(Nderim kujtimit të Liri Dori Kupi)/
“Dashuria përqafon gjithë jetën e një gruaje ; dashuria është burgu i saj dhe mbretëria e saj qiellore : ajo që përulësisht flijohet duke dashuruar, shërben e zotëron në të njëjtën kohë.”/-Adalbert von Chamisso (1781 – 1838) poet dhe romancier gjerman/
Shkruan: Eugjen Merlika /
18 prilli 2015 qe një ditë zie për shumë shqiptarë të Nju Jorkut. Ishin ata që vinin nga një qëndrim i gjatë në sektorët e fermës së Lushnjes, të atij kampi të madh internimi që emërtohej “29 nëndori”, datë që tingëllonte si një ironi e fatit, mbasi shënonte zanafillën e fatkeqësive të tyre.
Atë ditë ata u mblodhën të gjithë aty, në lagjen Forest Hills Quins, me fytyrat e zymta e të ngrysura, për të përcjellë në banesën e fundit tokësore një nënë, një grua, një shoqen e tyre, e cila ishte bashkuar me ta në një ditë tashmë të largët të gjysëm shekulli më parë.
Sëmundja e pamëshirshme e rrëmbeu para kohe Lirinë nga gjiri i familjes, nga bashkëshorti i drobitur në afër gjysëm qindvjeti internimesh e burgjesh, si “armik i popullit”, si biri i “tradhëtarit”, edhe se babai xhelatët e tij i quante “kalamaj” që nuk dinin se çfarë bënin e nuk deshi të luftojë kundër tyre, sepse ishin “bij të shqipes”, bashkë me të cilët duhej përzënë pushtuesi nga toka shqiptare. Liria u nda nga fëmijët, tashmë të rritur e prindër vetë, nga kunatat që e pritën si motrën e tyre, kur ajo vendosi të bëhej shoqja e jetës së Fatbardh Kupit, mbiemri i të cilit atëherë, ashtu si edhe disa të tjerë, njëzet vjet mbas t’ashtuquajturit “çlirim”, ishte sinonim i urrejtjes që shoqëria duhej të kultivonte kundrejt pjesës më të mirë të saj. Liria atë ditë u la lamtumirën edhe bashkëvuajtësve të saj, atyre shoqeve e shokëve të sektorëve kampe të Grabianit, të Savrës, të Gradishtit që, për afër tre dhjetëvjeçarë, jeta i bëri të përballonin së bashku fatkeqësinë e të qenit në të njëjtën geto, lodhjen, shqetësimet, ankthin e përditshëm, dhimbjet e ndonjë çast gëzimi, siç ishin lindjet e fëmijëve.
Ata njerëz, ata burra e gra, pleq e të rinj, të mbijetuar kalvarit të gjatë të fushave të Myzeqesë, në atë ditë të trishtuar, thellë në vetvete i kanë njohur së ndjerës, që kishte emrin e konceptit më të bukur në botë, një meritë të veçantë, të tillë që e kishin shumë pak prej tyre. Liria nuk lindi me një mbiemër të njohur, me “mëkatin origjinal” që, shumica dërmuese e atyre që quheshin “armiq të klasës”, trashëgonin që në embrion si pasojë e një ideje ogurzezë e fatale që kasta drejtuese komuniste shqiptare kishte përvehtësuar nga përvoja më çnjerëzore e kriminale e zbatimit të doktrinës, së cilës i kishin besuar jo vetëm bindjet e tyre, por edhe fatet e shqiptarëve. Liria kishte mbiemrin Dori, mbiemri i thjeshtë i një familjeje nga Përmeti, e cila kishte menduar se e ardhmja e Vendit të tyre duhej t’ishte e lidhur me “shpresën” që frymëzonin ca djem e vajza të reja që kishin marrë malet, duke vënë në kokë një kësulë me yllin e kuq pesëcepësh në ballë e që këndonin : “Bijtë e Stalinit jemi ne /Që derdhim gjakun anembanë/ Sa të valojë përmbi dhe/ Flamuri drapër e çekan!”
Babai i Lirisë, xha Mitroja, në punën e tij si kamarier në klubin e vetëm të Lushnjes së viteve 50 – 60, dukej se nuk e parapëlqente “luftën e klasave”. Në klubin e tij vinin shpesh djem të rinj, që kishin në ballë një vulë të padukshme, por që thithte mbi të syrin “vigjilent” të besnikëve të regjimit. Xha Mitroja i trajtonte ata si gjithë të tjerët, madje shërbimi ndaj tyre, në normalitetin e tij, zbulonte një simpati të heshtur. Liria ishte fëmija e parë e, për t’i ardhur në ndihmë familjes, i u bashkua t’atit në punën e tij. Kanë kaluar më shumë se pesëdhjetë vjet nga ajo kohë, por fytyra e saj, mbas banakut të klubit, më vjen ende e gjallë para syve të mëndjes. Ajo vazhdonte gjimnazin natën së bashku me mjaft djem nga Savra e Pluku, që ishin të internuar.
Mund të tingëllojë si i çuditshëm ky fakt që u lejohej atyre djemve të vazhdonin gjimnazin në Lushnjen e udhëzimeve të posaçme nga udhëheqja qëndrore e partisë. Ndoshta dyshja Nuçi Tira – Qemal Myrseli e lejuan atë shkollim, mbasi dhjetë vjet më vonë, të tjerë drejtues përjashtuan nga shkolla e mesme edhe vajza 15 – vjeçare.
Në bangat e gjimnazit lindi dashuria ndërmjet Fatbardh Kupit dhe Liri Dorit. Ishte një dashuri e pastër dhe e vetëdijshme për muret që duhej të shkallmonte në sendërtimin e jetës së përbashkët. Vajza, që ende nuk kishte mbushur të njëzetat, gjeti në shokun e klasës, që ishte pesëmbëdhjetë vjet më i madh, njeriun e ëndrrave të saj vajzërore, “princin e kaltër” që i frymëzonte jo vetëm ndjenjën fisnike të dashurisë së parë, por edhe besimin në jetën, atë siguri që çdo femër kërkon instiktivisht të gjejë tek partneri për të krijuar një familje.
Ky ishte aspekti romantik i lidhjes së tyre, dukuria që ka lindur së bashku me njeriun, më fisnikja e më e pranishmja në fantazitë e veprat e shkrimtarëve dhe artistëve të gjithë epokave. Epoka e enverizmit në Shqipëri, duke huajtur nga përvoja më e keqe botërore e dasivet njerëzore konceptet penguese e kriminalizuese të dashurisë, kishte krijuar tabù të pathyeshme në krijimin e familjes. Marredhëniet dashurore nuk mund të dilnin nga kornizat e parapërcaktuara të përkatësive “klasore”. Familja që krijohej jashtë këtij konteksti ishte e paracaktuar të pësonte gjithë “mërinë e Akilit” të regjimit, nëpërmjet masave administrative siç ishte largimi nga puna apo internimi. Veçimi shoqëror, që fillonte nga ai i familjes së atij apo asaj që kishte “përbërje të mirë”, për të kaluar tek njerëzit e farefisit, tek shokët e shoqet e shkollës apo të punës, tek të njohurit e thjeshtë ishte synimi kryesor i pushtetit dhe “organizatave” të masave.
