dgreca – Page 5252 – Dielli

MBLEDHJA E QEVERISE RAMA NE VLORE, MUNGUAN MINISTRAT E LSI

August 21, 2013 by dgreca

Shumë i mbresuar pozitivisht nga puna përgatitore, paraqitja e planeve të ministrave dhe diskutimi i ideve në grup.”Kështu shkruan Rama në faqen e tij e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook” dhe “Twitter”, pas përfundimit të mbledhjes me anëtarët e kabinetit të tij në Vlorë.Pas 10 ditësh reflektimi që u ka lënë në dispozicion Ministrave të tij, shefi i ri i maxhorancës Edi Rama ka zhvilluar sot në orën 15:00 mbledhjen e parë me të gjithë kabinetin e tij, vetëm pak metra larg dallgëve të detit, në plazhin e vjetër të Vlorës ku ka nisur dhe aksioni për prishjen e ndërtimeve pa leje.E fiksuar në pasditen e 21 gushtit në një nga hotelet e qytetit bregdetar, mbledhja e Kryeministrit të ardhshëm dhe Ministrave të PS dhe LSI do të zgjasë 2 ditë, por deri më tani dhe për vetë kabinetin, detajet e mbledhjes janë të pakta.

Burime të “Ora News” thanë se në qendër të mbledhjes do jetë programi i ri qeverisës PS-LSI, ku secili nga anëtarët e kabinetit do të njihet me shtyllat emergjente që do vihen në zbatim me marrjen në dorëzim të qeverisë. Edhe vetë shefi i së majtës, Edi Rama, e ka komentuar takimin dy ditor në rrjetin social “Facebook” dhe “Twitter”, ku shkruan:“Vlorë. Takim dy ditor i qeverisë së re. Reforma rrënjësore, shpirt skuadre, qytetari europiane në komunikim. Kurajo integritet transparencë”.Data 20 Gusht, ishte përcaktuar si kohë e lënë në dispozicion të Ministrave të përzgjedhur, për të hartuar programin specifik të 100 ditëve të para të ekzekutivit të majtë dhe mësohet se gjatë këtyre ditëve Ministrat kanë hartuar projektin e diskastereve që do drejtojnë. Në këtë pikë, rëndësi të veçantë marrin ndarjet e strukturave.Temë e nxehtë e mbledhjes duket se do jenë edhe punësimet në administratë, pasi Edi Rama ka këmbëngulur se rekrutimi i punonjësve në administratë të kryhet vetëm përmes konkurseve të forta.

Në mbledhjen e parë të Kryeministrit të ardhshëm me Ministrat e rinj, jashtë diskutimeve nuk do të ngelet as kodi etik i Ministrave, i cili tashmë duket se është finalizuar dhe që siç ka premtuar kryesocialisti bazohet në modelet më të shkëlqyera të mirëqeverisjes demokratike.Ky është takimi i parë i kryeministrit të zgjedhur, Edi Rama, me të gjithë anëtarët e kabinetit. Një ditë pasi publikoi emrat e rinj të qeverisë, ai priti në selinë rozë për afro 1 orë Ministrat e rinj, por munguan ministrat e LSI.

