dgreca – Page 4877 – Dielli

IDEALI*

February 11, 2014 by dgreca

Nga Branko Merxhani/

“Kultura është krijesa e lëvizjes së lirë të ideve. Fitimi që u realizua me pallën është shumë i paktë. Lufta e vërtetë është lufta për iderat”./H. St. Çhamberlain/

Fillosofia më e mirë është ajo që lindi nga Shkenca Sociologjike, ajo që mbështetet mbi njohje positive dhe arrin gjer në majën e Idealeve më të larta dhe më të bukura. Ja një aksiomë tjetër e Neo-Shqiptarismës. Mirë, po ç’është ideali? Ideali është një gjë mystreioze, që gjëndet kurdoherë jashtë lëndës dhe interesit. Fillosofët Metafyzikë, ideologët, e interpretojnë në mënyrë të ndryshme. Po as nonjë prej tyre nuk goditi një interpretim të drejtë. Disa Idealin e pranuan si një realitet të botës metafyzike, si për shëmbëllë Platoni, Muhedin-i-Arabi-u, Kant-i. Disa të tjerë mohuan krejt se Ideali mbështetet mbi një Realitet. Për ‘ta Ideali nuk është gjë tjetër veç se një ëndërr përfeksioni, një fabrikim i nxituar i fantazisë së individit.

Të gjitha këto difinisione sot u treguan të pabazuara. Dhe kjo për hir të Sociollogjisë, e cila i hodhi poshtë dhe i thërmoi interpretimet fillosoifike dhe provoi se Ideali qështë një realitet, i cili i përket botës positive.

Pas definisionit positivist, pra, të kësaj shkence, Ideali është ajo jetë që rojnë Shoqëritë në epokat e krizës së tyre, domethënë kur marëdhëniet midis individëvet, aksionet dhe reaksionet gjënden në të zier e sipër. Jetërat që rojmë në epokat e tjera janë jetëra individuale. Po jeta individuale është e zonja të sigurojë vetëm mirërojtjen materiale. Lumturia shpirtërore mbetet e pa-realizuar. Individët që janë prej natyre partikularistë dhe egoistë, vetëm kur hidhen brënda në trazirën dhe në të zierit e jetës shoqërore, pa që t’a kuptojnë mirë-mirë vërtiten jashtë qarkut të ngushtë dhe barbar të natyrës së tyre, fitojnë Ideale. Bëhen altruistë…

Individët vetëm në çaste të jashtëzakonshme të jetës kombëtare e kuptojnë ekzistencën e padukshme të jetës shoqërore. Për këtë Ideali nuk është veçse shoqëria vetë. Ideali është pjellë e Shoqërisë.

Të Rinj, që brithni si hiera të heshtura brënda në nostalgjirat e shpresave të humbura! Njerëz, që shpirtrat t’uaja bredhin si vurkolleq brënda në errësirën e dëshpërimit! Hidhuni me guxim e sakrificë brënda në valën e trubulluar të jetës shoqërore!…

* * *

Një shoqëri nuk është një entitet që përbëhet sëmplerisht nga totaliteti i njerësve që e formojnë. Një shoqëri është një entitet, që krijohet nga ndjenjat shoqërore, nga ndërgjegjia e përbashkëtë. Nuk është një përzierje elementash të ndryshmë, po një synthezë e brëndëshme, siç është për shëmbëllë edhe lënda kimike. Pra tërësia shoqërore, që formohet në këtë mënyrë si cilësi umanitare, si përmbajtje egocentrike, si shpirt dhe si formë, është krejt e ndryshme nga forma individualistike e individëve të veçantë që e përbëjnë.

Këtë entitet shpirtëror dhe moral, që është krejt i pa-dukshmë, krejt mysterioz dhe ndofta i pa-qenëshmë për ndjesinë individualistike, njerëzit e kohërave të vjetra e pandehën dikur si një perëndi, dikur si një fuqi magjike dhe dikur si një gjë sipërnatyrale. Çdo entitet brënda në natyrë dhe pikë-së-pari formasionet shoqërore të njerësve kanë, që të përdor një shprehje mythollogjike, “Epokën e Dashurisë” së tyre. Në këtë epokë shpirtërat e njerësve rojnë në të zier të thellë, që përhapet si vetëtimë nga njeri tek tjetri, dhe ahere enthusiasma arin pikën e lavdis së saj. Këto janë çastet kur Ideali shkakëton triumf…

Triumfi i Idealit është prova më e mirë e vitalitetit shpirtëror të një populli. Ideali njerinë që është prej natyre partikularist dhe egoist e ndron në një Vetëmohonjës guximtar, në një Altruist. Ideali krijon nga “krijesa” e fuqive natyrale, sipas fjalës së Schiller-it, “njerin e esthetikës, njerin – artist”.

Ideali i fal njeriut bashkë me mirërojtje materiale edhe lumtërinë shpirtërore. Atje ku ka Ideal, atje buzëqesh bukuria e jetës dhe agimi i shpresës. Hieja e së ligës ikën për vënde të larga dhe mendimi i vetëvrasjes shuhet fare.

