Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Diaspora- Flet organizatorja e eventeve me këngëtarët shqiptarë në Itali, Alma Lamçe

by

Ylli Baka, Arjan Korkaj, Poni, Marjola Kaçani, Eglantina Toska kanë ndezur Italinë/

Nga Albert Z. ZHOLI/

Alma ka disa vite që merret me organizmin e aktiviteteve me këngëtarë shqiptarë në Itali. Aktivitetet organizohen kryesisht ditët e festave kombëtare dhe ditët e ndërrimit të viteve. Këngëtarët Ylli Baka, Arjan Korkaj, Rovena Ibrahimi, Poni. Marjola Kaçani, Eglantina Toska kanë qenë të preferuarit e aktiviteteve. Në këto organizime shqiptarësh të mërguar, këngët më të dashura janë ato për atdhedashurinë dhe këngët e kurbetit.

-Kur dhe si e emigruat në Itali?

Emigrimi im familjarisht filloi nga vitet 1998. Si te gjithë bashkatdhetarët tanë me përpjekje dhe mundime për një jetë të mirë, shkuam në Itali. Ishte një ndërmarrje e vështirë, por e domosdoshme për atë kohë.

– Ku filluat punë dhe a u përshtatët shpejt me jetën aty?

Punën e fillova mbas 1 viti e ca, mbasi me erdhi në jetë vajza ime e parë. Fillimet ishin të vështira, por gjithsesi dëshiroja që vajzën time ta rrisja duke dëgjuar gjuhën e bukur shqipe.

– Cilat ishin problemet e fillimit?

Problemet e fillimit si gjithmonë gjuha dhe ambientimi plus puna me vështirësitë e saj. Puna ishte problem serioz.

– Kur filluat të mendoni për fillimin e aktiviteteve me karakter kombëtar?

Aktivitetin e fillova para dy vjetësh mbas një bisede me bashkëshortin tim Dritanin. Mbasi pamë disa aktivitete të kolegëve tanë menduam të bënim diçka më familjarisht dhe seriozisht me të gjithë bashkëkombësit e zonës. Dhe besoj se me shumë përpjekje ja kemi arritur qëllimit. Aktualisht bashkatdhetarët tanë vijnë dhe me fëmijët e tyre, argëtohen dhe nuk akne asnjë problem. Një aktivitet i tillë kthehet në nj ditë feste për shqiptarët.

– Cili ishte aktiviteti i parë që realizuat dhe kush ishte i ftuar?

Në aktivitetin e parë për festën e flamurit i ftuari i parë ishte këngëtari Arjan Korkaj, i cili erdhi si zotëri dhe i bëri njerëzit për vete me thjeshtësinë e tij dhe komunikimin me publikun. Mbahet mend si këngëtar shumë serioz dhe me zë të veçantë.

– Cilët këngëtarë keni ftuar deri më sot?

Këngëtaret që kam ftuar kanë qenë, Arjan Korkaj dy herë, Gëzim Kaso, Rovena Ibrahimi, Poni, Marjola Kaçani. Ylli Baka dhe Eglantina Toska. Të gjithë kanë lënë mbresa të veçanta tek publiku i gjerë. Salla ka qenë e mbushur plot. Këta mbeten këngëtarët më të kërkuar

– Cilat janë këngët më të preferuara nga emigrantët?

Pa diskutim këngët e tabanit tonë popullor plus baladat.

– Kur ka qenë dita më e bukur, si festë e organizuar?

Dita e parë, pasi ishte kurioziteti, por dhe po afrohej si risi. Ajo ditë shkoi shumë mbarë dhe hapi rrugën e madhe të aktiviteteve të mëdha.

Zakonisht në cilat ditë festoni dhe kryeni aktivitete?

Ditët e festave kombëtare por edhe të shtunave ku shqiptarët të kalojnë një ditë ndryshe dhe të njohin njeri-tjetrin. Mund të them se të shtunave vijnë familjarisht shumë çifte.

Autoritet italiane, a ju nxjerrin pengesa?

