Në një godinë të vendosur nën masa të rrepta sigurie, në orën 19 të mbrëmjes zyrtarët më të lartë të shtetit që janë pjesë e Këshillit të Sigurisë Kombëtare ngjitën shkallët e Presidencës, për një takim të kërkuar nga presidenti Bujar Nishani mbi masat kundër terrorizmit. I thirrur pas klimës alarmante të përhapur në Evropë pas sulmeve terroriste të një jave më parë në Francë, edhe raportimi i anëtarëve të Këshillit të Sigurisë u krye për sigurinë në vend dhe masat e ndërmarra nga institucionet, si dhe për të diskutuar se në çfarë niveli duhet klasifikuar rreziku për ndonjë sulm terrorist të mundshëm në vendin tonë. Në takim, përveç kryeministrit Edi Rama dhe kryetarit të Kuvendit Ilir Meta, ishin edhe ministri i Brendshëm, kreu i shërbimit sekret e po ashtu ministri i Jashtëm, ai i Financave, ai i Energjitikës, i Transporteve dhe ai i Drejtësisë, nën varësi të të cilit janë edhe burgjet në vend. Nuk kanë munguar edhe zyrtarë që janë të lidhur direkt me masat e sigurisë dhe përpilimin e tyre, si drejtori i përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Haki Çako. Përmes një njoftimi të shpërndarë në orët e vona të mbrëmjes, zyra e shtypit pranë Presidencës hodhi dritë mbi këtë takim. Në njoftim thuhet se, kreu i shtetit, njëkohësisht Komandant i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, pasi vuri në dukje dimensionin politik e ideologjik të kësaj lufte të re, theksoi se, “në këtë situatë kërcënuese edhe Shqipëria, si anëtare e NATO-s, si vend kandidat për në BE dhe si aleate në koalicionin ndërkombëtar kundër terrorizmit ka detyrimet e përgjegjësitë e veta”. “Presidenti vlerësoi masat e marra si dhe angazhimet shumë serioze të agjencive ligjzbatuese për të bashkërenduar vepriemt konkrete edhe me partnerët në luftën kundër terrorizmit ndërkombëtar”, thotë njoftimi. Kreu i Shtetit, vijon dokumenti zyrtar, vuri në dukje se në vijim të konkluzioneve të Këshillit Evropian për luftën kundër terrorizmit, “Shqipëria është plotësisht e angazhuar për kontrollin e kufijve në rast të ndryshimit të korridorit të fluksit të emigrantëve dhe për parandalimin e trafikimit të armëve, edhe në kuadër të platformave rajonale për këtë qëllim”. Presidenti ka nënvizuar githashtu se, “në këtë lloj situate, institucionet duhet të lëshojnë mesazhe garancie e stabiliteti për të siguruar qytetarët se nuk ka vend për panik, se janë marrë masat e nevojshme parandaluese dhe se janë ngritur e janë plotësisht operacionale mekanizmat e reagimit dhe të përballjes me rrezikun e sulmeve të mundshme”. {Sh.K}
A po pajtohet Kongresi Amerikan për ndërrimin paqësor të kufijve Kosovë- Serbi?
Nga Xhevat Latifi/
Vetëm pak ditë pasi që delegacioni i Luginës së Preshevës i përkrahur nga Liga Qytetare Shqiptare Amerikane kishin takuar kongresistin Dana Rohrabacher, ka pasuar reagimi i këtij kongresisti në adresë të Kryeministrit të Serbisë Alekasander Vucic në të cilën letër kongresisti Dana Rohrabacher shpërfaqë besimin e tij se si zgjidhje më e mirë për këtë rajon është ndërrimi i paqësor i kufinjeve mes Kosovës dhe Serbisë.
Faton Bislimi, anëtar i Bordit Drejtues të Lobit Shqiptar në SHBA, që ishte organizator i vizitës së delegacionit të Luginës në SHBA në Stejt Departamentin Amerikan, dhe për takimin me kongresistin Dana Rohrabacher, thotë se Lobi Shqiptar vazhdon të jetë kujdestar i çështjes së pazgjidhur të Luginës së Preshevës, si pjesë esenciale e kauzës sonë kombëtare.