Greqia, e perkedhelura e BE-se

August 21, 2013 by dgreca

Nga Lek Gjoka/
Jacksonville/Florida

Përplasja mes kishes ortodokse në Permet dhe organeve shtetetore shqiptare është një problem qe nuk duhet të kishte arritur deri në piken kritike.Sigurisht që përplasje te tilla nuk duhen zgjidhur me dhunë por ndërhyrja e shtetit Grek në ketë çeshtje është nderhyrje në punet e brendshme të qeverise se Shqiperise sepse mbi ligjin dhe kushtetuten e vendit nuk duhet të dale asnje qytetar apo besim fetar.
Përse ndërhyn qeveria Greke kur dihet qe Permeti është një qytet shqiptar dhe besimtaret janë shqiptare? Pretendimet e Greqise që çdo qytetar shqiptar i besimit ortodoks është grek, është teper absurde dhe naive sepse unë jam i besimit katolik mos valle duhet te jem italian?Jo,jo jam 100% shqiptar.
Pretendimet e qeverisë se Greqise nxierrin në pah fytyren e vertete te një shteti që nuk plotëson kushtet për të qenë antare e Bashkimit Europian sepse shkel normat e miqësise reciproke më fqinjet .Sigurisht shtetet e BE-se duhet ta kuptojnë se qeveria e perkedhelur Greke ka kakuar kufirin se deri ku mund të ndërhyje në punët e një shteti tjeter.
Më qesharakja është qe shteti Grek pretendon qe një problem pronesi të një shteti tjeter mes atij shteti dhe kishes ta përdore si kusht qe ai shtet duhet të plotësojë që të antarsohet në familjen evropiane kur ai shtet (Greqia)duhet të kerkoje falje publike popullsise shqiptare Çame për genocidin e ushtruar ndaj tyre, duhet tiu ktheje pasurite e grabitura më dhunë.
Sigurisht BE-a e di se Greqia është delja e zeze e Europes por përseri e perkedhel Greqine duke pranuar marrjen në shqyrtim të probleme të tilla naive.Europe ,Shqipëra është pjese e Europes dhe një ditë do të behet antare e kesaj familje të madhe, ndaj ta dish se në familje gjithe femijet janë njëlloj , ndaj duhet tia terheqesh veshin Greqise për diskriminimet e përditshmë të emigranteve shqiptare, dhe dhunën ndaj emigranteve te huaj nga Partia neonaziste Agimi i Arte.Kohërat kanë ndryshuar Evrope, shqiptaret janë shkolluar dhe janë njëlloj si gjithë kombet e tjera ndaj zeri i tyre ndaj padrejtesise nuk do të heshte por do të ushtojë fuqishem në të gjitha instancat e larta në USA, BE,OKB, etj.
Përpara qe të jete vonë dhe të mos shpertheje ndonjë revolte shqiptare në Ballkan terhiqja veshin shtetit te perkedhelur Grek qe jeton si parazit me paret e taksa paguesve europiane. Greqi nderroje shikimin mos të të qorroje nacionalizmi i semure sepse në vend qe të ndihmosh në paqen në Ballkan po i hedh benzine zjarrit , zjarr qe një dite mund të digjesh edhe ty mbrenda ..

Struktura e ferrit triadik: Dante-Migjeni-Kadare

August 21, 2013 by dgreca

Kjo nismë e studiueses Yllka FILIPI, ka si objekt kryesor qasjen mes strukturës së kantikës së parë të “Komedisë Hyjnore”, “Ferri” (Dante Aligeri), strukturës së “Vargjeve të lira” e “Novelat e qytetit të veriut” (Migjeni), si edhe strukturës së variantit të përpunuar të veprës “Pallati i ëndrrave” (Ismail Kadare.) Baza e këtij misioni krahasimtar ka nisur nga pikëtakimet e vetëdijshme të Kadaresë me Danten dhe remineshencat instiktive të Migjenit me Ferrin dantesk. Analogjitë mes botës infernale danteske dhe asaj kadareane janë tashmë një përfundim i konsoliduar nga autori i cili e konstaton një gjë të tillë. Kadare e pohon tundimin nga ferri dantesk, ndërsa Migjeni konstaton ferrin shqiptar.

Argumentet për ndriçimin e kësaj teze i konfirmon hulumtimi ndërtekstor në gjetjen e paraleleve si edhe i mbështet këndvështrimi i kritikës së deritanishme mbi këtë autor. Analogjitë mes Dantes dhe Migjenit janë parë si instancë e realiteteve që përsëriten gati njësoj pas pothuajse 7-shekujve diferencë në ekzistencën e jetëve zinxhir, në komunikimim telepatik mes tyre. Ky hulumtim krahasues është përpjekja e parë deri më tani në letrat shqip, për të përcaktuar nivelin dhe thellësinë e ndikimeve të Migjenit dhe Kadaresë nga vepra e Dantes. Interpretimi i veprave të të dy autorëve shqiptarë do t’i referohet këndvështrimeve danteske të cilat i përshkojnë ato përtej niveleve gjuhësore nëpërmjet një komunikimi superior, tejet të veçantë me bazë Ferrin, sipas metodologjisë së punimit. Ndërmarrja e kësaj teze synon hulumtimin në strukturën e kantikës së parë të ferrit të Dantes dhe gjetjen e pikave të përbashkëta me veprën e Migjenit për Ferrin shqiptar të viteve’30 dhe me veprën e Kadaresë për Ferrin modern, duke krijuar kështu në mënyrë të plotë edhe profilin letrar të dy autorëve shqiptarë. Personaliteti i 3-krijuesve reflektohet mbi veprat e tyre si të vetmet burime informacioni të pakontestueshme mbi botën infernale, duke u lexuar vertikalisht. Rrafshet paralele jemi përpjekur t’i heqim mbi afritë ekzistente që përcjell strukturimi i ideve, teknikave, vizioneve të cilat na shpien drejt thellësive arkitekturore mes teksteve.

Pjesë e punës kërkimore bëhet depërtimi i kujdesshëm në një pjesë të konsiderueshme të krijimtarisë së 3-autorëve, në aspekte të formësimit kulturor e letrar të secilit si dhe në çështje të strukturës së veprave respektive të konkretizuara në lëndën letrare të përzgjedhur. Tekstet e kanë artikuluar tashmë sintaksën e tyre strukturore mbi risqe dhe fate universalë kombesh. Shqyrtimet bëhen mbi bazën e metodës krahasuese. Pas përfundimit veçmas të portretizimit individual të këtyre autorëve merret në analizë se në ç’pika takohen dhe ku kontrastojnë ato, me synim nxjerrjen në pah të të përbashkëtave dhe të ndryshimeve thelbësore të botëve të tyre letrare. Në një qasje të tillë strukturore përparësi do të ketë objektiviteti i këndvështrimit të veprave duke i parë fillimisht si zëra të mëvetësishëm të letërsisë dhe më pas si përballje në rrafshet e brendshme të mesazheve që përcjellin. Përparësi do të ketë koncepti figurativ i strukturave si ndërtim e si përqasje në sistemin që përcjell secila. Depërtimi në të përbashkëtat e koshiencës dhe instiktit krijues të këtyre autorëve do të nxjerrë në pah edhe analogjitë përkatëse. Paralelet midis intuitave krijuese konsistojnë në shkrirjen e kufijve kohorë, pra largësive shekullore të ferrit shqiptar të shekullit të XX (migjeno-kadarean) me atë mesjetaro-dantesk. Trekëndëzimi infernal do të konvergojë në një pikë të përbashkët: Ferri, nuancat e të cilit unifikojnë 3-botë kronologjikisht të largëta në një të vetme. Kjo është një sprovë nismëtare ku evidentohet qasja dhe kundërvënia e motiveve, e ambjenteve ku lëvizin figurat të cilat japin përmasat fantazmagorike të ferrit deri në kohërat moderne. Pra, jemi në kërkim të një strukture të ferrit gjithkohor. Historisë së studimit të çështjes, në veçanti asaj të raporteve mes strukturës së botës së ferrit dantesk dhe atij migjeno-kadarean, i referohet jo në trajtë përmbledhëse në krye, por përgjatë rrjedhës së hulumtimit. Të 3-autorët janë kolona të forta të letërsisë shqiptaro-italiane e më gjerë, në kohë universale. Të parë në këtë këndvështrim (përtej parapëlqimeve personale), janë ngritur paralelizma duke hyrë kështu në akohorësinë arkitekturore infernale që shpalosin veprat, gjë për të cilën kritika ka folur pak ose aspak. Ligjësitë strukturore në paralelizmat infernalë funksionojnë brenda veprave, larg qasjeve formale.

Aspektet metodologjike të punimit konsistojnë në vëzhgimin dhe hulumtimin, kërkimin dhe skedimin e literaturës bashkëkohore, analizën deskriptive dhe krahasuese mes teksteve. Për këtë arsye punimi ka synuar të ofrojë reflektimin komparativ mes 3-botëve të ferrit që arkitekturojnë veprat. Janë alternuar metoda polidimensionale studimore si ajo strukturaliste, semiotike, komparativiste, simbolike, psikoanalitike etj, të cilat kanë krijuar mundësinë e ndriçimit të mjegullës infernale e cila bashkon këta autore, në dukje, jo fort të ngjashëm. Tekstet e Migjenit dhe Kadaresë janë parë jo vetëm si pjesë e një procesi të letërsisë shqipe të shekullit XX, por edhe si dëshmi e individualiteteve krijuese mjaft të spikatur brenda risive dhe gjetjeve artistike që përcjellin në arkitekturën e brendshme të tyre. Perceptimi i një strukturimi të tillë i bën këto vepra të rrokshme si dukuri të reja, duke nxitur studimin në rrafsh krahasimtar mbi rrathët e brendashkruar koneve infernalë. Studimi përmban 4-kapituj të strukturuar në vetvete.

Projekti arkitekturor i ferrit dantesk ka një strukturim të përsosur qoftë në formë, qoftë në përmbajtje. Analogjikisht një srukturim të ngjashëm me të shpalos edhe ferri migjeno-kadarean. Vizionet reale që sjell Migjeni mbi mjerimin e viteve’30 dhe lëngatën e kombit të tij, përkojnë intuitivisht me imagjinatën danteske në përfytyrimet fantastike të përtejbotës. Ndërsa Kadare, me vetëdije të plotë, është i përgjegjshëm kur huazon prej Dantes tablot vizionare të skëterrës. Ferri migjeno-kadarean ngrihet mbi strukturën e ferrit dantesk, duke harmonizuar arkitektonisht universalizimin e vuajtjes brenda tij. Rrafshet e ferrit triadik shtrihen në trajtën e rrëfimit lakonik. Të tre autorët kanë sjellë bardhë e zinë tokësore në përmasa universale, si një mallkim që rëndon mbi fatet e njerëzimit mbarë.

Ferri mesjetar fytyrëzohet në veprën migjeno-kadareane, brenda pothuajse të njëjtës arkitekturë strukturore, qoftë në imazhet e përbindshme, qoftë në motive, në mesazhe dhe në ide. U hodh dritë mbi këtë qasje, pothuajse të paeksploruar më parë në letërsinë shqiptare për aq sa teksti i pranon këto këndvështrime. Në ferrin triadik ka një fuqi fatale të transkriptuar në format e Tokës, brenda së cilës do të evidentonim qartë skeletin që bashkon tre autorët, në pamje të parë i padukshëm, por në thelb i mbushur me palcë infernale.

***

“Dante, Migjeni, Kadare”

Published: “Albas”

Price: 1500 ALL

“Dante, Migjeni,Kadare; universal infernal triangle” is a comparative literary effort of the three writers, to find meeting points and the influence of literature with the first two Kadare. “The basis of this comparative mission will launch from the meeting point with Dante- Kadare conscious and instinctive reminiscences dantesk Migjeni to hell. Twain says the temptation of Hades, and the work of Albanian hell finds Migjeni 30s and beyond. Analogies between the world and the Infernal danteske kadareane are already a consolidated outcome of the author, who finds such a thing, “writes Philipi.

Si na mësuan t`a urrenim vetveten

August 21, 2013 by dgreca

Shkruan: Fahri Xharra/

Shqiptarët e fillimshekullit 14-të ishin ende flokëbardhë, shtatgjatë, shtathedhur dhe sykaltër, sygjelbër, sylarmë, kur turqit trupshkurtër, flokëzinj, mustaqezinj, lëkurë të murrmë, me forcën e armës i pushtuan viset tona. Pushtuesi është pushtues, gjithmonë i njëjtë, synon skllavërimin, rrjepjen e pasurisë humbjen e gjuhës së vendit të pushtuar, asimilimin e popullsisë së atij vendi. Ballafaqimi i turqve me një racë të bardhë të shqiptarëve, kërkoi edhe metoda të ndryshme të cilat në planin afatgjatë do të bënin ndërrimin e kësaj raceje. Planet e tyre kishin edhe qëllimin tjetër, përmirësimin e racës së tyre aziatike.

Për pamjen e vërtetë të të parëve tanë e kam edhe këtë: Justini i II-të (?- 577 psk) . Ishte djalë motreje i Justinianit të parë, pra me prejardhje ilire.Qysh në moshë të re e kishin sjellë në oborrin mbretëror të ungjit të tij.Shquhej me pamje të bukur të trupit:sykaltër ,bardhec për nga ngjyra e lëkurës.( Menquria Iliro Shqiptare , Sinan Gashi)

Rrëmbimi me dhunë i të rinjve dhe dërgimi i tyre në Azi, martesat e dhunshme, ndërrimi i fesë, ishin metoda të dhunës për interesat e tyre, por u përdorën edhe metoda psiko-sociale, të cilat mbijetuan shumë gjatë gati edhe në ditët tona. Përderisa turku i rekomandonte ato, me kalimin e shekujve ato u ngulitën në vetëdijen e shqiptarëve myslimanë, metoda të cilat me ndërrimet tjera edhe ato u futën në psikikën tonë.

“Syri mavi”- Me kalimin e kohës ndër shqiptarë u krijua bindja se për çdo të keqe që ndodhte në familje apo të individi, fajtor ishte syri ”mavi”. Fajësohej takimi me një sykaltër apo me një sylarosh. Nënat frikësoheshin që të porsalindurin t’ia tregonin ndonjë “symavihi”, dhe lutnin Zotin që të porsalindurin kurrë të mos e shihte sykeqi (sykaltri). Shkruheshin hajmalia dhe viheshin rruza të kaltra mbi veshjet fëmijërore, që Zoti t`i shpëtojë ata.

Merrni me mend çfarë hendikepi natyror ishte të kesh sy të kaltër, sy të gjelbër apo larosh. Frika ishte shumë e madhe se përse vallë, unë të jem shkaktar i ndonjë të keqeje që mund t`i ndodhte dikujt nga ngjyra e syve të mijë (sykaltër –sy iliri). Gjeneratë pas gjenerate përcillej porosia të ruajt Zoti nga syligu (sy kaltri). Njerëzit dëshironin të kenë për martesë me më ëndje një syzi, flokëzi se ata nuk sillnin të liga. Filluan të krijoheshin oda për syzinj si ulliri (i zi), flokëzi si fleta e korbit, vetullzi si harku i krahut të dallëndyshes .Urrejtje dhe frikë nga vetvetja.!

Edhe në ditët e sodit i gjen shenjat mbrojtëse nëpër shtëpia, të varura po me atë qëllim që na i kishte porositur turku: Ruana zot nga syri i keq (sykaltri, sygjelbri, sylarmi )! Por, fatbardhësisht e tërë shoqëria shqiptare nuk është vetëm bardh e zi, vajzat e reja sot çmenden pas sykaltërve, kurse djalëria po ashtu çmendet pas vajzave me sy bojëqielli.

“Leshkuqi”- Ne shqiptarët e patëm “nderin “ të robërohemi për mbi pesë shekuj nga Perandoria Osmane, e çka është më keq, që edhe sot sillemi me vese të trashëguara nga ata. Kur u “trash” feja, ne shqiptarët ramë në kurthin e metodave shumë të sofistikuara psiko-sociale: të urrejtës së vetvetes. Një popull lëkurëbardhë siç ishim, një popull flokëverdhë siç ishim, normalisht që në mesin tonë kishte edhe njerëz me flokë të kuq, dhe e filluam urrejtjen ndaj tyre si “hasmi i pejgamberit”.

Osmanët na e mësuan metodën e injorimit, përçmimit, linçimit dhe urrejtjes ndaj “leshkuqeve” . Vetëm paramendoni, para disa dhjetëvjetësheve apo shekujve më parë, kur besimi në të kota ishte shumë më madh çdo të thoshte të kesh një fëmijë leshkuq. Paramendoni se si është sjellë rrethi me një leshkuq. Çfarë komplekse janë krijuar.

E pse ? Vetëm pse ishin apo janë trashëgimtarë të një race të pastër ILIRE.Më kujtohet leshkuqi, shoku i im nga fëmijëria, i cili ishte shumë inteligjent, e i hijshëm, por ai nuk e kishte as më të voglin guxim të ekspozohej në shoqëri, sepse menjëherë pasonin ofendimet për leshkuqin, ”hasmin e pejgamberit”. Sikurse integrimi në shoqëri, ashtu edhe martesa ka qenë një problem i madh. Të ishe “hasmi i pejgamberit” s`ishte aq lehtë, sepse automatikisht i kishe edhe sytë e “mavitë”, pra i padëshiruari i shumëfishtë i rrethit.

Edhe sot më vjen të çuditëm, se si gjatë shekujve nuk gjendej asnjë prijës fetar mysliman që të përgënjeshtronte këto të pavërteta për sykaltrin dhe flokëkuqin, dhe ta çlironin popullin nga metodat më të vrazhda psiko-shkatërruese të pushtuesit, të jetësuara me aq përkushtim në popullin tonë, se qeniet e lindura me sy të kaltër e lesh të kuq janë të barabartë me leshrat ngjyrë tjetër dhe ngjyrat tjera të syve si pjellë e perëndisë.

Kisha folur edhe për një të keqe të rrënjosur në popullin tonë, nga pushtuesit tanë. Qeshja pak më e gjatë e me zë në ahengje, gazmende, ndenja apo takime të rastit gjithmonë ndillte frikë. Çdoherë luteshim që ky gaz, kjo e qeshur të mos i paraprijë ndonjë të keqeje. Ishte e rrënjosur pra edhe frika e të qenit mirë. Pra, nuk guxonim as të lindnim, e as të jetonim atë që të parët na e kishin lënë.

TELLALLËT E DJALLIT

August 21, 2013 by dgreca

Nga Eugen Shehu/

Shqiptarët e besimit ortodoks të qytetit të Beratit kanë vepruar me kurajo,duke shpallur hapur Autoqefalinë që në vitin 1922.Prej kësaj periudhe ata kanë vepruar në emër të saj dhe i kanë dhënë kuptimin besimit Ortodoks në shtetin amë Shqipëri.Kisha Autoqefale Ortodokse Shqiptare është një dimension i institucionalizuar i besimit ortodoks tradicional shqiptar,i cili erdhi si nevojë e kohës,për shkak të presionit të kishës ortodokse greke e cila edhe sot e kësaj dite mban të mbyllura në sirtarët e saj Statutin e Shenjtë të miratuar që në vitin 1922 nga patriotë ortodoksë shqiptarë në inaugurimin e saj në qytetin e Beratit.

„Ky Kongres plotësoi aspiratat e ortodoksëve shqiptarë sepse vendosi përfundimisht të drejtën e ligjshme të shqiptarëve ortodoks për përdorimin e gjuhës shqipe në kishë.Me vendim Nr.807 të datës 18.09.1922 këshilli i Ministrave bëri njohjen zyrtare shtetërore të vendimeve të Kongresit të Beratit dhe miratoi ato plotësisht sepse ishnin mbështetur në parimin e pavarsisë së shtetit Shqiptar“ .(A.Q.SH.fondi 251,dosja 1254,viti 1922).

Misionarët më në zë të saj janë Fan S..Noli,Visarion Xhuvani,Ikonom Vasil Marku,Papa Josifi,Papa Harallambi e dhjetra patriotë të tjerë përfshi dhe qeverinë e kohës e sidomos roli i Zogut si Ministër i Mbrendshëm në atë kohë,dhe numrin e dhjetra intelektualëve patriotë të besimit ortodoks shqiptarë të cilët nën frymën e pastërt kombëtare bënë fakt një traditë shekullore të kombit tonë në rrugën e besimit fetar.Ishin po ata atdhetarë që në vite kishin dhënë kontribut shumë të çmuar në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare,në mbrojtjen e saj,duke dëshmuar kësisoj lidhjen e saj shpirtërore me kombin dhe Shqiptarizmën.Berati ky qytet i lashtë shumë shekuj para Krishtit si dhe njëri nga qytetet më të lashta të Evropës,jepte provën më të lartë të mbrojtjes së autoqefalisë,të besnikërisë Kombëtare në ruajtjen e vlerave nga vetë besimtarët ortodoks beratas të cilët me sakrificë njerzore ruajtën,nga bisha komuniste,Kodikët e shenjta të Beratit.Në këtë akt kombëtar u vranë shumë njerëz besimtarë e klerikë,që këto vlera të mëdha kombëtare mos binin në duart e pabesimtarëve komunist.Shqipëria sot lirshëm mund të krenohet para tërë botës së qytetëruar,si një vend që edhe në lashtësi është drejtuar me ligje e kode të shkruara dhe të pashkruara ndaj dhe ka mbijetuar mbi të gjitha perandoritë dhe pushtuesve të ndryshëm.Përpjekjet Greke nuk pushonin kundra K.O.A.SH.,në kundër liturgjisë në gjuhën shqipe ballë të këtyre përpjekjeve antishqiptare u vu përballë Visarioni i emëruar edhe nga Mbreti Ahmet Zogu i I-rë.

Ndërkaq ortodoksët e Vlorës me Tol Arapin që kishin në krye,dërgonin një telegram At Vasil Markos të datës 10 qershor.1926 ku mes të tjerave thuhej;“Krisanthi vjen në Korçë,kini kurajo patriotike dhe mos bini viktimë e dhelpërive fanariote.Kemi lindur shqiptarë,rrojmë dhe do të vedesim shqiptarë.Statuti i Beratit për të cilin jemi betuar nga ana jonë nuk cenohet“.Të gjitha sulmet që vini një pas njëje nga Athina e Stambolli Mbreti zog u rrezistoi ashpër duke thënë „“Aq më ban ç’mendon Patriarkana.Në Shqipni jam zot vetë dhe komandoj unë“.(70 vjet të Kishës Ortodokse Autoqefale,Tiranë më 1993,faqe 71).

Më vonë në vitin 1935 Naltmadhnija e tij,Mbreti Zog,kërkoi përsëri njohjen e Autoqefalisë nga Patriarkana kur dërgoi në Stamboll Koço Kotën e Josif Kedhin. Kështu që me largimin e Visarionit më 12 prill të vitit 1937,Patriarkana e Stambollit miratoi Tomusin.Këhtu formuan dhe Sinodin e tyre.

E formuar më 12 shtator të vitit 1922,ajo ushtroi autoritetin e saj në territoret shqiptare,duke i rrezistuar me shumë dinjitet presionit,shantazhit, dhunimit deri në vrasje të klerikëve shqiptarë prej kishës ortodokse greke, e cila sipas gjykimit të saj paradoksal,pretendon se kudo ku ka ortodoks ata janë grekë.Në këtë kuadër duke vlersuar këtë dokument autentik,shihet e nevojshme që çdo besimtar të veprojë në mënyrë atdhetare,duke bërë të njohur çdo dokument të kësaj natyre dhe duke i bërë ato pjesë e pandarë të trashëgimisë sonë kulturore e fetare.Të tilla dukumente pranojnë dhe dëshmojnë mbi aktivitetin atdhetar të mëmëdhetarëve shqiptarë edhe të besimit ortodoks.Përmes fakteve dhe dokumentave arrijmë të kuptojmë themelimin,ecjen,autoqefalinë e deri tek ditët e sotme të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare,që ka vepruar në mënyrë institucionale,duke vlersuar koh pas kohe kontributet e besimtarëve të saj në interes të shqipërisë.Kjo pasuri kombëtare dëshmon edhe një herë se ortodoksët shqiptarë nuk janë grekë,por se një pjesë e tyre janë të manipuluar apo abuzuar me besimin e tyre të dëm të kombësisë së vet.Raste të tilla kemi mjaft të dukshme,sidomos në gjatë dy decenieve të fundit.

Tendenca e turavrapit të qarqeve shovene greke dhe segmentëve dashakeqës brenda fesë dhe në politikë (Janullatosi me Fenë,Vangjel Dule me Politikë dhe Omonia me minoritarët),për greqizimin e jugut të shtetit amë Shqipërisë,të sinkronizuara me ftohtinë politike,(ligji i luftës),ekonomike (në sistemin bankar dhe industri) dhe ajo Fetare (priftërijn grek të emëruar në hierarkinë e lartë kishtare,dhe uzurpimin e pronave shoqërore,ngritjen e varezave të paqena etj),janë hapsirat që mbajnë peng ende sot e kësaj dite peng çështjen çame,çështjen e minoritetit dhe të emigracionit shqiptar,por dhe marrëdhëniet me dy shteteve dhe çështjen e njohjes së Republikës së Kosovës.Në këtë çështje i referohemi vetëm të vërtetës të mbështetur në faktet historike dhe politike të rëshqitjes së Autoqefalisë jo vetëm me ndryshimet statutore të Kishës të vitit 1950 por dhe ajo më e keqja që pësoi më ndryshimet e bëra më 12.korrik.1992,nga ajo kohë e stërgjatur tranzicioni demokratik e socio-ekonomik,kombi ynë vuan nën agresionin grek në hapsirë të gjërë,jo vetëm atë shpirtëror dhe psikologjik,por jeta shqiptare po e ndjen morsën greke në të gjitha segmentet shoqërore dhe institucionale e politike.

Fillozofia e erët e „Megaliidhesë“ dhe „Vorioepirit“ po vepron hap pas hapi për ç’kombëtarizimin,asimilimin dhe shtrembërimin e memorjes historike shqiptare.Nuk është e vështirë sott ë përcaktohen drejtimet themelore ku vepron kjo filozofi dogmatike,raciale e mbarsur me ideologjinë fetare me frymë greke.Nën petkun e klerikëve të ortodoksisë greke,strukturat qeveritare greke synojnë që në Shqipëri të ngjallin tendencën e rritjes së besimtarëve në besimin ortodoks me të gjitha format (madje duke ua ndryshuar dhe emrat në kufi,apo toponimet etj) që ky kontingjent të jetë një mbështetëse e sigurtë në të ardhmen për tendencën greke të besimit të njësuar me shtetin grek. Ortodoksia greke pra synon shkombëtarizimin e besimit ortodoks tradicional shqiptar për të vurë në jetë projektet dhe idetë e neobizantizmit.Nga ky kënd themi se argumenti ideologjik në bazë të vlersimit që i bëhet besimit fetar në Shqipëri është i pranishëm,por asnjëherë ajo nuk mund të pranohet apo vëhet në pyetje sipas metodologjisë bizantine greke.Ai ka marrë formën e tij të shprehjes së bashkëjetesës fetare e cila deri më sot nuk i ka shkaktuar vështirësi çështjes shqiptare,përkundrazi toleranca e tepërt dhe boshe e politikës shqiptare është ajo që ma së shumti i ka hapur rrugë rrezikut të greqizimit të jugut shqiptar duke mos i kushtuar vëmendje depërtimit të nacionalshovenizmit grek nën petkun fetar,kjo ka hapur dhe rrugën ortodoksisë greke, e cila koh pas kohe tenton të përfshihet në skandale politike,si pjesë e veprimtarisë,siç thamë dhe më lartë,por edhe kapjen e sam ë shumë të institucioneve jo vetëm politike por edhe shtetërore.

Emërtimet e priftërinjëve grekë,tashmë shfaqen hapur qëndrimet arrogante të kishës në TiranëTradicionalizmi i ortodoksisë shqiptare vazhdon të goditet në sy të opinionit shqiptar dhe atij ma gjërë.Tashmë nuk ka vënd për dyshime se Sinodi i shenjtë përbëhet në shumicë nga priftërinj grekë.Në kohën e Monarkisë në statutin kishtar thuhej „“liturgjia të mbahej vetëm në gjuhën shqipe“ dhe mëtj vazhdonte „ Kryepeshkopi dhe prftërinjë të jenë së paku tre breza gjak shqiptari“ (Mbreti Zog I i Shqiptarëve“Tiranë 1993).

Tanimë kemi një realitet krejtësisht të ri dhe të dhimbshun,kur kisha drejtohet nga priftërinj grek në shërbim të qarqeve „vorioepirote“këto marifete politike të politikës hegjemoniste greke ka vite që janë kthyer në një rrezik permanet për sigurinë kombëtare shqiptare.Zgjidhjet e konflikteve mes shteteve „për fqinjësi të mirë“ kërkon dhe një subkoshiencë politike,gjë që fatkeqësisht nuk vërehet nga fqinjët e shqipërisë dhe shqiptarëvet,e kjo nënkupton në të kundërtën e saj që s’mund të kalojnë kursesi pa lënë gjurmë të hidhura në memorjen historike të popujve që dëshirojnë dhe aspirojnë Lirinë dhe harmoninë e kombit të vet.

Politika dhe institucionet qeveritare shqiptare,duhet patjetër me fanatizëm të respektojnë kodin kombëtar të shqiptarëve,që më pas brezat që vijnë të jenë më të rahatshëm në perspektivën dhe shëndetin e tyre kombëtar.Përballë kësaj,si parësore mbetet misioni i intelegjencës shqiptare,angazhimi i saj në edukimin patriotik kombëtar për të rritur vitalitetin krijues në dimensionet e saja nacionaliste,gjë që do të shmangte vakumet në hapsirën e mbrojtjes së interesave kombëtare.Ky kontribut intelektual e patriotik si një pararojë e një rezerve të fuqishme për të arritur në ato lartësi përgjegjësie,do ti bënte shqiptarët të ndjehen dhe më dinjitoz kudo ku ata shtrihen në gjeografinë etnike natyrore dhe jashtë saj,dhe mbi të gjitha do të ishte arma më e fuqishme në luftë kundra albanofobisë ballkanike.

Rastet e njëpesnjëshme kohëve të fundit të përballjes me shovenizmat greke dhe së fundmi ai i Përmetit,që sinjalizojnë ogurzinë duhet të na vetëdijësojnë se strofulla e tyre gjendet tek tellalli i Djallit i ulur këmbëkryeq në Tiranë.Janullatosi duhet sam ë parë larguar nga shteti shqiptar duke e shpallur persona non grata.Shqipëria asht e Shqiptarëve.

Bern-Zvicër