Le të mos shkandullohet ndonjë e re apo i ri i sotëm, që nuk mund të konceptojë një rend të tillë gjërash, nëse lexon historinë e asaj gruaje që mbylli sytë para pak ditësh në Nju Jorkun e demokracisë. Sa drama të tilla, herë herë të kthyera në tragjedi, ka përjetuar brezi i ynë, brezi i prindërve të tyre. Sa raste të panumurta dashurish të ndaluara kanë gjymtuar shpirtërisht atë brez, sa dhimbje, sa lotë, sa brenga cfilitëse kanë shoqëruar vitet e rinisë. Sa e vështirë ka qënë prova , në të cilën u vunë shumë të rinj e familje të tyre, sa familje të shkatërruara, sa ëndrra të varrosura nën peshën e “luftës së klasave”, sa fëmijë të rritur pa një prind edhe në rradhët e atyre që, deri në çastin e katastrofës vetiake, hymnizonin regjimin e përligjnin mizorinë e tij.
Qenë të paktë, n’atë kohë të ashpër, ata apo ato që dolën fitues në luftën e tyre të pabarabartë me pushtetin e dhunës e të poshtërsisë njerëzore. Liri Dori, që mori mbiemrin Kupi , përmetarja njëzet vjeçare, qe një nga ato, një nga të paktat. Ajo pati forcën të sfidojë gjithshka, mendësinë e familjes, dhunën e shtetit që u shfaq në tërë shëmtimin e saj në vitet e gjata t’internimit së bashku me familjen e katër fëmijët që mbushën vatrën krutane, mungesat, indiferentizmin, madje edhe “dënimin” e shoqeve të fëminisë. Në vend të shkollës së lartë e të profesionit të rehatshëm në një jetë normale pranoi të marrë shatin e lopatën e të punojë me dhjetra vite nën diellin përvëlues dhe erën e ftohtë dimërore të Myzeqesë. Jetoi në një kasolle majë kodrës së Grabianit, pa u ankuar kurrë, pa hapur gojën. Nuk kishte nevojë të fliste, sytë e saj shprehnin më së miri gjithë botën e saj të brëndëshme, në të cilën zotëronte vetëm dashuria, ajo sublimja, e përjetëshmja, që bashkohej me respektin për familjen e burrit, për vlerat morale, për aftësinë e flijimit për to.
Jeta e saj i shëmbëlleu asaj të shumë shoqeve të fatkeqësive, që regjimi u kishte paracaktuar mënyrën e jetesës ashtu si dikur një tjetër regjim kishte vepruar me hebrenjtë në pjesën më të madhe t’Evropës. Ato gra që mbajtën mbi supet e tyre peshën më të rëndë të diktaturës, duke çuar përpara familjet shpesh pa burra, duke rritur fëmijë, duke respektuar e kujdesur pleqtë, janë krenaria e vërtetë e rracës shqiptare. Ato janë heroinat e heshtura të Shqipërisë fisnike. Ato që u rritën kampeve të internimit, që u lindën, jetuan e u plakën duke përballuar çdo ditë mizorinë njerëzore në të gjitha format e saj të mundëshme, që nuk morën kurrë përkëdheli të babait, sepse u rritën pa baballarë, që ditën t’i dhurojnë dashuri e përkëdheli burrave e fëmijëve të tyre, janë stolia më e çmuar që shoqëria shqiptare ka në trupin e saj. Emrat e tyre janë të panumurtë, ashtu siç është e pamatëshme madhështia e shpirtit të tyre, ashtu siç është i pakufishëm borxhi që Shqipëria ka ndaj tyre, sepse gratë e virtytëshme janë pasuria më e çmuar e një kombi.
Liria ishte njëra prej tyre. Lotët e shoqeve, që shoqëruan fjalët e mbesës së vogël në funeralin madhështor të Nju Jorkut, ishin dëshmia e dhimbjes së thellë, por edhe e nderimit të posaçëm, të veçantë. Ishte nderimi për gruan që atë jetë privacionesh e sakrificash në kufijtë e heroizmit, për të krijuar e mbrojtur familjen, institucionin më të rëndësishëm të shoqërisë njerëzore, për të ruajtur e lartësuar dinjitetin njerëzor, qoftë edhe me çmimin e flijimit, ajo e zgjodhi vetë. E zgjodhi n’emër të ndjenjës së dashurisë, t’asaj vlere që e bashkuar me emrin e saj, përbëjnë një dyshe të përjetëshme, motorrin më të fuqishëm që çon përpara njerëzimin.
Shpirti i Lirisë sot është në dritën e përjetësisë, ndërsa për ne emri i saj mbetet një shembull e një simbol. Faleminderit Liri !
Prill 2015
Kristo Floqi: Kujtime si u krijua Federata Vatra
Nga Rafael Floqi/
Federata Panshqiptare Vatra mbush sot 103 Vjet, duke u bërë atë organizimim më jetëgjatë të shqiptarëve në të dyja anët e Atlantikut dhe në mbarë botën shqiptare. Ajo u brujt nga dy faktorë, nga atdhedashuria e shqiptarëve dhe ndikimi i demokracisë amerikane.
Patrioti Kristo Floqi, është nismëtar i krijimit të Federatës Panshqiptare Vatra dhe është ndoshta i vetmi dëshmitar i ngjarjes që ka shkruar kujtimet e tij rreth kësaj ngjarje.