“Letra e Kongresistit Dana Rohrabacher tregon se diplomacia publike dhe Lobi Shqiptar në SHBA po bëjnë atë që nuk po mund ta bëjnë diplomacitë shqiptare”, ka thënë Bislimi.
Dana Rohrabacher, Kongresist Amerikan nga Kalifornia, Kryetar i Nënkomitetit për Evropë në Komitetit për Punë të Jashtme të Kongresit të SHBA-ve, ka shprehur vullnetin e një njeriu të sinqertë dhe të një diplomati të përkushtuar që të merret me problemet e Luginës, duke i shkruar direkt Kryeministrit Aleksander Vuqiq, raporton xlpress.tv
Në letretrët protokollare, që e posedon xlpress.tv. në emër të funksionit të lartë në Kongresin Amerikan, Dana Rohrabacher, ka tërhequr vërejtjen se Lugina ka probleme të shkeljes së të drejtave të njeriut.
“Lugina përfaqëson një burim jostabiliteti për të gjithë rajonin për sa kohë që nuk zgjidhet dinjitetshëm çështja shqiptare atje”, ka shkruar Dana Rohrabacher.
Dana Rohrabacher, vazhdon të besojë se ndërrimi i kufijve në mënyrë paqësore është zgjidhja e vetme afatgjatë në mes të Republikës së Kosovës dhe Republikës së Serbisë.
“Për kohë të gjatë kam qenë avokues i ndryshimit të kufirit, gjë që do të vendoste shqiptarët e Luginës dhe serbët e Veriut brenda shteteve me të cilat ata identifikohen. Një ndryshim i tillë kufiri ne mes Serbisë dhe Kosovës, do të ishte hap gjigant drejt përmirësimit të marrëdhënieve ndërshtetërore dhe një aset i leverdishëm për të dyja ekonomitë”, ka shkruar kongresisti amerikan Dana Rohrabacher në lëtren drejtuar Kryeministrit të Serbisë Aleksandër Vuqiq.
Kongresisti Dana Rohrabacher, i njohur për përkushtimin e tij ndaj çështjes shqiptare në Ballkan për me se dy dekada, bashkëpunëtor i ngushtës i Ligës Qytetare Shqiptare Amerikane, dhe mik i veçantë i ish-kongresistit Joe DioGuardi dhe znj. Shirley Cloyes, ka kërkuar nga Qeveria Serbe që të shfaq përkushtimin dhe respektimin për të drejtat kulturore dhe kombëtare të shqiptarëve në Luginë.
“Situata në Luginë, po përkeqësohet edhe për shkak të ndalesës së librave shkollor të destinuar për përdorim nga popullata shqiptare në Luginë. Unë shpresoj se qeveria e juaj, do të zgjidhë këtë problem, nëse jo për hirë të demokracisë atëherë të paktën për hirë të stabilitetit, diversitetit kulturor dhe qeverisjes lokale të cilat duhet të respektohen dhe të promovohen nga të gjithë njerëzit e vullnetit të mirë”, ka thënë Dana Rohrabacher.
Dana Rohrabacher, letrën e tij në adresë të Kryministrit serb Aleksandër Vuqiq e përfundon me kërkesën që qeveria serbe të angazhohet më seriozisht për sjelljen para drejtësisë të vrasësve të cilët vranë vëllezërit Bytyqi, shqiptaro-amerikanë të vrarë në Serbi fill pas përfundimit të luftës në Kosovë.(xlpress.tv)
REVY MODE ME VESHJE KOMBETARE SHQIPTARE NË GÖTEBORG TË SUEDISË…
REVY MODE ME VESHJE KOMBETARE SHQIPTARE NË GÖTEBORG TË SUEDISË NË KUADËR TË KREMTIMIT TË DITËS SË FLAMURIT
Nga Sokol Demaku/
Dita e pavarësisë respektivisht Dita e flamurit është një ditë force, një ditë që na sjellë në mendje aktin më të lartë të vetëpërcaktimit tonë historik ,shtetëror e kombëtar drejtë të ardhmes, lirisë dhe demokracisë.
Kjo ditë e madhe historike është një arritje, përparim dhe force e re në realizimin e idesë së unitetit brenda kombit.
Në cdo pjesë të botës ku frumon shqip kjo ditë festohet në mënyrë madhështore, ku rrumbullkaksohen të arriturat dhe vijzohen planet për një punë edhe më dinjitoze në jetë dhe punë.
Në organzim të Qendres Kulturore shqiptare Migjeni nga Borås në 28 Nëntor në kuadër të festimit të Ditës së Flamurit, Ditës së Shpalljes së pavarësise dhe ditës së Clirimit të shqipërisë organziohet manifestim i madh kulturore në Qendrën kulturore dhe tregëtare “Nordstan” në Göteborg me fillim nga ora 13;00.
Në ketë manifestim do kete Revy mode me veshje kombëtare shqiptare, veshje të punuara nga artizanalja kosovare Selevete Kastrati, e cila do jetë prezent në këtë sfilatë mode, do marrin pjese të rinj e te reja nga qytete të ndryshme te Suedisë, grupe valltaresh nga Göteborg dhe “Shqiponja e maleve” nga Falkenberg me koreograf Hamdi Arifin, Rapsodi i njohur lezhjan Gjon Frroku, grupi folklorik i Muzafer Krasniqit, grupi Alba nga Göteborg të rinij dhe te reja shqiptare nga qyteti i Göteborg, Borås, Varberg, Nösje, Trollhetan dhe qytete tjera, të cilët në mënyrë madhështoire do prezentojnë punën e artizanales së njohur kosovare Servete Kastrati, kohë e veqantë do jetë për voglushet shqiptar në këtë manifestim ku ata do paraqiten me pika të posaqme nga repertoari i fëmijëve.
Këtë manifestim të madh kulturor tëorganizuar nga QKSH “Migjeni” e kanë mbeshtetur edhe “Kultur i Väst” nga Göteborg, Studifrämjandet nga Borås dhe vet Qendra tregëtare “Nordstan” nga Göteborg.
MANASTIR-Shqipëria, Kosova e Maqedonia – bashkëpunim në arsim dhe shkencë
-Nënshkrim marrëveshje në Muzeun e Alfabetit në qytetin e Manastirit, ku para 107 viteve, gjenerata më eminente e asaj kohe e Rilindjes sonë kombëtare mbajti Kongresin dhe unifikoi apo themeloi Alfabetin e gjuhës shqipe, bëri bashkimin gjuhësor të shqiptarëve/
MANASTIR, 22 Nëntor 2015/ Në Muzeun e Alfabetit të Gjuhës Shqipe në Manastir, sot Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia nënshkruan Programin e Bashkëpunimit për arsim dhe shkencë.
Ministria kosovare bën të ditur se ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Arsim Bajrami dhe ministri i Arsimit dhe Shkencës i Maqedonisë, Abdilaqim Ademi, kanë nënshkruar sot në Manastir “Programin e Bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë”.
Në ceremoninë e nënshkrimit të Programit ishte prezent edhe zëvendëskryeministri i Maqedonisë, Musa Xhaferi dhe ministrja e Arsimit dhe Sportit e Shqipërisë, Lindita Nikolla, e cila po ashtu, nënshkruajti të njëjtën marrëveshje me ministrin Ademi.
Nënshkrimi i Programit është bërë në kuadër të Marrëveshjes për Bashkëpunim në fushën e arsimit dhe shkencës, e cila është nënshkruar në korrik të këtij viti në Vlorë, mes Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë, me synim përforcimin e marrëdhënieve mes dy shteteve në këtë fushë.
“Programi i Bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë për periudhën 2015-2018 që e nënshkruam sot, është një instrument i rëndësishëm për të plotësuar detyrimet tona për realizimin e Marrëveshjes së Bashkëpunimit në arsim dhe në shkencë ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë, të 2 korrikut 2015”, tha ministri Bajrami.
Ndërsa, media shqiptare në Maqedoni bën të ditur se, zëvendës kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë, Musa Xhaferri, sot me rastin e 22 Nëntorit Ditës së Alfabetit ka vizituar Muzeun e Alfabetit në qytetin e Manastirit. Ai në këtë rast ka marrë pjesë në takimin e përbashkët të tre ministrave të Arsimit, të Republikës së Maqedonisë, Abdilaqim Ademi, të Republikës së Shqipërisë, Lindita Nikolla dhe Republikës së Kosovës, Arsim Bajrami të cilët nënshkruan Programet Ekzekutive për bashkëpunim në sferën e arsimit dhe shkencës.
Në këtë rast zëvendëskryeministri Xhaferri të gjithë qytetarëve shqiptarë ua uroi këtë ditë, ku para 107 viteve , këtu në Manastir u themelua Alfabeti i Gjuhës Shqipe.
“Për mua është kënaqësi që me rastin e Ditës së Alfabetit të gjuhës shqipe të jenë bashkë me ne këtu tre Ministrat e Arsimit dhe Shkencës ,nga Republika e Shqipërisë, Kosovës e Maqedonisë ku patëm rastin të jemi dëshmitarë të nënshkrimit të bashkëpunimit, diçka që ka qenë domosdoshmëri. Besoj se do vazhdojë edhe në të ardhmen të pasurohet ky bashkëpunim në kuadër të arsimit, shkencës, kulturës, sportit, varësisht sesi përkufizohet.
Është rast i veçantë që na nderon neve shqiptarëve që ky nënshkrim bëhet në Muzeun e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, ku para 107 viteve, gjenerata më eminente e asaj kohe e Rilindjes tonë kombëtare mbajti Kongresin dhe unifikoi apo themeloi Alfabetin e gjuhës shqipe, bëri bashkimin gjuhësor të shqiptarëve. Atëherë Kongresi dhe delegatët në emër të Kongresit u përcaktuan për vlerat perëndimore dhe Alfabeti ynë është me shkronja latine, që ka një domethënie për periudhën që po kalojmë dhe të jemi konsekuent të vlerave perëndimore dhe euroatlantike”, tha Xhaferri, cituar nga Tetova Sot.
Në Muzeun e Alfabetit, zëvendëskryeministri Xhaferri ka hapur Tribunën shkencore me temë: “Atdhetari i shquar Mit’hat Frashëri”.
Ndërsa, sonte me fillim në ora 19.00 në qendrën për Kulturë në Manastir, zëvendëskryeministri Xhaferri do të marrë pjesë në Akademinë solemne që organizohet me rastin e Ditës së Alfabetit./b.j/
***
Prishtinë, 22 nëntor 2015
Komunikatë
Ministrat Bajrami dhe Ademi nënshkruan Programin e Bashkëpunimit për arsim dhe shkencë mes dy vendeve
Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, z. Arsim Bajrami dhe ministri i Arsimit dhe Shkencës i Maqedonisë, z. Abdilaqim Ademi, kanë nënshkruar sot në Manastir “Programin e Bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë”.
Nënshkrimi i Programit është bërë në kuadër të Marrëveshjes për Bashkëpunim në fushën e arsimit dhe shkencës, e cila është nënshkruar në korrik të këtij viti në Vlorë, mes Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë, me synim përforcimin e marrëdhënieve mes dy shteteve në këtë fushë.
“Programi i Bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë për periudhën 2015-2018 që e nënshkruam sot, është një instrument i rëndësishëm për të plotësuar detyrimet tona për realizimin e Marrëveshjes së Bashkëpunimit në arsim dhe në shkencë ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Republikës së Maqedonisë, të 2 korrikut 2015”, tha ministri, z. Arsim Bajrami.
Në ceremoninë e nënshkrimit të Programit, ishte prezent edhe zëvendëskryeministri i Maqedonisë, z. Musa Xhaferi dhe ministrja e Arsimit dhe Sportit e Shqipërisë, znj. Lindita Nikolla, e cila po ashtu, nënshkruajti të njëjtën marrëveshje me ministrin Ademi.
Me respekt,
Divizioni per Komunikim Publik
Tel: 038 213 065
ÇAMËT U MASKRUAN NGA GJENOCIDI GREK, U PERSEKUTUAN NGA REGJIMI KOMUNIST NË SHQIPËRI
Shkruan: Adil FETAHU*/
Pas plot njëzet vjetëve, autori kthehet në Mëhallën e Muhaxhirëve në Tiranë, ku gjen shtëpi të braktisura, strehëprishura, porta e shtëpisë së vet, si porta e ferrit, që kur hapet i “kërcasin kockat prej dhimbjes”. Fushën e sportit, ku dikur luanin fëmijët e shkollës, e paskan copëtuar e ndërtuar godina të larta. Në moment i kujtohen shokët e shoqet e klasës e të lojës ( Gimi, Timi, Moza, Abi) dhe zyshja (mësuesja) Mynavere, prindët, motra, vëllai, gjyshja, fqinjët e mirë. Autori përmallohet nga gjendja që sheh dhe kujtimet e fëmijërisë, sa që lotët i pikojnë, si pikat e çezmës në oborrin e mbetur shkret.
Kështu disi, nisë romani i shkrimtarit Arben Kondi: “Mëhalla e Muhaxhirëve”, që është një roman historik, për historinë e banorëve çamër e dibranë të asaj lagjeje. Duke vazhduar romanin, në kapitullin e parë tregon trajtimin dhe persekutimin që pushteti komunist u bënte muhaxhirëve çamë, si të ishin spiunë amerikanë, anglezë e grekë. Nëse për dy të parat mund të “hahej” disi, ai grek nuk mund të arsyetohej kurrsesi, ngase çamët prej gjenocidit grek kishin lënë atdheun e tyre – Çamërinë, dhe ishin bërë muhaxhir në Shqipëri. Po edhe regjimi komunist në Shqipëri i persekutoi keqas. Si shembull, real, të persekutimit, shkrimtari Kondi e trajton gjykimin me pushkatim të grupit të Teme Sejkos, dhe internimin e familjes së tij, e shumë të tjerëve.
Si roman historik që është, natyrisht që disa personazhe në te janë të jetës reale. Për ata që nuk e dinë, Teme Sejko (1922-1961), në realitet ishte admiral dhe komandant i Flotës Detare të Shqipërisë. Në korrik të vitit 1960, Teme Sejko, Tahir Demi dhe një grup i madh, prej 63 vetash, që ishin elita e çamëve, u arrestuan, të akuzuar si komplotist e spiunë të imperializmit amerikanë, revizionizmit jugosllav dhe monarko-fashizmit grek. Teme u akuzua si udhëheqës i grupit, dhe me disa prej tyre u pushkatuan më 30 e 31 maj 1961. Shumë prej tyre u gjykuan me pushkatim dhe u ekzekutuan, pas torturave çnjerëzore që iu bënë gjatë dhjetë muajve në hetuesi. Të tjerët vuajtën 1250 vjet burgim, ose “u vetëvranë” në burg. Dhe jo vetëm ata që u pushkatuan ose vuajtën burgun, por u persekutuan edhe familjet e farefisi i tyre. Ky është konteksti real dhe historik i romanit të Arben Kondit, i cili në mënyrë artistike-letrare shtjellon ngjarjet dhe krajatat e çamëve dhe të fqinjëve të vet nga Mëhalla e Muhaxhirëve.
Është emocionues momenti i shpërnguljes nga shtëpia dhe internimi i familjes se Teme Sejkos. Kryepersonazhi i romanit, Pirro, asokohe ishte nxënës i klasës së parë. Në familjen e Sejkëve, që ishin fqinjë të afërt, kishte dy shokët më të mirë të shkollës e të lojës: Gimi e Timi. Kur ata u shpërngulën, me dhunë, për t’u internuar, Pirro u mërzit shumë, ua hodhi topin në kamionin me plaçka, por i ati i Gimit e Timit, xhaxhi Naimi ia ktheu topin, që ta mbajë për kujtim të shokëve. Të nesërmen, në shkollë kur mësuesja Mynavere kur mori vesh për shkakun e mungesës së Gimit e Timit dhe se ata kurrë më nuk do vinin në shkollë, e lëshuan këmbët dhe u ul në bankën e tyre boshe. Fqinja e tyre Nu-ja, që ishte një grua e mire, e vuajtur dhe e sjellshme, e cila jetonte e vetme ngase djalin (Kudretin) e kishte ushtar, çdo mbrëmje ndizte qiri para derës së mbyllur të familjes Sejko. Nga bisedat e gjyshës me Nu-jën, Pirro kishte dëgjuar se asaj grekët ia kishin vrarë e masakruar burrin, ndërsa vajzën katërmuajshme në djep, e kishin shkuar në bajonetë e ngritur lart si flamur. Gjyshja e Pirros, Teuta, të cilën e quanin Tetua, i tregonte Nu-jës se si edhe kësaj ia kishin vrarë burrin (Ademin), ndërsa babain e paralizuar ia kishin djegë, bashkë me shtëpinë.
Edhe prindët e Mozës, shoqës së bankës të Pirros, ishin fqinjë të mirë. Ata (Donika e Tomorri) ishin profesorë universiteti, e donin Pirron dhe komunikonin me familjen. Por në mesin e fqinjëve kishte edhe njerëz të këqij, siç ishte kapteri Feridi, dhe i biri i tij (Beqiri), një djalë i mbrapshtë e grindavec, por edhe disa të tjerë të lidhur me pushtetin.
Në shtëpinë e boshatisur të Gimit e Timit, ishin vendosur nëndrejtoresha e shkollës (Dita) me të shoqin (Vironin) dhe dy fëmijët e tyre. Nëndrejtoresha ishte një grua e pështirë dhe ishte sekretare e organizatës bazë të partisë. Ajo bashkë me kapter Feridin dhe disa tjerë, gati i përjashtuan prej shkolle Pirron dhe Turin, për shkak të një ngatërrese me djalin e Feridit. Motra e Pirros (Ela) që ishte gjimnaziste, shoqërohej me djalin e nëndrejtoreshës (Pandin) që ishte student. Kjo e kishte gjindosur Pirron dhe gjyshën e tij, dhe e kishte prishur harmoninë në familje, sa që gjyshja kërkonte që Elën ta mbyllnin në shtëpi, kurse Pirro nuk fliste, nuk hante dhe shihte ëndrra të këqija. Për ta qetësuar situatën, e ëma e Pirros bashkë me tre fëmijët, gjatë pushimit dimëror, vajti për dy javë te e motra (teta Sheqo) në Markat të Konispolit. Në ndërkohë, i ati i Pirros (Didi) dhe i ati i Pandit (Vironi), ishin marrë vesh që Ela e Pandi, pasi ta kryejnë shkollën, të fejohen e martohen dhe të jetojnë të veçuar, sepse familja e burrit do kishte telashe prej pushtetit, dhe e ëma e djalit, nëndrejtoresha Dita nuk donte që djali i saj të martohej me një vajzë çame.
Nu-ja, fqinja e vetmuar, ishte merakosur për djalin e saj ushtar, se nuk i kishte shkruar letër prej disa muajsh, prandaj vajti në Konispol për ta parë të birin, por nuk e gjeti. E kishin vrarë në kufi, e kishin lidhur pas një karroce e tërhequr zvarrë rrugëve të Sarandës, për ta shikuar populli si të ishte një kriminel. Me të marrë vesh për vrasjen e djalit, Nu-ja ishte çmendur e sillej rrugëve të Sarandës si lypsare. Duke pritur autobusin në Sarandë për t’u kthyer prej Markati në Tiranë, e ëma e Pirros dhe fëmijët e saj e kishin parë e takuar Nu-jën në atë gjendje të mjerë, sa që ajo nuk i kishte njohur as iu kishte folur. E ëma e Pirros ia lë ca lekë në dorë. Ishte moment i dhembshëm dhe prekës për të gjithë.