Ideali ndrit shpirtin, shpërndan shpresë dhe ngushëllim në zëmrat, të dëshpëruarin e mban të lidhur në jetë, në iden e shpëtimit, në lindjen e ringjalljes. Ushtari trim trupin e tij e sakrifikon për Flamurin e Atdheut të vet dhe mbron kufijt e tij vetëm ahere kur çfaqet si Mprojtës i Idealit të një populli të tërë, symboli i të cilit është skalitur mbi një copë pëlhurë të reckosur. Edhe i egëri që derth gjakun e tij për Përendin e vetë, Shkencëtari që humbet vetëhen për përparimin e shkencës dhe për çpikjet, s’janë gjë tjetër veç se njerës që sakrifikohen për Idealin!

Si mjerë ata popuj që nuk kanë Ideal. Në çfaqjen e parë të krizës, në fryjtjen e parë të rebeshit, që janë kaq të bollta, kaq të kokllavitura dhe kaq të pa-pritura në jetën e sotme të popujve, do të shkrijnë, pa patur kohë të psherëtijnë, si një Pallat prej karte. Si mjerë ai grusht njerëzish, që adhuron tre Perëndira nënë një qiell!…

Fragment nga një artikull i botuar në “Demokratia”, më 9 mars 1929.

KULTURA KËRKIMORE SHKENCORE

February 11, 2014 by dgreca

Metoda e kërkimeve shkencore është formë e përhershme e aplikimit të logjikës, të përbashkimit të njohjeve dhe arsyes, në studimet shkencore. Pa një metodë të kërkimeve dhe hulumtimeve, hyrja në shkencë do jet vetëm dëshirë, shkruan- Prof.dr.Avni Presheva./

Nga Rustem GECI/ Dortmund/

Toka vazhdimisht sillet rreth diellit, që planeti ynë I katërt, toka, dhe jeta jonë njerëzore në tokë të ecën nëpër 4 stinët e saj. Vetëm në këtë rrugëtim, ajri i vjetër pastrohet nga ajri I i ri. Baza e shkrimit universitar dhe akademik është udha nga ecin aktualisht artet dhe shkencat. Metodologjia e Kërkimeve Shkencore e Prof.dr-Avni Preshevës, për problemet e kërkimeve shkencore, trajton në formën ma të kulturuar aplikimin e logjikës dhe të filozofisë në shkencë.Ky libër për kulturën e kërkimeve shkencore të Prof.dr.Avni Preshevës, është një prurje e re, jo vetëm për studentët e Universitetit, por edhe për institutet shkencore e artistike.Libri „Metoda e Kërkimeve Shkencore“, ndahet në dy pjesë; në pjesën e parë trajtohet mënyra e tërthort e kërkimeve shkencore, ndërsa në pjesën e dytë, Prof.dr. Avni Presheva vë në lëvizje aplikimin e logjikës për të arritur tek njohja me anë të arsyes. Njohja dhe zbatimi i kërkimeve shkencore në universitete dhe institucione, shkruan Prof. Presheva, fillimisht kërkon kulturë të gjerë të njohurive, për temën, metodën, dhe qëllimin.

Prof.dr.Avni Presheva u lindë në vitin 1944 në Preshevë. Shkollën fillore dhe të mesmen i kreu në Preshevë. Ndërsa Fakultetin Filozofik , Filozofi – Sociologji, dhe Studimet pas-universitare, i mbaroi në kryeqytetin e Bosne-Hercegovinës, në Sarajevë. Avni Presheva është shkecëtar i mirëfilltë. Udhën për në zemër të shkencës ai kurrë nuk e ndaloi. Pas mbarimit të studimeve pas-universitare, Prof. Avni Presheva bëhet, Doktor I Shkencave, për Filozofi dhe Sociologji.

Fal punës dhe aktiviteteve shkencore,Prof.dr. Avni Presheva i ka të fituar të gjithë gradat e Profesorit universitar. Prof.dr. Avni Presheva deri më tash ka botuar mbi 30 punime shkencore për Filozofinë e gjuhës, për Gjuhën dhe semantikën, për Teoritë e njohjes në shkencë, dhe për Filozofinë e kuptimit. Prof.dr. Avni Presheva deri më tash ka botuar këto vepra;

1.Filozofia e gjuhës, U P , Prishtinë 2. Prej gjuhës në gjuhë, Hannover, Gjermani 3. Gjuha dhe Metagjuha, Tiranë4. Metodologjia e kërkimeve shkencore, USH, Tetovë. 5. Interpretimi i së së drejtës në shkencat juridike,Shkup 5. Bazat e logjikës, dhe 6. libri me poezi “Atyre që do të vijnë”, janë në process të botimit.

Veprimtaria krijuese e Prof.dr. Avni Preshevës është e gjerë dhe e thellë. Në gjuhë shkruan, Prof. dr. Avni Presheva, është historia e çdo populli, brendia e tij krijuese, fjala dhe shkretëtira e fletës së bardhë, e pagjendshmja e sotme, e pathëna e paprekur. Mbi këtë truall gjuhësh e mendimesh lind e lëviz, arti, kultura, dhe shkenca. Gëzimi, hidhërimi, dëshprimi, streset, trazimi, ëndrrat, imagjinata dhe dhimbjet që e flasin gjuhën dhe kuptimin, janë në pemën e jetës. Në fushë të filozofisë gjuha konsiderohet identiteti më i paanshëm, dhe i përbashkëti i Qenies.

cilësori më i paluajtshëm i të jetuarit bukur dhe poetikisht. Shkëlqimi i njeriut me talent për krijimtari, njeriut i jep mundësi të krijon vepra që të egziston. Filozofi, Prof.dr.Avni Presheva, me librin, “Prej gjuhës në gjuhë”, përuron mendimin filozofik shqiptar, për problemet e gjuhës, semantikës, dhe mendimit. Në përdorimin filozofik, filologjik e semantik të gjuhës në fillim të këtij mileu, shkruan Prof.dr.Presheva, trajtimi i gjuhës ka rëndësi të veçantë në filozofinë bashkëkohore. Me këtë problematikë janë të preokupuar njerëz të të gjitha niveleve.