Ka në këto kujtime sa fakte dhe perjetime vetjake të raporteve me figura të tilla sa të mëdha si Noli e Konica, por dhe dëshmi faktike të këtij çasti historik. Ka në këto kujtime ka edhe fërkime dhe hatërmbetje, tipike mes shqiptarësh që ndoshta e çuan Kriston më vonë që të jepte dorëheqjen nga kryesia. Noli në Kalendarin e Vatrës botuar me 1918 jep një përmbledhje telegrafike te fillimeve të Vatrës kur pohon se “Më Prill 28, 1912. U themelua në sallën e Rishes se Bostonit, 227 Tremont Street, Federata Pan-Shqiptare e Amerikës VATRA prej Shoqërive BESA-BESEN, FLAMURI I KRUJES, K0MBETARE dhe DALLENDYSHJA, nënë chairmanesín’ e At Fan Nolit. Komisioni i Perkohëshme u zgjoth keshtu: Sekretar At Fan Noli, arkëtar Lambí Çikozi, organizatorë të Dégëve Faïk Bé Konitza dhe Kristo Floqi, manager i DIELLIT Kristo Kirka, inspektorë të DIELLIT Paskál Aleksi, Elia Tromara, Kosta Vasil. Me 14 Korrík, 1912, u mbajt ne Lawrence Hall, 724 washington Street, Boston, i pari Kuvént i Federatës nën chairmanesín’ e Z-it Lambi Kréshpani dhe u zgjoth i pari Komision i régullshme i Federates kështú: Sekretár i Pergjithshme i Vatrës dhe Redaktor i Diellit Faik Bé Konitza, arkëtár Lambi Çikozi, kontrollorë Kristo Floqi, Paskál Aleksi, Vangjél Gjika dhe Josíf Pani, dhe manager i DIELLIT Kristo Kirka. Gjithe ky Kuvend mbajti një seancë të dytë me 28 Korrík per te votuar buxhetin dhe nje seance të tretë me 11 Gusht, ku akseptoj demicjen e kontrollorëve Kristo Floqi, Paskál Aleks dhe Vangjél Gjika dhe zgjodhi ne vent te tyre ZZ. Andrea Kristo, Koli Cakuaqi dhe At Fan Noli.”
Por po sjell ketu, kujtimet e Kristo Floqit që u botuan më 1937 në revistën LEKA me rastin e 25 vjetorit të Pavarësisë, në shenjë respekti të tij si nismëtar dhe krijues i Federatës ashtu siç i ka shkruar ai dhe me gjuhën e kohës.
“Çështja u ashpërua fort dhe persekutim i rrebtë filloj kundra nesh me burgime, me internime, me dënime e tjera, etj., sa jeta jonë u bë e paduruar. Shumë nacionalistë u shtërnguan të hikin natën me vapore, ose me kaike, tuke kaluar Adriatikun, dhe disa muar malet. Midis këtyre të dytëve isha edhè unë i riu u shtërngova te shkonj në Cakranj të Mallakastrës, ku kishim Etat-Mazhorin tonë, nënë kryesinë e Bektash Cakranjit. Po kur e pamë që ish e pamundur të qendronim edhé në malet akoma, u nevojitmë të shpërdahemi, kështu që një mëngjes të bukur u gdhimë në Brindisi me disa shokë dhe, mbassi e pamë që s’kishim shpresë të ktheheshim më në Atdhé, muarmë rrugën e gjatë dhe pas dhjetë ditsh kishim mbrijtur në Boston të Shteteve të Bashkuara.
Natyrisht në Boston s’munt të ushtronim avokaturën, po edhè s’munt të rijnim edhè pa punë, kështu që u shtërnguam të hapim një restaurant me klientë shqiptarët punëtorë të fabrikave në Natick. Mass. Po nuk shkuan 4 muaj dhe restauranti jonë falimentoj, se u shpërndanë më të shumtët e klientëve tonë dhe nevoja na shtërngoi të çajmë barkazi Shtetet e Bashkuara e të zemë vent në qytetin e bukur Salt-Lake City të shtetit UTAH, pranë Kalifomis ku kisha një kunatin t’em, z. Kristo Poçi, që merreshe atjè me disa punëra. Aty qendrova deri më 20 të Shtatorit 1911.
Në atë kohë, shoqëria famoze Shqiptare BESA-BESEN e Bostonit, që kishte organin e saj propagandues DJELLIN, që e redaktonte z. Faik Konitza me titullin DJELLI e FLAMURI nuk shkonte mirë me redaktorin e saj. Shqiptarët ishin ndarë në dy partina, prej të cilavet partija më e vogël favorizonte z. F. Konizën, kur se ana tjetër. shumica nuk e deshtë, kështu që z. Konitza u shtërngua të tërhiqet prej redaksisë, e cila mbeti vakante.
Parija e shoqëris BESA-BESEN ahere. e sidomos dy nga anetarët e saj z.z. Llambi Çikozi dhe Kolë Rodhja u adresuan né mua dhe më proponuan redaktimin e DJELLIT me një rrogë mujore prej 50 dollarësh, tuke m’u lutur ta pranonja. Sa do që isha ngatëruar me disa punë të frytshme dhe kisha vënë një bazë të mirë fitimesh tregëtare, u shtërngova ta pranonj atë detyrë dhe kështu më 20 Shtator 1911 lashë fëmijën t’ime në Salt-Lake City dhe ardha në Boston, Mass, ku atdhetarët e atij qyteti dhe të rrethinave më pritnë shumë bukur e me enthusiasmë të patreguar. Të nesërmet mernja përsipër redaktimin e DJELLIT.
I shtërnguar qysh ditët e para të vizitonj kollonit e ndyshme Shqiptare të Shteteve të Bashkuara, fillova që javën e parë të shetit katund më katund, tuke mbajtur konferenca e tuke inkurajuar patriotët Shqiptarë në propagandën nacionale, e cila kish marë asi kohe një zhvillim e përparim të mjaftë. Qellimi i konferencavet ishte sidomos për një bashkim të përgjithshem midis kollonive të ndyshme dhe pikërisht të disa shoqërive Shqiptare. me një program të njejtë patriotik, në mënyrë që të pushonte antagonisma që kishin njëra me tjetrën, e cila ishte shkak i ndalimeve të përhapjes së ndjenjavet kombëtare, pengim që e forconin më tepër edhe intrigat e parreshtura të disa atdhetarëve tonë, që ushqenin mendime grekomane për dëmin tonë e të Kombit.
Këtë qellim e vazhdova me nji aftësi të palodhur e me insistim dhe u trumbetova shpeshherë me anen e DJELLIT në nji mënyrë bindëse e me arësyje të gjalla me shumë se tre muaj e me 100 e ca konferenca, deri sa konstatova se mundimet e mija nuk shkuan kot. Kollonit e ndryshme u bindnë më së fundi se duhej të bëhej nji bashkim i përgjithëshëm me nji qendrë, Bostonin.
Dita historike e 11 Dhetorit 1911 shënoj një periudhë të ré për Shqiptarët e Amerikës. Atë ditë arritnë në Boston me qindra Shqiptarë, si delegatë të shoqërive të ndryshme, po edhè individualë. Salla e gjërë e hallit RATHBONNE u mbush plot, sa shumë veta u shtërnguan të qendrojnë më këmbë dhe qindra të tjerë mbetnë jashtë.