Në shtëpinë e lënë bosh të Nu-jës, ishin vendosur do fqinjë të ri, nga një familje fisnike kolonjare. Ata kishin një djalë të sëmurë (Talon), të cilin e ngacmonte djali i kapter Feridit, ndërsa Pirro dhe Turi e mbronin, sa mundnin. Gjyshi i Talos kishte qenë ndër kapedanët kryesor në çetat e jugut dhe ishte vrarë e masakruar nga grekët. Pirro dëgjonte me shumë vëmendje ngjarjet që tregonin më të vjetrit për luftërat me grekët, masakrat, vuajtjet e çamëve. Ishte bërë sy e vesh kur i ati (Didi) shpaloste kujtimet nga lufta e mbi 2000 luftëtarëve trima çamë kundër forcave të Zervos e Kranjit, në korrik 1944, për çlirimin e Paramithisë e të Pargës, kur Didi ishte plagosur dhe akoma vuante nga plaga. Ishte i prekshëm kujtimi i Didit, kur kishte parë një nënë në ikje e sipër, për t’u çliruar nga barra që s’mund ta bartte më, në vend se ta hidhte boshçen, e kishte hedhur foshnjen nga ura në lumin Kalama. Duhet ta kesh zemrën gur që të përmbash lotët nga tregimet e tilla, të atyre që kanë përjetuar gjatë valës së gjenocidit grek mbi çamët. Dhe këto kujtime nuk janë vetëm ilustrime artistike të romanit, por e vërteta, përmasat dhe vrazhdësia kanë qenë ku e ku më të tmerrshme.
Një shkëputje në kohë e në hapësirë është epilogu i romanit, kur pas një kohe të gjatë që kishte punuar e jetuar jashtë vendit Pirro kthehet në “Mëhallën e Muhaxhirëve”, të cilën e gjen krejt të ndryshuar: shtëpitë e vjetra ishin rrënuar, e në vend të tyre ishte ndërtuar një pallat i madh, që ia kishte zënë frymën shkollës së vjetër. Në klubin afër shkollës takohet me Abin, shokun e fëmijërisë, të cilin nuk e njohu, derisa ai i tregoi se cili ishte, dhe se ishte bërë gjysh. Edhe Pirro i tregoi se gruan e kishte nga Çamëria dhe se kishte një djalë (Arbërin) dhe se ishte bërë gjysh. Kujtimet e Pirros dhe Abit ndërroheshin si sekuencat e një filmi bardh-zi, për egërsinë e një kohe.
Çamët, që nga gjenocidi grek ishin detyruar të ikin prej vendit të tyre, as në Shqipëri nuk kishin qenë të mirëpritur. Qeveria shqiptare që kishte detyrim kombëtar, moral e njerëzor të kujdesej për muhaxhirët çamë, i shikonte me mosbesim, si bashkëpunëtorë të fashizmit italian e nacizmit gjerman dhe spiunë të imperializmit anglo-amerikanë, madje edhe të monarkofazhizmit grek! Pas gjykimit të Grupit të Teme Sejkos, roli i çamëve në jetën publike shqiptare ishte margjinalizuar tejmase.
* * *
Me romanin “Mëhalla e Muhaxhirëve”, shkrimtari Arben Kondi na ruan kujtimin për çështjen çame e të Çamërisë. Si çam që është edhe vet, Kondi edhe këtë herë ka larë një borxh intelektual ndaj muhaxhirëve çamë. Fabula e romanit zhvillohet në “Mëhallën e Muhaxhirëve”, por edhe gjithandej Shqipërisë, duke pasqyruar realitetin e kohës. Personazhet e romanit, ishin pjesë përbërëse e jetës reale në Shqipërinë komuniste, veçmas e muhaxhirëve çamë, të përzënë nga vendi i tyre, e të persekutuar nga shteti i tyre. Lirisht mund të thuhet se personazhi i Pirros, personifikon vet autorin e romanit. Romani shprehë dhembje dhe e mishëron lexuesin me personazhet, duke ndier vuajtjet e tyre. Gjuhës së romanit i jep një shije të veçantë përdorimi i disa fjalëve dhe shprehjeve të të folmës çame.
Romanet e Kondit kanë karakter mbarëkombëtar, sepse gati me të njëjtën ndjesi njerëzore shkruan për të gjithë shqiptarët e të gjitha trojeve etnike, duke lënë të hapura portat e problemeve të tyre. Arben Kondi është i çiltër me veten e vet dhe me lexuesit e veprave të tij, kur trajton probleme që duhet të shqetësojnë të gjithë shqiptarët kudo që janë.
Me moshën që ka, përvojën, talentin, zellin e përkushtimin në punën krijuese, nga shkrimtari Arben Kondi presim edhe shumë vepra tjera të arrira.
*(Arben Kondi: “Mëhalla e Muhaxhirëve”, roman, ShB “ILAR”, Tiranë, 2013)