trim Lukës I kthyer nga Londra më diplomë të arkitektit na del tepër interesante. Ai ishte treguar tepër tolerant më vendimin e Suzanës sepse vizionet e tij ishin magjepsese e jo të ngurta nga tradita. Ai kishte respektuar lirinë e saj. Kalimthi Në kete roman përmendet edhe kongresi ë dytë i Manastirit, beteja e Çafe Agrit ku në pah na del figura heroike e Mehmet Shpendit.

Në ketë pikë kemi një situatë kthese dramatike të rrëfimi romanor. Mu aty ku takohën e bashkohën armët e lirisë kundër robërisë nga i huaji, mu aty atakohën fatet e dashurisë të ngjizura që nga barku i nënës, tek dy shpirtrat rinor. Zemra e trimit ngazëllehet nga guximi i Tobiles – Syzanës dhe një ndjenjë e gëzimit dhe dashurie ia përshkron zemren. Mu ketu bie perdja e rrëfimit romanor të Franë Camajt, ku në vend të traditave të ngurta, ngadhënjen zemra, dashuria dhe vullneti i lirë për të dashuruar e jo tregtia emocionale e imponuar nga prindërit e traditat e shkullit, beronjë e pa dritë vezulluese të shpirtit. Endërr e etur e plot ankth në këtë rrëfim është edhe jeta e Liridonës në krahun tjetër, e cila kishte përjetuar kalvarin gjatë kalimit illegal të kufirit ku i ishte nënshtruar dhunës psikologjike e shantazhëve deri të kufijtë për të uleritur edhe qielli. I ndodhur në mes të dilemës e lirisë kombetare, dashurisë, traditës dhe luftës për mbijetesë emancipim dhe integrim, Trimi ia tregon gjyshit të tij dhe Suzanës deshiren e tij te fjetur, mu asaj vajzës që ia kishin fejuar që ne paralindje dhe tani po vepronte si Tobeli. Edhe Syzana lundronte në mes ketyre dilemave ekzistenciale dhe ofertën e Trimit ia tregoi së gjyshës së saj. Ata pas shumë kryqësh jetësore prapë lidhën jetën së bashku, por në paqe e dashuri e jo me imponime të ftofta si vdekja, gjersa fati i Liridonës e trungut të saj familjar po e përjetonte një Kalvar tjetër.

 

Ketu qendron edhe mjeshtria letrare e Fran Camajt që situatave tragjike e gjakuese tu jep ngjyrime shprese e dashurie por edhe të progresit e vizioneve të reja.

Liridona nga gjakimi për liri kombetare kishte përjetuar zhgjënimin total nga ana e pjesës tjetër të etnisë.

Odiseiada e saj zgjat me dekada dhe por fryma e idealeve e mbanë në jetë.

Guximi i saj për të guxuar  siq ishte rasti i zhbërjës së fejeses , por tani kerkesës për ta rikthyer fejesen e për ta kurorezuar me martesë i Syzanës ishte pritur më entuziasem  e jo me paragjykim edhe nga paria e malësorëvë. Kurorë u kishte vënë në një copë të Atdheut Dom Augustini, por ngjarja nuk i kishte ikur pa u verejtur as nga pashai i Shkodrës. Shtepia në flakë e Lekë Dedushaj ishte sinjal i ri se armiku shekullor nuk flë kurrë dhe nuk deshironte lule përmbi këtë dhe por vetëm luftë, armë e gjak e pleq të kërrusur që nuk mund t’ia ndjejnë as shijojnë aromen lirisë. Kjo ishte hakmarrja haptas e Pashait për luftën e Agrit, ku trimi e Syzana kishin shpalosur shenja trimerie e heroizmi.

Me kalimin e kohes shuhen edhe brezat. Një pikë kthese bën edhe vdekja e Lukës dhe Lulës, gjyshërve të Suzanës, për të derivuar më pastaj ngjarjet e vitit 1911, kryengritjeve të mëdha të malësorëve për liri, akti me sublime – shpallja e Pavaresisë së Shqiperisë më 1912, luftërat me Malazias më 1913 dhë përshkrimi i tradhëtive të Esat Pashë Toptanit. Më kalimin e kohës  Suzana vendos të jetoj në  Shkodër. Ajo tashmë kishte tanime mision tjetër: emancipimin e gruas. Më 1911 ajo nga fryti i dashurisë lindën vajzën dhe e pagëzuan më emrin Liri, por gëzimi i tyre zgjati pak sepse Trimi vritet në betejën e Bratilës dhe Suzana kalon në fazën më të veshtirë të jetës së saj. Lidhjen e tyre e forcojnë edhe Liria e Luli të cilët kishin vendosur të jetonin në Shkodër më pas për tu rikthyer prapë më grupin e mësuesve në Kosovë. Liridona vendoset në Tepelenë ku vazhdon gjimnazin dhe më në fund e lidh zemren me Agronin. Ajo ne fund arrinë të vizitoj trojet e të parëve, kurse Kosovën e kishte në zemër,të cilën e pa të lirë vetëm ne 2008-en.