Në atë mbledhje a ndoth edhe Fan Noli, i cili ato ditë kishte ardhur nga Russija, kur se z. Faik Konitza, me gjithë ftimet e shpeshta e miqësorë që i bëmë vetë edhé me miq të tjerë, nuk figuroj në atë mbledhje me që edhe shoqrija e Indianës (Gary-Indiana), që quhej SKENDERBEU e kishte emëruar përfaqsues e i lutej të asistonte në atë mbledhje me rëndësi. Z. F. Konitza u mjaftua të më dergonte një letër. e cila u këndua në mbledhjen dhe përmbajtja e saj ishte këjo:
I dashur Z. Floqi,
”E mora letrën t’uaj sot pas dreke dhe ju kthej përhirime për Çalët “miqësije dhe nderimi që më thoni. Për fat të zi jam fare i penguar të “Dielën, as se dinja se kishit mbledhje këtë të djelë (ndonëse në katër numra ”të Djellit ishte caktuar dita e mbledhjes dhe zotnis Konitza i dërgohej gazeta rregullisht) dhe ai do më ftojë edhe kështu u lidha gjetkë për pasnesër.
”Ato që më thoni për bashkimin janë të pëlqyera edhè pa dyshim duhet të bëhet në gjefshim një formulë të drejtë që ta mbarojmë pa prishur ”punët që kemi trajtuar gjer tani me shumë mundime. Kemi komitetin ”tonë këta (Flamurin e Krujës) dhe nuk shohim ndonjë arësyje që ta prishim. Ësht e udhës të prishen punëra pa rregull e pa program, por jo ”punera të ndertuara me kujdes. Besoj këto ti përqafoni dhe të më jepni ”të drejtë.“
Mbetem juaji me besë,
FAEK KONITZA d.v.
Mbledhja kuptoj nga kjo letrë qëllimet e Z. F. Konitza, që ajy nuk e shihte me sy të mire një Bashkim të këtillë, për të cilin nuk deshtë të sakrifikojë shoqërin “Flamuri i Krujës“ të formuar prej tij e që numuronte 10-12 antarë gjithsej. Z. Konitza nuk kishte qeif ta mernja unë bajrakun, prandaj si ky, si Fan Noli na qitnin gjithë- një pengime. Këto i kishin kuptuar Shqiptarët e atjeshëm dhe unë veçanërisht ja u diktonja herë pas heret me anën e DJELLIT, organit tonë. —
Këtu shënojmë me pak fjalë shoqëritë që existonin aso kohet në Amerikën e Veriut dhe të cilat ne mundoheshim ti bashkonim që të gjitha. Shoqëritë ishin këto: Më e madhja së gjithash ishte shoq. BESA-BESEN, pasonte shoq. ARESIMI e Korçarëvet, shoq. DALLENDYSHE e Neë Yorkut, shoq. KOMBTARE e Ëorcesterit, shoqëritë MALLJ I MEMEDHEUT dhe PERLINDJA e Jamestoënit, shoqë- rija LIDHJA, Shoq. GJERGJ SKENDERBEU, shoq. HYLLI AFERDITA, Shoq. BASHKIMI, shoq. M1REBERESE, shoq. PERPARIMI, dhe komiteti i z. F. Konitza FLAMURI I KRUJES.
Posa u këndua lista e delegatëve të ardhur, unë, si nisiatori i asaj mbledhjeje propozova të zgjidhet një kryetar që të kryesojë atë mbledhje, si dhe seancat e tjera që do të bëheshin më von dhe, që ti bënja nder At Fan Nolit, proponova të zgjidhet ajy si kryesonjës, por Fan Noli shpjegoj e tha se kryesija më përkiste mua si nisiator i asaj mbledhjeje, i cili isha njëkohësisht edhè organizatori i asaj. Assambleja unanimisht ahere më zgjodhi mua dhe si sekretar patriotin e sgjuar e të aftë z. Llambi Kreshpanin. Kështu hapa mbledhjen, tuke shpjeguar me një fjalë të gjatë historikun e veprimeve tona dhe qellimin e mbledhjes dhe më së fundi ju dhashë fjalën me radhë oratorëve që dëshironin të flisnin.
Pasi u shkëmbyen disa fjalime midis oratorëve të ndryshëm, një nga delegatët e dërguar, z. Marko Adams propozoj të zgjidhet një komision prej 4 vetash nga më të çquarit midis nesh dhe si të tillë caktoj z.z. Fan Nolin, Kristo Floqin, Faik Konitzën dhe Paskal Aleksin, dhe ky komisjon, si pas shpjegimeve të oratorit, do te merrte përsipër organizimin e një Federate të madhe Panshqiptare me marrëveshjen e të gjitha shoqërive që existonin.
Propozimi i z. Marko Adams gjet pëlqim unanimisht dhe u prit me brohori e duartrokitje. Kështu ajo mbledhje mori funt dhe na u ngarkua neve të katërve barra që të merreshim vesh me shoqi- shoqin dhe të caktonim bazat e para të një bashkimi të dëshiruar, si edhe kanunoren e shoqërisë.
Vendimi i parë që muarm né, mbassi u mblothmë, ishte të caktonim një sekretar, me të cilët do shkëmbeheshîn mendimet e shoqërive dhe si të këtillë emëruan At Fan Nolin, i cili e pranoj. Njëkohësisht u lajmërua edhè ç’do shoqëri që té dërgonte në qendër nga një delegat përfaqsues fuqi-plotë që të vepronte së bashku me né për hesap të shoqërisë që e dërgonte.
Rekordi i parë që çpallmë ishte ky:
Të katër të nënshkruarit, të zgjedhur prej Asamblesë si komisjon për të gjetur udhën e një bashkimi të të gjitha shoqërive Shqiptare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës u mblothmë e vendosmë:
I. Të pyeten të gjitha shoqëritë e kollonit e tjera, ku nuk existojnë shoqëri, në u pëlqen një bashkim i përgjithëshëm.
II. Si e dëshirojnë Bashkimin, në forme qendrore, apo si një Federatë.
III. Me ç’farë soj qellimit e dëshirojnë, me qellim politik, letrar, apo me qellim propagande-popullore.
IV. Në rast se u pëlqen ky bashkim, kur munt të kenë
zgjedhë delegatët e tyre për të ardhur në Boston e për të themeluar bashkimin. Njëkohësisht i lajmëronim se Komisjoni i të katërve zgjodhi për sekretar rev.’ At Fan Noiin me adresë P. O. Box 2445, Boston, Mass me, të cilin do. të bëheshin marrëveshjet. Gjithashtu i lajmëronim se mbledhja e aferme . do bëheshe më 3 Marsit 1912. ” \
Komisjoni î Bashkimit,
F. KONITZA, KR. FLOQI, AT FAN NOLI,. P. ALEKSI.
Pak më von ishin zgjedhur këta delegatë përfaqsuës e fuqiplotë:
Për shoqërinë BESA-BESEN z. LIambi Çikozij për .shoq. MIREBERESE Rev. At Naum Cerrja, për shoq. KOMBETARE të Ëorcesterit z. Kostika Treska, i cili u zëvendësua prej Kosta Vasilit, për shoq. PERLINDjA dhe MALLI i MEMEDHEUT të Jamestoënit .z;. Kostaq Kotta, për shoq. DALLENDYSHJA të Neë Jorkut e ARESIM1 i; Kr. Kirka dhe për komitetin FLAMURI i KRl/JES z. plia -Tromarra:
Në nji mbledhje që u mbajt më 24 marsit 1912 u vendos të bëhet kanunorja e Shoqërisë, qellimi i së cilës do të ishte për propagande popullore.