Njjeriu që merret me filizofi, duhet të jetë impulsiv, i guximshëm, dhe me gjykim të prerë. Filozofi duhet të jetë i mbushur me njohuri të shkencës dhe artit, dhe ta njoh mirë kuptimin e të menduarit, për t´iu përgjigjur sfidave të kohës.

Filozofi Avni Presheva, me librat “Prej gjuhës në gjuhë”, dhe „Metodologjia e kërkimeve shkencore“, shkencën e Filozofisë dhe të Sociologjisë e pasuron me vepra të të mirëfillta për kohën.

Filozofisë, kësaj mbretëreshë të lashtë, dhe hijerëndë nuk i dilet me vepra të çfardoshme përpara. Andaj të merresh me filozofi thotë Avni Presheva, duhet të jesh i zgjuar dhe me talent, çapkën dhe impulsiv, për ta trajtuar më guxim, grimcat dhe atomet e mendimit. Të qeshurën e mendimit, kuptimin e mendimit, ndryshimin dhe trajtat, lexuesi mund t´i gjejë në librin “Prej gjuhës në gjuhë”.

Jeta e njeriut kudo është një gjithësi problemesh. Kuptimin e këtij problemi filozofik Avni Presheva, e ka shtruar për së mbari,me disiplinat më të përparuara të filozofisë. Plot gjëra burojnë prej dhembjeve, prej të thjeshtave, prej lëndëve të papërpunuara. Në shtëpinë e mendimit, Prof.dr. Avni Presheva, na e prezenton një botë të tërë mendimesh e kundërthëniesh që preokuponë mendimin bashkëkohor filozofik. Andaj, libri ”Prej gjuhës në gjuhë” dhe „Metodlogjia“ janë një arritje e madhe për shkencën e Filozofisë tek ne.

Prandaj, hyrja në gjuhë ,në errësirën e fjalëve, në errësirën e tingujve dhe mendimeve, në muzgun e më të pashkelurave, pa njohjen e kodit të metodologjisë kërkimoro-shkencore, shkruan Prof.dr.Avni Presheva, është e pamundur të bësh truall dhe të kesh prodhim shkencor dhe artistik. Libri „Metodologjia e Kërkimeve Shkencore“ që po i jepet në dorë lexuesit universitarë dhe akademik, përbën majen e një enciklopedie për përdoruesit e ardhshëm. I uroj punë e shëndet, Filozofit, publicistit dhe eseistit, Prof.dr. Avni presheva! Sukses!

Nga debati i KS i OKB-së për gjendjen në Kosovë

February 11, 2014 by dgreca

Këshilli i Sigurimit i dha mbështetje procesit të bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duke e cilësuar atë thelbësorë për qëndrueshmërinë në rajon/