 

 

REZYME

Ky roman i Fran Camajt me elemete etkine kulturore dhe etnopsikologjike është udhë rrëfyes për brezat e ri. Aty shprehet shpirti TitaniK shqiptar I vujtur në pesë brezni. Shpaloset drama familjare e kolektive dhe e fatit të individëve përballë furtunave të ideologjisë . Eshte fati I kryqezuar I shume breznive te cilet gjakuan per mbijetese pa e cenuar idealin e tyre, traditen dhe trojet e te pareve. Ketu pershkruhen aq bukur padrejtesite e anatemat qe ju bene Malesoreve te Mbishkodres nga njeriu I huaj dhe i tij duke tentuar qe edhe ate pjese te paster te Etnise ta benin me cdo kusht por megjithate me gjithe pasojatnuk ja arriten kurrë.

Ky është roman i mbijetesës familjare, kolektive e nacionale. Është kumti i shpresës që rrjedh nga pena e artë e romancierit Fran Camaj .

Fran Camaj ka etje.

Etja e tij është tepër fisnike…

E ajo etje është mosharrimi i së kaluarës dhe deshira e zjarrtë e tij që kombin e tij ta shoh të integruar pas vuajtjeve shumë shekullore.

Autorit i uroj shendet dhe Zoti ja priftë të mbarën në shtegun e tij letrar.

Filed Under: Komunitet Tagged With: Arjeta Ferlushkaj, Fran Camaj, Mhill velaj, Tobelia e Penduar

PUTINI KRAHASON LENININ E KOMUNIZMIN ME KRISHTENIMIN

January 16, 2018 by dgreca

Shkruan Donuen Sharkov/

1-kadeli

Perktheu per Diellin Gjon Kadeli/Presidenti i Rusis e krahasoi Leninin me nji Shejt dhe deklaroi se idete komuniste Sovjetike e kane burimin ne Ungjil(Librin e Shejt) Presidenti Putin ishte tuej folun lidhun me nji film dokumentar ne Manastirin Valaam, ne te cilin vihet ne dukje historia e asaj ndertese qe gjindet afer kufinit te Finlandes.
Nji nga pikat kryesore te diskutimit ishte Revolucioni Rus i Tetorit 1917-te, gjate te cilit u ekzekutue familja mbretnore e cila ishte shume besimtare. Kjo gja perfundoi ne formimin e Bashkimit Sovjetik dhe ne nji kapitull te ri te politikes se Kremlinit kunder besimit fetar.
Putini tha se atij  i kane  pelqye gjithmone idete komuniste, por se ekziston dicka qe ka nji te mete…..
Qe nga ajo kohe, e ne menyre te vecant, mbasi u bane ndryshimet ne Bashkimin Sovjetik, gjate kohes se Gorbacovit me 1990-tat, rrolli i kishes ne shoqnin Ruse, ka qene nji ceshtje qe ka shkatue grindje. Por Putini, i cili shpesh here ka perkrah kishen u tha atyne qe kishin ba filmin se ai nuk beson se idealet e Komunizmit dhe te Krishtenimit jane te paperpuethshme. Putini shtoi “Ndoshta jam tuej thane dicka, qe disa njerezve nuk u pelqen, megjithe kete,une po them ate qe mendoi.”
Putini vazhdoi “E para, besimi ka qene gjithmone pjese e jetes,kjo gja na forcoi kur rrethanat ishin te veshtira per popullin e vendit tone.Gjate shume vjeteve asht luftue feja, jane persekutue kleriket dhe jane shkatrrue kishat.Por ne te njejten kohe Sovietet krijuen nji fe te re.Ne te vertete,ideologjia komuniste asht shume e ngjashme me
ate te Krishtenimit.”
Lenini,nji atizot,i cili perqafoi pikpamjen Marksiste tha se feja ishte”Helm per njerzit.”frymzoi nji fushate se hoveshme per te konfiskue pronat e kishes,nderkohe qe mbasardhesi i tij Stalini me 1931 dha urdhen per shkatrrimin e katedrales ma te madhe te Moskes. Ne trollin e katedrales u planifikue ndertimi i nji pishine publike, me nji shtatore shume te madhe te Leninit prane tij.Tuej qene se gjate asaj kohe mungoshin fondet, projekti  u ndertue nga paasardhsi i tij
Hrushovi. Por Putini argumenton se si Krishtenimi edhe komunizmi predikon”liri,vllaznim e barabarsi.”Ai e karakterizoi Kodin Moral te krijuesit te Komunizmit Leninit.si nji broshure qe permban udhzimet parimore per te gjithe antaret e partis domethane, pake a shume si nji pjese permitive e Ungjillit.” Putini thote gjithashtu, se edhe ne menyren e adhurimit(riteve), Lenini dhe bashkpuntoret e tij huazuen disa menyra veprimi nga kisha; megjithse nuk asht e qarte, nese ai mendoi, nese kjo gja  ishte e bazueme ne ndergjegjejen e tij, apo ishte nji perpjekje intiutive.
“Putini ia rikujtoi atij qe e mori ne pyetje se Lenini u vorros ne nji Mausoleum.Cfar ndryshimi ka kjo me menyren e vorrimit e Shejtenve, si per Ortodoksit si edhe per te Krishtenet ne Pergjithsi?
Ironikisht, ceshtja e mauseoleumit, asht nji nga arsyet kryesore te grindjes ndermjet Kishes Ortodokse Ruse dhe Partis Komuniste, te cilat kane numrin e dyte ma te madh ne parlament. Zyrtaret e kishes kane kerkue per nji kohe te gjate qe mauseoleumi i Leninit qe asht i vendosun jasht Kremlinit qe nga 1924-ta,tuej thane se kjo gja nuk asht e drejte,kurse komunistet thone se arka e te dekunit asht e vueme nen siperfaqen e tokes, tuej respektue keshtu rregullat fetare te
vorrosjes.
Putini per nji kohe te gjate,nuk ka prenue  anime rreth ceshtjes se mausoleumit, por i tha stacionit televiziv Rusia 1 se mausoleumet ishin te ngjashme me ato te Shejtenve,simbas tradites ortodokse.Putini shtoi”Si ka mundesi nji gja e till? Shko te vendi iquejtun Athos e shiko se si jane vorrosun Shejtnit.Atje jane vorrosun gjithashtu Shejtnit Serguisi e Hemani.”Prandej duket se autoritetet e asaj kohe nuk shpiken dicka te re,por vetem simbas ideologjis se tyne,nji gja qe
njerzimi shpiku shume kohe me pare.