Tani mungonte embri i Federatës dhe kështu u mblothmë të gjithë, organizatorë e delegatë që ta gjenim embrin e ta pagëzonim shoqërinë. Gjithsecili prej nesh proponoj edhè nga një embër, kush emrin PLUGU, kush PARMENDA një tjetër proponoj embrin KASTRIOTI, një tjetër embrin SKENDERBEU, një tjeter proponoj embrin PERLINDJA e gjithashtu, por asnjë prej syresh nuk gjente pëlqimin e duhur. Fundi i fundit Fan No!i na heth në mes embrin VATRA. U pame sy ndër sy me njëri-tjetrin, jo se embri ishte i keq, po si kur s’na goditje mire në vesh, por Fan Noii me elokuencën e tij na dha disa sqarime e shpjegime të tjera sinjinkative e kështu na bindi të gjithëvet edhe e pranuam unanimisht me brohori e duartrokitje. Kështu pra, Shoqërija jonë e madhe mori titullin FEDERATA PANSHQIPTARE VATRA. Mbi këtë u paraqit edhe kanunorja e nënëshkruar prej të gjithëvet, e cila u këndua me kujdes të math, u rah e u bisedua mirë dhe u pranua, tuke u mbajtur një proces- verbal, të cilin e nënëshkruam të gjithë, organizatorë e delegatë.
Dita e 28 Prillit 1912 ka qënë dita e fundit e bisedimeve për VATREN dhe këjo ditë munt të quhet ”dita historike e krijimit të VATRES“ e cila kaqe shumë i sherbeu Atdheut në kohërat e rrezikshme që pasuan më vonë, shërbime me të vërtet patriotike që nuk do të harrohen kurrë.
Rekordi i 28 Prillit 1912, që ish rekordi i IX, përmbante
zgjedhjen e Pleqësisë së VATRES. Si pleq të këtillë u zgjodhen unanimisht z.z. Fan Noli, Llambi Çikozi dhe Kristo Kirka. Si organizatorë për formimin e degëve të ndryshme të Federatës u zgjedhë z.z. Faik Konitza dhe Kristo Floqi dhe si kontrollorë u zgjodhë z.z. Paskal Aleksi, Elia Tromarra dhe Kosta Vasili.
Po punën më të rëndë e më të vështirë tani e kishin organizatorët, se psè këta të dy duhet të vijnin degë më degë e kolloni më kolloni që t’ u mbushnin mendjen më të shumëve të hyjnin në Federatën si anëtarë, do organizoheshin pas kuptimit të shoqërisë dhe të zgjithnin se cila degë, ose kolloni pleqësinë e saj. Ç’ do organizator duhej të mbante edhë nga një konferencë të gjatë, shpjeguese të qellimeve të Federatës, por në mënyrë që njëri organizator të mos largoheshe nga tjetri në themën që do zhvillonte, sepsè fjalët duhet të kishin po një kuptim të përbashkët. Kështu edhè u bë.
Kur u mshtuallm të dy me z. Faik Konitzën për të ndarë e për të rregulluar midis nesh kollonit e degët e ndryshme, u ndoth edhe Fan Noli. Z. Konitza zgjodhi vetë ato prej kollonive, ose de- gavet që ishin më të pëmbledhura e më numerike në anëtare, po edhè mê të sigurta për t’ u organizuar, kur se mua më la ato më0 të shumat e më të vështirat, ku ishin elementa me gjithfarësojesh mendjeje, që s’munt ti futnje lehtë në rrugë, sepse në më të shumat e këtyre kollonive gjendeshin edhè shumë grekomanë shqiptarë, që përdornin ç’ t’u vinte ndër ment e ç’ të mundnin që të ndalonin shokët e tyrë të bëheshin anëtarët e shoqërisë VATRA. Me gjith atë unë s’i kundrështova z. Konitzës, që të mos 600 vinte ndo një mosmarrëveshje e të çarteshe puna. Pra, z. Konitza, zgjodhi këto degë: Të Lynn-it, të Ëorcester-it, të Manchester-it, të Southbridge-it dhe të Central-Falls-it. Fan Noli, si miku e bashkë- punuësi i z. Konitzës u ofrua të organizojë edhè ajy, bashkë me meshet që do mbante në kishët, degët e Bostonit, të Natichkut dhe të Cochituatetit. Mua më lanë: Degët Milford, So. Framingham., Marlboro, Hudson, Taunton, Neë Bedford, Bideford Me, Saco AIe, Leëiston, Sanford, Augusta. N. H., Concodr N. H., Franklin, Penacook dhe disa të tjera mê të vogla, ku duhej të përmblidheshin nga 3-4 kolloni më një, sepsè nuk ishin kompletuar anëtarët, për aresye se ç’do degë që do formohej duhej të kishte të paktën 21 anëtarë, kur se në këto kolloni të dores së dytë unë kisha të takonj ku 4, ku 6 edhe ku më pak anëtarë, e kështu ishte nevoja t’i konsantronj në një katund, ose qytet që të gjithë, duke formuar një degë. Dhe këto ishin vështirsinat më të mbëdha për mua, po me gjith ato nuk u dëshpërova, po e mora punen përsipër. Më së fundi i kemi organizuar të gjitha, po ç’kemi hequr e sidomos unë, një Zot e di. Kështu punët e VATRES gjer këtu shkonin shumë mirë, edhe mirë vazhduan deri më 14 të Korrikut 1912.
Federata VATRA, si pas kanunores do të kryesohej prej një sekretari e jo kryetari, i cili sekretar do ngarkohej po me ato detyra e të drejta që munt të kish edhè kryetari dhe ky do paguhej nga 20 dollarë në muaj. Veçanërisht, mbassi me anën e kanunores edhè gazeta DJELLI, organi i VATRES do të ishte në kontrollin e Shoqërisë dhe gjithashtu edhè redaktori i DJELLIT do paguhej si nga hera, po tani prej Federatës, e jo si më parë prej shoq. BESA- BESEN, e cila u konfundua si edhè të tjerat në Federatën VATRA, prandaj Mbledhja e Pergjithëshme e Federatës, që përbëhej prej kryetarëve të të gjitha degavet e kollonive, duhej tani të zgjithte definitivisht edhè për një mot-mot gjithë parinë e Federatës, do me thënë organet e saj veprues, që ishin, si thamë, sekretari, redaktori i Djellit, menazheri i Djellit, arkëtari dhe komisjoni ose kontrollorët e Federatës. Gjer ahere si sekretar ishte Fan Noli, që u zgjoth përkohësisht prej nesh në formimin e sipër të VATRES dhe redaktor e drejtues i DJELLIT isha unë.
Z. Konitza në këtë kohë trimujore që kaloj prej ditës së 28 Prillit e deri më 14 Korrik, që po bëjmë fjalë, nuk la mjet pa përdorur për të bërë propagandë midis kryetarëve të degëve të ndryshme që do të votonin, si e si të bëheshe ky sekretar i Federatës, për arësye se ish edhè ngushtë financiarisht e vuante mjaft Un i shëkonja këto vepërime të z. Faik Konitzës, po nuk kisha psè të çqetsohesha, se unë kisha redaksinë e Djellit dhe munt të rronja familisht (psè kisha edhè familjen aty në Boston, ku jetoniin bashkarisht edhè me kryeministrln e sotme, z. Koço Kotta, me gruan e tij) e prandaj jo vetëm që nuk i solla ndonjë pengim z. Konitzës në këto veprime e përpjekje, po përkundrazi i ndihmonja edhè vetê, tuke porositur kryetarët e degëve edhè miqtë e mij të veçantë ta ndihmonin dhe ta zgjithnin bilè si sekretar, që të jetonte edhè ajy si né, passi edhè Fan Noli ishte prift e s’kish nevojë të bëheshe sekretar i Federatës. Mua s’ më prishte punë se të ishte ajy sekretar, do me thënë kryetar i VATRES e unë redaktor i gazetes, mjaftonte puna të vejë mirë.
DR. KRISTO FLOQI
DEGA E VATRES NE QUEENS, NEW YORK ZGJODHI DELEGATET PER KUVENDIN E JACKSONVILLE
Te shtunen me 25 Prill ne ora 18:00 u organizua Kuvendi i deges se Vatres ne Queens, New York. Qellimi i ketij takimi ishte analiza e punes se deritashme te deges ne Queens, zgjedhja e kryetarit, zgjedhja e delegateve per Kuvendin e 2 Majit ne Jacksonville, Florida. Gjate parapregatitjes per fjalimet zyrtare delegatet kishin kenaqesine te pinin kafe dhe te ndiqnin filmin dokumentari per Camerine. Në mbledhjen vjetore të degës së “Vatrës” në Queens, nga Kryesia morën pjesë Kryetari, dr. Gjon Buçaj bashkë me zonjën Nikoleta, si dhe Sekretarja, zonja Nazo Veliu.
Kryetari i degës, dr. Skender Murtezani, i dha fjalën Kryetarit të “Vatrës”, i cili përshëndeti vatranët e mbledhur dhe mbajti nji fjalim të shkurtë, ku preku shkurtazi fazat e ndryshme historike nepër të cilat ka ecur Federata “Vatra” që nga themelimi, duke gërshetuar bisedën me rrethanat në të cilat ajo vepron sot dhe me sfidat e kohës aktuale. Ai foli për dobinë e formimit të degëvet dhe për vështirësitë që priten të dalin në mënyrë të pashmangshme në pah me zgjerimin e “Vatrës” dhe rritjen e numrit të antarëve, “por gjithmonë shumica shkon në drejtim konstruktiv, duke synuar qellimet e organizatës në interesin kombëtar”, tha më tej dr. Buçaj dhe shtoi se “antarësimi në “Vatër” është me vullnet, por si antar, çdonjëri duhet të respektojë Kanunoren e saj”.
Duke qenë kjo mbledhje organizohet në pragun e Kuvendit Vjetor që do të mbahet me 2 maj 2015 në Jacksonville të shtetit Florida, Kryetari Buçaj spjegoi, në pika të shkurtra, procesin e zgjedhjes së delegatëve simbas Kanunores, për përshtatjen e së cilës ka punuar më se një vit Komisioni i drejtuar nga z. Bashkim Musabelliu, antar i degës së Queens-it dhe i Këshillit Drejtues. Nga ndryshimet që propozoi Komisioni, janë nxjerrë shtesat (amendamentet) e aprovuara në Kuvendin e kaluar, ku u vendos me shumicë votash, që të mbetet Kanunorja e vjetër në fuqi, por të bëhen ndryshimet e nevojshme me anën e shtesave. Këto shtesa u miratuan në Kuvëdin e kaluar dhe mund të shtohen ose të modifikohen në Kuvëndin e javës që vjen.
Folesja e dyte sekretarja e Vatres zonja Naze Veliu, e cila foli per organizimit e Vatres si dhe procedures se zgjedhjes se delegateve.
Ne vazhdim Dr. Murtezani duke perdorur power point me ilustrime konkrete beri nje pershkrim te punes dy vjecare te deges se Vatres te Queens-it. Ne takimet e Vatres dega Queens per dy vitet e fundit kane marre pjese ne veprimtarite e deges 105 anetare. Dr Murtezani ka shprehu mirenjohjen z.Besian Krasniqit per punen e shkelqyshme teknike ne hapjen e web faqes on line dhe botimin e numrit te pare te NEWS LETTER VATRA QUEENS
Ne prezencen dhe autorizimin e 56 delegateve me shkrim u votuan gjasht delegate per Kuvendin e Jacksonville, pese te pranishem dhe nje Z.Musabelliu, qe nuk kishte mudnur te ishte pjese e takimit. Dr Murtezani beri nje pershkrim te punes se palodhur te Z.Musabelli-t, dhe e propozoi emrin e tij, qe te ishte nje nder delegatet e Kuvendit dhe gjeti mirekuptim ne mesin e Vatraneve te deges dhe qendres.
Pas numrimit te votave per delegate te Vatres ne Kuvend e vitit 2015 u zgjodhen.
1.Bashkim Musabelli
2 Dr Skender Murtezani
3 Besian Krasniqi
4. Saime Serri
5. Theodora Permeti
6 Alban Hoxha
Anetari i Kishillit te Vatres, z. Bashkim Musabelliu konfirmoi pamundesine e pjesmarrjes ne Kuvendin e Jacksonville, per shkaqe te punes se tij.
Ne takim ra ne sy pjesmarrja e konsiderueshme e Vatraneve te ri te cilet u treguan te interesuar te dine per aktivitetin dhe ngjarjet ne atdhe.
Z. Kristaq Papa foli rreth hapjes se Shkolles Shqipe ne Astoria dhe vijimin e saj, ndersa Haxhi Dauti, foli per zhvillimet e fundit ne Maqedoni.
Ne takimin e 5 anetareve te kryesise me kater vota per Dr Murtezani-n te vazhdoje punen kryetar i deges ai u rizgjodh ne postin e kryetarit.
RIVARRIMI I ESHTRAVE TË HEROIT KOMBËTAR ISA BOLETINIT
“Një komb që nuk nderon heronjtë e vet, do të zhduket” (Abraham Linkolni)/
Nga Frank Shkreli/
Komuna e Mitrovicës njoftoi më heret këtë muaj se është vendosur që rivarrimi i eshtrave të heroit të Kombit Shqiptar, Isa Boletinit të bëhet me 10 qershor të këtij viti. Pas shtyrjeve të herë pas hershme të rivarrimit të eshtrave të këtij heroi të kombit, njoftohet se më në fund Kryetari i Komunës, Agim Bahtiri ka zhvilluar mbledhjet paraprake të kabinetit të tij dhe në lidhje me organizimin e rivarrimit të eshtrave të Isa Boletinit, ai ka takuar gjithashtu edhe Gjeneral-Brigade, Zymber Halimin, Drejtorin e Policisë rajonale në Mitrovicë, Nehat Thaçin si edhe përfaqsuesin e familjes së Isa Boletinit, Gazmend Boletinin. Në njoftim thuhet gjithashtu se Mitrovica po bën përgatitjet e nevojshme për rivarrimin sa më dinjitoz të eshtrave të këtij burri të madh të Kombit Shqiptar.
Natyrisht se organeve kompetente të Mitrovicës u takon organizimi dhe përgatitjet e nevojshme për këtë ngjarje historike por ky është një moment në historinë shqiptare, i cili duhet të tërheq vëmendjen jo vetëm të Mitrovicës dhe Kosovës, por duhet të nxitë interesimin dhe pjesëmarrjen zyrtare dhe jo zyrtare të autoriteteve shtetërore dhe qeveritare nga të gjitha trojet shqiptare në Ballkan, përfshirë Shqipërnë, sepse Isa Boletini jetoi, veproi dhe u vra për idealet dhe të drejtat mbarë kombëtare të shqiptarëve.
Në mbledhjen e Bordit të Drejtorëve të Komunës së Mitrovicës që u mbajtë më heret këtë muaj, Kryetari Agim Bahtiri ka shpallur se duke filluar nga 6 Qershori Mitrovica do të ketë festë, duke kërkuar njëkohsisht edhe angazhimin e plotë të të gjitha strukturave të komunës që rivarrimi i eshtrave të Isa Boletinit të dalë sa më me sukses dhe të bëhet në mënyrën sa më dinjitoze që meriton ky burr-shteti shqiptar i të gjitha kohërave dhe ashtu siç i ka hije kombit për të nderuar herojë të dalluar të tij, si Isa Boletini. Ndoshta, si rrallë nga figurat më të ndritura të historisë së Shqiptarëve, Isa Boletini — dorë e djathtë e Ismail Qemalit dhe Luigj Gurakuqit — me dorë në pushkë dhe me pushkë në dorë gjithmonë në mbrojtje të interesave territoriale kombëtare, në thjeshtësinë e tij posedonte vlerat më të mira të kombit shqiptar, vlerat fisnore të tij — siç janë nderi dhe burrënia, por mbi të gjitha atdhedashurinë – të jetuara, të zbatuara dhe të mishëruara në qënjen e shqiptarit me shekuj, e të cilat janë trashëgimi e shënjët e patriotëve dhe herojve të kombit shqiptar, si Isa Boletini. Ai jo vetëm ka lënë një trashëgimi të shkëlqyer për bashkatdhetarët e vet, por megjithëse i pa shkollë, Isa Boletini ka lënë një përshtypje mbresëlënse edhe në fushën e diplomacisë ndërkombëtare dhe në radhët e të huajve me të cilët ai ishte takuar, si pjesë e delegacioneve të ndryshme. Aubrey Herbert, një diplomat anglez i asaj kohe me përvojë ballkanike, kishte lidhje të ngushta me Shqiptarët, por veçanërisht me Isa Boletinin i cili, sipas tij, ”kalonte orë të tëra në shtëpinë time” gjatë qendrimit të tij në Londër — shkruan në kujtimet e tija se ” Shqiptarët që erdhën në Angli lanë një përshtypje të shkëlqyer”. Ai e përshkruan Isa Boletinin si “më të pashmin dhe më i shprehuri i delegacionit’’. Ai shton se megjithëse Boletini ”ishte i pa shkollë, ai gëzonte një reputacion që e dallonte atë për kurajon dhe trimërinë për të cilat ishte i njohur. Veprat e tija ishin madhështore dhe arratisjet e tija nga serbët dhe turqit ishin këthyer në legjendë.” Gjatë takimit me përfaqsuesin e lartë britanik, Z. Lloyd George, sipas kujtimeve të Aubrey Herbert, Isa Boletini iu drejtua përkëthyesit të delegacionit shqiptar, Tonin Prekës duke i thënë: “Thuaji atij, (Lloyd George) se unë jam malësor, ashtu si është ai dhe se unë e di që zemra e tij është e sjellshme karshi atyre që vuajnë.”
Po, Isa Boletini ishte dëshmitar i vuajtjeve të popullit të tij, por jo vetëm dëshmitar, ai bëri ç’mos gjatë gjithë jetës së tij, si në fushën ushtarake ashtu edhe atë diplomatike , në përpjekje që vuajtjet e popullit të tij të lehtësoheshin sadopak ose të zhdukeshin duke u përpjekur që kombit të vet — të njërit prej popujve më të vjetër të Europës — t’ia siguronte lirinë dhe pavarësinë e mohuar prej shekujsh.
Jeta, sakrificat dhe veprimtaria e tij ushtarake dhe diplomatike, në mbështetje të lirisë dhe të drejtave të shqiptarëve në trojet e veta, duhet të jetë shembull për të gjithë ata që ia duan të mirën këtij kombi të vogël në Ballkan, por mbi të gjitha, Isa Boletini duhet të jetë frymëzim për ata që sot janë vënë në krye të kombit shqiptar dhe të cilët në dorë të tyre kanë fatin e shqiptarëve sot. Deklarata e Isa Boletinit edhe sot, pas pothuaj 100 vjetë ç’prej vrasjes së tij nga serbo-malazezët se, “Unë nuk kam dalë malit për të mirën time, por për të mirën e Atdheut tim, për lirinë e popullit tim”, duhet të tingëllojë aq aktuale sa edhe i denjë për tu kopjuar. Cili prej politikanëve të sotëm që i janë futur politikës këto 25-vitet e fundit anë e mbanë trojeve shqiptare, mund të pohojë me Isa Boletinin se, “Unë kam ngrit krye për hakin e Shqipnisë. Nuk lypi shpërblime për vete. Unë jam mirë kur ashtë mirë Shqypnia?”
Rivarrimi i eshtrave të Isa Boletinit në Mitrovicë me 8 qershor, është një ngjarje historike jo vetëm për Mitrovcën dhe për Kosovën, por për mbarë Kombin Shqiptar, pasi atij ai i përket. Ai punoi, luftoi dhe u vra për lirinë dhe pavarësinë e kombit të vet. Për të, ai flijoi gjithçka, përfshirë edhe familjen. Mbarë kombi i ka borxh këtij heroi një rivarrim të suksesshëm dhe të denjë, me një pjesëmarrje sa më të madhe mbarë kombëtare, ashtu si i ka hije kombit dhe vlerave për të cilat dallohej Isa Boletini: nderi dhe burrënia, atdhedashuria dhe vetflijimi për të mirën e Shqipërisë dhe të Shqiptarëve. Jam i sigurt se shqiptarët nga të gjitha trojet e veta autoktone në Ballkan, në mënyrë të oganizuar dhe në nivelet më të larta, do të jenë të pranishëm në Mitrovicë me 10 qershor për të rivarrosur eshtrat e njërit prej bijve më të mirë të tij, duke treguar, siç ka thënë ish-presidenti amerikan Xhon F. Kennedy, “Se një komb e dallon veten jo vetëm nga burrat që dalin prej tij, por e dallon vetën edhe nga burrat që ai nderon, si dhe nga burrat që ai kujton…..”. Burra më të mëdhej se sa Isa Boletini, rrallëherë ka lindur kombi shqiptar! Si i tillë, ai duhet të nderohet dhe të kujtohet nga të gjithë qershorin që vjen në Mitrovicë.
Le të shërbejë rivarrimi i eshtrave të këtij burri të madh të historisë shqiptare si një frymëzim edhe për brezat e sotëm dhe të ardhëshëm të udhëheqsve shqiptarë për të ndjekur shembullin e jetës dhe të veprimtarisë së Isa Boletinit, të nderit e të burrënisë, të atdhedashurisë, të vetmohimit dhe të vëllazërimit shqiptar. Ashtuqë më në fund — duke u zhveshur nga interesat e tyre politike, personale dhe partiake,dhe si përfaqsues të zgjedhur të jenë dëshmitarë dhe lehtësues të vuajtjeve të popullit të vet, duke shpresuar se zemërat e tyre, sipas Isa Boletinit, “të jenë të sjellshme karshi atyre që vuajnë.” Po, ai me të vërtetë ishte dëshmitar i vuajtjeve të popullit të tij dhe bëri ç’mos që t’ia lehtësonte ato vuajtje, por a janë të aftë përfaqsuesitpolitikë të sotëm të shqiptarëve kudo në trojet e veta, të pohojnë së bashku me Isa Boletinin, se ata janë mirë, “Kur ashtë mirë Shqipënia”. A është mirë sot Shqipëria dhe a janë mirë shqiptarët? Është në dorë të tyre, si asnjëherë më parë, që Shqipëria dhe shqiptarët, t’a ndjejnë sot veten mirë në trojet e veta autoktone! Rivarrimi i eshtrave të Isa Boletinit, është një rast i mirë reflektimi serioz mbi vlerat që përfaqëson ky burr i denjë i kombit shqiptar dhe njëkohësisht duhet të jetë edhe një rast solidarizimi mbarë kombëtar rreth këtyre vlerave!
NË SHKUPIN SHQIPTAR,2015?!
Nga Frank Shkreli/
Besojeni ose jo, por është e vërtetë — kjo është një demonstratë që u zhvillua të premtën në sheshin para xhamisë së Murat Pashës në Shkup, në mbështetje të tezës së Turqisë se gjenocidi kundër popullit armen nga otomanët, fillim shekullin e kaluar, nuk ishte i tillë. Agjencia e lajmeve INA njofton se protestuesit — me flamuj boshnjakë, turqë dhe shqiptarë — “Kanë theksuar se në protestë janë mbledhur shqiptarë, turq e boshnjakë për të kundërshtuar siç thuhet pretendimet e armenëve se ndaj tyre është bërë gjenocid gjatë luftës së vitit 1915 nga ana e Turqisë”. Kjo është një çështje për historianët, për të vendosur më në fund nëse masakra turke kundër armenëve ishin gjenocid ose jo, por pyetja është se ç’duan shqiptarët në protestë në mbrojtje të një politike që kishte për synim zhdukjen e një populli. Sikurë shqiptarët në Maqedoni nuk kanë mjaft probleme të vetat për të cilat duhet të dilnin në protesta?!
INA njofton se protesta është kritikuar në rrjetët sociale, ku komentues të ndryshëm shfaqin zemërimin e tyre duke u shprehur se është “turp për shqiptarët” që në vend të kësaj proteste, në favor të interesave interpretimeve turke të historisë, “Nuk organizojnë protesta kombëtare kundër diskriminimit dhe montimeve kundër shqiptarëve në atë vend”, nga ana e shtetit sllavo-maqedonas. Në vend që të mbrojnë të drejtat, interesat, gjuhën dhe kulturën e tyre kombëtare, shqiptarët në Shkup protestojnë në favor të interesave dhe agjendave të qarqeve të huaja, të cilat nuk kanë të bëjnë as me çështjen shqiptare në Maqedoni dhe as me interesat kombëtare të shqiptarëve në të kaluarën as tani — në rajonin e Ballkanit Perëndimor, në përgjithësi.
Fatkeqsisht, gjëja e vetme që simbolizon kjo demonstratë është zhdukja dal ngadalë e identitetit kombëtar në Shkup dhe në krahina të tjera shqiptare të ish-Republikës Jugosllave të Maqedonisë. Por,përveç kësaj, kjo protestë demonstron gjithashtu edhe depërtimin e thellë agjenturave të huaja, kryesisht turko-sllave në ato vise shqiptare, të cilat jo vetëm tashti, por historikisht, kanë punuar kundër interesave kombëtare të shqiptarëve — duke bërë ç’mos që të zbehet dhe më në fund të zhduket identiteti i shqiptarëve, siç ka venë në dukje gazetari Marin Mema i Top Channel Albania në këtë raport, https://www.youtube.com/watch?v=OEfd940Lwhs, ku dokumenton një realitet tepër të dhimbshëm në Ohër — zhdukjen e identitetit të shqiptarëve në atë qytet dikurë me shumicë shqiptare.
Realiteti është se armiqët e kombit shqiptarë kanë punuar gjithmonë dhe punojnë tani kundër interesave kombëtare historike të shqiptarëve në trojet e veta, madje disa prej zyrtarëve më të lartë të këtyre vendve bëjnë thirrje zyrtare, jo vetëm për rishkimin, por edhe për ndryshimin e historisë së shqiptarëve në trojet e veta shekullore, për tua përshtatur historinë e trojeve shqiptare interesave të tyre afatgjata.
Dihet se armiqtë shekullorë të kombit shqiptar nuk do të heqin kurrë dorë nga politikat e tyre antishqiptare — por fatkeqsisht duket se, siç ka thënë Faik Konica, armiku më i madh i shqiptarëve kanë qenë dhe janë vet shqiptarët!