Me autoritetet italiane kam bërë bisedat e rastit duke bërë të qartë çdo gjë. Kjo edhe me arsyen për të qenë sa më korrekte me ligjin dhe shtetin italian. Dhe ata gëzojnë respekt për ne dhe nuk kemi sjell asnjë problem. Madje vijnë dhe vetë në këto aktivitete.

Cili është aktivitet i radhës dhe cilën kuzhinë pëlqejnë shqiptarët?

Akoma jemi ne mendime për koncertin e radhës, se duam të bëjmë gjera serioze dhe të bukura. Kuzhina në këto raste është e përbashkët

DIASPORA-Manifestimi i përfundimit të vitit shkollor në qytetin Borås të Suedisë

by

JEMI KRENAR QË MËSOJMË SHQIP, JEMI KRENAR SE KEMI NJOHURI PËR VENDIN TONË/

NGA SOKOL DEMAKU/

Një atmosferë e veçantë gëzimi mbizotëroi në institucionet arsimore dhe qendrat shkollore të Mbretërise së bashkuar të Suedisë në festën e  fund vitit shkollor. Famfarat lajmeruan hapjen e festës së mbarimit të vitit shkollor dhe pastaj u vazhdua me intonimnin e Himnit kombëtar që u këndua nga të gjithë pranishmit nën  tingujt e orkestrës së nxënësve të shkolles.Sot në Borås të Suedisë, me një manifestim modest organizuar nga nxënësit e Fjärdingskolan, u shënua përfundimi i gjysëmvjetorit të parë të mësimit të vitit shkollor. Ky manifestim tashmë është bërë tradicional në këtë vatër arsimore në këtë qytet. Në këtë manifestim përveç nxënësve të cilët janë nga të katër anët e botës marrinë pjesë edhe prindër dhe miq të shkollës.

Si çdo vit tjetër edhe kësaj radhe nxënësit dhe arsimtarët kishin pregaditur një program shkollor modest për të pranishmit i cili u këndua nga të gjithë si një kor i veçantë. Fjalën përshëndetëse e paraqiti drejtoresha e shkolles Helen Stumberg, pastaj mori fjalën drejtori Per Kettisen i cili përshendeti nxënësit për rezulatet e arritura, falenderoj prindërit për bashkepunimin me shkollën si dhe falendërtoj pedagogët dhe përsonelin e shkollës  për punën e bërë.

Fjärdingskolan është  një nga dhjetë shkollat fillore të qyetit Borås ku në të vijojnë mësimet edhe fëmija shqiptarë. Numri i tyre është shumë domethenës në ketë shkollë sepse ata gati përbejnë një të katërtën e nxënësve të shkollës në të cilën fliten mbi 32 gjuhë, e gjuha shqipe këtu ze vendin kryesor. Nxënësit shpalosnin kështu përveç kureshtjes së tyre të natyrshme fëmijërore edhe njohuritë solide për fusha të ndryshme të dijës dhe, marrë parasysh faktin se janë të lindur në vend të huaj, edhe zotërimin relativisht të kënaqshëm të ligjërimit në gjuhën suedeze.

Spontaniteti i treguar në mësojtore u shndërrua në miqësi të vërtetë në mes të nxënësve të nacionaliteteve të ndryshme që vijojnë mësimet në këtë qendër dije dhe arsimi.

Jemi krenar që mësojmë shqip, jemi krenar se kemi njohuri per vendin tonë, për heronjët tanë, për poetët tanë thonë Laurenta, Agnesa që vijojnë mesimet në klasën e dytë, por edhe Artini, Vera dhe Pranvera nga klasa e parë janë të kenaqurë më ate se ata në duart e tyre kanë Abetarën dhe mësojnë shkronjat shqip, pastaj Besarta dhe Arlinda nga parashkollorët, por janë të lumtur se ata zotërojnë edhe një gjuhë me vlera të larta gjuhën e vendasëve , gjuhën e vikingëve të lashtëpra Gjuhen suedeze.