SHTESE NGA PERKTHYESI

Me duket se me te vertete, krahasimi qe ban Putini asht i cuditshem.Ka disa kohe qe Putini ka ba vili-vili me autoritet kishtare ruse,sigurisht per arsye politike personale,tuej i afrue ato,dhe tuej nxit nacionalizmin vendas,keshtu qe te kete
perkrahjen e autyoriteteve kishtare,per t’u zgjedhun perseri president dhe per synimet e tij per te krijue perseri ish Perandorine Ruse, sic ishte gjate kohes se Bashkimit Sovjetik.Permysjen e kesaj perandorie ai e ka cilsue,si katastrofen ma te madhe te qindvjetshit njizet.,Pervec kesaj, sic e vejne ne dukje fjalet e Putinit,Lenini, Stalini,Ceduni,Poti, Caucesku e Baca Enver,me kohe mund te shendrrohen ne Shejten edhe pse rregjimet e tyne dhe te disa te tjereve shkatuen vdekjen e njiqind milione njerezve Natyrisht mbrekullina  kane ngja edhe ma pare, pradej radhet e Shejtenve mund te shtohen nga te naltpermendunit

Filed Under: Analiza Tagged With: Gjon kadeli, Komunizmi, Krishti, Lenini, Putini

Shqiptarët duhet të protestojnë edhe për të ndrequr liderët e tyre

January 16, 2018 by dgreca

Nga Ilir Levonja/5-Ilir-levonja-2-288x300-1 

Momentalisht Shqipëria mund të krahasohet me situatën në Teheran, Iran. Për faktin e një mungese të një fryme masash të profilizuar qartë. Apo një lloj kaosi në mendësinë sociale, si papunësia, por edhe kur e gjen një punë, paga është e ulët dhe informale, vendi i punës i pasigurtë, gjithnjë nën presionin që dikush jep një dorë parash, stanjacioni i çeljes së negociatave, madje ky i fundit i kërcënuar nga rikthimi i vizave etj. Pa lënë mënjanë situatën konfliktuale politike, pabesueshmërinë ndaj forcave sa që herë më herë përmendet monarkia si shpëtim. Por edhe diktatura apo regjimi i Enver Hoxhës, Mehmet Shehut, Hysni Kapos etj. Edhe në Iranin e sotshëm, protestat që habitën opinionin botëror, në dhjetorin e kaluar, ishin pak a shumë të tilla. Nisën për kushtet minimale, për paga më të mira, nga shtresat e zanave rurale, me pretendimin për përqëndrim në mirëqënien e vendit se konsumimin e resorteve energjitike për revanshe luftrash të ftohta me Amerikën. Qe një pjekuri e përkohshme sociale, pasi kërkesat u shtuan, deri në rikthimin e monarkisë së vjetër të shah Reza-s. Gjë që, habiti edhe nipojtë e stërnipat e përgjumur të dinastisë Pahlavi. Megjithëse sipas opinionistëve në shtypin e huaj, kjo ndodh për shkak të humbjes së besimit tek klasa politike, a revolucioni që vendosi supremitetit e Khameinëve me shokë. Madje kanë arritur deri aty sa, fajësojnë vetveten si pjesëmarrës të revolucionit të 1978-tës, pra të regjimit të sotshëm në pushtet.