Sekretari i përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki-Moon, e ka vlerësuar vitin 2013 periudhë të përparimit thelbësore në marrëdhëniet Kosovë – Serbi. Komentet e tij ishin pjesë e raportit mbi situatën në Kosovë në periudhën nga 16 tetori i vitit 2013 e deri më 20 janar të këtij viti, që u diskutuan në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
Në raportin e sekretarit të përgjithshëm thuhet mes tjerash se “nisur nga marrëveshjet historike të arritura ndërmjet Prishtinës e Beogradit, me lehtësimin e Bashkimit Evropian, viti 2013 ishte vit i ndryshimeve domethënëse dhe përparimit thelbësor politik sa i përket Kosovës”.
Debatet mbi raportin vunë theksin tek përfshirja në zgjedhjet për pushtetin lokal në Kosovë të komunave veriore të saj të banuara me shumicë serbe, përfshirë edhe sfidat që ndoqën këtë proces. Pjesëmarrja e tyre në zgjedhje u bë e mundur me marrëveshjen e arritur ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre.
Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi tha se marrëveshja e 19 Prillit të vitit të kaluar ka hapur kapitullin e ri të bashkëpunimit dhe paqes së ndërsjellë, ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Ai tha se Kosova ka respektuar të gjitha marrëveshjet e arritura deri tani, ndërsa i bëri thirrje Serbisë që ta rrisë përkushtimin e saj ndaj zbatimit të marrëveshjeve. Kryeministri Thaçi tha se Kosova pret hapjen e dyerve të Bashkimit Evropian për të.
“Integrimi i Republikës së Kosovës në Bashkim Evropian është synimi ynë parësor dhe i pa-alternativë, si rrugë e modernizimit dhe konsolidimit të rajonit në familjen evropiane. Ne jemi duke zhvilluar negociata me Komisionin Evropian për të përcaktuar përmbajtjen e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit dhe të sigurojmë lëvizjen e lirë të qytetarëve tanë në vendet e Bashkimit Evropian, përkatësisht zonën Schengen”, tha ai.
Kryeministri Thaçi, bëri thirrje për njohjen e Kosovës e cila për pak ditë shënon përvjetorin e gjashtë të shpalljes së pavarësisë së saj të njohur nga mbi 100 vende të botës.
“Falënderoj të gjitha shtetet që e kanë njohur shtetin e Kosovës dhe gjithashtu iu bëj thirrje vendeve të tjera, duke përfshirë anëtarët e këtij Këshilli të cilat ende nuk e kanë njohur Kosovën, që të marrin ketë hap dhe të bashkohen me botën demokratike në përkrahjen e Kosovës si anëtar i barabartë dhe i plotë i bashkësisë ndërkombëtare. Njohja formale e Kosovës do të ishte kontribut i drejtpërdrejtë i forcimit të paqes dhe stabilitetit në rajon dhe më gjerë”, tha kryeministri Thaçi.
Kryeministri i Serbisë, Ivica Daçiç, tha ndërkaq se në Kosovë, duhet krijuar kushtet për zbatimin e plotë të marrëveshjes së muajit prill të vitit të kaluar. Ai tha se hapja e negociatave për anëtarësim me Bashkimin Evropian është një dëshmi se Serbia ka përmbushur me kohë detyrimet për zbatimin e marrëveshjes. Ai tha se Serbia dëshiron paqe afatgjate, por që ajo të jetë e tillë, duhet të jetë e drejtë.
“Të jem tërësisht i qartë. Serbia është e gatshme për normalizim marrëdhëniesh dhe pajtim në rajon, para së gjithash në interesin e qytetarëve të zakonshëm. Serbia është po ashtu e gatshme në bisedime që synojnë gjetjen e një zgjidhjeje gjithëpërfshirëse, por nuk është dhe nuk do të jetë e gatshme të pranojë shpalljen e njëanshme të pavarësisë së Kosovës. I tërheqim vërejtjen Prishtinës që gatishmërinë e Serbisë për bisedime dhe kompromis të mos e interpretojë si dobësi dhe ta shfrytëzojë për afirmimin e pavarësisë së vetëshpallur”, tha kryeministri Dacic.
Ai kundërshtoi edhe çdo mundësi të shkurtimit të pranisë ndërkombëtare në Kosovë.
“Mendojmë se për zbatimin e të gjitha marrëveshjeve është me rëndësi prania ndërkombëtare në Kosovë, për shkak të mungesës së besimit të ndërsjellë dhe kjo ka të bëjë edhe më Misionin e Kombeve të Bashkuara, KFOR-in, EULEX-in dhe misionet tjera ndërkombëtare. Çdo propozim për shkurtimin zvogëlimin apo ndryshimin e mandatit të tyre, duhet të jetë temë debatesh dhe marrëveshjesh serioze që të mos lihen pasoja për paqen e sigurinë në Kosovës dhe rrjedhimisht në të tërë rajonin”, tha ai, i mbështetur nga përfaqësuesi rus i cili përsëriti qëndrimin e Moskës për siç thuhet, ruajtjen e sovranitetit të Serbisë.
Ambasadorja amerikane në Kombet e Bashkuara Samantha Power, vlerësoi përkushtimin e të dyja vendeve për procesin e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet tyre, ndërsa nënvizoi se bisedimet mbeten thelbësore për qëndrueshmërinë në rajon. Ajo ritheksoi mbështetjen amerikane për pavarësinë e Kosovës.
“Ne i trimërojmë vendet që nuk e kanë njohur Kosovën, që të shtojnë përpjekjet duke ju bashkuar mbi 100 vendeve anëtare të Kombeve të Bashkuara për të njohur realitetin e një Kosovë të pavarur”, tha ajo.
Kryeministrat e Kosovës dhe Serbisë, Hashim Thaçi e Ivica Daçiç, të mërkurën pritet të vazhdojnë raundin e ri të bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet të dyja palëve. Të dy kanë shfaqur besimin se procesi i bisedimeve nuk do të pësojë nga zgjedhjet e parakohshme serbe që mbahen më 16 mars e as nga zgjedhjet e reja parlamentare që pritet të mbahen në Kosovë gjatë këtij viti.(VOA)

NJË PRESIDENT ME (PA) TARAFLLËQE!?

February 11, 2014 by dgreca

Nga Fadil LUSHI/

Sot votuesit shqiptarë dhe të përzgjedhurit e tyre politikë më shumë do të “parapëlqejnë që të përgojohen” për tolerancë të tepruar, për çallëm, megalomani provinciale, për mosunitet ndërpartiak dhe kohë pas kohe edhe për patriotizëm të rremë (sidomos tani në vigjilje të zgjedhjeve presidenciale në mos edhe ato të parakohshme parlamentare), sesa të akuzohen për arrogancë, shovinizëm, nacionalizëm dhe rebelizëm. Parashtrohet pyetja se a ka ndonjë njeri që do të mundet t’i përjashtojë këto përgojime, akuza pothuaj edhe etiketime që u ngjiten vijimisht shqiptarëve, etiketime që ndoshta edhe paraqiten si pengesa të politikës sonë në rrugëtimin e saj drejt strukturave euroatlantike. A mos vallë partitë politike shqiptare që veprojnë në Republikën e Maqedonisë, edhe kësaj radhe do të duhet të ballafaqohen me inatet e tyre homerike, a mos vallë edhe kësaj radhe do thyejnë kokat e njëri-tjetrit në kërkim të një kandidati konsensual (gjithsesi maqedonas), për president shteti! A mos vallë edhe kësaj radhe do t’u mundësojmë të tjerëve të na paragjykojnë për politikëbërje joparimore. A mos vallë partive politike shqiptare edhe kësaj radhe do t’u mungojë “takati mental karshi shkrirjes së akullit antarktik”(!?) (që shumë vështirë se do shkrihet edhe në këtë pranverë), a mos vallë nuk do të mund ta mbulojnë me beton atë gropë të madhe dhe të zezë që është e mbushur me gjymtime, ndasi, makiavelizëm provincial dhe mbase edhe me inate histerike! A mos vallë edhe kësaj radhe edhe dreqi do të ikë nga “kjo vaki”, e lëre më ai qytetari i rëndomtë të cilit e gjithë kjo as që i hyn në punë. E gjithë kjo që u tha më lart sikur shqiptarëve nuk u mjaftoi sidomos përvojat e deritanishme mbase të hidhura. Pse shqiptarëve u duhet gjithë ky vrap sa i përket kërkimit të një figure politike dhe karizmatike për president shteti (që (nuk) do t’u shkojë për shtati të gjitha komuniteteve). Pse ky kërkim figure duhet të bëhet lajm i ditës, një lajm bajat, i zbehtë, sidomos për ata që nuk kanë kurrfarë roli në tregun politik të Maqedonisë. Dhe, tani, shqiptarët ç’duhet të presin nga zgjedhjet presidenciale. Do të themi, asgjë të veçantë.

Për partitë politike shqiptare, sot, nuk është me rëndësi emri dhe mbiemri i kandidatit (qoftë ai të jetë edhe konsensual), me rëndësi është se çka do të “prodhojë” ai në mandatin pesëvjeçar, a do të jetë një kopje e zbehtë e këtij që aktualisht është në detyrë apo diçka tjetër! A do të duhet që shqiptarët t’i besojnë edhe më tej historisë së deritanishme që llafos ciklin e zgjedhjeve të organizuara qofshin ato vendore, parlamentare a edhe presidenciale. Kjo histori ka treguar se partitë politike maqedonase si VMRO-DPMNE, LSDM e të tjera, sa herë kur kanë qenë fjala për partitë politike shqiptare (PPD, PDSh, BDI, RDK e të tjera parti), aq herë do të rreshtohen në një front të vetëm politik…, dhe po aq herë do të na urrejnë për vdekje. A mos vallë partitë politike shqiptare nuk kanë nevojë për këtë “përvojë” maqedonase, apo edhe më tej duhet të nënshtrohen dhe t’u besojnë deri në fund marrëveshjeve politike që nuk respektojnë parime dhe standarde…, marrëveshje të njëanshme, të papërgjegjshme, të pandershme…, që nëpërkëmbin idetë e të tjerëve apo institucionin – mendim ndryshe.

Politikës së Shkupit nuk i duhet ai “ruleti i kazinosë ku hidhen zaret me emra të shkruar të kandidatëve të mundshëm për president shteti”! Në këtë gjysmëshekull nga mëvetësimi, Republikës së Maqedonisë i duhet një intelektual i rafinuar, një njeri i cili do mbajë shikimin a vështrimin nga Europa…, një politikan (por jo vetëm politikan) i cili nuk do të lejojë që virtytet e tij të shndërrohen në gjymtime, një figurë e ndritur dhe e urtë, i duhet një personalitet me një kostum politik krejt tjetër, i duhet një figurë që në rrethana të caktuara politike, do ta njohë dhe do ta respektojë deri në fund institucionin e dorëheqjes! Maqedonisë do t’i duhet për president “një aristokrat i fjalës dhe i mendimit politik…”, një personalitet që do të jetë i sajdisur a i respektuar nga të gjithë shqiptarët. Duhet patjetër të jetë një president, i cili kurrën e kurrës nuk do të lejojë që për çfarëdo kapricesh politike t’u nënshtrohet urdhrave të diletantëve dhe xhelatëve politikë…, një figurë me moral të ri. Presidenti i ardhshëm i Republikës së Maqedonisë do të duhet të zotërojë të gjitha kompetencat që i takojnë me Kushtetutë, një president që do të duhet të jetë mbi të gjitha palët politike, një president që nuk ka nevojë për “mentor politik, qoftë ai të jetë edhe gjeniali i diplomacisë maqedonase”(!)…, ai nuk duhet të lejojë që prej tij të bëjnë një “kukull politike”!

Sot, Maqedonisë, “si shtet gjysmëshekullor”, nuk mund t’i propozosh gjithfarë emrash për president shteti, nuk mund t’i propozosh edhe asi emrash që prej fillimi do t’u mungojë “… ndjenja e përgjegjësisë dhe integriteti intelektual”, siç do të thotë Max Veber…, asaj (Maqedonisë) nuk mund t’i propozosh politikan, të cilit do t’i mungojë guximi që “kryeministrit t’ia plasë derën para hundës apo edhe ndonjë politikani tjetër me ndikim”! Maqedonisë duhet t’i propozosh një njeri a një personalitet që do të “… prezantojë-përfaqësojë shumatoren e vlerave dhe interesave të shqiptarëve dhe të tjerëve…, një personalitet që shquhet në fushën e shkencës, kulturës, politikës…, një njeri që do të nderojë kulturën dhe gjuhën e të tjerëve…,” një njeri i cili nuk do t’u shërbejë klaneve të partive politike dhe makiavelizmit të tyre…, një njeri që do t’i bindet kushtetutës dhe ligjeve të vendit…, një njeri që do të gëzojë reputacion ndërkombëtar në profesionin e tij…, një personalitet që me lehtësi dhe pa ndjenjën e inferioritetit do të mund të ngjitet shkallëve të diplomacisë evropiane, një intelektual që do të perceptohet a dallohet me zërin e tij të kualifikuar.

Njeriu i cili do të jetë president i ardhshëm i Republikës së Maqedonisë në radhë të parë duhet t’i shërbejë popullit, duhet t’i shërbejë Kushtetutës, duhet t’i shërbejë përgjegjësisë, duhet t’i shërbejë institucionit të kujdesit dhe jo partive politike, kryeministrit e të tjerëve…, ai nuk duhet t’u “shërbejë çudirave”, por së vërtetës.

Dikur shteti i Shqipërisë u kishte kërkuar Gjermanisë dhe Italisë dëmshpërblime lufte. Ata kishin qeshur duke thënë: “Në Shqipëri nuk kemi shkatërruar gjë, sepse Shqipëria s’kishte gjë për t’u shkatërruar…, ne në atë shtet vetëm ndërtuam! Rruga e parë nacionale në Shqipëri u ndërtua nga Italia fashiste”! Kjo pa fije dyshimi është një e vërtetë e madhe dhe, kështu siç shpjegohet, assesi nuk mund të kontestohet, siç nuk mund të kontestohet edhe hiseja e partive politike shqiptare në ndërtimin e pluralizmit politik në Republikën e Maqedonisë, sidomos në pjesën e ndërtimit të institucionit kushtetues siç është ai presidenti i shtetit!

Përralla për Nënën Terezë dhe Kodrën e Trimave

February 11, 2014 by dgreca

Asnjëherë nuk kemi qenë më larg Evropës Perëndimore se sa pas vitit 1999, përderisa asnjëherë nuk ka qenë më e pranishme Evropa Perëndimore e ShBA-ja në Kosovë se sa pas çlirimit. /

Nga Gani MEHMETAJ/

Të rinjtë e Kodrës së Trimave e të periferisë së qyteteve të mëdha para luftës pikonin shqiptarizëm. Ata e mbajtën mbi supe rezistencën kundër dhunës serbe. Mësimi në shkollat e mesme e në Universitetin paralel u mbajt në periferi të qytetit, në shtëpitë e prindërve të këtyre të rinjve. Mjekimi i njerëzve u bë po ashtu në këto rrugica të varfra. Jeta në periferi mori dimension të ri, të paparë deri më atëherë. Periferia u bë bastioni i shqiptarizmit e atdhedashurisë. Shoqata Bamirëse “Nëna Terezë’ hapi degët në çdo qendër banimi, në çdo lagje e katund për të ndihmuar. Dhjetë vjet të okupimit total i përballuam të gjitha furtunat; dhjetë vjet të dhunës së paparë kundër nesh, nuk patëm nevojë t’ia shtrijmë dorën askujt; dhjetë vjet asnjë fondacion me burim të dyshimtë apo më para të pista, nuk shkeli në periferi as në qendrat e banimit. Ishim solidarë në mes veti më shumë se kurrë më parë, ishim pranë njëri-tjetrit si asnjëherë tjetër. Emri i Nënës Terezë nuk përmendej vetëm sepse ishte shqiptarja më e famshme në rruzullin tokësore, por sepse shoqatat humanitare me emrin e saj e mbuluan Kosovën, duke e mbajtur gjallë popullatën. Mijëra jetë u shpëtuan, mijëra familje u gëzuan. Gati s‘kishte shqiptar i Kosovës që nuk u ushqye me ndihmat e shoqatës “Nëna Terezë”, s’kishte shqiptar që nuk e ndjente vetën mirë edhe kur nuk ua kishte nevojën ndihmave, sepse e dinte që familja e tij, pavarësisht çka do t’i ndodhte, nuk do të vuante urie e skamje. Asnjëherë nuk u kushtëzua askush gjatë shpërndarjes së ndihmave, nuk ia thanë ndonjë fjalë që do të ishte kundër bindjeve të tyre politike, nuk u dallua në baza fetare apo në çfarëdo baze tjetër. Për veprimtarët e shoqatës ata kishin nevojë për vaj, qumësht, miell, kishin nevojë për veshmbathje. Shoqata të tjera nuk pati, as nuk ua kishim nevojën.

Në Kodrën e Trimave askënd nuk e adhuronin më shumë se sa nobelistën shqiptare. S’kishte familje që nuk e kishte portretin e saj të varur në mur. Për të flitej nëpër familje, në rrugë, nëpër shkolla, i këndoheshin këngë, fëmijët i shkruanin vargje, poetët e shquar i thurnin himne. Shumica e të rinjve të sotëm janë rritur me qumështin e Shoqatës “Nëna Terezë”. Baballarët tanë e mbajtën shpirtin nga ky burim jetese.

Shoqata “Nena Terezë” funksionoi edhe disa vjet pas luftës, pati edhe Klinikën më të madhe private në Kosovë në Kodrën e Trimave, ku kujdeset bëheshin falas jo vetëm për dyzetë mijë banorët e kësaj lagje të varfër, por edhe për banorët e lagjeve të varfra të qytetit. Fatkeqësisht rrëfimi këputet këtu. Askush s’mund të jep përgjigje: ç’u bë me shoqatën më të madhe humanitare në vend? Pse shtërzuan burimet? Ku shkuan njerëzit e vullnetit të mirë? Askush nuk e dha asnjë sqarim: ku treti Shoqata “Nëna Terezë”? Pse i braktisen lagjet më të varfra të Kosovës? U bë kjo me ndonjë marrëveshje, ishte konspiracion apo ata që e udhëhiqnin e vlerësuan gabimisht situatën? Gabimin nuk do t’ua fal historia. Banorët e Kodrës së Trimave, lagjes më të madhe e më të varfër në Kosovë, kishin nevojë për ndihma, kishin nevojë edhe qindra lagje të tjera, por ndihmat ua dhanë të tjerët me bisht prapa…

Kodra e Trimave-bastion i varfërisë

Lagjet e varfra i braktisi edhe shteti. Nga to hoqën dorë partitë politike, ose manipuluan frikshëm me të varfrit. Liderucët dukeshin nëpër rrugicat e përbaltura vetëm kur ua kishin nevojën për vota. Banorët e skamjes dale ngadalë u zhytën në errësirë, u bënë bastion të primitivizmit e hajdutërisë, çerdhe të prostitucionit e të krimit. Brezat e rinj u dëshpëruan, ia mbathën në Perëndim, apo ranë në misticizëm për të ikur nga realiteti. Nga energjia e dikurshme mbeti pak gjë, shqiptarizmi nisi të zvetënohen. Nga “Xhamadani vija, vija” dikur, më shumë u shkonte ta këndonin pesë herë në ditë: “Kafshatë që s’kapërdihet asht or vlla mjerimi” të Migjenit, sepse mjerimi në Kodrën e Trimave dhe në lagjet e varfra të Kosovës vetëm sa po thellohej, kurse luksi i pafre dhe pasurimi i paskajshëm i pushtetarëve po shtohet. Për këtë mjerim nuk kanë faj shoqatat islamike nga Irani e Turqia, nga Arabia Saudite e Egjipti, mjerimi nuk e sollën ato, por shoqatat fetare po e keqpërdorin deri në paskajë mjerimin e shqiptarëve. Ato familje që s’arritën të ikin në Perëndim ilegalisht, ose duhet të qëndrojnë dinjitoz e të mos blihen me hurma e paga mujore, ose ta përballojnë varfërinë

Kodra e Trimave është bërë bastion i mjerimit e jo i një partie apo tjetre. Gënjejnë ata që thonë ndryshe, ose që përfitojnë nga mjerimi i tyre

Kur grupet fetare dalin nga kornizat kombëtare

Këtë zbrasti nisën ta plotësojnë shoqatat arabe, turke e iraniane, të cilat nuk bëzan në kohë okupimi, ndërsa në kohë paqe nuk treguan frymë solidariteti, po kushtëzim, nuk shquheshin për tolerancë, por për përjashtim. Kusht i hurmave e ndonjë litër vaji ishte të mësuarit e ndonjë lutje arabisht, kusht i ndihmave më të mëdha u bë futja në tarikatin e “bamirësve”. Arabët që i shpërndanin këto ndihma, shkruanin gazetat tona atëbotë, i kushtëzonin vejushat fatkeqe, duke prekur në nderin e shqiptares.

Kështu kur ne e braktisëm krejtësisht periferinë e vendbanimet tjera të varfra, sikur të mos ekzistonin, konfiguracioni ndryshoi dukshëm. Edhe struktura e popullatës pësoi tronditje: moda puro evropiane u larua me të rinj me mjekra, gra me shami të zeza, të murrme apo lara-lara, varësisht a i financonin shoqatat iraniane, saudite, apo turke. Secila shoqatë e kishte modën e vet të veshjes, natyrisht edhe kushtet që ua diktonte hallexhinjve. Fatkeqit u nënshtroheshin kushteve.

Duke i lënë të varfrit në mëshirën e shoqatave islamike me rivalitet të përgjakshëm në mes veti në Lindjen e Mesme, ne po i humbim burrat dhe gratë, të rinjtë dhe të rejat, të cilët po bien në kthetrat e sekteve të frikshme, ndërsa nesër mund t’i ndërsejnë kundër nesh.

Pushtetarët e të gjitha ngjyrave politike deshën t’i heqin qafe shtresat e varfra, t’i shmangin trazirat sociale, të mos kërkojnë hallexhinjtë punë as bukë para zyrave të tyre, prandaj i mbyllën sytë para shëmtive. Trazirat sociale mbase po i shtyjnë për ndonjë ditë, por problemet mund të shpërthejnë më të mëdha. Një ditë kjo papërgjegjësi do t’u hakmerret të gjithëve, sepse energjia e ndrydhur dhe pakënaqësia është e madhe. As klerikët gjysmanalfabet me një shqipe të zvetënuar s’mund t’ua fashisin deri në pakufi zemërimin besimtarëve, që ua kanë dhënë për detyrë pushtetarët.

Ata që dikur pikonin shqiptarizëm më shumë se të gjitha shtresat tjera sociale, ata që do të binin në flakë për atdheun e Nënën Terezë, nisën të krijojnë idhuj tjerë, të përbuzin kombin, të na ndajnë në fe e në krahina, në sekte e tarikate. Një transformim të këtillë, s’ka bir nëne që e shpjegon, edhe më pak mund ta arsyetoj. Këta të rinj pa busull e të braktisur nga shoqëria, nisën ta përbuzin kombin e tyre, të nënçmojnë gjuhën e tyre, të harrojnë përshëndetjet shqiptare për t’i zëvendësuar me ca murmurima arabe të dala kohe. Nga njerëz praktikë, të gatshëm të sakrifikojnë për komb e atdhe, u bën fanatik fetar të gatshëm të sakrifikojnë për gjëra që s’t’i kap mendja, duke krijuar armiq imagjinarë dhe duke i harruar armiqtë real.

Largësi feje a afri kombi?

Ndërsa dihet fare mirë se të gjithë këta djelmosha nga mosha 20-35 vjeçare që u rritën me qumështin e ‘Nënës Terezë’, sot jo vetëm e durojnë ndonjë hoxhë mjekër palarë t’ua fyej bamirësen e tyre, por ku e ku murmurisin nën mjekër edhe vet ndonjë blasfemi. Frymën që e bartën brenda disa vjetësh shoqatat “humanitare’ bëri që lagjet periferike të shndërrohen në çerdhe për regrutimin e njerëzve për lufta fetare apo që të bëhen mish për çorbën arabe. Një ditë fare lehtë shqiptarët mund të gdhijnë kombi më i urryer ndër arabët, sepse po u ndërhyjnë në luftërat e tyre të brendshme, po i vrasin në emër të fesë së tyre.

Lagjet të cilat frymonin shqip ditë e natë, tolerancë e mirëkuptim, sot janë bërë e kundërta, të duken lagje të rrëmujshme arabe a turke që s’frymojnë shqip, që s’dinë çka është respekti ndaj traditës, ndaj kombit e atdheut. Grupet e tilla edhe nëpër këto lagje janë më të pakët, janë më të rrëmujshëm, përpiqen t’i imponohen shumicës. Asnjëherë gjatë historisë nuk jemi shquar për fanatizëm fetar, asnjëherë nuk e kemi shikuar bashkëkombësin nga largësia e fesë, por nga afria e kombit. Po sot?

Sa afër e sa larg Evropës Perëndimore!

Asnjëherë nuk kemi qenë më larg Evropës Perëndimore se sa pas vitit 1999, përderisa asnjëherë nuk ka qenë më e pranishme Evropa Perëndimore e ShBA-ja në Kosovë se sa pas çlirimit. Këtë largësia e krijoi krimi i organizuar, korrupsioni e zhvatja. Por këtë largësia e krijuan edhe shoqatat “humanitare”, që rekrutojnë mish për top, ndërsa ne nuk i pengojmë. Këtë largësi po e thellojnë disa klerikë të cilët në vend t’u flasin për rrethin ku jetojnë, ata gjithë kohën u predikojnë besimtarëve për Sirinë e Afganistanin, duke i larguar nga problemet sociale e problemet e tjera në atdheun e tyre. Ata po i largojnë nga realiteti i hidhur, duke i mashtruar me ëndrrat për parajsën dhe 70 “hyriat e xhenetit” të cilat i presin ditën që do të sakrifikojnë në luftën e shenjtë! Të rinjtë e shkret s’kanë mundësi sociale ta mbajnë një grua, ndërsa ua përkëdhelin ëndrrën marroqe për 70 gra!

Derisa perëndimorët na ndihmuan pa kursim, na ndihmojnë edhe sot e kësaj dite më shumë se sa që bëjmë ne për vete, çuditërisht fryma e importuar nga kaosi arab, ka nis të depërtoj në Kuvend, (deputetët “tonë” votojnë kundër shtetit laik si të ishin deputetë të Homenit, ndërsa beduinët e Arabisë Saudite dolën më të qytetëruar se sa grumbulli i deputetëve të Kuvendit të Kosovës ).

Fryma shkretinore po përhapet edhe në disa qarqe kuazi intelektuale, nëpër disa gazeta, nëpër çajtore periferie, meqë para e madhe e shoqatave “bamirëse” është shpërndarë gjithandej.Fryma e mos durimit po depërton si murtaja nëpër qytete e katunde.

Por qytetet e katundet e pasura, nuk e kanë këtë frymë, as këto probleme. Jetojnë në paqe me vete e me të tjerët, janë në paqe edhe me punën dhe paratë e veta. Ata s’ua kanë nevojën të tjerëve.

***

Dr Ibrahim Rugova ishte i vetmi njeri, veç Papës, të cilit Shenjtëresha Shqiptare – Nëna Tereze – i ishte përkulur dhe ia kishte puthur dorën, dhe atë – publikisht, në praninë , në në praninë e shumë liderëve të vendeve dhe të popujve të të gjitha kontinenteve.
Në të vërtetë, në shkurt të vitit 1997, në Lutjet Tradicionale të Mëngjesit, në Shtëpinë e Bardhë në Ëashington, Nëna Tereze ishte përkulur para Presidentit Rugova, ia kishte marrë e ia kishte puthur dorën dhe pastaj i ishte drejtuar ish presidentit të SHBA-ve Bill Klintonit, duke i thënë: “Zotni President. Ky është presidenti im dhe i Kosovës – Ibrahim Rugova. Të lutem ma ke në kujdes, bashkë me popullin tim!”
Mbas përfundimit të luftës në Kosovë, Klinton kishte shkuar në Kalkutë dhe duke u lutur mbi varrin e Nënës Tereze, ndër të tjera i kishte thënë: “Nënë, ndjehem krenar dhe i çliruar në shpirt, që Zoti na ndihmoi dhe ta çova në vend amanetin! Tashmë populli yt në Kosovë është i lire dhe po ndërton demokracinë”.(Rugova press).