Takova edhe mësuses shqiptar të punësuar në këtë vatër arsimi në Suedi. Edhe ata sikur edhe nxenesit dhe prindërit kanë vetëm fjalë miradie për shkollën, punën dhe miqt suedez.

Albinoti është mësues gjimnastike këtu e tri vite me parë në këtë shkollë si dhe Adriana një mësuese ndihmëse për nxneësit shiqptar me nevojë për përvetsimin e gjuhës sudeze, janë të kënaqur me punën e tyre në këtë vatër arsimore këtu në veriun e largët.

Këtu në shkollë thonë se bashkepunimi mes Fjärdingskolan dhe prindërve shqiptar eshte në nivel dhe se ata janë të kënaqur me rezultatet e arritura në të gjitha lamit e jetës në shkollë.

Ishtë kënaqesi të përcjellje orkestrën e shkollës e cila nën udheheqjnhe e pedagogëve të muzikës nga shkolla e  muzikës e qytetit që ka një bashkepunim  të shkelqyer me ketë shkollë interpetuan vepra muzikore me një mjeshtri të rrallë që nga nxenesit e kasava të treta deri në ato të pesta.

Kështu ishte në të gjitha shkollat e qytetit Borås, kështu ishte në të gjitha shkollat e Mbretërsie së bashkuar të suedisë, po njashtu  edhe në shkollatë e mesme sot ishte ditë gëzimi e hareje edhe atje festohej mbarimi vitit shkollor ku festa është tradicionale dhe madheshtore për studentet e rinjë.

Athua ka mundësi që një traditë e mrekullueshme, një traditë nga tradita të zejë vend edhe në shkollat tona sot?

Fillojnë edhe zyrtarisht “Ditët e diasporës” në Prishtinë

by

-Juristë nga diaspora, Kosova e Shqipëria në konferencë për bashkëpunimin.

-Ministri Murati: Ministria e  Diasporës, në bashkëpunim me komunat dhe partnerët e tjerë, i ka bërë të gjitha përgatitjet për pritjen sa më të mirë të bashkatdhetarëve tanë gjatë verës, me moton “Ti je pjesë e atdheut”/

Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 10 Qershor 2016/ Në Prishtinë, për herë të parë, sot në Ditën e Avokatisë së Odës së Avokatëve të Kosovës, organizuar nga Ministria e Diasporës, në bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë dhe Odën e Avokatëve të Kosovës, po mbahet konferenca “Mundësitë e bashkëpunimit ndërmjet institucioneve të Kosovës dhe juristëve të diasporës”. Me këtë konferencë po fillojnë edhe zyrtarisht “Ditët e diasporës”.Konferenca ka për qëllim të vihen kontakte mes avokatëve e juristëve nga diaspora dhe atyre nga Kosova, si dhe të krijohen mundësi për bashkëpunim me institucionet e Kosovës.

Pjesëmarrës në konferencë ishte  edhe zëvendësministri i parë, njëherësh ministër i Drejtësisë, Hajredin Kuçi, i cili tha se ndihet i nderuar që sot merr pjesë në shënimin e Ditës së Avokatisë së Kosovës.

“Më vjen që mirë që kjo konferencë organizohet në bashkëpunim me juristët dhe avokatët që janë jashtë. Ky është një sinjal i mirë i shkëmbimit të mendimeve tona,  është rritje e konkurrencës. Konkurrenca nuk e dobëson sistemin juridik, por e forcon atë. Është jashtëzakonisht me rëndësi që të jeni konkurrentë në ndihmë vendit tonë”, tha Kuçi . Ai theksoi se të gjithë avokatët dhe gjyqtarët e kanë një bazë juridike dhe ajo është ligji.

Ministri i Diasporës, Valon Murati, pasi uroi Ditën e Avokatisë, duke u dëshiruar mirëseardhje edhe juristëve nga diaspora, përçoi mesazhin e bashkëpunimit jo vetëm mes juristëve, por edhe me institucionet e Republikës së Kosovës në sfidat që vijnë.

“Atdheu ynë i përbashkët ka ende shume sfida, të cilat mund të kalohen me një vullnet të përbashkët dhe duke i shfrytëzuar potencialet reciproke. Pra, atdheu dhe dashuria e përkushtimi për të janë pika kyç që na lidhin dhe na shtyjnë të gjejmë modalitete të bashkëpunimit në këto ditë sa do të mbahet konferenca”, tha ministri Murati.

Ai edhe njëherë kërkoi nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës që t’i ndërmarrë të gjithë hapat e nevojshëm që vendimin për themelimin e Dhomës së Posaçme për investitorët e huaj, ku futet drejtpërdrejt edhe pjesa e madhe e investitorëve të diasporës, të funksionalizohet, meqë rëndësia e këtij mekanizmi është tejet e madhe për të ardhmen socio-ekonomike të atdheut.

Ministri Murati i njohu të pranishmit se Ministria e  Diasporës, në bashkëpunim me komunat dhe partnerët e tjerë, i ka bërë të gjitha përgatitjet për pritjen sa më të mirë të bashkatdhetarëve tanë gjatë verës, me moton “Ti je pjesë e atdheut”.

Konferencën “Mundësitë e bashkëpunimit ndërmjet institucioneve të Kosovës dhe juristëve të diasporës” e hapi Osman Havolli, kryetar i Odës së Avokatëve të Kosovës, cili i  vlerësoi lart përpjekjet dhe kontributin e shumë avokatëve në mbrojtjen e të drejtave të qytetarëve. Ai tha se Oda  e Avokatëve të Kosovës, e monitoruar nga institucionet ndërkombëtare, qëndron e para në relacion me shtetet e tjera në rajon për aktivitetet  dhe mekanizmat që i ka zhvilluar.

Në këtë konferencë u bë edhe betimi i avokatëve të rinj dhe i praktikantëve.

Konferenca do t’i vazhdojë punimet edhe nesër, ku do të mbahen panel-diskutime dhe do të nxirren konkluzionet dhe rekomandimet nga çështjet e trajtuara juridike.

Promovim në Diasporë- Gjenocidi serb, atak mbi një popull me kulturë të lashtë!

by

Shkruan: Prof.Jusuf Jusufi/ Münster,Gjermani/

Mbrëmje letrare në Münster, 4 Qershor 2016 ora 19, ditë me diell, qielli i kaltërt i jepte nji kuptim më tepër këtij evenimenti. Në sallën e mbushur përplot hyri me përshëndetje të ngrohtë, njeriu që përjetoi për së afërmi ngjarje trishtuese, krime që vetëm të çmendurit mund që t’i bëjnë. Ky punëtor e shkencëtar i pashoq, ishte bërë pjesë e lotëve që rrokulliseshin faqeve të nënave trime krushjane, e nënave të shumta anë e kënd trojeve tona etnike që lirisë ia falën më të shtrenjtit, bijtë dhe bijat e tyre. E mbajti fjalën edhe iu përgjegj ftesës sonë të vij në Münster. Kushtrimin e lirisë e lëshoi nga Kosova martire. Do të vij tha, nuk do të kursehem ta shpërndaj të vërtetën e hidhur, e kam bërë në Europë, Amerikë, Australi…Erdha të ju jap mesazhin nga plagët e hapura që ende nuk janë shëruar. Ne duhet të falim(po jo pa i plotësuar kushtet armiqt tanë shekullor), sepse këtë e duan fuqitë e mëdha, por asnjëherë mos t’i harojmë krimet, masakrat, barbaritë dhe mizoritë e pashembullta që i bënë regjimet e vazhdueshme fashiste serbe mbi ne, aq makabre, pothuajse të papara në historinë e njerëzimit. Harresa është zhdukje, zhbërje, asimilim. Lëvizjet e tij ishin përcjellje e ndjenjave të brendshme. Shpesh godiste me gishta gjërat në tavolinë( kërkonte falje sikur kishte bërë faj), vazhdonte të na thotë se “ju jeni shpresa ime, me ndihmën tuaj do të zbardhë edhe shumë fakte tjera”. Herë pas here e përsëriste slloganin vëllezër e motra, çdo njeri i botës le ta din se çfarë dhune e gjenocidi ushtroi pushteti serb, u vranë e u maltretuan gati gjysmë milioni shqiptarë prej vitit 1844 deri në vitin 1999. Ky ndriçues i errësirës informatike preku shumë fusha të dijes, i burgosur politik por mbi të gjitha njerí, na bëri për vete të gjithëve. Jo se ne nuk kishim takuar profile të ndryshme, por se ai në shumëçka ishte i veçantë, ky është profesor doktor Nusret Pllana. Fokusi i masakrës në filmin dokumentar “Dëshmitë e Heshtura” që i kushtohet Krushës  së  Madhe, film ky që për skenarist dhe regjisor ka Luan Kryeziun.  Ky djep që lindi e përkundi trima si Bajram Curri e Ukshin Hoti ishte që moti caku i maqinerisë vrastare serbe. Pamjet  tonditëse që i shihnim, bënë gjithsecilin të përlotet. Unë sikur kisha një përshtypje, se u ngjallën viktimat dhe tok me ne i gëzoheshin Krushës së mbushur me fëmijë e me jetë. Ja do të thonin ata; këto filiza të ri  e ripërtërijnë gjakun tonë, këto do të na kujtojnë për jetë e mot. Kurrë nuk kisha parë tha profesor Pllana, kaq shumë gra shqiptare në promovim libri në diasporë si sot tek ju në Münster.  Ju lumtë!! Gruaja ka qenë dhe do të mbetet shtylla kryesore e shoqërisë. Por ne, u habitëm sa shpejtë ora vajti dymbëdhjetë. E përshëndetëm me sa mundëm me fjalët; ju profesor nuk guxoni të lodheni, vazhdoni punën në projekte të reja, se kështu arrijmë ta shkruajmë historinë me dorën tonë. E ne, nuk do të pushojmë së përkrahuri Juve dhe shkenctarët e devotshëm. Mbetshi me shëndet dhe kondicion, dhashtë Zoti e shifemi përsëri. Dyert tona ngelen të hapura për atdhetarë. Ta duash shqiptarinë më shumë se veten është sa nder aq edhe privilegj.

DIASPORA-FESTIVAL I KULTURËS SHQIPTARE, NË MANTOVA

by

–Tri ditë, veprimtari e parë e këtij lloji, në Itali/

Nga: Anila Kaja & Ndue Lazri

1.Mantova, ky qytet i vogël, por i bukur në Itali, një thesar i vërtetë, i vendosur si qëllimshëm në pikëtakimin e tre rajoneve, Lombardia, Emilia Romagna e Veneto, gati i ledhatuar nga ujrat e lumit Po, që kalon aty prane dhe i nanurisur nga ujërat e tre liqeneve piktoreskë, që e rrethojnë, do t’ia hapë dyert nesër, Festivalit të Kulturës Shqiptare. Një mikpritje bujare e qytetit-kryeqytet i kulturës italiane për vitin 2016, që di të çmojë shkëmbimet interkulturore dhe t’u japë hapësirë edhe vlerave artistike e kulturore të etnive të tjera. Bashkësia shqiptare aty, është e para, që e ka këtë privilegj, në sajë të dashamirësisë së autoriteteve lokale të këtij qyteti dhe, veçanërisht, kryetarit të Bashkisë, Mattia Palazzi. Ky edhe në raste të tjerë e ka shfaqur hapur interesimin dhe vlerësimin për Shqipërinë dhe emigrantët shqiptarë. Prandaj i jemi mirënjohës, që e priti qysh në fillim, me entuziazëm e përkushtim, nismën e Federatës FNAI dhe të Shoqatës “Le aquile” të Mantovas, për organizimin e këtij Festivali të Kulturës Shqiptare. Për këtë qëllim, janë vënë në dispozicion mjedise të ndryshme, njerëz dhe fonde, që kjo ngjarje të kurorëzohet sa më me sukses dhe të bëhet një urë miqësie, bashkëpunimi e shkëmbimesh të herëpashershme, të vlerave të ndërsjellta të artit e të kulturës . Shprehim mirënjohje edhe për Ministrinë e Kulturës, në Tiranë dhe veçanërisht zëvendësministrit Zef Çuni, për bashkepunimin e vazhdueshëm.
2.

Ky Festival ka një kalendar të ngjeshur e interesant. Me datën 10 qershor 2016 paradite, dmth nesër, do ai fillojë me konferencën për shtyp. Përpara gazetarëve do të ndodhen drejtues të komunës së Mantovës dhe organizatorët e Festivalit. Pasdite do të bëhet ceremonia e hapjes dhe vizita në ekspozitën e artistëve të arteve figurative: Llesh Prendi, Alketa Delishaj e Xhimi Hoti. I ftuar special është mjeshtri i gdhendjeve në dru, artisti Llesh Biba, i cili vjen me punimet e tij që nga Tirana. Pastaj, në mjediset magjike të Teatrit “Bibiena” do jetë konferenca kulturore-artistike: “Udhëtim, nga Garibaldi, te Mona Liza shqiptare”, e të talentuarit Klodian Kojashi. Do të shoqërohet me pjesë operistike, të interpretuara nga sopranoja Mimoza Rama.

Që në ditën e parë të Festivalit do të jenë të pranishëm edhe përfaqësues të Shoqatës arbëreshe “Vorea”, në Frascineto të Kozencës.
Të shtunën, me datën 11 qershor do të jetë radha e shkrimtarëve dhe artistëve, që do t’i gjallërojnë jo vetëm mjediset e eskpozitës së hapur në Shtëpinë e Rigoletos, por edhe ato të librarisë “Nautilus”. Këtu do të përurohet krimimtaria e poetit Tonin Nikolli, kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve.
Të dielën, më 12 qershor, në Sheshin “Mantegna” do jehojnë, si asnjëherë, kënga e vallja shqiptare, do të shpalosen bukuria dhe larmia e kostumeve tona kombëtare, sinfonia e instrumentëve popullorë, që dëshmojnë lashtësinë, por edhe finesën e shpirtin prej artisti të popullit tonë. Gjithashtu, do të ngjitet në skenë Ansambli i shoqatës shqiptare “Ana e Malit”, në Ulqin, i drejtuar nga e palodhura Luljeta Avdia, mësuese e pasionuar dhe shkrimtare e talentuar. Ajo punon prej vitesh me këtë grup, i cili ka dhënë shfaqje e ka fituar çmime në Festivalin e Gjirokastrës dhe në festivalet e organizuara nëpër Kosovë, është mirëpritur nga diaspora shqiptare në Amerikë etj.
Këtë veprimtari të bukur e mbrësëlënëse do ta mbyllë Ansambli i shquar i Këngëve e Valleve Popullore të Tiranës. Siç dihet, ky ka bërë turne të suksesshme në tërë kontinentet dhe çon përpara lavdinë e atij ansambli, I cili dhjetëvjeçarë më pare, në Festivalin Ndërkombëtar të Dizhonit, në Francë, fitoi “Gjerdanin e Artë”, në garë me grupet më të famshme, nga e gjithë bota.
Fesivali i Kulturës Shqiptare, në Montava,, i pari i këtij lloji në Itali, me siguri do t’i dëshmojë vlerat tona të çmuara, në fushat e artit e kulturës sonë mbarëkombëtare.

Ndaj, të bashkuar e pranë njëri-tjetrit, le t’i ndjekim dhe duartrokasim fort artistët tanë, në këto ditë festive, duke shpalosur e dëshmuar edhe me këtë veprimtari, qytetarinë tonë të lartë dhe dashurinë për Atdheun tonë të dashur, Shqipërinë!

9 qershor 2016