Kur e pyetën njërin nga këta pinjollë, ai u përgjigj. Po, kur vrenjtet koha, njerëzit kërkojnë mes reve rrezet e diellit.

Irani ose vendi që thonë se qëndron mbi një oqean nafte dhe gazi natyror, kishte deri dje një lloj solidarizimi me regjimin e ardhur nga revolucioni islamik, për shkak edhe të konflikteve në rajon, si talebanët në Afganistan, Iraku me luftrat e tij, por sot si të parët dhe i dyti janë harruar. Isisin e ka marrë në dorë Amerika dhe Rusia. Ndofta është koha që të rishikojnë vetveten. Ose u kujtuan për vetveten, të lodhur nga regjimet, ideollogjitë etj. Ndaj edhe po pretostojnë…

Shqipëria sigurisht nuk ka konflikte aktuale në rajon. Por ka akoma frymëza radikale që here më here shpofin realitetin. Si përshembull kjo vrasja e një lideri serb në Mitrovicë. Por ka bjerrje të madhe në humbjen e besimit tek klasa politike. E cila edhe pse ka pikasur prej kohën një vale pakënaqësie në popull, paracakton data protestash së pari për emërime në drejtësi, a protokoll parlamentar, shkelje kushtetute etj., kur në fakt nervi që ngre masat në këmbë është ekonomia dhe liria e tij. Përse ka faj sot politika? Sepse shqiptarët kurrë nuk gjejnë qetësinë e duhur të gjykojnë shifrat, por vetëm bërtasin. Por, pa i mëshuar klasës politike, a duhet ata sot të protestojnë? Të dalin përmbi këtë kaus indeferentësh edhe të pakënaqur, edhe plot pretendime, edhe të paqartë se ku janë, ku ndodhen dhe ku duan të shkojnë. Pa asnjë diskutim që po.

E para janë pikërisht standarti më i ulët i të ardhurave që ata kanë për frymë, në rajon. Arsyeja e vetme që shumë prej tyre braktisin për ditë vendin. Shprehja tashmë lapidare për ‘ta, ”po iki për një jetë më të mirë” e ka origjinën tek ekonomia, informaliteti i saj ku për shkak të korrupsionit të lart mban në nivele të vobegta pagat e tyre.

E dyta, gjithmonë prej së parës, shqiptarët sot perceptohen si një frikë në rajon dhe europë. Aq sa ndonjë ditë mos u habisni që ndonjë politikan i huaj, të na krahasoj siç bëri presidenti i Amerikës me haitianët dhe salvadorasit etj. Shumë njerëz këtu ngërdheshin fytyrën me fjalët e Donald Trumpit, por më besoni, brenda vetes janë me atë. Plot emigrantë nga vendet në fjalë, për shkak të ngucjes ekonomike, revansheve politike, a konflikteve të vazhdueshme në vendet e tyre, shfaqin gjithçka. Aq sa ne vendin e lirisë dhe të drejtave të njeriut duken krejt shpifarak. Sado ta duash vendin tend, e rrëzon poshtë atë me një fisko të vogël fare. Siç ndodh sot përshembull me Venezuelën. Plot emigrantë të këtij vendi paketojnë deri ushqimet, si oriz, vaj, makarona, për njerëzit e tyre atje.

Dhe posta çuditërisht funksionon shkëlqyer. Atë e posedojnë mafiozët e pushtetit të cilët mbajnë gjallë në dukje ekonominë e tyre të vdekur.

E treat dhe e fundit, shqiptarët duhet të protestojnë për të ndrequr liderët e tyre. Ose për t’i larguar ata. Vendi sot është infektuar edhe nga një strategji e hedhjes hi syve. Kjo për vënien në shërbim të inteligjencës, e cila ka pjesën e saj në këtë kaos social. Vini re, sa here në konflikte të mëdha politike, sillen pjesë nga dosjet, krimet shekspiriane të familjeve të bllokut. Një shtyp i tërë në shërbim të tyre. Sillen ose shpiken tema mbi heronjtë, filmat, aq sa profesorë të tërë, institucione fetare, feja merret me një hero kombetar.

Këto quhen zhurma, bubullima, për t’ju larguar nga dhimbja e vërtetë. Ekonomia jonë haitiane…

Filed Under: Analiza Tagged With: Ilir Levonja, shqiptaret dhe protesta

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • …
  • 47
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT